Search

Amoxicillin (AMX) is a commercial antibiotic commonly consumed due to its wide spectrum of use against a wide variety of microorganisms and its high resistance to bacteria. For this reason, it is a compound that is especially important to be removed from environmental waters. In this study, commercially activated carbon was used to remove AMX from the aqueous phase. The effect of pH, initial AMX concentration, temperature and contact time parameters affecting the adsorption process on the adsorbed AMX amount was determined. The effect of the initial AMX concentration was examined in the range of 3-500 mg / L. The pH effect on adsorption was investigated in the range of 2-10. Adsorption processes were performed for three different temperatures (10 °C, 25 °C and 40 °C). The maximum AMX adsorption capacity was calculated as 223.9 mg / g (25 ° C) in an aqueous solution with a pH of 3. Adsorption was determined to have an endothermic nature and an increase in adsorption capacity was observed with increasing temperature. Adsorption isotherms compatible with Langmuir isotherm. By evaluating the kinetic data, it was found to be compatible with the pseudo-second degree kinetic model. Activated carbon was also used effectively for AMX removal from tap water contaminated with AMX., Amoksisilin (AMX), çok çeşitli mikroorganizmalara karşı geniş bir spektrumda kullanımı ve bakterilere karşı yüksek direnç göstermesi nedeniyle yaygın olarak tüketilen ticari bir antibiyotiktir. Bu nedenle özellikle çevresel sulardan uzaklaştırılması önemli olan bir bileşiktir. Bu çalışmada, ticari olarak temin edilen aktif karbon, sulu fazdan AMX uzaklaştırılması için kullanıldı. Adsorpsiyon prosesini etkileyen pH, başlangıç AMX derişimi, sıcaklık ve temas süresi parametrelerinin adsorplanan AMX miktarına etkisi incelendi. Başlangıç AMX derişiminin etkisi 3-500 mg/L derişim aralığında incelendi. Adsorpsiyona pH etkisi ise 2-10 aralığında araştırıldı. Adsorpsiyon işlemleri üç farklı sıcaklık için (10°C, 25°C and 40°C) gerçekleştirildi. Maksimum AMX adsorpsiyon kapasitesi pH değeri 3,0 olan sulu çözeltide 223,9 mg/g (25°C) olarak hesaplandı. Adsorpsiyonun endotermik bir doğası olduğu belirlendi ve artan sıcaklıkla adsorpsiyon kapasitesinde artış gözlemlendi. Adsorpsiyon izotermelerinin Langmuir izotermi ile uyum sağladı. Kinetik verilerin değerlendirilmesi ile yalancı-ikinci derece kinetik modele uyum gösterdiği bulundu. Aktif karbon ayrıca AMX ile kirletilmiş çeşme sularından AMX giderimi için etkin olarak kullanıldı.

Tez çalışması kapsamında bölgemizde aktif olarak çalışan birçok sektörde kullanılan plastik malzemelere ait kalite parametrelerinin belirlenmesinde karşılaşılan bazı analitik problemlerin çözümüne ilişkin metotlar geliştirilmiştir.İlk bölümde, plastiklerdeki zararlı metal (Cd, Cr, Hg ve Pb) düzeylerinin AAS ile belirlenmesine yönelik klasik açık sistem yaş yakma ile örnek hazırlama basamağı, kemometrik yaklaşımlarla optimize edilerek iyileştirilmiştir. Ayrıca ksilen kullanılarak, ısıl işlem sonrası EDXRF ile metal tayinine yönelik yeni geliştirilen metot, sertifikalı referans malzeme ile valide edilmiştir. Metodun uygulamasında plastik poşetlerdeki metal analizleri gerçekleştirilmiştir. Bu metot hızlı ve güvenilir örnek hazırlama sağlamıştır. Gözlenebilme sınırları Cd, Pb ve Hg için 12 mg/kg iken; Cr için 24 mg/kg seviyesindedir. Ayrıca bu metallerin ambalaj örneklerinden gıda ve benzeri çözücülere olan migrasyonları farklı sıcaklık ve sürelerde ICP teknikleri ile çalışılmıştır.Organik matriks karakterizasyonu çalışmalarında ise, yapay güneş ışığına maruz bırakılan yapılarda yüzey fonksiyon ve morfolojisinin değişimi ATR-FTIR ve SEM teknikleri ile incelenmiş ve bu tekniklerin sektördeki uygulamalarına yönelik örnekler verilmiştir. Ayrıca plastik esaslı kompozit tekstil ürünlerinin yanması sırasında oluşabilecek sağlığa zararlı bileşenlerin nitel analizi çözücü tuzağı sonrası GC-MS ile gerçekleştirilmiştir. Kalitatif analizde başta poliaromatik hidrokarbon bileşiklerinden naftalen olmak üzere EPA tarafından zararlı kabul edilen yapılara rastlanmıştır. Bunlara ek olarak fitalat esterlerinin plastik üründeki derişimlerinin belirlenmesinde organik çözücüler ile ultrasonik ekstraksiyon sonrası GC-MS ile analizleri gerçekleştirilmiştir. Fitalat esterlerinin oyuncaklardan yapay tükürüğe geçişlerinin izlenmesi hedeflenmiş, bu amaçla geçiş sonrası sulu fazdan aktif karbon ile ayırma ve zenginleştirme işlemi geliştirilmiştir. Adsorpsiyon üzerine etkili parametreler (pH, aktif karbon miktarı ve süre) merkezi kompozit dizayn ile optimize edilmiştir. Aktif karbon yüzeyinden elüsyon için farklı çözücüler denenmiştir. Yatay çalkalama ile (37 ºC'de 2 saat) yapay tükürük çözeltisine oyuncaklardan fitalat esterleri migrasyonu gerçekleştirilmiştir. Olası geçişlerin analizinde optimize edilen aktif karbon metodu kullanılmıştır.Anahtar Kelimeler: plastik, metal, AAS, EDXRF, migrasyon, yanma ürünleri, GC-MS, fitalat, tükürük In this study, new analytical methods were developed for solution of some problems related to determination of quality parameters in plastic materials used in many sector of our region.Firstly, sample preparation step performed with open wet ashing system which is a conventional method used for the determination of toxic metal (Cd, Cr, Pb and Hg) level in plastics by AAS was improved by using chemometric approaches. In addition, new EDXRF method developed for the metal determination exploiting xylene after heat treatment was validated with certified reference material. The metal analyses were carried out in plastic bags for the application of the new method. The new solvent treatment method was obtained for a rapid and accurate sample preparation step. While detection limit of the new method for Cr was 24 mg/kg, this value for Cd, Pb and Hg was 12 mg/kg. Migration of these metals from packaging material to food and food simulants was also tested in different temperatures and periods by ICP techniques.Secondly, the effects of artificial sunlight on some different plastic components were analyzed in organic matrices characterization studies. The changes on the surface and structure were evaluated with SEM and ATR-FTIR techniques, respectively. Examples of the application of these techniques intended to industry were also performed. Thirdly, for qualitative analysis of unhealthy gas products produced during the combustion of plastic based composite textile materials, the gas products were collected in solvent trap and analyzed by GC-MS. According to qualitative analysis results, particularly naphthalene, one of the polyaromatic hydrocarbon compounds, and many other compounds adopted hazardous by EPA were identified. In addition, determine concentration of phthalate esters in plastics, GC-MS analyses were performed following ultrasonic extraction by using organic solvents. Enrichment of analyte with activated carbon from aqueous phase was also performed after migration for monitoring the phthalate migration from plastic toys into saliva. Central composite experimental design was carried out to optimize the extraction parameters, including pH, adsorption time and the amount of active carbon. Elution from the surface of activated carbon was tested by different solvents. A horizontal agitation method was utilized to extract phthalates into the simulated saliva for 2 hours at 37ºC. The optimized method was applied to study the migration of phthalates from different children?s toys into saliva.Key words: plastic, metal, AAS, EDXRF, migration, combustion products, GC-MS, phthalate, artificial saliva 178

Bu çalışmada, yüzey sularındaki bazı organofosforlu pestisitlerin gaz kromatografisi-kütle spektrometresi (GC-MS) ile tayini için yeni bir katı faz ekstraksiyon metodu geliştirilmiştir. Süspansiyon polimerizasyonu tekniği ile mikroküreler hazırlanıp taramalı elektron mikroskobu (SEM), infrared spektroskopisi (FTIR,) elementel analiz, şişme testi ve Brunauer-Emmett-Teller (BET) azot izoterm yöntemi gibi tekniklerle karakterize edilmiştir. Fonksiyonel monomer olarak metakriloil-amidotriptofan metil esteri (MATrp), çapraz bağlayıcı olarak divinilbenzen (DVB) ve başlatıcı olarak da 2,2'-azobis(izobutironitril) (AIBN) kullanılmıştır. Sentezlenen mikroküreler ile katı faz ekstraksiyon (SPE) kartuşları hazırlanmıştır. Hazırlanan adsorbanın katı faz ekstraksiyon malzemesi olarak kullanılmasıyla, geliştirilen metot optimize edilmiştir. SPE koşullarının optimizasyonunda kemometrik yüzey yanıt sistemi ile merkezi kompozit dizayn kullanılmıştır. 11 adet organofosforlu pestisitin eş zamanlı olarak GC-MS ile tayininde istenebilirlik faktörü (D) kullanılmıştır. Geliştirilen yeni tayin metoduna ilişkin gözlenebilme sınırı (LOD), doğrusal çalışma aralığı, günler içi ve günler arası tekrarlanabilirlik gibi analitik parametreler belirlenmiştir. Çalışmada LOD değerleri, 11 adet organofosforlu pestisit için 0,002-0,597 μg/L aralığında bulunmuştur. Korelasyon katsayısı değerleri 0,987-0,999 aralığında, yüzde bağıl standart sapma (%RSD) verileri gün içi çalışmalar için % 0,69-4,27 ve günler arası çalışmalar için % 0,60-4,94 aralığında bulunmuştur. Kendi hazırladığımız SPE kolonunun C18 kolonla karşılaştırılma çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Son olarak metodun gerçek örneklere uygulanmasında çeşme suyu ve gölet suyu numuneleri ile çalışılmıştır. Gölet ve çeşme suyu için geri kazanım değerleri sırasıyla % 78-125 ve % 79-139 arasında değişmektedir. In this study, a new solid phase extraction method has been developed for the determination of some organophosphorus pesticides in surface waters by gas chromatography-mass spectrometry (GC-MS). Microspheres were prepared by suspension polymerization technique and characterized by scanning electron microscopy (SEM), infrared spectroscopy (FTIR), elemental analysis, swelling test and Brunauer-Emmett-Teller (BET) nitrogen isotherm method. Methacryloyl-amidotriptophane methyl ester (MATrp) was used as functional monomer, divinylbenzene (DVB) as crosslinker and 2,2-azobis (isobutyronitrile) (AIBN) as initiator. Solid phase extraction (SPE) cartridges were prepared with synthesized microspheres. By using the prepared adsorbent as a solid phase extraction material, the developed method was optimized. Chemometric surface response system and central composite design were used to optimize SPE conditions. Desirability factor (D) was used for the simultaneous determination of 11 organophosphorus pesticides by GC-MS. In the study, LOD values were found in the range of 0.002-0.597 μg / L for 11 organophosphorus pesticides. Correlation coefficient values were in the range of 0.987-0.999, and percent relative standard deviation (RSD) data were between 0.69-4.27% for intraday studies and 0.60-4.94% for interdisciplinary studies. Comparison studies were made for SPE column and C18 column. Finally, in the application of the method to real samples, tap water and pond water samples were studied. The recovery values for pond and tap water vary between 78-125% and 79-139%, respectively. 85

Bu çalışmanın amacı, elektro çekim yöntemiyle üretilen çörek otu yağı katkılı nanokompozit poliüretan nanolifli yüzeylerin medikal amaçlı yara örtüsü olarak kullanım potansiyelinin araştırılmasıdır. Bu amaçla, farklı oranlarda çörek otu yağı içeren nanokompozit lifli yüzeyler farklı elektro çekim parametreleri ile üretilmiş ve karakterize edilmiştir. Daha sonra, in vivo ve in vitro çalışmalar ile üretilen yüzeylerin yara örtüsü olarak kullanım performansı incelenmiştir.Çalışmanın ilk kısmı çörek otu yağı katkılı nanokompozit lifli yüzeylerin üretilmesidir. Bu amaçla, farklı çörek otu yağı katkı oranları içeren nanokompozit poliüretan ve katkısız poliüretan elektro çekim çözeltileri hazırlanmış ve viskozite, yüzey gerilimi ve pH gibi çözelti özellikleri karakterize edilmiştir. Hazırlanan çözeltilerden, farklı elektro çekim parametreleri kullanılarak çörek otu yağı katkılı nanolifli yüzeyler üretilmiştir. Üretilen nanolifli yüzeylerin karkaterizasyonu taramalı elektron mikroskobu (SEM) analizleri, Fourier Transform Infrared (FTIR) spektroskopisi ve temas açısı ölçümleri ile gerçekleştirilmiştir. Elde edilen bulgulara göre, in vivo ve in vitro çalışmalarda kullanılacak en iyi nanolif yüzey morfolojisini veren çözelti konsantrasyonu ve elektro çekim üretim parametreleri tespit edilmiştir.Çalışmanın ikinci kısımda, üretilen yüzeylerin in vivo ve in vitro ortamda yara örtüsü olarak kullanımın potansiyeli araştırılmıştır. Polimerik nanolif içerisinden in vitro ortama salınan çörek otu yağı bileşen miktarları, UV-VIS spektrofotometreden alınan absorbans değerleri ile hesaplanmıştır. Polimerik nanoliften yağ salınımı verilerine en uygun kinetik modelin, Korsmeyer-Peppas matematiksel modeli olduğu belirlenmiştir. In vitro çalışmalarda, üretilen çörek otu yağı katkılı ve katksız nanolif yüzeylerin HUVEC hücre hattında sitotoksisiste etkinlikleri için WST analizi yapılarak, hücre canlılığı indeksi belirlenmiştir. Yüzeyde hücre canlılık indeksleri %70'in üzerinde olduğu ve hücre çoğalmasının en fazla çörek otu yağı katkılı nanolif yüzeyde gerçekleştiği tespit edilmiştir.Çalışmanın in vivo adımında, dişi sıçanlar üzerinde yara oluşturulmuştur. Oluşturulan yara bölgesi üzerinde çörek otu yağı katkılı ve saf poliüretan nanolifli yüzey ile ticari yara örtüsü kullanılmış ve yara alanı küçülmesi incelenmiştir. çörek otu yağı katkılı nanolifli yüzeyin, yara küçülmesi açısından; katkısız nanolifli yüzey ve ticari yara örtüsüne göre daha iyi performans sergilediği görülmüştür. The aim of this study is to investigate the potential usage of electrospun black cumin oil loaded nanocomposite polyurethane nanofibrous mats as wound dressings. Therefore, nanocomposite fibrous mats with different black cumin oil amounts were produced with different electrospinning parameters and characterized. Afterwards, the application performance of the produced mats as wound dressings were investigated by in vivo and in vitro studies.The first part of the study was to produce black cumin oil loaded nanocomposite fibrous mats. With this aim, nanocomposite polyurethane solutions with different cumin oil amounts were prepared. Also, polyurethane solution without black cumin oil was prepared. All the solutions were characterized by viscosity, surface tension and pH measurements. Black cumin oil loaded nanofibrous mats were produced by electrospinning with different system parameters. The produced mats were characterized by scanning electron microscope (SEM), Fourier Transform Infrared (FTIR) spectroscopy and contact angle measurements. According to the results, the best electrospinning solution and electrospinning production parameters were evaluated for in vivo and in vitro studies.In the second part of the study, the potential usage of the produced mats as wound dressings were investigated by in vivo and in vitro studies. The amount of black seed oil components released from the polymeric nanofiber in in vitro was calculated by the absorbance values obtained from the UV-VIS spectrophotometer. Korsmeyer-Peppas mathematical model was found to be the most suitable kinetic model for oil release data from polymeric nanofibers. In in vitro studies, cell viability index was determined by using WST analysis for cytotoxicity of HUVEC cell line of nanofibrous mats with and without black seed oil. It was determined that cell viability indexes were above 70% and cell proliferation occurred on the nanofibrous mat with the highest amount of black seed oil.In the in vivo step of the study, the wound was created on female rats. On the wound site, black cumin oil loaded nanofibrous mat, pure polyurethane nanofibrous mat and commercial wound dressing were used and wound area shrinkage was examined. It was seen that black seed oil added nanofibrous mat performed better than pure nanofibrous mat and commercial wound dressing in terms of wound reduction. 153

Bu çalışmada, moleküler baskılama tekniği kullanılarak sentezlenen yeni nesil polimerik adsorben ile 6 fitalat esterinin eş zamanlı olarak sulu ortamdaki tayininde kullanılabilecek yeni bir katı faz ekstraksiyon metodu geliştirilmiştir. Moleküler baskılama tekniği kullanılarak fitalat esterlerini (DMP, DEP, DBP, BBP, DnOP, DEHP) seçici olarak tanıyabilecek bağlanma bölgeleri içeren mikroküreler hazırlanıp taramalı elektron mikroskobu (SEM), infrared spektroskopisi (FTIR,) X-ışını fotoelektron spektroskopisi (XPS) gibi tekniklerle karakterize edilmiştir. Fonksiyonel monomer olarak metakriloil-amidotriptofan metil esteri (MATrp), çapraz bağlayıcı olarak etilen glikol dimetakrilat (EGDMA) ve kalıp molekül olarak dietil fitalat (DEP) kullanılmıştır. Farklı oranlarda fonksiyonel monomer/çapraz bağlayıcı kullanılarak farklı formülasyonlarda adsorben ile adsorpsiyon çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Sentezlenen adsorbenler ile Batch-tipi DEP adsorpsiyonu ve seçicilik çalışmaları gerçekleştirildikten sonra hazırlanan adsorbenin katı faz ekstraksiyon malzemesi olarak kullanılmasıyla, geliştirilen metot optimize edilmiştir. Fitalat esterlerinin tayininde gaz kromatografisi-kütle spektrometresi (GC-MS) cihazından yararlanılmıştır. Geliştirilen yeni tayin metoduna ilişkin gözlenebilme sınırı (LOD), doğrusal çalışma aralığı, günler içi ve günler arası tekrarlanabilirlik gibi analitik parametreler belirlenmiştir. Çalışmada LOD değerleri, 6 fitalat esteri için 0,31−0,41 μg/L aralığında bulunmuştur. Korelasyon katsayısı değerleri 0,988- 0,999 aralığında, yüzde bağıl standart sapma (%RSD) verileri gün içi çalışmalar için % 1,2−5,9 ve günler arası çalışmalar için % 1,7-6,9 aralığında bulunmuştur. In this study, a highly selective adsorption procedure combining dummy molecular imprinting and solid-phase extraction was developed for simultaneous isolation and determination of six phthalate esters which are dimethyl phthalate(DMP), diethyl phthalate(DEP), di-n-butyl phthalate (DBP), benzyl butyl phthalate (BBP), di(2-ethyl-hexyl) phthalate(DEHP), di-n-octyl phthalate (DnOP) from aqueous solution. The imprinted polymer was prepared by using diethyl phthalate (DEP) as dummy template. The dummy molecularly imprinted microbeads (DMIPs) were synthesized with suspension polymerization. Methacryloyl-amido-tryptophan methyl ester (MATrp) and ethylene glycol dimethacrylate (EGDMA) were used as functional monomer and cross-linker, respectively. The DMIPs microspheres were characterized by scanning electron microscopy (SEM), infrared spectroscopy (IR) and X-ray photoelectron spectroscopy (XPS). A series of DMIPs synthesized with different functional monomer/template ratios were evaluated with adsorption experiments. The isolation performance of the DMIPs and NIPs were also evaluated with selective recognition experiments. The microspheres were applied as a specific sorbent for solid-phase extraction of six phthalate esters from water, showing high affinity and high selectivity to the target analytes. The DMIPs were successfully used for the selective analysis of six phthalate esters from water by using gas chromatography-mass spectrometry (GC-MS). Under the optimized conditions, very good linearity was observed for all analytes in a range between 0.31−0.41 μg/L with coefficient of determination (R2) between 0.988 and 0.999. The relative standard deviations (RSDs) were in a range of 1.2−5.9% for intraday precision and 1.7-6.9% for interday precision. 106