Search

In this study, the inflation rate which is one of the economic variables that economic units noticeis forecasted using ARIMA and Grey System Models in Turkey. The time series used in thestudy include 2003: 1-2016: 12 for TUFE and 2006: 1-2016: 12 for UFE. The findings suggest thatthe ARIMA model estimated the Consumer Price Index (CPI) with an error of 0.5%, while theGrey System Model forecasted with an error of 0.8%. In the prediction of Producer Price Index(PPI), the ARIMA model forecasted with an error of 1.8%, while the Grey System Modelforecasted with an error of 1.1%. According to the results obtained, the Grey System Model ismore successful in estimating the PPI, and the ARIMA model is more successful for the CPI.Also, both ARIMA and Grey System Model estimates have predicted the CPI better comparedto the PPI., Bu çalışmada ARIMA modeli ve Gri Sistem Modeli kullanılarak Türkiye’de enflasyon oranları tahmin edilmeye çalışılmıştır.Çalışma enflasyon hedeflemesinin uygulandığı 2003-2016 döneminikapsamaktadır. Çalışmada elde edilensonuçlara göre tüketici fiyat endeksi, ARIMA modeli ile % 0.5 ortalamamutlak yüzde hata ile tahmin edilirken Gri Sistem Modeli ile % 0.8 hata iletahmin edilmiştir. Üretici fiyat endeksinin tahmininde ise ARIMA modeli%1.8 hata ile tahmin yaparken Gri Sistem Modeli %1.1 hata ile tahmin yapmıştır. Eldeedilen sonuçlara göre tüketici fiyat endeksinin tahmininde ARIMA modeli üretici fiyat endeksinin tahmininde iseGri Sistem Modeli daha başarılıdır. Ayrıca hem ARIMA hem de Gri Sistem Modeli tahminleri tüketici fiyat endeksini üretici fiyat endeksine göre daha iyi tahmin etmiştir.Bu doğrultuda Türkiye’de enflasyon hedeflemesi uygulamasına geçişin enflasyontahminlerinin başarı yüzdesini olumlu yönde etkilediği sonucuna varılmıştır.

2006 yılının ikinci yarısından itibaren pek çok gıda ürününün fiyatı önemli oranda artmaya başlamıştır. 2008 yılı ilk yarısına gelindiğinde tahıl fiyatları dolar bazında son otuz yılın en yüksek seviyelerine ulaşmıştır. Güçlü ve sürdürülebilir bir büyüme olmaksızın gerçekleşen bu fiyat artışlarının altında yatan faktörler; artan enerji fiyatları, düşük değerli dolar kuru, yatırım fonlarının tarımsal hammadde piyasalarındaki işlemleri, elverişsiz hava koşulları, biyoyakıt talebi ve çeşitli ülkelerin ihracata getirdiği kısıtlama ve vergilerdir. Yaşanan bu gelişmeler sonucunda tarımsal hammadde stokları 1973/74 yıllarından sonraki en düşük seviyelere gerilemiştir. 2008 yılı Eylül ayından itibaren küresel krizin neden olduğu durgunluk sonrasında tarımsal hammadde ve pek çok hammadde fiyatında düşüşler yaşanmıştır. Ancak fiyatlar halen 2000 yılı reel fiyatlarının çok daha üzerinde bulunmakta ve uzun yıllar daha böyle kalması beklenmektedir. Tarımsal hammadde fiyatlarındaki artışın nedenlerinden biri olan biyoyakıt üretimi son on yılda önemli oranda artış göstermiştir. Biyoetanol üretiminde kullanılan mısır oranı 2000/2001 döneminde %4 iken 2007/2008 döneminde %12'ye yükselmiştir. ABD'de biyoetanol üretiminde ağırlıklı olarak mısır, Brezilya'da şeker kamışı kullanılırken, Avrupa'da biyodizel üretiminde sebze yağları kullanılmaktadır. Bu çalışmada biyoetanol kaynaklı mısır talebi ile mısır fiyatları arasındaki ilişki ABD için analiz edilmektedir. Bu bağlamda mısır arzı, biyoetanol kaynaklı mısır talebi ve mısır fiyatı denklemlerinden oluşan eşanlı denklem sistemi 3AEKK yöntemi ile tahmin edilmiştir. Çalışmanın sonuçlarına göre biyoetanol kaynaklı mısır talebi, mısır fiyatları üzerinde pozitif ve önemli bir etkiye sahiptir. Böylece biyoetanol üretim miktarındaki artışın mısır fiyatlarındaki artışı açıklamada önemli bir unsur olduğunu söylemek mümkündür. In the second half of 2006, prices of most major food commodities began to climb. By the first half of 2008, international US dolar prices of cereals had reached their highest levels in almost 30 years. Apart from strong and sustained economic growth, the recent boom was fueled by numerous factors, high energy prices, weak dollar, investment fund activity, the combination of adverse weather conditions, the diversion of some food commodities to the production of biofuels, and government policies (including export bans and prohibitive taxes) brought global stocks of many food commodities down to levels not seen since the 1973. This in turn accelerated the price increases that eventually led to the 2008 rally. The weakening and/or reversal of these factors coupled with the financial crisis that erupted in September 2008 and the subsequent global economic downturn, induced sharp price declines across most commodity sectors. Yet, the main price indices are still as high compared to their 2000 real levels and are expected to remain so. One of the reason of price spike that demand for feedstocks used in biofuel production has dramatically increased over the last decade. The proportion of corn used for bioethanol increased from 4% in 2001/02 to 12% in 2007/08. The major feedstocks currently in use are corn for bioethanol production in the United States, vegetable oils for biodiesel production in Europe and sugarcane, again for bioethanol production, in Brazil. In this context this paper analyzes that a relationship between corn demand for fuel ethanol and corn prices. A system of simultaneous equations representing corn supply, corn demand from fuel, and corn price is estimated by three-stage least squares (3SLS). Results suggest that fuel demand has a positive impact on the national corn price and that the demand from fuel has a condiderable impact on the corn price. Thus, significant growth in ethanol production is important in explaining corn price determination. 225

In this study, the relationship between types of government spending current, investment, interest, transfer , and gross domestic product are analyzed using the data for the period 19752015 in Turkey. According to the ARDL cointegration method, there is no long-term relationship between the variables. Then, the short-term relationship between variables was examined by VAR model, Toda-Yamamoto TY and Hacker-Hatemi J causality tests. According to VAR model, the most important variable explaining the GDP is interest expenditures. According to the TY and Hacker-Hatemi J causality tests, the causality was determined from interest expenditures to GDP, and from the GDP to interest expenditures, respectively, Bu çalışmada Türkiye ekonomisinde kamunun yaptığı cari, yatırım, faiz, faiz dışı transfer ve faiz dışı toplam kamu harcamaları ile iktisadi büyüme ilişkisi 1975-2015 dönemi verileri kullanılarak ekonometrik olarak analiz edilmiştir. Bu kapsamda ilk olarak yapılan ARDL eş bütünleşme yöntemine göre değişkenler arasında uzun dönemli bir ilişkinin olmadığı belirlenmiştir. Ardından değişkenler arasındaki kısa dönemli ilişki VAR modeli, Toda-Yamamoto TY ve Hacker-Hatemi-J nedensellik testleri ile incelenmiştir. VAR modeline dayalı ampirik bulgulara göre GSYH’yi açıklayan en önemli değişken faiz harcamalarıdır. Nedensellik analizinde ise TY nedensellik testine göre faiz harcamalarından GSYİH’ye doğru, Hacker-Hatemi-J testine göre ise GSYİH’den faiz harcamalarına doğru nedensellik tespit edilmiştir.

Gelişmekte olan ülkeler için yabancı finansman kaynakları arasında yer alan doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının hacmi 1980’li yıllardan itibaren tüm dünyada hızla artmıştır. 1980 öncesinde daha çok imalat sanayinde yoğunlaşan doğrudan yabancı sermaye yatırımları finans piyasalarının serbestleştirilmesi ile finans sektörüne ilgi göstermeye başlamıştır. 1980’li yıllardan itibaren dış ticaret rejimi ve finans piyasalarının serbestleştiği Türkiye ekonomisinde, 1990’lar ve 2000’lerin başında finansal krizler yaşanmış ve 2001 yılından sonra Türk finans sektörüne giren doğrudan yabancı sermaye yatırımlarında önemli artışlar ortaya çıkmıştır. Bu çalışmada 2007-2019 döneminde Türk finans sektörüne giren doğrudan yabancı yatırımları ile finansal gayri safi yurtiçi hasıla, kredi hacmi ve reel döviz kuru arasındaki ilişki ARDL eşbütünleşme tekniği ile uzun ve kısa dönemli olarak analiz edilmiştir. Buna göre finans sektörünün gayrisafi yurtiçi hasıladaki hacmi, ve kredi hacmi finans sektörüne giren doğrudan yatırımları hem kısa hem de uzun dönemde etkilemektedir. Reel döviz kuru ise sadece uzun dönemde etkiye sahiptir. Bu bağlamda elde edilen bulgular; finansal gelirin, finansal gelişmişliğin ve döviz piyasalarındaki hareketin finans sektörüne gelen doğrudan yatırımları etkilediğini işaret etmektedir., The volume of foreign direct investment, which is among the foreign financing sources for developing countries, has increased rapidly all over the world since the 1980s. Prior to 1980, foreign direct investments, which were mostly concentrated in the manufacturing industry, began to show interest in the financial sector with the liberalization of financial markets. The liberalization of foreign trade regime, andfinancial markets, since the 1980s in Turkey's economy, has experienced financial crises the 1990s, and in the early 2000s, and has emerged a significant increase in foreign direct investment entering the Turkish financial sector after 2001. In this study, the relationship between foreign direct investments investments in Turkish finance sector, and financial gross domestic product, credit volüme and real exchange rate in the period of 2007-2019 has been analyzed with ARDL cointegration technique as long and short term. Accordingly, the volume of the financial sector in the gross domestic product, and the credit volume affect the direct investments entering the financial sector in both short and long term. The real exchange rate, has a long-term effect only. Findings in this context indicate that financial income, financial development and movements in foreign exchange markets affect foreign direct investments in the financial sector.

İktisadi büyüme ile kamu harcamaları arasındaki ilişkisi teorik açıdan iki görüş etrafında toplanmaktadır. Bunlar, A. Wagner ve J. M. Keynesyen'in görüşleridir. Wagner'e göre iktisadi büyüme ile kamu harcamaları arasındaki nedensellik ilişkisinin yönü gelirden kamu harcamalarına doğrudur. Yani iktisadi anlamda büyüyen ekonomilerde ihtiyaçlar ve harcamalar çeşitlenmekte ve artmaktadır. Bu süreçte kamusal gelirler ve harcamalar da buna paralel olarak artış göstermektedir. Diğer taraftan Keynesyen iktisatçılar, kamu harcamalarının iktisadi büyümeyi pozitif olarak etkileyeceğini savunmaktadırlar. Yani Keynesyen görüşe göre söz konusu ilişkinin yönü kamu harcamalarından gelire doğrudur.Bu çalışmada Türkiye ekonomisinde iktisadi sınıflandırmaya göre kamu harcama türleri olan cari, yatırım, faiz, faiz dışı transfer ve faiz dışı toplam kamu harcamaları ile iktisadi büyüme ilişkisi 1975-2015 dönemi verileri kullanılarak analiz edilmiştir. Önce değişkenler arasında uzun dönemli bir ilişkinin olup olmadığı ARDL eşbütünleşme tekniği ile test edilmiştir ve değişkenler arasında uzun dönemli bir ilişkinin olmadığı belirlenmiştir. Bu durumda uzun dönemde ilişki içerisinde olmayan değişkenler arasındaki kısa dönemli ilişki VAR yöntemi ve nedensellik testleri ile analiz edilmiştir. VAR modeline dayanılarak elde edilen etki-tepki ve varyans ayrıştırması sonuçlarına göre; GSYİH'yi etkileyen en önemli kamu harcaması türü faiz harcamalarıdır. Toda-Yamamoto nedensellik test sonuçlarına göre faiz harcamalarından GSYİH'ye doğru %5 anlamlılık düzeyinde bir nedensellik ilişkisi tespit edilmiştir. %10 anlamlılık düzeyinde ise GSYİH'den yatırım harcamalarına ve faiz dışı toplam kamu harcamalarından GSYİH'ye doğru bir nedensellik ilişkisi belirlenmiştir. Hacker-Hatemi-J nedensellik analizi sonucuna göre ise GSYİH'den faiz harcamalarına doğru bir nedensellik ilişkisi elde edilmiştir. The relationship between economic growth and government spending is constituted from two theoretical perspectives. These are the views of A. Wagner and J. M. Keynesyen. According to Wagner, the causality relationship between economic growth and government spending is directed towards revenue from public expenditure. In other words, in economically growing economies, needs and expenditures are diversifying and increasing. On the other hand, Keynesian economists, argue that public spending will positively affect economic growth. In this study, the relationship between current, investment, interest, transfer (non-interest) and total government spending (non-interest) and gross domestic product are analyzed using the data for the period 1975-2015 in Turkey. Firstly, the existence of a long-term relationship between the variables was tested by ARDL cointegration technique and it was determined that there was no long-term relationship between the variables. In this case, the short-term relationship between variables was analyzed by the VAR method and causality tests. According to the results of the impulse-response functions and variance decomposition obtained based on VAR model; The most important type of government spending affecting GDP is interest expenditures. According to the Toda-Yamamoto causality test results, a causality from interest spending to GDP was determined at 5% significance level. At a level of 10% significance, a causal relationship from GDP to investment spending and from non-interest government spending to GDP was determined. According to the results of the Hacker-Hatemi-J causality analysis, a causality from GDP to interest spending was obtained. 178

Para politikası araçlarının reel üretim ve fiyatlar genel düzeyi üzerindeki etkisi parasal aktarım mekanizması kanalları ile gerçekleşmektedir. Buna göre parasal aktarım kanalları faiz oranı, kredi hacmi, döviz kuru, varlık fiyatları ve beklentiler yolu ile ekonomik hasıla ve fiyatları etkilemektedir. Türkiye'de para politikasının yürütücüsü olan Merkez Bankası para politikası araçlarını kullanarak fiyat istikrarını hedeflemektedir. Bu bağlamda enflasyon oranı para politikasının oluşturulmasında önemli rol oynamaktadır. Bu çalışmada Türkiye'de enflasyon hedeflemesinin uygulandığı dönemde parasal aktarım mekanizması kanallarının işlerliği yapısal VAR yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Yapısal VAR modeline dayalı olarak oluşturulan etki tepki fonksiyonları ve varyans ayrıştırması sonuçlarına göre TCMB'nin enflasyon hedeflemesi uyguladığı dönemde para politikası aracı olarak kullandığı faiz oranı ve kredi hacmi araçları enflasyon ve çıktı üzerinde etkili olmaktadır. Elde edilen bulgular Türkiye'de banka kredi kanalı, faiz oranı kanalı ve döviz kuru kanalının etkin olduğu yönündedir. The effect of monetary policy instruments on the level of real production and prices is realized through channels of monetary transmission mechanisms. Accordingly, monetary transmission channels affect the output and the prices through interest rate, bank lending, exchange rate, asset prices and expectations. The Central Bank of the executive of the monetary policy aims to maintain price stability in Turkey using monetary policy tools. In this context, the inflation rate plays an important role in the formation of the monetary policy.In this study, the effectiveness of monetary transmission mechanism channels were analyzed under the inflation targeting regime in Turkey using structural VAR method. According to the results of impulse response functions and variance decomposition based on the structural VAR model, the interest rate and credit volume instruments used by the CBRT as a means of monetary policy are influential on inflation. The findings show that bank lending channel, the interest rate channel, and the exchange rate channel are effective. 152