Search

İkili kimlik doğrulamanın uygulanması hesap ele geçirilme saldırılarına karşı şiddetle tavsiye edilen güvenlik mekanizmalarından bir tanesidir. İkili kimlik doğrulaması uygulamanın en yaygın yöntemlerinden bir tanesi bildiğiniz ve sahip olduğunuz faktörlerin bir araya getirilmesidir. Sahip olunan faktör için USB bellekler, SMS doğrulaması, mobil uygulamalar tarafından oluşturulan tek kullanımlık parola değerleri gibi seçeneklerimiz mevcuttur. Maliyet ve kolaylık nedenlerinden dolayı ikili kimlik doğrulama sürecini mobil uygulamalar tarafından üretilen tek kullanımlık parola değerleri ile dağıtmak daha yaygındır. Bununla birlikte kurcalamaya karşı dayanıklılık özelliğine sahip olan akıllı kartların aksine, saldırganlar akıllı telefonlara uzaktan ve ya fiziksel olarak erişebilir ve gizli tohum değerini okuyabilirler. Bu da mobil kimlik doğrulama uygulamaları için önemli bir güvenlik riskidir. Bu nedenle mobil kimlik doğrulama uygulamalarının bu bağlamda incelenmesi kritik önem taşımaktadır. Araştırmamızda on bir tane Android kimlik doğrulama uygulamasını inceledikten sonra bulgularımızı raporladık. Standart tersine mühendislik yöntemleri ve açık kaynak kodlu araçlar kullanarak beş uygulamada depolamadan ve yedi uygulamada bellekten gizli tohum değerini şifresiz metin olarak elde ettik., Deploying Two-Factor Authentication (2FA) is one of the highly-recommended security mechanism against account hijacking attacks. One of the common methods for 2FA is to bring something you know and something you have factors together. For the later we have options including USB sticks, smart cards, SMS verification, and one-time password values generated by mobile applications (soft OTP). Due to the cost and convenience reasons, deploying 2FA via soft OTPs is more common. However, unlike smart cards which have tamper resistance property, attackers can access smartphones remotely or physically so that they can fetch shared secret seed value - an important security risk for mobile authenticators. For this reason, it is critical to analyze mobile authenticator applications in this context. In this paper, we report our findings after analyzing eleven different Android authenticator applications. We report that we have fetched cleartext shared secret seed value from storage in five applications and from memory in seven applications using standard reverse engineering techniques and open-source tools.

Savunma sanayi alanında üretilen parçalarda ağırlık kriteri her zaman büyük bir önem taşımıştır. Kompozit malzemeler ağırlık ve mekanik dayanım özellikleri açısından avantaj sağlaması sebebiyle savunma sanayisinde sıklıkla tercih edilen malzemeler arasında yer almaktadır. Bu tezde, geliştirilmekte olan ve taşınabilir hava savunma sisteminde kullanılan kompozit yapıdaki fırlatma tüpü için sonlu elemanlar modeli oluşturularak ağırlık eniyileme çalışması gerçekleştirilmiştir. Ağırlık kriterine ek kriterler de eklenerek gerçekçi bir çözüm elde edilmesi amaçlanmıştır. Tüm kriterler göz önünde bulundurularak maliyet formülasyonu oluşturulmuş ve optimum tasarıma ulaşılmıştır. Ağırlık eniyileme çalışmasında sarım kalınlıkları ve sarım açısı tasarım değişkenleri olarak belirlenmiştir. Kısıt fonksiyonu olarak Tsai-Wu hasar kriteri kullanılarak elde edilmiş olan emniyet katsayısı kullanılmıştır. Fırlatma tüpü sonlu elemanlar yöntemiyle modellenmiş, ısıl ve yapısal yükler fırlatma tüpü üzerine uygulanmıştır. Çözüm ağı yakınsama çalışması gerçekleştirilerek sonlu elemanlar yöntemi için uygun olan eleman boyutu belirlenmiştir. Sonraki aşamada, latin hiperküp örnekleme ve merkezi kompozit tasarım yöntemleri kullanılarak deney tasarımları oluşturulmuştur. Belirtilen deney tasarımları kullanılarak farklı vekil modeller ve farklı eniyileme yöntemleri ele alınmış ve ağırlık için eniyileme çalışması gerçekleştirilmiştir. İlgili çalışma, cam elyaf takviyeli epoksi matrisli malzeme (cam/epoksi), karbon elyaf takviyeli epoksi matrisli malzeme (karbon/epoksi) ve aramid elyaf takviyeli epoksi matrisli malzeme (aramid/epoksi) için gerçekleştirilmiş olup, kullanılan malzemeler ve yöntemler arasında karşılaştırma yapılmıştır. Üç malzeme için de latin hiperküp örnekleme yöntemi ile oluşturulan deney tasarımları kullanıldığında merkezi kompozit tasarıma göre daha hafif yapılar elde edildiği görülmüştür. Vekil model yöntemleri kıyaslandığında cam/epoksi ve karbon/epoksi malzeme için karesel polinom yanıt yüzey yöntemi, aramid/epoksi malzeme için ise Kriging yöntemi ile daha iyi sonuçlar elde edildiği gözlemlenmiştir. Eniyileme yöntemleri kıyaslandığında ise cam/epoksi malzeme için seçkisiz arama yönteminin, karbon/epoksi ve aramid/epoksi malzeme için ise genetik algoritma yönteminin daha iyi sonuçlar verdiği gözlemlenmiştir. Ağırlık eniyileme çalışması gerçekleştirildikten sonra ağrlık kriterine ek olarak bulunabilirlik, fiyat ve üretilebilirlik kriterleri de ele alınmıştır. Bu dört kriter önem sırasına göre yüzdesel olarak değerlendirilerek kullanılan kompozit malzemeler için maliyet formülasyonu oluşturulmuştur. Sonuç olarak, karbon elyaf takviyeli epoksi matrisli malzemenin fırlatma tüpü için maliyet etkin optimum tasarımı sağladığı gözlemlenmiştir., The weight criterion has always been of great importance for the parts produced in the defense industry. Composite materials are among the materials that are frequently preferred in the defense industry due to their advantages in terms of weight and mechanical strength. In this thesis, a weight optimization study was carried out by creating a finite element model for the composite launch tube that is being developed and used in the man portable air defense system. It is aimed to obtain a realistic solution by adding additional criteria to the weight criterion. Cost fomulation has been carried out by considering all criteria and optimum design has been achieved. In the weight optimization study, winding thicknesses and winding angle were determined as design variables. The safety factor obtained by using the Tsai-Wu damage criterion was used as the constraint function. The launch tube was modeled via finite element method and thermal and structural loads were applied on the launch tube. The suitable element size for the finite element method was determined by performing a mesh convergence study. In the next step, design of experiments were created using the latin hypercube sampling and central composite design methods. Using the specified design of experiments, different surrogate models and different optimization methods were discussed and optimization study for weight was performed. The study was carried out for glass fiber reinforced epoxy matrix material (glass/epoxy), carbon fiber reinforced epoxy matrix material (carbon/epoxy) and aramid fiber reinforced epoxy matrix material (aramid/epoxy). A comparison was made between the materials and the methods used. Using the design of experiments created with the latin hypercube sampling method for all three materials, it was observed that lighter structures were obtained compared to the central composite design method. When the response surface methods were compared, it was observed that better results were obtained with the quadratic polynomial response surface method for glass/epoxy and carbon/epoxy material, and with the Kriging method for aramid/epoxy material. When the optimization methods were compared, it was observed that the screening method for glass/epoxy material and the genetic algorithm method for carbon/epoxy and aramid/epoxy material gave better results. After the weight optimization study was carried out, availability, price and manufacturability criteria were also discussed in addition to the weight criteria. These four criteria were evaluated as percentages in order of importance and cost analysis was performed for the composite materials used. As a result, it has been observed that the carbon fiber reinforced epoxy matrix material provides the optimum cost effective design for the launch tube.

Oyun kuramında, çözümlemeler için denge konseptleri büyük önem taşımaktadır. Oyun kuramının bir dalı olan koalisyonel oyun kuramı oyuncuların aralarında koalisyonlar kurabildiği varsayımı altında tanımlanan denge konseptlerini kullanır. Stratejik formda bir oyunda, kurulu olan hiçbir koalisyonun stratejilerini ortaklaşa değiştirerek "refahını" artıramadığı strateji profillerine (koalisyonel) denge denir. Daha zayıf veya güçlü denge konseptleri koalisyonların formasyonu üzerine yapılan çeşitli sınırlamalarla tanımlanabilir. Örneğin, bir Nash dengesinde, sadece tek bir oyuncudan oluşan koalisyonların kurulduğu varsayılmaktadır. Diğer zıt duruma karşılık gelen güçlü Nash dengesinde ise her koalisyonun (yani oyuncuların boş olmayan her alt kümesinin) kurulduğu kabul edilmektedir. Ancak, her koalisyonun kurulduğu varsayımı çalışmaya değer çoğu oyun için fazla zorlayıcıdır ve dolayısıyla çoğu oyunda güçlü Nash dengesi yoktur. Öte yandan, bir partisyon dengesinde, koalisyon formasyonu oyuncuların partisyonları ile sınırlanmaktadır. Bunun güçlü Nash dengesine göre çok daha az zorlayıcı olduğuna dikkat ediniz (zira bir partisyon dengesinde kurulu koalisyon sayısı Θ(n) iken güçlü Nash dengesinde 2^n-1'dir). Örneğin, bir partisyon dengesi kaynak seçme oyunlarında her zaman varken, bir güçlü Nash dengesi bu oyunların çok basit durumlarında bile yoktur. Koalisyon formasyonu üzerine daha sofistike sınırlamalar iletişime, kordinasyona ve kurumlaşmaya bağlı kısıtlar ile motive edilebilir. Bu tezde, genelgeçer sosyal yapılaşmalardan ilhamla koalisyon formasyonu üzerine çeşitli sınırlamalar ve bu esasla tanımlanmış çeşitli denge konseptleri tanıtıyoruz. Bu denge konseptlerini kaynak seçme oyunlarında çalışıyoruz ve bu oyunların hem genelinde hem de önemli özel durumlarında varlık garantisinin olup olmadığını her denge konsepti için eksiksiz bir şekilde gösteriyoruz. Ayrıca varlık garantisi olan durumlarda dengeyi bulmak için verimli algoritmalar sunuyoruz., In game theory, the centerpiece of analysis is the notion of equilibrium. A branch of game theory (called coalitional game theory) uses equilibrium notions that are defined under the assumption that agents can form coalitions between themselves. In a strategic form game, a strategy profile is a (coalitional) equilibrium if no viable coalition of agents benefits from jointly changing their strategies. Weaker or stronger equilibrium notions can be defined by considering various restrictions on formation of coalitions. In a Nash equilibrium, for instance, the assumption is that viable coalitions are simply singletons. In a strong Nash equilibrium, which lies at the other extreme, every possible coalition (i.e., every non-empty subset of agents) is viable. However, deeming every coalition viable is too demanding for most games that are worth to study; and hence, a strong Nash equilibrium rarely exists in those games. On the other hand, in a partition equilibrium, viable coaliations are restricted to partitions of agents, which is much less demanding then strong Nash equilibrium (since notice that the number of viable coalitions is Θ(n) in the case of a partition equilibrium, and it is 2^n-1 in the case of a strong Nash equilibrium). For example, a partition equilibrium always exists in resource selection games, whereas a strong Nash equilibrium does not exist even in most simple instances of these games. More sophisticated restrictions on coalition formation can be justified by communicational, coordinational or institutional constraints. In this thesis, inspired by social structures in various real-life scenarios, we introduce certain restrictions on coalition formation, and on their basis, we introduce various equilibrium notions. We study our equilibrium notions also in resource selection games, and we present a complete set of existence and nonexistence results for general reseource selection games and their important special cases. We also provide efficient algorithms to compute an equilibrium for the cases where one exists.

Bu çalışmada, hava araçlarının küresel seyrüsefer uydu sistemi (Global Navigation Satellite System, GNSS) verileri karıştırıldığı durumlarda kullanılmak üzere sanal küresel seyrüsefer uydu sistemi verisi oluşturma amaçlanmıştır. Günümüzde GNSS verileri düşük maliyetli radyo frekansı körelticiler tarafından bozularak, GNSS verilerini kullanan aygıtları kullanılmaz hale getirmektedir. Çalışmada, elektrooptik tabanlı yer istasyonu ile hava aracı arasındaki eğimli mesafe, yükseliş ve yanca açıları hesaplanarak hava aracının konum bilgisi GNSS verilerinden bağımsız bir şekilde belirlenmektedir. Elektrooptik tabanlı bu yapıda 3 farklı sensor kullanılmaktadır. Lazer mesafe ölçer yer istasyonu ile hava aracı arasındaki mesafeyi ölçmek için, manyetik alan ölçer yanca açısını ölçmek için ve ivmeölçer yükseliş açısını ölçmek için kullanılmaktadır. Çalışmada deneysel olarak STEVAL-STLKT01V1 geliştirme kartından elde edilen sensör verileri işlenerek sensörlerin ölçüm hatalarının konum hatasına etkisi analiz edilmiştir. Bu çalışmada yardımcı seyrüsefer sistemi geliştiricilere yöntemler sunulmuş ve sensor ölçüm hatalarının konum hatasına etkisi analiz edilerek, ödünleşim çalışmalarına ışık tutulmuştur., In this study, it is aimed to create virtual global navigation satellite system data to be used in cases where the global navigation satellite system (GNSS) data of aircraft are jammed. Today, GNSS data is disrupted by low-cost radio frequency jammer, making devices using GNSS data unusable. In the study, the position information of the aircraft is determined independently from the GNSS data by calculating the slant range, elevation and azimuth angles between the electrooptic based ground station and the air vehicle. In this electrooptic based structure, three different sensors are used. The laser range meter is used to measure the distance between the ground station and the air vehicle, the magnetic field meter is used to measure the angle of the azimuth, and to measure the accelerometer elevation angle. In this study, experimentally, the sensor data obtained from the STEVAL-STLKT01V1 development card were processed and the effect of the measurement errors of the sensors on the position error was analyzed. In this study, methods were provided to the developers of the aided navigation system, and the effect of sensor measurement errors on the position error was analyzed and light was given to the trade off studies.

Bu tez çalışmasında, bir dizel motorun piston çanak geometrisi özgül yakıt tüketimi açısından Hesaplamalı Akışkanlar Dinamiği (HAD) kullanılarak optimize edilmiştir. Bir boyutlu gaz değişim analizi yardımıyla motor performans karakteristiği incelenmiştir. AVL Boost programı, bir boyutlu gaz değişim analizi ve motor performans karakteristiklerini belirlemek için kullanılmıştır. HAD analizlerinde öncelikle hava akış karakteristiği incelenmiştir. İki emme portuna sahip motorun döngü analizleri çalışılmıştır. Ticari HAD programı STAR-CD döngü analizleri için kullanılmıştır. Öncelikle, döngü analizleri kötü, orta ve iyi ağ yapılarında çalışılmıştır. Orta ve iyi ağ sonuçları birbirine oldukça yakın çıktığından, geri kalan HAD simülasyonları orta ağ yapısında gerçekleştirilmiştir. Türbülans modelinin döngü sayısı üzerindeki etkilerini görmek için Standard k-e, Realizable k-e ve RNG k-e türbülans modelleri kullanılmıştır. Motor valf hareketleri ve silindir bölgesindeki pistonun yukarı ve aşağı hareketi sonucu hücrelerin, katmanların eklendiği ve silindiği piston olayları için STAR-CD alt modülü olan ES-ICE programı kullanılmıştır. Reaktif Hesaplamalı Akışkanlar Dinamiği (RHAD) simülasyonları, periyodik sınır koşulu kullanan ve bir yakıt enjektör deliğine karşılık gelen 45 derecelik sektör geometrisinde gerçekleşmiştir. Hesaplamalar, emme ve egzoz valfleri kapalı olduğu 600-800° krank açıları (KA) arasında 200° KA süresince gerçekleştirilmiştir. ECFM-3Z, Extenden Coherent Flame Model -3 Zone, yanma modeli olarak kullanılmıştır. Sıvı Dizel yakıtın iki fazlı modeli için Lagrangian yaklaşımı kullanılmıştır. Sprey oluşum ve atomizasyonunu simüle etmek için Bag Break-Up ve Stripping Break-Up modellerinin oluşturduğu Reitz ve Diwakar ayrışma modeli kullanılmıştır. Uzaysal ve zamansal ayrıştırma ve türbülans modelleme etkileri dikkatle incelenmiştir. Sonuçların doğruluğu, HAD tahminleri ile ölçüm verileri silindir içi basınç ve açığa çıkan ısı yayılımı karşılaştırılarak gösterilmiştir. 0.1° krank açısına karşılık gelen zaman adımı ile orta hesaplama ağ yapısını kullanan reaktif HAD tahminleri, ölçülen verilere kıyasla %2.3'lik bir tutarsızlık göstermektedir. Tahminlerin doğruluğu gösterildikten sonra, optimizasyon çalışması için piston çanak geometri parametreleri belirlenmiştir. Seçilen 9 parametre HEEDs programının SHERPA algoritması kullanılarak, Özgül Yakıt Tüketimini (ÖYT) göre optimize edilmiştir. 92 farklı geometrinin analizi sonucunda güç açısından %5.8, özgül yakıt tüketimi açısından %5.5 oranında iyileşme sağlanmıştır. Fakat optimize edilmiş yeni piston çanak geometrisinin mevcut tasarıma göre NOx emisyonunda %15 artışa sebep olduğu gözlemlenmiştir., In this thesis, the piston of a Diesel engine has been optimized using Computational Fluid Dynamics (CFD) with respect to Specific Fuel Consumption. With the help of one-dimensional gas exchange analysis, the engine performance characteristic was examined. The AVL BOOST program was used for one dimensional gas exchange analysis and to identify the engine performance characteristics. Swirl analysis of the engine with double suction manifold was studied. The commercial CFD software STAR-CD was used for engine swirl investigations. First, a detailed coarse, medium and fine mesh study were carried out for the swirl computations. It was observed that the results of fine and medium mesh were quite similar such that the rest of the CFD simulations could be carried out on the medium computational mesh. Standard k-e, Realizable k-e and RNG k-e turbulence models were used to see the effects of turbulence modelling on the engine swirl number. A sub module of STAR-CD, ES- ICE is used for the engine moving valve and piston events where cell-layer addition and deletion is employed in the cylinder domain while piston moves down and up respectively. Reacting Computational Fluid Dynamics (RCFD) simulations have been vii performed for a 45 degree sector geometry that corresponds to one fuel injector hole making use of the periodicity boundary condition. Computations are carried out for the duration of 200° crank angle (CA) between 600° – 800° CA while the intake and exhaust valves are closed. ECFM-3Z, Extended Coherent Flame Model - 3 Zone is used as combustion model. A lagrangian approach is used for two phase modelling of the liquid Diesel fuel. Reitz and Diwakar primary break-up modelling coupled with either Bag Break-Up or Stripping Break-Up modelling are used to simulate the spray formation and atomization. Spatial and temporal discretization and turbulence modelling effects have been carefully studied. The CFD predictions of the in-cylinder pressure and Apparent Heat Release are compared with the measurement data to validate the fidelity of the results. The reactive CFD predictions using the medium computational mesh with the temporal time step that corresponds to 0.1° Crank Angle shows a discrepancy of 2.3% compared to the measured data. After the validation of the predictions the geometrical parameters of the piston bowl were determined for optimization study. The SHERPA algorithm of the HEEDs program was used to optimize the chosen 9 geometrical parameters with respect to Specific Fuel Consumption (SFC). As a result of the analysis of 92 different geometries, an improvement of 5.8% in terms of power and 5.5% in terms of specific fuel consumption was achieved. However, there was one penalty of the optimized geometry in terms of NOx emission that the optimized newly designed piston bowl geometry yields a 15% increase in NOx emissions compared to the current baseline geometry.

Günümüzde çevre kirliğini azaltmak için ulaşım alanında atılan adımlardan biri elektrikli araç kullanımının artırılması ve alt yapısının düzenlenmesidir. Ancak elektrikli araçların tam şarj süresi hızlı şarj istasyonlarında dahi 30 dakikayı bulmaktadır. Uzun şarj sürelerinin istasyonlardaki kuyruk uzunluğunu ve araçların bekleme süresini artırması beklenmektedir. Araçların belli bir kısmının bekleme süresini azaltmak için ekspres şarj istasyonları oluşturulabilir. Bu çalışmanın amacı geri besleme kontrolü tabanlı ekspres şarj istasyonu yönetim modeli oluşturmaktır. Literatürde istasyon içerisinde daha verimli hizmet verebilmek adına hızlı şarj ihtiyacını öne çıkaran çalışmalar bulunmaktadır. Kuyruk uzunluğunu dikkate alarak araçların şarjını kısıtlayan, araçlar arası önceliğin belirlenerek depolamanın kontrol edildiği, araçların bazı özelliklere göre sıralandığı ve kuyruk modelinin çözüldüğü, iki farklı önceliğe sahip olan araçlara şarj hizmeti verilirken hizmet kesme uygulamasının yapıldığı çalışmalar bulunmaktadır. Bu çalışmada, elektrikli şarj istasyonuna gelen araçlar yüksek ve düşük öncelikli olarak iki sınıfa ayrılmaktadır. Çalışmanın amacı, bu sınıfların ortalama bekleme sürelerinin oranını belirli bir seviyede tutmaktır. Hedeflenen bekleme süresi oranını istasyon belirler ve ilan eder. Belirlenen hedefi tutturmak için yüksek ve düşük öncelikli araçlara ayrılan kaynak sayısı gerçek zamanda dinamik olarak değiştirilmektedir. Bu değişiklik için geri beslemeli bir kontrol yöntemi olan oransal integral (proportional integral – PI) tabanlı bir kaynak kontrol mekanizması geliştirilmiştir. Bu çalışma ile elektrikli araç şarj istasyonu alanında ilk kez yüksek ve düşük öncelikli araçların sahip olduğu şarj noktası sayısını dinamik olarak değiştiren bir yöntem geliştirilmiştir. Geliştirilen bu yöntemin tek istasyondaki performansı çeşitli şartlar altında incelenmiş ve çok sayıda istasyonun bulunduğu rekabetçi bir ortamdaki performansı da gözlenmiştir. Performans analizleri geliştirilen simülasyon modeli ile yapılmıştır. Sonuçlar incelendiğinde geliştirilen yöntemin hedeflenen bekleme oranını gerçekleştirmekte ve beklenmedik çevresel etkiler karşısında hızlı bir şekilde toparlanabildiği gözlenmiştir., Today, one of the steps taken in the field of transportation to reduce environmental pollution is to increase the use of electric vehicles and to regulate its infrastructure. However, the full charge time of electric vehicles takes up to 30 minutes, even at fast charging stations. Long charging times are expected to increase the queue length at the stations and the waiting time of the vehicles. Express charging stations can reduce the waiting time of a certain part of the vehicles. The aim of this study is to create an express charge station management model based on feedback control. There are studies in the literature that emphasize the need for fast charging in order to provide more efficient service within the station. There are studies that restrict the charge of the vehicles by taking into account the length of queue, the priority between the vehicles is determined and the storage is controlled, the vehicles are sorted according to the "Remaining Time" features and the queue model is solved, and the service is interrupted while charging is provided to the vehicles with two different priorities. In this study, the vehicles coming to the electric charging station are divided into two classes with high and low priority. The aim of the study is to keep the ratio of average waiting times of these classes at a certain level. The station determines and announces the targeted waiting time rate. The number of resources allocated to high and low priority vehicles to meet the target set is dynamically changed in real time. For this change, a proportional integral (PI) based source control mechanism, a feedback control method, has been developed. With this study, for the first time in the field of electric vehicle charging station, the method that dynamically changed the number of charging points owned by high and low priority vehicles was developed. The performance of this developed method in a single station was examined under various conditions and its performance in a competitive environment with multiple stations was also examined. Performance analysis was done with the developed simulation model. When the results are examined, it is observed that the developed method achieves the targeted waiting rate and can recover quickly against unexpected environmental effects.

Güdümlü mühimmatlar; temel olarak, bir güdüm algoritmasına bağlı olarak çalışan ve hedefi yüksek hassasiyetle vuran bombalardır. Güdümlü mühimmatların, hedefe yönlendirilmesi ve istenilen hedefin başarılı bir şekilde vurulabilmesi, Kanatçık Tahrik Sistemleri(KTS) aracılığı ile gerçekleştirilir. Bu yüzden, KTS için tasarlanacak olan kontrolcüler önem kazanmaktadır. KTS için klasik ve modern kontrol tasarımı yöntemleri kullanılabilmekle birlikte, KTS için tasarlanacak olan kontrolcülerin belirsizlikler altında çalışması ve bozucu bastırma özelliğinin yüksek olması gerekmektedir. Literatürde gürbüz kontrol kuramına yönelik farklı metotlar olmasına rağmen, bu çalışmada gürbüz kontrol metotlarından biri olan H∞ kontrol metotu tercih edilmiştir. Bu çalışma, temel olarak; KTS için tasarlanabilecek olan klasik kontrolcülerin belirsizlikler ve bozucu etkiler altında yetersiz olduğunu göstermekle birlikte, daha gürbüz olan kontrolcülerin kullanılması gerektiğini de açıklamaktadır. Bu çalışma; KTS sistem için tasarlanacak olan gürbüz bir H∞ kontrolcünün gerçek bir sisteme deneysel olarak uygulanması da anlatılmaktadır., Guided ammunitions are essentially bombs that work under a guidance algorithm and destroy the target with high precision. Guidance of the ammunition to the target and destroying any given target with high precision. Guidance of the ammunution to the target and destruction of the target is successufully realized by Fin Actuation System(FAS). Therefore, designing of FAS's controllers are very important. Classical and modern control methods can be used simultaneously in FAS, but the contoller which will use in FAS, must robust to uncertainties and disturbance rejection. Although there are many methods in robust control, H∞ method had preferred in this study. Inadequateness of classical controllers under the uncertainties and disturbance effects, robust H∞ control method had revealed it. However, This study shows that why classic controllers are inadequety under the uncertainties and disturbance effects, explains more robust controllers must use too. In this study, explains a robust H∞ control method is applied experimental to the real sytem.

İklim değişikliği, bütün türlerin karmaşık bir etkileşim ağının öğesi olduğu doğada, tek organizma ölçeğinden ekosistem ölçeğine kadar bir etkiler zincirine sebep olabilir; bu nedenle her ölçekteki her etkinin değişimdeki rolü çok büyüktür. Bu ağların özellikleri, dünyadaki bütün ekosistemlerde belirleyici role sahiptir, bu nedenle iklim değişikliğinden nasıl etkileneceği ciddi araştırmalar sonucunda ortaya çıkacaktır. Kentsel alanlar, Dünya yüzeyinin küçük bir kısmını oluşturmasına rağmen iklim değişikliği üzerinde önemli etkiler yaratmaktadırlar ve bu etkilere karşın, kentleşmenin iklim ve ekosistemler üzerindeki etkileri yeterince çalışılmamıştır. Bu arada, kentleşme dünya genelinde artmaya devam etmektedir ve 2030'da nüfusun 2/3'ünün kentsel alanlarda yaşaması ve bu oranın zamanla artması beklenmektedir. Kentleşmeyi arttırmak, kentsel klimatolojiyi anlamayı ve gelecekteki senaryoları tahmin etmeyi iklim değişikliği konusunda önemli bir sorun haline getirmektedir. Günümüzde bu alandaki analitik araçların kullanımı artmış ve çok sayıda yazılım geliştirilmiştir. Bu yazılımları kullanmak, iklim değişikliğinin etkilerine göre kentsel alanlar oluşturmak için iklimi ve özellikleri hakkında kavrayışımızı geliştirecektir. Diğer yandan, gelişen teknoloji ile birlikte, model oluşturma ve simülasyon yapmada kullanılabilecek araçlar da artmakta ve gelişmektedir. Bu araçlardan biri, bilgisayardaki veri bilimlerinde otomatik olarak tanınmasıyla ilgilenen bilgisayar bilimi dalı olan makine öğrenmesi algoritmalarıdır. Makine öğrenmesi algoritmalarının kullanılmasının, iklimi anlama ve öngörmede büyük avantajlar sağlaması hedeflenmektedir. Büyük veriye dair hesaplama gücü ve doğrusal olmayan davranışları yakalama, yeni veriler geldiğinde öğrenme vb. özellikleri, makine öğrenmesini iklimin anlaşılması ve kentsel planlamanın geliştirilmesi için uygun bir araç haline getirecektir. Bu çalışmada açık kaynaklı bir makine öğrenmesi algoritması ele alınarak, iklim parametrelerinin geleceğe yönelik tahminlerini yapmak için modifiye edilmiştir. Bu anlamda, bu çalışmanın amacı, iklim tahmini yapmak için çalışan "recurrent neural network" algoritması elde ederek makine öğrenmesi algoritmalarının avantajlarını ve kullanılabilirliğini göstermek, bunun üzerinden makine öğreniminin tasarım elemanı olarak etkin bir şekilde kullanılması üzerine ve iklimin anlaşılması üzerine olası durumları tartışmaktadır., Climate change can cause a cascade of effects from the individual organisms to ecosystem-scale where in nature all species are elements of complex networks of interactions so every effect on every scale has great role. The properties of those networks are decisive on ecosystems all around the world so how they will be modified by climate change needs serious studies. Urban areas' vast population exert significant effects on the climate change even though they cover a small proportion of the Earth's surface, however, impacts of the urbanization on climate and ecosystems remain inadequately understood. In the meantime, urbanization continues to increase and in the 2030, 2/3 of the population is expected to be living in urban areas and this rate will increase in time. It is of importance to elaborate the studies investigating the relations between the urbanization and climate. In this respect, the use of information technologies with an extensive computational capacity is one of the cornerstones of the climate and urban studies. Machine learning algorithms is a branch of computer science that deals with automated recognition of patterns from data. The use of the machine learning algorithms can bring great advantages to both understanding and predicting the climate. The computational power with big data and ability to capture nonlinear behavior, learn as new data arrive, etc. make the machine learning favorable tool for understanding climate and developing urban planning. In this sense, purpose of this study is showing the advantages of machine learning algorithms by achieving working recurrent neural network algorithm to make climate predictions, and through this achievement, stating possible effects of machine learning on design and its contribution to understanding the climate.

Mikronaltı boyutlara sahip lazerler, 3 boyutlu tarama ve algılama teknolojilerinin de gelişmesiyle birlikte büyük hacimli lazerlere karşı sahip oldukları yüksek verim, yüksek modülasyon hızı ve düşük eşik akımı gibi avantajlar sayesinde bu alandaki araştırmaların odak noktası olmuştur. Yüzey-ışımalı lazerlerin mikronaltı boyutlara inebilmesi gerek üretimden kaynaklı yapıda oluşan deformasyonların yol açtığı kayıplar, gerekse optik kipi kavite içinde sınırlandırmak için kullanılan yöntemlerden dolayı oldukça zordur. Bunun ana nedeni, güncel olarak kullanılan oksit-açıklık ve derin-dağlama yöntemleri ile optik kipin ve yük taşıyıcıların aynı anda dalga boyundan daha küçük bir bölgeye hapsedilmesindeki zorluktur. Litografik yüzey-ışımalı lazerlerde optik kip ve yük taşıyıcıların hapsetme işlemleri litografik yöntemler ile sağlandığından küçük boyutlara inebilmeye olanak sağlamaktadır. Bu tez kapsamında litografik yüzey-ışımalı lazer tasarımı geliştirilmiş, optik ve elektriksel özellikleri nümerik yöntemler ile analiz edilmiştir. Kavite parametreleri farklı açıklık çapı değerleri ve efektif kırıcılık indisi farkları için incelenmiştir. Yapı içerisine yerleştirilen fazladan bir katman sayesinde mikronaltı boyutlarda yüksek kalite faktörlerine ulaşılmış ve yapının yüksek güçlü tek-kip operasyon kabiliyetine sahip olduğu gösterilmiştir. Ayrıca ileri besleme gerilim uygulandığı durumda, yerleştirilen bu katman sayesinde yapı içerisinde ters gerilim oluşturulmuş, akımın geçmemesi istenilen bölgelerde yüksek gerilimlerde bile yük taşıyıcıların geçişi durdurulmuştur., With the emerging 3D scanning and sensing technologies, submicron lasers have become the main focus of the studies due to the advantages they carry compared to the lasers having larger volumes such as high efficiency, high modulation speed, and low threshold. Achieving submicron surface-emitting laser is still challenging because of the difficulties caused by the losses due to the deformation that occurred when fabricating a laser or the techniques employed for the confining the light in a cavity. The main reason for this is the difficulty when confining both photons and charge carriers in a region smaller than the emission wavelength by utilizing conventional techniques such as oxide-aperture and deep-etching. In lithographic surface-emitting lasers, the obstacle preventing alternating techniques reaching submicron dimensions is removed since all confinement mechanisms are provided by the lithographical processes. In the thesis, a new lithographical surface-emitting laser design is presented, and optical and electrical properties are analyzed with numerical methods. Cavity parameters are investigated for different values of the aperture diameter and the effective refractive index difference. With an extra layer placed inside the structure, high-quality factor in submicron dimensions is reached, and it is shown that the cavity can potentially increase single-mode operation power. By using this layer, a reverse-biased region is created when a forward voltage is applied; thus, the flow of the load carriers has been stopped even at high voltages in the areas where the current should not flow.

Tuş Vuruş Dinamikleri, kullanıcının kimliğinin doğruluğuna karar vermek için bireylerin tuş vuruş davranışlarını incelememize yardımcı olan bir davranışsal-biyometri çözümüdür; ancak, bu yaklaşımın dezavantajı, nispeten yüksek yanlış negatif ve yüksek yanlış pozitif oranlara sahip olmasıdır. Bu çalışmada, farklı anomali tespit yaklaşımlarını karşılaştırıyor ve bu çözümleri birleştirdiğimizde performans gelişmelerini inceliyoruz. Önce tuş vuruşu dinamikleri ve oturum bağlamı anomali bileşenlerini ayrı ayrı oluşturduk. Ardından, bu makine öğrenimi bileşenlerinin sonuçlarının nasıl birleştirileceğini inceledik. Deneylerimiz, bu bileşenlerden ağırlıklı ortalama topluluk modelini oluşturmak performansı artırırken, yeni bir özellik olarak oturum bağlam anomali bileşenine tuş vuruşu dinamikleri puanlarını dahil etmek sadece tuş vuruşu dinamiği puanlarını değil, aynı zamanda bu puanlar arasında değişimleri de gözlemleyebildiği için daha iyi performans sağladığını gözlemledik., Keystroke Dynamics is a behavioural-biometrics solution that helps us to examine individuals' keystroke behaviour to decide legitimacy of the user; however, the drawback of this approach is that it has relatively high false negative and high false positive rates. There are some other anomaly detection approaches which examine more static properties like user's contextual details such as IP address, screensize, browser type etc. to detect legitimacy of the user but these approaches also suffer from false alerts. In this study, we compare different anomaly detection approaches and observe performance improvements when we combine these solutions. We first built keystroke dynamics and session context anomaly components, separately. Then, we examined how to combine the results of these machine learning components. Our experiments showed that while using weighted average ensemble model from these components improved performance, another approach which was to include keystroke dynamics scores in session context anomaly component as a new feature gives the opportunity to capture not only the keystroke dynamics scores but also the deviations of these scores and thus yields better performance.

İlerleyen günümüz yarı iletken teknolojileri ile birlikte kısa sürede yüksek hızlarda veri işlenmesi ve transferi mümkün hale gelmiştir. Radar, uydu, cep telefonu, bilgisayar gibi bünyesinde birçok alt sistemi de barındıran ileri teknoloji ürünler; telekomünikasyon, savunma, uzay ve havacılık sanayisi gibi sektörlerde yüksek hızlı yongalardan oluşan karmaşık mimariler barındırmaktadırlar. Yüksek frekanslarda faaliyet gösteren elektronik ürünlerde; iletilen sinyalin güç kaybı, iletim hattındaki yansımalar, çapraz sinyal girişimi, elektromanyetik yayılım, sinyal üzerindeki gürültü gibi sinyal kalitesine etki eden parametreler tasarımın başarısız ya da düşük performanslı çalışmasına neden olabilmektedir. Tüm elektronik sistem mimarisinin omurgasını oluşturan baskı devre kartları ise sistem kararlılığı ve güvenilirliği açısından hayati önem taşımaktadır. Bu çalışmanın amacı; geliştirme aşamasında olan yüksek bant genişlikli yongaların hızlı ve ucuz maliyetli testlerini gerçekleştirebilmek amacıyla baskı devre tabanlı, slot geçişli test platformu geliştirilmesidir. Bu çalışma kapsamında; çok kanallı, 5 Gbps bant genişliğinde, yüksek hızlı yongalar için ara yüz tasarımı yapılmış, sistem bütünü seviyesinde yüksek hızlı ara yüzün S-parametre modellemeleri, Vektör Network Analizör (VNA) kalibrasyon ölçümleri, baskı devre kartı üzerindeki sinyal kalitesine etki eden faktörlerin modellenmesi ve test ölçümleri yapılmıştır. Tasarımı doğrulamak için 3 adet IPC-Class 3 kategorinde tasarlanan baskı devre kartı ürettirilmiştir. Tasarım ve üretim; yonga taşıyıcı kartı için slot ve RF konektör arayüzü sağlayan sırtlık kartı, yonga taşıyıcı kartı ve VNA ile ölçüm için gerekli 5 adet SMA konektör girişli test kartından oluşmaktadır. Yonga taşıyıcı kartı FR408HR dielektrik üzerinde 100 µm genişliğe, 15 µm kalınlığa sahip mikro şerit, 50Ω empedans kontrollü, 96 kanaldan oluşmaktadır. Kanal 77.45 mm mikro şerit iletim hattı için 2.5 GHz frekans bant genişliğinde -10 dB altı sinyal yansıma değerine (S11), -1.72 dB iletim hattı kaybına (S21) sahiptir. Kanal çıkışına 1 metre, maksimum 6 GHz bant genişliği destekli RF kablo eklenmesi dâhilinde iletim hattı kaybı -3.53 dB olmaktadır. Sinyal hattı üzerindeki yakın uç çapraz girişim gürültüsü (S31) -10 dB altında, uzak uç çapraz girişim gürültüsü -20 dB altında kalmaktadır. Çapraz girişime neden olan agresif kanal, sessiz sinyal hattına 7.5 mm uzunluk, 0.2 mm mesafe ile paralel olarak akupledir. Ölçüm bant genişliği 2.5 GHz olarak belirlenmiştir., With today's advancing semiconductor technologies, it has become possible to process and transfer data at high speeds in a short time. Advanced technology products, such as radar, satellite, mobile phone, and computer, also hosts several sub-systems; those products contain complex architectures consisting of high-speed chips in telecommunication, defense, space, and aviation industries. In electronic products operating at high frequencies; the power loss of the transmitted signal, reflections in the transmission line, cross talk, electromagnetic propagation, and the parameters that affect the signal quality, such as noise on the signal, may cause the design to fail or operate with low performance. Printed circuit boards, which form the entire electronic system architecture's backbone, are vital in system stability and reliability. This study aims to develop a printed circuit-based, slot-pass test platform to perform fast and cost-effective high-bandwidth chips' tests under development. Within this study's scope, 5 Gbps multi-channel interface design for high-speed chips, system-level S-parameter modeling of the high-speed interface, calibration and measurement techniques with Vector Network Analyzer (VNA), modeling of factors affecting signal quality on the printed circuit board, and measurements were carried out. In order to verify the design, three configurations of printed circuit boards were manufactured complying with IPC-Class 3 requirements. Design and production consist of a backplane board that provides a slot connector and RF connector interface for the chip carrier board, a chip carrier board, and a test board with 5 SMA connector inputs required for VNA measurements. The chip carrier board consists of 100 µm wide, 15 µm thick, 50Ω impedance controlled, 96 channel microstrip line on FR408 dielectric substrate. The channel has a signal reflection below -10 dB (S11) and -1.72 dB insertion loss (S21) at 2.5 GHz frequency bandwidth for a 77.45 mm microstrip transmission line. The insertion loss is -3.53 dB when 1 meter long, RF cable with 6 GHz bandwidth support is added to the channel output. The measured near-end cross talk (S31) on the signal line is below -10 dB, and the measured far-end cross talk is below -20 dB. The aggressive channel causing cross-talk is coupled to the silent signal line 7.5 mm in length with a 0.2 mm air gap. The measurement bandwidth is set to 2.5 GHz.

Kompozit malzemelerin tüm dünyada, özellikle havacılık ve savunma sanayilerindeki kullanımları gün geçtikçe artmaya devam etmektedir. Sivil havacılıkta önde gelen hedef, yakıt ekonomisini artırmak olup, bu hedefe ulaşım uçak gövdelerinde her geçen gün daha fazla kompozit esaslı malzemelerin kullanılması olarak ilerlemektedir. Savunma sanayinde ise kompozitlerin çeşitli yapısal elemanlar ve zırh malzemeleri olarak kullanımı artarak devam etmektedir. Bu sanayide dayanım-ağırlık oranını artırmak, yani ürünlerdeki mukavemeti artırırken aynı zamanda ağırlıklarını azaltmak en önemli motivasyondur. Ülkemizde Ankara bölgesinde bulunan pek çok havacılık ve savunma sanayi firmasının kompozit malzeme kullanımının, dünyadaki bu gelişmelere paralel olarak sürekli arttığı izlenmektedir. Bu malzemelerin ilk işlemlerinden sonra, havacılık ve savunma sanayilerinin ihtiyacı olan hassas boyutsal isterlere göre net-şekle getirilmeleri kritik önem taşımakta olup, bu alanda talaşlı imalat ve aşındırıcılı su jeti rekabet eden iki ana teknoloji olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu tez çalışması kapsamında savunma sanayisinde hafif balistik zırh malzemesi olarak sıklıkla kullanılan Aramid Fiber Takviyeli Polimer Matris (AFRP) ve Ultra Yüksek Modulus Polietilen (UHMWPE) üzerinde, trim, delik ve cep operasyonları gerçekleştirmek suretiyle, talaşlı imalat ve aşındırıcılı su jeti teknolojileri kullanımı sırasında, parametrelerin performans ölçütleri üzerindeki etkilerini anlamak için pek çok sayıda deney yapılmıştır. Bu deneyler, deney tasarımı yöntemi ile tasarlanmış ve sonuçları varyans analizi ve yanıt yüzey metotları ile incelenmiştir. Ayrıca örnek işlemlerden alınan numuneler, SEM mikroskopu ile incelenerek kesim yüzeylerinin morfolojileri araştırılmıştır. Deneyler sonucunda elde edilen regresyon bağlantıları kullanılarak, seçilen operasyonlar üzerinde Parçacık Sürü yöntemi (PSO) ve Bastırılmamış Sınıflandırmalı Genetik Algoritma (NSGA-III) ile çok-amaçlı eniyileme çalışmaları yapılmış. Bu çalışmalarda özellikle çelişen performans ölçütlerinin ödünleşmelerini gösteren 3-Boyutlu Pareto optimal çözüm setleri elde edilmiştir. Son aşamada, elde edilen tün sonuçlar, talaşlı imalat ve aşındırıcılı su jeti işlemlerinin avantaj ve dezavantajları karşılaştırabilmek için değerlendirilmiştir., Use of Polymer Matrix Composites (PMC) has been an increasing trend in Defense and Aviation industries. In aviation, recent top objective is improving fuel economy that leads to use of more composites because of their lightweight structure. In Defense industry, PMCs are mostly use as structural components and shields. Similarly, composites are preferred because of their superior strength-to-weight ratio properties compared to conventional metal alloys. In Ankara region, it can be observed that, use of PMCs has been increasing considerably by major defense companies and their primary suppliers. In this thesis, Aramid Fiber Reinforced Fiber (AFRP) and Ultra-High Modulus Polyethylene (UHMWPE) which used in defence industry as soft ballistic armour used as specimens for trimming, drilling and pocketing experiments using machining and abrasive water jet technology (ASJ) in order to lay out parameter effects on performance measures. Design of experiments (DOE) method has been used for all experiments and results are analyzed with Analysis of Variance (ANOVA) and Response Surface Method (RSM). Also, for selected specimens, cutting surfaces have been imaged by Scanning Electron Microscopy (SEM) to investigate surface morphology. Furthermore, a novel evolutionary optimization method known as Multi-Objective Particle Swarm Optimization (MOPSO) and Nondominated Sorting Genetic Algorithm technique has been applied to find out trade-offs between conflicting performance measures to selected operations and resulting 3D Pareto optimal solutions sets have been generated. As the last stage, all regression-based relations obtained from experiment have been evaluated in order to compare machining and ASJ technologies and their advantages and disadvantages.

Şeker fabrikaları kuruldukları bölgelere önemli kazanımlar getirmiştir. Kuruluş stratejileri olarak tanımlayabileceğimiz bu kazanımlar endüstriyel, kırsal ve tarımsal kalkınmayı sağlamak, toplumun modernleşme çabalarını desteklemek gibi çok yönlü özelliklere sahiptir. Bu tez çalışmasında, şeker fabrikalarının sahip olduğu teknik ve sosyal kazanımlar, Georg Simmel'in "Yabancı" kavramıyla ilişkilendirilmiştir. Toplumsal alan tiplerinden biri olarak tanımlanmış bu kavram, özel ve kamusal alan arasındaki sınırı kaldırmakta ve toplumun sürekli olarak ilerlemesine katkıda bulunmaktadır. Ancak, şeker fabrikaları kuruldukları yıldan beri zaman içerisinde bu kazanımlarını kaybetmiştir. Bu değer kaybının en temel sebeplerinden bir tanesi, hızlı nüfus artışı sonucunda kentlerin büyümesi ve endüstri alanlarının kentin merkezinde kalmasıdır. 1962 yılında kurulmuş olan Ankara Şeker Fabrikası bu duruma bir örnek olarak gösterilebilir. Kentin batı koridorunda kurulan fabrika, zamanla yoğun kent dokusu arasında kalmış ve rant baskısına uğramıştır. Türkiye'deki pek çok şeker fabrikası gibi özelleştirme tehdidiyle de karşı karşıyadır. Ankara Şeker Fabrikasının bir endüstriyel alan olarak sürdürülebilirliğine tehdit olan bu konular, Timothy Morton'un "Karanlık Ekoloji" kavramı çerçevesinde incelenmiştir. Bu konsept insanoğlunun kendi yarattığı bozulma ile birlikte gelecekte bir arada var olması gerektiğini ve bu çürümenin göz ardı edilemeyeceğini savunmaktadır. Bu çerçevede bu tez çalışması, şeker fabrikalarının kuruluş stratejilerini güncel ve çağdaş mimarlık yaklaşımlarıyla yeniden inşa etmenin stratejilerini kurmaya çalışmıştır. Önerilen stratejiler bu endüstriyel alanın henüz özelleşmemiş olması sebebiyle Ankara Şeker Fabrikası yerleşke alanı üzerinden kurgulanmıştır. Yerleşke alanının geleceğine dair söylemler geliştiren bu çalışma, IBA Emscher Park'ın dönüşüm stratejilerini yöntem olarak benimsemektedir. Almanya'nın Ruhr bölgesinde yer alan IBA Emscher Park yalnızca endüstri alanlarının yeniden işlevlendirildiği bir uygulama alanı değil, aynı zamanda toplumsal ve kültürel yenilenmenin de kurgulandığı ve günümüzde de kurgulanmaya devam ettiği çok yönlü bir dönüşüm projesidir. Söz konusu proje endüstriyel yenilenmeyi temel alındığı ve toplumsal, kültürel yenilenmenin dönüşüm müdahalelerinden sonra geliştiği bir yönteme sahiptir. Sonuç olarak, kent merkezinde kalmış bir endüstri alanı olan Ankara Şeker Fabrikası'nın endüstriyel ve kültürel değerlerini kaybetmeden kentin gündelik hayatına katılmasının stratejileri geliştirilmiştir. Bu çalışma bir endüstri alanının yeniden işlevlendirilmesi düşüncesiyle yola çıkmakta, uzun vadede toplumsal ve kültürel yenilenmeyi ve kent ile daha yakın bir ilişki kurmayı amaçlamıştır. Bu tez çalışması ile yerleşke alanına yapılacak olan olası müdahaleleri tartışan akademik bir çalışma ortaya koymak hedeflenmiştir. Ayrıca Türkiye'nin endüstriyel mirasının önemli unsurları olan diğer şeker fabrikalarının da gelecekteki olası kullanımlarına/durumlarına dair bir temel hazırlanmıştır., Sugar factories have brought significant achievements to the regions where they were established. These achievements, which we can define as establishment strategies, have versatile features such as providing industrial, rural, and agricultural development and supporting the modernization efforts of the society. In this thesis, the technical and social gains of sugar factories have been associated with Georg Simmel's concept of "the Stranger". Defined as one of the types of the social sphere, this concept removes the boundary between the private and public sphere and contributes to the continuous progress of society. However, sugar factories have lost these gains over time since the year they were established. One of the main reasons for this depreciation is the growth of cities as a result of rapid population growth and the fact that industrial areas remain in the center of the city. Ankara Sugar Factory, established in 1962, can be cited as an example of this situation. The factory established in the western corridor of the city has been torn between the dense urban fabric in time and has been subjected to the pressure of rent. It also faces the threat of privatization, like so many sugar factories in Turkey. These issues, which threaten the sustainability of Ankara Sugar Factory as an industrial area, have been examined within the framework of Timothy Morton's concept of "Dark Ecology". This concept argues that human beings must coexist in the future together with the degradation they have created and that this decay cannot be ignored. In this context, this thesis study has tried to establish the strategies of reconstructing the establishment strategies of sugar factories with current and contemporary architectural approaches. The proposed strategies were designed on the Ankara Sugar Factory campus area, as this industrial area has not yet been privatized. This study, which develops discourses about the future of the campus area, adopts the transformation strategies of IBA Emscher Park as a method. Located in the Ruhr region of Germany, IBA Emscher Park is not only an application area where industrial areas are re-functionalized but also a versatile transformation project where social and cultural renewal is fictionalized and continues to be constructed today. The project in question has a method based on industrial renewal and social and cultural renewal develops after transformational interventions. As a result, strategies for the Ankara Sugar Factory, an industrial area remaining in the city center, to participate in urban life and space without losing its industrial and cultural values have been developed. This study sets out with the idea of re-functioning an industrial field aims at social and cultural renewal in the long term and to establish a closer relationship with the city. With this thesis, it is aimed to present an academic study that discusses possible interventions to the campus area. Besides, the foundation has been prepared about the possible future use or situations of other sugar factories which are important elements of Turkey's industrial heritage.

Bu çalışma ile, verilen bir kontrolcü yapısı için çelişen hedeflerin aynı anda sağlanabileceği kontrolcü parametrelerinin bulunması problemi çalışılmıştır. Literatürde, optimizasyon yöntemleri ile tasarlanmış kontrolcü sistemleri yer almaktadır. Ancak "compromise Decision Support Problem" yöntemi ile tasarlanan bir kontrol algoritması yer almamaktadır. Aynı zamanda literatürde doğrusal olmayan bir çeviklik kriterinin de olduğu optimizasyon çalışması bulunmamaktadır. Dolayısı ile çalışma kapsamında yeni kriter ile birlikte bu alanda kullanılmamış bir optimizasyon yöntemi kullanılarak optimum kontrolcü tasarımı yapılacaktır., This paper addresses the problem of finding optimum parameters for a given controller with the given conflicting goals, including the nonlinear agility criterion for the first time in the literature, and proposes compromise decision support problem (cDSP) method for the first time in order to optimize the multi objective controller synthesis problem. Here the conflicting goals are combined together for the optimization problem. In the last section of the paper, the benefits of the using multi objective optimization will be shown on controlling an aircraft in longitudinal axis.

Tümleşik fotonik cihazlar, optik ara bağlantılar ve sensörlerden, medikal görüntüleme sistemlerine ve hatta kuantum mekaniği barındıran teknolojilere kadar çok çeşitli uygulamalarda teknolojinin gelişmesi ile gün geçtikçe daha da fazla kilit rol oynamaktadır. Işığın istenilen tayfsal bölgede doğru bir şekilde sezilmesi doğru ve kayıpsız iletimi, yüksek verimlilik ve dayanıklılık günümüz teknolojisinde aranan özellikler olmuştur. Bununla birlikte üretim teknolojileri ve artan malzeme bilgisi ışığında minyatürleşmeye giden teknolojik cihazlarda bu özelliklerin korunması hedeflenmiştir. Ancak, bu optik-fotonik fotonik cihaz tasarım yöntemleri, ne yazık ki dijital elektronik ve havacılık teknolojileri gibi diğer alanların çok gerisinde kalmıştır. Bunun sebeplerinden en önemlisi optimizasyon, bilgisayar gücü ve üretim tekniklerinin son on yılda ancak gelişmesi ve bu cihazlar için kullanılmayı amaçlanması gösterilebilir. Fotonik cihazlar, analitik teoriler ve manuel parametre taramalarının bir kombinasyonu kullanılarak büyük ölçüde elle tasarlanmış ve sonuç olarak yalnızca spesifik parametreler değiştirilerek kısıtlı kütüphaneler oluşturulmuş ve böylece tasarımlar mevcut gerçeklikler üzerinden yapılmıştır. Bunun sonucu olarak ise birkaç on mikrometreden yüzlerce mikrometreleri bulan cihazlar tasarlanmak zorunda kalmış ve bu da günümüz ihtiyaçlarına cevap veremez hale gelmiştir. Tersine tasarım ise günümüzde ihtiyaç haline gelen yüksek performans, düşük güç tüketimi ve boyut hedefine karşılık verecek bir yaklaşım metodudur. Bu tezde, pasif optik-fotonik cihazların tasarımını yukarıda bahsedilen sınırlı tasarım parametresinden kurtararak sayısız değişkenleri barındıran ve tasarımcıya daha önce görülmemiş bir tasarım alanı vadeden tersine tasarım yöntemlerinden biri olan hedef öncelikli algoritma ile yapılmış çalışmalarımız anlatılmaktadır. Bu tasarım yaklaşımında, daha önce ulaşılamamış fonksiyonellik, kompaktlık, sağlamlık ve üretim çeşitliliği mottosu ile tamamen dielektrik pasif optik haberleşme cihazlarının tasarımı gösterilip, fabrikasyon için tasarlanan yapının ayrıklaştırılması üzerine bulgular paylaşılmaktadır. Tezin ilk bölümünde genel konsepte tersine ve geleneksel tasarımları anlatıp literatürden örnekler gösterilip genel anlamda bilgiler sağlanmıştır. Tezin ikinci kısmında ise çalışmalarımızda kullanıp geliştirdiğimiz hedef öncelikli algoritmanın işleyişinden bahsedilmiş olur detayları ve yapıya ulaşma basamakları detaylıca anlatılmıştır. Üçüncü bölümde ise bu algoritma ve simülasyon programları kullanılarak tasarlanan dalgaboyu çoğullayıcı ve tekilleyici sistemleri, mod çoğullayıcı sistemleri ve son olarak optik güç bölücü sistemleri tasarlanmış ve detayları ile açıklanmıştır. Üçüncü bölümün son kısmında ise yapılan diğer çalışmalar ve devam eden çalışmalar hakkında yüzeysel bilgiler verilmiştir. Son bölümde ise yapılan çalışmalar ve yapılabilecekler hakkında öneri ve görüşlerde bulunulmuş ve önümüzdeki on yılda hesaplama gücünün ve optimizasyon tekniklerinin gelişmesi ile nelerle karşılaşacağımız üzerine ön görülerde bulunulmuştur., Integrated photonic devices play an essential role with the advancement of technology in a wide range of applications, from optical interconnections and sensors to medical imaging systems and even technologies involving quantum mechanics. Accurate sensing of light in the desired spectral region, accurate and lossless transmission, high efficiency and durability have become the features sought in today's technology. However, in the light of production technologies and increasing material knowledge, it is crucial to protect these features in technological devices that are aimed to be miniaturized. However, these photonic device design methods are unfortunately far behind other fields such as digital electronics and aerospace technologies. The most important reason for this is that optimization, computing power and production techniques have only developed in the last decade and are intended to be used for these devices specifically. Photonic devices were largely hand-designed using a combination of analytical theories and manual parameter scans, resulting in limited libraries created by changing only specific parameters, thus designs are made on existing devices. As a result, devices ranging from a few tens of micrometers to hundreds of micrometers had to be designed, and this became unable to meet today's needs. On the other hand, inverse design is an approach that will meet the high performance, low power consumption and footprint targets that are needed today.

Günümüz dünyasında insansız hava araçlarına duyulan ilgi sürekli olarak artmaktadır. Ortamdan bağımsız olarak esnek hareket kabiliyetine sahip olmaları, piste ihtiyaç duymadan dikey iniş ve dikey kalkış kabiliyetlerinin olması, kullanım alanlarına göre kullanıcıya yüksek doğruluk, zaman ve maliyet açısından tasarruf sağlamaları nedeniyle hem askeri hem sivil alanda insansız hava araçları önemli bir araştırma ve ilgi konusu haline gelmiştir. Sürücüsü olmaması sebebiyle bu dinamik sistemlerin etkili bir kontrol mekanizmasına sahip olmaları gerekmektedir. Etkili bir kontrol sağlamak için, sistem dinamiklerini yöneten durum vektörlerinin doğru bir şekilde kestirim edilmesi gerekmektedir. Böylece hava aracının gelecek kontrol girişleri en doğru şekilde ayarlanarak sistemin gerçek zamanlı ölçüm verisine sahip olması sağlanır. Fakat dinamik bir sistemin durum vektörlerinin kestirim edilmesi o kadar da kolay değildir. Sistemden elde edilen gürültülü ölçümler, sistem modelindeki belirsizlikler ve sistemin karmaşıklığı durum vektörlerinin kestirim edilmesini zorlaştırır. Literatürde durum kestirimi için çok çeşitli yöntemler mevcuttur. Bu tez çalışmasında, doğrusallaştırılmış boylamasına durum uzayı gösterimi ile ifade edilen insansız hava aracının hücum açısı, yunuslama oranı, hava hızı ve yunuslama açısı durum vektörlerinin kestirimi için Kalman Filtresi'nin doğrusal versiyonu ve Luenberger Gözleyici seçilmiştir. Öncelikle insansız hava aracının boylamasına durum uzayı gösterimi MATLAB ortamında modellenmiş ve daha sonra söz konusu filtre ve gözleyici MATLAB ve SIMULINK ortamında tasarlanmıştır. Tasarlanan filtre ve gözleyici için sisteme hem sabit değerlere sahip giriş sinyalleri hem de farklı frekanslı sinüs sinyalleri verilmiştir. Daha sonra Kalman Filtresi ve Luenberger Gözleyici için gürültülü ve gürültüsüz ortamda simülasyonlar yapılmıştır. En son olarak, Kalman Filtresi ve Luenberger Gözleyici'nin modellenen hava aracının durum vektörlerini kestirim etme performansları kıyaslanmıştır. Elde edilen simülasyon sonuçlarına göre Kalman Filtresi hava aracının durum vektörlerini kestirim etme konusunda stokastik ortamda Luenberger Gözleyici'den daha yüksek bir performans gösterirken, ortamda düzensizlik olmadığı durumlarda Luenberger Gözleyici Kalman Filtresi'nden çok daha başarılı bir şekilde sistemin durum değişkenlerini kestirim etmiştir., In today's world, interest in unmanned aerial vehicles has ben constantly increasing. Unmanned aerial vehicles have become an important research subject in both military and civilian areas due to their flexible mobility independent of the environment, vertical landing and vertical take-off capabilities without the need for runways, and providing high accuracy, time and cost savings to the user according to their usage areas. Due to the lack of a driver, these dynamic systems need to have an effective control mechanism. To provide effective control, it is necessary to accurately estimate the state vectors that manage system dynamics. Thus, the future control inputs of the aircraft are adjusted in the most accurate way so that the system has real-time measurement data. However, it is not that easy to estimate the state vectors of a dynamic system. Noisy measurements from the system, uncertainties in the system model, and complexity of the system make it difficult to estimate state vectors. A variety of methods are available in the literature for state estimation. In this thesis, linear version of Kalman Filter and Luenberger Observer were selected for estimating angle of attack, pitching rate, air speed, angle of pitch state vectors of unmanned aerial vehicle expressed by linearized longitudinal state space representation. Firstly, the longitudinal state space representation of the unmanned aerial vehicle is modeled in MATLAB environment and then the filter and observer are designed in MATLAB and Simulink environment. For the designed filter and observer, both input signals with fixed values and different frequency sine signals are given to the system. Later, simulations were made for both Kalman Filter and Luenberger Observer in a noisy and noiseless environment. Finally, the performance of the Kalman Filter and Luenberger Observer to estimate the state vectors of the modeled aircraft were compared. According to the simulation results, Kalman Filter shows higher performance than Luenberger Observer in stochastic environment to estimate the state vectors of aircraft, but Luenberger Observer is much more successful than Kalman Filter in the absence of irregularity in the environment.

Antenler, elektromanyetik dalgalardan istifade ederek uzun mesafeler arasındaki veri iletişimini sağlayan sistem elemanlarıdır. Günümüzde sivil ve askeri uygulama alanlarında, özellikle haberleşme ve radar sistemlerinde antenler yaygın olarak kullanılmaktadır. Hassasiyet ve takip doğruluğunun önemli olduğu bu çalışmalarda anten birimini yanca ve yükseliş eksenlerinde istenilen hedefe yönlendiren servo kontrol sistemleri kullanılır. Doğru akım motoru, hız ve konum denetimi gerektiren servo sistem uygulamalarında önemli bir tahrik unsurudur. Başarılı performans sunması, yüksek verimlilik sağlaması ve kolay bir şekilde kontrol altında tutulabilmeleri sayesinde pek çok uygulamada çeşitli amaçlar doğrultusunda doğru akım motorlarından faydalanılmaktadır. Pratik uygulamalarda sistemler gürültü ve titreşim gibi çeşitli bozucu etkenlere maruz kalabilmektedir. Yine benzer etkenlerden dolayı sistem birimlerinde yer alan parametreler zamanla değişebilir veya tam olarak bilinmeyen parametrelerle modelleme yapılması sebebiyle sistemde belirsizlikler oluşabilmektedir. Hassasiyeti ve takip doğruluğunu olumsuz yönde etkileyen bu gibi etmenler sebebiyle servo sistemlerde kullanılan denetim yönteminin iyi seçilmesi gerekir. Bu kapsamda, kullanılan denetim yöntemlerinin daha hızlı tepki gösterme, bozuculara ve belirsizliklere karşı dayanıklı olmak gibi davranış sergilemeleri istenir. Bu çalışmada, matematiksel modeli çıkarılan anten servo sistemi için sistemin çıkışı olan konumu kontrol etmek amacıyla geleneksel bir kontrol türü olan PID, dayanıklı doğrusal olmayan bir kontrol türü olan kayan kipli kontrol ve bir optimal kontrol türü olan doğrusal karesel Gaussian (LQG) yöntemleri ile kontrolcü tasarımı yapılmış, tasarlanan kontrolcülerin MATLAB/Simulink uygulaması kullanılanarak benzetim ortamında uygulamaları gerçekleştirilmiştir. Benzer uygulamalar pratikte karşılaşılabilecek bozucu ve belirsizlik içeren benzetim ortamlarında da yapılarak kontrolcülerin gürbüzlüğü değerlendirilmiştir. Elde edilen sonuçlar çeşitli performans analiz yöntemlerinden yararlanılarak incelenmiştir. Tasarlanan kontrolcülerden elde edilen sonuçlar karşılaştırıldığında, anten servo sisteminde kullanılabilecek en uygun kontrol yöntemi kayan kipli kontrolcü olarak belirlenmiştir., Antennas are system elements that make use of electromagnetic waves and provide data communication between long distances. At the present time, antennas which are widely used in civil and military applications, especially in communication and radar systems. Servo control systems that direct the antenna unit in azimuth and elevation axes are used in these studies where sensitivity and tracking accuracy are important. Direct current motor is an important drive element in servo system applications that require speed and position control. Thanks to their successful performance, high efficiency and ease of control, direct current motors are used in many applications for various purposes. In practical applications, systems can be exposed to various disturbances such as noise and vibration. Again, due to similar factors, parameters may change over time in system units, or uncertainties may occur in the system due to modeling with unknown parameters. For this reason, the control method that is used in servo systems that require precision should be chosen well. In this context, it is required that the control methods behave quick response, robust against disturbances and uncertainties. In this study, controller design has been made with PID, which is a traditional control type, with sliding mode control, which is a nonlinear control type and with linear quadratic Gaussian (LQG), which is an optimal control type for position output of the antenna servo system whose mathematical model has been determined. The designed controllers have been implemented in simulation environment by using MATLAB/Simulink application. Similar applications have been carried out in simulation environments, which can be encountered in practice, which are disturbance and uncertainty, with results the robustness of the controllers have been evaluated. The results that are obtained after simulations have been analyzed by using various performance analyses methods. After comparing the results of designed controllers, the most appropriate control method that can be used in the antenna servo system has been determined as sliding mode controller.

Havacılık haberleşmesi günümüz haberleşme sistemlerinin oldukça önemli bir parçasıdır. Havacılık haberleşmesinin temeli kablosuz iletişim üzerine kuruludur. Özellikle İHA'larda kablosuz iletişim, gelecekteki kablosuz iletişim sistemlerinin ayrılmaz bir parçası olacaktır. İHA'larda gerçek zamanlı veri aktarımı çok kritiktir. Çünkü İHA'ların yer sistemlerinden sürekli olarak kontrol edilmesi gerekir ve faydalı yük verilerinin gerçek zamanlı olarak yer sistemlerine iletilmesi gerekir. İHA haberleşmesinin kesilmemesi için haberleşme sisteminin tasarlanması aşamasında dikkat edilmesi gereken hususlar vardır. Dikkat edilmesi gereken en önemli konu uçak gövdesi gölgelemesidir. İHA antenleri, uçak gövdesi gölgelemesine eğilimlidir. Antenlerin yerleştirildiği uçak yüzeyleri ana görüş hattı yolunu kapatır. Bu da haberleşmede kesilmelere sebep olur. Bir diğer önemli konu, bağlantı bütçe analizlerinde kullanılan kayıpların, gerçek zamanlı olarak değişkenlik göstermesidir. Tasarım aşamasında dikkate alınan kayıplar pratik uygulamalarda farklılık gösterdiğinden haberleşmede kesilmeler meydana gelmektedir. Bu nedenlerle, pratik uygulamalarda tüm negatif etkiler dâhil olmak üzere gözlemlenen uçtan-uca kanallar teorik hesaplamalardan oldukça farklıdır. Bu çalışmada, tüm negatif etkiler dâhil olmak üzere uçtan-uca kanal özellikleri belirlenmektedir. Kanal özellikleri modeli için geçmiş uçuşlar sırasında ölçülen verilere makine öğrenme yöntemleri uygulanmaktadır. Geçmiş uçuşlardaki yer anteni konumu, hava aracı konumu, hava aracı Euler açıları ve hava aracı alınan sinyal gücü verileri kullanılmaktadır. Her bir konum ve Euler açısı verisine karşılık gelen, yer modeminin çıkışından İHA modemi girişine kadar sinyalin maruz kaldığı bütün negatif etkiler hesaplanmaktadır. Eksik veriler ise makine öğrenme yöntemleri ile bulunmaktadır. Makine öğrenme yöntemleri ile bulunan modeller içinde en iyi sonuçların ensemble bagged trees (EBT) ve üstel Gaussian process regression (GPR) yöntemleri ile alındığı görülmüştür. Veriler işlenerek bulunan girdilerin test sonuçları, ham verilerin test sonuçlarına göre daha kötü çıkmıştır. Ancak hem işlenmiş hem de ham verilerle alınan sonuçlar teorik analiz sonuçlarından daha iyidir., Aviation communication is a very important part of today's communication systems. Aviation communication is based on wireless communication. Wireless communication, especially in unmanned aerial vehicles (UAVs), will be an integral part of future wireless communication systems. Real-time data transfer is very critical in UAVs. Because UAVs need to be constantly controlled from ground systems and payload data must be transmitted to ground systems in real time. In order not to interrupt the communication of the UAV, there are some points that should be considered during the design of the communication system. The most important issue to be considered is airframe shadowing. UAV antennas are prone to airframe shadowing. Aircraft surfaces where antennas are placed block the main line of sight path. This causes interruptions in communication. Another important issue is that the losses used in link budget analysis vary in real time. Since the losses taken into consideration during the design phase differ in practical applications, interruptions in communication occur. For these reasons, the end-to-end channels observed in practical applications, including all negative effects, are quite different from theoretical calculations. In this study, an end-to-end channel characterization is made, including all negative effects. For the channel characterization model, machine learning methods are applied to the data measured during past flights. Ground antenna location, aircraft position, aircraft Euler angles and aircraft receive signal strength indicator data on past flights are used. All negative effects of the signal, from the output of the ground modem to the input of the UAV modem, corresponding to each position and Euler angle data are calculated. Missing data are found with machine learning methods. It has been observed that among the models found by machine learning methods, the best results are obtained with ensemble bagged trees and exponential Gaussian process regression methods. The test results of the inputs found by processing the data were worse than the test results of the raw data. However, the results obtained with both processed and raw data are better than the results of theoretical analysis.

Bu çalışmada, genel müdahaleli rasgele yürüyüş süreci ele alınmıştır. İncelenen sürecin temel özelliği bazı durumlar dışında genel ifadeler elde edilmesidir. Süreç matematiksel olarak inşa edildikten sonra süreç için genel ergodik teorem ispat edilmiş ve sürecin ergodik dağılımı elde edilmiştir. Bu dağılıma ait karakteristik fonksiyonunun aşikâr şekli rasgele yürüyüşün temel özdeşliği yardımıyla bulunmuştur. Daha sonra sürecin sınır fonksiyonelinin momentleri için kesin ifadeler ve üç terimli asimtotik açılımlar bulunmuştur. Standartlaştırılmış sürecin karakteristik fonksiyonu için iki terimli asimtotik açılımı elde edilmiş ve bulunan açılım yardımıyla zayıf yakınsama teoremi ispatlanmıştır. Karakteristik fonksiyonlar için süreklilik teoremine göre standartlaştırılmış sürecin ergodik dağılımının müdahaleye karşılık gelen rasgele değişkenler dizisi tarafından üretilen yenileme sürecinin kalan ömrünün limit dağılımına yakınsadığı ispatlanmıştır. Ergodik dağılımın ilk beş momenti için kesin ifadeler bulunmuştur. Sürecin ilk beş ergodik momenti için üç terimli, ilk dört ergodik momenti için ise dört terimli asimtotik açılımlar sürecin sınır fonksiyonelleri için bulunan asimtotik açılımlar yardımıyla elde edilmiştir. Ergodik momentler için elde edilen asimtotik açılımlar yardımıyla sürecin değişim katsayısı, basıklık ve çarpıklık gibi karakteristikleri için yaklaşık formüller bulunmuştur. Ayrıca, literatürde özel durumlar için ulaşılan sonuçlar bu çalışmada bulunan genel asimtotik ifadeler yardımıyla farklı dağılımlara sahip müdahaleler (Weibull, simetrik üçgensel, üstel, Gamma) için hesaplanmıştır., In this study, a random walk process with general interference of chance is investigated. The main feature of the examined process is that general formulas are obtained, except for some special cases. The process is mathematically constructed, after that the general ergodic theorem is proved and the ergodic distribution of the process is obtained. The exact form of the characteristic function of this distribution is found with the help of the basic identity of random walk. Then, exact expressions and three-term asymptotic expansions are found for the moments of the boundary function of the process. Two term asymptotic expansion for the characteristic function of the standardized process is found and the weak convergence theorem is proved by using this expansion. It is been proved that the ergodic distribution of the standardized process according to the continuity theorem for characteristic functions converges to the limit distribution of the residual waiting time of the renewal process generated by a sequence of random variables expressing the discrete interference of chance. Exact expressions are found for the first five moments of the ergodic distribution. Three term asymptotic expansions for the first five ergodic moments and four term asymptotic expansions for the first four ergodic moments of the process are obtained with the help of asymptotic expansions for the boundary functionals of the process. Approximate formulas are found for the characteristics of the process such as coefficient of variation, kurtosis and skewness with obtained asymptotic expansions of ergodic moments. In addition, the results obtained in the literature for special cases are calculated for the discrete interference of chances with different distributions (Weibull, symmetric triangular, exponential, Gamma) with the help of found general asymptotic expressions in this study.

Hidroelektrik santrallerde elde edilen elektrik enerjisi, öncelikle akan suyun enerjisinin hidrolik türbin yardımıyla mekanik enerjiye çevrilmesi sonrasında jeneratör yardımıyla bu mekanik enerjisinin elektrik enerjisine döndürülmesiyle elde edilir. Hidrolik türbinler ile ilgili literatüre bakıldığında Francis tipi, Kaplan tipi ve Pelton tipi başta olmak üzere çeşitli hidrolik türbin tipleri bulunduğu görülür. Debi, düşü ve enerji üretim büyüklüğü gibi santral çalışma koşulları belirlendikten sonra bu değerlere uygun türbin tipi seçilir. Günümüzde en yaygın olarak kullanılan türbinler Francis tipi türbinlerdir. Karmaşık kanat geometrisi olan çark, Francis tipi türbinlerdeki en önemli parçadır. Suyu yönlendirebilmesi ve istenen performans değerini sağlaması açısından çark kanatları dönüşlü ve değişken üç boyutlu bir profile sahiptir. Karmaşık yapıdaki çark kanadı profili ve genelde bu profillerin şirketlerin gizli bilgisi olması, bu profillere erişimi kısıtlar. Teknik resim verilerinden ise çarkın tüm geometrisi elde edilemez. Dolayısıyla, hidroelektrik santrallerde yapılacak olan rehabilitasyon çalışmalarında mevcut çark, tarama yardımıyla tersine mühendislik yapılarak çark geometrisi elde edilmeye çalışılır. Bunun yanında, geometri elde edildikten sonra meridyonel görünüm, kanat açılarının dağılımı ve kanat kalınlık dağılımı gibi kanat tasarım değişkenlerinin de elde edilmesi gerekir. Bu parametreler elde edildikten sonra ortaya çıkan kanat yapısıyla Hesaplamalı Akışkanlar Dinamiği (HAD) ile doğrulama analizlerinin de yapılması gerekmektedir. Bu çalışmada, Altınkaya Hidroelektrik Santralinde, Romer Absolute Arm portatif lazer tarayıcı ile sahada türbin parçalarının taranması, 3 boyutlu nokta bulutunun elde edilmesi, bu nokta bulutundan katı modellerin elde edilmesi, çark ve diğer aksamların matematiksel modelinin oluşturulması, tüm türbine ait kararlı ve kararsız HAD analizlerinin yapılarak, verim tepe diyagramı ile diğer çalışma özelliklerinin belirlenmesi ilk aşaması olarak belirlenmiş ve bu işlemler sırasıyla gerçekleştirilmiştir. Daha sonra saha verim ölçümü yapılarak, yapılan bu ölçümler Hesaplamalı Akışkanlar Dinamiği (HAD) yöntemiyle elde edilen sonuçlarla karşılaştırılmıştır. Sayısal yöntemlerle elde edilen tepe diyagramı ile saha ölçümlerinin karşılaştırılmıştır., The mechanical energy is converted into electrical energy with the help of a generator, after converting the energy of the flowing water into mechanical energy with the help of a hydraulic türbine in hyrdoelectric power plants. The turbine type that is mostly used is Francis type turbines. The runner with its complex blade geomerty is the most important part of Francis turbines. The runner blades have a rotating and variable three-dimensional profile to direct the water and provide desired performance. The complicated runner blade profile and the fact that these profiles are confidential information of companies, restrict access to these profiles. The full geometry of the runner cannot be obtained from technical drawing data. Therefore, in rehabilitation works to be carried out in hydroelectric power plants, the existing runner is reverse engineered with the help of laser scanning. In addition, after obtaining geometry, blade design variables such as meridional profile, distribution of blade angles and blade thickness distribution should be obtained. After these parameters are acquired, verification analysis should also be made with Computational Fluid Dynamics (CFD) with the blade structure that was formed. In this thesis, in Altınkaya Hydroelectric Power Plant, turbine parts are scanned in the field with the help of laser scanning, obtaining a 3D point cloud. Forming solid models from this point cloud, creating the mathematical model of the runner and other parts, making steady and unsteady CFD analysis of the whole turbine, with the Hill chart diagram are the other parts of the process utilized in this work. Site efficiency measurements were made, and these measurements were compared with the results obtained by the Computational Fluid Dynamics (CFD) method. The Hill chart obtained by numerical methods were compared with site measurements.

Bu yüksek lisans tezinde toplanabilme teorisindeki yöntemler ile özellikle de regüler toplanabilme matrisleri kullanılarak Bernstein-Chlodovsky operatörlerinin yaklaşım özellikleri incelenmiştir ve yaklaşımdaki yakınsaklık oranları hesaplanmıştır. Bilindiği üzere Weierstrass Yaklaşım Teoremi ifade etmektedir ki, kapalı bir [a,b] aralığı üzerinde sürekli olan her fonksiyona, polinomlarla düzgün olarak yaklaşılabilir. Bu teoremin ilk orijinal versiyonu 1885 yılında Weierstrass tarafından verilmiştir. Daha sonra Bernstein, 1912 yılında tanımladığı polinomlarla bu teoremin in¸saya dayanan bir başka ispatını vermiştir. Bu yaklaşım fikri pek çok araştırmacı tarafından uygulanmış ve bu durum yeni ve etkin yaklaşım operatörlerinin tanımlanmasına imkan sağlamıştır. 1937 yılında Chlodovsky, [0;+∞) aralığında tanımlı olan fonksiyonlara yaklaşabilmek için Bernstein'nın polinomlarını genelleştirmiştir. Daha sonra bu alanda günümüze kadar literatürde pek çok çalışma yapılmıştır. Fakat bu çalışmaların hemen hemen tamamında yaklaşımın gerçeklenebilmesi için lim(bn/n)=0 n→∞ zayıflatılması amaçlanmıştır. Hatırlatmalıyız ki regüler toplabilme metotları, örneğin aritmetik ortalama yakınsaklık metodu, yakınsak dizileri koruduğu gibi klasik anlamda yakınsak olmayan pek çok diziyi de toplayabilmektedir. Dolayısıyla toplanabilme metotlarıyla elde edilecek yaklaşım teoremleri, klasik sonuçları bir adım daha ileriye götürmektedir. Literatürde pozitif lineer operatörlerin yaklaşımlarında toplanabilme metotları sıklıkla kullanılmasına rağmen Bernstein-Chlodovsky operatörlerinin yaklaşımı üzerinde henüz bu yönde bir inceleme yapılmamıştır. Bu tez çalışmasında literatürdeki bu bo¸slu˘gun doldurulması hedeflenmiştir. Tezde öncelikle klasik Bernstein-Chlodovsky operatörlerinin yaklaşım özellikleri hatırlatılacak, sonra bunların toplanabilme metotları yardımıyla bir modifikasyonu tanımlanacak ve daha sonra da bu yeni operatörün klasik yaklaşımdan daha genel ve güçlü yaklaşım özelliklerine ulaşılacaktır. Yakınsaklık oranları da hesaplanacaktır. Bunun için yaklaşımlar teorisinde önemli bir araç olan süreklilik modülü kavramı kullanılacaktır. Klasik durumu gerçeklemeyen fakat bu yeni modifikasyona göre yaklaşıma imkan sağlayan bir uygulama verilecek ve sonuçlar grafiksel olarak gözlemlenecektir. Tezin bir diğer hedefi ise elde edilen sonuçların çok değişkenli fonksiyonlara aktarılması üzerine olacaktır. Burada genel bir yaklaşım teoremi verildikten sonra özellikle iki değişkenli fonksiyonlara yaklaşım durumu grafiklerle desteklenecektir. Son olarak, tezde elde edilen sonuçlar tartışılacak ve gelecekte konuyla ilgili yapılabilecek olası araştırmalar değerlendirilecektir., In this master thesis, the approximation properties of Bernstein-Chlodovsky operators has been investigated by using methods in summability theory, especially regular summability matrices, and rate of convergences in the approximation have been computed. As is known, the Weierstrass Approximation Theorem states that any function that is continuous on a closed interval [a,b] can be approximated uniforomly by polynomials. The first original version of this theorem was introduced by Weierstrass in 1885. Later, Bernstein gave another proof of this theorem in 1912, which was based on the construction with the polynomials. The idea of this approach has been applied by many researchers and this situation has enabled to determine new and effective approximation operators. In 1937, Chlodovsky generalized Bernstein's polynomials to approximate the functions defined in the interval [0;+∞). Later, many studies in this field have been conducted in the literature so far. However, in almost all of these studies, the following limit condition on a given sequence (bn) of positive real numbers lim(bn/n)=0 n→∞ is needed to achieve the approximation. In this thesis, it is aimed to weaken this limit condition with the help of regular summability methods. We should remind that regular summability methods, such as the method of arithmetic mean convergence, preserve the usual convergence as well as able to sum many sequences that are not the classical convergent. Therefore, the approximation theorems obtained with summability methods take the classical results one step further. Although summability methods are frequently used in the approximation by positive linear operators in the literature, no approach has yet been made on the approximation by Bernstein-Chlodovsky operators. In this thesis, it is aimed to fill this gap in the literature. In the thesis, first of all, the approximation properties of the classical Bernstein-Chlodovsky operators will be reminded, then a modification of them will be defined with the help of summability methods, and then more general and strong approximation results for this new operators will be reached. Rate of convergences in the approximation will also be calculated. For this, the concept of modulus of continuity, which is an important tool in approximation theory, will be used. An application that does not satisfy the classical situation but allows an approximation according to this new modification will be given and the results will be graphically observed. Another aim of the thesis will be on extending the obtained results to multivariable functions. After giving a general approximation theorem here, the situation of approximation to functions of two variables will be supported with graphics. Finally, the results obtained in the thesis will be discussed and possible future research on the topic will be evaluated.

Ulaşım sektörünün temel enerji kaynağı olan petrolün yakın gelecekte tükenmesi beklenmekte ve petrol fiyatında oluşan dalgalanmalar özellikle petrol ithalatçısı ülkeler için finansal riskler oluşturmaktadır. Bununla beraber petrol kullanımından ötürü doğaya salınan sera gazları küresel ısınmaya ve iklim değişikliğine neden olmaktadır. Bu nedenler, alternatif enerji kaynaklarına bakılmasına yol açmıştır. Alternatiflerden biri olan elektrik, son yıllarda popülaritesi artan elektrikli araçlar nedeniyle kendini kanıtlamaya başlamış ve ciddi bir seçenek haline gelmiştir. Kullanılan ünite sayısı milyon düzeyini geçen elektrikli araçlar kişisel kullanım haricinde, filo sahibi operatörler aracılığı ile kısa zamanlı kiralanabilen bir ulaşım aracı da olmuştur. Operatör kısa zamanlı kiralama seçeneklerinden olan, bir noktadan alınıp başka bir noktaya bırakılabilen tek yönlü araç kiralama yoluyla kar elde edebilmektedir. Daha fazla kar eldesi için araç bataryalarında bulunan fazla elektrik şebekeye satılabilir mi sorusu ortaya çıkmıştır. Bataryalardaki elektriğin satımı için gün öncesi elektrik piyasasına giren operatör, oluşturulan matematiksel model ve yaptığı fiyat tahmini sonucunda gün içerisindeki zaman aralıklarında şebekeye verebileceği elekrik miktarına karar verir ve bu miktarı sağlama yükümlülüğü altına girerek kar elde etmeyi bekler. Gün içerisinde ise sahibi olduğu araçları kiralayarak ve şarj, yönlendirme, kullanım gibi maliyetleri bulunan operasyonel işlemlerini optimize ederek ve fiyat gerçekleşmesi sonucunda şebekeye verdiği elektrikten kar elde etmektedir. Bu çalışmada şebekeye verilmesi gereken elektrik miktarına karar veren ve gün içerisindeki operasyonlara karar veren iki tane model oluşturulmuştur. Bu modeller aracılığı ile şebekeye verilen elektriğin beklenen ve gerçekleşen karlılığı incelenmiş, elektrik fiyarının bilindiği ve bilinmediği durumlar karşılaştırılmış, araç kiralama talebiyle gelen müsteri kaybı incelenmiştır.Modeli test etmek aracılığıyla İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin ulaşım verileri kullanılmış ve modellere göre düzenlenmiştir.Yapılan testler sonucunda elektrik satışının yapıldığı durumların daha fazla kar getirildiği gözlemlenmiştir. Ayrıca, yapılan hassasiyet analizleri sonucunda elektrik araç sayısı, elektrikli araç kiralama fiyatı ve yönledirme maliyetinin oluşturuduğu değişiklikler incelenmiş ve elektrik satışının yapılmadığı seçeneklerle karşılaştırılmıştır. Bu edinimlerin sonucunda ise EA bataryalarının gün öncesi piyasasında karlı bir araç olduğu gözlemlenmiş ve bu çalışmamanın daha farklı alanları da göz önünde bulundurarak genişletilebilmesinin önünü açmıştır., The petroleum, which is the primal energy resource of transportation, is expected to deplete in a close future. Also, financial risks for petroleum importers and greenhouse gas emission's negative impact on global climate force to search alternative energy resources. Among alternatives, electicty has become serious option due to increasing popularity of electric vehicle. Number of units used across the globe exceeding million, electric vehicles can be means of transportation by short term renting from electic vehicle fleet operator apart from individual use. The operator can simply makes profit from one-way vehicle renting, which is picking a vehicle from one point and leaving it on another point. It arises a question of whether selling excess electicity in batteries is profitable. To sell excess electricity, the operator decides the amount in day-ahead electricity market and the next day it is obliged to provide the amount promised. In the day, the operator makes revenue from renting electic vehicles and selling electricity to grid and considers the costs of charging, relocation, usage of electic vehicles to maximize profit. This study consist of two models that decides the amount of electricity to be sold and manages daily operations of electric vehicle fleet. By using these models, expected and realized profit from electricity selling, known and unknown scenarios of electricity prices and loss of customers who want to rent electric vehicles are examined. To test models, transportation dataset of Istanbul Metropolitan Municipality is used and the data required is arranged according to structure of models. According to the results, selling excess electricity can create extra profit for fleet operator. Besides, sensitivity analyses for electic vehicle, renting prices, relocation cost are conducted and they are compared with no electricity selling option. In light of these results, electric vehicles batteries are profitable tool in day-ahead electricity market and this study can be expanded to different areas of electricity market.

Kranium adı verilen kafa kemiklerinin altından başlayıp, kuyruk sokumuna kadar devam eden, yumuşak dokular ve omurlardan oluşan omurga insan vücudunun fonksiyonel ve karmaşık önemli bir parçasıdır. Omurganın bölümlerinden olan, büyük mekanik ve işlevsel öneme sahip omurlar arası disk, günlük aktiviteler sırasında basma, bükme ve burulma kombinasyonu başta olmak üzere karmaşık yüklere maruz kalır. Bu yapının, yük dağıtma, yük taşıma ve aşırı hareketi engelleme gibi kritik görevleri vardır. Bu nedenle, omurlar arası diskte meydana gelen olası patolojik değişiklikler, omurgada fonksiyon bozukluklarına neden olabilir. Omurga rahatsızlıklarının ve dejeneratif disk hastalıklarının tedavisinde füzyon cerrahisi standart tedavi yöntemi haline gelmiştir. Omurlar arası füzyon kafesler, disk mesafesinin restore edilerek yüksekliğin korunmasını sağlamak amacıyla ve diskektomi işlemi sonrası füzyon sağlanması amacıyla spinal cerrahide yaygın olarak kullanılmaktadır. Omurlar arası füzyon kafesler tasarlanırken ve üretilirken kullanılacak malzeme seçiminde, osseointegrasyon kabiliyeti yüksek olması, çok iyi mekanik özelliklere, yüksek korozyon direncine ve yüksek aşınma direncine sahip olması önemli parametrelerdir. Artan osseointegrasyon, daha çok kemik implant etkileşimi ve daha güçlü mekanik mukavemet sağlayacağından, bu tez kapsamında osseointegrasyon artırmak için, yeni bir üretim tekniği olan ve son zamanlarda yaygın olarak kullanılan, üç boyutlu yazım olarak da bilinen eklemeli imalat yöntemi kullanılmıştır. Gözenekli omurlar arası füzyon kafesi geliştirerek, titanyum kafeslerin elastikiyet katsayısını azaltarak, esneklik özelliklerini doğal kemik dokusuna daha yakın hale getirmek amacı doğrultusunda, bu tez çalışmasında eklemeli imalat yöntemi (EİY) ile Ti-6Al-4V alaşımından trabeküler omurlar arası füzyon kafesi tasarımı, üretimi ve biyomekanik karakterizasyonu gerçekleştirilmiştir. Uygun üretim parametrelerini belirlemek amacıyla literatür taraması gerçekleştirilmiştir. Yapılan literatür taraması sonucunda, yorulma performansını değerlendiren çalışmalar görülememiştir. Mevcutta yapılmış olan mekanik, klinik çalışmalar ve analizler sonucu, EİY ile üretilecek olan omurlar arası füzyon kafesinin en uygun üretim parametreleri belirlenmiştir. Üretim tekniği olarak da doğrudan metal lazer sinterleme (DMLS) seçilmiştir. Üretim sonrası, ısıl işlem yaptırılmasına karar verilerek, farklı tasarımlar oluşturulmuştur. Seçilen parametreler üreticiye gönderilerek, farklı tasarımları üretmesi sağlanmıştır. Üretilen farklı tasarıma sahip omurlar arası füzyon kafeslerinin statik ve dinamik performansı, ASTM' nin ilgili standartlarına göre gerçekleştirilen biyomekanik testler ile değerlendirilmiştir. Sonuç olarak, osseointegrasyon kabiliyeti olan, yüksek biyomekanik performansa sahip, eklemeli imalat yöntemi (EİY) ile üretilebilen Ti-6Al-4V alaşımından, trabeküler omurlar arası füzyon kafesi geliştirilmiştir, The spine, which starts from the bottom of the head bones called cranium and continues until the coccyx, is composed of soft tissues and vertebrae, is an important part of the functional and complex body of the human body. The intervertebral disc which is part of the spine with a large mechanical and functional importance is subject to complex loads, with the combination of compression, bending and torsion during the daily activities. This structure has critical functions such as load distribution, load bearing and preventing excessive movement. Therefore, possible pathological changes in the intervertebral disc may cause dysfunction of the spine. In the treatment of spinal disorders and degenerative disc diseases, fusion surgery has become the standard treatment method. Intervertebral fusion cages are widely used in spinal surgery to restore disc space and maintain height and to provide fusion after discectomy. Parameters that to have high osseointegrasyon ability, good mechanical properties, high corrosion resistance and high wear resistance are important to select material of interbody fusion cages. In this thesis, additive manufacturing method, also known as three-dimensional printing, which is a new production technique and which has been widely used recently, has been used to increase osseointegrasyon, since bone o osseointegrasyon increases more bone implant interaction and stronger mechanical strength. The aim is to manufacture a porous intervertebral fusion cage, to reduce the elasticity modulus of titanium cages and to make the elastic properties closer to the natural bone tissue. In accordance with this purpose design, manufacturing and biomechanical characterization of the trabecular intervertebral fusion cage from Ti-6Al-4V alloy were performed by the additive manufacturing method in this thesis. A literature search was conducted to determine the optimum production parameters. As a result of the literature review, studies evaluating fatigue performance were not observed. The optimum production parameters of the intervertebral fusion cages to be produced by the additive manufacturing method were determined as a result of the mechanical, clinical studies and analysis. Direct metal laser sintering (DMLS) was chosen as the production technique. After production, heat treatment will be done. Different designs were created. The selected parameters were sent to the manufacturer to produce different designs. The static and dynamic performance of the intervertebral fusion cages with different designs are evaluated with biomechanical tests performed according to the relevant standards of ASTM. As a result, Ti-6Al-4V trabecular intervertebral fusion cage which has high biomechanical performance and osseointegrasyon capability has been developed with additive manufacturing method.

Montaj hatları kitlesel taleplere göre üretilmesi hedeflenen ürünün malzemelerinin sıralı iş istasyonlarında bir araya getirilmesini sağlayan sistemlerdir. Montaj hatları ve tasarımı otomotiv sektörü başta olmak üzere beyaz eşya ve elektronik sektöründeki fabrikalarda üretimin verimliliğini arttıran başlıca unsurlardandır. Montaj hatlarının tasarımı ve dengelenmesi problemlerinin çözümleri ile ilgili deterministik, stokastik sezgisel ve bulanık yöntemler kullanılarak çok sayıda çalışmalar yapılmıştır. Bu çalışmada günlük çalışma süresi boyunca iş adımlarının operatörlere dağıtımı, bir traktör fabrikasındaki montaj hattına ait verilerle gerçekleştirilmiştir. Fabrikanın montaj hattında, birden fazla çeşit traktör modeline ait parçalar montajlandığı için karışık modelli montaj hatları incelenmiştir. Montaja ait operasyonların süresi zaman etüdü çalışmaları ile ölçülmüştür. Buna göre, çalışma sürelerinin rastgele ve işçiye bağlı olduğu gözlenmiştir. Paralel tip bir montaj hattında işçiye bağlı çalışma süreleri de rastgele olarak dikkate alınmıştır. Montaj hattında operatörler arasında eğitim eksikliği, karmaşık işlerin varlığı, çalışma motivasyonun azalması gibi faktörler nedeniyle hat duruşları yaşanmaktadır. Hat duruşları günlük üretilmesi gereken traktör adetlerinde sapmalara yol açmakta dolayısıyla fabrikada kayıplara neden olmaktadır. Birden fazla iş adımının gerçekleştiği karışık modelli bir montaj hattında çalışma süreleri arasında küçük farklılıklar olabilmektedir. Tüm kayıpları ölçebilmek için montaj hattında dengeleme analizleri kullanılmıştır. Çalışma kapsamında traktör modellerinde iş adımı farklılıkları göz önüne alınarak model tabanlı birleştirilmiş yöntem ile öncelik diyagramı elde edilmiştir. Stokastik montaj hattı dengeleme çalışması, hattaki stokastik çalışma sürelerine göre yapılmış ve analiz sonuçları deterministik sonuçlarla karşılaştırılmıştır. Stokastik çalışma sürelerini kullanımının avantajlarının yanı sıra sezgisel bir metot olan Arcus (1966) 'un önerdiği COMSOAL metodu kullanılarak, belirlenen çevrim süresinde minimum sayıda açılması gereken istasyon sayısını veren Java algoritması ile montaj hattı dengeleme probleminin çözümü için sezgisel sonuçlar elde edilmiştir. Algoritmaya göre farklı çevrim süreleri için, açılması gereken istasyon sayıları belirlenmektedir. Böylece fabrikadaki ani plan değişimlerine hazırlıklı bir hat yapısı elde edilmiştir. Montaj hattındaki dengeleme ve iş atama sonucunda elde edilen istasyon dağılımına göre, verimlilik analizleri sunulmakta ve sonuçlar değerlendirilmektedir., Assembly lines are systems that allow the products with multiple components and, mass demands, to be manufactured together in sequential workstations. Assembly lines and design are among the main factors that increase the efficiency of production in factories in the white goods and electronics sectors, especially in the automotive sector. Numerous studies have been carried out using deterministic, stochastic heuristic and fuzzy methods related to the design and balancing problems of assembly lines. In this study, the distribution of work steps to the operators during the daily working period was carried out in a real assembly line of a tractor factory. Since the parts belonging to more than one type of tractor model are assembled in the factory assembly line, mixed model assembly lines are examined. The duration of the operations for the assembly was measured by time study studies. Accordingly, it was observed that the working times were random and dependent on the worker. In a parallel type assembly line, worker-dependent working times are also taken into account randomly. Line stoppages are experienced on the assembly line due to factors such as lack of training, the presence of complex jobs, and reduced motivation of work. Line stops cause deviations in the number of tractors that need to be produced daily, thus causing losses in the factory. In a mixed model assembly line where multiple work steps take place, there may be minor variations between operating times. Balancing analyzes were used on the assembly line to measure all losses. Within the scope of the study, considering the work step differences in tractor models, a priority diagram was obtained with the model-based unified priority diagram method. Stochastic assembly line balancing study was performed according to the stochastic working times on the line and the analysis results were compared with the deterministic results. In addition to the advantages of using stochastic working times, heuristic results have been obtained for the solution of the assembly line balancing problem with the java algorithm, which gives the minimum number of stations to be opened in the cycle time determined using the intuitive method Arcus (1966) proposed COMSOAL method. The number of stations to be opened according to the algorithm is determined at different cycle times. Thus, a line structure prepared for sudden plan changes at the factory was obtained. According to the station distribution obtained as a result of balancing and job assignment on the assembly line, efficiency analyzes are presented and the results are evaluated.

Panoramik X-Ray diş görüntülerinden dişlerin olduğu bölgenin ve dişleri bölütlenmesi, çeşitli hastalıkların belirlenmesi için önemli hale gelmiş bulunmaktadır. Özellikle son dönemde gelişen teknoloji ile birlikte çalışmalara dahil olmaya başlayan Yapay Zeka (AI) temelli yapılar, hem dişlerin tespiti ve bölütlenmesi sürecini kısaltmayı hem de diş hekimlerine karar destek yapıları oluşturarak yanlış teşhisi ortadan kaldırmayı amaçlamaktadır. Ham görüntülerdeki diş olmayan piksellerin diş olan piksellere göre fazla olması ve görüntülerdeki kontrast ve renk seviyesinin bölgesel olarak farklılık göstermemesi görüntü işlemeyi zorlaştırmaktadır. Bu tezin amacı, panoramik x-ray görüntülerindeki dişlerin olduğu bölgeyi ve dişleri otomatik olarak bölütleyebilmektir. İlk olarak, görüntülerin boyutlarını hem her görüntü için sabit olması hem de işlemsel olarak hızlı sonuçlar almak için düşürerek alt-örnekleme yapılmıştır. Sonraki aşamada, görüntülerdeki diş alanının merkez noktası otomatik olarak belirlenmiştir. Daha sonra piksellerin yeğinlik değerleri, bulunan merkez noktasına göre x koordinatı, bulunan merkez noktasına göre y koordinatı ve 3x3 penceresinde maksimum ve minimum değerlerin çıkarılmasıyla elde edilen öznitelikler kullanılarak diş bölgesinin bölütlenmesi gerçekleştirilmiştir. Bunun için bir Makine Öğrenme (ML) algoritması olan CatBoost algoritması kullanılmıştır. Makine Öğrenme (ML) modeli oluşturulurken, veri setinin ezberlenmesini önlemek için eğitim veri setinin k-kat çapraz doğrulaması ve hiper parametrelerin ızgara arama optimizasyonu yöntemleri uygulanmıştır. Diş bölgesini tam olarak bölütleyebilmek için makine öğrenmesi modelinden elde edilen her sonucun üzerinde ağız bölgesinin deforme olabilen şekiller uydurulmuştur. Bu sayede diş bölgesi içinde bulunmayan piksellerden kurtulunmuş ve diş bölgesi bölütlemesi yapılmıştır. Diş bölgesini bölütledikten sonra Derin Öğrenme (DL) modeli oluşturulup bu modele sadece bölütlenen diş bölgeleri giriş olarak verilmiştir. Model içinde karalılığı sağlamak ve işlem hızını arttırmak amacıyla elde edilen bölütlenmiş diş bölgeleri görüntülerinin boyutları düşürülerek alt-örnekleme yapılmıştır. Derin Öğrenme (DL) sonucunda her görüntü üzerinde dişlere ait olan bir pencere elde edilmiştir. Her pencere içindeki dişlerin tam bölütlenmesi için Tony F. Chan ve Luminita Vese (Chan-Vese) algoritması uygulanmıştır. Bu sayede pencereler dişlerin şeklinde küçültülmüş ve bölütmele işlemi yapılmıştır. Sonuçlar, Makine Öğrenmesi (ML) ve Derin Öğrenme (DL) için öğrenme eğrisi; dişlere ait olan piksellerin doğruluğunu ölçmek için F1, doğruluk, hatırlama ve kesinlik skorları kullanılarak analiz edilmiştir., Segmentation of the region of the teeth and segmentation of the teeth from the dental panoramic X-Ray images have become important tasks in determining various diseases. Artificial Intelligence (AI) based structures, which have started to be included in the studies with the technology that has developed recently, aim to both shorten the process of detection and segmentation of the teeth and eliminate the misdiagnosis by creating decision support structures for the dentists. It becomes difficult to process images because the number of non-tooth pixels is higher than the number of tooth pixels, and the contrast and color level in the images do not differ regionally. The main goal of this thesis is to be able to automatically segment the region of the teeth and the teeth in panoramic X-Ray images. Firstly, down-sampling was done by reducing the size of the images both to be fixed for each image and to obtain fast results in terms of computational process. In the next stage, the center point of the tooth area in the images is determined automatically. Segmentation of the region of the teeth was performed by using obtained feature set. The feature set includes intensity values of pixels, x-coordinate relative to the center point of the tooth area, y-coordinate relative to the center point of the tooth area, and the pixel values obtained by subtraction of maximum and minimum values in 3x3 window. CatBoost algorithm was used for Machine Learning (ML). While making the Machine Learning (ML) model, k-fold cross-validation and grid search optimization of hyper parameters methods were applied to prevent over-fitting of the data set. In order to fully segment the tooth region, the deform-able shapes of the mouth region are fit on each result obtained from the machine learning model. In this way, the pixels that are not in the tooth region are eliminated and the tooth region is segregated. After segmentation of the tooth region, the Deep Learning (DL) model was made and only the tooth regions that were segmented were given as an input to this model. In order to ensure the stability in the model and increase the processing speed, the down-sampling was performed by reducing the size of the segmented tooth regions obtained. As a result of Deep Learning (DL), a window belonging to the teeth was obtained on each image. Tony F. Chan and Luminita Vese (Chan-Vese) algorithm applied for the complete segmentation of the teeth in each window. In this way, the windows were reduced in the shape of the teeth and segmentation was done. The results was analyzed by using learning curve for Machine Learning (ML) and Deep Learning (DL) and by looking F1, accuracy, recall, and precision scores.

Nanofotonik, ışığın hareketinin dalga boyu mertebesinde veya daha küçük boyutlardaki yapılarda incelenmesidir. Fotonik cihazların tasarımı fiziksel bilgilere ve tahminlere dayalı olarak gelişmiştir. Bu sayede, geçmişten günümüze çok sayıda fotonik cihaz sunulmuştur. Yeni bir fotonik cihazın tasarlanması için bilinen bir fiziksel olgudan yararlanılır ve sonrasında fotonik cihaz üzerindeki az sayıda karakteristik parametre elle ayarlanarak istenilen optik özellik elde edilmeye çalışılır. Sonuç olarak, morötesinden orta-kızılötesine kadar farklı dalga boyu aralıklarında çalışan çeşitli fotonik cihazlar tasarlanmıştır. Nanofotoniğin gelişimi fotonik cihazların yoğun bir şekilde entegrasyonunu sağlamak ve çalışma bant aralıklarını genişletmek üzerine devam etmektedir. Öte yandan, fotonik cihazların karmaşıklığı arttıkça tasarım süreçlerinde zorluklar yaşanmaktadır. Örneğin; bir optik niteliği etkileyen çok sayıda karakteristik parametre olduğu durumlarda bu parametrelerin aynı anda ayarlanması gerekmektedir. Ancak, bilinen fotonik cihazlar üzerinde elle parametre ayarlamak istenilen optik özelliği elde edebilmek için yeterli olmamaktadır. Bu noktada şöyle bir yorum yapılabilir; belirtilen tasarım yaklaşımları nanofotoniğin geleceği için yeterli değildir. Karmaşık tasarım problemlerinin üstesinden gelebilmek için nanofotonikte tersine tasarım yöntemleri önerilmiştir. Tersine tasarım yöntemleri ile belirlenen bir tasarım alanı içerisinde istenilen optik özelliği veren bir fotonik cihaz tasarlanabilir. Bunun için bilinen bir fiziksel olgu kullanmak gerekmemektedir ve çok sayıda karakteristik parametre aynı anda eniyilenebilir. Karmaşık tasarımlarda, çeşitli eniyileme algoritmaları ve son yıllarda da makine öğrenmesi yöntemleri kullanılmaktadır. İstenilen optik özellikler maliyet fonksiyonu içerisinde tanımlanır ve algoritma bu maliyet fonksiyonunun değerini azaltacak şekilde karakteristik parametreleri belirler. Maliyet fonksiyonunun değerlerini hesaplamak için elektromanyetik alanları ve dalgaları modelleyen çeşitli nümerik yöntemler kullanılır. Çeşitli nümerik yöntemlerin ve algoritmaların birleştirilmesi sonucunda ise hesaplama tabanlı yaklaşımlar elde edilir. Tezin ilk bölümünde, nanofotonikte tersine tasarım yöntemlerinin tarihsel arkaplanı özetlenmiştir. İlk yapılan çalışmalardan günümüzde yapılan çalışmalara kadar sunulan önemli çalışmalar detaylıca sunulmuştur. Tezin ikinci bölümünde, tercih edilen algoritmalar ve nümerik yöntem detaylıca anlatılmıştır. Entegre fotonik cihazların tasarımında için evrimsel algoritmalar ve pekiştirmeli öğrenme algoritmaları kullanılmıştır. Evrimsel algoritmalar olarak Diferansiyel Evrim ve Genetik Algoritma kullanılmıştır. Ayrıca, pekiştirmeli öğrenme algoritmaları olarak toplamsal pekiştirmeli öğrenme algoritması ve çekici seçim algoritması kullanılmıştır. Nümerik yöntem olarak ise sonlu-fark zaman-boyutu yöntemi kullanılmıştır. Tezin üçüncü bölümünde, optik gizleyici, küçük boyutlu lens, optik bağlayıcılar, mod mertebe çevirici ve çok düzeyli difraktif lens gibi hüzme şekillendirici fotonik cihazlar sunulmuştur. Tezin dördüncü bölümünde, fotonik yasaklı bant yapıları, yani fotonik kristaller (FK'ler), üzerinde eniyileme algoritmaları uygulanmıştır. Sonuç olarak, mod mertebe çevirici FK dalga kılavuzu ve asimetrik ışık iletici FK tasarlanmıştır. Tezin beşinci bölümünde, asimetrik ışık iletici (AIİ), dalga boyu ayırıcılar, polarizasyon ayırıcı, dalga kılavuzu geçiş aracı, optik güç zayıflatıcı ve yansıtıcı yapıları sunulmuştur ki bu yapılar optik nitelik ayırıcı olarak sınıflandırılabilirler. Tezin altıncı bölümünde ise tez kapsamında yapılan çalışmalar özetlenmiştir ve nanofotonikte tersine tasarım yöntemlerine dair son sözler paylaşılmıştır. Özetle, tezdeki çalışmalar sonucunda, hüzme şekillendirici fotonik cihazlar, fotonik yasaklı bant tabanlı yapılar ve optik nitelik ayırıcı entegre fotonik cihazlar tasarlanmıştır. Elde edilen sonuçlar nanofotoniğin geleceği için umut vericidir., Nanophotonics is a field of science which investigates the behavior of light at the scale of wavelength or smaller dimensions. The design of photonic devices have been developed based on physical knowledge and intuition. Thus, many photonic devices have been introduced from past to present. In order to design a new photonic devices, a known physical phenomena is utilized which is followed by tuning small number of characteristic parameters on it. As a result, ranging from ultraviolet to mid-infrared, various photonic devices have been designed to operate at different wavelength regimes. The development of nanophotonics is being pursued by dense integration of photonic devices and increasing their bandwidth. However, as the complexity of photonic devices increase, problemshave been faced in design processes. For example, when an optical property depends on large number of characteristic parameters, it is required to optimize these parameters simultaneously. In this case, manual adjustment of parameters is not a decent approach to obtain desired optical properties in photonic devices. It can be concluded that these design approaches are not efficient enough for the future of nanophotonics. In order to overcome these design problems, in nanophotonics, inverse design approaches have been introduced. A photonic device with desired optical property can be designed in a defined design space by using inver desing approaches. Here, a known physical phenomena is not required; and large number of characteristic parameters can be optimized simultaneously. In these designs, various optimization algorithms and, recently, machine learning methods have been applied. The desired optical properties are defined as a cost function and algorithms adjust characteristic parameters by minimizing the value of cost function. In order to calculate cost function values, several numerical methods are utilized which simulate electromagnetic fields and waves. The computational approaches are obtained by combining numerical methods with algorithms. In the first part of this thesis, the histroical background of inverse design approaches in nanophotonics are summarized. From very first studies to recently introduced ones, the most important studies are briefly presented. In the second part of this thesis, the selected algorithms and numerical method is explained in details. In this dissertation, evolutionary algorithms and reinforcement learning algrotihms are applied to design integrated photonic devices. As evolutrionary algorithms, Differential Evolution and Genetic Algorithm are applied. Also, as reinforcement learning algorithms, additive reinforcement learning algorithm and attractor selection algorithm are utilized. In addition, as a numerical method, finite-difference time-domain method is utilized. In the third part of this thesis, beam shaping photonic devices such as an optical cloak, a lens, optical couplers, a mode order converter and a multilevel diffractive lens are presented. In the fourth part of this thesis, optimization algorithms are applied on photonic bandgap structures, namely photonic crystals (PCs). As a result, a mode order converter PC waveguide and an asymmetric light transmitter (ALT) PC are designed. In the fifth part of this thesis, an ALT, wavelength demultiplexers, a polarization beamsplitter, a waveguide crossing, an optical attenuator are introduced which can be classified as optical splitters. In the sixth part of this thesis, the studies in this thesis are summarized and concluding remarks on inverse design in nanophotonics are shared. To conclude, As a result of the studies in this dissertation, beam shaping photonic devices, photonic bandgap structures and integrated optical splitter photonic devices are designed. The obtained results are promising for the future of nanophotonics.

Tek bir molekülün üzerinden geçen elektrik akımı ölçülebildiği zamandan bu yana moleküler elektronik alanında çalışmalar hız kazanmıştır. Bu çalışmaların genel amacı, yeni nesil entegre devrelerde kullanılmak üzere elektronik cihazların işlem hızını ve hafızasını arttırmaya yönelik geliştirilecek teknolojiler için bilgi birikimi oluşturmaktır. Bu tez kapsamında bahsedilen bilgi birikimine katkı sağlamak amacıyla, moleküler katkılamaların DNA'nın moleküler yapısı ve elektriksel iletkenliği üzerindeki etkileri incelendi. DNA'yı moleküler olarak katkılamanın en bilinen yolu DNA'yı hedefleyen antikanser, antiparaziter ve antibiyotik ilaçları kullanmaktadır. Bu tez kapsamında sensör teknolojisine ve ilaç-DNA etkileşimlerinin anlaşılmasına da katkı sağlamak amacıyla moleküler katkılamalar ilaç molekülleriyle yapılmıştır. Moleküler yapı incelemeleri için AMBER 16 programı kullanılarak moleküler dinamik simülasyonları yapıldı. Simülasyon süresince meydana gelen değişimleri incelemek adına; yapıların referans formlara benzerlikleri, DNA'nın baz çiftleri arasındaki hidrojen bağları ve DNA dizilimindeki pürinler arası mesafeler hesaplandı. Kümeleme algoritması kullanılarak her simülasyonu temsil eden bir temsilci yapı seçildi. Temsilci yapının kuantum mekaniksel özellikleri DFT yardımıyla hesaplanırken Gaussian 09 programı kullanıldı. Elde edilen sonuçlar v kullanılarak yapıların bant diyagramları elde edildi. Ardından her yapı için yük taşınım olasılıkları hesaplandı. Yapılan çalışmalar sonucunda, farklı moleküler katkılamaların DNA'nın moleküler yapısını ve elektriksel iletkenliğini farklı etkilediği gösterildi. Tez kapsamında yapılan çalışmanın moleküler elektronik alanında katkı sağlamasının yanı sıra ilaç testi adı verilen ölçümler için ileride geliştirilebilecek sensör teknolojilerine de katkı sağlaması beklenmektedir., Many studies have done in the field of molecular electronics since the ability of measuring the electrical current through a single molecule. These studies generally aim to create knowledge to develop the technologies which aims to increase the calculation speed and memory of electronic devices to be used in integrated circuits. In this thesis, contributing to this knowledge is aimed and effects of molecular doping on the molecular structure and electrical conductivity of DNA are investigated. The most known way to dope the DNA is the usage of anticancer, antiparasitic and antibiotic drugs which already target the DNA. In this thesis, doping were done using drug molecules to contribute the sensor technologies and understanding of drug-DNA interactions too. To investigate the molecular structures, molecular dynamics simulations were done with AMBER 16 software program. To examine the molecular structure changes among simulation time; similarities between the structures and reference structures, hydrogen bonding between DNA base pairs and the distances between purines in the DNA sequence are calculated. With clustering algorithm, representative structures were choosen from simulations. Gaussian 09 software program was used to calculate quantum mechanichal properties of representative structures and band diagrams of the structures were analyzed. Later, charge transport vii probabilities were calculated for all structures. Results showed that, various molecular doping have different effect on both molecular structure and electrical conductivity of DNA. This thesis may contribute to sensor technologies for drug screening as well as molecular electronics.

Son yıllarda küresel çapta elektrik kullanımındaki ve elektrik üretim-tüketim çeşitliliğindeki artış, daha modern bir elektrik şebekesi ihtiyacını doğurmuştur. Akıllı şebeke konsepti, geleneksel elektrik şebekesini iki yönlü haberleşme ağı ile birleştirerek bu ihtiyaca cevap vermeyi amaçlamaktadır. Böylece, şebeke gerçek zamanlı olarak izlenebilmekte, kesintilere ve arızalara daha hızlı cevap verilebilmekte, kaçak kullanım tespit edilebilmekte, şebeke dağıtık bir şekilde yönetilebilmekte ve talep katılımı gibi yeni servisler sağlanabilmektedir. İleri ölçüm altyapısı (İÖA) bu akıllı şebeke mimarisinin temel yapıtaşlarından biridir. İÖA, elektrik kullanımının periyodik ya da isteğe bağlı olarak ölçülmesine, toplanmasına ve analiz edilmesine olanak sağlamaktadır. Böylece, şebekenin daha etkin ve güvenilir olmasını sağlamaktadır. İÖA sistemlerinin merkezinde bulunan akıllı sayaçlar (AS) da elektrik kullanımını gerçek zamanlı olarak ölçebilmekte, ve servis sağlayıcıya (SS) ya da kullanıcıya sık ve hassas ölçüm verisi gönderebilmektedir. Ancak, veri bilimindeki gelişmeler sayesinde bu yüksek çözünürlüklü ölçüm verisi farklı amaçlar için de kullanılabilmektedir. Özellikle, Girişmsel Olmayan Cihaz Yükü İzleme (GOCYİ) teknikleri bu veriyi cihaz kullanımlarına ya da nihai kullanımlara ayırabilmektedir. Bu nedenle, AS verisinden bir çok mahrem bilgi (evin boş olup olmadığı, ev sakinlerinin demografik bilgileri, günlük alışkanlıkları, vs.) çıkarılabilmektedir. Bundan dolayı, AS verisinin kötü niyetli kullanımının önüne geçmek önem arz etmektedir. Literatürde kullanıcı mahremiyetinin sağlanması için bir çok farklı teknik öne sürülmüştür. Bunlardan bazıları kriptografik teknikler kullanarak veriyi saklarken, bazıları veriye gürültü ekleyerek veriyi bozmaktadır. Kullanıcı bilgisini anonimleştirmek ve ölçüm frekansını azaltmak da mahremiyeti sağlamak için öne sürülmektedir. Bu tekniklerin arasından, elektrik kullanımını çizelgeleyerek dışarıya mümkün olan en az bilginin çıkmasını sağlayan yük şekilleme metotları etkinlik ve kullanılabilirlik açısından öne çıkmaktadır. Bu tezde, yük şekilleme tabanlı mahremiyet koruma stratejileri ile ilgili bir dizi karşılaştırmalı analiz sunulmaktadır. Giriş bölümünde akıllı şebekeler, İÖA, AS, talep katılımı, GOCYİ gibi kavramlar açıklanmakta ve literatürdeki çeşitli mahremiyet yaklaşımları özetlenmektedir. Ardından gelen dört bölüm, yük şekilleme tabanlı mahremiyet ile ilgili dört bağımsız çalışmayı konu almaktadır. İlk bölümde, literatürdeki 8 farklı yük şekilleme tabanlı mahremiyet koruma stratejisi, ortak bir stokastik optimizasyon çerçevesi altında karşılaştırılmakta ve analiz edilmektedir. İkinci çalışmada, ilk çalışmaya ek olarak SS'nin de amaç fonksiyonları ele alınarak, talep katılımı çerçevesinde kullanıcının amaçlarını (mahremiyet dahil) optimize etmenin SS'nin amaç fonksiyonlarını nasıl etkilediği analiz edilmektedir. Üçüncü çalışma, akıllı elektrik sayaçlarının reaktif gücü de ölçmesine odaklanmakta ve mahremiyetin tesis edilmesi için hem gerçek gücün hem de reaktif gücün birlikte şekillenmesi gerektiğini göstermektedir. Dördüncü çalışma, yeni gelişmekte olan akıllı su ve doğalgaz ölçümünü de akıllı elektrik ölçümü ile birlikte ele almakta, ve kullanıcı mahremiyeti problemini tüm akıllı ölçümleri dahil eden bütüncül bir anlayışla çözmeye çalışmaktadır. Sonuç ve öneriler de son bölümde sunulmaktadır. Bu tezde sunulan karşılaştırmalı analizler, literatürdeki yük şekilleme tabanlı mahremiyet koruma metotlarının adil bir biçimde karşılaştırılabilmesini ve bunların SS'nin amaç fonksiyonları üzerindeki etkilerinin görülebilmesini sağlamaktadır. Ayrıca, literatürde henüz çalışılmamış olan bütüncül mahremiyet ile gerçek ve reaktif güç şekilleme tabanlı mahremiyet koruma konularına ışık tutmaktadır., The increase in the amount and the variety of electricity production and consumption globally during recent years necessitated a more modern electricity grid. The concept of smart grid aims to fulfill this necessity by combining the traditional grid with a communications network. Hence, the grid can be monitored in real-time, outages and failures can be responded more quickly, energy theft can be detected, the grid can be managed in a distributed way and new services such as demand response can be available. Advanced Metering Infrastructure (AMI) is one of the core elements of the smart grid architecture. AMI measures, collects and analyzes electricity usage either on-demand or in a periodic basis. Therefore, AMI enables the grid to be more efficient and reliable. Smart meters which are in the center of the AMI systems can measure electricity usage in real-time and can send frequent and accurate readings to the Utility Provider (UP) or to the customer. However, the fine-grained metering data can also be used for other purposes due to the advances in data science. Especially, Nonintrusive Appliance Load Monitoring (NIALM) techniques can be used to disaggregate the metering data into individual appliance usages or end-uses. Therefore, private information (e.g., vacancy of the house, demographics of the residents, daily habits) can be inferred from the smart meter data. Thus, it is of utmost importance to protect SM data from adversaries. Different approaches to ensure consumer privacy have been proposed in the literature. Some of these use cryptographic techniques to hide the data, while others perturb it by adding random noise. Using pseudonyms instead of consumer ID's (anonymization) and decreasing the measurement frequency (downsampling) are also proposed to decrease the privacy threat. Among such methods, load shaping (LS) methods, where the consumer load is scheduled to release as little information as possible, shine out in terms of feasibility and effectiveness. In this thesis, a series of comparative analyses of load shaping-based privacy protection strategies were presented. In the introductory section, the concepts of smart grid, AMI, smart metering, demand response and NIALM were explained. Various privacy protection approaches were reviewed. After the introductory section, there are four main sections. Each of these sections narrates an independent study about load shaping based privacy protection. The first study analyzes and compares 8 different LS-based privacy protection strategies from the literature under a unified stochastic optimization framework in a demand response scheme. The second study extends the first study by considering the UP and its goals, and analyzes how emphasizing the consumer's objectives (including privacy) affects the UP's objectives. The third study focuses on reactive power metering and it shows that in order to ensure privacy, real and reactive power must be shaped simultaneously. The fourth study considers the advancing smart water and natural gas metering in addition to smart electricity metering, and tackles the privacy problem in a holistic sense. Concluding remarks were presented in the concluding chapter. The series of comparative analyses presented in this thesis enables a fair comparison of different LS-based privacy protection strategies as well as their effects on UP's objectives. Furthermore, it sheds light on the concept of holistic privacy as well as real and reactive power based privacy protection, which are virgin lands on the SG literature.

Son zamanlarda, meta-yüzeyler ışığın dalga boyundan daha küçük ölçeklerde ışığın faz, genlik ve polarizasyonunu modüle etmek için ümit vaat eden bir yöntem olarak ortaya çıkmıştır. Meta-yüzeyleri, ışığın fazını eğimli optik yol boyunca toplayarak manipule eden geleneksel optik malzemelerle karşılaştırdığımızda nano boyutlu antenlerden oluşan meta-yüzeyler düz bir yüzey boyunca ışığı kontrol ederler. Bununla birlikte, tamamen dielektrikten oluşan metayüzeyler geleneksel optik elementlerin yerine kayıplı plazmonik bileşenlerden daha iyi olan ve daha az üretim zorluğu getiren çok ince metayüzeylerin kullanılmasına yol açmaktadır. Genel metayüzey yaklaşımı olan çapları değişen nano sütunlardan oluşan metayüzey yerine farklı yaklaşım olarak nano delik yapılar denenmiştir. Nano delik ile tasarlanan mercek yapısı ile görünür bölgede 70% üzerinde odaklama verimliliği elde edilmiştir. Ayrıca karşılaştırmalı olarak nano sütun ve nano delik ile oluşturulan iki farklı metayüzey incelenmiş ve nano delik ile oluşturulan yapıların daha iyi performans sağladığı gösterilmiştir. Geleneksel optik malzemeler ile ayarlanabilir odak uzunluğu çalışmaları mevcuttur. Tezin üçüncü kısmında, Moiré mercek yapısı metayüzey yaklaşımı ile yeniden tasarlanmıştır. Birbirlerine dik olarak yerleştirilen iki zıt faza sahip metayüzeyden oluşan yapı metayüzeylerden birinin kendi ekseni etrafında dönmesi ile farklı odak oluşturur. Yapının odak noktası değişimi ve performansı incelenmiştir.Ayrıca, çok odaklı ayarlanabilir sistem önerilmiştir. Bu yapı sayesinde çok odak ve tek odaklı bir sitem elde edilebilir. Güneş pilleri, gelen ışığın faklı dalgaboylarına ayrılması ve her bir dalgaboyunun uygun foto-voltaik malzemeler tarafından soğurulmasıyla daha verimli çalışırlar. Tezin dördüncü bölümünde ışığı dalgaboylarına ayrıştırmak için metayüzey tabanlı bir tasarım önerilmiştir. Bu tasarımda ışığı öncelikle bükücü bir metayüzey ile faklı açılarda bükerek ayırmayı daha sonra ayrılan farklı dalgaboyuna sahip hüzmeleri uygun bir düzlemde odaklamaya çalışılmıştır. foto-voltaik malzemeler üzerine meta-yüzey tabanlı bir mercek ile odaklanması gösterilmiştir. Işığın doğada bir doğru boyunca ilerlemediği hüzme türleri çeşitli yöntemlerle gerçekleştirilmiştir. Tezin beşinci bölümünde doğrusal olarak hareket etmeyen Bessel tipi ışınlar metayüzey tabanlı bir tasarımla üretilmiştir. Tasarlanan metayüzeyler sahip oldukları özel faz dağılımları ile ışığa başlangıç fazı sağlayacak ve ışık istenilen yörüngede hareket ettirmiştir. Tasarlanan metayüzey karekteri nedeniyle geniş dalga boyu aralığında bu tarz ışınları üretmiştir. Tezin altıncı bölümünde Baş Üstü Gösterge tasarımı yapılmıştır. Geleneksel elemanların aksine daha az yer kaplayan ve daha verimli olan dalga kılavuzu yapılı sistem tasarlanmıştır. Dalga kılavuzu ve ızgara yapıları ile tasarlanan yapının çalışması gösterilmiştir., Recently, metasurface has been proposed as a promising method to modulate the phase, amplitude, polarization of the light at the subwavelength scale. Comparing to the conventional optical devices which manipulate light via the accumulation effect along the curved optical path, the two-dimensional metasurface composed of engineered nanostructured antennas array could realize the manipulation along flat medium surface. On the other hand, all dielectric metasurface schemes pave the way towards employing ultrathin metasurfaces elements to replace traditional bulky optical elements with much lower power loss than plasmonic counterparts and less fabrication complexity. Contrary to usual approach for metasurfaces design consisting of nanopillars with varying diameters, nano hole based metasurfaces is proposed in this section. Nano hole metasurfaces shows high focusing efficiency above 70% in visible spectrum. Moreover, to demonstrate its superiority, performances of nana hole and nano pillar metasurfaces are compared and it is showed that nano hole metasurfaces have better performances. Adjustable focal length studies are available with traditional optical materials. In the second part of this thesis, Moiré lenses are redesigned via metasurfaces. Different focal point can be created by rotating one of two metasurfaces on its axis which have reverse phase with respect to each other. Besides, multifunctional focal system is proposed in this section. Single and multiple focal plane can be formed by using the proposed multifunctional focal system. Solar cells work more efficiently with separation of incoming light into different wavelengths and absorption each wavelength by suitable photo-voltaic materials. In this thesis, it is proposed a metasurface-based design for separating the incident light into wavelengths. In this design, it is demonstrated to separate the light by bending at different angles with a metasurface and then to focus the beams which have different wavelengths, on suitable photo-voltaic materials by using the lens which is based on metasurface. The types of rays that the light does not travel along a path in the nature have been carried out in various methods. These types of beams are produced by a metasurface based design. Designed metasurfaces with their specific phase distributions provides the initial phase of light and the light is moved to the desired orbit. Due to its characteristic behavior, designed metasurfaces produces these type beam for different wavelength. In the sixth part of the thesis, Head up Display design are designed and investigated. Unlike traditional elements, a system with waveguide structure that takes up less space and is more efficient is designed. The structure designed with waveguide and grating structures is shown.

Bu tezde, Bede ve arkadaşları tarafından 2008 yılında tanımlanan maksimum-minimum operatörlerinin yaklaşım özellikleri sistematik olarak çalışılmıştır. Maksimum-minimum operatörleri lineerlikten daha zayıf bir kavram olan zayıf-lineerlik (pseudo-linearity) koşulunu sağladığından dolayı klasik Korovkin yaklaşım teoremi bu operatörler için gerçeklenmemektedir. Bu nedenle öncelikle, maksimum-minimum operatörleri için genel bir yaklaşım teoremi elde edilmiş ve bu yaklaşım için yakınsaklık oranları hesaplamıştır. Özellikle de Hölder sürekli fonksiyonlar için hata tahmini verilmiştir. Yaklaşım teoreminin özel halleri göz önüne alınarak maksimum-minimum Shepard ve maksimum-minimum Bernstein operatörlerinin yaklaşım özellikleri incelenmiştir. Bu sayede hem tek değişkenli hem de iki değişkenli sürekli fonksiyonlara maksimum-minimum operatörleriyle klasik yaklaşımın varlığı ispatlanmış ve bu durum grafik gösterimleriyle desteklenmiştir. Ayrıca bu operatörlerle sözde-konkav (pseudo-concave) fonksiyonlara yaklaşılabileceği de gösterilmiş ve grafik gösterimleriyle doğrulanmıştır. Daha sonra bazı şekil koruma özellikleri de çalışılmıştır. Maksimum-minimum Bernstein operatörlerinin monotonluğu korumasına rağmen, maksimum-minimum Shepard operatörlerinin monotonluğu korumadığına dair örnekler verilmiştir. Uygulamalar için verilen örneklerde yaklaşımın sadece [0, 1] aralığı üzerinde sürekli fonksiyonlar için değil herhangi bir [a, b] kapalı ve sınırlı aralığında sürekli olan fonksiyonlar için de gerçeklendiği gösterilmiştir. Bell tarafından 1971 yılında tanımlanan regüler toplanabilme metotları yardımıyla elde edilen klasik yaklaşım teoremleri geliştirilmiştir. Böylelikle klasik yaklaşımın gerçeklenmediği durumlar için alternatif çözüm yolları sunulmuştur. Özel regüler toplanabilme metotları kullanılarak maksimum-minimum Shepard operatörleri ile hem tek değişkenli hem de iki değişkenli sürekli fonksiyonlara yaklaşım yapılmıştır. Artimetik ortalama yakınsaklık ve hemen hemen yakınsaklık gibi klasik anlamdaki yakınsaklıktan daha zayıf metotlar ile yaklaşımın varlığı ispatlanmıştır. Bu yaklaşımlar için de yakınsaklık oranları toplanabilme metotları yardımıyla hesaplanmıştır., In this thesis, we systematically study the approximation properties of the maximum-minimum operators defined by Bede et.al. in 2008. Since the max-min operators satisfy the pseudo-linearity condition that is a weaker concept than the usual linearity, the classical Korovkin approximation theorem does not hold for these operators. Hence, we first obtain a general approximation theorem for max-min operators and compute the rates of convergence in this approximation. Especially we give an error estimation for Hölder continuous functions. By considering some special cases of our approximation theorem, we investigate the approximation properties of max-min Shepard and max-min Bernstein operators. In this way, we get a classical approximation to univariate and bivariate continuous functions by means of max-min operators and confirm it by graphical illustrations. We also approximate to quasi-concave functions by these operators and verify it by graphs. Then, we also study some shape preserving properties. We show that the max-min Bernstein operators preserve the monotonicity while we give some examples indicating that the max-min Shepard operators do not preserve the monotonicity. With some applications, we also show that the approximation is valid for continuous functions not only on the unit interval [0, 1] but also on any closed and bounded interval [a,b]. With the help of regular summability methods, we improve the classical approximation results. Thus, we give some alternative ways where the classical approach fails. By using some special regular methods, we approximate to both univariate and bivariate continuous functions by max-min Shepard operators. We prove the existence of approximation for summability methods, such as the arithmetic mean convergence and the almost convergence, which are weaker than the convergence in the usual sense. We also compute the rates of convergence for this approximation by summability methods.

Teknoloji çağında yaşıyoruz ve son on yılda Yapay Zeka üzerine en çok çalışılan teknoloji olmuştur. Sayısız alanda uygulaması bulunmakla birlikte, Yapay Sinir Ağları ile Makine Çevirisi (YMÇ) temel araştırma alanlarından birisidir. Google, Facebook, Amazon, Microsoft, Yandex gibi birçok büyük şirket ürünlerinde YMÇ kullanmaktadır ve YMÇ'nin kullanıcılara servis olarak sunulması son zamanlarda benimsenen bir yöntem olmuştur. Bu servislerin, kullanıcı memnuniyeti açısından, hız ve çeviri kalitesi başta olmak üzere bazı kısıtları sağlamaları gerekmektedir. YMÇ modellerini hızlandır- mak konusunda birçok çalışma yapılmıştır, ancak bildiğimiz kadarıyla bu çalışmaların hiçbiri detaylı başarım/zaman analizinde bulunmamıştır. Bu çalışmada en gelişmiş YMÇ modellerinden birisi olan, kodlayıcı-kodçözücü yapısını ilgi mekanizmasıyla birleştiren Dönüştürücü modeli ile çalışılmıştır. Dönüştürücü'nün etrafına bir mikroservis kurulmuş ve sistemin darboğazının modelin kendisi olduğu gösterilmiştir. Bunun üzerine temel yapılandırma parametrelerinin değişimiyle deneyler yapılmış ve bu parametrelerin başarımı hassas bir şekilde etkilediği gözlenmiştir. Bunun üzerine modelin her bir bileşeninin CPU ve GPU'da detaylı zaman dökümü çıkarılmış ve en verimsiz aşamanın ışın araması olduğu gösterilmiştir. Daha sonra ışın aramasının daha iyi anlaşılması adına her bir adımını gösteren zaman dökümü çıkarılmıştır. Ayrıca, ışın boyutunun BLEU skorunu sadece kelime-bazında etkilediği, türce-bazında bir etkisinin olmadığı gözlemlenmiştir. Son olarak kelime-hazinesi büyüklüğünün ışın aramasının başarımında büyük rolü olduğu gösterilmiştir., We live in the technology era and over the last decade Artificial Intelligence (AI) has been the most focused technology. It has applications in countless topics and neural machine translation (NMT) is one of the major research areas. Many big companies like Google, Facebook, Amazon, Microsoft, Yandex deploy NMT in their production systems and NMT services has become popular lately. These services need to provide some constraints, especially speed and translation quality, for user satisfaction. There has been significant amount of work on accelerating NMT models however to the best of our knowledge, there is no detailed research giving a detailed performance analysis of each step in a model. In this work, one of the state-of-the-art models the Transformer is used. It has encoder-decoder architecture with an additional attention mechanism. A microservice is implemented on top of the Transformer model and it is showed that the bottleneck is the model itself. Then, several experiments with different configuration values has been conducted and it is observed that the performance of the model is highly sensitive to the changes in these values. A detailed performance breakdown of the model in CPU and GPU show that beam search is a big source of inefficiency. So a detailed time breakdown of the beam search is obtained in order to have a better understanding. Additionally, it is observed that the beam size only affects BLEU score at word level, and not at token level. Finally, it is showed that the vocabulary size has a major role on the performance of the beam search.

İnsansız hava araçları kullanılmaya başlandığı ilk günden bugüne beraberinde getirdiği yeniliklerle son yüzyıllardaki savunma stratejileri için büyük rol oynamaktadırlar. Bu hava araçları askeri ve sivil bir çok farklı alanda kullanım bulmaktadırlar. Özellikle insan faktörünün ortadan kalkması ile birlikte olası kazalarda insan kayıplarının önüne geçilmesi çalışmalara ilgi ve merak uyandırmıştır. Mürettebatı bir bilgisayar sistemi ile değiştirilmiş ve kablosuz veri hattına sahip bu otonom araçlar, insanlı hava araçlarına kıyasla daha düşük maliyetli, aynı zamanda tehlikeli ve sert manevralara da daha töleranslıdır. İnsan faktörünün ortadan kaldırılması ile birlikte hava aracı içerisinde bir kontrol mekanizmasına ihtiyaç vardır. Literatürde farklı birçok kontrol teorisi bulunmaktadır. Bu çalışmada gürbüz kontrolün bir çeşidi olan kayan kipli kontrolcü kullanılarak tasarlanmış otopilot sistemi yedeklenerek, sisteme entegre edilen seçmen algoritması ile MATLAB / SIMULINK ortamında performans analizleri yapılmıştır.Yedeklenen otopilot sistemleri sistemdeki otopilot donanımının iki kez çoğaltılarak otopilotta meydana gelebilecek hataları maskeler. Yapılan analizler üç yedekli otopilot sistemi göz önüne alınarak yapılmıştır. Yapılan analizler ise; yedeksiz ve doğru çalışan otopilot davranışına ait analiz, yedekli sistem - her üç otopilotun doğru çalıştığı durumdaki davranışa ait analiz, yedeksiz ve otopilotun yanlış çalıştığı durumdaki davranışa ait analiz, otopilotlardan herhangi birinin yanlış çalıştığı durumdaki davranışa ait analiz, iki otopilotun da yanlış çalıştığı durumdaki davranışa ait analiz, üç otopilotta da minik bozulmaların olduğu durumdaki davranışın analizi olarak verilmiştir. Bu analizlerde, yedeksiz otopilot sistemlerinde, otopilotta meydana gelebilecek herhangi bir hata durumunda sistemin kararlılığının korunamadığı ve uçuş güvenliğinin sağlanamadığı gösterilmiştir. Bu sebeple yedekli otopilot sistemlerinin gerekliliğini göstermek ve optimum bir güvenlik - maliyet oranıyla uçuş güvenliğini sağlamak için üç yedekli otopilot sistemlerinin güvenlik analizinde özet olarak şu sonuçlar elde edilmiştir. Yedekli sistemlerde, iki otopilot sisteminde hata meydana gelse dahi veya üç otopilotta da küçük seviyede hata meydana gelmesi durumunda, seçmen algoritmasının yedekli otopilot sistemleriyle uyumlu çalışması sayesinde, sabit kanatlı insansız hava araçları için sistemin kararlığının bozulmadığı ve uçuş güvenliğinin sağlandığı gösterilmiştir. Yapılan analizlerin sonucunda otopilotların yedeklenmesinin uçuş güvenilirliğini arttırdığı görülmüştür. Eğer bir sistemin başarısızlık maliyeti olası kazalarda mal ve can kayıplarına sebep oluyor ise, sistem yedeklenerek güvenilirliği arttırılmalıdır. Yedekli sistemlerde kullanılan algoritma herhangi bir kontrolcü tipinde uygulanabilir. Yapılan analizler oldukça yaygın bir başarısızlık olan dümen kaybı senaryosu dikkate alınarak yapılmıştır., Unmanned aerial vehicles have played a major role in the defense strategies of the last centuries with the innovations it has brought since the first day they were used. This unmanned aerial vehicles are used in many different military and civilian fields.. Especially with the disappearance of the human factor, the prevention of human losses in possible accidents has aroused interest and curiosity in the studies. These autonomous vehicles, whose crews have been replaced by a computer system and have a wireless data line, are less costly than manned aerial vehicles, and also more tolerant to dangerous and harsh maneuvers. With the elimination of the human factor, there is a need for a control mechanism within the aerial vehicles. There are many different control theories in the literature. In this study, autopilot system designed using floating mode controller, which is a kind of robust control, is backed up and performance analysis is performed in MATLAB / SIMULINK environment with the voter algorithm integrated into the system. Redundant autopilot systems duplicate the autopilot hardware in the system and mask any errors that may occur in the autopilot. These analyzes were made considering three redundant autopilot systems. The analyzes are; analysis of non-redundant and correctly operating autopilot behavior, redundant system - analysis of behavior in which all three autopilots are operating correctly, analysis of non redundant and autopilot operating in the faulty state, analysis of any autopilot operating in the faulty state, analysis of behavior of two autopilot operating in the faulty state, analysis of behavior in the case of minor disturbances in all three autopilots. In these analyzes, it is shown that the stability of the system cannot be maintained and flight safety cannot be ensured in case of any error that may occur in autopilot at non-redundant autopilot systems. Therefore, in order to demonstrate the necessity of redundant autopilot systems and to ensure flight safety with an optimum safety - cost ratio, the following results are summarized in the safety analysis of three redundant autopilot systems. In the redundant systems, even if two autopilot systems fail, or a small level of error occurs at three autopilots, it is shown that the stability of the system for fixed wing unmanned aerial vehicles is non deteriorated and flight safety is ensured thanks to the coherent working of the voter algorithm with redundant autopilot systems. As a result of the analysis, it was seen that autopilot redundancy increases flight reliability. If the cost of failure of a system causes property and life losses in possible accidents, the system should be redundant to increase its reliability. The algorithm used in redundant systems can be implemented in any type of controller. The analyzes have been made considering the scenario of loss of rudder control which is a common failure.

İnsanlı ve insansız uçaklarda küresel konumlama sistemindeki (GPS) kayıp, uçağın seyrüseferini etkilemektedir, fakat insanlı uçaklarda pilot tarafından seyrüsefer devam edebilirken, insansız uçaklarda uçağın kırımı gibi bir sonuç ile karşılaşılabilinmektedir. Bu sebeple, küresel konumlama sistemi olmayan ortamlarda uçakların seyrüseferlerine devam edememesi en sık görülen seyrüsefer sorunlarından birisidir. GPS kaybı durumunda, ataletsel seyrüsefer sistemi (INS) ile uçaklar seyrüseferine bir süre devam edebilse bile, uçaklardaki sürüklenmeden kaynaklı konumundaki hata gittikçe artmaktadır ve uçak takip edebilmesi gereken rotadan uzaklaşmaktadır. Bu sebeple bu tezde GPS bilgisinden beslenmeyen uçak üzerine yeryüzünü görecek şekilde yerleştirilmiş faydalı yük kamerası ile insansız hava aracının (İHA) konumunu bilmesini sağlayan bir sistem geliştirilmiştir. Bir tanesi uçak üzerine yerleştirilmiş faydalı yük kamerasından, bir diğeri de uydudan alınmış GPS konumu bilinen görsellerin olduğu iki adet görüntü verileri bulunmaktadır. Çeşitli öznitelik çıkarma sinir ağı modelleri ve iki görüntü seti içerisinde normalleştirilmiş değişken ortak enformasyon kullanılarak İHA'nın konumunun tespit edebilen bir yöntem geliştirilmiştir. Uydudan gelen görüntü setindeki görseller GPS konumları ile birlikte etiketlenip, İHA aracına verilmektedir. Bu iki görüntü seti öznitelik belirleme ve sınıflandırma için kullanılan sinir ağından geçirilip, öznitelikleri belirlendikten sonra, bu öznitelikler tasarlanan iki adet sinir ağından daha geçirilmektedir. İlk sinir ağında geçirildikten sonra, uydu görsellerinin İHA'dan gelen görsellerin içinde olup olmadığı tespit edilip, eğer İHA'dan gelen görüntü içerisinde uydu görselleri var ise, ikinci sinir ağından daha geçirilip, İHA konumunun uydu görselleri üzerinden eşleştirilmesi yapılmaktadır. İkinci sinir ağından alınan sonuçlara ile birlikte iki görüntü seti içerisinde normalleştirilmiş değişken ortak enformasyon kullanılmaktadır. İkinci sinir ağından gelen konum bilgisi sonucuna, normalleştirilmiş ortak enformasyon hesabında daha fazla ağırlık verilerek, eşleşmenin maksimum olduğu bölge aranmaktadır. GPS kaybı durumunda, İHA'dan alınan görseller içerisinde önceden verilmiş etiketlenmiş uydu görselleri aranıp ve uydu görselinden gelen obje, İHA görüntüsü üzerinden tespit edildiği anda, uydu görselinin GPS bilgisi, insansız hava aracına verilmektedir. Önerilen algoritmayı test etme amacıyla İHA tarafından toplanmış görüntüler ve uydudan alınmış görseller içeren iki veri seti bulunmuş ve etiketleme işlemleri yapılmıştır. Önerilen algoritma farklı öznitelik çıkarma sinir ağları kullanılarak, İHA görüntülerinin birleştirildiği ve birleştirilmediği senaryolarda test edilmiştir. Ortak enformasyon işlemi sonrasında elde edilen sonuçların, sinir ağının çıktılarına kıyasla, ortalama kareli hata ve kesişim kümesi oranları bakımından daha üstün olduğu gözlemlenmiştir., Navigation system for both unmanned and manned aerial vehicles are affected negatively in Global Positioning System (GPS) denied environment. Although pilot can take control on navigation in GPS-denied environment for manned aerial vehicles, for unmanned aerial vehicles (UAV), GPS-denied environment can cause catastrohic solutions. Because of this reason, it is one of the most common problems for aircrafts to continue navigation in GPS denied environment. In the case of GPS loss, even if the aircraft can continue its navigation for a while with the inertial navigation system (INS), the error due to the drift increases and the aircarft is moving away from the route it should follow. For this reason, a system that does not feed from GPS information has been developed and it enables the UAV to know the location of the aircraft with a payload camera placed on the UAV. There are two types of image data, one of which is from the payload camera placed on the aircraft, and the other is satellite image set which has GPS information for each satellite image. The position of the UAV is determined by using the feature extraction neural network model and normalized variant mutual information within two image sets. Images from the satellite image set are labelled with GPS information and given to the UAV. After these two sets of images are passed through the different feature extraction neural network models and classification and feature extraction is done for the image datasets, these features are passed through two more designed neural network. After passing on the first neural network, it is determined whether the satellite images are in the images coming from the UAV or not, and if there are satellite images in the image coming from the UAV, the second neural network is passed through and the UAV location is matched over the satellite images. Along with the results from the second neural network, normalized variant mutual information is used within the two image sets. In order to find the region where the match is maximum, maximum of normalized variant mutual information between these two images is calculated by giving more weight of the results from second network. In case of GPS loss, the developed algorithm starts to work and satellite images which have GPS information are searched in UAV camera images. If the UAV is in that area, GPS information from satellite image is given to the UAV. To test our algorithm, we find two image dataset, where one consists of images taken from UAV and the other one consists of the satellite images, and labelled these images. We conduct various experiments under different scenarios such as different feature extractor networks, stitched/unstitched input images on the UAV side. We observe that the performance after the mutual information module is higher compared to the performance of the neural network in terms of both mean squared error and intersection of union.

Saldırganların ağ ve sistem güvenlik açıklarını istismar etmeye çalışması, güvenlik duvarı ve saldırı tespit sistemleri gibi ürünlere olan talebi artırmaktadır. Siber güvenlik ekiplerinin varlıklarını daha iyi yönetmesi ve güvenlik ürünlerinin çeşitlenmesi ile bilgi güvenliği ihlallerindeki artışın evrilerek, uygulama seviyesine doğru kaydığı gözlemlenmektedir. İyi tasarlanan güvenlik ürünleri sistem yöneticileri tarafından daha fazla tercih edilmekte ve güvenliği sağlamakta etkin rol oynamaktadır. Ancak ürünlerin geliştirilmesinde kullanılabilirlik ilkeleri göz ardı edildiğinde, kullanıcılar ürünleri hatalı yapılandırarak bekledikleri faydayı elde edememekte, hatta savunulacak sistemi daha korunmasız hale getirebilmektedir. Güvenlik duvarı halen olmazsa olmaz güvenlik cihazı olarak görülmektedir. İlk çıktığı günden bu zamana kadar çeşitli yetenekler kazanmıştır. Saldırıların odak noktasında bulunan web uygulamaları, saldırı yüzeyinin önemli bölümünü oluştururken, sadece güvenlik duvarı veya saldırı tespit sistemleri web uygulamalarını korumakta yetersiz kalmaktadır. İstemcilerin sunucuya ulaşmadan önce bir güvenlik cihazında trafiğin sonlandırılarak, sadece belirlenen isteklerin sunucuya ulaşması istenmekte, böylelikle web uygulama güvenlik duvarı ihtiyacı ortaya çıkmaktadır. Web uygulama güvenlik duvarı, web uygulamalarının güvenliğini sağlayan ve uygulama katmanına kadar çalışan güvenlik duvarı türüdür. Uygulama ile istemci arasında konuşlandırılır ve iki yönlü trafiği analiz edebilmektedir. ModSecurity, açık kaynaklı bir web uygulama güvenlik duvarıdır. Tüm web uygulamaları için temel koruma düzeyi sağlamayı amaçlayan Açık Web Uygulaması Güvenlik Projesi'nin (OWASP) Çekirdek Kural Kümesi (CRS) ile güvenlik kontrollerini verilen kural setlerine göre yapmaktadır. Kullanılabilirlik çalışmalarıyla kullanılabilirliği olumsuz etkileyen hususlar tespit edilerek çözüm sağlamak mümkün olmakla beraber, en sık görülen web uygulama zafiyetlerinden olan yanlış yapılandırmaların azaltılması mümkündür. Bu çalışmada ModSecurity'nin hibrit yöntemle kullanılabilirlik denetimi ve çalışması gerçekleştirilmiştir. Birinci aşamada sezgisel değerlendirme ve bilişsel gözden geçirme teknikleri ile ModSecuirty değerlendirilmiş, elde edilen bulgular ışığında üç farklı konuda iyileştirme sağlayacak kural-kontrol ve geribildirim mekanizması tasarlanarak betik oluşturulmuştur. İkinci aşamada betiğin kullanılabilirliğe katkısının ölçümlenebilmesi için önce bulut sistemlerde deney ortamı hazırlanmış, geleceğin sistem yöneticileri olan bilgisayar mühendisliği öğrencileri ile pandemi şartları göz önünde bulundurularak uzaktan kullanıcı çalışması yapılmıştır. Sonuç olarak; tasarlanan mekanizmanın ModSecurity'nin doğru yapılandırılmasına olumlu katkıda bulunduğu, sistem yöneticilerinin kural girerken yaptığı söz dizimi hataları nedeniyle web sunucusunun hizmet dışı kalma süresini azalttığı tespit edilmiştir., Attacks try to exploit network and system vulnerabilities, increased the demand for products such as firewalls and intrusion detection systems. With the development of security products and the better management of cyber security teams, it is observed that the increase in information security violations has evolved and shifted towards the application layer. Well-designed security products are more preferred by system administrators and play an active role in providing security. However, when the usability principles are ignored in the development of the products, the users cannot obtain the benefit they expect from the products, they can even configure the products incorrectly and make the system to be defended more vulnerable. The firewall is still considered a must-have security device. He has gained various talents since his first release. While web applications, which are at the focal point of attacks, constitute a significant part of the attack surface, only firewalls or intrusion detection systems are insufficient to protect web applications. Before the clients reach the server, the traffic is terminated on a security device and only the specified requests are requested to reach the server, thus the need for the web application firewall arises. A web application firewall is a type of firewall that secures web applications and works down to the application layer. It is deployed between the application and the client and can analyze two-way traffic. ModSecurity is an open source web application firewall. With the Core Rule Set (CRS) of the Open Web Application Security Project (OWASP), which aims to provide a basic level of protection for all web applications, ModSecurity performs security checks according to the given rule sets. Although it is possible to provide solutions by detecting issues that negatively affect usability through usability studies, it is possible to reduce the wrong configurations, which are one of the most common web application weaknesses. In this study, the usability control and operation of ModSecurity with the hybrid method was carried out. In the first stage, ModSecuirty was evaluated using heuristic evaluation and cognitive review techniques, and a script was created by designing a rule-control and feedback mechanism that will provide improvement in three different subjects in the light of the findings. In the second stage, in order to measure the contribution of the script to usability, first an experiment environment was prepared in cloud systems, and remote user work was carried out with computer engineering students, who are the system administrators of the future, taking into account the pandemic conditions. As a result; It has been determined that the designed mechanism contributes positively to the correct configuration of the web application firewall ModSecurity and reduces the downtime of the web server due to syntax errors made by system administrators while entering the rule.

Kanser gibi ortaya çıkış sebebi birden fazla genetik ve çevresel nedene bağlı olan kompleks hastalıkların tedavisinde son zamanlarda en çok tercih edilen yöntem; birden fazla ilacın birarada kullanıldığı politerapi (kombinasyonel terapi) yöntemidir. Eğer bir ilaç kombinasyonunun, herhangi bir hastalığa sahip hücre hattına olan etkisi, kombinasyondaki ilaçların tek başına uygulanmasıyla elde edilen etkilerin toplamından fazlaysa, bu ilaç kombinasyonuna sinerjik ilaç kombinasyonu denir. Son zamanlarda bu alanda yapılan çalışmalarda, yapay öğrenme yöntemlerinin sinerjik ilaç kombinasyonlarını belirlemede zaman,kaynak kullanımı vs. gibi birçok açıdan verimlilik sağladıkları gözlemlenmştir. Bu tez çalışması iki bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde farklı ilaç gösterimleriyle oluşturduğumuz veri kümelerinin, ilaç kombinasyonlarının sinerjilerinin derecelerini gösteren sinerji skorlarının tahminine olan etkileri incelendi. Kullandığımız ilaç gösterimlerinden bazıları sinerji skoru tahmini için ilk defa kullanılan verilerdir. Bu aşamada oluşturduğumuz veri kümeleri ile yapay öğrenme modellerinden elde edilen tahminler birleştirilerek kapsamlı bir onkoloji veri kümesindeki sinerji skorlarının tahmini için literatürdeki en iyi sonuçlar elde edildi. İkinci bülümde, ilaç-kanserli hücre hattı ikilileri için bir yapay öğrenme modelinin tahmin ettiği sinerji skorlarını en iyileyecek ikinci ilaçlar (moleküller) oluşturulmaya çalışıldı. Bu amaç için varyasyonel oto kodlayıcı ve gradyan çıkış yapay öğrenme yöntemlerinden yararlanıldı. Bu çalışmanın sonucunda en iyilenen sinerji skoruna yakın skorlar veren moleküllere, belirli bir oranın üzerinde benzeyen moleküllerin oluşturulduğu gözlemlendi., Recently, the most preferred method in the treatment of complex diseases such as cancer, the origin of which is due to more than one genetic and environmental causes, is polytherapy (combination therapy). It is a method of where more than one drug is used together. If the effect of a drug combination on the cell line with any disease is greater than the sum of the effects achieved by applying the drugs in the combination alone, this drug combination is called a synergistic drug combination. In recent studies in this field, It has been observed that machine learning methods provide efficiency for determining synergistic drug combinations in many aspects such as time, resources, etc. This thesis consists of two parts. In the first part, the effects of data sets that we created with different drug representations on the estimation of synergy scores which show the degree of synergism of drug combinations were examined. Some of the drug representations used for the first time for synergy score estimation. The best results in the literature were obtained for the estimation of synergy scores in a comprehensive oncology dataset by combining machine learning predictions' for these datasets. In the second part, we tried to create second drugs (molecules) for drug-cancer cell line pairs that would optimize synergy scores predicted by an artificial learning model. For this purpose, variational autocoder and gradient ascent methods were used. As a result of this study, it has been observed that, machine learning methods can create molecules that are similar with the molecules that give scores close to the synergy scores that are optimized.

Nesnelerin İnterneti (IoT) ekosisteminin belki de insan hayatının en içindeki uygulama alanı olan Akıllı Ev ve akıllı ev tipi cihazları, tüketiciler nezdinde, tüketicilerin bütün iyimser beklentilerine rağmen hayatlarına uyarlamakta tereddüt ettikleri teknolojiler olarak bulundukları emekleme dönemi içinde bocalamasını sürdürmektedir. Bu bocalamanın nedenlerini anlamak üzere derlenen araştırmalar, özel hayatın gizliliğine dair duyulan kaygıları, insan-merkezli yaklaşımın yoksunluğunu, Bilgi'nin özgürlüğünün kısıtlanması ile gerçek değerinin altında kullanılmasını, siber güvenlik ile ilgili endişeleri ve de IoT ve beraber çalıştığı teknolojilerin henüz gerçek potansiyeline ulaşamamış olmasını, tüketicilerin evlerinde IoT çözümlerini kullanmakta yaşadıkları tereddütlerin altında yatan temel sebepler olarak ortaya koymaktadır. Bunların yanında, IoT'nin hali hazırda başa çıkmaya çalıştığı kaynak fakirliği, ölçeklenebilirlik, servis kalitesi, mobilite, heterojenlik, beraber-çalışabilirlik, siber güvenlik, gizlilik ve yenilikçilik gibi zorluklar da hem bu tereddütleri körüklemekte hem de bu tereddütlerin giderilmesini daha mücadeleci bir noktaya taşımaktadır. Akıllı Ev teknolojilerini tüketiciler için çekici hâle getirmek, bahsi geçen zorlukların belirli bir seviyede de olsa hafifletilmesi ve bahsi geçen tereddütlerin giderilmesi yanında, Akıllı Cihazların, insanların İnternet'e olan yaklaşımında ve ilişkilerinde çığır açan Sosyal Medya uygulamalarındaki ilişkilerine benzer sosyal ilişkiler kurarak ve de öğrenme, kavrama, gerektiğinde karar verme gibi bilişsel yeteneklerle donatılarak, insanların ev ortamındaki konforlarını ve yaşam kalitelerini yükseltmek üzere hayatlarına ve karar süreçlerine sezgisel ve pürüzsüz bir biçimde dahil olup, gerçek anlamda katma değer katabilen uygulamaları desteklemeleri ile mümkün görünmektedir. İşte bu tez çalışması, son dönemde stratejik önem arz eden Dijital İkiz (DT), Dağıtık Hesap Defteri Teknolojileri (DLT) ve Sis Bilişim paradigmalarının IoT'nin zorluklarına getirdikleri çözüm potansiyelini kullanmak adına, Akıllı Ev ortamındaki akıllı ev tipi cihazlarının dijital ikizlerini, Sis Bilişim'in bir elemanı olan Akıllı Ev ağ geçidine yerleştiren ve bu Dijital İkizlerin Dağıtık Hesap Defteri Teknolojilerine katılımıyla Sosyal ve Bilişsel Nesnelerin İnterneti uygulamalarına imkân veren özgün bir model önermektedir. Önerilen model, kendisi için belirlenen çift yönlü ve güvenli Akıllı Cihaz – Dijital İkiz bağlaşımı, Dijital Kuklaların engellenmesi, Akıllı Cihaz sahibinin mutlak mülkiyet haklarını kullanması ve Dijital İkizlerin liberalleşmesi gereksinimlerini karşılamanın yanında oluşturduğu teknoloji sentezi ile IoT'nin zorluklarını hafifletmiş ve böylece tüketicilerin tereddütlerini giderebilecek Bilgi'nin serbestliğini ve ekonomik özgürlüğünü destekleyen ve bunu yaparken de güvenlik ve gizlilikten ödün vermeyen, açık bir ekosistemin mümkün ve de faydalı olabileceğini göstermiştir. Son olarak, referans model üzerinde öngörücü bakım, Akıllı Cihaz verisi satışı, kullanım eniyilemesi, Hizmet-olarak-Akıllı-Cihaz ve kullanım/kalite bazlı ücretlendirme gibi dağıtık uygulamaların kullanım senaryolarının incelenmesi ile, Akıllı Cihazların bağlantılı olma, sosyal ve bilişsel yeteneklerinin sadece akıllı olarak addedilmek için değil de tüketicilerin beklentilerini gözeterek, onların yararına çalışmak için akıllı olması durumunda tüketiciler için kullanılabilirlik ve benimsenebilirlik potansiyeline sahip oldukları ortaya konmuştur., Since the beginning of this century, the Internet of Things (IoT) has been paving the way for a variety of smart home applications based mostly on human-to-things interactions and increasingly on things-to-things interactions. Despite the benefits and initiatives brought by such applications, consumers still show hesitation in adopting IoT-enabled home appliances, mainly due to privacy concerns, lack of support for people-centric approach, IoT ecosystems undervaluing the information by restricting its freedom of circulation, cyber security considerations and the technical immaturity of IoT and its coexisting technologies. As people's attitude toward the Internet has taken on a new dimension with the penetration of social media applications, it is also crucial to give a social structure to IoT in order to bring out the true value of IoT for appliance owners. Therefore, equipping Smart Homes with cognitive tasks, that can benefit from things-to-things social collaboration, will enable further business cases which have the potential to bring a breakthrough in customer perception in IoT-enabled consumer electronics. IoT designs has been facing several challenges, such as resource constraints of the edge nodes, scalability, quality of service, mobility, heterogeneity, interoperability, cyber security, privacy, and innovativeness. Moreover, Smart Homes with social and cognitive capabilities will face even more complexity due to extra requirements, such as ease of use, customer satisfaction management, incentive mechanisms, extensive interoperability, and ownership management. Today's IoT applications on consumer electronics seem to bring more value to their manufacturers than they do to their customers, making them more corporate-centric than human-centric. To break the ice between consumers and IoT, business models arising from the integration of social and cognitive capabilities shall be in consumers' favor. To address the aforementioned issues in IoT applications on consumer electronics, the following three strategic enablers are proposed as solution building blocks: Digital twins (DTs), Fog computing and Distributed Ledger Technologies (DLTs). The main contribution of this thesis work is the creation of a reference model that places the DTs of consumer electronics on a Smart Home gateway as the member of fog; assigns absolute ownership of these DTs to the appliance owners; liberalizes their usage on fog systems via DLTs and DLT-enabled clouds; and enables secure and privacy-aware Social and Cognitive IoT applications. Finally, the study has been completed by analyzing the applicability and operation of use case scenarios such as predictive maintenance, selling appliance data, usage optimization, Appliance-as-a-Service, and usage-based or quality-based pricing.

Çevre bilincinin gelişmesi ve mevcut enerji teknolojilerinin optimizasyonu o kadar önemli hale geldiki tuz eriyiklerin benzersiz fizikokimyasal özelliklerinden dolayı hem ısı transfer ajanı (ITA) hem de termal enerji depolama (TED) akışkanı olarak çok çeşitli uygulamalar için kullanımları tekrar gündeme gelmiştir. Çünkü, tuz eriyikler ve bunların karışımları, düşük viskozite, düşük buhar basıncı, düşük maliyet, yüksek kimyasal kararlılık ve çevre dostu olmaları gibi önemli avantajlarından dolayı bir endüstriyel akışkan için istenilen tüm özelliklere sahiptirler. Günümüzde bu eriyikler çalışma sıvısı olarak nükleer enerji santralleri , kimya endüstrisi , petrol rafinerileri ve yoğunlaştırılmış güneş enerjisi (YGE) santralleri gibi birbirinden çok farklı alanlarda yaygın olarak kullanılmaktadır. Tüm bu uygulamalarda, kullanılan tuz karışımı türü ve oranları kullanım alanlarına göre seçilmektedir. Uygun bir ITA ve TED malzemesinin seçilmesi, güneş ışını alıcısının, termal depolama tanklarının ve ısı değiştiricilerinin maliyetini en aza indirmek ve yüksek termodinamik verimlilik elde etmek için önemlidir. Mevcut erimiş tuz ITA'ları yüksek erime noktalarına (> 200°C) sahiptir ve 600°C'nin üzerinde bozunmaya başlar. Bu uygulamadaki ana sorun, tuz eriyiklerin akşamları veya kış aylarında kolayca donabilmesi ve bu durumda boru hattını tıkayarak çalışma koşullarını zorlaştırmasıdır. Bu nedenle, daha düşük bir erime noktasına ve daha yüksek bir termal stabiliteye sahip ucuz tuz eriyik bileşimlerinin geliştirilmesi, YGE santrallerinin hem termodinamik veriminin arttırılmasında hem de çalışma koşullarının iyileştirilmesinde önemlidir. Bu tez çalışmasında düşük erime noktası (< 200°C) ve yüksek termal iletkenlik elde etmek için yeni bir nanoyapılı tuz eriyik tasarlanmıştır. Farklı gözenek büyüklüğüne (25 ile 400 nm arasında) sahip anodik alümina oksidin (AAO) içerisine yerleştirilmiş potasyum nitrat (KNO3), sodyum nitrat (NaNO3) ve bunların ötektik karışımlarının (Solar Tuz, kütlece 60% NaNO3 - 40% KNO3) termal ve yapısal özelikleri incelenmiştir. Hazılanan AAO/tuz kompozit yapının termal karakterizasyonu diferansiyel taramalı kalorimetri (DSC) ve termal özellikler analizörü (TPS) ile yapısal karakterizasyonu ise taramalı elektron mikroskobu (SEM) ve X-ışını kırınımı (XRD) ile incelenmiştir. DSC ile yapılan karakterizasyonda, AAO porlarına sıkıştırılan KNO3, NaNO3 ve ötektik karışımın erime sıcaklıklarında ani bir düşüş gözlemlenmiştir. DSC souçlarına göre AAO/KNO3 ve AAO/Solar Tuz kompozit yapısında por çapına bağlı sistematik bir düşüş gözlemlenmemiştir ancak AAO/NaNO3 kompozit yapısında por çapı arttıkça erime sıcaklığının daha fazla düştüğü gözlemlenmiştir. En fazla erime sıcaklığı düşüşünün 173°C ile 400nm por çapına sahip AAO/KNO3 kompozit yapıda gerçekleştiği gözlemlenmiştir. Yapılan TPS ölçümlerine göre bütün kompozit yapılarda belirgin bir termal iletkenli artışı görülmektedir. Bu artışın yine AAO/KNO3 ve AAO/Solar Tuz kompozit yapılarında sistematik olmadığı ancak AAO/NaNO3 kompozit yapıda sistematik olduğu gözlemlenmiştir. En fazla termal iletkenlik artışı %78 ile 35nm por çapına sahip AAO/KNO3 kompozit yapısında görülmektedir. XRD analizi, KNO3'ün gözeneklerin uzunlamasına eksenine paralel yönlendirilmiş tek bir kristal yapı oluşturduğunu göstermiştir., Due to the development of environmental awareness and optimization of existing energy technologies, the use of salt melts as a heat transfer agent (HTA) and thermal energy storage (TES) fluid has been brought up again for a wide variety of applications due to the unique physicochemical properties. Because, salt solutions and their mixtures have all the desired properties for an industrial fluid due to their important advantages such as low viscosity, low vapor pressure, low cost, high chemical stability and environmental friendliness. Today, these melts are widely used as working fluids in many different fields such as nuclear power plants1, chemical industry2, oil refineries3 and concentrated solar power (CSP) plants4. In all these applications, the salt mixture type and proportions are selected according to their usage areas. Choosing a suitable HTA and TES material is important to minimize the cost of solar receiver, thermal storage tanks and heat exchangers and achieve high thermodynamic efficiency. Existing molten salt ITAs have high melting points (> 200 ° C) and begin to decompose above 600°C. The main problem with this application is that salt melts can freeze easily in the evening or in the winter, and in this case, it obstructs the working conditions by blocking the pipeline. Therefore, the development of inexpensive salt melt compositions with a lower melting point and a higher thermal stability is important in both improving the thermodynamic efficiency of CSP plants and improving operating conditions. In this thesis, a new nanostructured salt solution was designed to achieve low melting point (

Doğru ve güvenilir talep tahminleri firmaların etkinliğini artırmasında önemli rol oynamaktadır. Her sektörde olduğu gibi gıda sektöründe de talep tahminleri konusu büyük önem arz etmektedir. Özellikle raf ömrü bir günlük olan gıdalarda fazla atık oluşmasını önlemek doğru sipariş tahminlerinin yapılması şarttır. Çalışmamızda Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demir Yolları'nın alt yüklenicisi olarak çalışan, yüksek Hızlı Trenlere yemek servisi sağlayan bir firma için yemek siparişlerinde belirleyici olan yolcu sayılarının tahmini için bir yaklaşım geliştirilmiştir. İlk aşama olarak günlük sipariş sisteminin kurulması amaçlanmış ve firmanın 2016 ve 2019 yılları arasındaki verileri kullanılarak yüksek hızlı trenlerin Ankara-İstanbul, İstanbul-Ankara güzergâhı arası hareket eden trenlerinin "business plus" ve "ekonomi plus" vagonlarında seyahat eden yolcu sayılarının çoklu regresyon modeliyle tahmin edilme konusu çalışılmıştır. Yolcu sayılarının iyi tahmini günlük yemek siparişlerinin daha doğru yapılmasını sağlayacak ve firmanın finansal kazancına dönüşecektir. Çalışmamızda veri gruplama ve regresyon model değişkenlerinin seçimlerinin farklı şekilde yapılmasına dayalı olarak çok sayıda tahmin modeli denenmiştir. Denenen modeller arasından seçilen en iyi üçü için ortalama mutlak hata hesaplanarak sonuçta yolcu sayıları için oldukça etkin tahmin model alternatifleri geliştirilmiştir. İkinci aşamada ise yine aynı tren verileri kullanılarak haftalık yemek siparişinin verildiği durumlarda kullanılmak üzere haftalık yemek tüketim miktarlarının tahmini için Winters üstel düzeltme modeli üzerine çalışılmış ve tahminlerin güvenirliği mutlak hata ortalama yöntemi ile test edilmiştir., Correct and reliable order forecasting has an important role in increasing the efficiency of companies. Similar to other sectors, the demand forecasts are very important in Food industry. Especially in one day shelf life products, it is a must to make accurate order forecast and prevent food waste excess. In this study an approach is developed for forecasting the passenger numbers in the the high speed train leg between Ankara and İstanbuls. The firms is a subcontractor to The Republic of Turkey State Railways. As a first step, it was aimed to create a daily order system and the forecasting with multiple regression of the passenger numbers who traveled Ankara-İstanbul and İstanbul-Ankara route in 'Business Plus' and 'Economy Plus' coaches using data from a catering company between 2016-2019 year. The accurate Passenger number estimation will create a better meal order and will lead into a financial savings. In our study several forecasting models are constructed based on different ways of data groping and the choices of independent regression variables. We selected the best three models among the models develop and we found the mean absolute percent error performance for selected models, which turn out to be quite accurate. In the second stage our study, using the same passenger data the Winters exponential smoothing method is studied to forecast the weekly meal consumption and the forecast accuracy is tested using MAPE values.

Doğrusal kontrolcüler dinamik sistemlerin kontrolünde yaygın olarak kullanılmaktadır. Kontrolcü donanımında oluşabilecek bir hata dinamik sistemin yanlış sürülmesine neden olabilir. Bu durum iş güvenliği riski oluşturabilir. Kontrolcü donanımlarında aşırı ısınma, güç kaynağı bozuklukları, radyasyon gibi etkilerden dolayı hata meydana gelebilir. Hali hazırda kontrolcü donanımlarında hata tespit metotları kullanılmaktadır. Bu metotlar pasif hata tespiti metodu olan karşılaştırma yöntemine dayanmaktadır. Aktif hata tespiti ise dinamik sistemlerde hata tespiti yapmak için yaygın olarak kullanılmaktadır. Aktif hata tespitinin en önemli iki avantajı daha hızlı ve güvenilir olmasıdır. Bu çalışma kapsamında doğrusal kontrolcü donanımlarında aktif hata tespiti yapılması amaçlanmıştır. Aktif hata tespitindeki yardımcı sinyal olarak sinüs sinyali seçilmiştir. Doğrusal kontrolcüde aktif hata tespiti yapılmasının en büyük zorluğu hata tespitinin kontrolcü cevabını etkilemeyecek şekilde yapılmasıdır. Çünkü kontrolcü cevabındaki en ufak bir değişiklik dinamik sistemin yanlış sürülmesine neden olabilir. Bu çalışma kapsamında kontrolcü cevabıyla yardımcı sinyal çıkışının birbirlerinden veri kaybı olmadan ayrılması için ikizlenmiş kontrolcü tasarımı önerilmiştir. İkizlenmiş kontrolcü tasarımında kontrolcü donanımı içerisindeki doğrusal kontrolcü ikizlenir. Doğrusal kontrolcülerden ilki pozitif sinüs sinyaliyle ikincisi negatif sinüs sinyaliyle hata tespiti yapar. İkizlenmiş kontrolcülerin çıkışları toplanarak kontrolcü cevabı elde edilir. Aynı şekilde ikizlenmiş kontrolcü çıkışları birbirlerinden çıkarılarak yardımcı çıkış sinyali elde edilir. İkizlenmiş kontrolcü tasarımı yapıldıktan sonra yardımcı sinüs sinyalinin seçilme kriterleri belirlenmiştir. Yardımcı sinüs sinyalinin frekansı doğrusal kontrolcünün frekans cevabı incelenerek seçilir. Yardımcı sinyal için belirlenen frekansta doğrusal kontrolcünün frekans cevabı büyüklüğü gözlemlenebilir olmalıdır. Yardımcı sinyalin büyüklüğü doğrusal kontrolcü donanımın dijital&analog giriş-çıkış limitlerine göre seçilmelidir. Yardımcı sinyal ve yardımcı çıkış sinyali kontrolcü donanımının giriş-çıkış limitlerine uygun olmalıdır. Yardımcı sinyalin seçilme kıstasları belirlendikten sonra aktif hata tespitinin simülasyon ortamında gerçeklenmesi yapılmıştır. Simülasyon ortamında aktif hata tespitinin gerçeklenmesi için manyetik yükseltici sistemi ve bu sistem için tasarlanmış doğrusal kontrolcü kullanılmıştır. Simülasyon sonucunda aktif hata tespitinin daha önceden tasarlanmış doğrusal kontrolcünün performansını etkilemediği gözlemlenmiştir. Simülasyon ortamında aktif hata tespiti tasarımı dış etmen hatası, örnekleme zamanı hatası ve bit değişimi hatası senaryolarında test edilmiştir ve sonuçlar kaydedilmiştir. Simülasyon testleri yapıldıktan sonra aktif hata tespiti tasarımının deneysel testi yapılmıştır. Deneysel test kapsamında aktif hata tespiti tasarımı Atmega328P kontrolcü donanımına gömülmüştür. Gömülü tasarım dış etmen , örnekleme zamanı ve bit değişimi hatası senaryolarında test edilmiştir ve sonuçlar kaydedilmiştir. Simülasyon ve deneysel testlerden sonra aktif hata tespitiyle hata maskelenmesi yapılmıştır. Hata maskelenmesi için sıcak bekleme dinamik yedekleme tasarımı önerilmiştir ve hata tespit mekanizması oluşturulmuştur. Hata tespit mekanizması yardımcı sinyalin rms değerini kontrol ederek rms değerinin belirtilen sınırların dışarı çıkması durumunda hata tespiti yapar. Hata tespiti yapıldığında hatalı kontrolcüyü basit anahtarlama mekanizmasıyla sistemden izole edilir ve sistem yedek kontrolcüyle sürülür. Hata maskelemesi tasarımı simülasyon ortamında dış etmen, örnekleme zamanı ve bit değişimi hatası senaryolarında test edilmiştir ve sonuçlar kaydedilmiştir, Linear controller is used commonly to control dynamic system. In case of any failure in controller hardware, dynamic system could be misdirect. This case would be risky for human and work safety. The failure could occur in controller hardware due to over heating, power source malfunction, radiation and other effects. There are currently fault detection methods for controller hardware. This fault detection methods are passive and based on comparison approach. Active fault detection methods are used in dynamic system already. Active fault detection has two main advantage such as reliability and high speed. In this thesis, active fault detection is used in linear controller hardware and auxiliary signal is selected as sine signal. Active fault detection in controller hardware has challenge. The challenge is that controller output which goes dynamic system must not been affected by fault detection process. Because any small change in controller output could mislead dynamic system and cause risky for work safety. This thesis propose duplicated controller in the same hardware design. The design aim to separate controller output and auxiliary output signal without losing any signal data. In dublicated controller design, there are two duplicated controller. First controller use positive sine signal and second controller use negative sine signal for fault detection. Controller output is obtained by adding two duplicated controller output and auxiliary output signal is obtained by subtracting controller outputs. After constructing duplicated control design, auxiliary signal selections criteria are declared. Frequency of auxiliary signal is selected according to bode plot of linear controller. The criteria for frequency is that magnitude of linear controller response at selected frequency must be observable. The magnitude of auxiliary signal is chosen according to controller hardware restriction. Controller hardware has digital&analog input-output limit such as 5 volt. Thus magnitude of auxiliary signal and auxiliary output signal must be proper to hardware input-output limit. After declaring auxiliary signal selection criteria, active fault detection method is constructed in simulation. Active fault detection method is applied on magnetic levitation system and its predesigned linear controller in simulation. Simulation result show that active fault detection process does not affect predesigned controller performance. Also active fault detection is tested in simulation with external factor, loop cycle time and bit change faults scenarios. After saving simulation result, active fault detection methods is embed into Atmega328P microcontroller. Embedded fault detection software is also tested with external factor , loop cycle time, bit change fault scenarios. After saving experimental test results, thesis aim to make fault masking based on active fault detection. Hot standby dynamic redundancy design is proposed to fault masking process. Fault detection mechanism use rms value of auxiliary output signal. Mechanism check rms value. If rms value exceed faulty boundary values, mechanism activate fault indicator signal. After activating fault indicator, simple switch mechanism isolate faulty controller and drive dynamic system by redundant controller. Fault masking design is constructed in simulation. The fault masking design is tested with external factor fault, loop cycle time fault and bit change fault scenarios

Akışkan-Yapı Etkileşimi etkisi havacılık uygulamalarında incelenen önemli konulardan biridir. Rijit olmayan yapıların, yapı etrafındaki hava hareketlerinin oluşturduğu yükten dolayı şekli değişmektedir. Şekil değişimi ise yapı etrafındaki hava hareketlerini doğrudan etkilemektedir. Uçak için akışkan-yapı etkileşimi düşünüldüğünde uçak kanadı için bu etkinin incelenmesi gerekmektedir. Çünkü uçak kanadı uçağın ana taşıyıcı elemanıdır ve esnek bir yapıya sahiptir. Uçak kanadı üzerindeki şekil değişimi, akışkan-yapı etkileşiminden meydana gelmektedir. Akışkan-yapı etkileşimi etkisinin hesaplamalara dâhil edilmesi yüksek hesaplama maliyeti gerektirir. Bu tez çalışmasında bir uçak kanadı üzerinde deformasyondan dolayı değişen yük dağılımının tekrar hesaplanması için parametrik bir yöntem geliştirilerek etkin bir biçimde sonuca ulaşılması gösterilmektedir. Çalışmanın temeli hızlı ve etkili bir sonuç almak olduğu için akışkan ve yapısal analiz kısımlarında ayrı ayrı basitleştirmeler yapılmıştır. Yüksek çözünürlüğe sahip yapısal model çok daha basit bir yapı olan çubuk modele yapının özellikleri de korunarak indirgenmiştir. Böylece belli bir yük altında yapının şekil değişimi hızlıca tahmin edilebilmektedir. Akışkan analizlerinde ise yüksek hesaplama maliyeti olan Hesaplamalı Akışkanlar Dinamiği (HAD) yöntemleri kullanmak yerine doğrusal aerodinamik varsayımından yararlanılarak kanat üzerindeki basınç katsayısı dağılımı ve buna bağlı yük tahmini yapılmıştır. Doğrusal aerodinamik varsayımı için 'Aerodinamik Etkileşim Katsayıları (Aerodynamic Influence Coefficient (AIC))' matrisi kullanılmıştır. Bu matris şekil değişim bilgisine karşılık gelen basınç katsayısı değişim bilgisini içermektedir. Parametrik yüzey modelleme yöntemlerinden biri olan Bezier yüzey fonksiyonları yardımıyla AIC matrisi oluşturulmuştur. Uçak kanadı dış yüzeyi bu amaç için Bezier yüzey modelleme yöntemi kullanılarak oluşturulmuştur. Yüzey oluşturulurken kullanılan kontrol noktaları (control vertices (CVs)) deforme olmuş yapının yük dağılımını tahmin etmek için kullanılır. Her bir kontrol noktasının bir birim yer değiştirmesine karşılık gelen değişen yük dağılımı bilgisi AIC matrisi içinde birleştirilir. Bu yöntemin en büyük avantajı yüzey üzerindeki tüm noktalara belirli yer değiştirme değeri uygulamak yerine çok daha az sayıdaki kontrol noktalarına yer değiştirme değeri uygulanmasıdır. Ayrıca kontrol noktalarının yer değiştirmesi pürüzsüz bir şekil değişimi olmuş yüzey elde edilmesini de sağlamaktadır. Bu sayede hesaplama maliyeti yüksek olan akışkan analizi yapmak yerine parametrik modelleme yaklaşımı ile AIC matrisi oluşturulup uçak kanadı üzerindeki değişen yük bilgisi hızlı ve etkili bir biçimde tahmin edilebilmektedir. Daha basit modele indirgenmiş yapısal modelden elde edilen şekil değişim bilgisi kontrol noktaları üzerine aktarılarak şekil değişimine uğramış uçak kanadının yüzeyi Bezier yüzey fonksiyonları ile elde edilir. Kontrol noktalarının yeni konumu AIC matrisi ile ilişkilendirildiğinde uçak kanadı üzerindeki değişen yük dağılımı elde edilir. Bu çalışmada kullanılan yöntemler, bir uçağın ön tasarım aşamasında veya iteratif olarak yapılan aeroelastik analizler için hızlı ve etkili bir biçimde sonuca ulaşılmak istendiğinde kullanılabilir. Ayrıca önerilen metodun kullanımı sadece uçak kanadı için değil akışkan-yapı etkileşimi olan diğer yapıları da kapsamaktadır., The Fluid Structure Interaction effect is one of the crucial issues to be examined in aerospace applications. The shape of a flexible structure changes due to the load caused by the air flow around the structure. The deformations directly affect the air flow around the structure. Considering the fluid-structure interaction for aircraft, this effect should be examined for the aircraft wing since the wing produces the majority of the necessity lift and it is flexible. Deformation on the aircraft wing consists of this effect. The incorporation of the fluid-structure interaction effect into the calculations requires a high computional cost. In this thesis, a parametric method is developed to recalculate the load distribution due to the deformation on an aircraft wing. As the basis of the study is to obtain a faster and effective results, the simplification of the part of fluid flow and structural analysis are done seperately. The high-fidelity structural model is reduced to a much simpler structure, i.e. to a stick model, while preserving its properties. Thus, the deformed state of the structure under a certain load can be estimated quickly. In the part of fluid flow analysis, instead of using Computational Fluid Dynamics (CFD), which has a high computational cost, a linear aerodynamic assumption, called the Aerodynamic Influence Coefficients (AIC) matri, is used to estimate the pressure distribution on the wing and the associated load. This matrix includes the information of the pressure change corresponding to the deformation. The AIC matrix is created with the help of the Bezier surface functions which is one of the parametric surface modeling methods. The outer surface of the aircraft wing is generated using the Bezier surface modeling method for this purpose. The control vertices (CVs) of the generated surface are used to estimate the load distribution of the deformed shape. The distribution of the load change corresponding to each control vertex per unit perturbance value is combined in the AIC matrix. The major advantage of this method is that it deforms a few control vertices rather than deforming all points on the surface, thus mitigating the computational cost. In addition, the deformation of the CVs results in a smooth deformed surface. Thus, the AIC matrix can be generated with the parametric modeling approach instead of the analysis with high computational cost and the load change information on the aircraft wing can be estimated quickly and effectively. The deformation information obtained from the reduced structural model is transferred to the CVs and the surface of the deformed aircraft wing is obtained by the Bezier curves. The distribution of the load change on the aircraft wing is obtained when the new position of the control points is associated with the AIC matrix. The methods used in this study can be used in the preliminary design stage of an aircraft or when iterative solutions are requested to achieve a faster and effective result for aeroelastic analysis. In addition, although the use of the proposed method is shown for an aircraft wing example in this thesis, it can also be used for other structures which involve the fluid-structure interaction effect.

Twitter gibi sosyal medya platformları insanların rahat bir şekilde iletişim kurabilmesi için oldukça etkili mecralardır. Bu platformlar hayatı kolaylaştırmak adına birçok avantaj sağlamasına rağmen, insanların kandırılması, yanlış bilgi yayılarak insanların yanlış yönlendirilmesi, manipüle edilmesi ve sözlü taciz gibi birçok soruna da neden olmaktadır.. Özellikle sosyal botlar, bahsedilen zararlı içeriklerin hızlı bir şekilde yayılması ve daha görünür hale gelebilmesi adına sürekli olarak içerek paylaşarak bu aktivitelerin gerçekleştirilmesini daha kolay bir hale getirmektedir. Bu durumu engelleyebilmek adına sosyal bot tespit sistemleri geliştirilmiştir. Buna rağmen, geliştirilen sistemlerin performansları, veri setlerinin sınırlı sayıda ve türde bot hesap bulundurmasından dolayı tam doğru bir şekilde değerlendirilememektedir. Bundan dolayı, bu tezde yapılan çalışmalarda bot tespit sistemlerinin performanslarının doğru bir şekilde değerlendirilebilmesi ve sosyal bot tespiti probleminin çözülüp çözülemediği araştırılmaktadır. Yapılan deneyler ile, 4 farklı bot tespit sisteminin performansları farklı deney düzenekleri üzerinde karşılaştırılarak en yüksek performansa sahip model bulunmaya çalışılmıştır. Kullanılan modellerin orijinal çalışmalarında raporlanan skorların çok yüksek olduğu görülmesine rağmen, modeller farklı test setlerinde düşük performanslar göstermişlerdir. Buna rağmen, performansı en yüksek olan modelin Botometer olduğu anlaşıldığından, Botometer'ın performansının daha detaylı incelenmesi gereksinimi ortaya çıkmıştır. Farklı bir bakış açısıyla deneyler gerçekleştirilerek Botometer'ın performansı 5 farklı bot senaryosu kullanılarak değerlendirilmiştir. Bu deneyler sonucunda, Botometer'ın yalnızca 1 senaryo dışında tüm senaryolarda kötü performans sergilediği görüldüğünden, sosyal bot tespiti probleminin hala araştırılmaya açık bir problem olduğunu anlaşılmaktadır., Social media platforms such as Twitter, provide an incredibly effective way to communicate with people. While these platforms have many benefits, they can also be used for deceiving people, spreading misinformation, manipulation and verbal harassment. Social bots are usually employed for these kind of activities to artificially increase the amount of a particular post. To mitigate the effects of social bots, many bot detection systems are developed. However, the evaluation of these methods are challenging due to lack limited available datasets and the variety of bots people might develop. Therefore, in this thesis, it has been investigated whether the performance of bot detection systems can be accurately evaluated and the social bot detection problem is solved. The experiments carried out, the performances of 4 different bot detection systems are compared on different experimental setups to find which model has the highest performance. Although it was observed that the scores in the original studies where the models were very high, the models showed poor performance in different test sets. However, since it is understood that the model with the highest performance is the Botometer, a more detailed examination of the performance of the Botometer should be done. Experiments were carried out with a different perspective and the performance of the Botometer is evaluated using 5 different bot scenarios. As a result of these experiments, Botometer shows low performance in all scenarios except one and the problem of social bot detection is still an open problem to investigate.

Son yıllarda, mikro teknolojideki gelişmelerle beraber Mikro Hava Araçları (MHA'lar) üzerindeki çalışmalar hız kazanmıştır. Özellikle düşük hızlarda yüksek aerodinamik verimliliğe ve yüksek manevra kabiliyetine sahip çırpan kanatlı MHA'lar, oldukça ilgi çeken bir araştırma alanı olmuştur. Çırpan kanatlı MHA'ların geliştirilmesi için doğadaki kuş ve böceklerin uçuş özelliklerinden esinlenilmiştir. Düşük Reynolds sayılarında (, In recent years, the studies on Micro Air Vehicles (MAVs) have increased together with the advances in microtechnology. Especially, flapping-wing MAVs with both the high aerodynamic efficiency in low velocities and the high manoeuvring capability have become a very remarkable research area. The flight characteristics of the birds and insects in nature have led the development of flapping-wing MAVs. The aerodynamics of the insects flying at low Reynolds numbers (

Kablosuz iletişim, günümüzde bilginin iletilebilmesi için kilit bir rol oynamaktadır. Giderek artan daha yüksek veri hızı, daha etkili güç verimliliği ve daha yüksek spektral verimlilik taleplerini karşılamak için, çok girdili çok çıktılı sistemler kablosuz iletişimde önemli bir yer edinmiştir. Ancak, çok girdili çok çıktılı sistemlerde kullanılan anten sayıları, bu talepleri karşılamak için yeterli olamamıştır. Bu nedenle, baz istasyonlarında bulunan anten sayılarını arttırma prensibine dayanan yoğun çok girdili çok çıktılı sistemler çözüm olarak önerilmiştir. Yoğun çok girdili çok çıktılı sistemler, 5G kablosuz iletişim teknolojilerinde önemli avantajlar sunsa da baz istasyonlarının kurulum maliyetleri yüksektir ve güç tüketimi fazladır. Baz istasyonu kurulum maliyetlerini düşürmek için sabit genlikli önkodlama kullanım fikri ortaya atılmıştır. Sabit genlikli önkodlama, çok antenli ileticide tek bir radyo frekans zinciri kullanarak, etkili ve uygulanabilir güç yükseltimi sağlayan bir iletim tekniğidir. Bu teknikte, kablosuz iletim yapılan her kullanıcıya eşit seviyede çok kullanıcılı girişim enerjisi sunulur ve geleneksel sıfıra zorlayıcı kodlama tekniklerine göre başarılabilir veri hızında kayıplara neden olmaktadır. Bu kayıpları bir miktar geri kazanmak amacıyla, çok genlikli önkodlama fikri ortaya atılmıştır. Çok genlikli önkodlama, yoğun çok girdili çok çıktılı sistemlerde birden fazla radyo frekans zinciri kullanarak, antenlerin gruplanması ve güç ihtiyaçlarına göre antenlere farklı seviyelerde güç paylaşımı yapılması prensibine dayanmaktadır. Bu teknikte, kablosuz iletim yapılan her kullanıcıya eşit seviyede çok kullanıcılı girişim enerjisi sunulmuştur ve sabit genlikli önkodlamaya göre önemli bir performans artışı sağlanmıştır. Yeni nesil kablosuz haberleşme taleplerini karşılamak adına önerilen bir başka çözüm ise dikgen olmayan çoklu erişim tekniklerinin kullanımıdır. Bu çoklu erişim tekniğinde güç ekseninde çoğullama yapılarak farklı kullanıcıların aynı zaman diliminde aynı frekans bandını kullanmalarına izin verilmektedir. Dikgen olmayan çoklu erişim temelde süperpozisyon kodlaması ve ardışık girişim giderici yöntemlerine dayanmaktadır. Bu tezde, biz sabit ve çok genlikli önkodlama fikirlerine dayanarak, kablosuz iletim yapılan kullanıcıların gözlemlediği çok kullanıcılı girişim enerjisini farklılaştırmak amacıyla, yoğun çok girdili çok çıktılı sistemler için sabit ve çok genlikli önkodlamanın, dikgen olmayan çok erişim tekniğiyle birlikte kullanılması fikrini sunduk. Sabit ve çok genlikli önkodlamanın dikgen olmayan çoklu erişimle birlikte kullanımı durumunda, bağımsız ve eş dağılıma sahip Rayleigh sönümlü kanallar üzerinde yaptığımız simülasyonlar gösterdi ki; kullanıcılar kanal durumlarına göre eşleştirilerek, süperpozisyon ve ardışık girişim giderici uygulamaları kullanıldığında farklı gruplarda farklı seviyelerde çok kullanıcılı girişim enerjisi gözlemlenebilmektedir. Çok genlikli önkodlamanın kullanılması, sabit genlikli önkodlamanın kullanılma durumuna göre kullanıcılarda gözlemlenen çok kullanıcılı girişim enerjisini kayda değer biçimde azaltmaktadır., Wireless communication plays key role to transmit information at the present time. In order to provide ever increasing data rate, power efficiency and spectral efficiency demands, multiple input multiple output systems are offered. However, number of antennas at the base stations of multiple input multiple output systems is not enough to meet these requirements. For this reason, massive multiple input multiple output systems which use a great number of antennas at the base stations have been proposed to solve this problem. Massive multiple input multiple output systems provide significant improvements for fifth generation wireless communication technologies. On the other hand, there are some problems need to be solved such as higher built cost and power consumption of these systems. Constant envelope precoding has been proposed to reduce base stations' building costs and hardware complexity. Constant evelope precoding is an effective and applicable technique that provides wireless communication with only one nonlinear power amplifier coupled with phase shifters in front of the each antennas at the base stations. Constant envelope precoding offers same level of multi user interference to each user and results in performance loss related to achievable data rates compared to conventional zero forcing precoding approaches. In order to recover performance loss, multi envelope precoding has recently been proposed. In multi envelope precoding, there are more than one but limited number of power amplifiers coupled with phase shifters in front of the each antennas at the base stations. Thus, different power levels can be provide to different group of antennas according to the power requirements. As a result of the multi envelope precoding, there is a considerable improvement in achievable data rates compared to constant envelope precoding, but still same level of multi user interference is observed on users. Non-orthogonal multiple access technique is an another prepared solution to meet new generation wireless communication demands. In non-orthogonal multiple access, users can be communicate at the same frequency band and time interval thanks to superposition coding and successive interference cancellation techniques. In this thesis, we proposed an idea that using non-orthogonal multiple access with constant and multi envelope precoding for massive multiple input multiple output systems with the objective of differentiate multi user interference observed on users according to their requirements. We pair users according to their channel conditions and examine the impact of the non-orthogonal multiple access multi user interference. Simulations for the independent and identically distributed Rayleigh fading channel show that different multi user interference levels are possible with non-orthogonal multiple access under both constant envelope and multi envelope precoding. Using multi envelope precoding provides better performance than constant envelope precoding.

Güvenilirlik merkezli bakım 1970'li yılların başından itibaren havacılık sektöründe önemli hale gelmeye başlamıştır. Nowlan ve Heap tarafından (1978) Amerikan Hava Kuvvetleri için hazırlanan güvenilirlik merkezli bakım raporu ile birlikte bu alandaki çalışmalar yoğunlaşmıştır. Yapılan tez çalışması ile günümüzde havacılık sektöründe yaygın olarak kullanılan güvenilirlik merkezli bakım uygulamasının zırhlı kara araçları süspansiyon sistemi üzerinde bir örneğinin geliştirilmesi üzerinde durulmaktadır. Güvenilirlik merkezli bakım uygulaması geliştirilirken saha arıza verileri ve süspansiyon sistemi Hata Türleri ve Ektileri Analizi (HTEA) sonuçları kullanılmıştır. Uygulamayı gerçekleştirmek için Türk Ordusu Zırhlı Muharebe Araçları'nın saha arıza kayıt verilerinden süspansiyon sistemi arıza verileri incelenmiştir ve sınıflandırılmıştır. Veriler uygun hale getirildikten sonra parça hata oranları Reliasoft yazılımı kullanılarak uygun dağılımlar seçilerek hesaplanmıştır. Aynı zamanda paletli zırhlı araçlar süspansiyon sistemi için HTEA benzeri bir bilgi formu yapılmıştır. Çıkan sonuçlar güvenilirlik merkezli bakım akış şemasına uygun şekilde değerlendirilmiştir ve zırhlı paletli araçların süspansiyon sistemi için güvenilirlik merkezli bakım oluşturulmuştur. Güvenilirlik merkezli bakım uygulaması ile birlikte süspansiyon sisteminin hazır bulunuşluk, ürün emniyeti, ürün kalitesi, ürün ömrü, ömür devri maliyetinde meydana gelen olası değişiklikler değerlendirilmiştir. Güvenilirlik merkezli bakım çalışması sonucunda, mevcut tedarikçi ve tecrübeye dayalı bakım planlamasına göre hazır bulunuşluk süresinde %6 iyileştirme ve sahada yaşanan yıkıcı şiddete sahip arızaların tamamen engellenmesi sağlanmıştır., Reliability centered maintenance (RCM) has become important since the early 1970's in the aviation industry. Along with the reliability-centered maintenance report prepared by Nowlan and Heap (1978) for the US Air Force, the efforts in this area have intensified. In this thesis, reliability centered maintenance plan constructed for the suspension system of a tracked armored vehicle. Aftersales Field Failure Data and Failure Modes and Effects Analysis (FMEA) results have been used to develop reliability centered maintenance for tracked armored vehicle suspension system. Turkish Army field failure data of the suspension system of a specific tracked armored vehicle has been analyzed and categorized. Suitable distribution models have been applied to the suspension system sub-components from field failure data in Reliasoft software. FMEA has been made for tracked armored vehicle suspension system according to the MIL-STD-1629. FMEA and reliability parameters of the suspension system is used to find the best suited maintenance model from reliability centered maintenance flow chart. With the application of reliability-centered maintenance, the following features of the suspension system are expected to be improved: Product reliability and life, availability, product safety, product quality, product life cycle cost. By comparison of Reliability centered maintenance based maintenance activities results against supplier and experience based maintenance activities, availability is improved around %6 and all the catastrophic severity class failures are prevented.

Pompaların dünyadaki enerji tüketiminde %20'lik bir orana sahip olduğu dikkate alındığında eski teknolojili sabit devirli pompaların sebep olduğu enerji sarfiyatının büyüklüğü gözler önüne serilmektedir. Avrupa birliğinin aldığı kadar gereği 2013 yılından itibaren sabit devirli sirkülasyon pompalarının %95'lik kısmının satışı yasaklanmıştır. Avrupa'da yeni nesil ıslak rotorlu pompa kullanılmasıyla yapılabilecek yıllık enerji tasarrufu yaklaşık 23 milyar kWh elektrik enerjisidir. Avrupa birliği üyesi ülkelerde sirkülasyon pompalarının enerji verimlilik endeksinin 0.23'ün üzerinde olması durumunda satışı yapılamamaktadır. Alman hükümetinin uyguladığı BAFA isimli bir teşvik programıyla eski nesil sirkülasyon pompalarını yeni nesil yüksek verimli ve enerji verimlilik endeksi 0.2'den küçük olan sirkülasyon pompası ile değiştiren kişilerin yatırımlarının %30'u devlet tarafından karşılanmaktadır. Bu durumda pompa üreticileri piyasada tutunabilmek için pompalarında daha yüksek verimli elektrik motorları ve sürücü sistemleri kullanmaya yönelmişlerdir. Motorda yüksek verim elde etmek amacıyla eski nesil sirkülasyon pompalarında kullanılan asenkron motorlar, yüksek verimli sürekli mıknatıslı senkron motorlar ile değiştirilmiştir. Motordaki sürtünmeyi azaltmak ve soğutmayı kolaylaştırmak içi ise sirkülasyon pompası uygulamalarında motor tasarımında genellikle ıslak rotorlu sürekli mıknatıslı senkron motor tasarımı tercih edilir. Bu yapıda rotor ve stator birbirinden bir kılıf ile ayrılır ve rotor su içinde döner. Tez kapsamında enerji verimlilik endeksi 0.2'den büyük olan sirkülasyon pompalarının mıknatıslı senkron motorları için geliştirilen kontrol algoritması ile enerji verimlilik endeksi azaltılmıştır. Bu kontrol algoritması belirlenen debi değerleri için oluşturulan hız referans tablosunun vektör kontrol yöntemine entegre edilmesiyle debi değerine göre motorun referans hızını değiştirir bu sayede pompanın daha verimli çalışması sağlanmaktadır. Geliştirilen algoritmada EEI değerinin hesaplanması için deneysel ölçümler yerine yarı analitik metodoloji kullanılmıştır. Yarı analitik metodun kullanılmasındaki temel hedef EEI hesabı için gerekli olan deneysel uğraşı azaltmak ve farklı üreticilere ait pompaların EEI değerinin kolaylıkla sistematik olarak belirlenmesini sağlamaktır. Bu yöntemin temel amacı pompanın yük profilindeki her çalışma noktasındaki tükettiği elektriksel güç P_(Li)'yi yarı analitik bir yöntem kullanarak belirlemektir. Tezin ikinci kısmında yeni nesil yüksek verimli sirkülasyon pompalarının yapıları ve kontrol tipleri incelenmiştir. Temel pompa bilgileri ve hidrolik tanımlar verilmiştir. Üçüncü kısımda, yeni nesil yüksek verimli sirkülasyon pompalarında kullanılan sürekli mıknatıslı senkron motorlar incelenmiştir. Öncelikle kullanılan mıknatıs tiplerinin özellikleri incelendikten sonra mıknatıslı motorlar sınıflandırılmıştır. Bu sınıflandırmanın ardından SMSM'un parametrelerinin ölçüm yöntemleri anlatılmış ve tez kapsamında kullanılan motorun parametreleri bu yöntemler ile ölçülmüştür. Bu bölümün sonunda ise SMSM'un detaylı matematiksel modelleri çıkarılmıştır ve bu modeller motorun kontrol algoritmasının anlaşılması için oldukça önemlidir. SMSM'un detaylı matematiksel modeli çıkartıldıktan sonra dördüncü kısımda tez kapsamında geliştirilen algoritmanın test edildiği prototip motorda da kullanılan ve motor d-q matematiksel modelini referans alan vektör kontrol metodu incelenmiştir. Vektör kontrole ilişkin temel bilgiler, sensörlü vektör kontrol, tez çalışmasında da kullanılan açık çevrim akı tahmini ile sensörsüz vektör kontrol yöntemine ilişkin detaylar verildikten sonra tez kapsamında geliştirilen q ekseni akımı ile debi tahmini ve basma yüksekliği tahmini gibi pompa parametrelerini tahmin eden algoritma anlatılmıştır. Bu tahmin algoritmaları sayesinde pompanın bağlı olduğu sisteme ilişkin parametreler, debimetre ve fark basınç ölçer gibi pahalı ölçüm cihazları olmadan tahmin yöntemiyle elde edilmiş ve motorun sistem isterine uygun hızda dönmesi sağlanmıştır. Bu bölümün sonunda ise tez kapsamında kullanılan kontrol kartının donanım yapısı tanıtılmış ve ilgili kısımların devre şemaları verilmiştir. Tezin beşinci kısmında, DIN EN 16297-1 standartına uygun olarak ıslak rotorlu sirkülasyon pompa enerji verimlilik endeksi hesabının nasıl yapılacağı detaylı olarak anlatılmıştır. Daha sonra ise geliştirilen EEI optimizasyon yönteminin detayları ve uygulanışı adım adım açıklanmıştır. Yöntemin temeli olan referans hız tablosunun oluşturulması için geliştirilen yarı analitik yöntem Mathcad ortamında sayısal olarak çözümlenerek prototip pompa için referans hız tablosu oluşturulmuştur. Tezin son kısmında ise beşinci kısımda Mathcah ortamında sayısal çözümleme ile elde edilen referans hız tablosu vektör kontrol yöntemine entegre edilerek pompa üzerinde test edilmiştir. Tez kapsamında çalışılan ve geliştirilen kontrol yöntemleri dünyanın üç büyük pompa üreticisi bir Alman pompa firmasının EEI değeri 0.23 olan bir ıslak rotorlu sirkülasyon pompasına uygulanarak EEI değeri 0.20'ye düşürülmüştür. Tezin tüm aşamalarında ölçüm ve testler yapabilmek için tasarlanıp üretimi yaptırılan hidrolik test ve elektriksel parametre ölçüm sisteminden faydalanılmıştır. Tezin başlangıç noktası olan ve Avrupa piyasasına satışa sunulamayan ürünler için kontrol algoritması geliştirme hedefine ulaşmıştır. Kullanılan standart kontrol algoritması yerine geliştirilen kontrol algoritmasının kullanılması sayesinde, pompaların EEI değeri düşürülmüş ve pompalar dünya pazarına satılmıştır., Considering that the pumps have a 20% share in the energy consumption in the world, the magnitude of the energy consumption caused by the old technology fixed cycle pumps is revealed. As take decision by the European Union, after 2013, 95% of circulation pumps of fixed cycle circulation pumps are prohibited. The annual energy savings that can be achieved by using a new generation wet rotor pump in Europe is approximately 23 billion kWh. In the member states of the European Union, the circulation pumps can not be sold if the energy efficiency index is above 0.23. In this case, the pump manufacturers have tended to use higher efficiency electric motors and drive systems in their pumps in order to hold onto the market. Asynchronous motors used in old generation circulation pumps were replaced with high efficiency permanent magnet synchronous motors in order to obtain high efficiency in the motor. In order to reduce friction in the engine and to facilitate cooling, in circulation pump applications, the design of the motor is generally preferred in the design of wet rotor permanent magnet synchronous motor. In this structure, the rotor and stator are separated from each other by a case and the rotor rotates in water. Within the scope of the thesis, energy efficiency index has been reduced with the control algorithm developed for circulation pumps with an energy efficiency index greater than 0.2. This control algorithm changes the reference speed of the motor according to the flow rate by integrating the speed reference table created for the determined flow values into the vector control method, thus ensuring more efficient operation of the pump. In the second part of the thesis, the structures and control types of new generation high efficiency circulation pumps are examined. Basic pump information and hydraulic definitions are provided. In the third part, permanent magnet synchronous motors used in new generation high efficiency circulation pumps are examined. After examining the properties of the magnet types used, permanent magnet motors are classified. After this classification, the measurement methods of the parameters of the PMSM are explained and the parameters of the motor used within the scope of the thesis were measured with these methods. Detailed mathematical models of PMSM are explained at the end of this section. In the fourth part, vector control method is examined. Basic information about vector control, sensor vector control, open loop flux prediction for sensorless vector control method are given. The algorithm that estimates the pump parameters such as flow rate and head height with the q axis flow developed in the thesis is explained. At the end of this section, the hardware structure of the control card used is introduced and circuit diagrams of the relevant parts are given. In the fifth part of the thesis, how to calculate the wet rotor circulation pump energy efficiency index according to DIN EN 16297-1 is explained in detail. Then, the details and implementation of the developed EEI optimization method are explained step by step. Proposed control method in this study was named as semi-analytical because at the beginning of the analysis experimental data were required. The basis of the control algorithm is based on the creation of a speed lookup table with different flow rate references for the PMSM to optimize the EEI value. In the last part of the thesis, in the fifth chapter, the reference speed table obtained by numerical analysis in Mathcad environment was integrated into the vector control method and tested on the pump. By combining the developed control algorithm with FOC control, the efficiency of PMSM in pump application is increased. Moreover, with the analysis program developed in mathcad environment, the number of experimental measurements required for EEI calculation in pump applications has been reduced. For the developed control algorithm, consistency of the analysis results were verified with experimental measurements. The lookup table (flow-velocity) generated by Mathcad analysis was applied to the wet rotor circulation pumps software of a pump company producing all over the world. Thanks to the control algorithm developed instead of the standard control algorithm used, the EEI value of the pumps has been reduced and sold to the world market.

Bu çalışma kent kültürünün vazgeçilmez bir unsuru olan AVM'lerdeki mimari programları kentlerde mimari kültürün bir parçası olarak tek yapı şeklindeki programlarla karşılaştırmaktadır. Bu karşılaştırmada plan, form, imge ve malzeme bir mimari programın asal bileşenleri olarak kabul edilmekte ve bulgular bu dört bileşen çerçevesinde ortaya konulmaktadır. Bu çalışmanın kapsamında, üst ölçekte ülkemizdeki AVM'ler ve bir tipoloji tartışması yapılabilmesi için dört ana program, sinema, ibadethane, çocuk oyun alanı ve sokak programları, kent içi ve AVM içi örnekleri karşılaştırılmak üzere seçilmiştir. Türkiye genelinde 400'ün üzerindeki AVM'nin yaklaşık 213 kadarı Ankara, İstanbul ve İzmir gibi üç metropol kentte bulunması nedeniyle, çalışma kapsamında seçilen AVM'lerin bu üç kent sınırlandırılmıştır. Çalışmada ilgili analiz ortaya konulurken özellikle yok-yer ve simulakr kavramları üzerinden bir açılım sunulmakta ve sonuçta AVM'lerin örnek olarak seçilen programları zamanla uğrattığı dönüşüm sebebiyle bir simulakr olduğuna ulaşılmaktadır. Bu dönüşüm ve analiz sinema, ibadethane, çocuk oyun alanı ve sokak programlarının AVM'ye dahil olduktan sonra insanların bu yerlerdeki deneyimlerine de zarar verdiği görülmüştür. Bu durumda bütüncül yapı içerisinde sürekli artan ve genişlemeye devam eden AVM'ler mimariyi, bir binanın tipolojik içeriğini ve yerlerin ruhunu yok etmektedir. Bu yüzden birer ütopik dönüşüme uğrayan AVM'lerdeki mimari programlar yeni bir tarife ihtiyaç duymaktadır., This study compares the architectural programs in shopping centers, which are an indispensable element of urban culture, with the programs in the form of a single structure as part of the architectural culture in cities. In this comparison, plan, form, image, and material are accepted as the fundamental components of an architectural program and the findings are presented within the framework of these four components. As part of this study, four main programs, cinema, house of worship, children's playground, and street, were selected to be compared through urban and shopping center examples in order to discuss shopping centers and typology in our country on the upper scale. About 213 of the more than 400 shopping centers in Turkey are located in three metropolitan cities such as Ankara, Istanbul and Izmir, thus the shopping centers selected within the scope of the study are limited to these three cities. In the study, when the relevant analysis is given, an idea is presented, especially through the concepts of non-place and simulacra, and as a result, it is found that the shopping centers are simulacra due to the transformation of the programs selected as examples over time. This transformation and analysis showed that cinema, place of worship, children's playground, and street programs also damaged people's experience in these places after they were included in the shopping center. In this case, shopping centers, which are constantly increasing and expanding in a holistic structure, destroy the architecture, the typological content of a building and the spirit of places. Therefore, architectural programs in shopping centers, which have undergone a utopian transformation, need a new definition.

Bu tez kapsamında iki eksen gimbal sistemleri için gürbüz kontrol yöntemlerinin uygulanması ve karşılaştırılması incelenmiştir. Gerçek sistem ile teorik model arasındaki farklar belirsizlik olarak alınmıştır. Bu belirsizliklere göre gürbüz kararlılık ve gürbüz performansın sağlanması için gürbüz kontrol yöntemleriyle tasarım yapılmıştır. Gürbüzlük koşullarının sağlanması için genel 1 serbestlik dereceli H-sonsuz döngü şekillendirme, H-sonsuz karma hassasiyet ve Mu sentezi kontrolcüler tasarlanmıştır. Gürbüzlük koşullarının sağlanmasının yanında daha iyi referans takibi sağlamak için 2 serbestlik dereceli model tabanlı H-sonsuz döngü şekillendirme, H-sonsuz karma hassasiyet ve Mu sentezi kontrolcüler tasarlanmıştır. Tasarlanan kontrolcüler gerçek bir gimbal sistemi üzerinden test edilmiş ve elde edilen sonuçlar karşılaştırılmıştır., In this thesis, application and comparison of robust control methods for two axis gimbal systems are investigated. Uncertainty of the system obtained as the difference between real system and theoritical model. Robust control methods are designed to achieve robust stability and robust performance. Typical 1 degree-of-freedom H-infinity loop shaping, H-infinity mixed sensitivity ve Mu synthesis controller designed to obtain robustness conditions. In addition to obtain robustness conditions, model based 2 degree-of-freedom H-infinity loop shaping, H-infinity mixed sensitivity ve Mu synthesis controller designed for better reference tracking. Designed controllers tested on a real gimbal system and obtained results compared.

Elektro-optik modülatörlerin kullanımı boyut ve verimlilik açısından kısıtlıdır. Elektro-optik modülatörlerin performans kriterleri arasında yer alan dalga kılavuzu uzunluğu ve bu dalga kılavuzuna uygulanan elektrik alanın yarattığı yapıcı ve yıkıcı girişimler bu cihazların en önemli özelliği olan elektro-optik etkiler yoluyla incelenmelidir. Bilindik elektro-optik modülatörlerden biri olan Mach-Zehnder Modülatör bu kapsamda incelenebilir. Mach-Zehnder Modülatörler Y-eklem parçalarından oluşturulabilmektedir. Bu parçalardan Y-eklem yapıların performansından ödün vermeden Y-eklemin kol uzunluğunun kısaltılabilmesi önem arz etmektedir. Kol uzunluğu cihazın boyutuna doğru orantıyla etki edecektir. Aynı şekilde, modülasyon etkisinin kullanılması için ihtiyaç olan aktivasyon gerilimi de boyut değiştikçe değişime uğrayacaktır. Yüzey alanının azalmasıyla beraber, güç tüketimi de azalacak ve böylece maliyet açısından da daha karlı yapılar üretilebilecektir. Bu noktada, tasarımların boyut ve güç olarak daha makul seviyelere çekilebilmesi gerekmektedir. Ortaya çıkan performans sonuçları, sezgisel yöntemle yapılan fotonik tasarımlarla incelenmiştir. Ancak, sezgisel yöntemlerle dene-yanıl yapılarak tasarlanan fotonik sistemler hem performans açısından yetersiz kalabilmekte, hem de belli bir boyuttan daha küçük olamamaktadır. Günümüzde, fotonik tasarımları tersine tasarım yöntemleriyle geliştirerek yapılabilecek tasarımların çeşitliliği artırılabilmektedir. Sezgisel yöntemlerle elde edilen performanslara benzer seviyelerde cihazlar daha küçük boyutlarda ve böylece az güç tüketecek şekilde tasarlanabilmektedir. Bunun için optik ve geometrik parametrelerin değiştirilmesi ve hazırlanacak konfigürasyonda farklılığa gidilerek tasarım tarzının değiştirilmesi gerekmektedir. Topoloji değişikliği yaparak geometri açısından daha başarılı yapılara ulaşılabilmektedir. Kırıcılık indisi dağılımı serbest bırakılarak elektrik alan dağılımı üzerinde yapılan değişimler gözlenerek iteratif algoritmalarla istenilen seviyelerde başarım oranına, istenilen boyutlarda varılabilmektedir. Normalde, sezgisel yöntemle yapılabilen tasarımların çözüm kümesi parametreler ile limitli iken, tersine tasarım topolojisi kullanarak hazırlanan tasarımların parametre uzayı çok daha fazla olmaktadır. Bu sebeple, tez kapsamında elektro-optik modülatörlerin temel fonksiyonları incelenmiş ve burada ortaya çıkan küçültme ve verimlilik sorunlarına tersine tasarım yöntemiyle çözüm getirilmiştir. Tersine tasarım yöntemleri incelenmiş ve yöntemlerden biri olan hedef öncelikli algoritma ile SPINS arasındaki fark anlatılmıştır. Tez çalışmasında kullanılan SPINS ile iki farklı yapı tasarlanmıştır. Yapılan çalışmalarda tasarlanan yapılardan biri 3D yazıcı ile üretilmiş olup deneyler sonucunda ümit verici sonuçlara erişilmiştir. Bu tasarımlar elektro-optik modülatörlerin modellenmesinde farklı konfigürasyonların ve başarılı, kompakt ve az güç tüketen tasarımların önünü açabilir., The use of electro-optic modulators is limited in size and efficiency. Waveguide length, which is among the performance criteria of electro-optic modulators, and constructive and destructive interferences created by the electric field applied to this waveguide should be examined with electro-optical effects, the most important feature of these devices. Mach-Zehnder Modulator, one of the known electro-optic modulators, can be examined in this context. Mach-Zehnder Modulators can be formed from Y-junctions. It is important to be able to shorten the arm length of the Y-junction without compromising the performance of the Y-junction structures. Likewise, the required activation voltage will change as the size changes. With the decrease in the surface area, the power consumption will also decrease and thus more profitable structures can be produced in terms of cost. At this point, designs should be able to be taken to more reasonable levels in terms of size and power. The resulting performance results were analyzed with photonic designs made by intuitive method. However, photonic systems designed by trial and error using heuristic methods can be inadequate in terms of performance and cannot be smaller than a certain size. Today, the variety of designs that can be made can be increased by developing photonic designs with reverse design methods. Devices with levels similar to the performances obtained by heuristic methods can be designed in smaller dimensions and less power consumption. For this, it is necessary to change the optical and geometric parameters and change the design style by making a difference in the configuration. By making topology changes, more successful structures in terms of geometry can be achieved. By releasing the refractive index distribution, by observing the changes on the electric field distribution, the desired levels of performance can be reached in desired dimensions with iterative algorithms. Normally, the solution set of designs that can be made with the heuristic method is limited by the parameters, on the contrary, the parameter space of the designs prepared using the inverse design topology is much more. Therefore, within the scope of the thesis, the basic functions of electro-optic modulators have been examined, and the reduction and efficiency problems that arise here have been solved by the inverse design method. Inverse design methods are examined and the difference between objective-first algorithm and SPINS, which are two of these methods, is explained. Two different structures were designed with the SPINS used in this thesis study. One of the structures designed in the studies was produced with a 3D printer and conducting an experiment, promising results were achieved. These designs can pave the way for different configurations and successful, compact and low power consuming designs in the modeling of electro-optic modulators.

Navigasyon çözümlerinin temel bileşenlerinden biri olan konum kestirimi problemi,günümüzde çoğunlukla küresel konumlama sistemi (KKS) ile diğer kaynaklardan elde edilen verilerin (ataletsel ölçüm birimi, sayısal arazi yükseklik verisi haritaları, barometrik basınç sensörü, tekerlek kilometre sayacı vb.) bir arada kullanılmasıyla çözülmektedir. KKS sinyallerinin kullanılamadığı ortamlarda ise konum kestirimi problemi literatürdeki açık problemler arasında yerini korumaya devam etmektedir. ̇Insanlı veya insansız, otonom veya değil farketmeksizin, herhangi bir aracın/robotun KKS sinyallerini kullanamadığı durumlarda da seyrüsefer görevini yerine getirebilmesi için, doğru ve yüksek hassasiyetli konum kestirimi yapabilmesi gerekmektedir. Altı serbestlik dereceli konum kestirimi için kullanılan çeşitli yöntemler ile algılayıcı donanımlar detaylı incelendiğinde herbirinin çeşitli avantajlarının ve dezavantajlarının bulunduğu anlaşılmaktadır. Farklı kaynaklardan elde edilen verilerin birarada kullanıldığı yöntemlerin, altı serbestlik dereceli konum kestirimi probleminin çözümünde daha iyi sonuçlar verdiği görülmektedir. Bu tez çalışmasında, tek bir kamera ve lidar sensörü kullanılarak, KKS sinyallerinin kullanılamadığı ortamlarda altı serbestlik dereceli konum bilgisinin kestirilmesi problemi ele alınmıştır. Tek bir kameradan alınan verilerin işlenmesi ile elde edilen konum bilgisinin, kestirilemeyen bir ölçek dahilinde doğru olduğu bilinmektedir. Doğru metrik ölçülerle konum bilgisini kestirebilmek için bu ölçek bilgisinin çeşitli yöntemlerle hesaplanması gerekmektedir. Bu tezde, kameradan alınan resim kareleri üzerindeki piksellerle, Lidar sensöründen elde edilen metrik veriler kullanılarak altı serbestlik dereceli konum bilgisi mutlak ölçekler dahilinde hesaplanmıştır. Önerilen algoritmanın testleri KITTI odometri veri kümesi üzerinde yapılmıştır. KITTI odometri veri kümesi; hareketli bir otomobilin üzerine yerleştirilmiş olan stereo kameralar, Lidar, ataletsel ölçüm birimi (AÖB) ve Küresel Konumlama Sistemi'nden elde edilen verilerle oluşturulmuştur. KITTI odometri veri kümesi içerisinde yer alan tek bir renkli kamera verisi ile Lidar sensörü verileri bu tezin konusu olan algoritmanın testleri için kullanılmıştır. KKS ve AÖB'den elde edilen veriler ise önerilen Görsel-Lidar Odometri algoritmasının başarısını kıyaslamak üzere referans olarak kullanılmıştır. KITTI odometri veri kümesi kullanılarak elde edilen test sonuçları, tek bir kamera verisi ile Lidar taramaları kullanılarak geliştirilen Görsel-Lidar Odometri yönteminin, maliyetli optimizasyon yöntemlerine ihtiyaç duyulmadan tutarlı konum bilgisi üretebildiğini göstermiştir., The location estimation problem, which is one of the basic elements of the navigation solutions, is mostly solved by using the global positioning system (GPS) and the data obtained from other sources (inertial measurement unit, digital terrain elevation datamaps, barometric pressure sensor, wheel odometer etc.). In GPS-denied environments,the position estimation problem is still an open problem in the literature. Any vehicle/robot(whether manned or unmanned, autonomous or not) must be able to perform accurate and high-precision location estimation in order to perform its navigation task even in GPS-denied environments. When the various methods used for the six degrees-of-freedom location estimation and the sensory equipment are examined in detail, it is understood that each has various advantages and disadvantages. It is obvious that the methods which use the data obtained from different sources together give better results in the solution of six degrees of freedom location estimation problem.In this thesis, six degrees-of-freedom (6-DOF) position estimation problem in GPS-denied environments is examined by using a single camera and lidar sensor. It is known that the position information which is obtained from a single camera is accurate up to an unknown scale factor. In order to estimate location of a vehicle with accurate metric measurements, this unknown scale information should be calculated by various methods. In this study, six degrees of freedom position information is calculated within the absolute scales by using the metric data obtained from the Lidar sensor with the pixels on the picture frames taken from the camera. Tests of the proposed algorithm were performed on the KITTI odometry dataset. KITTI odometry dataset were created with data taken from stereo cameras, Lidar, inertial measurement unit and GPS receivers which are placed on a moving car. A single color camera frames and Lidar sensor data in the KITTI odometry dataset were used to test the proposed algorithm in this thesis. Data from GPS and inertial measurement unit (IMU) were used as a reference to compare the success of the proposed Visual-Lidar Odometry algorithm. The test results obtained using the KITTI odometry dataset showed that the Visual-Lidar Odometry method, developed using a single camera data and Lidar scans, can produce consistent location information without the need for costly optimization methods.

Günümüzde, istatistiklere bakıldığında sinirsel rahatsızlıkların yüz milyonlarca insanın hayatını olumsuz yönde etkilediği görülmektedir. Her yıl yaklaşık 15 milyon insan felç olmakta ve bunlardan beş milyonu hayatını kaybederken bir o kadarı da hayatını engelli olarak sürdürmektedir. Literatürde bu olumsuzlukların üstesinden gelmeyi amaçlayan yöntemler bulunmaktadır. Bunlardan birisi sinir aktivasyonu sayesinde felçli hastaların kaslarında kasılmalar elde edebilmeyi amaçlayan Fonksiyonel Elektriksel Uyarım (FES)'dır. Ancak bu yöntemin sürekli bir şekilde kullanılmasına engel olan, bazı istenmeyen etkileri mevcuttur. Yüksek seviyede elektrik akımı uygulanması, uyarımı hedeflenmeyen sinirlerin de uyarılmasına ve sinir sistemini oluşturan dokularda tahribata yol açabilmektedir. Sinirlerin tahrip olmasını engelleyebilmek için sinirsel uyarım eşik değerinin düşürülmesi gerekmektedir. Ayrıca, istenmeyen uyarıların ve bu uyarıların yol açtığı ağrıların önüne geçebilmek için sinirsel bloklama yapılması gerekmektedir; ancak yüksek bloklama akımı uygulanması sinir sistemine kalıcı zarar verebilmektedir. Elektro-İyonik Modülasyon (EIM), FES'in yol açtığı problemlerin üstesinden gelmekte oldukça başarılı olan bir sinirsel modülasyon yöntemidir. EIM, elektrik akımı uygulamasıyla eş zamanlı olarak elektrot üzerindeki arayüz aracılığıyla sinir çevresindeki iyon derişimini değiştirerek uyarım ve bloklama eşik değerlerinde kayda değer bir düşüş elde etmiştir. EIM, sinirsel uyarımın hem kimyasal hem de elektriksel yönünü aynı anda aktif olarak kullanabildiğinden, gerçek hayat uygulamalarında kullanılan diğer elektriksel metotların yerini alma potansiyeline sahiptir. Önceki çalışmamızda, arayüz olarak İyon Seçici Membran (ISM) kullanılarak kurbağanın siyatik sinirinin çevresinden Ca2+ iyonlarının çekilmesiyle gerçekleştirilen in-vivo deneyler sonucunda elektriksel uyarıma göre, sinirsel uyarım eşik değerinde %20-25 oranında, bloklama akımı değerinde %30-40 oranında düşüş gözlemlenmiştir. Ca2+ iyonlarının çekilmesi, sinirde açık durumdaki Na+ iyon kanallarının sayısını artırarak uyarım eşik değerini azaltmaktadır. Bu çalışmada, arayüz olarak artı yüklü iyonlara geçirgen bir iletken polimer olan Poli(3,4-etilendioksitiyofen)polistiren sülfonat (PEDOT:PSS)'in kullanıldığı in-vivo deneylerde sinirsel uyarım eşik değerinde %55-60 oranında düşüş gözlemlenmiştir. PEDOT:PSS kullanımı sonucunda gözlemlenen sinirsel uyarım eşik değerindeki düşüş şu şekilde açıklanabilir; ISM sadece sinir çevresindeki Ca2+ iyonlarını çekerken, PEDOT:PSS sinir etrafındaki pozitif iyonları ISM'e kıyasla daha yüksek miktarda çekmektedir. Sinir etrafından Na+, K+ ve Mg2+ iyonlarının çekilmesi uyarım eşik değerini artıracak yönde bir etki yaratsa bile, yüksek miktarda Ca2+ iyonunun çekilmesi uyarım eşiğini artırıcı yöndeki etkiyi baskılayıp sinirsel uyarım eşik değerinin azalmasını sağlamaktadır. Uyarım deneylerinin sonucuna benzer şekilde, in-vivo ortamda yapılan bloklama deneylerinde bloklama için gerekli akım miktarında %65-70 oranında düşüş görülmüştür. Bu düşüş de ISM'e oranla daha fazla miktarda Ca2+ iyonu çekilmesi ile açıklanabilir. Ayrıca, 24 saat ve 48 saat boyunca kurutulmuş PEDOT:PSS kaplı elektrotlarla yapılan elektro-iyonik deneylerin sonuçları PEDOT:PSS'in 6 ay boyunca fareler üzerinde yapılacak olan implant deneyleri için uygun arayüz adayı olduğunu göstermektedir. Sonuç olarak, kurbağanın siyatik siniri üzerinde yapılan in-vivo deneylerin sonuçları incelendiğinde, ara yüz olarak PEDOT:PSS'in kullanılması ile ISM'e kıyasla neredeyse 2.5 kat daha iyi sonuç elde edildiği görülmektedir. Böylece, daha düşük elektrik akımı ile sinirsel uyarım ve bloklama sağlanarak sinirde oluşacak zarar en aza indirgenmiş, uyarım ve bloklama verimliliği artırılmıştır., Neurological disorders adversely affect hundreds of millions of people around the world. Almost 15 million people suffer a stroke annually, and about 5 million of them die while approximately 5 million of them left permanently disabled. In literature, several methods were suggested to solve the problems caused by these negative effects. One of these methods is Functional Electrical Stimulation (FES) that is used to achieve muscle activity on paralyzed individuals by activating nerves. However, FES has several undesired side effects that obstruct continuous treatment. Application of high stimulation current can damage the nerve tissue and it can cause the stimulation of non-target nerves. In order to prevent the damage on nerve tissue, stimulation current should be reduced. In addition, nerve blocking should be used to prevent undesired stimulations and resultant pain feeling; however, application of high blocking current can damage the nerve tissue permanently. On the other hand, Electro-Ionic Modulation (EIM) is a neuromodulation method which is significantly successful in addressing the issues caused by FES. EIM achieves significant amount of decrease on the stimulation and blocking threshold by changing ion concentration of extracellular fluid around the nerve via interface while applying electrical current at the same time. Since it utilizes both electrical and chemical aspects simultaneously, EIM has potential to replace earlier electrical modulation methods being used in real-life applications. We used Ion Selective Membrane (ISM) as an interface in our previous study. We observed 20-25% decrease of stimulation threshold and 30-40% reduction of blocking current compared to electrical method in in-vivo experiments in frog's sciatic nerve as a result of depleting Ca2+ ions around the nerve. Depletion of Ca2+ ions around the nerve increases the number of open Na+ ion channels; hence, decreases the stimulation threshold. In this study, we utilized Poly(3,4-ethylenedioxythiophene) polystyrene sulfonate (PEDOT:PSS), which is a conductive polymer that is selective to positive ions, as an interface and obtained 55-60% reduction of stimulation threshold value. Underlying reason of reduced threshold can be explained as follows; while ISM only depletes Ca2+ ions around the nerve, PEDOT:PSS depletes higher amount of positive ions around the nerve compared to ISM. Although depleting Na+, K+ and Mg2+ ions around the nerve has an increasing effect on stimulation threshold, depletion of higher amount of Ca2+ ions around the nerve suppresses this adverse effect, therefore further reduces the stimulation threshold. Similarly, in-vivo blocking experiments conducted in frog's sciatic nerve resulted in 65-70% decrease of blocking current. Further reduction of blocking current can be explained with depletion of higher amount of Ca2+ ions around the nerve compared to ISM. In addition, findings of the experiments with PEDOT:PSS that dried for 24 and 48 hours showed that PEDOT:PSS is a suitable interface for the implanted device experiments for six months in rat's sciatic nerve. In conclusion, in-vivo stimulation experiments conducted in frog's sciatic nerve showed that using PEDOT:PSS as an interface exhibited almost 2.5 times better results than using ISM; therefore, applying reduced stimulation and blocking currents minimized the chance of damaging the nerve and increased the efficiency of the method.