Search

In the novel, Bugünün Saraylısı authored by Refik Halid Karay who is one of the significant writers of the national literature period of the Turkish literature, the effects of the modernization process at individual and societal levels are depicted. Within this process, the issues of corruption and belonging that come into being in view of getting distanced from cultural values arise as the main episodes that provide the element of conflict in the novel. Also, addressing individual emotions and inclinations such as love and jealousy besides individual and societal dissociation adds another dimension to the thematic configuration in the novel. Refik Halid Karay who presents these main themes from a critical perspective reflects his own worldview and lifestyle also in the novel, Bugünün Saraylısı, as in the case of his other literary works. Such that, the revelation of the importance and value of what is traditional by Refik Halid Karay, who narrates the idea that he wants the reader to receive and embrace through his characters and perceptions of time and space, carries traces of the reflections of his individual perspective. In this study, the novel, Bugünün Saraylısı, which sheds light on both the traditional life and the modern life, will be analyzed in terms of its structural elements as well as its entire content plane above., Millî Edebiyat Dönemi’nin önemli sanatçılarından olan Refik Halid Karay’ın Bugünün Saraylısı adlı romanında modernleşme sürecinin bireysel ve toplumsal düzeyde yarattığı etkiler anlatılır. Bu süreç içerisinde kültürel değerlerden uzaklaşmakla meydana gelen yozlaşma ve aidiyet problemi, romanda çatışma unsurunu sağlayan temel epizotlar olarak belirir. Ayrıca romanda bireysel ve toplumsal çözülmenin yanısıra aşk, kıskançlık gibi bireysel duygu ve yönelimlerin de ele alınması izleksel kurguya farklı bir yön kazandırır. Bu temel izlekleri eleştirel bir bakış açısı ile sunan Refik Halid Karay, diğer eserlerinde olduğu gibi Bugünün Saraylısı romanında da kendi dünya görüşünü ve yaşam üslubunu yansıtır. Nitekim okuyucuya vermek ve benimsetmek istediği düşünceyi, kurguladığı karakterler, zaman ve mekân algısı ile aktaran Refik Halid Karay’ın geleneksel olanın önemini ve değerini ortaya çıkarması bireysel bakış açısının yansımalarından izler taşır. Bu çalışmada hem geleneksel hem de modern yaşama ışık tutan Bugünün Saraylısı romanı sahip olduğu bütün bu içerik düzlemi ile birlikte yapısal unsurlar bakımından da tahlil edilecektir.

Ömer Seyfettin, who is a representative of the “New Language” movement in Turkish literature and considered one of the founders of the National Literature, constructs his stories usually on the idea of nationalism as he has an active role in the era he lived in in the actual and philosophical sense. In this context, it may be argued that Ömer Seyfettin, who aims to resurrect the identity information and cultural memory that develops along with nationalism, takes on a social mission in his stories.In this study, the story “Piç” by Ömer Seyfettin, which is among the stories that he builds upon main etyma such as national self/identity, sense of belonging, and clinging to cultural values, is discussed in the context of the issues of self and identity. In the story, the writer describes the existence of the Turkish nation as a concept that is dependent on the protection of a sense of individual and national self/identity by using self and identity information that protects the person against attacks in the physical and cultural fields and transfers their roots to the future. On the other hand, the writer, who does not consider the alienated tendencies of people who trivialize their attributes by making the sphere of both individual and social existence open to the attacks of the other as they do not have this conscience that is reflected in the emotional, philosophical and actual sphere unethical and indifferent, harshly criticizes the failure to preserve selves and identities. The story transforms into a polyphonic form of narration with the support of the writer, who adopts a cautionary and guiding discourse in addition to this critical discourse, for the content with psychological, sociological and historical information, as well as the richness he contributes to the narrative., Türk edebiyatında “Yeni Lisan” hareketinin temsilcilerinden ve bu sebeple de Millî Edebiyat’ın kurucularından biri olarak kabul edilen Ömer Seyfettin, öykülerini yaşadığı dönemde eylem ve düşünsel olarak aktif rol alması münasebetiyle genellikle milliyetçilik fikri üzerine inşa eder. Bu açıdan milliyetçiliğe bağlı olarak gelişen kimlik verilerini ve kültürel belleği yeniden diriltme amacı taşıyan Ömer Seyfettin’in öykülerinde toplumsal bir görev üstlendiğini söylemek mümkündür.Bu çalışmada, Ömer Seyfettin’in millî benlik/kimlik, aidiyet bilinci, kültürel değerlere tutunma gibi ana etimonlar üzerine temellendirdiği öykülerinden olan “Piç” adlı öyküsü, benlik ve kimlik sorunsalı bağlamında ele alınmıştır. Öyküde yazar, fiziksel ve kültürel alanda yapılan saldırılar karşısında insanı koruyan ve köklerini geleceğe aktaran benlik ve kimlik verilerini temel anlamlarına uygun bir şekilde kullanarak Türk milletinin varlığını bireysel ve millî benlik/kimlik bilincinin korunmasına bağlı kılar. Diğer taraftan bu bilince sahip olmadıkları için hem bireysel hem de toplumsal varlık alanını ötekinin saldırısına açık hale getirerek öz niteliklerini değersizleştiren insanların duygusal, düşünsel ve eylemsel alana yansıyan yabancılaşmış yönelimlerini ise ahlaki ve vicdani bulmayan yazar, benlik ve kimliklerin korunamamasını sert bir dille eleştirir. Öyküde bu eleştirel söylemle birlikte uyarıcı ve yol gösterici söylemi de benimseyen yazarın aktarıma kazandırdığı zenginliğin yanında içeriği de psikolojik, sosyolojik ve tarihsel verilerle desteklemesi öyküyü çok sesli bir anlatıma dönüştürür.

Tanzimat’tan sonra Batı tesirinde ortaya çıkan ve gelişen Servet-i Fünûn Edebiyatı, kısa süre içinde yeni bir edebî devir açar. Yenileşme Dönemi Türk Edebiyatı’nda kendine büyük bir yer edinen Servet-i Fünûn Edebiyatı’nın önemli şairlerden birisi de Cenab Şahabeddin’dir.Şiirlerinde bireyin iç yaşantısını ve varlıkla kesişim noktasını, yaratıcı bir güç ile yeniden tasarlayan Cenab Şahabeddin, varlığın sonsuz dünyasını, dilin imkân ve çağrışım değerleriyle estetik bir şekilde yeniden anlamlandırır. Duygu, hayal ve düşünceye ait söylemlerinin çoğunu şiir ile açımlama fırsatı bulan şair, öte olana örtük/gizil söz ile açılır ve bu örtük/gizil söz, imge unsurunu doğurur. Bu açıdan Cenab Şahabeddin’in şiirlerinde imge, dilin nesnel dünyasından ayrılan bireysel bir açılımdır. İmge analojisi içinde bulunan imge türlerinden -yayılgan, batık, radikal, yoğun ve süsleyici/coşkun-daha çok batık imgeyi kullanan şair, aktarmak istediği anlam dünyasını doğadan yaptığı ödünçlemelerle ifade eder. İnsan ile doğa arasındaki anıştırmaları kurduğu söz dizimi ile imleyen şair, nesnel gerçekliği bireysel kimlikle yeniden düzenler.