Search

Although the tale about tort law and risks is almost as old as time itself, the concept of judge-made risk regulation is an odd one out in the world of tort law scholarship. Traditionally, tort law practitioners and (most) scholars understand the tort law system as an individual dispute resolution mechanism with its very raison d’etre to do justice in a bipolar relationship between the plaintiff and the defendant.1 According to this conception, tort law offers a victim the possibility to hold the wrongdoer accountable for his alleged wrongful behavior and when he or she does so, a civil judge allocates the responsibilities in relation to the risks involved between the proceeding parties.2 The judge determines the extent to which the plaintiff or the defendant is ex ante responsible for the management of the risk and whether the defendant ex post has to compensate the victim for the costs of the negative consequences of a risk that has materialised. [...]

In deze bijdrage wordt sinds het verschijnen van het proefschrift Motive Matters! (2012) over opzettelijk tekortschieten na een korte terugblik een drietal ontwikkelingen besproken waarbij de schuldenaar op een of andere wijze opzettelijk de contractuele vertrouwensband doorbreekt of lijkt te doorbreken.

In deze bijdrage wordt nagegaan hoe er in de tuchtrechtelijke jurisprudentie vorm gegeven wordt aan de rol van de BIG-geregistreerde beroepsbeoefenaar die in die hoedanigheid klaagt over een collega. Geconstateerd wordt dat de tuchtrechter niet altijd eenduidig en helder toetst op welke gronden een beroepsbeoefenaar in die hoedanigheid toegang heeft tot de procedure. Gewezen wordt op de wenselijkheid van consistente en heldere toetsing van de ontvankelijkheid, zowel ten aanzien van de vraag wanneer een beroepsbeoefenaar klachtgerechtigd is als ten aanzien van de vraag wanneer het verweten handelen binnen de reikwijdte van het tuchtrecht valt.

Dit artikel reflecteert op de stand van zaken waar het gaat om de behartiging van het milieubelang door middel van het privaatrecht. Een dergelijke reflectie begint in het verleden: hoe zijn wij gekomen waar wij nu zijn? En strekt zich uit naar de toekomst: welke ontwikkeling is te verwachten en wat is wenselijk? In deze bijdrage staan deze vragen centraal. Daarbij ligt de focus op civiele vorderingen tegen de overheid gericht op wijziging van beleid of regelgeving, omdat deze in strategische zin vooralsnog de grootste betekenis toekomen.

This chapter addresses the possible contributions and limitations of empirical research for legal research in the domains of private law, criminal law and constitutional and administrative law. The authors do this to gain a better insight in the nature of legal research and – based on that – to try to inspire legal scholars to embrace and possibly engage in empirical research themselves, to enrich their work. After a general introduction, some of the peculiarities of legal research are dealt with, offering a possible explanation for the seemingly slow reception of empirical scholarship within legal research. Next, the possibilities and the pros and cons of empirical research methods for the three legal domains covered are dealt with. The chapter takes a special look at the empirical research methods that are dealt with elsewhere in this volume and discusses the possibilities and limitations of these methods for legal research in the three legal domains covered.

Daar de avonturen in de effectenlease voor alle betrokken partijen slecht afliepen, volgden vele procedures over de afweging van de wederzijdse verantwoordelijkheid van de financiële instellingen en de particuliere beleggers. Door standaardisering en het aandragen van duidelijke maatstaven probeert de Hoge Raad nu een einde te maken aan de vele geschillen die nog lopen. Naar aanleiding van een recent arrest vat deze bijdrage de maatstaven samen voor het bepalen van de omvang van de schadevergoedingsplicht van de aanbieder van effectenleaseproducten.

Onlangs verscheen van onze hand het rapport Civiel schadeverhaal via het strafproces.1 Aanleiding tot het onderzoek was de opdracht van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC) om te bezien hoe de voegingspraktijk anno 2016 verloopt, in het bijzonder gelet op de in 2010 ingevoerde wijziging van het voegingscriterium (art. 361 lid 3 van het Wetboek van Strafvordering (Sv)). Maar ook anderszins was er voldoende aanleiding voor deze verkenning. Sinds de laatste evaluatie van 20072 zijn er namelijk verschillende onderzoeken verschenen,3 werden beleidsmaatregelen getroffen en werd de Handleiding van de Raad voor de rechtspraak gepubliceerd.4 Uit de onderzoeken komt ondubbelzinnig naar voren dat slachtoffers groot belang hechten aan schadevergoeding en een voorkeur hebben voor verhaal via het strafproces. Overwegingen inzake procedurele rechtvaardigheid dragen daar, naast de aan het strafrechtelijk traject verbonden executoriale voordelen,5 aan bij. Er is, anders gezegd, geen ontsnappen aan voor de strafrechtspleging. De vraag ook is of men dat zou willen. Een antwoord op die vraag ligt besloten in de interviews die ten behoeve van ons onderzoek naar civiel schadeverhaal zijn gehouden. Daarin zijn rechters, officieren van justitie6 en advocaten7 gevraagd naar hun opvattingen over de plaats en betekenis van civiel schadeverhaal via het strafproces.8 Zijn die opvattingen gewijzigd ten opzichte van wat daarover is opgetekend in de evaluatie van 2007?9 En hoe komen deze opvattingen tot uitdrukking in de besluitvorming inzake het civiele schadeverhaal? Voordat we dit aandachtspunt uitwerken, besteden we kort aandacht aan de opzet van het onderzoek en noemen we de belangrijkste bevindingen.

De Claimcode 2011 is herzien en aangevuld met principes m.b.t. externe financiering, de Claimcode 2019.

De beleidsbrief van minister Dekker heeft de vraag naar de rechtsstatelijke waarborgen die de diverse vormen en aanbieders van ADR bieden nog relevanter gemaakt dan deze al was. In dit artikel wordt niet geconcludeerd dat er al grote misstanden plaatsvinden. Ook wordt niet gepleit voor een intensieve overheidsbemoeienis met de zich in de komende jaren verder ontwikkelende markt voor geschiloplossing. Wel wordt verwacht dat er een duidelijke visie wordt ontwikkeld over de rol die de overheid zou moeten hebben en dat de overheid de vinger aan de pols houdt. In deze bijdrage geven de auteurs een aanzet voor deze visie en doen een oproep tot discussie

We are grateful for the contribution of Stefan Voigt, Elaine Mak, David Kosař, Samuel Spáč, Ingo Keilitz and Marco Fabri to this Special Issue. Their commentaries on the indicators for independence and accountability of the judiciary as developed for the ENCJ give many useful ideas for future development. The comments also reflect the different disciplinary backgrounds of the authors and point to the need to position the ENCJ approach within the diverse disciplines that engage in the analysis of judicial independence. It is obvious that the approaches of the commenters on the ENCJ study differ widely. In economics the approach focuses on measuring independence for inclusion as variable in econometric models about, for instance, economic growth or protection of property rights. More (de-facto) independence enhances economic performance, but how more independence is to be achieved is not addressed. From the perspective of performance management of organizations, independence is part of court performance for the clients and to some degree subservient to it. In a legal, descriptive approach, the situation in different countries is described in detail, also as a part of judicial culture. The ENCJ study only sets criteria for measuring judicial independence, and does not address performance measurement of courts and judges in general.

Op 26 november 2014 is de Europese richtlijn betreffende schadevorderingen wegens mededingingsinbreuken (hierna: de Richtlijn) aangenomen.1 Met de Richtlijn vindt er een harmonisatie plaats van de mogelijkheid om schadevergoeding te kunnen vorderen in het geval van schending van het Europese mededingingsrecht. Het gaat overigens niet om een maximumharmonisatie, zodat er nog wel verschillen kunnen blijven bestaan tussen de lidstaten.2 De Richtlijn dient uiterlijk op 27 december 2016 te zijn geïmplementeerd in de nationale rechtsstelsels van de lidstaten. In deze bijdrage geven wij een overzicht van de Richtlijn en vergelijken wij enkele onderdelen van de Richtlijn met het Nederlandse recht en de Nederlandse jurisprudentie om te bezien of het Nederlandse recht binnen de implementatietermijn dient te worden aangepast.

Legal domains that can be characterized by their high rate of change caused by either societal needs or economic and technological innovations form a constant challenge for their regulatory and supervisory authorities. This contribution aims at turning this perspective from a challenge to an opportunity by finding regulatory ways that adapt flexibly to the changing realities by examining a model for a private-public regulatory and enforcement regime for the protection of minors in audiovisual media and defining conditions.

Federal University of Par?. Laboratory of Wild Animal Biology and Medicine. Bel?m, PA, Brazil / Federal University of Par?. Animal Science Post -graduation Program. Bel?m, PA, Brazil. Federal University of Par?. Laboratory of Wild Animal Biology and Medicine. Bel?m, PA, Brazil / Federal University of Par?. Animal Science Post -graduation Program. Bel?m, PA, Brazil. Federal University of Par?. Laboratory of Wild Animal Biology and Medicine. Bel?m, PA, Brazil / Federal University of Par?. Animal Science Post -graduation Program. Bel?m, PA, Brazil. Federal University of Par?. Biological Sciences Institute. Oxidative Stress Research Laboratory. Bel?m, PA, Brazil. Federal University of Par?. Biological Sciences Institute. Laboratory of In Vitro Fertilization. Bel?m, PA, Brazil. Federal University of Par?. Biological Sciences Institute. Laboratory of Cell Ultrastructure. Bel?m, PA, Brazil. Minist?rio da Sa?de. Secretaria de Vigil?ncia em Sa?de. Instituto Evandro Chagas. Bel?m, PA, Brasil. Biokapital. Hamar, Norway. Utrecht University. Faculty of Veterinary Medicine. Department of Pathobiology. Utrecht, Netherlands. Institute for Breeding Rare and Endangered African Mammals. Edinburgh, UK. Federal University of Par?. Laboratory of Wild Animal Biology and Medicine. Bel?m, PA, Brazil / Federal University of Par?. Animal Science Post -graduation Program. Bel?m, PA, Brazil. Federal University of Par?. Laboratory of Wild Animal Biology and Medicine. Bel?m, PA, Brazil / Federal University of Par?. Animal Science Post -graduation Program. Bel?m, PA, Brazil. Utrecht University. Faculty of Veterinary Medicine. Department of Pathobiology. Utrecht, Netherlands. Abstract Ovarian fragments were exposed to 0.5 M sucrose and 1 M ethylene glycol (freezing solution; FS) with or without selenium or Trolox. Histological and ultrastructural analyses showed that the percentages of normal follicles in control tissue and in tissue after exposure to FS+50 ?M Trolox were similar. Trolox prevented endoplasmic reticulum (ER)-related vacuolization, which is commonly observed in oocytes and stromal tissue after exposure to FS. From the evaluated stress markers, superoxide dismutase 1 (SOD1) was up-regulated in ovarian tissue exposed to FS+10 ng/ml selenium. Ovarian fragments were subsequently frozenthawed in the presence of FS with or without 50 ?M Trolox, followed by in vitro culture (IVC). Antioxidant capacity in ovarian fragments decreased after freeze-thawing in Troloxfree FS compared with FS+50 ?M Trolox. Although freezing itself minimized the percentage of viable follicles in each solution, Trolox supplementation resulted in higher rates of viable follicles (67 %), even after IVC (61 %). Furthermore, stress markers SOD1 and ERp29 were up-regulated in ovarian tissue frozen-thawed in Trolox-free medium. Relative mRNA expression of growth factors markers was evaluated after freeze-thawing followed by IVC. BMP4, BMP5, CTGF, GDF9 and KL were down-regulated independently of the presence of Trolox in FS but down-regulation was less pronounced in the presence of Trolox. Thus, medium supplementation with 50 ?M Trolox prevents ER stress and, consequently, protects ovarian tissue from ER-derived cytoplasmic vacuolization. ERp29 but not ERp60, appears to be a key marker linking stress caused by freezing-thawing and cell vacuolization.

De verwikkelingen rond e-Court hebben wel iets weg van een realitysoap. Sinds de oprichting ervan in 2010 is er vrijwel steeds veel gedoe rond het bedrijf. Dat gedoe bereikte begin dit jaar een voorlopig hoogtepunt. Er was sprake van een heus mediastormpje over alles wat er mis was (en is) met e-Court en waarbij termen als ‘robotrechter’ en ‘een groot en niet transparant zwart gat’ werden gebruikt. Het resultaat is een onvervalste cliffhanger. E-Court lijkt op het ogenblik geheel stil te liggen en het is nog maar de vraag of de digitale machinerie weer op gang zal kunnen worden gebracht. Zit er een volgend seizoen voor de serie in of is e-Court uitgegleden over de zeep die zij zelf produceerde en ligt zij nu uitgeteld op de grond? In deze bijdrage zal ik een poging doen om een begin van een antwoord te geven. Maar om dat te kunnen doen, moet uiteraard worden toegelicht wat de werkwijze van e-Court nu eigenlijk is en moet eerst kort worden beschreven wat aan de huidige onrust voorafging.

INTRODUCTION An important part of analysing Dutch tort law has been devoted to the way the law should and does deal with situations characterised by (technological or health) risk. Important focal points in the case law include the line of cases decided by the Dutch Supreme Court (Hoge Raad) concerning asbestos (prescription, duty of care, causation), the DES case (on alternative causation), and the District Court case dealing with the possible liability of the tobacco industry for the harms of smoking; however, the (lower) courts trying to handle litigation concerning workmen’ s diseases probably due to, for example, lead paint poisoning could also be alluded to. Perhaps the most famous recent example is the Urgenda case on climate change litigation. The concept of risk has therefore been an important trigger for judicial developments and thus in legal practice in the field of liability law (as tort is called in the Netherlands). Given that state of play, this chapter aims to advance our understanding of how liability in Dutch law does, and how it should, relate to risks. In doing so, we especially focus on how the tort law system can and/or should deal with new, until recently unknown risks (think of nanotechnology, new toxic substances and the like), looking at these risks from the current state of the law. Thus we seek to show how risk should be understood and constructed, how the Dutch legal system responds to risk and what legal techniques it uses to reduce risk. CONCEPTUALISATION OF RISK AND UNCERTAINTY LACK OF CONCEPTUALISATION IN RULINGS In their rulings, courts do not explicitly refer to definitions of risk and uncertainty, nor do they seem to be relying on established concepts of risk. For their part, Dutch scholars have only recently started to delineate the concepts of risk and uncertainty, relating them to liability law and highlighting the implicit links between risk and uncertainty on the one hand and case law and the distribution of responsibility for risks on the other hand. THE CONCEPT OF RISK In Ancient Greek, the term rhíza (which means ‘cliff’) denoted the ‘hazards of sailing too near to the cliff s: contrary winds, turbulent downdraughts and swirling tides.’ In Dutch, the term risico first appeared in 1525 and denoted the possibility of harm to trade and merchandise.

In deze bijdrage staat centraal de vraag welke mogelijkheden het aansprakelijkheidsrecht, naar huidig recht alsmede ingevolge de (ontwerp) Wet Bestuur en Toezicht Rechtspersonen, biedt voor de aansprakelijkstelling van semipublieke organisaties en/of hun bestuurders en/of toezichthouders als het gaat om verwijten die zien. Hoe is de rechtspositie van gedupeerden die de organisatie zelf, respectievelijk van bestuurders en/of commissarissen, aansprakelijk stellen? Betoogd wordt dat bij de beoordeling van de vraag naar buitencontractuele aansprakelijkheid van semipublieke organisaties parallellen kunnen worden getrokken met de beoordeling van de vraag naar overheidsaansprakelijkheid.

Urgenda is het begin van een nieuw tijdperk, een tijdperk waarin beleid ook buiten Den Haag gemaakt kan worden, en ook buiten de politiek, in de rechtszaal. Dat geldt eens te meer als we, zoals het er nu naar uit ziet, zelfs van private actoren publiek beleid en de naleving daarvan gaan vergen. Ook de zaak van Tristan van der Vlis is het begin van een nieuw tijdperk, een tijdperk waarin een gebrek aan aan te spreken daders meer en meer ondervangen wordt door de kring van mogelijke daders breder te trekken dan voorheen mogelijk was of überhaupt bedacht kon worden. Beide constateringen getuigen van de neiging van het aansprakelijkheidsrecht om constant uit te breiden, of positiever geformuleerd, van de enorme mate van creativiteit binnen en de enorme spankracht van dat aansprakelijkheidsrecht.

Het notariële tuchtrecht is van wezenlijk belang voor het notariaat. Het is niet alleen de weerslag van de notariële beroeps- en gedragsregels, het weerspiegelt ook het maatschappelijk verwachtingspatroon ten aanzien van het notariaat. Uitspraken in tuchtrechtprocedures kunnen een forse invloed op de praktijk van alledag hebben. Tuchtrecht is immers mede bedoeld om het professionele gedrag te sturen

Er is op dit moment aanleiding om de vraag naar de verantwoordelijkheid van de privaatrechtelijke wetgever, mede in relatie tot de civiele rechter, opnieuw aan de orde te stellen. Dat betekent in het huidige tijdsgewricht wel dat daarbij tevens een derde groep van ‘regelmakers’ in de beschouwing moet worden meegenomen. Het gaat dan om de private actoren die bij het uitvaardigen van ‘regelgeving’ betrokken zijn; kortom, zelfregulering of alternatieve regelgeving.

In deze bijdrage komen de meest tot de verbeelding sprekende ontwikkelingen van de laatste twee jaar op het terrein van het Nederlandse aansprakelijkheidsrecht aan de orde. Naast ontwikkelingen op dogmatisch vlak (o.a. risicoaansprakelijkheden; schadevergoedingsrecht) komt aan bod hoe we omgaan met historisch onrecht, en daarbij ook de vraag welke rol het aansprakelijkheidsrecht in het klimaatdebat kan spelen. En waar raken aansprakelijkheidsrecht en reguleringsvraagstukken elkaar, en gaat dat dan goed? Ook de wijze waarop de interactie tussen procesrecht en aansprakelijkheidsrecht verloopt, bijvoorbeeld als het gaat om collectieve acties, komt aan de orde.

Dit inleidende hoofdstuk schetst de achtergrond en de opzet van dit boek. Daarbij wordt het belang van de centrale vraag naar de (wenselijke) inzet van het recht in de strijd tegen legale maar gezondheidsbedreigende producten en diensten voor het voetlicht gebracht. Het biedt voorts een overzicht van de (veelzijdigheid van de) inhoud. De inleiding sluit af met een open uitnodiging tot verder debat.

In deze bijdrage bespreken de auteurs de wetgeving die ondernemingen verplicht (of in de toekomst mogelijk zal verplichten) te rapporteren over hun beleid aangaande maatschappelijk verantwoord ondernemen. Dergelijke transparantiewetgeving wint aan populariteit, maar de juridische implicaties daarvan zijn nog in nevelen gehuld. Het blootleggen van deze onduidelijkheden is urgent, nu deze eraan in de weg kunnen staan dat ondernemingen op een juiste manier uitvoering geven aan de uit die wetgeving voortvloeiende verplichtingen, met alle gevolgen van dien. Ondernemingen lopen bij niet-naleving het risico op civiel-, bestuurs- en strafrechtelijke sancties, alsook op reputatieschade. De auteurs brengen de consequenties van transparantiewetgeving in kaart en trekken daaruit lessen voor nieuwe wetgeving die in aantocht is.

In het Nederlandse schadevergoedingsrecht fungeert de dood als keerpunt: de direct gekwetste lijdt voor zijn overlijden de schade en na zijn overlijden zijn het diens nabestaanden. De kernvraag van deze bijdrage is of een verschuiving van de focus op schade van nabestaanden naar die op de schade van de gekwetste na de dood, een oplossing zou kunnen bieden voor de kritiek dat de huidige civielrechtelijke sanctie op het veroorzaken van iemands overlijden (te) beperkt is. Deze analyse is gemaakt aan de hand van het Franse concept perte d’une chance de survie, dat in Frankrijk is gepresenteerd als een aparte immateriële schadepost, en de vererving van een Engelse lost years-vordering ten aanzien van het netto-inkomensverlies in de jaren waarin niet gewerkt kan worden. Uit de analyse bleek dat deze veranderingen niet de oplossing bieden voor het bezwaar dat het huidige schadevergoedingsrecht in overlijdensschadezaken beperkt is. Een fundamentele herziening van het systeem door een verschuiving van de focus op de schade van nabestaanden naar die op de vordering van erfgenamen, ligt alleen al daarom niet voor de hand.

Recent publiceerde het Commissariaat voor de Media (CvdM) samen met Oxford/Reuters een rapport over consumentenvertrouwen in nieuws. Daaruit blijkt dat Nederlanders zich op dit moment weinig zorgen maken over nepnieuws. In totaal maakt slechts 30% van de Nederlanders zich zorgen over wat wel waar en wat niet waar is op het internet. Daarmee neemt Nederland een bijzondere positie in. Brazilië staat op de eerste plaats met maar liefst 85%. Op enige afstand gevolgd door de USA met 64%. Nederland staat op de laagste plek van de 37 onderzochte landen. Deze 30% van onze landgenoten maakt zich voornamelijk zorgen over het verdraaien of verzinnen van feiten met als oogmerk politieke of commerciële beïnvloeding, maar zeggen in de praktijk eigenlijk vooral slechte journalistiek tegen te komen.

Disciplinary measures and, more broadly, the pursuit of upholding the quality of professional performance are not new but have a long history. Although the disciplinary processes, disciplinary law and the disciplinary measures imposed in the past were, in principle, intended to ensure a certain degree of decency (cf. the honour of the rank), the centre of attention seems to have now shifted to ensuring a high degree of professional expertise, including non-ethical regulation and enforcement. This contribution addresses the evolution and development of the way one attempted to guarantee the professional standards of medical practitioners, lawyers and notaries in legal history. Disciplinary law is one of the roads pursued for this purpose. In discussing these professions, their origins, their (legal) development throughout history (with an emphasis on the Modern Age) and the current state of affairs will be dealt with. Some comparative remarks then follow concerning the differences and similarities in the way these professionals sought to monitor the quality of their professional performance.

Op 16 december 2016 deed de Hoge Raad uitspraak in de zaak Nederlandse Federatie van Edelpelsdierenhouders c.s. (hierna NFE c.s.) tegen de Staat. Deze uitspraak is aanleiding voor deze bijdrage over de bescherming van goodwill op grond van het EVRM, de betekenis van de erkenning van goodwill in het Nederlandse burgerlijk recht daarbij en de rol van de Nederlandse rechter bij de uitleg van het EVRM. In de eerste plaats wordt daartoe stilgestaan bij de erkenning van goodwill als ‘vermogensrechtelijk relevant’ in het Nederlandse burgerlijk recht, de bescherming van goodwill op grond van het EVRM en de relevantie van de erkenning op grond van het Nederlandse privaatrecht voor een Verdragsrechtelijke bescherming van goodwill. Het feit dat goodwill in het Nederlandse burgerlijk recht als ‘vermogensrechtelijk relevant’ wordt erkend, kan ertoe leiden dat die goodwill ook wordt beschermd op grond van het EVRM.

In order to further crime victims’ compensation, the Dutch legislator relatively recently extended the admissibility criterion. Since 2010, the key lies in the assessment of whether such a claim presents an undue burden for the criminal proceedings (S. 51f DCCP). In order to learn whether this legal change has been effective, an evaluative research was carried out containing both legal theoretical and empirical research (quantitative and qualitative). This called for an accurate research design in which classic legal research methods need to be combined with methods applied in social sciences. To counter this methodological challenge, we opted for a mix of research-design methods, using triangulation as the key to enable us to analyze the ‘law in action’. Our approach turned out to be fruitful, although not without methodological hazards. The paper contains a report on our ‘methodological journey’, providing an account of the difficulties that we encountered during the execution of our mixed research methods. The aim of the paper is only modest: we want to report on ‘the lessons learned’, endorsing the fact that triangulation is an appropriate approach for an interdisciplinary assessment of Dutch legal practice.