SHAKEEL, Amir, AHMAD, Saqlain, NAEEM, Muhammad, TAHİR, Muhammad Hammad Nadeem, SALEEM, Muhammad Farrukh, FREED, Shoaib, and NAZEER, Wajad
Bu çalışma, iyi kaliteli ve yüksek verimli pamuk çeşitlerinin değerlendirmesi amacıyla yürütülmüştür. Bu amaçla, pamuk çeşitlerindeki verim ve kalite ile ilgili farklı bitki karakterleri için kombinasyon yeteneği etkileri hesaplanmıştır. Mevcut çalışma ıslah programları için farklı çeşitlerin potansiyelini ortaya koymuştur. FH-945, MNH-93, MNH-129, CIM-496, CIM-446 ve NIAB-78 gibi 6 ebeveyn koza ağırlığı ve lif mukavemeti hariç bitkilerin genel ve özel kombine yetenekleri için farklı karakterler göstermiştir. CIM-496 bitki başına koza sayısı, pamuk çiğidi verimi, tiftik oranı, lif uzunluğu ve lif inceliği yönünden en iyi genel kombinasyonu vermiş, bunu MNH-129 hattı takip etmiştir. CIM-496xNIAB-78 hibridi bitki başına koza sayısı yönünden, CIM-496xNIAB-78 hibridi pamuk çiğidi verimi, MNH-129xCIM-446 hibridi en iyi tiftik oranı, CIM-496xCIM-446 hibridi ise en iyi lif uzunluğu spesifik kombine yeteneğini vermiştir. Bazı hibritlerde ebeveynlerden birisi iyi genel kombine yeteneği gösterirken bazılarında zayıf combine yeteneği göstermiştir. Örneğin, CIM-446xNIAB-78 bitki başına koza sayısı, CIM-446xNIAB-78 pamuk çiğidi verimi, MNH-93xNIAB-78 tiftik oranı ve MNH-93xCIM-446 lif uzunluğu yönünden böyle bir özellik göstermiştir. Dominant gen etkisiyle elde edilen parametreler karakterlerin genetik manipülasyonunda genlerde eklemeli olmayan etkinin mevcut olduğunu ortaya koymuş ve bu durum kalıtsallığın kompleks olabileceğini, hibrit oluşturmada daha ileri genetik değerlendirmelerin gerektiğini göstermiştir. Genetik tezahürü eklemeli kontrol eden parametreler kalıtsallıkta az tesirli olacağından f2’den sonra tek bitki seleksiyonu yapmak suretiyle daha ileri genetik değerlendirmenin mümkün olabileceğini göstermektedir, Current study was carried out to study plant material for good quality and high yielding cotton varieties.For this purpose combining ability effects were calculated for different plant traits related to yield and qualityin upland cotton. The present study revealed the potential of different varieties for breeding programme. All sixparents i.e. FH-945, MNH-93, MNH-129, CIM-496, CIM-446 and NIAB-78 displayed their prospective generaland specific combining abilities for various characters except boll weight and fiber strength. CIM-496 proved thebest general combiner for number of boll per plant, seed cotton yield, lint percentage, fiber length and fiber finenesswhile MNH-129 followed closely. The hybrid CIM-496 × NIAB-78 displayed diligent specific combining abilityfor number of bolls per plant, CIM-496 × NIAB-78 for seed cotton yield, MNH-129 × CIM-446 for lint percentageand CIM-496 × CIM-446 for fiber length. Some of the hybrids involved one parent with good and one with poorgeneral combining ability e.g., CIM-446 × NIAB-78 for number of bolls per plant, CIM-446 × NIAB-78 for seedcotton yield, MNH-93 × NIAB-78 for lint percentage and MNH-93 × CIM-446 for fiber length. Parameters withdominance gene effects revealed that the genes having non-additive influence were present in the genetic makeupof the characters, and this pattern of inheritance seems to be complex, suggesting that further genetic advance maybe possible by making hybrids. While parameters having additively controlled genetic action will have scarcecomplexion in their inheritance, suggesting that further genetic advance may be possible by making single plantselection from F2 generation.