Search

Water en bodem moeten ‘sturend’ worden bij ruimtelijk beleid, besloot het kabinet onlangs. Hoe pakken we dat slim aan? Een breed gedragen langetermijnvisie voor de toekomst kan helpen, zeggen onderzoekers Ilse Voskamp, Daan Verstand en Wim Timmermans van Wageningen University & Research.

The Climate Data Record (CDR) is a time series of measurements of sufficient length, consistency and continuity to determine climate variability and change. The generation of ECVs (Essential Climate Variables)/CDRs needs to put strong emphasis on the generation of fully described, error-characterized and consistent satellite-based ECV products (Zeng et al. in Remote Sensing 11:1–28, 2019). For example, generation of many ECVs, such as in the ESA (European Space Agency) CCI (Climate Change Initiative) projects (Plummer et al. in Remote Sens Environ 203:2–8, 2017), requires ancillary information about the state of the atmosphere, e.g., cloud screening for SST (sea surface temperature) and atmospheric correction for space-borne altimeters. As such, the consistency between the various ECV products (e.g. cloud flagged in one ECV and non-flagged in another one) extends to ensuring consistency in the approaches of CDR generation. The in-situ datasets also need to be continuously characterized in terms of their long-term accuracy, stability and homogeneity. Reanalysis results, as an alternative source of ECV, requires similar endeavors to investigate its consistency (Zeng et al. in Int J Appl Earth Obs Geoinf 42:150–161, 2015).

Going beyond the traditional nature based solutions, this paper claims that a landscape-based planning approach should be introduced, solving regional planning problems by emphasising the spatial dimension, the specific time horizon considered and the interaction of all sectoral considerations of both the urban and rural landscapes. This would allow a circular landscape to develop, revitalising the liveability of the countryside, adapting to and structurally counteracting climate change and biodiversity decrease. Thus, a landscape based planning approach to regional spatial policy challenges should allow a transition to a rural-urban space resilient to various external pressures.

Van oudsher zoeken we in Nederland onze oplossingen voor water- en klimaatvraagstukken in de techniek. Maar deze aanpak loopt tegen grenzen aan. De oplossingen liggen in een betere aansluiting bij het natuurlijk systeem. Deze transformatieve benadering vraagt om meer samenwerking. De ligging in het landschap maakt elke stad anders. Vergelijk Amsterdam maar met Madrid, of binnen Nederland bijvoorbeeld Gouda met Nijmegen. Steden hebben afhankelijk van hun ligging bepaald andere karakteristieken en daarmee eigen problemen op het gebied van wateroverlast en hitte. Hebben de steden dan niets gemeenschappelijks? Zeker wel. Tot het begin van de jaren vijftig volgde de ontwikkeling van steden in Nederland het onderliggende landschap. Concreet: er werd gebouwd op relatief hoge, droge plekken, de natste moerassen en beekdalen werden gemeden. Nadien veranderde dat. De bevolkingsgroei vroeg om grootschalige woningbouw en de stand der techniek maakte de snelle uitrol over grote gebieden mogelijk, ongeacht het onderliggend landschappelijk systeem(Timmermans, e.a., 2015). Klimaatverandering zorgt er nu voor dat die aanpak tegen zijn grenzen aanloopt. Als gevolg van klimaatverandering krijgen steden te maken met steeds extremere weersomstandigheden, die elkaar ook nog eens snel opvolgen. Plotselinge hoosbuien leiden bijvoorbeeld regelmatig tot forse wateroverlast. Dat water wordt met veel ingenieurskunst snel afgevoerd. Vlak daarna breekt niet zelden een periode van langdurige droogte aan en is er eigenlijk enorme behoefte aan dat net afgevoerde water. Er kan toch meer van dat water in de stad worden opgeslagen; in de bodem, groengebieden of op daken? Daarop richt zich het project ‘DNA van stad en ommeland’.

A landscape-based approach to climate adaptation: nature-inclusive and circular. In a context of a rapidly changing liveability of the countryside, of climate change and biodiversity decrease, this position paper introduces a landscape-based planning approach to regional spatial policy challenges allowing a transition to a countryside resilient to various external pressures. Rather than as an object in itself, the landscape is considered as a comprehensive principle, to which all spatial processes are inherently related. We focus on climate adaptation, biodiversity enhancement and circular resource management as interrelated key responses to today’s challenges of land use planning and management. The position paper gives several examples of solutions to regional planning problems that go beyond the traditional nature-based solutions, emphasising the spatial dimension, the specific time horizon considered and the interaction of all sectoral considerations of urban and rural landscape. A shared long term vision of what our future landscape should look like is a crucial source of inspiration for a coherent design approach to solve today’s spatial planning problems; it gives direction to the technical-economic preconditions for sustainable landscape development, such as drainage standards and environmental quality. This landscape-based planning approach allows professionals, researchers, stakeholders and citizens alike, to participate in a shared forward looking normative design. It will enable the definition of clear pathways to the shared future. Landschapsgestuurde klimaatadaptatie: natuur- inclusief en circulair. Tegen de achtergrond van een snel veranderende leefbaarheid van het platteland, van klimaatverandering en afname van de biodiversiteit, introduceert dit position paper een landschapsgestuurde planningsbenadering voor gebiedsgericht beleid. In plaats van als object op zich wordt het landschap gezien als een dragend principe, waaraan alle ruimtelijke processen zijn gerelateerd. Specifieke bestuursvarianten zijn nodig om de abiotische randvoorwaarden voor ruimtelijke ontwikkeling en de verschillende gebruiksfuncties van het landschap met elkaar in evenwicht te brengen. Klimaatadaptatie, herstel van de biodiversiteit en circulariteit zijn daarbij onderling samenhangende sleutelprincipes in ruimtelijke planning. Het position paper geeft verschillende voorbeelden van oplossingen voor regionale planningsproblemen. De visie van het Ronde Landschap draagt bij aan de oplossing van complexe planningsopgaven waar klimaat-robuuste biodiversiteit en circulariteit uitgangspunt zijn. Deze specifieke invulling van Nature Based Solutions kenmerkt zich door co-creatie in lerende samenwerkingsverbanden, waarbij het landschap het ruimtelijke kader vormt, het omvattende principe waar alles samen komt. Om de grote uitdagingen van klimaat, stikstof, biodiversiteit aan te pakken moeten we van pleisters plakken (kleinschalige sectorale maatregelen) naar een integrale aanpak op landschapschapsniveau. De Landschapsgestuurde Aanpak heeft een visionair karakter en daagt actoren uit verder te denken dan korte-termijn, business-as-usual-oplossingen voor het eigen gebied. Een ontwerpende en narratieve insteek kan daarbij partijen met verschillende belangen helpen nieuwe oplossingen op het spoor te komen.

Generally, remote sensing-based Land Surface Models (LSM) are driven by spatially heterogeneous surface inputs and spatially uniform inputs from the lower Atmospheric Boundary Layer (ABL). Since near-surface ABL properties are far from uniform the inclusion of their spatial variability in remote sensing-based LSMs might be expected to improve the resulting turbulent flux estimates. Therefore, for a little more than a decade now, research has been carried out to investigate whether and how incorporation of lower ABL variability in remote sensing data driven flux schemes could improve turbulent flux estimates. In this contribution we examine the magnitude of these atmospheric property variations and their corresponding feedback effects on turbulent flux estimates. This has been done by coupling a boundary layer simulator, by means of a Large-Eddy Simulation (LES) model, to a remote sensing-based Land Surface Model (LSM), where the coupling takes place in the lowest nodes of the LES model. We first illustrate the near-surface performance of recent discretization and sub-grid-scale parameterizations in the coupled LES-LSM framework by implementations over synthetic surfaces. We then quantify the consequences of the relevant feedback effects on the land surface flux estimates through numeric simulations. The effect of step-changes in heterogeneous surface states and conditions, that are typical for remote sensing-based turbulent flux models, on the atmospheric states and their potential feedback is shown. Analysis of these individual coupling factors revealed that the dominant feedback effect is the horizontal wind speed. Concluded is with an analysis of the combined feedback effects over natural and irrigated surfaces using data from large-scale field campaigns.

This report is the second in a series of three reports named Value Added Planning, consisting of three unique, but interconnected tools, namely the Green Credit Tool, the Workbench Method and Value Added Planning, These tools have been developed and/or tested in the context of the European INTERREG programme: VALUE (INTERREG IVB North West Europe - Valuing Attractive Landscapes in the Urban Economy), in which the municipality of Amersfoort is involved. Aim of this programme is to understand how green space in urban centres can become more competitive with other urban functions. In this context, the municipality of Amersfoort has introduced the interactive method named Workbench Spatial Quality (Werkbank Ruimtelijke Kwaliteit in Dutch) in their spatial design in several areas in their municipality. The Workbench Spatial Quality (to be referred to as Workbench) has been applied on two cases in Amersfoort: Park Randenbroek and Vathorst NW. In this report the Workbench as applied in Amersfoort is evaluated. Research was done on the basis of literature research, case-material and interviews performed with several experts. Furthermore, research was done by students at the Wageningen University and Research Centre (WUR). Part of the evaluation in this report makes use of a quick scan of 19 Dutch cases. The question addressed in this report is: 1.How was the Workbench Spatial Quality applied in Amersfoort? 2.Can the Workbench contribute to sustainable spatial planning?

Climate change is an internationally recognised phenomenon generally held accountable for the increasing magnitude of extremes in both climatic events and temperature. With increasing urbanization and the concentration of socio-economic activities in urban areas, the challenge to contend with climate change is particularly pertinent in cities. In response to climate-change impacts, a range of climate-adaptation strategies have been developed to make cities increasingly ‘climate proof’. A qualitative research approach is employed to review climate change, its impacts and some adaptation strategies, focusing on ecosystem-based adaptation strategies from Belgium and The Netherlands and Water-Sensitive Urban Design approaches developed in Australia. The article engages a case study of Essenvelt, Middelburg, The Netherlands, where unanticipated warmer night-time temperatures are a primary concern, related to natural variability, the urban heat island effect and climate change. The article proposes certain adaptation measures for Essenvelt, based on the adaptation strategies reviewed.

Klimaatverandering kan leiden tot meer weersextremen. Juist in steden kunnen de gevolgen van zulke extremen groot zijn: daar wonen nu eenmaal de meeste mensen en daar is volop cruciale economische infrastructuur aanwezig, op soms kwetsbare locaties. Omdat de problematiek volop in de aandacht staat, is een groot aantal adaptatiestrategieën ontwikkeld. Er is vooral behoefte aan creatieve ontwerpoplossingen op locatie.

The concept of value-added planning (as part of the Valuing Attractive Landscapes in the Urban Economy, INTERREG IVB North West Europe Project) is introduced in this paper to facilitate integrative planning, focusing on the benefits that use and non-use green spaces can provide to an urban area. The aim is to stress the need to plan for, and protect, green spaces in urban areas by determining the economic values connected to the green spaces and relate that values to community benefit and local authority revenue. The paper identifies tools that can be used to determine the economic value of green spaces based on the environmental, social, and economic benefits. The first section (value) refers to the social value of green spaces as determined from the public perspective and introduces the workbench method as a tool to assist with participatory planning and capturing of the social benefits of green spaces. The second section (added) refers to the environmental benefits of green spaces and, by means of the Green Credit Tool, introduces ways to ensure the protection of the green resources in an area. The final section (planning) refers to the economic benefit of green space, bringing use values and non-use values of green spaces together. The paper concludes with an integrative framework for value-added planning, incorporating all the tools presented in the paper, capturing the social, environmental, and economic benefits of green spaces and relating it to community benefit and local authority revenue.

Groen zorgt voor een gezonde, leefbare, rendabele, schone en mooie stad, maar is ook economisch interessant voor de stad als vestigingsklimaat van bedrijven. In het Europese project Value (Valuing Attractive Landscapes in the Urban Economy) hebben tien partners van 2008 tot 2012 samengewerkt om bewijs te verzamelen van de economische meerwaarde die groen heeft voor steden. VHL op zijn beurt, onderzocht planningsmethoden over economische meerwaarde van het stadsgroen. In samenwerking met de gemeente Amersfoort is dit via experimenten in praktijk gebracht.

The F:ACTS! project contributed to generating knowledge on how to develop territorial strategies to adapt to climate change, facilitating the interchange of experience and information among its 14 partners across 8 countries. Integrated territorial strategies incorporate local diversity since they enable the adaptation of general and sector policies to territorial particularities. Climate Change Adaptation highly benefits from understanding the multiple, dynamic and complex relations between people and land. The ambition was to exchange knowledge and good practices among 14 partners in eight regions in Europe. Among them The Netherlands and Flanders (Belgium).

Dit boek – Complexiteit en gebiedsontwikkeling – vertelt het verhaal over hoe docenten en studenten in het onderwijs en het onderzoek van Hogeschool Van Hall Larenstein omgaan met complexiteit en gebiedsontwikkeling. Het is bedoeld voor iedereen die bij complexe projecten betrokken is, maar vooral voor huidige en toekomstige studenten van de hogeschool die zullen worden opgeleid voor de omgang met complexe projecten.

Het besef groeit dat het stedelijk groen meer is dan ecologie en biodiversiteit. Dat besef is in het hedendaagse groenbeheer nog geen gewoon-goed. Daarom willen we vanuit de praktijk van Hogeschool Van Hall Larenstein in dit boek proberen aan te geven wat er in het groenbeheer mogelijk is met strategische inzet van groen in de stad, en welke competenties groenbeheerders hiervoor nodig hebben.

This book – Complexity and Territorial Development – tells the story of how academic staff and students at the Van Hall Larenstein university of applied sciences deal with complexity and planning in education and research. It is intended for everyone who is involved in complex projects, but in particular for current and future students at the university who will be trained in how to handle complex projects. In this book we want to show why planning has become complex, what theories about this subject are relevant, and how this fits in with the practical experience of staff and students.

Infrastructuur (wegen, spoorwegen, waterwegen) vormt vaak een barriere voor mens en dier, en doorsnijdt de ecologische hoofdstructuur (EHS) op diverse plekken. Dit rapport beschrijft een verkennende studie naar de effecten van ontsnipperingsmaatregelen op provinciale en gemeentelijke wegen. De studie is uitgevoerd in het kader van de tweede Nationale Natuurverkenning, in samenwerking met de Adviesdienst Verkeer en Vervoer en Alterra. De hoofdconclusie is dat ontsnippering van infrastructuur (door provinciale en gemeentelijke wegen verkeersluw te maken) vooral op lokaal niveau duidelijke positieve en negatieve effecten heeft. Positieve effecten treden op voor de natuur: de lokale habitatkwaliteit van barrieregevoelige diersoorten en de akoestische kwaliteit in natuurgebieden nemen toe. Daarnaast heeft ontsnippering gunstige effecten op verkeersveiligheid en de geluidbelasting in woongebieden. De belangrijkste nadelen liggen op het gebied van bereikbaarheid. Uit deze verkennende studie blijkt dat ontsnipperingsmaatregelen een positief saldo van (op geld waardeerbare) effecten op kunnen leveren. Op landelijk niveau zijn zowel de effecten op de natuur als op de mens beperkt: hiervoor is de omvang van de veronderstelde ontsnipperingsmaatregelen te gering. Op basis van deze verkennende studie is het te vroeg om een conclusie te trekken over de wenselijkheid van het ontsnipperen van provinciale en gemeentelijke wegen in natuurgebieden. Voor zo'n conclusie dienen alle relevante voor- en nadelen beter in kaart te worden gebracht, met name op regionaal niveau, en moeten eventuele alternatieve maatregelen worden onderzocht.

In dit nummer van het Vakblad Groen staat het lectoraat Groene Leefomgeving van Steden centraal, een van de lectoraten die zijn ingesteld door Van Hall Larenstein (VHL). Met de instelling van lectoraten, van waaruit toegepast onderzoek wordt geïnitieerd, wordt in Nederland geprobeerd het Hoger Beroeps Onderwijs een kwaliteitsimpuls te geven. Het lectoraat Groene Leefomgeving van Steden bestaat nu ruim vier jaar en is inmiddels verlengd met nog eens vier jaar. Tijd om een eerste balans op te maken in de brochure 'Out of the Box' waarin de ontwikkeling van het lectoraat wordt geschetst.

This booklet reports on experiments carried out by Van Hall Larenstein University of Applied Sciences in the context of the VALUE project. It consists of three parts. The first two chapters describe some experiments carried out in the Dutch town of Amersfoort and the students’ input and approach. This is followed by an intermezzo on sources of inspiration outside the Netherlands and examples of the way urban green spaces and elements can provide an impulse for towns and cities. The final two chapters concern the way such a green strategy can be designed in Dutch urban settings. Chapter 5 discusses how local governments can use the added value provided by urban green spaces for new investments:value capturing. Chapter 6 focuses on a new type of planning: Planning by Surprise, which combines dreams and pragmatism. The photo essay at the centre of the book tells the story of the many sides of green spaces in towns and cities. Unintentional, intentional, planned, dreamed of, drawn,remembered, pictured, developed: Planning by Surprise.

© 2012, Springer Science+Business Media Dordrecht. In this chapter it is argued that fundamental change in society is required, because environmental problems are serious and ask for a factor 10 or more shift in society, the resilience approach (as outlined in Chap. 2 ) implies change to higher resilience systems and current spatial planning is unable to facilitate fundamental change. Transition of an existing system into a better version of the same system does not comply with the demands of fundamental changes. Instead of choosing for the pathway of change, a change of pathway is required. This transformation of the existing stable regime (system A) into a fundamental other regime (system B) is able to meet the urgency to change. However, Transformation of a system is only possible when the new system is fundamental separated from the original and is capable to develop its own growth curve. The proposed pathway courses via B-minus. A predecessing state of system B consisting of rudimentary spatial elements, which can be observed as critical early warning signals and can be created at specific intersections in the network. These signals require a spatial translation to become useful in spatial planning. Network analysis is needed to determine the locations where to create starting points for a system change.

Bevolkingskrimp is een wijdverbreid fenomeen in alle landen van de Europese Unie. Veel politici en beleidsmakers zien dit als een van de grote problemen van het huidige Europa. Er zijn landen zoals Estland, Letland en Bulgarije die te maken hebben met een afnemende bevolking op nationaal niveau. Voor de meeste landen geldt dat ze een toenemend aantal regio's binnen hun grenzen hebben waarin de bevolking steeds verder afneemt. In Nederland zijn de regio's Parkstad Limburg, Noordoost Groningen en Noord Friesland de koplopers op het gebied van krimp en vergrijzing. In deze gebieden wordt ook de meest levendige discussie gevoerd over dit fenomeen.

Hogeschool Van Hall Larenstein ontwikkelt een internationaal netwerk op het gebied van toegepast onderzoek. Het spreekt vanzelf dat de kennis en vaardigheden van docenten en studenten op het gebied van internationaal werken moet groeien naar het daarvoor vereiste niveau.

Effective adaptation to climate change requires that planning learn from complex adaptive systems theory - enhancing societal flexibility to deal with uncertain futures, and shifting its focus from finding the ‘best’ solution towards of creating resilience to an uncertain future. A new planning concept needs to be put in practice, which we call Swarm Planning. This approach can address both the mitigation and adaptation needs of climate change while increasing the flexibility of spatial systems in two ways: assisting change in spatial land use over time and catalysing the emergence of autonomous and more resilient development. This paper focuses on the contribution that a new approach to spatial design and planning can offer to improving resilient future systems, capable of dealing with one planetary boundary: climate change. Current approaches to climate adaptation rely heavily on ‘probability’ or ‘expert’ assessments of the likely type, extent and frequency of negative impacts. As long-term strategists [Kahn and Wiener, 1967] encountered in the mid 1900’s, a probability-based approach can prove counter-productive when a fundamentally new risklandscape appears. New methods are needed to assess and transform the spatial order that can foster climate adaptation. These new approaches leave room for uncertainty and the emergence of novel adaptation in spatial design outcomes, mirroring our uncertainties over climate change. Swarm Planning [Roggema, 2005; 2008a; 2008b; 2009; Roggema and Van den Dobbelsteen 2007; 2008; Roggema w. De Plaa, 2009] defines the spatial elements linked with the five time-dimensional layers and turns them in a step-by-step methodology for ‘Adaptive’ spatial planning. This methodology was tested in three pilot designs, specifically aiming to deal with climate change. New landscapes, in the form of iconic designs are presented and are described in the paper: the Floodable Landscape where an eventual future flood is anticipated in the design, the Zero-Fossil Region where the design provides a spatial framework for a complete renewable energy supply and the Net Carbon Capture Landscape, in which adaptation and mitigation strategies are designed leading to capturing of more carbon than emitted. These examples illustrate that the two sides of climate change, adaptation and mitigation, can be unified into integrated future visions. These visions function as the imagined and desirable future. This process, which can be described as a slow-pace transition [Roggema, 2011], offers the opportunity for inhabitants to anticipate and become more aware of future changes.

Wie 'groen' hoog in het vaandel heeft, wil de natuur ontzien. Maar de natuur een eigen plaats geven in de stedelijke omgeving, dat is pas echt groen denken. Over de stad als biotoop.

Studenten van Van Hall-Larenstein (landschapsarchitectuur; bos- natuurbeheer; land- en watermanagement) hebben als een adviesbureau gewerkt aan diverse voorstellen voor het klimaatbestendig maken van de stadsregio Arnhem - Nijmegen. Eerst is een analyse volgens de lagenbenadering gemaakt, zijn relevante thema’s en referenties bestudeerd, is een visie opgesteld en ten slotte is een masterplan voor een klimaatbestendig stadsregio opgesteld.