Search

Breast cancer is a common pathology. It is clinically considered as a localized or regionally developing illness at the time of diagnosis, but the appearance of metastases is a frequent complication. Patients are commonly referred with local or regional recurrence of the disease. Invasive metastatic disease found in the chest can be differentiated according to area as follows: pulmonary parenchyma (nodes and/or carcinomatosis lymphangitis), pleural cavity (pleural effusion and/or tumor), pericardial effusion and the thoracic wall. The appearance of pulmonary parenchymal metastases secondary to breast cancer can be further categorized into three types, neoplastic lymphangitis, multiple and single pulmonary nodes. Pleural effusion is the commonest thoracic affection in patients with this pathology. It is accepted that 46% of patients with disseminating breast cancers will develop pleural metastases where the presentation is pericardial effusion, and possible cardiac tamponade. Finally, metastatic disease may be found localized to within the thoracic wall. Breast cancer can produce diverse problems in the thoracic wall, and local recurrence is most frequent at the mastectomy site.

Veel van ons werk wordt complexer en intensiever. Hogere eisen op het werk en verminderde autonomie en hersteltijd kunnen leiden tot chronische stress of burn-out. De beoefening van mindfulness kan uitkomst bieden door stress en angst te verlagen, ontspanning te verhogen en algemeen welzijn te verhogen. Hiermee kan de duurzame inzetbaarheid van werkenden worden verbeterd. Mindfulness wordt vaak gedefinieerd als “the act of purposefully paying attention to the present moment and being aware of mental states and processes with a sense of openheartedness, curiosity and kindness, and without judgement”. Het kan zowel naar een toestand (‘state’) als eigenschap (‘trait’) verwijzen, of de beoefening van mindfulness training. In een eerdere verkenning werden overzichtsartikelen (reviews) gebruikt om de effectiviteit van mindfulness interventies op verschillende uitkomstmaten te bepalen

Tijdens de coronacrisis vielen voor diverse groepen zelfstandig ondernemers de bedrijfsinkomsten weg. Hoe lang denken zzp’ers dat hun huishoudens kunnen rondkomen als hun bedrijfsinkomen geheel zou wegvallen?

Maar wie is eigenlijk de zzp’er? In dit onderzoek willen we allereerst kijken naar de trends in een selectie van variabelen uit de ZEA. Vervolgens kijken we op basis van de ZEA 2019 naar verschillende subgroepen van zzp’ers en indicatoren van hun inkomen, arbeidsmarktzekerheid en kwaliteit van het werk. Welke zzp’ers redden het op de arbeidsmarkt en welke zzp’ers zijn kwetsbaar?

Het aandeel werkenden met burn-outklachten neemt al geruime tijd toe. In 2007 had 11% van de werknemers last van aanzienlijke burn-outklachten en in 2018 is dat opgelopen tot 17%. Burn-outklachten zijn zowel voor werknemer, werkgever als maatschappij een belangrijk en groeiend probleem en een gezamenlijke verantwoordelijkheid. Hogere taakeisen (snel en hard werken) en minder regelmogelijkheden (autonomie) zijn van invloed op burn-outklachten, maar ook factoren als hersteltijd en technologische ontwikkelingen waaronder het gebruik van sociale media kunnen voor een toenemende mate van stress zorgen.

Nederland is in ontwikkeling. Onder invloed van globalisering, een stijgende levens verwachting en technologisering verandert onze demografie en onze arbeidsmarkt. Ook het karakter van werk verandert sterk in de komende decennia. Flexibilisering, de komst van nieuwe technologie en intensivering van het werk zijn hierin leidend, aldus de WRR in het rapport ‘Het betere werk’. Deze bevindingen kunnen wij vanuit onze expertise onderschrijven. De verwachtingen en uitdagingen ten aanzien van werk veranderen mee. We worden ouder, en meer mensen zullen langer moeten of willen doorwerken. Het aandeel werkenden met een chronische aandoening zal daarbij toenemen. Daarnaast is de rol van werk in ons bestaan veranderd sinds het vorige millennium. Waar in de tijd van onze grootouders het werk veelal enkel dagbesteding om in levensonderhoud te voorzien was, zonder mogelijkheden voor groei, scholing, of een tweede-spoortraject, is dat nu wel anders. Tegenwoordig spreken we van werk als onderdeel van je identiteit. De verwachtingen ten aanzien van werk liggen logischerwijs hoger. Het werk moet betekenisvol en lonend zijn. De huidige generatie werkenden wil zingeving ervaren en de rol van werk (beter) combineren met privérollen als gezin, mantelzorg en hobby’s. Dat deze ontwikkelingen positieve wederkerige effecten hebben op gezondheid en inzetbaarheid, wordt steeds vaker onderkend, ook door werkgevers. Het is anno 2020 tevens normaler geworden om op latere leeftijd een opleiding te volgen of je halverwege het werkende leven te oriënteren op een nieuwe sector. Die trend zal in de toekomst verder versterkt worden. Ook de belasting van werk is al een tijdlang aan het verschuiven van het fysieke naar het mentale vlak, met alle nieuwe uitdagingen op arbogebied van dien. Oftewel, er is genoeg stof tot nadenken over de toekomst. Daarbij moeten we andere maatschappelijke ontwikkelingen, die op het eerste gezicht verder van het werk afstaan, niet vergeten. De invloed van de klimaatontwikkelingen en als gevolg, de energietransitie, zijn nu al voelbaar in beleid en werkzaamheden in sectoren zoals de bouw en logistiek. Ook die ontwikkelingen zullen een steeds groter effect op de aard van het werk hebben. Meer aandacht voor arbeids(markt)discriminatie, diversiteitsbeleid en sociale veiligheid laten hun positieve invloed naar verwachting de komende jaren ook gelden. De toename van het maatschappelijk bewustzijn op deze gebieden creëert kansen en bovenal momentum om hervormingen door te voeren. Als we dit momentum op de juiste wijze benutten, is een veilig en gezond werkend Nederland in 2040 een haalbare droom. Met onze reactie op de Startnotitie Arbovisie 2040 willen we hieraan bijdragen. We delen bij elk van de zes thema’s onze visie en sluiten af met onze belangrijkste conclusies.

Dit rapport biedt een beschrijving van drie studies waarin onderzoek is gedaan naar de kwaliteit van arbeid van platformwerkers. Het betreft: 1. een verkennend onderzoek door middel van een literatuurstudie en interviews met experts, 2. een casestudie naar Werkspot, en 3. een kwantitatief onderzoek op basis van data uit de Zelfstandigen Enquête Arbeid (ZEA) 2017. De drie studies worden afzonderlijk besproken in hoofdstuk 2, 3 en 4, gevolgd door een algemene discussie en een vooruitblik naar de activiteiten rondom dit thema in 2019.

Technologiekeuzen in de overheidsorganisatie vereisen trade-offs tussen economische efficiëntie en menswaardig werk. Technologiekeuzen worden veelal top-down, technocratisch en vanuit efficiëntie-oogpunt ingestoken. Als dat zo is, worden sociale en organisatorische aspecten onvoldoende meegewogen. Dit heeft negatieve gevolgen zowel voor de mensen als voor de slagingskans van de technologie-implementatie. Om sociale en organisatorische aspecten van technologiekeuzen te overzien, is een impact- en keuzemodel van (nieuwe) technologieën behulpzaam. TNO heeft hiervoor een instrument ontwikkeld: het DEMTIK Model (DEMocratische Technologie-Impact Keuzen).

Van alle zelfstandig ondernemers zonder personeel heeft 41 procent naar eigen zeggen geen enkele voorziening getroffen voor het geval zij arbeidsongeschikt zouden worden. Zij hebben vaak vanwege de kosten geen verzekering afgesloten en houden ook geen spaargeld of beleggingen achter de hand voor eventuele arbeidsongeschiktheid. Dit blijkt uit nieuwe cijfers uit de tweejaarlijkse Zelfstandigen Enquête Arbeid van TNO en het CBS die vandaag worden gepubliceerd. In het recent afgesloten akkoord tussen kabinet, werknemers- en werkgeversorganisaties over de vernieuwing van het pensioenstelsel is afgesproken dat er voor zelfstandigen een wettelijke verzekeringsplicht tegen arbeidsongeschiktheid komt. Het kabinet heeft de sociale partners gevraagd om hiervoor begin 2020 een concreet voorstel te doen. In de Zelfstandigen Enquête Arbeid is aan 5,5 duizend zelfstandig ondernemers gevraagd of zij iets hebben geregeld voor eventuele arbeidsongeschiktheid. Ook is hun gevraagd wat de redenen zijn om geen arbeidsongeschiktheidsverzekering af te sluiten.

Met deze rapportage willen we concreet handen en voeten geven aan leven lang ontwikkelen (en dan met name informeel leren) en tegelijkertijd bijdragen aan het creëren van innovatieve organisaties waarbij alle medewerkers betrokken zijn bij vernieuwing en verbetering. Daarvoor ontwikkelen we een integraal model op basis van relevante inzichten en theorieën over infor-meel leren, lerende organisaties, sociale innovatie (sociotechniek) en intrapreneurship (onder-nemend werknemerschap). Vervolgens zullen we dat model illustreren met enkele concrete voorbeelden uit de praktijk. Het doel is om werkgevers en werknemers concrete handvatten te geven om het lerend en innovatief vermogen van hun organisatie te versterken.

Het project combineert het doen van onderzoek en het ontwikkelen van praktijkoplossingen. Het onderzoek bestaat uit literatuuronderzoek naar innovatie-adoptie, casestudie-onderzoek in logistieke bedrijven over innovatiepraktijken en vragenlijstonderzoek over de innovatie-adoptie volgens logistieke managers. Het ontwikkelen van praktijkoplossingen gebeurt door het maken van een ‘serious game’ en een ‘mooc’ (‘massive open online course’). De game gaat over ‘wat betekent innovatie-adoptie voor mijn team en waaraan moeten we aandacht besteden?’ (bedoeld voor medewerkers in logistiek en transport). In de mooc wordt geleerd wat innovatie-adoptie is en hoe men dat als leidinggevende kan invoeren (bedoeld voor ma-nagers en leidinggevenden in logistiek en transport). Het onderzoeksdeel van het programma bestaat uit een literatuuronderzoek, een casestudie en een survey. De hoofdvraag luidt als volgt: “hoe kunnen bedrijven met behulp van sociale innovatie de innovatie-adoptie door medewerkers stimuleren?“. In de literatuurstudie is onder-zocht wat de determinanten zijn van innovatie-adoptiegedrag van werknemers vanuit het per-spectief van sociale innovatie. Aan de hand van de casestudie wordt het model uit de literatuur getest op de praktijk en op basis daarvan verder ontwikkeld. Op de tweede plaats is de case-studie ook bedoeld om bruikbare praktijklessen en inzichten over innovatie-adoptie te verzamelen voor andere organisaties die (willen) innoveren. In het survey-onderzoek was de hoofd-vraag welke elementen van het theoretisch onderzoeksmodel gerelateerd zijn aan het gebruik van innovatie. Gezamenlijk verschaffen het literatuuronderzoek, de casestudies en de survey inzicht in de werking van verschillende elementen van (het model van) innovatie-adoptie. En dat helpt bij het verder bepalen waarin bedrijven zich kunnen versterken om (nog) beter te worden in in-novatie-adoptie. De veronderstelling is dat logistieke bedrijven innovatiever en competitiever worden als zij hun innovatieve vermogen kunnen verbeteren door het ontwikkelen van inno-vatie-adoptie van hun medewerkers.

Due to rapid technological changes, organisations need to innovate products and processes to remain economically viable. However, innovations do not always succeed in their implementation, amongst others because of lack of acceptance of innovation by employees. The goal of this study is to examine innovation adoption of employees. This study investigates the role of employee perception of innovation, as well as individual and organisational characteristics in relation to the actual use of innovations by employees. By an increased understanding of the factors that explain innovation adoption, useful insights are gained for the management of innovation. We advise managers who wish to increase innovation adoption of their employees to implement workplace innovation, encourage innovative behaviour of their employees, and increase their perceived usefulness of innovation and perceived ease of use of innovation.

De Nederlandse logistieke sector behoort tot de absolute wereldtop. De arbeidsproductiviteit ligt tweemaal hoger dan de beste vier landen. De verwachting is dat de sector verder zal groeien in de toekomst. Desalniettemin staan de logistieke bedrijven onder een voortdurende druk om de concurrentiepositie te verbeteren en te blijven innoveren. Het TKI Dinalog en TNO zijn de motor achter een reeks innovatieprojecten over nieuwe tech-nologieën, planningsconcepten, nieuwe operationele modellen, en nieuwe software. De be-trokkenheid en omarming van de innovaties door de gebruikers zijn beperkt. Daardoor gaan de adoptie en ontwikkeling van nieuwe technologie en operationele oplossingen langzamer dan gewenst. Hiertoe is een Massive Open Online Course (MOOC) ontwikkeld, waarin (mid-den)managers worden gestimuleerd om te innoveren door hun medewerkers te betrekken. Deze MOOC ondersteunt managers in manieren hoe medewerkers bij innovatie betrokken kunnen worden. In dit rapport wordt beschreven hoe een MOOC ontwikkeld wordt als manier om medewerkers en bedrijven te betrekken bij de innovatieprojecten. Aangegeven wordt welke stappen zijn doorlopen om een MOOC te ontwikkelen voor de logistieke sector en wat de resultaten zijn van het evalueren van de MOOC door gebruikers en experts.

In dit artikel wordt de kwaliteit van werk van werknemers en zelfstandig ondernemers zonder personeel vergeleken. De analyse is gebaseerd op data van de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA) en de Zelfstandigen Enquête Arbeid (ZEA). Bij de kwaliteit van werk is gekeken naar de inkomenspositie, de werkzekerheid en de kwaliteit van de werkzaamheden. Zelfstandigen zonder personeel komen negatiever uit de vergelijking met werknemers als het gaat om inkomenspositie. Dit geldt met name voor ondernemers die vooral producten of grondstoffen verkopen (zoals boeren en winkeliers). Daarnaast zijn de zelfstandigen minder tevreden over hun werkzekerheid. Tegelijkertijd hechten ze ook minder waarde aan werkzekerheid. Zelfstandig ondernemers komen juist positiever uit de vergelijking met werknemers als het gaat om aspecten van kwaliteit van de werkzaamheden. Dat geldt onder meer voor autonomie, variatie in het werk, werkdruk (taakeisen) en burn-outklachten. Ten slotte zijn zelfstandigen meer tevreden dan werknemers met hun werk en arbeidsomstandigheden.

Ook uitgegeven als: In R. Kopp & P. Ittermann (Eds.) (2018). Konzeptionelle Perspektiven von Arbeit in der digitalisierten Logistik. Veröffentlichung des Forschungsprojektes Innovationslabor “Hybride Dienstleistungen in der Logistik” (pp. 53-73). Bundesministerium für Forschung und Bildung: Dortmund.

A large-scale international project ‘SI DRIVE: Social innovation, driving force of social change 2014-2017” collected 1,005 cases of social innovation across the globe in seven policy fields: Education, Employment, Energy, Transport , Poverty, Health and Environment (Howaldt et al., 2016). From those 1,005 cases 82 were selected for in-depth case study. These 82 cases are re-analysed in a secondary analysis using Qualitative Comparative Analysis (QCA). How are these social innovations developing; is there a resemblance with the ‘innovation journey’ (Van de Ven et al., 2008) of innovations in technology/business? The innovation journey is a process model that makes a distinction between the initiation, developmental and implementation/termination period of innovations; it looks at drivers and barriers, like innovation managers, investors, setbacks, adaptation, infrastructure. We operationalise this model, its periods and variables and apply it to the process of social innovation, to gain insight in the dynamics of these rather new practices of (social) innovation and in the character of collaboration between actors. The results show that out of 128 possible combinations of seven variables - elements of the innovation journey model - six combinations have the highest chance to result in adoption of the social innovation. None of those variables is a necessary nor a sufficient condition for adoption. While differing ‘paths lead to Rome’, no assurance can be given that ‘anything goes’, because the six empirical paths limit theoretical options. The implications for practitioners is to study the six successful combinations and steer their social innovation initiatives.

UWV heeft TNO gevraagd onderzoek te doen naar gevolgen van technologische ontwikkelingen op het werk van, met name, lager en middelbaar opgeleiden in een selectie van sectoren. De doelstelling van het onderzoek is drieledig: “inzicht krijgen in de verwachte gevolgen van de technologische ontwikkelingen voor de vraag naar werk en aard van het werk voor de komende vijf jaar; inzicht krijgen in wat de ontwikkelingen in de vraag en de aard van het werk betekenen voor de gevraagde vaardigheden en competenties van werkzoekenden; en adviezen opstellen hoe UWV in de WW-dienstverlening moet inspelen op deze ontwikkelingen”.

In Nederland is veel aandacht voor de flexibilisering van de arbeidsmarkt en de impact van flexibele contracten op werkenden, werkgevers en de samenleving. Flexibiliteit is nodig om als organisatie om te kunnen gaan met fluctuaties in de marktvraag en zo te overleven. Dat vraagt om flexibiliteit van het personeel. Voor een deel van de beroepsbevolking vormt het geen probleem om daarin mee te bewegen, maar er bestaan ook risicogroepen onder flexwerkers. Een te grote flexibele schil heeft ook voor werkgevers nadelen. Het maakt het lastiger om de juiste mensen aan de organisatie te binden. Bovendien heeft het effect op de innovatiekracht van organisaties. Inclusief factsheet verschillen tussen verschillende typen arbeidsrelaties in de kwaliteit van arbeid.

Onze tijd kenmerkt zich door de snelle introductie van nieuwe technologieën. Denk bijvoorbeeld aan digitalisering, robotisering, nanotechnologie, Big Data, 3D-printen en Internet of Things. Onduidelijk is het effect van deze technologieën op werk (Arntz, Gregory, & Zierahn, 2016; SER, 2016; WRR, 2015). Er zullen banen verdwijnen en nieuwe bijkomen. Maar wat betekenen deze ontwikkelingen voor concrete functies en beroepen? En welke eisen stelt dit aan werkenden en werkzoekenden? Deze vragen legde het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV)1 voor aan de Nederlandse Organisatie voor toegepastnatuurwetenschappelijk onderzoek (TNO). TNO heeft een verkennend onderzoek gedaan naar de relatie tussen technologie en twaalf beroepen, en bekeken hoe per functie de gevolgen van technologie mogelijk inwerken op functietaken en competentieeisen die worden gesteld aan beroepsbeoefenaren. Dit artikel belicht de methode die we hiervoor hebben ontwikkeld: de functieprofielenmethodiek (FPM).

This policy brief on Social Innovation of Employment informs on an inventory of challenges and policy recommendations based on the Case Study Report of Employment and on the Second Policy Foresight Workshop of Employment. A ‘paradigm shift’ is needed in the mind-set of policymakers. ‘Traditional’ employment strategies for youth employment and vulnerable groups are underusing how social innovation could help, and how it can bring new actors at the stage. Social entrepreneurship creates jobs and provides experience but it has a bad image and remains underused. Workplace innovation can improve employability and sustainable jobs but it not fully recognised as a useful social innovation to alleviate employment issues. Policymakers must ‘open their eyes’ and help create the infrastructure for social innovations: a ‘social innovation friendly environment’.

Zelfstandig ondernemers zonder personeel zijn vaker positief over hun financiële situatie dan twee jaar geleden. Daarnaast is het merendeel van hen niet erg afhankelijk van hun grootste klant. Acht procent geeft aan vrijwel volledig afhankelijk te zijn van één opdrachtgever. Dit blijkt uit de Zelfstandigen Enquête Arbeid 2017 (ZEA) van TNO en het CBS, waaraan meer dan 6 duizend zelfstandig ondernemers deelnamen. Het aantal zelfstandigen in Nederland neemt toe. Er zijn ongeveer 1 miljoen zzp’ers in Nederland. Het merendeel van de zzp’ers is zelfstandig ondernemer (zonder personeel. Zelfstandig ondernemers zonder personeel zijn niet alleen vanwege hun grote aantal een interessante groep op de arbeidsmarkt. Zij kunnen bijdragen bij aan de flexibiliteit van organisaties, hebben relatief weinig burn-outklachten, werken vaker na de officiële pensioenleeftijd door, maar bouwen relatief vaak geen pensioen op en het merendeel is niet verzekerd voor arbeidsongeschiktheid.

Deze bijdrage beantwoordt de vraag in hoeverre de kwaliteit van arbeid van zelfstandig ondernemers zonder personeel die om negatieve redenen een eigen bedrijf of praktijk zijn begonnen, verschilt van ondernemers die dat om positieve redenen deden. Een negatieve reden is bijvoorbeeld dat iemand geen geschikte baan kon vinden als werknemer, en een voorbeeld van een positieve reden is dat iemand altijd al als zelfstandige wilde gaan werken. De kwaliteit van arbeid is in beeld gebracht met indicatoren voor de financiële situatie, werkzekerheid, kwaliteit van de werksituatie en de tevredenheid. Voor de analyse is gebruikgemaakt van gegevens uit de Zelfstandigen Enquête Arbeid 2015 van CBS en TNO. Zelfstandig ondernemers met negatieve startmotieven scoren relatief slecht ten opzichte van ondernemers met positieve startmotieven als het gaat om de financiële situatie van de onderneming, de inkomenspositie, werkgerelateerde psychische vermoeidheid (burn-outklachten), de ervaren gezondheid, bezorgdheid over de toekomst van de onderneming en de mate van tevredenheid. Toch is (ook) het overgrote merendeel van hen in absolute zin tevreden met de werksituatie, bevlogen (enthousiast over het werk) en niet voornemens te stoppen als zelfstandige.

De Nederlandse arbeidsmarkt is de afgelopen jaren sterk geflexibiliseerd. Hoe verhoudt de positie van werknemers en zelfstandigen in Nederland zich tot die in andere Europese landen?

De flexibilisering van de arbeidsmarkt neemt ieder jaar toe (zie ook flexbarometer.nl). Het aandeel vaste contracten neemt af en de flexibele schil van organisaties groeit. In het eerste kwartaal van 2017 was de flexibele schil 36,3% (inclusief zzp’ers). Nu een steeds groter aandeel van die werkenden flexwerkers betreft, neemt het belang om hen te betrekken toe. Hoe kunnen diverse werkenden in de flexibele schil invloed uitoefenen op hun arbeidssituatie in de organisaties waardoor zij worden ‘ingehuurd’? Onze visie is dat flexwerkers daar vanuit goed werkgeverschap - net als vaste medewerkers - recht op hebben. Bovendien draagt (mede)zeggenschap van werkenden sterk bij aan het succes van de organisatie. In deze uitgave leest u hoe zeggenschap voor flexwerkers kan worden vormgegeven in theorie en in de praktijk. Wij hopen met de informatie en de voorbeelden in deze uitgave inleners, uitleners, ondernemingsraden en ondernemers (al dan niet zelfstandig) te inspireren om (meer) over het thema zeggenschap na te denken, met elkaar in dialoog te gaan en de mogelijkheden die er zijn ten volle te benutten.

In this paper, a conceptual framework is presented to conduct an ex-ante impact assessment for social innovation. The building blocks for an ex-ante impact assessment are goal formulation; developing the relationships between inputs, outputs and outcomes; determining the role of stakeholders to achieve the objectives; calculating the impact; and deciding on the social innovation. These building blocks are sequentially interconnected to each other. In the paper, we present the experience of three cases of social innovation with the framework. The following questions are discussed with results from the three case studies: How can you clarify your social goals and make them more measurable? How can you translate your goals into practical action roadmaps? How do you manage the sponsors and the stakeholders needed in your decision making? What kind of result can you expect from such an ex ante impact assessment? We summarize our lessons for each of these questions. In conclusion, our conceptual framework aims to be a practical guide to both assessor and assessee by structuring the development and decision process. A toolbox has been developed, which consists of a series of steps sprung from our conceptual framework.

In this report, a conceptual framework is presented to conduct an ex-ante impact assessment for social innovation. The building blocks for an ex-ante impact assessment are goal formulation; developing the relationships between inputs, outputs and outcomes; determining the role of stakeholders to achieve the objectives; calculating the impact; and deciding on the social innovation. These building blocks are sequentially interconnected to each other. In conclusion, our conceptual framework aims to be a practical guide to both assessor and assessee by structuring the development and decision process. A toolbox has been developed, which consists of a series of steps sprung from our conceptual framework.

Het aantal zelfstandig ondernemers zonder personeel is gegroeid van een kleine 570 dui-zend in 2003 tot 884 duizend in 2014 (CBS). Zowel voor de samenleving als voor beleids-makers is dit een belangrijke ontwikkeling. Het roept de vraag op wat de positieve en nega-tieve gevolgen zijn voor de samenleving als geheel en de individuen die het betreft. Een eerste stap bij het beantwoorden van deze vraag is het creëren van een goed beeld van deze groep. Het Interdepartementaal Beleidsonderzoek (IBO) naar zzp’ers (2015) heeft daar een belangrijke bijdrage aan geleverd. Het doel van het huidige onderzoek is om het beeld dat in het IBO is geschetst aan te vullen voor wat betreft de duurzame inzetbaarheid van zzp’ers. De duurzame inzetbaarheid van werkenden is te karakteriseren als het vermogen om gezond, vitaal en productief deel te nemen aan (betaalde) arbeid tot de pensioengerech-tigde leeftijd (Kraan & Sanders, 2016). De centrale onderzoeksvraag luidt dan ook: In hoe-verre verschilt de duurzame inzetbaarheid van zelfstandig ondernemers van die van werk-nemers? De focus ligt daarbij op zelfstandig ondernemers zonder personeel. Om de duurzame inzetbaarheid van werknemers en zelfstandigen te vergelijken, is gebruik gemaakt van twee grootschalige arbeidsmonitors: de Nationale Enquête Arbeidsomstandig-heden (NEA) en de Zelfstandigen Enquête Arbeid (ZEA). Daarnaast is de Enquête Beroeps-bevolking (EBB) gebruikt om socio-demografische en -economische achtergrondkenmerken te beschrijven.

Zzp'ers ervaren minder werkdruk en hebben minder vaak burn-outklachten dan werknemers. Dat blijkt uit een gezamenlijke studie van onderzoeksbureau TNO en het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Ruim zeven procent van de zelfstandigen zonder personeel voelt zich ten minste enkele keren per maand opgebrand door het werk. Onder werknemers is dat ruim twee keer zo veel.

This report contains a toolbox for use with the Ex-Ante Impact Assessment for social innovations as was developed in the report D7.1. This toolbox proposes a series of convenient and useful tools to apply in an ex-ante assessment of social innovation within SIMPACT's policy areas unemployment, immigration and demographic change. We have conducted three supporting case studies in which the framework and tools have been applied. The lessons from these cases are included in this report. Our framework is not necessarily an addition of another full-blown social impact assessment instrument, but has the aim of providing «grip» to policymakers, social investors and social innovators within this complex process.

Door de Participatiewet neemt de druk op gemeenten toe om te laten zien welke resultaten zij bereiken. Alle aandacht moet uitgaan naar het benutten van talenten van mensen die langs de kant staan van de arbeidsmarkt (www.divosa.nl). Dit stelt hoge eisen aan het ‘vakmanschap’ van de klantmanagers, nu en in de toekomst. De veranderingen in het domein van werk en inkomen stoppen namelijk niet nu de Participatiewet is ingevoerd. Het doorvoeren van aanpassingen, het evalueren, leren van wat goed gaat en wat niet in de gemeentelijke organisaties is een continu proces. Dit vraagt om zelfsturende, flexibele en innovatieve klantmanagers die zich aan kunnen passen aan de nieuwe en andere eisen die het werk aan hen stelt. Het vraagt dus van hen voortdurende verbetering van hun eigen vakmanschap. In de afgelopen jaren hebben verschillende partijen actief in het veld van werk en inkomen zich ingezet voor versterking van de kwaliteit van de uitvoering van re-integratie. Deson-danks wijzen onderzoeken uit dat de uitvoering nog niet de kwaliteit heeft die we met zijn allen wensen; er is onvoldoende kennis van bewezen effectieve methoden, onvoldoende kennis van het klantenbestand, ondoelmatige inzet van re-integratie instrumenten en er wordt onvoldoende methodisch gewerkt (SZW, 2014). In een tijd van grote veranderingen, waarin lokale overheden steeds meer verantwoordelijkheden krijgen, in combinatie met schaarser wordende middelen, is het des te belangrijker dat er gewerkt wordt aan (verbetering van) de kwaliteit van het handelen van klantmanagers (SZW, 2014). Ondanks de de-centralisatie van beleid en uitvoering naar lagere overheden, blijft SZW systeem verant-woordelijke. SZW heeft daarom het initiatief genomen tot de ontwikkeling van een vierjarig kennisprogramma op het terrein van werk en inkomen, dat moet bijdragen aan een kennis-infrastructuur (kennis ontwikkelen, verspreiden, aanleren en toepassen) in de sector. Dat brengt een beweging in het veld tot stand, die leidt tot daadwerkelijke toepassing van de ontwikkelde kennis in de uitvoeringspraktijk.

De Zelfstandigen Enquête Arbeid (ZEA) is een onderzoek naar de werksituatie van zelfstandig ondernemers in Nederland. TNO en CBS voerden de ZEA gezamenlijk uit, in opdracht van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Deze publicatie vormt de methodologische verantwoording bij de ZEA 2015 en biedt een overzicht van de eerste resultaten. Ruim 24 procent van de 1 miljoen zelfstandig ondernemers is zeer tevreden over hun werk tegen 17 procent van de bijna 7 miljoen werknemers. Van de ‘nieuwe’ zelfstandig ondernemers zonder personeel (zelfstandigen die voornamelijk eigen arbeid of diensten inzetten) geeft zelfs 27 procent aan zeer tevreden te zijn met hun werk. Er zijn ook verschillen al naar gelang de sectoren waar zelfstandig ondernemers werkzaam zijn. Onder zelfstandig ondernemers in de landbouw, industrie en bouwnijverheid ligt de tevredenheid met respectievelijk 17 en 18 procent, het laagst. Dit is vergelijkbaar met het percentage werknemers dat zeer tevreden is. Van de zelfstandig ondernemers in dienstverlenende sectoren, zoals bijvoorbeeld accountants, architecten en winkeliers, is ruim 26 procent erg tevreden over hun werk. Hoewel zelfstandig ondernemers relatief vaak zeer tevreden zijn, maakt een groot deel zich wel eens zorgen over de toekomst van hun bedrijf of onderneming. In het eerste kwartaal van 2015 was dat ruim de helft (55 procent)van de zelfstandig ondernemers. Degenen met personeel in dienst maken zich vaker zorgen. Het gaat dan om 64 procent. Een kleine 5 procent van alle zelfstandig ondernemers zegt zelfs een groot risico te lopen dat hun bedrijf of onderneming failliet gaat. Een kwart is een fractie minder bezorgd en zegt een klein risico te lopen op een faillissement. Ook hier ervaren zelfstandig ondernemers met personeel meer risico. Loont het dan nog wel om zelfstandig ondernemer te blijven? Bijna een kwart dacht er het afgelopen jaar over na om een baan te zoeken als werknemer. Van deze groep heeft 44 procent daadwerkelijk actie ondernomen. Het overgrote merendeel (84 procent) van alle zelfstandig ondernemers zou, als het aan hen lag, over 5 jaar nog steeds actief zijn als zelfstandige.

Op verzoek van het ministerie OCW heeft TNO in twee bedrijfstakken, de hightech sector en de zorg, gekeken hoe bedrijven en instellingen actief en succesvol de kennis en vaardigheden van hun medewerkers up-to-date houden in een turbulente omgeving. Voor dit verkennende onderzoek zijn interviews uitgevoerd met medewerkers van ASML, KMWE en Norma uit de hightech topsector en het Jeroen Bosch Ziekenhuis en de Krijtmolenalliantie als vertegenwoordigers van de zorgsector.

De afgelopen vier jaar hebben het minsterie van BZK, Kennisland, Kafkabrigade en TNO hard gewerkt aan Slimmernetwerk. Dit netwerk, van inmiddels ruim 4300 mensen op LinkedIn, was de thuisbasis voor een serie experimenten met ‘innovatie van onderop’ en interbestuurlijke samenwerking binnen de publieke sector. Inmiddels is op 29 januari een eerste fysieke versie verschenen van het Slimmernetwerk-magazine tijdens het congres ‘Werk aan de Winkel‘: een magazine waarin we in het oog springende persoonlijke verhalen, analyses en lessen hebben gebundeld.