Search

Bu araştırmada 18-50 yaş arası yetişkinlerin bağlanma stilleri ile psikosomatik belirtileri arasındaki ilişkide duygu düzenleme güçlüğünün aracı rolü incelenmiştir. Çalışma grubunu Türkiye'nin çeşitli illerinden 312 katılımcı oluşturmaktadır. Demografik Bilgi Formu, Yakın İlişkilerde Yaşantılar Envanteri (YIYE), Duygu Düzenleme Güçlüğü Ölçeği(DÖ) ve Somatizasyon Ölçeği (SÖ) katılımcılara internet ortamında uygulanmıştır. Belirtilen form ve ölçeklerin haricinde çalışmaya dahil olan katılımcılara araştırma hakkında bilgi sahibi olabilecekleri ve istemeleri halinde araştırmayı bırakabileceklerine yönelik bilgilendirlmiş onam formu da verilmiştir. Elde edilen verilerin analizi için SPSS 22 programı kullanılmıştır. Araştırma soruları çerçevesinde elde edilen bulgular değişkenlerin (bağlanma stilleri, duygu düzenleme güçlüğü ve psikosomatik belirtiler) birbirleriyle ilişkili olduğunu ortaya koymaktadır. Somatizasyon düzeyini yordayan değişkenleri tespit etmek amacıyla uygulanan regresyon analiziyle, duygu düzenlemede güçlük ve kaygılı bağlanma ile kaçınmacı bağlanmanın somatik belirtileri yordadığı sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca kaygılı ve kaçınmacı bağlanma stillerinin duygu düzenleme güçlüğünü yordadığı görülmüştür. Bağlanma stilleri ve psikosomatik belirtiler arasındaki ilişkide duygu düzenlemenin aracı rolünü tespit etmek üzere uygulanan aracı değişken analizi, kaygılı ve kaçınmacı bağlanma ve somatizasyon düzeyi arasında duygu düzenleme becerilerinin kısmi aracı etkisi olduğunu göstermiştir. Araştırma, normal kabul edilen bireyler topluluğu içerisinde de görülme sıklığı yüksek ve Türkiye’de oldukça az çalışmaya konu olan duygu düzenleme güçlüğü kavramına odaklanmıştır. Çalışmanın, duygu düzenleme becerilerini ve bu becerilerde yaşanan güçlüklerin bağlanma stilleri ile psikosomatik belirtiler arasındaki ilişkide üstlendiği aracılığın zeminini görünür kılması açısından uzmanlara yarar sağlayacak bilgiler içerdiği düşünülmektedir. Araştırma sonunda elde edilen tüm bulgular ilgili yabancı ve yerli alanyazına göre tartışılarak desteklenmiştir. Araştırmanın sınırlılıkları ve uygulamaya yönelik gelecekte yapılabilecek çalışmalar konusunda önerilerde bulunulmuştur., In this study, the role of difficulty in emotion regulation as a mediator in the relationship between attachment styles and psychosomatic symptoms in adults aged 18-50 was examined. The research group consisted of 312 participants from various provinces of Turkey. The Demographic Information Form, Closed Relationships Inventory-Revised, Difficulties in Emotion Regulation Scale, and Somatization Scale were administered to the participants online. In addition to these forms and scales, an informed consent form was provided to the participants to inform them about the research and the option to withdraw from the study if desired. The SPSS 22 program is used to analyze the obtained data. The findings from the research revealed that the variables of attachment styles, difficulty in emotion regulation, and psychosomatic symptoms are related to each other. A regression analysis was conducted to determine which variables predicted the level of somatization and it was found that difficulty in emotion regulation, and anxious and avoidant attachment styles, predict somatic symptoms. Additionally, anxious and avoidant attachment styles were found to predict difficulties in emotion regulation. A mediator analysis was conducted to evaluate the role of emotion regulation in the relationship between attachment styles and psychosomatic symptoms, and it was found that emotion regulation skills had a partial mediating effect between anxious and avoidant attachment styles and somatization levels. The study focused on the concept of difficulty in emotion regulation, which is a common issue in the general population and is the subject of few studies in Turkey. The study is thought to provide useful information for experts in terms of understanding the foundations of emotion regulation skills and the mediation of difficulties in these skills in the relationship between attachment styles and psychosomatic symptoms. All the findings from the research were supported by relevant foreign and domestic literature and suggestions were made regarding the limitations of the research and future studies in practice.

Text in Turkish ; Abstract: Turkish and English Includes bibliographical references (leaves 45-51) x, 63 leaves Amaç: Bu çalışma yetişkin bağlanma stillerinin, depresyon ve somatizasyonla ilişkisini ve bu ilişkide algılanan sosyal desteğin aracı rolünü incelemeyi amaçlamaktadır. Yöntem: Çalışmanın örneklemi yaş ortalaması 32.53±8.95 yıl olan 202’si kadın (%43.3) ve 265’i erkek (%56.7) olmak üzere toplam 467 kişi dahil edilmiştir. Katılımcılara, Sosyodemografik Özellikler ve diğer Bilgiler Formu, Yakın ilişkilerde Yaşantılar Envanteri-II (YİYE-II), Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği (SDÖ), Beck Depresyon Envanteri (BDE), ve Somatizasyon Ölçeği uygulanmıştır. Veri analizinde Bağımsız Gruplar T Testi, Tek yönlü Anova, Pearson Korelasyon ve Hiyerarşik Regresyon Analizi kullanılmıştır. Bulgular: Örneklemin YİYE-II kaygı boyutu puanları ile SDÖ ve BDE ölçeklerinden elde edilen puanları arasında pozitif yönde anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Örneklemin YİYE-II kaygı boyutu puanları ile SDÖ ve BDE ölçeklerinden elde edilen puanları arasında pozitif yönde anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Örneklemin YİYE-II kaygı ve kaçınma boyutu ile SDÖ puanları arasında pozitif yönde anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Örneklemin SÖ puanları ve BDE puanları arasında negatif yönde ilişki bulunmuştur. SDÖ puanlarının YİYE-II kaçınma boyutu puanları ile SÖ arasındaki ilişkide anlamlı bir tam aracı değişken olduğu bulunmuştur (B=0.021, p>0.05). SDÖ puanlarının YİYE-II kaçınma puanı ile BDÖ puanları arasında aracı değişken olmadığı bulunmuştur. SDÖ puanlarının YİYE-II kaygı boyutu ile SÖ puanları ve BDÖ puanları arasında aracı değişken olmadığı bulunmuştur. Sonuç: Bağlanma kaygısı ve bağlanma kaçınması düzeyleri arttıkça depresyon ve somatizasyon düzeyleri de artmaktadır. Bağlanmanın kaygısı ve bağlanma kaçınması düzeyleri arttıkça algılanan sosyal destek düzeyi düşmektedir. Algılanan sosyal destek, bağlanma kaçınması ile somatizasyon arasındaki pozitif yönlü ilişkide anlamlı bir aracı etkiye sahiptir. Purpose: This study aims to examine the relationships between depression, somatization, attachment styles and the mediating role of perceived social support in these relationships. Method: The sample of the study consisted of a total of 467 adult participants, with 202 (43.3%) women and 265 (56.7%) men with a mean age of 32.53±8.95 years. The Socio-Demographic Characteristics and Other Information Form, Experiences in Close Relationships-II (ECR-II), Multidimensional Scale of Perceived Social Support (PSS), Beck Depression Inventory (BDI) and Somatization Scale (SS) were applied to the participants. Independent Groups T-Test, One-Way Anova, Pearson Correlation and Hierarchical Regression Analysis were applied to all the participants. Results: ECR-II anxiety dimension score of the sample was found to be significantly positively correlated with PSS and BDI scores. A significantly positive relation was also observed between ECR-II avoidance dimension and PSS scores whereas SS and BDI scores are found to be negatively correlated. PSS scores proved to be mediating variable in the relationship between ECR-II avoidance dimension and SS scores. Findings were unable to prove PSS to be mediating variable between ECR-II avoidance dimension and BDI scores as well as ECR-II anxiety dimension and SS scores. Conclusion: As attachment anxiety and avoidance levels increase, depression and somatization level are found to increase while PSS decrease. PSS is proved to be a significantly positive mediating variable between attachment avoidance and somatization. Araştırmanın Amacı ve Önemi Araştırmanın Soruları Araştırmanın Hipotezleri Araştırmanın Varsayımları Araştırmanın Kısıtlılıkları Tanımlar GENEL BİLGİLER Bağlanma Bağlanma Kuramı Yetişkinlikte Bağlanma Somatizasyon Somatizasyonun Tanımının Tarihçesi Somatizasyon ve Tanı Somatizasyon ve Risk Faktörleri Bağlanma Stilleri ve Somatizasyon Depresyon Depresyonun Açıklanmasında Farklı Kuramsal Bakışlar Depresyon ve Risk Faktörleri Bağlanma ve Depresyon Algılanan Sosyal Destek Bağlanma Stilleri ve Algılanan Sosyal Destek Sosyal Destek ve Psikopatolojiler YÖNTEM Araştırmanın Örneklemi Veri Toplama Araçları Sosyo- Demografik Özellikler Formu ve Diğer Bilgiler Formu Yakın İlişkilerde Yaşantılar Envanteri-II (YİYE II) (EK C) Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek ÖlçeğI (SDÖ) (EK D) Somatizasyon Ölçeği (SS) (EK E) Beck Depresyon Envanteri (BDE) (EK F) BULGULAR Araştırmada Kullanılan Ölçeklerin Güvenirlik Analizi ve Betimleyici İstatistikleri Örneklemin Ölçek Puanları Örneklemin Normallik Dağılımları Değişkenlerin Korelasyon Analizi Aracılık Etkisinin Test Edilmesi İçin Yapılan Regresyon Analizleri Ölçek Puanlarının Farklı Örneklem Özelliklerine Göre İncelenmesi Ölçek Puanlarının Eğitim Seviyesi ve Gelir Seviyesine Göre Karşılaştırılması TARTIŞMA SONUÇ VE ÖNERİLER EK A GÖNÜLLÜ ONAM FORMU EK B SOSYO-DEMOGRAFİK FORM EK C YAKIN İLİŞKİLERDE YAŞANTILAR ENVANTERİ EK E SOMATİZASYON ÖLÇEĞİ EK F BECK DEPRESYON ENVANTERİ

Öncül belirtilerinden biri somatik semptomlar olan depresyonun, evli ve çalışmayan kadınlarda daha yaygın görüldüğü bilinmektedir. Ev kadınlarında depresyon araştırmacıların sıklıkla üzerinde çalıştığı bir konu olsa da, alan yazına son yıllarda kazandırılan ve depresyonun yordayıcılarından biri olan tükenmişlik kavramı, somatizasyon ile birlikte henüz ev kadınlarında araştırılmamıştır. Bu çalışmanın amacı ev kadınlarında tükenmişlik ve somatizasyonun depresyon üzerindekini rolünü araştırmaktır. Kesitsel ve ilişkisel araştırma modeli ile yürütülen bu çalışmaya Türkiye’de yaşayan, evli ve çalışmayan, 20-65 yaş arasında (Ort. =41.74, SS=11.09) 388 kadın katılmıştır. Sosyo-Demografik Bilgi ve Veri Formuna ek olarak, Ev Hanımlarında Tükenmişlik Ölçeği (EHTÖ), Kısa Semptom Envanteri-Somatizasyon alt boyutu (SCL-90-SOMA) ve Depresyon Anksiyete Stres Ölçeği (DASS-21)- Depresyon alt boyutunu içeren anket bataryası katılımcılara çevrimiçi olaraksunulmuştur. Hiyerarşik çoklu regresyon analizi sonuçlarına göre, yaş, çocuk sayısı ve psikiyatrik tanı kontrol edildiğinde,tükenmişlik ve somatizasyon depresyonu pozitif yönde yordamaktadır. Elde edilen bu bulgular dahilinde, ev kadınlarında tükenmişliğe yönelik müdahale çalışmaları yapılmasının ve somatik belirtilerin depresyonun öncül sinyalleri olarak değerlendirilmesinin depresyonun klinik tablosu ile mücadelede yol göstereceği olacağı düşünülmektedir. It is known that somatic symptoms as a sign for depression and depression is more prevalent among women who are married and non-worker. Even though frequently research focus on depression, burnout that related to depression have not been examined with somatization among housewives. This study examines the predictive role of burnout and somatization on depression among housewives. A total of 388 women living in Turkey, aged between 20-65 (M=41.74, SD=11.09) were involved this cross-sectional study. In addition to a socio-demographic and information form, Housewives Burnout Questionnaire (CUBAC), Short Form Symptom Check List-Somatization subscale (SCL-90-SOMA) and Depression, Anxiety and Stress Scale (DASS -21) depression subscale were given to participants via online platfom. Hierarchical multiple regression results demonstrated that beyond the age, number of child and psychiatric diagnosis burnout and somatization predicted positive depression among housewives. Findings highlighted the prevent housewife burnout and considering somatic symptoms as prior signal of depression should be prioritized to cope with depression among housewives. Publisher's Version WOS:000779992100011

Danışman: DR. ÖĞR. ÜYESİ HAKAN KARAŞ Yer Bilgisi: İstanbul Gelişim Üniversitesi / Lisansüstü Eğitim Enstitüsü / Psikoloji Ana Bilim Dalı / Klinik Psikoloji Bilim Dalı Konu:Psikoloji = Psychology Dizin: Anksiyete = Anxiety ; COVID 19 = COVID 19 ; Depresyon = Depression ; Somatizasyon = Somatization, Bu araştırmanın amacı; COVID-19 salgını sırasında yakınını kaybetmiş kişilerde depresyon, anksiyete, somatizasyon ve uzamış yas arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Bu amaç doğrultusunda araştırma anket yöntemi ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın örneklemini Türkiye'nin çeşitli illerinden COVID-19 salgını sırasında yakınını kaybetmiş bireyler oluşturmaktadır. Katılımcıların depresyon, anksiyete ve somatizasyon düzeylerini belirlemek amacıyla Türkiye'de geçerlik ve güvenirlik çalışmaları, Yazıcı Güleç ve arkadaşları tarafından hazırlanmış olan Hasta Sağlık Anketi-9 Depresyon (PHQ9), Hasta Sağlık Anketi-15 Somatizasyon (PHQ15) ve Yaygın Anksiyete Bozukluğu-7 (GAD7) ölçekleri kullanılmıştır. Uzamış yas kavramı için ise Işıklı ve Keser (2019) tarafından Türkçeye uyarlanmış Uzamış Yas Ölçeği kullanılmıştır. Toplanan veriler Sosyal Bilimler için İstatistik Paket Programı (SPSS) bilgisayar temelli istatistik programı ile çözümlenmiştir. Araştırma bulgularında Spearman korelasyon analizine göre Uzamış yas ile somatizasyon, yaygın anksiyete ve depresyon skorları arasında pozitif yönlü zayıf ilişki tespit edilmiştir (Sırası ile r=0,391, 0,384, 0,368; p, The purpose of this research is; to examine the correlation between depression, anxiety, somatization, and prolonged grief in people who have lost a relative during the COVID-19 pandemic. Following this purpose, the research has been carried out through the survey method. The individuals from various provinces in Turkey, who lost a loved one during the COVID-19 pandemic, constitute the sample of the research. To determine the levels of the participants' depression, anxiety, and somatization, the studies of validity and reliability in Turkey and the scales Patient Health Questionnaire-9 Depression (PHQ-9), Patient Health Questionnaire-15 Somatization (PHQ-15), and Generalized Anxiety Disorder-7 (GAD-7) prepared by Yazıcı Güleç and her friends, have been used. For the concept of prolonged grief, the Scale of Prolonged Grief that is adapted to Turkish by Işıklı and Keser (2019) has been used. The data that has been collected is analyzed through the Statistical Package for the Social Sciences (SPSS), a computer-based statistics program. In the research findings, according to the Spearman correlation analysis, the positively oriented weak relation between the Prolonged Grief and the scores of somatization, generalized anxiety, and depression, has been detected (In order, r=0,391, 0,384, 0,368; p

Bireyin içinde bulunduğu sistemde algıladığı fiziksel, biyolojik ya da sosyal bir stres faktörü organizmanın dengesini bozabilmektedir. Stres faktörünü artıran nedenlerin başında aile yapısı, sosyal çevre, sosyo- ekonomik veya kültürel düzeyi gelebilir. Tehdit olarak algılanan bu durumun yarattığı endişe kişide bedensel yakınmalara neden olmakta, bu da organik nedenle açıklanamayan ve somatizasyon olarak adlandırılan fiziksel belirtileri ortaya çıkarabilmektedir. Bu çalışma ile genç yetişkinlerin deneyimledikleri somatik belirtilerin karma metodoloji ile incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda karma yöntem araştırmalarından açımlayıcı sıralı desen kullanılmış, araştırmanın nicel aşamasında ilişkisel tarama yöntemi, nitel aşamasında ise yorumlayıcı fenomenolojik analiz yaklaşımından faydalanılmıştır.Araştırmanın nicel aşamasında 18-45 yaş aralığında İstanbul ilinde yaşayan 597 gönüllü genç yetişkin ile araştırma gerçekleştirilmiştir. Nitel aşamada ise Somatizasyon Ölçeği’nden 17 üzeri puan alan ve araştırmaya katılmayı kabul eden 12 genç yetişkin ile araştırma sürdürülmüştür.Araştırmanın nicel aşamasında, çalışmaya dahil olan genç yetişkin bireylere; Şar, Öztürk ve İkikardeş (2012) tarafından Türkçe uyarlamasının geçerlik ve güvenirliği sağlanan ‘Çocukluk Çağı Travma Ölçeği’; Sapmaz ve Doğan (2013) tarafından Türkçe versiyonunun geçerlik ve güvenirlik çalışması sağlanan ‘Bilişsel Esneklik Envanteri’ ve son olarak Dülgerler tarafından geçerlik ve güvenirlik çalışması yapılan ‘Somatizasyon Ölçeği’ ile araştırmacı tarafından oluşturulan ‘Kişisel Bilgi Formu’ kullanılmıştır. Araştırmanın nitel aşamasında ise araştırmacı tarafından oluşturulan ‘Görüşme Soruları’ kullanılmıştır.Araştırmadan elde edilen nicel veriler, SPSS 22 ve MPLUS istatistik programı ile analiz edilmiş, elde edilen veriler ve oluşturulan model, yapısal eşitlik ile sınanmıştır. Daha sonra nitel aşamada yorumlayıcı fenomenolojik analiz basamakları takip edilerek somatizasyon puanları yüksek çıkan bireylerle görüşmeler yapılmış, katılımcıların somatizasyon deneyimlerine yönelik algıları ele alınmıştır. Nitel verilerin içerik analizi MAXQDA programı ile gerçekleştirilmiştir.Araştırmanın sonucunda, nicel bulgular incelendiğinde çocukluk çağı travmaları ile somatizasyon arasında doğrudan bir ilişki bulunurken bu ilişkide alternatifler ve kontrolün (bilişsel esnekliğin) tam aracı bir etkisi olduğu görülmüştür. Nitel aşamada yapılan analiz sonucunda bireyin deneyimlediği psikosomatik belirtilerin kaynağında bireysel, çevresel ve küresel etkenlerin yanında aile ilişkileri ve iş yaşamı olduğu görülmüştür. Bireyin buivbelirtileri deneyimlerken duygu ve düşünceleri ile gündelik yaşamına ve kişilerarası ilişkilerine yansımalarının da olumsuz yönde olduğu ortaya çıkmıştır. Aynı zamanda psikosomatik belirtiler yaşayan katılımcıların bedensel durumlarını anlamlandırmada farkındalıklarının arttığı görülmektedir. Katılımcıların psikosomatik belirtilerle baş etme süreçleri incelendiğinde destek arama ve iyi oluş aktivitelerinin ön plana çıktığı, bunların yanında kaçınma, rekreatif aktiviteler, kendine ve davranışa yönelme gibi baş etme yöntemlerinin kullanıldığı görülmektedir. A physical, biological, or social stress factor that the individual perceives in the system can disrupt the balance of the organism. Family structure, social environment, and socioeconomic or cultural level can be the reason that increases the stress factor of an individual. The anxiety created by this situation, which is perceived as a threat, causes physical complaints in the person. This can reveal symptoms called somatization, which organic reasons cannot explain. This study aimed to examine the somatic symptoms experienced by young adults with a mixed methodology. For this purpose, explanatory sequential design from mixed method research was used, the relational model was used in the quantitative stage, and interpretive phenomenological analysis approach was used in the qualitative phase of the research.In the quantitative phase of the research, the research was carried out with 597 volunteer young adults aged 18-45 years living in Istanbul. In the qualitative stage, the study was carried out with 12 young adults who received a score above 17 on the Somatization Scale and agreed to participate in the research.In the quantitative phase of the study, young adult individuals were included in the study; 'Childhood Trauma Scale,’ the validity and reliability of which were provided by Şar, Öztürk, and İkikardeş (2012) in its Turkish adaptation; The 'Cognitive Flexibility Inventory,’ the validity and reliability of the Turkish version of which was provided by Sapmaz and Doğan (2013), and the 'Somatization Scale,’ the validity and reliability of which was studied by Dülgerler, and the 'Personal Information Form,’ which the researcher created, were used. In the qualitative phase of the research, 'Interview Questions' created by the researcher were used.Quantitative data obtained from the research were analyzed with SPSS 22 and MPLUS statistical program, and the obtained data and the created model were tested with the structural equation. Then, in the qualitative stage, interviews were conducted with individuals with high somatization scores by following the interpretative phenomenological analysis steps, and the participants’ perceptions about their somatization experiences were discussed. Content analysis of qualitative data was carried out with the MAXQDA program.As a result of the study, when the quantitative findings were examined, it was seen that there was a direct relationship between childhood traumas and somatization, while alternatives and control (cognitive flexibility) had a mediating effect in this relationship. As a result of the analysis made at the qualitative stage, it was seen that the source of thevipsychosomatic symptoms experienced by the individual was family relations and work life, as well as individual, environmental and global factors. It has been revealed that while the individual experiences these symptoms, his feelings, thoughts, and reflections on his daily life and interpersonal relationships are also negative. At the same time, it was observed that the awareness of the participants who experienced psychosomatic symptoms increased in making sense of their bodily states. When the participants' coping processes with psychosomatic symptoms were examined, it was seen that activities such as seeking support and well-being activities came to the fore, and coping methods such as avoidance, recreational activities, and self-directedness and behavior were used.

Danışman: DR. ÖĞR. ÜYESİ FİLİZ ŞÜKRÜ GÜRBÜZ Yer Bilgisi: İstanbul Gelişim Üniversitesi / Lisansüstü Eğitim Enstitüsü / Psikoloji Ana Bilim Dalı / Klinik Psikoloji Bilim Dalı Konu:Psikoloji = Psychology, COVID 19 pandemisi, tüm dünyayı etkisi altına alan önemli bir halk sağlığı sorunu olarak ülkemizde de etkisini sürdürmektedir. Salgınla değişen yaşam koşullarının bireylerin fiziksel ve ruhsal sağlığı üzerinde etkileri olduğu gözlenmektedir. Bu doğrultuda, toplumun değişen psikososyal süreçlerinin incelenmesinin önleyici ve koruyucu çalışmaların yapılandırılması açısından önem arz ettiği düşünülmektedir. Yapılan bu araştırmada, COVID 19 pandemi sürecinde çalışan bireylerde somatizasyon belirtileri ile stresle başa çıkma tarzları arasındaki ilişki incelenmiştir. Çalışma kapsamında, araştırmacı tarafından oluşturulan çevrimiçi soru formlarına yanıt veren 423 katılımcının verileri değerlendirilmiştir. Katılımcılara, Sosyo-Demografik Bilgi Formu, Somatizasyon Ölçeği ve Stresle Başa Çıkma Tarzları Ölçeği uygulanmıştır. Araştırmada, somatizasyon ve stresle başa çıkma tarzları alt boyutları cinsiyet, yaş grubu, eğitim düzeyi ve gelir düzeyi bakımından karşılaştırılmıştır. Ayrıca, somatizasyon ve stresle başa çıkma tarzları alt boyutları arasındaki ilişki incelenmiştir., he COVID 19 pandemic continues to affect our country as an important public health problem that also affects the whole world. It is observed that the changing living conditions with the epidemic have effects on the physical and mental health of individuals. In this direction, it is thought that examining the changing psychosocial processes of the society is important in terms of structuring preventive and protective services. In this study, the relationship between somatization symptoms and stress coping styles in individuals working during the COVID 19 pandemic was examined. Within the scope of the study, the data of 423 participants who responded to the online questionnaires created by the researcher were evaluated. The socio-demographic information form, the Somatization Scale and the Styles of Coping with Stress Scale were administered to the participants. In the study, somatization and sub-scales of coping styles were compared in terms of gender, age group, education level and income level. In addition, the relationship between the sub-dimensions of somatization and coping styles was examined.

Danışman: DR. ÖĞR. ÜYESİ SÜMEYYE DERİN Yer Bilgisi: İstanbul Gelişim Üniversitesi / Lisansüstü Eğitim Enstitüsü / Psikoloji Ana Bilim Dalı / Klinik Psikoloji Bilim Dalı Konu: Psikiyatri = Psychiatry ; Psikoloji = Psychology, Bu araştırmanın amacı Covid-19 korkusu ile psikolojik belirtiler arasındaki ilişkinin ve Covid-19 korkusunun bazı değişkenlere göre farklılık gösterip göstermediğinin incelenmesidir. Nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama modelinin kullanıldığı çalışmada veri toplama aracı olarak; Covid-19 Korkusu Ölçeği (CKÖ), Psikolojik Belirti Tarama Testi (SCL-90-R) ve araştırmacı tarafından hazırlanmış olan Kişisel Bilgi Formu (KBF) kullanılmıştır. Araştırmaya uygun/elverişli örnekleme yöntemi ile ulaşılan 18 yaş ve üstünde olan 574 (300 kadın, 274 erkek) yetişkin birey katılmıştır. Analizler SPSS (Sosyal Bilimler İçin İstatistik Paket Programı) 24.0 programı ile yapılmıştır. Araştırmada puanlar arasındaki ilişki Spearman Korelasyon Testi ile analiz edilmiştir. Puanların iki gruplu değişkenlere göre farklılık gösterme durumu Mann Whitney U Testi ile üç ve daha fazla gruplu değişkenlere göre farklılık gösterme durumu Kruskal Wallis-H Testi ile analiz edilmiştir. Kruskal Wallis-H Testi ile analiz edilmiş sonuçların anlamlı çıkması halinde ikili gruplar arası farkın hangi grubun lehinde olduğunu belirleyebilmek amacıyla Bonferroni düzeltmeli Mann-Whitney U Testi yapılmıştır. Sonuç olarak Covid-19 korkusu ile psikolojik belirtiler arasında pozitif yönlü bir ilişki bulunmuştur. Covid-19 korkusu ile somatizasyon arasında pozitif yönlü güçlü bir ilişki (rho=0,745); obsesif kompulsif belirtiler arasında pozitif yönlü orta düzeyde bir ilişki (rho=0,689); depresyon arasında pozitif yönlü güçlü bir ilişki (rho=0,721); anksiyete arasında pozitif yönlü güçlü bir ilişki (rho=0,735) bulunmuştur. Ayrıca Covid-19 korku düzeyi arttıkça psikolojik belirtilerinde arttığı görülmüştür. Covid-19 korkusunun eğitim durumu, medeni durum, Covid-19 pandemisi sürecinde yaşanan yer, aylık ekonomik gelir, çocuk sahibi olup olmama, Covid-19 pandemi sürecini kiminle geçirdiği, Covid-19 pandemi sürecinde evinde 65 yaş üstü birey olma durumu, kronik hastalığı olma durumu, Covid-19 pandemi sürecinde enfekte (Covid-19 Pozitif) birey ile temas edip karantina süreci olma durumu ve Covid-19 pandemi sürecinde enfekte (Covid-19 Pozitif) olma durumuna göre istatistiksel olarak anlamlı farklılık gösterdiği belirlenmiştir. Ancak Covid-19 korkusunun cinsiyete göre istatistiksel olarak anlamlı farklılık göstermediği belirlenmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgular alanyazın doğrultusunda tartışılmış, yorumlanmış ve ruh sağlığı alanında çalışanlar ve araştırmacılar için önerilerde bulunulmuştur., The aim of this research is to examine the relationship between the fear of Covid-19 and psychological symptoms and whether the fear of Covid-19 differs according to some variables. In the study, in which the relational screening model, which is one of the quantitative research methods was used, prepared by the researcher Personal Information Form (PIF), Covid-19 Fear Scale (CFS) and Psychological Symptom Screening Test (SCL-90-R) were used as data collection tools. 574 (274 males, 300 females) adult individuals aged 18 and over, reached by the convenient sampling method, participated in the study. Analyzes were made with SPSS (Statistics Package Program for Social Sciences) 24.0 program. The relationship between the scores in the study was analyzed with the Spearman Correlation Test. The difference between the scores according to the variables with two groups was analyzed with the Mann Whitney U Test, and the difference between the variables with three or more groups was analyzed with the Kruskal Wallis Test. If the results analyzed with the Kruskal Wallis Test are significant, the Bonferroni corrected Mann-Whitney U Test was used to determine which group favored the difference between the paired groups. As a result, a strong positive relationship was found between the fear of Covid-19 and psychological symptoms; A strong positive relationship between fear of Covid-19 and somatization (rho=0.745); a moderate positive correlation between obsessive-compulsive symptoms (rho=0.689); a strong positive relationship between depression (rho=0.721); A strong positive correlation was found between anxiety (rho=0.735). In addition, it was observed that as the level of fear of Covid-19 increased, psychological symptoms increased. Educational status of fear of Covid-19, marital status, place during the Covid-19 pandemic process, monthly economic income, whether or not to have children, with whom the Covid-19 pandemic process was spent, being an individual over the age of 65 at home during the Covid-19 pandemic process, chronic disease It has been determined that there are statistically significant differences according to the status of being in contact with an infected (Covid-19 Positive) individual during the Covid-19 pandemic process and being in the quarantine process, and being infected (Covid-19 Positive) during the Covid-19 pandemic process. However, it was determined that the fear of Covid-19 did not differ statistically significantly according to gender. The findings obtained from the research were discussed and interpreted in line with the literature and suggestions were made for mental health professionals and researchers.

Text in Turkish ; Abstract: Turkish and English Includes bibliographical references (leaves 86-113) xiii, 122 leaves Amaç: Bu çalışmada, çocukluk çağı travmaları ile psikolojik semptomlar arasındaki ilişkide adaptif olmayan bilişsel duygu düzenleme stratejilerinin aracı rolü İncelenmiştir. Yöntem: Araştırma, 18-50 yaş aralığındaki 422 katılımcı ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma çevrimiçi ortamda yapılmıştır. Önce onam formu doldurtulduktan sonra sırasıyla; Sosyo-Demografik Bilgi Formu, Çocukluk Çağı Travma Ölçeği (CTQ-33), Bilişsel Duygu Düzenleme Stratejileri, Kısa Semptom Envanteri Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmada, sosyodemografik değişkenlerin çocukluk çağı travmaları, bilişsel duygu düzenleme stratejileri, depresyon ve somatizasyon üzerindeki etkisi incelemek için bağımsız örneklem t- testi ve tek yönlü ANOVA analizleri, hipotezleri test etmek için Pearson Korelasyon Analizi, Regresyon analizi ve aracı değişken analizleri kullanılmıştır. Bulgular: Yapılan analizler sonucunda çocukluk çağı travmaları ile depresyon ve somatizasyon arasında olumlu; çocukluk çağı travmaları ile adaptif olmayan bilişsel duygu düzenleme stratejileri arasında olumlu; adaptif olmayan bilişsel duygu düzenleme stratejileri ile depresyon ve somatizasyon arasında olumlu yönde ilişki bulunmuştur. Yapılan aracı değişken analizi sonucunda ise; ruminasyonun, çocukluk çağı travmaları ile depresyon arasında kısmi aracı etkisi olduğu; felaketleştirmenin, çocukluk çağı travmaları ile somatizasyon arasında kısmi aracı etkisi olduğu bulunmuştur. Sonuç: Çocukluk döneminde yaşanan travmatik olaylar, bireyin yaşamının ileriki dönemlerinde de etkisini gösterebilmektedir. Çocukluk çağı travma puanları yüksek olan bireylerin depresyon, somatizasyon puanlarının da yüksek olduğu saptanmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen bulgular ile çocukluk çağı travmaları ile depresyon ve somatizasyon arasındaki ilişki, adaptif olmayan bilişsel duygu düzenleme stratejilerin bunlarla ilişkisi ortaya konularak literatüre katkı sağlanmıştır. Objective: In this study, the mediating effects of non-adaptive cognitive emotion regulation strategies on the relationship between childhood traumas and psychological symptoms were investigated. Method: The study was conducted with 422 participants between the ages of 18-50. The research was completed online. First of all, after the consent form was filled out; Socio-Demographic Information Form, Childhood Trauma Scale (CTQ-33), Cognitive Emotion Regulation Strategies, Short Symptom Inventory Scale were given. In order to examine the effects of sociodemographic variables on childhood traumas, cognitive emotion regulation strategies, depression and somatization, t-test and ANOVA analyzes was used. Pearson Correlation Analysis, Regression analysis and mediator variable analysis were used to test the hypotheses. Result: As a result of the analyzes, a positive relationship between childhood traumas and depression and somatization; a positive relationship between childhood traumas and non- adaptive cognitive emotion regulation strategies; and a positive relationship between non- adaptive cognitive emotion regulation strategies and depression and somatization were found. The results of the mediator analyses indicated a partial mediating effect of rumination between childhood traumas and depression; and partial mediating effect of catastrophizing between childhood traumas and somatizaiton. Conclusion: Traumatic events experienced during childhood can affect the individual's later life. Individuals with high childhood trauma scores were found to have high depression and somatization scores. The finding of the research will contribute to the literature by revealing the relationship between childhood traumas and depression and somatization, and the relationship between non-adaptive cognitive emotion regulation strategies. GİRİŞ Araştırmanın Amacı Araştırmanın Hipotezleri Araştırmanın Önemi Literatür İle İlgili Araştırmalar Travma Epidemiyoloji Çocukluk Çağı Travmaları Çocukluk Çağı Travmaları Etiyolojisi İstismar ve İhmal Çocuk İstismar ve İhmal Türleri Fiziksel İhmal Duygusal İhmal Fiziksel İstismar Duygusal İstismar Cinsel İstismar Aşırı koruma-kontrol Çocuk İhmal ve İstismarına Yönelik Çalışmalar Çocukluk Çağı Travması ve Uzun Dönem Etkileri Bilişsel Duygu Düzenleme Duygu Tanımı Duygu Düzenleme Bilişsel Duygu Düzenleme Bilişsel Duygu Düzenleme Stratejilerinin Psikopatoloji ile İlişkisi Çocukluk Çağı Travmaları ve Bilişsel Duygu Düzenleme ile İlgili Yapılan Çalışmalar Depresyon Depresyon Tanımı Epidemiyoloji Risk Faktörleri Etiyoloji Bilişsel Bakış Açısından Depresyon Çocukluk Çağı Travması, Bilişsel Duygu Düzenleme Stratejileri, Depresyon ve Anksiyete Bozuklukları ile İlişkisi Somatizasyon Somatizasyon Tanımı Çocukluk Çağı Travması, Duygu Düzenleme ve Somatizasyon Yöntem Örneklem Veri Toplama Araçları Sosyodemografik Bilgi Formu Çocukluk Çağı Travmaları Ölçeği Bilişsel Duygu Düzenleme Stratejileri Ölçeği Kısa Semptom Envanteri İşlem Verilerin İstatistiksel Analizi Bulgular Ölçeklerden Alınan Minimum, Maksimum, Ortalama ve Standart Sapma Değerleri Çocukluk Çağı Travmaları, Bilişsel Duygu Düzenleme Stratejileri, Depresyon ve Somatizasyon Düzeylerinin Cinsiyet İle İlişkisine Yönelik Bulgular Çocukluk Çağı Travmaları, Bilişsel Duygu Düzenleme Stratejileri, Depresyon ve Somatizasyon Düzeylerinin Yaş ile İlişkisine Yönelik Bulgular Çocukluk Çağı Travmaları, Bilişsel Duygu Düzenleme Stratejileri, Depresyon ve Somatizasyon Düzeylerinin Medeni Durum ile İlişkisine Yönelik Bulgular Çocukluk Çağı Travmaları, Bilişsel Duygu Düzenleme Stratejileri, Depresyon ve Somatizasyon Düzeylerinin Eğitim Durumuna ile İlişkisine Yönelik Bulgular Çocukluk Çağı Travmaları, Bilişsel Duygu Düzenleme Stratejileri, Depresyon ve Somatizasyon Düzeylerinin Algılanan Gelir ile İlişkisine Yönelik Bulgular Çocukluk Çağı Travmaları, Bilişsel Duygu Düzenleme Stratejileri, Depresyon ve Somatizasyon Düzeylerinin Anne Eğitim Düzeyi ile İlişkisine Yönelik Bulgular Çocukluk Çağı Travmaları, Bilişsel Duygu Düzenleme Stratejileri, Depresyon ve Somatizasyon Düzeylerinin Baba Eğitim Düzeyi ile İlişkisine Yönelik Bulgular Çocukluk Çağı Travmaları, Bilişsel Duygu Düzenleme Stratejileri, Depresyon ve Somatizasyon Düzeylerinin Psikiyatrik Tanı Alma Durumu ile İlişkisine Yönelik Bulgular Çocukluk Çağı Travmaları, Bilişsel Duygu Düzenleme Stratejileri, Depresyon ve Somatizasyon Düzeylerinin Şu Anda Tedavi Görme Durumu ile İlişkisine Yönelik Bulgular Çocukluk Çağı Travmaları Alt Ölçekleri ve Depresyon, Somatizasyon Puanlarına İlişkin Korelasyon Analizi Sonuçları Çocukluk Çağı Travmaları Alt Ölçekleri ve Adaptif Olmayan Bilişsel Duygu Düzenleme Stratejisi Alt Ölçekleri Puanlarına İlişkin Korelasyon Analizi Sonuçları Depresyon ve Somatizasyon ile Adaptif Olmayan Bilişsel Duygu Düzenleme Alt Ölçekleri Puanlarına İlişkin Korelasyon Analizi Sonuçları Regresyon Analizlerine İlişkin Bulgular Depresyonun Yordayıcıları Somatizasyon Yordayıcıları Çocukluk Çağı Travmaları ile Depresyon Arasında Ruminasyonun Aracı Etkisi Çocukluk Çağı Travması ile Somatizasyon Arasındaki İlişkide Felaketleştirmenin Aracı Etkisi SONUÇ VE TARTIŞMA Çalışmanın Sınırlılıkları Sonuç ve Öneriler Bilgilendirilmiş Onam Formu Sosyodemografik Bilgi Formu Çocukluk Çağı Travmaları Ölçeği (CTQ-33) Bilişsel Duygu Düzenleme Stratejileri Ölçeği Kısa Semptom Envanteri Etik Kurul Onay

Danışman: PROF. DR. ÖZDEN ŞÜKRAN ÜNERİ Yer Bilgisi: İstanbul Gelişim Üniversitesi / Lisansüstü Eğitim Enstitüsü / Psikoloji Ana Bilim Dalı / Klinik Psikoloji Bilim Dalı Konu: Psikiyatri = Psychiatry ; Psikoloji = Psychology, Amaç: Bu araştırma, İstanbul ilindeki pandemi hastanelerinde Covid-19 enfeksiyonlu hastaların bakımını üstlenen ve çalışmaya katılmayı kabul eden hekimlerin somatik yakınmalarını ve ilişkili özellikleri incelemeyi amaçlamaktadır. Yöntem: 30 Aralık 2020 – 30 Ocak 2021 tarihleri arasında pandemi hastanesinde görev yapan Covid-19 enfeksiyonlu hastaların bakımını üstelenen, 106'sı kadın 52'si erkek toplam 158 hekim araştırmanın örneklem grubunu oluşturmaktadır. Katılımcılara whatsapp grupları aracılığıyla ulaşılmış ve online olarak Sosyodemografik Veri Formu ve Somatoform Dissosiyasyon Ölçeği (SDQ)'ni doldurmaları istenmiştir. Araştırmada ilişki ve tarama modeli kullanılmış, elde edinilen verilerin istatistiksel çözümlemeleri ise SPSS 21.1 programı NCSS (Number Cruncher Statistical System) kullanılarak yapılmıştır. İstatistiksel anlamlılık p, Purpose: This research aims to examine the somatic complaints and related characteristics of the physicians who took care of patients with Covid-19 infection in pandemic hospitals in Istanbul and agreed to participate in the study. Methods: The sample group of the study consists of a total of 158 physicians, 106 women and 52 men, who took care of patients with Covid-19 infection working in the pandemic hospital between 30 December 2020 and 30 January 2021. Participants were reached through whatsapp groups and were asked to fill out the Sociodemographic Data Form and the Somatoform Dissociation Scale (SDQ) online. Relationship and screening model were used in the research, and statistical analysis of the obtained data were made using SPSS 21.1 program NCSS (Number Cruncher Statistical System). Statistical significance was accepted as p

Bu araştırmada, Psikologların psikolojik dayanıklılık düzeylerinin ikincil travmatik stres, somatizasyon ve tükenmişlik düzeyleri ile ilişkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu doğrultuda araştırmanın katılımcı grubunu, psikolog olarak çalışan 23-55 yaş aralığındaki 123 psikolog oluşturmuştur. Araştırmada kullanılan veri toplama araçları; demografik bilgi formu, Yetişkinler için Psikolojik Dayanıklılık Ölçeği, İkincil Travmatik Stres Ölçeği, Somatizasyon Ölçeği ve Tükenmişlik Ölçeği’dir. Katılımcılardan elde edilen verilerin analizi için SPPS 23 (Statistical Package for Social Sciences) istatistiksel paket programı kullanılmıştır. Araştırma sorularına yanıt vermek amacıyla ortalama, standart sapma, ilişkisiz örneklemler tek yönlü varyans analizi (ANOVA), çoklu doğrusal regresyon analizi ve Pearson Momentler Çarpımı korelasyon katsayısı hesaplanmıştır. Araştırma bulgularına göre psikologların psikolojik dayanıklılık düzeyleri ile ikincil travmatik stres, somatizasyon ve tükenmişlik düzeyleri arasında negatif yönde anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Elde edilen veriler literatür ışığında tartışılmıştır., In the present study, it was aimed to investigate the relationship between psychological resilience and secondary traumatic stress, somatization and burnout level in psychologists by correlational research design. Accordingly, the study group consisted of 123 psychologists aged 23-55, beneficiary of working as a psychologists. The data collection tools used in the research are demographic information form, Resilience Scale for Adults, Secondary Traumatic Stress Scale, Somatization Scale and Burnout Scale. SPPS 23 statistical package program was used to analyze the data obtained from the study group. The mean, standard deviation, unrelated samples one-way variance analysis (ANOVA), multiple regression analysis and Pearson Moments Multiplication coefficient were calculated to answer the research questions. According to the research findings, negative correlations were found between the psychological resilience levels of psychologists and secondary traumatic stress, somatization and burnout levels. The data obtained were discussed in the light of literature.

Danışman: DR. ÖĞR. ÜYESİ YASİN GENÇ Yer Bilgisi: İstanbul Gelişim Üniversitesi / Lisansüstü Eğitim Enstitüsü / Psikoloji Ana Bilim Dalı / Klinik Psikoloji Bilim Dalı Konu:Psikoloji = Psychology, Travma, kendini zor hissetmeye neden olan olumsuz deneyimlerle karakterizedir. Dahası, çocukluk çağı travması, fiziksel, cinsel ve duygusal tacizin yanı sıra, bedensel ve duygusal taciz de dahil olmak üzere çeşitli olumsuzluklar olarak tanımlanmaktadır. Somatizasyon, bireyin yaşamış olduğu psikolojik stresin sonucunda meydana gelen tıp literatürü ışığında açıklanamayan kişinin bedeninde birçok belirtinin olması ve bu belirtileri ortadan kaldırmak için medikal destek aramasıdır.Somatizasyon bozukluğu değerlendirmeye alınırken kişinin var olan fiziksel belirtilerinin herhangi bir rahatsızlığa sebebiyet verip vermediği iyi araştırılmalıdır.Çocukluk döneminde oluşan örselenme deneyimleri, erken dönem uyumsuzluğun birincil kaynağı olarak görülmektedir Kişilerde oluşan bu şemalar erken dönemlerde gelişir ve çekirdek aileden beslenir. Amaç: Yaptığımız araştırmanın amacı yetişkinlik dönemindeki kadınlarda çocukluk çağı travmaları ile erken dönem uyum bozucu şemalar ve somatizasyon arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Yöntem: Bu araştırma ilişkisel tarama modeli baz alınarak uygulanmıştır. Örneklem seçimi basit-rastgele örneklem seçimi türüne göre yapılmıştır. Araştırmanın 350 gönüllü katılımcıyla yapılmıştır. Katılımcılar Bodrum ilçesindeki vakıf derneğindeki kadın katılımcılardan seçilmiştir. Katılımcıların aydınlatılmış onamları yazılı olarak alınmıştır. Araştırmada kişisel bilgi formu, çocukluk çağı travmaları ölçeği, Young şema ölçeği ve somatizasyon ölçeği kullanılmıştır. Bulgular: Katılımcıların duygusal yoksunluk alt boyutundan ile çalışma durumu arasında anlamlı bir farklılık elde edilmiştir. Çalışmayan grubun çalışan gruba oranla daha fazla duygusal yoksunluk çektikleri görülmektedir. Çalışmayan grubun çalışan gruba oranla daha fazla duygusal yoksunluk çektikleri görülmektedir. Araştırmamızdan elde edilen bulgulara göre çocuktuk çağı travmaları alt boyutu olan duygusal yoksunluk ile medeni durum arasında anlamlı bir farklılık elde edilmiştir. Bekâr olan bireylerde duygusal istismar evli olan bireylere oranla daha yüksek olduğu görülmektedir. Araştırmamızdan elde edilen bulgulara göre somatizasyon ile medeni durum arasında anlamlı bir farklılık olmadığı görülmektedir. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre fiziksel istismar alt boyutu ile eğitim durumu arasında anlamlı bir farklılık olduğu görülmektedir. Okur-yazar olmayan ve ortaokul mezunu bireylerin fiziksel istismardan aldıkları puanın daha yüksek olduğu görülmektedir., Trauma is characterized by negative experiences that make you feel difficult. Moreover, childhood trauma is defined as various adversities, including physical and emotional abuse, as well as physical, sexual and emotional abuse. Somatization is the presence of symptoms in the body that cannot be explained in the light of the medical literature that arises in the psychological stress that the individual has experienced and seek medical support to remove this situation.When evaluating the somatization disorder, it is well investigated whether the existing symptoms cause any discomfort. These schemes develop in the early stages and feed on the small family. Aim:To investigate the relationship between childhood traumas in women and early maladaptation schemas and somatization. Method:This research has been applied based on the relational screening model. Sample selection was made according to the type of simple-random sample selection. The research was conducted with 350 volunteer participants. Participants were selected from female participants in the foundation association in Bodrum province. Written informed consents of the participants were obtained. Personal information form, childhood trauma scale, Young schema scale and somatization scale were used in the study. Finding:A participants difference was obtained between the emotional deprivation subdimension of the participants and their working status. It is seen that the non-working group suffers more emotional deprivation than the working group. It is seen that the non-working group suffers more emotional deprivation than the working group. According to the findings obtained from our study, a significant difference was obtained between emotional deprivation, which is the sub-dimension of childhood trauma, and marital status. Emotional abuse is observed to be higher in single individuals compared to married individuals. According to the findings obtained from our study, it is seen that there is no significant difference between somatization and marital status. According to the findings obtained from the study, it is seen that there is a significant difference between the physical abuse sub-dimension and educational status. It is observed that illiterate and secondary school graduates have higher scores for physical abuse.

Danışman: DR. ÖĞR. ÜYESİ HATİCE GÜNEŞ Yer Bilgisi: İstanbul Gelişim Üniversitesi / Lisansüstü Eğitim Enstitüsü / Psikoloji Ana Bilim Dalı / Klinik Psikoloji Bilim Dalı Konu: Psikoloji = Psychology Dizin: Erken dönem uyum bozucu şemalar = Early maladaptive schemas ; Somatizasyon = ; Çocukluk çağı travmaları = Childhood traumas, Bu araştırma çocukluk çağı travmaları ile somatizasyon arasındaki ilişkide erken dönem uyumsuz şemaların aracı rolünü belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırma kapsamında bireylerin çocukluk çağı travmalarının, cinsiyet, ekonomik düzey ve kardeş sayısı değişkenleri açısından anlamlı derecede farklılaşıp farklılaşmadığı da incelenmiştir. Araştırma grubu 18-45 yaş aralığında İstanbul'da ikamet eden ve kronik hastalığı bulunmayan bireylerden oluşmaktadır. Araştırmaya, toplam 367 birey (272 kadın, 95 erkek) katılmıştır. Araştırma verilerinin elde edilmesinde Kişisel Bilgi Formu, Çocukluk Çağı Travmaları Ölçeği, Young Şema Ölçeği-Kısa Form ve Somatizasyon Ölçeği kullanılmıştır. Araştırma sonucunda somatizasyon belirtileri ile ÇÇTÖ-toplam puanları (r=.37; p, This research was carried out to determine the mediating role of early maladaptive schemas in the relationship between childhood traumas and somatization. Within the scope of the research, it was also examined whether the childhood traumas of individuals differed significantly in terms of gender, income level and number of siblings. The research group consists of individuals between the ages of 18-45 who reside in Istanbul and do not have a chronic disease. A total of 367 individuals (272 women, 95 men) participated in the study. Demographic Data Form, Childhood Trauma Questionnaire, Young Schema Questionnaire-Short Form, and Somatization Scale were used to obtain research data. According to the results of this study somatization symptoms were positively correlated with CTQ-total scores (r=.37; p

Çocukluk döneminde maruz kalınan örseleyici yaşantıların olumsuz etkileri yetişkinlikte de devam edebilmektedir. Bu etkilerden biri bedensel yakınmalar olarak bilinen somatik belirtilerdir (Sansone, Wiederman ve Sansone, 2001). Bununla birlikte, erken dönem istismar ve ihmal yaşantılarının yetişkinlikteki bedensel yakınmalarla ilişkisine dair açıklayıcı bilgi ihtiyacı devam etmektedir. Bu bağlamda, mevcut çalışmada romantik ilişki yaşan bireylerde çocukluk çağı örselenme yaşantıları, algılanan partner duyarlılığı ve bedensel yakınmalar arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmaya farklı şehirlerden 19-60 yaş aralığında (Ort. = 31.62, SS = 9.21) 330’u kadın ve 245 erkek olmak üzere 545 gönüllü yetişkin katılmıştır. Araştırmanın verileri, Demografi Bilgi Formu, Belirti Tarama Listesi- Somatizasyon Alt Ölçeği (SCL-90-R), Bedensel Duyumları Abartma Ölçeği (BDAÖ), Çocukluk Örselenme Yaşantıları Ölçeği (ÇÖYÖ), Algılanan Partner Duyarlılığı Ölçeği ve Sağlık Anksiyetesi Ölçeği (SAÖ) kullanılarak toplanmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, somatizasyon ile sağlık kaygısı ve bedensel duyumları abartma düzeyi arasında pozitif yönde ilişkilidir. Ayrıca, algılanan partner duyarlılığı bu yaşantılarla negatif yönde; çocukluk çağı travmaları ile pozitif yönde ilişkiye sahiptir. Bedendel yakınmaların yordayıcılarında özelikle duygusal ve cinsel istismar öne çıkmaktadır. Çalışmanın önemli bir diğer sonucu ise algılanan partner duyarlılığının çocukluk travması ve somatizasyon arasındaki ilişkide kısmi, çocukluk travması ve sağlık kaygısı arasındaki ilişkide tam aracı rol oynadığı görülmüştür. Bu sonuçlar, çocukluk travmaları ile yetişkinlikteki somatik belirtiler arasındaki ilişkiyi, travma türü özelinde ortaya koymakta; algılanan partner duyarlılığının açıklayıcı etkisini ortaya çıkarmaktadır. Mevcut bulgular ilgili literatür ile birlikte değerlendirilmiş; araştırmanın sınırlılıkları, güçlü yanları ele alınmış ve gelecek çalışmalara katkı sağlayacak önerilerde bulunulmuştur., The negative influences of childhood traumatic life events tend to persist during adulthood. The somatization which includes body related complaints is one these adverse consequences (Sansone, Wiederman ve Sansone, 2001). However, there is a need of knowledge regarding to the explanatory mechanisms in this associations. Hence, the current study aimed to association between childhood traumas, perceived partner responsiveness and somatic complaints among adults having a romantic relationship. For this purpose, 545 volunteered adults having an enduring romantic relationship (330 females and 245 males) whose age were between 19 and 60 (Ort. = 31.62, SS = 9.21) participated in the study from different cities in Turkey. Demographic information Form, Symptom Checklist-90-R (SCL-90-R), Somatosensory Amplification Scales (SSAS), Childhood Trauma Questionnaire (CTQ), Perceived Partner Responsiveness Scale (PPRS) and Health Anxiety Inventory (HAI) were administered for data collection. The results revealed a positive relationship between somatization, health anxiety and somatosensory body amplification. In addition, perceived partner responsiveness had a negative; but childhood traumas had a positive association with these body related symptoms. Among adverse childhood experiences, emotional and sexual abuse were particularly found to be significant predictors of somatic complaints. Finally, perceived partner responsiveness had a partial mediator role in the link between childhood trauma and somatization and also full mediator role in the link between childhood trauma and health anxiety. These results highlight the role of types of trauma on particular bodily complaints among adults, as well as the mediating role of partner responsiveness in this associations. The findings were discussed in the light of relevant literature, the limitations and strengths of the research and also future directions were also provided.

Danışman: DR. ÖĞR. ÜYESİ HAKAN KARAŞ Yer Bilgisi: İstanbul Gelişim Üniversitesi / Lisansüstü Eğitim Enstitüsü / Psikoloji Ana Bilim Dalı / Klinik Psikoloji Bilim Dalı Konu: Psikoloji = Psychology, Bu çalışmanın amacı dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) belirtileri, duygu düzenleme güçlüğü, somatizasyon ve dissosiyasyon arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırmanın örneklemini 380 kişi oluşturmaktadır. Araştırmada kullanılan soru formları Sosyodemografik Soru Formu, Erişkin DEHB Kendi Bildirim Ölçeği (ASRS), Duygu Düzenleme Güçlüğü Ölçeği Kısa From (DERS-16), Belirti Tarama Listesi Somatizasyon alt Ölçeği (SCL-90-R) ve Dissosiyatif Yaşantılar ölçeğinden (DESII) oluşmaktadır. Araştırmada elde edilen veriler SPSS (Statistical Package for he Social Sciences) 25.0 paket programı ile analiz edilmiştir. Analiz bulguları kapsamında elde edilen sonuca göre; katılımcıların somatizasyon puanları cinsiyete göre anlamlı farklılık göstermektedir. Katılımcıların ASRS ölçeğinden, DERS-16 ölçeğinden ve DESII ölçeğinden elde ettikleri puanlar cinsiyete ve yaşa göre farklılık göstermemektedir. Katılımcıların somatizasyon ve duygu düzenleme güçlüğünden elde ettikleri puanlar gelir durumu değişkenine göre farklılaşmaktadır. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu belirtileri ile duygu düzenleme güçlüğü arasında orta düzeyde, pozitif yönlü anlamlı bir ilişki, DEHB belirtileri ve somatizasyon arasında orta düzeyde, pozitif yönlü anlamlı bir ilişki, DEHB belirtileri ve dissosiyasyon arasında orta düzeyde, pozitif yönlü anlamlı bir ilişki, dissosiyasyon ve somatizasyon arasında orta düzeyde, pozitif yönlü anlamlı bir ilişki, duygu düzenleme güçlüğü ve somatizasyon arasında orta düzeyde, pozitif yönlü anlamlı bir ilişki ve dissosiyasyon ile duygu düzenleme güçlüğü arasında orta düzeyde, pozitif yönlü ve anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir., The aim of this study is to investigate the relationship between attention deficit hyperactivity disorder (ADHD) symptoms, emotion dysregulation, somatization, and dissociation. The sample of the research consists of 380 people. The questionnaire form which was used in the research contains the Sociodemoghraphic Form, Adult ADHD Self-Report Scale (ASRS), Brief Version of The Difficulties in Emotion Regulation Scale (DERS-16), Symptom Checklist-90 Revised Somatization Subscale (SCL-90-R) and Dissociative Experiences Scale (DESII). Analysis of the research obtained data performed by SPSS (Statistical Package for the Social Science) 25.0 package program. The result obtained within the scope of the analysis findings; there is a significant difference between genders in somatization scores. There isn't a significant difference between genders and age categories in participants' ASRS, DERS-16, and DESII scores. There is a significant difference between monthly income categories in somatization and emotion dysregulation scores. There is a moderate, positive, and significant relationship between ADHD symptoms and emotion dysregulation, a moderate, positive, and significant relationship between ADHD symptoms and somatization, a moderate, positive, and significant relationship between ADHD symptoms and dissociation, a moderate, positive, and significant relationship between somatization and dissociation, a moderate, positive, and significant relationship between emotion dysregulation and somatization and a moderate, positive, and significant relationship between dissociation and emotion dysregulation.

Somatizasyon ve duygusal öz farkındalık kavramları üzerinden makine öğrenmesi yöntemlerinden biri olan gözetimli öğrenmenin sınıflandırma algoritmaları ile bireylerin şiddet mağduriyetlerinin tahmin edilmesi amacını taşıyan bu çalışma 149 (%27) erkek ve 403 (%73) kadın olmak üzere toplam 552 katılımcıdan oluşmaktadır. Araştırmada veri toplama araçları olarak Kişisel Bilgi Formu, Somatizasyon Ölçeği ve A Duygusal Öz Farkındalık Ölçeği-10 (A-DÖFÖ-10) kullanılmıştır. Makine öğrenmesinde sıkça kullanılan sınıflandırma algoritmalarından K-En Yakın Komşu, destek vektör makinaları, Naive Bayes ve lojistik regresyon kullanılmış; ilgili sınıflayıcıların performans karşılaştırması model başarım ölçütlerine göre yapılmıştır. Doğruluk ve f1-skoru değerleri göz önüne alındığında en iyi sınıflama performansı 0.74 doğruluk ve 0.82 f1-skoru değeri ile Lojistik Regresyondan elde edilmiştir. Bu doğrultuda somatizasyon ve duygusal öz farkındalık kavramları üzerinden makine öğrenmesi yöntemleri ile bireylerin şiddet mağduriyetlerinin belirli bir doğruluk oranında tahmin edilebildiğini söylemek mümkündür.