Search

A transportation sector in a modern economy constitutes itself an important part of economy and also is in relation with a lot of other sectors or it forms the understructure for them. Being closely connected to technology puts it down into a continuingly changing and developing structure. This structure also constitutes a reason for the question of why there are a plenty amount of studies trying to determine that changes and then evaluate them. One of the aims of this study is to analyze the arguably most important development in the transportation world in the last century. That development is the birth and the later striking development of the air transportation sector in the second half of the last century and so that its becoming major actor in the long distance human transportation among the transportation modes. The shining success of the air transportation sector in the 20th century, which is very similar to the success of the railway transportation sector in the 19th century, is taken under economical scrutiny. The important factors we had in this study are the improvements in the flight safety, quality and the liberalization of the sector, addition to its initial advantage with the velocity factor. Our study concludes that by the liberalization policies, the competitiveness factor which is the very basic property of the market has been effective at the behind of the all economic processes. Concluding the analysis of the important success story of the air transportation sector, it is evaluated that these findings are valuable not just for transportation sectors but also for service sectors., Günümüzdeki anlamıyla gelişmiş bir ulaştırma sektörü, gerek kendisi ekonominin önemli bir parçasını oluşturan, gerekse birçok sektörle doğrudan ilişkisi olan veya onun altyapısını oluşturan bir sektör durumundadır. Ulaştırma sektörünün ayrıca teknolojiyle yakından ilişkisi onu sürekli değişen ve gelişen bir yapıya sokarken, ekonomik literatürde sektör üzerine yapılan çalışmalar arasında bu değişimin tespiti ve ekonomik performans açısından değerlendirilmesi çalışmalarının neden oldukça önemli yer tuttuğunun bir açıklaması olmaktadır. Bu çalışmanın bir amacı, geçen yüzyıl içinde ulaştırma sektörü içerisindeki belki de en önemli değişim olarak bir havayolu sektörünün ortaya çıkışı ve hızla gelişmesiyle özellikle insan ulaştırmasında uzun mesafede ulaştırma yükünü taşıyan ana direk olarak girdiği 21. Yüzyıl başında sektörün durumunu ortaya koymaktır. Ardından, 19. Yüzyılda demiryolu sektörünün yaşadığı başarının benzerini 20. Yüzyıl içerisinde gösteren bir Havayolu ulaştırması sektörünün bu çarpıcı başarısı incelenmektedir. Çalışmamızda öne çıkan unsurlar, havacılığın başından beri hız faktörüyle öne çıkması kadar, sektörde kaydedilen uçuş güvenliği, kalite ve pazarın serbestleştirilmesi gibi unsurların etkili olduğu şeklindedir. Bunun arkasında sektörün pazar düzenlemeleriyle, ekonomik sistemin özü konumundaki unsurların harekete geçirildiği ve çalışmamızda yapılan analizde bu unsurların etkisinin bulunduğu değerlendirilmesine ulaşılmaktadır. Sonuç olarak geçen yüzyılın önemli başarı hikâyesinin analizinin, hem ulaştırma sektörünün geneli hem de servis sektörlerine yönelik olarak, uygulamadan gelen önemli sonuçları ortaya koyduğu değerlendirilmektedir.

Etkinlik genel anlamda ideal seviyeleye yaklaşma oranı olarak tanımlanabilir. Teknik etkinliğin fonksiyonlar üzerinden tanımlanması, onun performans ölçümlerinde sıkça kullanılmasına neden olmaktadır. Stokastik sınır yöntemi de, etkinlik ölçümlerinin ekonometrik yöntemlerle tahminini sağladığından oldukça ilgi görmüştür. Çalışmamızda, stokastik sınır yöntemi kullanılarak, Türk hava ulaştırmasına yönelik bir etkinlik analizi ele alınmaktadır. Ele alınan dönem, Türk hava ulaştırması için önem taşımaktadır. Geçen yüzyılın ikinci yarısında sektörün dünyadaki çarpıcı başarısının aynı dönemde Türkiye’de görülemediği, buna karşın yeni yüzyılın başında gecikmeli olarak açılım hamlelerinin uygulamaya konulduğu bu dönemin incelemesinin daha sonraki süreçte elde edilen ilerlemenin değerlendirilmesinde oldukça önemli olacağı düşünülmektedir. Tahminler sonunda % 57 seviyelerindeki teknik etkinlik değerlerinin, çalışmamızda tespit edilen kurumsal ve istatistiksel yetersizlikler dolayısıyla kardinal bir değerlendirmeye çok uygun olmamasına karşın, ordinal düzeyde etkinlik açısından oldukça yol alınabileceğini gösterdiğini, bu anlamda söz konusu döneme ilişkin ilk saptamayı desteklediğini söylemek mümkündür., Efficiency can be defined as the rate of approach to optimal values. Technical efficiency, defined by functional forms, is often used in performance evaluations. Stochastic frontier method has been widely applied because it makes econometric estimations possible. Our study carries out a stochastic frontier application on Turkish air transportation case. The period studied here is important for Turkish air transportation. The striking success of the global air transportation sector couldn’t be mentionable for the local sector in Turkey for the same period. On the other hand, deregulations have been started to be applied at the beginning of the new century. Inspection of this important period is, therefore, being evaluated as important to evaluate success of later developments. Despite some methodical and emprical statistical insufficiencies, the efficiency level of mentioned period as 57 % is evaluated that there were a lot to do in terms of improving the efficiency level of the sector. This last point also can be accepted as supporting argument for the previous evaluation on the period of the Turkish air transportation.

Sürdürülebilir kalkınma ve Sürdürülebilirlik konusu günümüzde gerek teorik alanda, gerekse de politik uygulama alanında gündemdeki önemli konulardan birini oluşturmaktadır. Sürdürülebilir kalkmmanm kavramlaştırılması aşamasıyla kendi interdisipliner yapısı içerisinde bulunan kavram-- sal ilişkileri önem kazanır. Bu ilişkilerin tanımlandığı çerçeve ise kavramm modellenmesine temel oluşturacaktır. Konu üzerine yapılan teorik ve uygulama çalışmaları genellikle bu modeller kullanı-- larak yapıldığı için modellenme aşaması önemli bir aşamayı oluşturur. Bu çalışmada sürdürülebilir kalkmmanm geniş kavramsal incelemesi gerçekleştirilmiş, modellemede kullanılacak teknik araçlar ve Sürdürülebilirlik ölçümleri incelenmiştir. Teknik incelemelerde öne çıkan çevresel Kuznets eğrisi ve çevresel içsel büyüme modelleri karşılaştırılarak; uygulamalarda öne çıkan çevresel Kuznets eğ-- risi modelleri özellikle eleştirilmiştir. Çalışma sonunda çevresel içsel büyüme modellerinin önemli bir boşluğu doldurma kapasitesine sahip olduğu saptanmış, buna karşın bu konuda hala önemli bir boşluğun olduğu sonuç olarak elde edilmiştir. Bu sebeple çevresel değerlendirmeyi gelişmeye içsel olarak dahil etme potansiyeline vurgu yapılarak çevresel içsel büyüme modelleri öne çıkartılırken, modelin uygulamasına yönelik çalışmalara yol açılması amaçlanmaktadır. Sustainable development and sustainability subject is an important issue both in the aca— demical areas and in pragmatical and political applications. Conseptualization ofthe subject and the conseptual relations in this interdisciplinary area constitute, at the same time, the tools of the modellization of sustainable development. Being implemented an exclusive study on concepts related with sustainable development, technical tools to modelize sustainable development are determined and analyzed. The environmental Kuznets curve and environmental endogenous grth models come forward through the analysis. These two models are compared and critisized. EKC models critisized in terms of the depth of representation ability. Environmental endogenous growth models has potential in this respect, nevertheless, there are just few studies exist to fill the gap in this area. Therefore, underlining the potential that environmental valuation can be added to growth models endogenously, this study aims to propagate applications of the environmental endogenous model.

Etkinlik en geniş tanımıyla ideal seviyeye yaklaşma olarak tanımlanabilir. Ekonomiyi sayısallaştırırken kullanılan fonksiyonları dikkate alarak daha ayrıntıya girdiğimizde, etkinliği artık, fonksiyon olarak temsil edilebilen faaliyetlerde gözlenen değerlerin ideal değerlere yakınlık oranı olarak tanımlamak mümkün olur. Faaliyet olarak üretim faaliyetini ele aldığımızda etkinliğin iktisat içindeki günümüze kadar olan gelişimi ile yüz yüze geliriz. Etkinliği teknik etkinlik ile ekonomik veya tahsis etkinliği ayrımında ele almak mümkündür. Tahsis etkinliği, kaynak kullanımındaki etkinlik aracılığıyla ekonomi tanımının özüne atıf yapmasına karşın uygulamaya yatkın değilken, teknik etkinlik bu ayrımda fonksiyonel hesaplamaya yakınlığıyla uygulamalarda öne çıkmaktadır. Teknik etkinlik bu pratik özellikleriyle performans ölçümlerine yönelik kullanımlara bir altyapı sağlamaktadır. Teknik etkinlik tanımında kullanılan sınır fonksiyonun aynı zamanda üretim sınırını ima etmesi, stokastik sınır yöntemi için de çıkış noktasını oluşturur. Çalışmamızda, stokastik sınır yönteminin anlaşılmasını sağlamak için bu kavramsal ilişkiler incelenerek tespit edilen önemlinoktalar tartışılmaktadır. Yöntemin öne çıkan özellikleri tanıtılmakla birlikte gelecekteki uygulamaları için çağrıda bulunulmakta; bunun yanında handikap oluşturabilecek özellikleride araştırılmaktadır.

Sürdürülebilir kalkınma ve sürdürülebilirlik konusu günümüzde gerek teorik alanda, gerekse de politika uygulamalarında gündemde olan önemli konulardan birini teşkil etmektedir. Sürdürülebilir kalkınma ve sürdürülebilirlik konusunun çevre, ekonomi ve sosyal boyutuyla geniş bir alanı kapsayan disiplinler arası (interdisipliner) yapısı ve aynı zamanda çözüm vizyonuyla gelen pragmatik ve politik tarafı bulunmaktadır. Bu çalışmada ilk planda sürdürülebilirlik sorununun boyutları saptanmaya çalışılmakta ve sürdürülebilir kalkınma problematiğini karmaşıklaştıran çok bileşenli yapı ve farklı paradigmaların varlığı incelenmektedir. Sonuç olarak vurgulanan noktada, konunun ayrıcalıklı tarafı olarak çözüm vizyonu olması olgusuna yer verilmektedir. Bu vizyon dahilinde talep edilen yeniden yapılanmadır. Pragmatik olarak tepkisel bir hızla oluşturulmaya çalışılan yeniden yapılanmada ekonomi, ekoloji ve sosyal boyutlar arasında eşit ağırlıklı bir ele alış öngörülmektedir. Bununla beraber bu çabaların bilimsel metodoloji ile altı doldurulmalıdır. Bu çalışmada öne sürüldüğü şekliyle, oluşturulmak istenen çözüm vizyonunun son yüzyılda gerçekleşen bilimsel yaklaşım değişimleriyle ilişkisi kurulabilir; gerçekleşen önemli paradigma değişimleri talep edilen yeniden yapılanmaya temel oluşturacak bir pre-analitik vizyon değişimini sağlayacak güçtedir, Sustainable development and sustainability concept is one of the most important topics of the agenda of both theoretical studies and political applications. Sustainable development and sustainability has not only a wide interdisciplinary structure which includes environmental, economical and social dimensions, but also it has political and pragmatic properties belong to solution vision. In this study, as a first approach, the dimensions of the sustainability problem have been determined. Then the multidimensional structure sophisticating the problematic of sustainable development and existence of different paradigms has been investigated. As concluding, being solution vision is underlined as the distinctive part of the subject. A restructuring is being demanded through this vision. In this restructuring which is tried to establish as a pragmatic reflex, an equally weighted approach among environmental, economical and social dimensions is proposed. That being said, it yet lacks support of scientific methodology. As it is proposed in this study, the solution vision as in concerned form can be related with the scientific paradigm shifts of the last century; moreover, the lately-occurred important paradigms shifts are strong enough to constitute a base for a reconstruction which is being demanded

Çevresel Kuznets Eğrisi (EKC) hipotezi çevre ve ekonomi ilişkisine dair monoton olmayan bir ilişki biçiminin varlığını ortaya koyar. Adını gelir dağılımı ile gelir seviyesi arasındaki benzer bir ilişkiyi tanımlayan Kuznets eğrisinden alan EKC hipotezi, alana ilişkin önemli bir ilişkiyi basit ve temel bir şekilde ortaya koyan bir tez olarak, bu alandaki tüm çalışmalara referans veren en yaygın uygulama alanına dönüşmüştür. Çalışmamızda bu önemli hipotez etraflıca incelenerek önemli yönleri ortaya konulmaktadır. Önemli bir uygulama kolu, en önemli global emisyon olan CO2 ile ekonomik gelişmeyi temsilen kişibaşı GSYH verileri arasındadır. CO2 emisyonu üzerinden çevre baskısının gelişimi ve yakın gelecekteki durumu genel bir analizle birleştirilerek değerlendirilmiştir. 5 Türki Cumhuriyet’in de dahil olduğu Avrasya coğrafyasında konumlanmış BDT ülkelerinin farklılıklarının analize dahil edilmesiyle ülke, bölge ve dünya ölçeğinde hipotezin öne sürdüğü ilişkiye yönelik önemli bulgular saptanmıştır. Türkiye’nin de bulunduğu 53 ülkeyi kapsayan genel bir değerlendirme, hipotezin ters U ilişkisinin açıklanmasında önemli bileşenini oluşturan ilişki kopmaları ve yeniden şekillenmelerine (de-linkinking ve re-linking) dair dayanaklar ortaya koymakta, Türkiye ve bölgesel olarak Avrasya coğrafyası için ise kalkınma sürecinde kısa dönemde baskı artışını gündeme getirmektedir, Environmental Kuznets Curve (EKC) proposes a non-monotonic relationship between environment and economical level. Referring the original Kuznets curve, Environmental Kuznets Curve also tries to define an important basic relationship within economics. Therefore it has become an attraction point for the empirical studies giving reference for almost all the areas of the subject of the relationship between economy and environment. In this article, this important hypothesis has studied extensively and its important aspects are stated. An important empirical area of the hypothesis is between CO2 emission which is a global emission and GDP per capita being the representative of economic development. The present and near future situations of the environmental pressure are evaluated by taking the CO2 emission as a representative of environmental pressure. Taking into account the differences of the CIS countries including 5 Turkic states, some important findings related with the hypothesis are determined in the scales of country, regional and world analyses. Some supporting arguments are found related with they ‘de-linking and re-linking’ concepts which are important components to explain the reverse U structure of the hypothesis. A provisional increase in the level of environmental pressure as carbondioxide emission is determined for Turkey itself and for Eurasia region as well

research Etkinlik en geniş tanımıyla ideal seviyeye yaklaşma olarak tanımlanabilir. Ekonomiyi sayısallaştırırken kullanılan fonksiyonları dikkate alarak daha ayrıntıya girdiğimizde, etkinliği artık, fonksiyon olarak temsil edilebilen faaliyetlerde gözlenen değerlerin ideal değerlere yakınlık oranı olarak tanımlamak mümkün olur. Faaliyet olarak üretim faaliyetini ele aldığımızda etkinliğin iktisat içindeki günümüze kadar olan gelişimi ile yüz yüze geliriz. Etkinliği teknik etkinlik ile ekonomik veya tahsis etkinliği ayrımında ele almak mümkündür. Tahsis etkinliği, kaynak kullanımındaki etkinlik aracılığıyla ekonomi tanımının özüne atıf yapmasına karşın uygulamaya yatkın değilken, teknik etkinlik bu ayrımda fonksiyonel hesaplamaya yakınlığıyla uygulamalarda öne çıkmaktadır. Teknik etkinlik bu pratik özellikleriyle performans ölçümlerine yönelik kullanımlara bir altyapı sağlamaktadır. Teknik etkinlik tanımında kullanılan sınır fonksiyonun aynı zamanda üretim sınırını ima etmesi, stokastik sınır yöntemi için de çıkış noktasını oluşturur. Çalışmamızda, stokastik sınır yönteminin anlaşılmasını sağlamak için bu kavramsal ilişkiler incelenerek tespit edilen önemli noktalar tartışılmaktadır. Yöntemin öne çıkan özellikleri tanıtılmakla birlikte gelecekteki uygulamaları için çağrıda bulunulmakta; bunun yanında handikap oluşturabilecek özellikleri In the most general sense, efficiency can be defined as to approach to optimum. In terms of functional forms in which economic relations generally described, efficiency can be defined as the rate of the approach to optimal values. Taking into consideration of the production function, we face the development of the efficiency concept. It is possible to put the efficiency concept into classifications like allocation or economical efficiency and technical efficiency. While allocation efficiency relates the main problem of the allocation of economical resources, it is not practical to use as opposed to technical efficiency. Technical efficiency, in this classification, can supply a powerful understructure for the performance measuring. That a production function implies also its production frontier constitutes also the critical points of the stochastic frontier method. Our study investigates and argues these conceptional relations to make a comprehensive sense of the stochastic frontier method. Carrying out this investigation, the study puts a call for further empirical and theoretical studies on the issue; on the other hand, it argues the possible handicaps of the method.

research Sürdürülebilir kalkınma ve Sürdürülebilirlik konusu günümüzde gerek teorik alanda, gerekse de politik uygulama alanında gündemdeki önemli konulardan birini oluşturmaktadır. Sürdürülebilir kalkımanın kavramlaştırılması aşamasıyla kendi interdisipliner yapısı içerisinde bulunan kavramsal ilişkileri önem kazanır. Bu ilişkilerin tanımlandığı çerçeve ise kavram modellenmesine temel oluşturacaktır. Konu üzerine yapılan teorik ve uygulama çalışmaları genellikle bu modeller kullanılarak yapıldığı için modellenme aşaması önemli bir aşamayı oluşturur. Bu çalışmada sürdürülebilir kalkmmanm geniş kavramsal incelemesi gerçekleştirilmiş, modellemede kullanılacak teknik araçlar ve Sürdürülebilirlik ölçümleri incelenmiştir. Teknik incelemelerde öne çıkan çevresel Kuznets eğrisi ve çevresel içsel büyüme modelleri karşılaştırılarak; uygulamalarda öne çıkan çevresel Kuznets eğrisi modelleri özellikle eleştirilmiştir. Çalışma sonunda çevresel içsel büyüme modellerinin önemli bir boşluğu doldurma kapasitesine sahip olduğu saptanmış, buna karşın bu konuda hala önemli bir boşluğun olduğu sonuç olarak elde edilmiştir. Bu sebeple çevresel değerlendirmeyi gelişmeye içsel olarak dahil etme potansiyeline vurgu yapılarak çevresel içsel büyüme modelleri öne çıkartılırken, modelin uygulamasına yönelik çalışmalara yol açılması amaçlanmaktadır. Sustainable development and sustainability subject is an important issue both in the academical areas and in pragmatical and political applications. Conseptualization ofthe subject and the conseptual relations in this interdisciplinary area constitute, at the same time, the tools of the modellization of sustainable development. Being implemented an exclusive study on concepts related with sustainable development, technical tools to modelize sustainable development are determined and analyzed. The environmental Kuznets curve and environmental endogenous grth models come forward through the analysis. These two models are compared and critisized. EKC models critisized in terms of the depth of representation ability. Environmental endogenous growth models has potential in this respect, nevertheless, there are just few studies exist to fill the gap in this area. Therefore, underlining the potential that environmental valuation can be added to growth models endogenously, this study aims to propagate applications of the environmental endogenous model.

Sürdürülebilir kalkınma ve sürdürülebilirlik konusu günümüzde gerek teorik alanda, gerekse de devletleri, kurumları ve uluslararası örgütleriyle tüm dünyayı içine alan politik uygulama alanında gündemdeki en sıcak konulardan birini oluşturmaktadır. Sürdürülebilir kalkınma ve sürdürülebilirlik konusunun çevre, ekonomi ve sosyal boyutuyla geniş bir alanı kapsayan disiplinler arası (interdisipliner) yapısı ve aynı zamanda çözüm vizyonuyla gelen pragmatik ve politik tarafı bulunmaktadır. Bu çalışmada sürdürülebilir kalkınmanın disiplinler arası yapısı ve farklı disiplinler içinde gelişen farklı paradigmaların konuya yaklaşımı ile sürdürülebilir kalkınmanın çözüm vizyonu olma özelliği incelenmekte ve bu çerçevede önemli konu başlıklarıyla konu özetlenmeye çalışılmaktadır.Çalışmanın uygulama konusu çevre ve ekonomi arasındaki ilişkiye ilişkin önemli ve bir hipotezi ortaya koyan indirgenmiş form çevresel Kuznets eğrisi (ÇKE) üzerinedir. Analiz bölümü kendi içinde üç ayrı bölümde ele alınabilecek olup, ilk olarak 45 ülkenin 40 yıllık verilerinden oluşan panel veri analiziyle, çevre ve ekonomiyi temsilen, CO2 salımı (emisyonu) ve kişibaşı gelir arasındaki ilişkinin türü araştırılmakta, sonrasında bu panel veri içersindeki Türkiye serisi daha yakından zaman serisi analizi ile incelenmekte ve panel veri analizi ile ortaya çıkan sonuçların genel analiz çerçevesine uygunluğu tartışılmaktadır. Son olarak sürdürülebilir kalkınma içerisinde önemli bir konuyu oluşturmakta olan, GSYİH gibi salt büyüme ölçütleri yerine kullanılabilecek kalkınma ölçütlerine bir örnek oluşturan insani kalkınma indeksi (HDI) ile yapılan analiz gerçekleştirilmiştir. Ekonometrik analiz sonucu Türkiye analizinde birinci derecede entegre olan seriler arasında eşbütünleşme saptanmıştır. Panel veri analizi daha muğlak sonuçlar vermekle beraber eşbütünleşme yönünde bulgular ağır basmıştır. ÇKE modellerinin verdiği dönüm noktalarında önemli sapmalar görülmesine karşın genelde analiz sonuçlarının işaret ettiği ilişki türlerinin birbirleriyle uyum içerisinde olduğu tespit edilmiştir. İnsani kalkınma indeksi ile yapılan sınamaların da kübik formda bir ÇKE ilişkisi saptanmasına karşın, aynı veri uzunluğunun mevcut olmayışı ve dönüm noktalarının reel sayılarla ifade edilememesi, çevre-büyüme ve çevre-kalkınma ilişkileri arasında tam bir karşılaştırma yapmayı engellemektedir. Sustainable development and sustainability subject is a hot issue both in the academical areas and in pragmatical and political applications for states, entities and international organizations. Sustainable development and sustainability has not only a wide interdisiplinary structure which includes environmental, economical and social dimensions, but also it has a political and pragmatical properties which is coming from its being solution vision. In this study, the interdisiplinary structure of the sustainable development and its different paradigms developed in different disciplines and also solution vision of sustainable development are being analysed and are being tried to summarised in this framework.At the emprical part of the study, reduced form environmental Kuznets curve (EKC) which propose an important theory on the relationship between environment and economics is applied. Econometrical analysis can be examined under three subdivision. First of all, a panel data analysis is applied, using 45 countries and 40 years time span panel and estimating the relationship between the CO2 emissions which is representing the environment and the GDP per capita which is representing the economical development. Then a time series analysis is applied as a country analysis, taking the Turkey time series from the same panel and comparing the results with the result of the general panel analysis. Finally, the analysis is repeated with using the human development index (HDI), which constitutes an important example in the framework of the important dispute of the alternative progress and development measurings for GDP. In the econometric analysis, a cointegration between the first degree integrated series of Turkey determined. Although being more ambigous, important signs are determined for a cointegration in the panel data analysis. In spite of the fact that a wide variety among the turning points because of the well known sensitivity of the EKC models, the results about the type of the relationship and their final indications are consistent. In the analysis part using with the HDI, a cubical form EKC relationship is determined, while the shorter time span of the data set and the having complex number roots for the turning points make it is not possible to make legitimate comparisons with the other EKC results. 206

ÖZET Bu çalışmada Türk Havayolu Sektörüne yönelik stokastik sınır (frontier) yöntemiyle teknik etkinlik analizi yapılması amaçlanmaktadır. Mevcut çalışma, bu genel amaca yönelmekle birlikte içeriği açısından görece farklı üç alanda yoğunlaşmaktadır. Uygulama sahası olan ulaştırma sektörünü bütünsellik içinde tanımlayıp analiz ederken, alt ulaştırma modu olan havayolu ulaştırması daha yalandan irdelenmiş, mikroekonomik tahlillere tabi tutulmuştur. İkinci olarak, geniş etkinlik terminolojisi ve kavramsal ilişkileri, literatür çalışmalarından hareketle, bütünlük içinde özetlenmeye çalışılmıştır. Son olarak, teze adını veren stokastik sınır yöntemiyle teknik etkinlik analizi gerçekleştirilmiştir. Ulaştırma sektörünün genel bir incelemesiyle beraber modern ulaştırma anlayışının dünyadaki ve Türkiye'deki durumuna ilişkin saptamalarda bulunulmuştur. Havayolu ulaştırması sektörü üzerinde yapılan ayrıntılı inceleme ve iktisadi analizin, girdi verimlilikleri, talebin gelir ve fiyat esneklikleri ile sektördeki arz-talep kaymalangibi ulaştırma iktisadı ve sektörel iktisat politikası açısından önemli öğelere ilişkin kayda değer bulguları olmuştur. Stokastik sınır yaklaşımı ile yapılan etkinlik analizinin ampirik sonuçlan Türk havayolu ulaştırmasında yer alan 8 işletmenin 2002-04 yıllan arasındaki 33 aylık bir dönemde yüzde 57,5' lik bir sektörel teknik etkinlik ortalamasına sahip olduğunu ortaya koymuştur. Sekiz işletmenin yüzde 57,5 etrafında geniş bir aralıkta yer aldığı görülmektedir. Bu sonuçlar yanında, sonuçlara yönelik yapılabilecek eleştirilere yer verilmiştir. SUMMARY In this study, it is aimed to apply technical analysis on the Turkish Air Transportation Sector using stochastik frontier method. As well as serving for this general purpose, the thesis concentreated on three relatively diffrent areas. At first, as describing and analysing the transportation sector as the apllication field in a manner of integrality, this study examines the air transportation more closely and makes microeconomic analysis on this sub-mode of transportation. Secondly, grounding on the litreture studies, it is tried to summarize the wide efficiency terminology and conceptional relations. Lastly, technical efficiency analysis with stochastic frontier method from which the name of the thesis comes is applied. With a general examination of transportation sector, it is made some determination on modern transportation approach in the World and Turkey. In the detailed research and economic analysis of the air transportation sector, there have been important findings of input productivities, income and price elasticities of demand and demand- supply shifts in the sector. Empirical results of the efficiency analysis with stochastic frontier approach of the eight Turkish airline companies shows that the eight companies had 57 per cent sectoral efficiency average in 33 months period between 2002-04. It is seen that the eight firms takes place in a wide interval around the 57,5 per cent. Beside the results, critics were added. 130

Suyun, atmosfer ile yeryüzündeki yolculuğu tüm canlılara hayat vermektedir. Su döngüsü olarak ifade edilen ve yüzyıllardır devam eden bu yolculuk; endüstri devrimi ile başlayan toplumsal ve ekonomik dönüşümler sebebiyle çıkmaz bir sona doğru ilerlemektedir. Su sorunlarının temelinde, birikimli bir ilerlemenin ürünü olarak küresel ısınma ve kuraklık gibi doğal olguların yanı sıra ekonomik büyüme, tüketim alışkanlıklarının değişmesi, fosil yakıt kullanımının artması, nüfus artışı, kirlilik gibi insan faaliyetleri yer almaktadır. Bunun yanı sıra siyasi ve ekonomik kararlar ile plansız su yönetimi politikaları su sorunlarına zemin hazırlamıştır. Ekonomik ve sosyal dönüşümler en fazla sucul ekosistemlerin zarar görmesine sebep olurken, başlangıçta yerel olarak gözlemlenen etkiler, zamanla küresel bir boyut kazanmıştır. Küresel su kıtlığı tehlikesi, su kullanımı ve yönetiminde verimliliği sağlamak için bir takım alternatif yöntemlerin geliştirilmesini zorunlu kılmıştır. Sanal su ticareti kavramı alternatifler arasında en dikkat çeken yöntem olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu bağlamda sanal su ticareti; ülkelerin ticarete konu olan ürünlerin üretiminde, su kullanım yoğunluklarını dikkate alarak, su zengini ülkelerden su fakiri ülkelere doğru bir akış sağladıkları takdirde, su varlıklarını koruyabilecekleri tezine dayanmaktadır.Bu tez çalışmasında, suyun tüm canlılar için taşıdığı önemden hareketle; küresel su sorunlarının sebepleri, suyun ekonomik, stratejik, politik önemi ve su sorunlarına paralel olarak gelişme gösteren su hakkı kavramı ile uluslararası sanal su ticareti incelenecektir. Bununla birlikte Türkiye'nin hidropolitik öneminden bahsedilecek ve belirlenen ürünler üzerinden sanal su ticareti değerlendirilecektir. The journey of the water in the atmosphere and on the ground of the earth vitalizes all creatures living on the planet. This journey, which has been defined as water cycle, has been continuing for ages. But now it is heading through a dead end because of the industrial revolution. As a result of cumulative progression, global warming and drought constitute the base of the water problem. Also human effects damaged the water cycle like economical improvements, alteration of consumption customs, increasing decisions with uncoordinated water management policies formed the basis of the water issue. Economical and social transforms motly damage the aquatic ecosystems.The risk of drought forced the improve alternative methods to provide water usage and management productivity. Virtual water trade is the most marked method among the other alternative ways. In that case virtual water trade rely on the discourse that if the countries, has poor water resources, can conserve water assets properly. In this dissertation water rights and international virtual water trade are going to be examined on causes of global water issues, political, economical and strategic importance of the water, based upon the importanceof the water on living creatures. Also hydro-politic importance of Turkey is going to be mentioned and virtual water trade is going to be evaluated via determinated products. ÖZET--ii ABSTRACT--.iii TEŞEKKÜR--iv İÇİNDEKİLER--…v TABLOLAR DİZİNİ--ix ŞEKİLLER DİZİNİ--xi HARİTALAR DİZİNİ--xii KISALTMALAR--xiii GİRİŞ--1 BİRİNCİ BÖLÜM TEMEL KAVRAMLAR VE TEORİK ÇERÇEVE 1.1. SU SORUNU İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR--6 1.1.1. Su Döngüsü--6 1.1.2. Su Kıtlığı--7 1.1.2.1. Su Zengini - Su Fakiri Tanımları--..9 1.1.2.2. Su Kıtlığına Yol Açan Sebepler--.11 1.1.2.2.1. İklim Değişikliği ve Su Kıtlığı İlişkisi--11 1.1.2.2.2. Küresel Isınma ve Su Kıtlığı İlişkisi--12 1.1.2.2.3. Kuraklık ve Su Kıtlığı İlişkisi--..13 1.1.2.2.4. Nüfus Artışı ve Su Kıtlığı İlişkisi--14 1.1.2.2.5. Kirlilik ve Su Kıtlığı İlişkisi--.15 1.1.2.2.6. İleri Teknoloji ve Su Kıtlığı İlişkisi--.15 1.1.2.2.6.1. Barajlar--…15 1.1.2.2.6.2. Derivasyon Kanalları--16 1.1.2.2.6.3. Desalinasyon--17 1.1.3. Su Kirliliği ve Etkileri--18 vi 1.2. SU SORUNU İLE İLGİLİ TEORİK ÇERÇEVE.20 1.2.1. Su Kullanımına İlişkin Farklı Yaklaşımlar--20 1.2.1.1. Piyasacı Yaklaşım--20 1.2.1.2. Kamu Yönetimi Yaklaşımı--21 1.2.1.3. Yerelci Yaklaşım--21 1.2.2. Su Hakkı--22 1.2.2.1. Su Hakkı Kavramının Ortaya Çıkışı--..22 1.2.2.2. Su Hakkı Kavramının Yer Aldığı Uluslararası Belgeler…--23 1.2.2.3. Su Hakkı Kavramının İçeriği--…24 İKİNCİ BÖLÜM DÜNYADA VE TÜRKİYE'DE SU KAYNAKLARININ DURUMU 2.1. DÜNYADAKİ SU KAYNAKLARININ KÜRESEL VE BÖLGESEL DAĞILIMI --… 27 2.2. DÜNYADAKİ SU KAYNAKLARININ SEKTÖREL KULLANIM ALANLARI -- 30 2.2.1. Tarım Sektöründe Su Kullanımı --32 2.2.2. Endüstri Sektöründe Su Kullanımı -- 35 2.2.3. İçme-Kullanma Sektöründe Su Kullanımı -- 36 2.3. TÜRKİYE'DEKİ SU KAYNAKLARININ DAĞILIMI --37 2.4. TÜRKİYE'DEKİ SU KAYNAKLARININ SEKTÖREL KULLANIM ALANLARI -- 39 2.4.1. Tarım Sektöründe Su Kullanımı --. 40 2.4.2. Endüstri Sektöründe Su Kullanımı -- 41 2.4.3. İçme-Kullanma Sektöründe Su Kullanımı --.42 vii ÜÇÜNCÜ BÖLÜM SUYUN EKONOMİ POLİTİĞİ 3.1. SUYUN EKONOMİK ÖNEMİ --…… 43 3.2. SUYUN STRATEJİK ÖNEMİ -- 47 3.2.1. Sınıraşan ve Sınır Oluşturan Sular --.… 49 3.2.2. Su Savaşları --… 52 3.3. SU İLE İLGİLİ ULUSLARARASI KURULUŞLAR --54 3.3.1. Birleşmiş Milletler --…… 55 3.3.2. Dünya Su Konseyi ve Dünya Su Forumları -- 59 3.3.2.1. Marakeş Dünya Su Forumu (1997) -- 59 3.3.2.2. Lahey Dünya Su Forumu (2000) --… 59 3.3.2.3. Japonya Dünya Su Forumu (2003) --…… 60 3.3.2.4. Meksika Dünya Su Forumu (2006) -- 61 3.3.2.5. İstanbul Dünya Su Forumu (2009) -- 61 3.3.2.6. Marsilya Dünya Su Forumu (2012) --.. 61 3.3.2.7. Daegu-Gyeongbuk Dünya Su Forumu (2015) 62 3.3.3. Küresel Su Ortaklığı --….. 63 3.3.4. Dünya Bankası -- 63 3.3.5. Dünya Ticaret Örgütü --… 64 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM SANAL SU TİCARETİ VE GELECEKTE SU SORUNU 4.1. SANAL SU KAVRAMI -- 67 4.1.1. Sanal Suyun Tanımı --……. 67 4.1.2. Sanal Suyun Hesaplanması --… 69 4.1.3. Su Ayak İzi --…….. 72 4.1.3.1. Küresel Su Ayak İzi --….. 74 4.1.3.2. Türkiye'nin Su Ayak İzi-- 78 viii 4.2. SANAL SU TİCARETİ -- 79 4.2.1. Uluslararası Sanal Su Ticareti --…… 79 4.2.2. Ulusal ve Bölgesel Sanal Su Ticareti Dengeleri --84 4.3. TÜRKİYE'NİN SANAL SU TİCARETİ --. 86 4.3.1. Seçilmiş Bazı Tarım Ürünlerinde Türkiye'nin Sanal Su İhracat ve İthalat Hesaplamaları -- 87 4.3.1.1.Buğday -- 88 4.3.1.2. Arpa --89 4.3.1.3.Pirinç --…….… 91 4.3.1.4.Pamuk ---- 92 4.3.2. Türkiye'nin Sanal Su Ticareti ve Küresel Ölçekte Değerlendirilmesi --.. 93 SONUÇ --.… 99 KAYNAKÇA --102

Dünya ekonomisi, temeli 1980’li yıllarda atılıp 1990’lı yıllarla birlikte etkisini yoğun bir şekilde gösteren serbestleşme sürecine girmiştir. Bu yıllarda gelişmekte olan ülkelere finansal aktörler ve uluslararası kuruluşlar tarafından gelişmelerini tamamlayabilmeleri için öneriler sunulmuştur. Gelişmekte olan ülkelerin tam serbestleşme ve serbest piyasa ekonomisiyle istikrarı sağlayacağını öngörmüşlerdir. Fakat bu süreçte özellikle gelişmekte olan ülkelerin yaşamış olduğu ekonomik istikrarsızlıklar bu ülkeleri ciddi düzeyde etkilemiştir. Bu ülkelerin yaşamış olduğu istikrarsızlıklar özellikle finansal kaynaklı olmuştur. Çalışmada, serbestleşme ya da liberalizasyon sürecinde Türkiye’de yaşanan krizler ve bu krizleri çözebilmek amacıyla uluslararası kuruluşların desteğiyle uygulanan istikrar programlarının gelir dağılımında meydana getirdiği etkiler incelenmiştir. The world economy has entered the 1980s with the foundation of the impact of the liberalization process that is thrown 1990s intensively . This year in developing countries, financial actors and suggestions are presented in order to complete their development by international organizations . Full liberalization of the developing countries , and they predict that provides stability to the free market economy. But economic instability have lived in this process , especially in developing countries severely affected these countries . These countries have experienced instability that has been particularly financial sources. In this study , liberalization or crises in Turkey in the liberalization process and the implementation of the stabilization program with the support of international organizations in order to solve the crisis caused by the effects of income distribution were investigated. İÇİNDEKİLER ÖZET--ii ABSTRACT--.iii TEİEKKÜR --iv İÇİNDEKİLER --v İEKİLLER LİSTESİ--.viii TABLOLAR LİSTESİ--.ix KISALTMALAR --.x ÖNSÖZ----xi GİRİİ ----1 I. BÖLÜM KAVRAMSAL VE TEORİK ÇERÇEVE 1.1. KÜRESELLEİME--.2 1.1.1. Küreselleşmenin Tanımı --2 1.1.2.Küreselleşmenin Tarihçesi--2 1.1.3. Küresel Sistemin Boyutları --3 1.1.3.1. Teknolojik Boyutu --3 1.1.3.2. Ekonomik Boyutu --.4 1.1.3.3. Siyasal Boyutu --5 1.1.4. Küreselleşmeye Yönelik Olumlu Görüşler--.5 1.1.5. Küreselleşmeye Yönelik Karşıt Görüşler--6 1.2. SERBESTLEİME--6 1.2.1. Finansal Serbestleşme --7 1.2.1.1.Finansal Serbestleşmenin Kapsamları--.8 1.2.1.1.1. İç Finansal Serbestleşme --8 1.2.1.1.2. Dış Finansal Serbestleşme --.9 1.2.1.2 Finansal Serbestleşmeye Yönelik Kuramsal Yaklaşımlar --9 1.2.1.2.1. Neo-klasik Finansal Serbestleşme Yaklaşımı: McKinnon- Shaw Hipotezi --.10 1.2.1.2.2. Neo-Keynesyen Yaklaşım--11 1.2.1.2.3. Yapısalcı Yaklaşımlar--11 1.2.1.3. Finansal Serbestleşmenin Temel Hedefleri--12 vi 1.2.1.4. Gelişmekte Olan Ülkelerde Finansal Serbestleşme Uygulamaları --13 1.2.1.5. Finansal Serbestleşmenin Yarattığı Sorunlar--14 1.2.2. Ticari Serbestleşme-- 15 1.2.3. Siyasal ve Yönetsel Serbestleşme--15 1.3. GELİR DAĞILIMI--15 1.3.1. Gelir Dağılımının Tanımı ve Teorik Gelişimi --.16 1.3.2. Gelir Dağılımı Türleri --.17 1.3.2.1. Fonksiyonel Gelir Dağılımı --17 1.3.2.2. Kişisel Gelir Dağılımı --.17 1.3.2.3. Bölgesel Gelir Dağılımı --18 1.3.2.4. Sektörel Gelir Dağılımı--.18 1.3.3. Gelir Dağılımını Etkileyen Faktörler --18 1.3.3.1. Emeğin Dağılımı--.18 1.3.3.1.1. Cinsiyet Yapısı--.19 1.3.3.1.2. Yaş Yapısı --19 1.3.3.1.3. Eğitim Düzeyi --19 1.3.3.2. Servet Dağılımı --.20 1.3.3.3. Kayıtdışı Ekonomi --.20 1.3.3.4. Enflasyon --21 1.3.4. Gelir Dağılımı Eşitsizlik Ölçütleri --.21 1.3.4.1. Gini Katsayısı--21 1.3.4.2. Lorenz Eğrisi--.22 1.3.4.3. Yüzde Paylar Analizi Göstergesi --23 1.3.5. Küreselleşmenin Gelişmiş Ülkelerdeki Gelir Dağılımı Üzerindeki Etkileri23 1.3.6. Küreselleşmenin Gelişmekte Olan Ülkelerdeki Gelir Dağılımı Üzerindeki Etkileri--24 II.BÖLÜM TÜRKİYE’DE SERBESTLEİME DÖNEMLERİ 2.1. LİBERAL İKTİSAT DÖNEMİ (1950-1960)--26 2.2. PLANLI KALKINMA DÖNEMİ (1960-1980)--.27 2.3. TÜRKİYE’NİN SERBESTLEİMEYE GEÇİİ SÜRECİ--.27 2.3.1. 24 Ocak Kararları--.28 vii 2.3.1.2. Krizden Çıkış İçin Alınan Önlemler --29 2.3.1.3 Yapısal Düzenlemeler: Aşamalı Tam Serbestleşmeye Geçiş --30 2.3.1.4. Ticari Serbestleşme Süreci--30 2.3.1.5. Finansal Serbestleşme Süreci--.31 2.3.1.6. 1989 Kararları ve Finansal Serbestleşme--32 2.3.2. Serbestleşme Sürecinde Krizler ve İstikrar Programları--34 2.3.2.1. 1994 Krizi ve 5 Nisan Kararları--.34 2.3.2.1.1. 5 Nisan İstikrar Programı--36 2.3.2.1.1.1. Piyasalarda Dengeleri ve İstikrarı Sağlamaya Yönelik Önlemler36 2.3.2.1.1.2. Kamu Kesimi Mali Dengesini Sağlamaya Yönelik Tedbirler --36 2.3.2.1.1.3. Ekonomide Yapısal Düzenlemeleri Amaçlayan Önlemler --37 2.3.3. 24 Ocak 1980 ve 5 Nisan 1994 İstikrar Programlarının Karşılaştırılması37 2.3.4. 2000 Yılı Enflasyonu Düşürme Programı--38 2.3.5. Şubat 2001 Krizi --.39 2.3.5.1. Krizin Çözümü İçin Atılan Adımlar --.39 III. BÖLÜM TÜRKİYE’DE 1980 SONRASI İSTİKRAR POLİTİKALARININ VE KRİZLERİN GELİR DAĞILIMINA OLAN ETKİLERİ 3.1. İSTİKRAR PROGRAMLARININ GELİR DAĞILIMINI ETKİLEME YOLLARI--.42 3.1.1. Ekonomik Büyüme--.42 3.1.2. Kamu Harcamaları --.44 3.1.3. Enflasyon --.46 3.1.4. Vergi Politikası --47 3.1.5. Borçlanma Politikası--.49 3.1.6. Para Politikası --51 3.2. TÜRKİYE’DE KİİİSEL GELİR DAĞILIMI --.52 3.3. TÜRKİYE’DE RANT EKONOMİSİ VE FONKSİYONEL GELİR DAĞILIMI--54 3.4. TÜRKİYE’DE GELİRİN SEKTÖREL DAĞILIMI--60 SONUÇ----.63 KAYNAKÇA --67

1980'li yıllarda küreselleşme bağlamında ortaya çıkan liberal politikalar, birçok ülkeyi etkisi altına almıştır. Özellikle ekonomik alanda etkisi görülen küreselleşme, liberalizasyonu, liberalizasyon ise finansal liberalizasyon kavramını ortaya çıkarmıştır. Çalışmanın asıl konusu olan finansal liberalizasyon ile amaçlanan, ekonomiler üzerindeki devlet baskısını tamamen ortadan kaldırılmaktır. 1980 yılında birçok ülke, finansal liberalizasyonun şartlarını 1990'lı yıllara kadar iç ve dış finansal liberalizasyon şeklinde büyük ölçüde yerine getirmiştir. Finansal liberalizasyon ile sermaye hareketlerinin tam serbestisinin sağlanması, kaynak sıkıntısı çeken gelişmekte olan ülkeler (GOÜ) için büyük bir avantaj olarak görülmüştür. Ancak bu süreçte GOÜ'nün beklentileri karşılıksız kalmış, büyüme ve kaynak sorununa çözüm bulunamadığı gibi bu ülkeler için kriz süreci de başlamıştır. Çalışmada finansal liberalizasyonun makro ekonomik değişkenlere özellikle de yatırım değişkenine olan etkileri üzerinde durulmuştur. Bu etkiler GOÜ'den biri olan Türkiye ekonomisi üzerinde incelenmiştir. Amacımız finansal liberalizasyonun büyük ölçüde sağlanmış olduğu 1990'lı yıllarda yatırım, üretim ve gayri safi yurtiçi hasıla (GSYİH), oranlarında meydana gelen değişimler sonucu uygulanan politikaların ne yönde etki yarattığını incelemektir. Araştırmalar sonucunda, Türkiye'de finansal liberalizasyon döneminde, doğrudan yabancı yatırım (DYY) ile GSYİH arasındaki ilişki ekonometrik model ile analiz edilmiştir. Çalışma süresince, yöntem olarak nitel ve nicel verilerden yararlanılmış, veri toplama tekniği olarak belge ve veri tarama yöntemi, toplanan bu verilerin yorumlanmasında ise içerik çözümleme yöntemi kullanılmıştır. Veriler için ulusal ve uluslararası veri tabanlarına başvurulmuştur. In the 1980s, liberal policies that emerge in the context of the globalization have effected many countries. Globalization which is effective especially in the economic field has shown up the liberalization concept and also this liberalization has revealed the concept of financial liberalization. The main subject of this financial liberalization is to remove completely the government pressure on the economies. In 1980, many countries has largely fulfilled the financial liberalization conditions until the 1990s in the form of internal and external financial liberalization. Providing perfect freedom to capital movement with financial liberalization was seen as a huge advantage for developing countries which have suffered resource of from scarcity. But, in this process, developing countries' expectations remain unrequited and the process of crisis for these contries has started and has not found a solution to growth and resource problem. In this study, we focused on the effects of financial liberalization to macroeconomic and investment variables. These effects were examined over the Turkish economy which is a developing country. Our aim is to investigate the change of investment, production and GDP ratio and effect of the implemented policies in 1990s when financial liberalization was largely provided. As a result of research, at the period of financial liberalization in Turkey, the relationship between FDI and GDP was analyzed by econometric models. During the study, we used qualitative and quantitative data and document scanning as a method. And also, content analysis method was used to interpret the data. İÇİNDEKİLER ÖZET -- ii ABSTRACT--.iii TEŞEKKÜR -- iv ŞEKİLLER LİSTESİ ---- ix TABLOLAR LİSTESİ --..... x ÖNSÖZ ---- xiii GİRİŞ -- 1 I. BÖLÜM KAVRAMSAL VE TEORİK ÇERÇEVE 1.1. KÜRESELLEŞME --.... 5 1.1.1. Küreselleşme Kavramı --.. 5 1.1.2. Küreselleşmenin Boyutları --.. 7 1.1.2.1. Küreselleşmenin Siyasi boyutu--... 7 1.1.2.2. Küreselleşmenin Kültürel Boyutu --... 8 1.1.2.3.Küreselleşmenin Ekonomik Boyutu --. 8 1.1.2.3.1. Ticari Küreselleşme ---- 10 1.1.2.3.2. Üretimin Küreselleşmesi--..... 11 1.1.2.3.3. Mali (Finansal) Küreselleşme --. 13 1.1.3. Küreselleşmenin Tarihi Süreci --.... 14 1.1.4. Küreselleşme Olgusuna Yönelik Eleştiriler --. 16 vi 1.2. LİBERALİZASYON --.. 18 1.2.1. Liberalizasyon Kavramı ve Sisteme Yöneltilen Eleştiriler --.. 18 1.2.2. Liberalizasyonun Tarihi Süreci --... 20 1.2.3. Liberalizasyon Türleri --. 23 1.2.3.1. Ticari liberalizasyon --. 23 1.2.3.2. Siyasal-Yönetsel Liberalizasyon --... 24 1.2.3.3. Finansal Liberalizasyon --.. 24 1.2.3.3.1. Finansal Liberalizasyonun Tarihi Süreci ----. 26 1.2.3.3.2. Finansal Liberalizasyonun Teorik Çerçevesi--. 28 1.2.3.3.2.1. Keynesyen ve Neoklasik Faiz Politikaları -- 29 1.2.3.3.2.2. Kapalı Ekonomide Finansal Libaralizasyon: Mc-Kinnon-Shaw Modeli ---- 29 1.2.3.3.2.3. Açık Ekonomide Finansal Liberalizasyon: Kapur ve Mathieson . 33 1.2.3.3.3. Finansal Liberalizasyona Yönelik Eleştiriler--. 34 1.2.3.3.4. Ekonomik Büyüme ve Finansal Liberalizasyon --... 36 1.3. YATIRIM ----. 37 1.3.1. Yatırım Kavramı--. 37 1.3.2. Yatırım Teşvikleri ----. 38 1.3.3. Yatırım Türleri--. 38 1.3.3.1. Mali- Gerçek (Reel) Yatırım --... 38 1.3.3.2. Brüt Yatırım - Net Yatırım --. 40 1.3.3.3. Uyarılmış Yatırım – Otonom Yatırım ----. 40 1.3.3.4. Özel Yatırımlar - Kamu Yatırımları --.. 40 vii 1.3.4. Doğrudan Yabancı Yatırımlar--..... 41 1.3.5. Yatırım İle İlgili İktisat Teorileri--. 43 1.3.5.1. Klasik Teoride Yatırım--... 43 1.3.5.2. Keynesyen Teoride Yatırım-- 44 1.3.5.3. Monetarist (Paracı) Teoride Yatırım --. 45 II. BÖLÜM TÜRKİYE’DE FİNANSAL LİBERALİZASYON VE YATIRIM 2.1.GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELER VE KÜRESELLEŞME-- 47 2.1.1. Türkiye’de Küreselleşme Süreci --. 49 2.1.2. Türkiye’de Küreselleşmenin Boyutları -- 51 2.1.2.1. Türkiye’de Küreselleşmenin Kültürel Boyutu--.. 51 2.1.2.2. Türkiye’de Küreselleşmenin Siyasi Boyutu --..... 51 2.1.2.3. Türkiye’de Küreselleşmenin Ekonomik Boyutu --.... 52 2.2.TÜRKİYE’DE LİBERAL DÖNEMLER -- 53 2.2.1. 1950-1960 Arası Türkiye Ekonomisi --... 54 2.2.2. 1980 ve Sonrası Türkiye Ekonomisi -- 55 2.2.2.1. 1980-1989 Arası Dönem--. 56 2.2.2.2.1989-2001 Arası Dönem--.. 61 2.2.2.3. Finansal Liberalizasyon ile Türkiye’de Yaşanan Ekonomik Krizler --... 66 2.2.2.4. 2001 Sonrası --. 70 2.2.3. Türkiye’de Liberalizasyon Sürecine Yönelik Eleştiriler--. 71 viii 2.3.TÜRKİYE’DE YATIRIM--.... 72 2.3.1.Türkiye’de Uygulanan Ekonomi Politikalarının Yatırım Üzerindeki Etkisi.. 72 2.3.2. Türkiye’de Uygulanan Yatırım Teşvikleri ve Türleri --..... 77 2.3.2.1. Kamu-Özel Yatırımlar--.... 79 2.3.2.2. Finansal - Reel Yatırımlar --.. 80 2.3.2.3. Doğrudan Yabancı Yatırımlar ve Kısa Vadeli Sermaye Hareketleri-- 81 2.3.3.Türkiye’de Finansal Liberalizasyon, Yatırım ve Büyüme --.... 84 III. BÖLÜM FİNANSAL LİBERALİZASYON SÜRECİNDE DOĞRUDAN YABANCI YATIRIM VE BÜYÜME İLİŞKİSİ TÜRKİYE UYGULAMASI 3.1.FİNANSAL LİBERALİZASYON DÖNEMİNDE DOĞRUDAN YABANCI YATRIMLARIN EKONOMİYE ETKİLERİ --.. 87 3.1.1. Finansal Liberalizasyonun Yatırıma Etkileri-- 87 3.1.2.Doğrudan Yabancı Yatırımların Ekonomiye Etkileri--. 88 3.1.3. Doğrudan Yabancı Yatırımların Büyümeye Etkisi--.... 89 3.2. FİNANSAL LİBERALİZASYON DÖNEMİNDE DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR VE BÜYÜME ÜZERİNE YAPILMIŞ OLAN AMPİRİK ÇALIŞMALAR -- 91 3.2.1.Veri ve Metod--... 93 3.2.2. Ekonometrik Uygulamaların Denklemleri ve Sonuçları --. 96 SONUÇ --.102 KAYNAKÇA----. 106