Search

INTRODUCTION: Fingolimod is the first oral immunomodulatory treatment used as secondary care therapy in the treatment of multiple sclerosis for the last 10 years. The objective of our study is to reveal the experiences of the first generic fingolimod active ingredient treatment in different centers across Turkey. METHOD: The first generic fingolimod efficacy and safety data of patients followed-up in 29 different clinical multiple sclerosis units in Turkey were analyzed retrospectively. Data regarding efficacy and safety of the patients were transferred to the data system both before the treatment and on the 6th, 12(th) and 24(th) month following the treatment. The data were analyzed using the IBM SPSS 20.00. P value of

Amaç: Otizm spektrum bozukluğu (OSB), erken çocukluk dönemlerinde sosyal etkileşim ve iletişim becerilerinde yetersizlik, kısıtlı ilgi alanı ve stereotipik davranış örüntüleri ile karakterize nörogelişimsel önemli bir bozukluktur. Bu çalışmanın amacı OSB tanısı almış çocuğu olan ebeveynlerin aşılar hakkında genel bilgilerini ölçme, aşıya karşı tutumlarını belirleme, aşı karşıtlığının oranı ve nedenlerini saptamaktır. Gereç ve Yöntem: Çalışma, OSB tanılı çocukları olan ebeveynlerden birisi ile, yüz yüze görüşmek sureti ile, anket yaparak gerçekleştirilmiştir. Bulgular: Elde edilen verilere göre; kontrol grubu ile karşılaştırıldığında, otizmli çocukları olan ebeveynlerin; aşılar hakkındaki bilgi düzeylerinin, ve aşı reddi tercihlerinin daha yüksek olduğu, aşıların içeriklerinden daha çok şüphe duydukları, özellikle canlı virus aşılaması ile otizmin başlaması arasında, zamansal ilişki olduğuna inandıkları belirlenmiştir. Sonuç: OSB tanılı çocukların rutin çocuk-ergen psikiyatristleri tarafından, rutin kontrollerinde; ailelerin aşılar hakkındaki düşünceleri, kaygıları ve kaçınmaları değerlendirilmelidir., Objective: Autism spectrum disorder (ASD) is an important neurodevelopmental disorder, that manifests itself in the decline of the social interaction and communication, learning, and language skills in early childhood. The aim of this study was to measure the general knowledge of the parents have children diagnosed with ASD , to determine their attitudes towards vaccination, to determinate the rate and reason of anti- vaccination. Material and Methods: The study was carried out by conducting a survey, by means of talking face to face one of ASD diganosed children’s parents. Results: According to the data obtained, when compared to the control group’s and ASD parents; have higher level of knowledege about vaccines, and preference of vaccination refusal, have higher rate of doubt related with Ingredients of vaccines, and believe that; there was a temporarly connection between onset of autism, and especially live viral vaccines. Conlcusion: Thoughts, worries, and drawbaks of the families should be evaluated during the routine control of cihildren dignosed as ASD, by child and adolescent psychatrists.

Objective: Autism spectrum disorder (ASD) is an important neurodevelopmental disorder, that manifests itself in the decline of the social interaction and communication, learning, and language skills in early childhood. The aim of this study was to measure the general knowledge of the parents have children diagnosed with ASD , to determine their attitudes towards vaccination, to determinate the rate and reason of anti- vaccination.Material and Methods: The study was carried out by conducting a survey, by means of talking face to face one of ASD diganosed children’s parents.Results: According to the data obtained, when compared to the control group’s and ASD parents; have higher level of knowledege about vaccines, and preference of vaccination refusal, have higher rate of doubt related with Ingredients of vaccines, and believe that; there was a temporarly connection between onset of autism, and especially live viral vaccines.Conlcusion: Thoughts, worries, and drawbaks of the families should be evaluated during the routine control of cihildren dignosed as ASD, by child and adolescent psychatrists., Amaç: Otizm spektrum bozukluğu (OSB), erken çocukluk dönemlerinde sosyal etkileşim ve iletişim becerilerinde yetersizlik, kısıtlı ilgi alanı ve stereotipik davranış örüntüleri ile karakterize nörogelişimsel önemli bir bozukluktur. Bu çalışmanın amacı OSB tanısı almış çocuğu olan ebeveynlerin aşılar hakkında genel bilgilerini ölçme, aşıya karşı tutumlarını belirleme, aşı karşıtlığının oranı ve nedenlerini saptamaktır.Gereç ve Yöntem: Çalışma, OSB tanılı çocukları olan ebeveynlerden birisi ile, yüz yüze görüşmek sureti ile, anket yaparak gerçekleştirilmiştir.Bulgular: Elde edilen verilere göre; kontrol grubu ile karşılaştırıldığında, otizmli çocukları olan ebeveynlerin; aşılar hakkındaki bilgi düzeylerinin, ve aşı reddi tercihlerinin daha yüksek olduğu, aşıların içeriklerinden daha çok şüphe duydukları, özellikle canlı virus aşılaması ile otizmin başlaması arasında, zamansal ilişki olduğuna inandıkları belirlenmiştir.Sonuç: OSB tanılı çocukların rutin çocuk-ergen psikiyatristleri tarafından, rutin kontrollerinde; ailelerin aşılar hakkındaki düşünceleri, kaygıları ve kaçınmaları değerlendirilmelidir.

Ölçme teorisi incelendiğinde, temel olarak iki kurama rastlamak mümkündür. Bunlardan ilki Klasik Test Kuramı, diğeri ise Madde Tepki Kuramıdır. Madde Tepki Kuramını Klasik Test Kuramından ayıran birçok özellik mevcuttur. Bunlardan biri de parametre değişmezliği özelliğidir. Literatür incelendiğinde değişmezlik özelliğinin hala tartışma konusu olduğu görülmektedir. Bu bilgilerden hareketle bu çalışmada, Karadeniz Teknik Üniversitesi İstatistik ve Bilgisayar Bilimleri Bölümü Nesneye Yönelik Programlama dersinin final sınavı verileri incelenmiştir. Sınav 23 maddeden oluşmaktadır ve dersi alan tüm öğrencilere uygulanmıştır. Analizlere başlamadan önce, veri tarafından en çok desteklenen modelin İki Parametreli Madde Tepki Kuramı Modeli olduğu belirlenmiştir. Madde parametrelerinin değişmezlik özelliğini incelerken, katılımcılar cinsiyet ve dersi alış sayılarına göre alt bölümlere ayrılmıştır. Kişi parametreleri için ise maddeler, güçlük ve ayırt edicilik indekslerine göre ayrılmıştır. Her bir alt test için gerçek veriye benzer karakterde tepki vektörü simülasyon ile elde edilmiştir. Böylelikle, mevcut olan az miktardaki gerçek veri arttırılarak daha doğru sonuçlar elde etmek amaçlanmıştır. Analizden elde edilen sonuçlara göre madde ve kişi parametrelerinin tahminlerinin parametre değişmezliği ilkesine uygun olup olmadığı yorumlanmıştır., When the measurement theory is examined, it is possible to come across two theories. The first of these is Classical Test Theory and the other is Item Response Theory. There are many features that distinguish Item Response Theory from Classical Test Theory. One of these is the parameter invariance feature. When the literature is examined, it is seen that the invariance feature is still the subject of debate. Based on this information, in this study, the final exam data of Karadeniz Technical University Statistics and Computer Science Department Object Oriented Programming course were examined. The exam consists of 23 items and was applied to all students who took the course. Before starting the analyzes, it was determined that the model supported by the data was the Two Parameter Item Response Theory Model. When examining the invariance property of the item parameters, the participants were subdivided according to gender and the number of times they took the course. For the person parameters, the items were divided according to difficulty and discrimination indexes. The response vector for each subtest was obtained by simulation, with a character similar to the real data. According to the results obtained, it is interpreted whether the parameter invariance feature is provided or not.

The Cox proportional-hazards model is essentially a regression model commonly used statistical in medical research for investigating the association between the survival time of patients and one or more factors . Alternative machine learning methods were introduced to the Cox Regression method, which can be used to explain the high number of data, nonlinear status, higher-order interactions and high dimensional covariates. In this study, patients who have been in Chest diseases service in the Hospital of Ondokuz Mayıs University. Before analysis, the smote sampling method was applied because the categories of the output variable were unbalanced. In this study, Random Forest and Cox Regression were used to determine the risk of each patient in leukemia. These two methods are compared to the C-index, area under the ROC curve (AUC) and error rate. According to the result, it was found that random forest is used as an alternative to Cox regression in survival analysis., Cox regresyon modeli, temelolarak, hastaların sağkalım süresi ile bir veya daha fazla faktörlerin yaşamsüreleri üzerindeki etkilerini incelemek amacıyla yaygın olarak kullanılan birregresyon modelidir. Yüksek sayıdaki verilerin oluşu, verilerde doğrusalolmayan durum, yüksek derecede etkileşim ve yüksek boyutlu ilişkileriaçıklamada kullanılabilecek Cox Regresyon yöntemine alternatif olarak makine öğrenme yöntemleri kullanılmayabaşlanılmıştır. Bu çalışmada, veri seti Ondokuz Mayıs Üniversitesi göğüshastalıkları servisinde yatmakta olan akut lösemi hastalarından eldeedilmiştir. Analizden önce, çıktı değişkenin kategorisindeki dengesizliği düzeltmekiçin sentetik azınlık aşırı örnekleme (Smote) yöntemi uygulandı. Daha sonra, her hastanın riskini belirmekiçin rastgele orman ve Cox Regresyon yöntemleri kullanılmıştır. Bu iki yöntemuyum indeks, roc eğrisinin altında elde edilen alan (AUC) ve hata oranına görekarşılaştırılmıştır. Sonuç olarak, rastgele orman sağkalım analizinde Cox regresyonuna alternatif biryöntem olarak kullanabilir.

One of the most important factors that should be examinedwhen determining the performance of a multiple-choice item in the measuringinstrument is the effectiveness of distractors. The performance of the itemsformed with effective distractors is higher. At this point, the process ofpreparation of distractors also plays an effective role. It is important tonote that a strong and effective distractor does not carry any informationabout the correct answer. Investigating the reason why respondents chosedistractors in a measuring instrument consisting of quality items is animportant part of the item analysis process. When calculating item statisticsduring the known item analysis process, wrong answer options, i.e. distractors,are not included in the calculation. In distractor analysis, the power of thesefalse answer options, which are not included in item analysis, is investigatedand comments are made on the quality of these options. Thus, it is possible tohave an idea of how the item of interest works in the measuring instrument. Inthis study, Statistical Literacy Test was applied to the students of theDepartment of Econometrics, Faculty of Economics and Administrative Sciences,Karadeniz Technical University, and distractor analysis was conducted for theitems covered by the test. The analyzes were performed with the help of Rsoftware. Based on the results obtained, comments were made about whether thedistractors in the items were effective and strong., Çoktanseçmeli bir maddenin ölçme aracı içerisindeki performansı belirlenirkenincelenmesi gereken en önemli unsurlardan biri de çeldiricilerin etkinliğidir.Etkin çeldiricilerle oluşturulmuş maddelerin performansları daha yüksekolmaktadır. Bu noktada çeldiricilerin hazırlanma süreci de etkili bir roloynamaktadır. Güçlü ve etkin bir çeldiricinin doğru cevapla ilgili herhangi birbilgi taşımaması dikkat edilmesi gereken en önemli hususlardandır. Kalitelimaddelerden oluşan bir ölçme aracında cevaplayıcıların çeldiricileri nedenseçtiğini araştırmak madde analiz sürecinin önemli bir kısmını oluşturmaktadır.Bilinen madde analizi sürecinde madde istatistikleri hesaplanırken yanlış cevapseçenekleri yani çeldiriciler hesaplamaya dahil edilmemektedir. Çeldiricianalizinde ise madde analizinde hesaba dahil edilmeyen bu yanlış seçenekleriningücü araştırılıp bu seçeneklerin kalitesi ile ilgili yorumlar yapılmaktadır.Böylelikle ilgilenilen maddenin ölçme aracı içinde nasıl çalıştığı ile ilgilifikir sahibi olmak mümkündür. Bu çalışmada Karadeniz Teknik Üniversitesiİktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Ekonometri Bölümü öğrencilerine İstatistikOkuryazarlık Testi uygulanmış ve test kapsamındaki maddeler için çeldiricianalizi yapılmıştır. Analizler R yazılımı yardımıyla yapılmıştır. Elde edilensonuçlardan hareketle maddelerdeki çeldiricilerin etkin ve güçlü çeldiricilerolup olmadıkları ile ilgili yorumlar yapılmıştır.

Bu çalışmada öğretmen adaylarının uzamsal yetenekleri öğrenim gördükleri program, cinsiyet, sınıfdüzeyi, genel akademik not ortalaması, üniversiteye giriş puanları, okul öncesi eğitim alma durumları, üçboyutlu nesnelerle eğitim alma durumları ve sağ veya sol el kullanma durumlarına göre incelenmesiamaçlanmıştır. Çalışmanın katılımcılarını Ondokuz Mayıs Üniversitesinde öğrenim gören ilköğretim veortaöğretim matematik ile sınıf öğretmenliği programlarında öğrenim gören 427 öğretmen adayıoluşturmaktadır. Çalışma nicel araştırma yöntemlerinden nedensel karşılaştırma ile gerçekleştirilmiştir.Öğretmen adaylarının uzamsal yeteneklerini ölçmek için The Purdue Spatial Visualization Test: Rotationstesti kullanılmıştır. Çalışmanın sonucunda ilköğretim ve ortaöğretim matematik öğretmen adaylarınınuzamsal yeteneklerinin sınıf öğretmen adaylarından yüksek olduğu ve her üç programda da sonuçların erkeklerlehine farklılaştığı görülmüştür. Fakat bu fark ilköğretim matematik öğretmenliği programında anlamlı iken,ortaöğretim matematik ve sınıf öğretmenliği programlarında anlamlı değildir. Ayrıca, her üç programdaöğretmen adaylarının uzamsal yetenekleri okul öncesi eğitim alma durumuna göre farklılaşmamaktadır veuzamsal yetenek ile üniversiteye giriş puanları arasında anlamlı bir ilişkiye rastlanmamıştır. Bahsedilen diğerdeğişkenlere göre ise sonuçlar, bölüm bazında farklılaşmaktadır. Ortaöğretim matematik öğretmenliğiprogramında üç boyutlu cisimlerle ilgili eğitim almayanların, ilköğretim matematik ve sınıf öğretmenliğiprogramlarında ise eğitim alanların uzamsal yeteneklerinin daha yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca,ortaöğretim matematik öğretmenliği ve sınıf öğretmenliğinde sol el kullananların, ilköğretim matematiköğretmenliğinde ise sağ el kullananların uzamsal yeteneklerinin daha yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır.Uzamsal yeteneğin genel akademik not ortalaması ile ilişkisi incelendiğinde ise, sadece sınıf öğretmenliğindepozitif yönde anlamlı bir ilişkiye rastlanmıştır. Geometry teaching should include 3-D geometry and allow students to use their spatial ability inproblem solving process. Thus, it could be supported by activities that allow improving 3-D thinking(NCTM, 2000). Researchers have debated that spatial ability could be related to geometry success andgeometrical thinking levels as well as there could be many factors affecting spatial ability (McGee, 1976,1979). Studies on spatial ability date back to 1940s and 1950s and these studies advocate spatial abilityis related to spatial reasoning (Pittalis & Cristou, 2010; Unal et al., 2009). Moreover, many researchersmake different suggestions concerning the definition and subdimensions of spatial ability (McGee, 1979;Olkun, 2003a; Sorby, 1999). However, it could be defined as perceiving visual spatial world in a trueway and transforming these perceptions into performance (Sorby, 1999). Also, it could be generally saidthat spatial ability includes rotation of an object, estimating the visualization of an object from differentperspectives, and the development of an object (Güven & Kosa, 2008).Some researchers say that spatial ability could be developed with the education and some teachingmethods such as using dynamic geometry software and manipulatives could be effective in thedevelopment of it (Arıcı & Aslan Tutak, 2013; Baki, Kosa, & Güven, 2011; Güven & Kosa, 2008; Hegarty,2004; Olkun, 2001; Sorby, 1999). Moreover, toys and games playing in childhood period and spatialexperiences are effective factors on spatial ability (Battista & Clements, 1996; Islam et al., 2013; Sorby,1999). Apart from these, gender is an effective factor on spatial ability according to some studies (Islam,et al., 2013; Jovanovic, 2014; McGee, 1979; Sorby, 1999), yet some researchers claim that it is not aneffective or they advocate it depends on many other factors (Battista, 1990; Lin & Petersen, 1985; Ubuzet al, 2009). Furthermore, right or left handedness is a debating subject for spatial ability. Sincehandedness depends on different variables such as gender and familial sinistrality, using right or lefthand had different effects on spatial ability (Annett, 1992; McGee, 1976; Tan, 1990). Finally, spatialability of university students on different department had been investigated (Erkek, Işıksal veÇakıroğlu, 2017; Islam et al., 2013; Jovanovic, 2014; Sorby, 1999; Turgut & Yenilmez, 2012; Yurt &Tünkler, 2016). These studies showed that spatial ability of university students differentiate into thedepartments and the class level as well as there are more studies on engineering students. However, asthe study group differentiates, spatial ability of university students become different even they are inthe same department. Therefore, spatial ability of different groups could be investigated according tosome variables that are thought as effective.

The liver has a very important role in thesynthesis and elimination of asymmetrical dimethylarginine (ADMA), which is amethyllated derivative of arginine. The relation of ADMA, which is a nitricoxide synthase inhibitor, with liver disease is documented; however if it isdirectly related with liver injury is unkown as of yet.Our aim in this study is to determine if ADMAhas a direct effect on liver injury, if so; to evaluate if ascorbic acid (AA)reduces the extent of damage.The study consisted of three groups comprisedof 10 rats each. 1) control group, 2) ADMA (2 mg/kg/day) recieving group, 3)ADMA+AA (50 mg/kg/day) recieving group. The rats were sacrificed on the 10thday, and AST, ALT, GGT and ALP activities were measured. The histomorphologicevaluation of the liver was done by the Ishak score system. When compared to the control group, ALT and ALPactivities were found to be higher in only the ADMA group (p=0.006 and p=0.041respectively). With AA addition, parameters were found to be lower, howeverstatistical significance was not achieved (p>0.05). when the control groupwas compared with the ADMA group; interface hepatitis, confluent necrosis,focal necrosis, histologic activity index, severity of hepatitis ve portalinflammation were all found to be higher in the ADMA group. With the additionof ADMA, although not significant, said histopathologic parameters improved (p>0.05).These results suggest that the increase inplasma ADMA levels had a detrimental effect on liver injury. The lack ofsignificant improvement with AA addition suggested that other factors besideprooxidant factors had an effect on injury.

We aimed to determine whether increased levels of asymmetric dimethylarginine (ADMA) directly cause hepatic deterioration and whether it is decreased by ascorbic acid (AA) as an antioxidant. The study included three groups: Control (n = 10), ADMA (n = 10), and ADMA + AA (n = 10). ADMA was administered at 2 mg kg-1 day-1 and AA was given at 50 mg kg-1 day-1 for 10 days. Serum aspartate aminotransferase (AST), alanine aminotransferase (ALT), gamma-glutamyl transferase, and alkaline phosphatase activities were analyzed. Histomorphological evaluation of the liver was performed based on the Ishak scoring system. When compared with the control, ALT and ALP levels of the ADMA group were significantly higher (P = 0.006 and P = 0.041, respectively). When compared with the control, interface hepatitis, confluent necrosis, focal necrosis, histological activity index, severity of hepatitis, and portal inflammation were significantly higher in the group administered ADMA. The mentioned biochemical/histopathological parameters were lower in the ADMA + AA group when compared with the ADMA group even if no significant difference was encountered (P > 0.05). The results indicate that ADMA is a factor in the formation of liver injury. Insufficient recovery in biochemical/histopathological parameters when AA was given make us consider that different factors other than prooxidant factors are effective in the formation of liver injury.

Bu çalışmada, grup ardışık test yöntemlerinin sağkalım analizinde uygulamaları için kullanılabilecek uygun örnek hacmi büyüklüğü değerleri araştırıldı. Klinik çalışmalarda iki tedavi yöntemi/grubu karşılaştırılıyorsa, çalışmanın sonu beklenmeden hangi tedavi yönteminin/grubunun daha iyi sonuç verdiği grup ardışık test yöntemleri ile tespit edilebilir. Böylece belli bir aşamadan sonra hastalar diğer tedavi yöntemine/grubuna yönlendirilerek, hastaların sağkalım süreleri uzatılabilir. Bu tür çalışmalarda örnek hacminin kaç alınacağı ve hastalardan ne kadarının ölü olacağı, ne kadarının sansürlü olacağı önemli bir sorundur. Bunun için grup ardışık test yöntemlerinde kullanılan 5 harcama fonksiyonu için simülasyon çalışması yapıldı. Her bir harcama fonksiyonu için örnek hacmi değerleri ve çalışmada gerçekleşmesi beklenen ölü birey sayıları bulundu

Araştırmanın temel amacı iletişim becerileri ile kişilerarası problem çözme becerileri arasındaki ilişkileri belirlemektir. Bununla birlikte iletişim becerileri ile kişilerarası problem çözme becerileri katılımcıların yaşı, cinsiyeti ve ailede şiddete uğrayıp uğramama durumu açısından da değerlendirilmektedir. Araştırmanın örneklemi 2013-2014 öğretim yılında Ondokuz Mayıs Üniversitesinin çeşitli fakültelerinde öğrenim gören toplam 444 (257 kadın, 187 erkek) katılımcıdan oluşmaktadır. Araştırmada katılımcılara Kişisel Bilgi Toplama Formu, Kişilerarası Problem Çözme Envanteri ve İletişim Becerileri Değerlendirme Ölçeği uygulanmıştır. Araştırmanın amaçları doğrultusunda verilerin analizinde bağımsız gruplar t testi, Pearson Korelasyon Analizi ve Çoklu Doğrusal Regresyon Analizi kullanılmıştır. Araştırma bulguları, genel olarak kişilerarası problem çözme alt boyutlarından Probleme Olumsuz Yaklaşım (POY) ve Kendine Güvensizliğin (KG) iletişim becerilerini negatif yönde; Yapıcı Problem Çözme (YPÇ) ve Israrcı-Sebatkâr Yaklaşımın (I-SY) ise pozitif yönde anlamlı bir şekilde yordadığını göstermektedir. Aynı zamanda, KG puanlarının cinsiyete göre anlamlı bir şekilde farklılaştığı; erkeklerin KG puan ortalamalarının kadınlardan daha yüksek olduğu görülmektedir. İletişim becerilerinin de cinsiyete göre farklılaştığı ve kadınların iletişim becerileri puan ortalamalarının erkeklere oranla daha yüksek olduğu bulunmuştur. Kişilerarası problem çözme puanları, ailede şiddete uğrayıp uğramamaya göre anlamlı farklılık göstermemektedir. Yine ailede şiddete uğramadığını belirten katılımcıların iletişim becerileri puan ortalamaları ailede şiddete uğradığını belirten katılımcılardan daha yüksektir. Yaş ile kişilerarası problem çözme becerileri ve iletişim becerileri puan ortalamaları arasında anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır. Çok boyutlu bir niteliğe sahip olan kişilerarası problem çözme ve iletişim becerileri, sonraki çalışmalarda çeşitli psikososyal faktörler de dikkate alınarak farklı örneklemler üzerinde araştırılabilir. Genel olarak araştırma bulguları, bireylerin problem çözme ve iletişim becerilerinin geliştirilmesine yönelik eğitim programları ve uygulamalarının gerekliliğini ortaya koymaktadır This study mainly aims to determine the relationship between communication skills and interpersonal problem solving skills. In addition, communication skills and interpersonal problem solving skills are evaluated by age, gender, and status of exposure to domestic violence. The research sample consisted of 444 participants (257 females and 187 males) studying at various faculties of Ondokuz Mayıs University in the 2013-2014 academic year. The Personal Information Collection Form, the Interpersonal Problem Solving Inventory, and the Communication Skills Evaluation Scale were administered to the participants. The independent groups t-test, the Pearson Correlation Analysis and Multiple Linear Regresssion Analysis were used in data analysis. The research findings indicate that among interpersonal problem solving sub-dimensions, Negative Approach to Problems (NAP) and Lack of Self- confidence (LSC) significantly predict communication skills in a negative way, and Constructive Problem Solving (CPS) and Insistent-persevering Approach (IPA) significantly predict them in a positive way. In addition, it is seen that LSC scores significantly varied by gender, and the males participating in the study had higher LSC score averages in comparison to the females. It was found out that communication skills varied by gender, too, and the females had higher communication skills score averages in comparison to the males. Interpersonal problem solving scores did not significantly vary by exposure to domestic violence. The participants who stated that they were not exposed to domestic violence had higher communication skills score averages in comparison to those participants who stated that they were exposed to domestic violence. No significant difference was found between age and interpersonal problem solving skills and communication skills score averages. Future studies may examine interpersonal problem solving skills and communication skills, which have multidimensional natures, on different samples by taking into consideration certain psycho-social factors. In general, the research findings show that training programs and practices are needed to improve the problem solving and communication skills of individuals.

Bayes factors are the cornerstone of Bayesian hypothesis testing. In contrast to classical p values, the value of a Bayes factor has a direct interpretation in terms of whether or not a hypothesis is true: It represents the factor by which data modify the prior odds of two hypotheses to give the posterior odds. Unfortunately, the values of Bayes factors often depend on the prior densities assigned to the model parameters inherent to null and alternative hypotheses. In addition, the calculation of Bayes factors usually involves the evaluation of high dimensional integrals. For these reasons, Bayes factors are employed less frequently than Classic hypotheses are. This paper provides a brief review of Bayesian hypothesis testing., Bayes faktörü Bayesci hipotez testlerinin en önemli noktasıdır. Klasik p değerine karşın, hipotezin doğru olup olmadığını test etmede Bayes faktörü direk yoruma sahiptir. Sonsal olasılıklarının oranını elde etmek için, eldeki verinin iki hipoteze ait önsel olasılıkların oranlarıyla güncelleştirilmesidir. Ancak Bayes faktörü yokluk ve alternatif hipotezlere ilişkin model parametrelerine ait önsel yoğunluklara bağlıdır. Ayrıca hesaplaması yüksek dereceden integral hesabı gerektirir. Bu nedenlerden ötürü, Bayes faktörü Klasik hipotez testlerinden daha az sıklıkla kullanılır. Bu çalışma Bayesci hipotez testlerinin kısa bir özetini sunar.

Latent regression models are powerful tools for studying the relation between a latent outcome variable and observed covariates. However, model selection can not be performed using methods from standard regression models due to the unobserved nature of latent outcome variables. In this study, selection of variables that have effect on the tobacco growth in black sea area was performed using latent regression model., Latent Regresyon modelleri gözlenen açıklayıcı değişkenlerle bir Latent bağımlı değişkeni arasındaki ilişkiyi açıklamada kullanılan güçlü yöntemlerdir. Ancak Latent değişkenlerinin gözlenemeyen yapısı nedeniyle model seçimi standart regresyon yöntemleri kullanılarak yapılamamaktadır. Bu çalışmada Latent Regresyon modeli kullanılarak Karadeniz Bölgesi'ndeki Tütün üretimini etkileyen değişkenlerin seçimi üzerinde duruldu.

Burnout is important health problems for job groups, which have inter relations with people. Aim of this study is to obtain job burnout levels for Research Assistants at University of Ondokuz Mayıs University using Maslach Burnout Measurement and is to determine personal factors that have effects on burnout levels. For this purpose, a questionnaire study on research assistants working at Ondokuz Mayıs University is conducted. From Maslach Burnout Measurement, research assistants' Emotional Burnout, Personal achievement, Insensitivity and General Burnout scores are calculated. At the end of the research it is seen that research assistants' intense weekly teaching hours, low salaries and problems of not being able to follow last developments in their academic areas increase their job Burnout., Tükenmişlik, insanlarla birebir ilişkinin olduğu meslek grupları için önemli bir sağlık sorunudur. Bu çalışmanın amacı Ondokuz Mayıs Üniversitesi'nde görev yapan Araştırma Görevlilerinin mesleki tükenmişlik düzeylerini Maslach Tükenmişlik Ölçeği kullanarak ortaya koymak ve tükenmişlik düzeyine etki edebilecek kişisel faktörleri değerlendirmektir. Bu amaçla Ondokuz Mayıs Üniversitesi'nde görev yapan Araştırma Görevlileri üzerinde bir anket çalışması yapıldı. Araştırma Görevlilerinin Maslach Tükenmişlik Ölçeğinden bulunan Duygusal Tükenme, Kişisel Başarı, Duyarsızlaşma ve Genel Tükenmişlik puanları hesaplandı. Araştırma sonucunda Araştırma Görevlilerinin haftada girilen uygulama saatinin çok olması, maaşlarının düşük oluşu ve akademik çalışmalarla ilgili yeniklikleri takip edememe sorunları mesleki tükenmişliklerini artırdığı görüldü.

Çoklu doğrusal regresyon yaygın olarak kullanılan istatistiksel yöntemlerden birisidir. Varsayımlar sağlandığında oldukça güçlü bir araçtır. Bu varsayımlardan biri de bağımlı değişkenler ile açıklayıcı değişkenler arasındaki ilişkinin doğrusal, polinomial veya üstel gibi bir bilinen matematiksel fonksiyona sahip olmasıdır. Ancak çoğu uygulamalarda tanımlı böyle bir fonksiyon bulunamayabilir veya bu ilişki kolayca tanımlanamayabilir. Genelleştirilmiş Toplamsal Modeller (GAM), var olan ilişkileri ortaya çıkarmak için tanımlı bir fonksiyonla, parametrik olmayan bir düzleştiriciyi yer değiştirerek bu varsayımı esnetir. GAM çoklu regresyonda model seçiminde de kullanılabilir. Bu çalışma da, çoklu doğrusal regresyon da model seçiminde GAM’ın kullanımı üzerine odaklanılmaktadır.

Data with missing value are common in clinical studies. This study investigated to assess the effects of different missing data analysis techniques on the performance of Cox proportional hazard model. Material and Methods: In order to see how sample size and missing rate effect the missing data analysis techniques, we derived the survival data with 25, 50 and 100 sample sizes. Some elements of the survival data with different sample size were deleted in different rates under MAR (Missing at Random) assumption to generate incomplete data sets which had 5%, 10%, 20% and 40% missing value for each data. Data sets with missing values were completed by five missing data analysis techniques (complete case Analysis-CCA, mean imputation, regression imputation-REG, expectation maximization-EM algorithm, multiple imputation-MI). The new completed data sets were analyzed by Cox proportional hazard model and their results were compared with results of original data. Results: The difference between the techniques grew for increasing missing rate and while the sample size increased the methods were similar to each other. CCA was the most affected from sample size. The estimates from the methods REG, EM and MI were very similar to each other and real value. Conclusion: Multiple imputation method as impute more than one value for each missing value should be preferred instead of single imputation methods as impute only one value for each missing value.

Standart istatistiksel metotlar model belirsizliğini ihmal eder. Veri analizcileri olası model sınıfından bir model seçer ve sanki seçilen model veriyi üretmiş gibi işleme devam eder. Bu yaklaşım model seçiminde belirsizliği ihmal ederek istatistiksel çıkarımlar için güven aralıklarını daha geniş tutar ve daha riskli kararlara neden olur. Oysa Bayesci model ortalaması (BMA) bu model belirsizliğini göz önüne alan bir yapı sunar. Bu çalışmada BMA yaklaşımını sunularak gerçek hayattan bir probleme uygulaması verilmiştir. Uygulamada, BMA yaklaşımının örnek kestirim performansını geliştirdiği görülmüştür., Standard statistical practice ignores model uncertainty. Data analysts typically select a model from some class of models and then proceed as if the selected model had generated the data. This approach ignores the uncertainty in model selection, leading to over-confident inferences and decisions that are more risky than one thinks they are Bayesian model averaging (BMA) provides a coherent mechanism for accounting for this model uncertainty.. In this study, we dismiss BMA approach and present a real life application. In this application, BMA provides improved out-of sample predictive performance.

Bu çalışmada, grup ardışık test yöntemlerinin sağkalım analizinde uygulamaları için kullanılabilecek uygun örnek hacmi büyüklüğü değerleri araştırıldı. Klinik çalışmalarda iki tedavi yöntemi/grubu karşılaştırılıyorsa, çalışmanın sonu beklenmeden hangi tedavi yönteminin/grubunun daha iyi sonuç verdiği grup ardışık test yöntemleri ile tespit edilebilir. Böylece belli bir aşamadan sonra hastalar diğer tedavi yöntemine/grubuna yönlendirilerek, hastaların sağkalım süreleri uzatılabilir. Bu tür çalışmalarda örnek hacminin kaç alınacağı ve hastalardan ne kadarının ölü olacağı, ne kadarının sansürlü olacağı önemli bir sorundur. Bunun için grup ardışık test yöntemlerinde kullanılan 5 harcama fonksiyonu için simülasyon çalışması yapıldı. Her bir harcama fonksiyonu için örnek hacmi değerleri ve çalışmada gerçekleşmesi beklenen ölü birey sayıları bulundu.

Tez (doktora) -- Ondokuz Mayıs Üniversitesi, 2003 Libra Kayıt No: 42518 Bu çalışmada sağdan sansürlü veriler için sağkalım analizi yöntemleri kullanıldı. Sağkalım fonksiyonları arasındaki farklar parametrik olmayan testlerle bulundu. İki sağkalım fonksiyonunu karşılaştıran testler birbirleriyle karşılaştırıldı. Sağkalım sürelerine etkileri araştırılan prognostik faktörler, yarı parametrik bir yöntem olan Cox regresyon yöntemi ile incelendi. Çeşitli model kurulumlarına bakılarak, en uygun model seçimine gidildi. Seçilen modelin Cox oransal hazard modeli varsayımını sağladığı gösterildi. Modelde etkisi önemli düşünülen değişkenler tabakalı alınarak, tabakalı Cox regresyon yöntemi kullanıldı. Bulunan tabakalı Cox regresyon yöntemi ile Cox regresyon yöntemi karşılaştırıldı. Ayrıca sağkalım sürelerinin parametrik bir dağılım gösterip göstermediğine bakılarak, parametrik regresyon modelleri ile Cox regresyon yöntemi karşılaştırılmıştır. Modeldeki parametre tahminleri için farklı kısmi olabilirlik tahmin yöntemleri bulunarak bu tahminler karşılaştırıldı. Çalışmada tartışılan yöntemlerin gerçek iki set veri üzerinde uygulaması yapıldı. İlk uygulama lösemi teşhisi konan ALL ve AML hastalarına ait bir çalışmadır. ALL ve AML hastalarının sağkalım süreleri cinsiyet değişkenine göre tabakalandırma yapılarak karşılaştırıldı. Lösemi hastalarının sağkalım sürelerine etki eden faktörler, Cox regresyon yöntemi ile bulundu. Bu analizin yapılabilmesi için SPSS'te SYNTAX komut dizini modül halinde oluşturuldu. İkinci uygulama kemik iliği naklinde kullanılan interferon-a tedavisi verileri üzerinde yapıldı. Bu uygulamada farklı olarak sağkalım sürelerine uygun parametrik dağılımlar incelendi, model seçimi ile ilgili önemli kriterler üzerinde duruldu ve bu uygulama için en uygun modelin Log-normal regresyon modeli olduğu tespit edildi. Bu uygulamanın yapılabilmesi için SAS MACRO'su yazıldı.

IV SANSÜRLÜ VERİLER İÇİN SAGKALIM ANALİZİ VE GERÇEK VERİLERE UYGULAMASI ÖZET Bu çalışmada sağdan sansürlü veriler için sağkalım analizi yöntemleri kullanıldı. Sağkalım fonksiyonları arasındaki farklar parametrik olmayan testlerle bulundu. İki sağkalım fonksiyonunu karşılaştıran testler birbirleriyle karşılaştırıldı. Sağkalım sürelerine etkileri araştırılan prognostik faktörler, yarı parametrik bir yöntem olan Cox regresyon yöntemi ile incelendi. Çeşitli model kurulumlanna bakılarak, en uygun model seçimine gidildi. Seçilen modelin Cox oransal hazard modeli varsayımım sağladığı gösterildi. Modelde etkisi önemli düşünülen değişkenler tabakalı alınarak, tabakalı Cox regresyon yöntemi kullanıldı. Bulunan tabakalı Cox regresyon yöntemi ile Cox regresyon yöntemi karşılaştırıldı. Ayrıca sağkalım sürelerinin parametrik bir dağılım gösterip göstermediğine bakılarak, parametrik regresyon modelleri ile Cox regresyon yöntemi karşılaştırılmıştır. Modeldeki parametre tahminleri için farklı kısmi olabilirlik tahmin yöntemleri bulunarak bu talıminler karşılaştırıldı. Çalışmada tartışılan yöntemlerin gerçek iki set veri üzerinde uygulaması yapıldı. İlk uygulama lösemi teşhisi konan ALL ve AML hastalarına ait bir çalışmadır. ALL ve AML hastalanmn sağkalım süreleri cinsiyet değişkenine göre tabakalandırma yapılarak karşılaştırıldı. Lösemi hastalanmn sağkalım sürelerine etki eden faktörler, Cox regresyon yöntemi ile bulundu. Bu analizin yapılabilmesi için SPSS'te SYNTAX komut dizini modül halinde oluşturuldu. İkinci uygulama kemik iliği naklinde kullanılan interferon-a tedavisi verileri üzerinde yapıldı. Bu uygulamada farklı olarak sağkalım sürelerine uygun parametrik dağılımlar incelendi, model seçimi ile ilgili önemli kriterler üzerinde duruldu ve bu uygulama için en uygun modelin Log-normal regresyon modeli olduğu tespit edildi. Bu uygulamanın yapılabilmesi için S AS MACRO' su yazıldı. Anahtar Kelimeler : Sansürlü veri, Budanmış veri, Cox oransal hazard modeli, Tabaka SURVIVAL ANALYSIS FOR CENSORED DATA AND ITS APPLICATION TO REAL DATA ABSTRACT In this study, survival analysis methods for right censored data were used. The differences among survival functions were obtained using nonparametric tests. Prognostic factors were investigated using Cox regression method which is semi parametric method. Looking at various models, the best model selection was obtained. It was shown that the selected model holds the assumption of Cox proportional hazard model. Taking the variables which have effect on the model as stratified variables, stratified Cox regression was used. This stratified Cox regression method was compared to Cox regression method. Also, looking at whether survival times have parametric distribution or not, we compare parametric regression models with Cox regression method. For parameter estimation in models, different partial likelihood estimations are compared to each other. In our study, there are two applications to real data. First application is about a study on ALL and AML patients, who been diagnosed as leukaemia. Having sex variables as stratified variables, survival times of ALL and AML patients were compared. Factors, which have effect on the survival times of leukaemia patient, were found by using Cox regression methods. In order to perform this analysis SYNTAX command in SPSS was written as module. Second application is about interferon- a treatment used in bone marrow transplant. In this application, as a different aspect, parametric distributions which are suitable for survival times were investigated and important criteria regarding the model selection were emphasised and for this application Log-Normal regression model was determined as the most appropriate model. In order to perform this application MACRO SAS program was written. Key words: Censored data, Truncation data, Cox Proportional Hazards Model, Strata 167

III- ÖZET Bu çalışmada, çok değişkenli varyans analizi teorik olarak incelendi. Uygulamada kullanılan önemli MANOVA testleri verildi. Tarımsal ürünlerden olan mercimek üzerinde MANOVA çalışması yapıldı. .IV- ABSTRACT In this study, multivariate analysis of variance were theoritically examined. The tests of MANOVA which is used in practice, were introduced. A study of MANOVA were made for the lentil, which is from agricultural products. 43