Search

Terugblikkend op de ontwikkeling van de Dommelbeemden in Geldrop (NB), zou je kunnen stellen dat het voor de landschapsarchitecten van BRO ontwerpen is geweest in een ecologische frontlinie. 'Beekdalen liggen erg gevoelig als het gaat om woningbouw. Woonbelangen en natuur schuren hier,' zegt Ruud Tak van BRO over het project. 'Het feit dat agrarische gronden hier eigenlijk een hap namen uit bestaand stedelijk weefsel, maakte dat hier, bij hoge uitzondering, toch gebouwd is.' Daarom heeft Tak hier nadrukkelijk gezocht naar een zachte overgang tussen ecologie en stadrand.

Van buiten ziet De Groene Kaap er robuust uit. Vijf imposante woontorens reiken naar de wolken boven Katendrecht in het Maashavengebied. 'Heel Rotterdams', vindt Eric-Jan Pleijster van LOLA Landschapsarchitecten. 'Maar de binnenkant is juist heel gemeenschappelijk. Die geeft een geborgen gevoel, weg van het grootstedelijke.' De binnenhoven en daktuinen van de gebouwen zijn met elkaar verbonden door luchtbruggen en vormen samen één groot daklandschap. 'Het is steeds onze opzet geweest om iets toe te voegen, niet alleen aan deze plek, maar aan de stad.'

Geen protocollen, maar een handelingskader. Daar moeten terreinbeheerders het mee doen, als het gaat om de vraag hoe om te gaan met transport en verwerking van invasieve exoten. Wie in beton gegoten regels verwacht, zal teleurgesteld zijn. Maar het kader is wél een opmaat naar meer houvast en zekerheid. 'Het is een werk in wording, een groeidocument', stelt Janneke van der Loop, een van de opstellers, tijdens een webinar over het thema. 'Naarmate we er meer mee werken, wordt het beter.'

'Met de kennis van nu zouden we dit misschien weer anders inrichten,' zegt landschapsarchitect Jan-Hein Moors over het project De Fleurige IJsselkade in Doesburg. Toch blikt hij tevreden terug, op het ontwerp, maar ook op hoe omwonenden het project omarmd hebben. De groenvoorzieningen worden door omwonenden onderhouden. Daarmee is de Doesburgse IJsselkade als stedelijke groenvoorziening én als burgerparticipatieproject geslaagd te noemen en dat die twee samengaan, is geen vanzelfsprekendheid, weet Moors.

'Als je rondkijkt, vraag je je af wat we hier als landschapsarchitecten hebben toegevoegd,' zegt Martijn Noordermeer van het Utrechtse bureau Feddes-Olthof. Hij spreekt over het dijkversterkingsproject van het Hoogheemraadschap van Rijnland langs de Hollandsche IJssel in Gouda. Feddes-Olthof tekent voor het esthetisch ontwerp en dat levert een avontuurlijk, ruig wandelpad op dat strekt van het buitengebied tot aan het stadscentrum. 'De opdrachtgever heeft hier zijn nek uitgestoken om meerwaarde te leveren en dat heeft zich uitbetaald in een mooi stuk stadsnatuur.'

De makers moesten wat scepsis van de vereniging van eigenaren overwinnen. Het ontwerp voor de tuin rondom hun Arnhemse woontoren en op het dak van de parkeergarage is onconventioneel te noemen. 'Mij is gevraagd een tuin met vaste planten te ontwerpen die het hele jaar rond kleur laat zien', zo vertelt landschapsarchitect Jan-Hein Moors, eigenaar van bureau StadWaterLand. Het ontwerp gaat helemaal voorbij aan het vertrouwde concept van strakke borders, gecultiveerde planten en periodiek onderhoud. 'Zo'n plan is voor sommigen even wennen.'

Waar gemeenten meestal de regie hebben in grote gebiedsontwikkelingen en dus de lange lijnen uitzetten, heeft Rotterdam bij de herinrichting van Hart van Zuid gekozen voor een andere aanpak. De hele planning is voor een belangrijk deel bij de markt gelegd. David Kloet, landschapsarchitect bij Karres en Brands, was betrokken bij die langlopende publiek-private samenwerking. Hij kreeg zo de kans om mee te schrijven aan een belangrijk stuk hedendaagse Rotterdamse geschiedenis. 'Wanneer je als ontwerpbureau zó lang bij een project betrokken blijft, moet je de kerndoelen van je plan goed helder hebben.'

Op zijn knieën in de bosschages, op zoek naar een oude watergang of een fundament - landschapsarchitect Barry Kerckhoffs van het Limburgse bureau Studio BKL kruipt graag diep in de geschiedenis van zijn omgeving. Zo ook bij de restauratie van de 19e-eeuwse villatuin van buitenplaats Petit Suisse in Maastricht, ook wel bekend als Villa Kanjel. 'Door onderzoek te doen, leer je wat het landschap aan geschiedenis verbergt en zo wordt die historie ook weer gewaardeerd.' Die waardering uitte zich ook in een subsidie van de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed om de landschapstuin weer in oude luister te herstellen, een project dat nooit helemaal af is. 'Ik blijf elementen zien die ik graag wil aanpakken.'

Wie groot denkt, moet zich óók in het kleine kunnen verdiepen, zo betoogt landschapsarchitect Nikol Dietz van het Amersfoortse H+N+S Landschapsarchitecten. In 2017 is ze gevraagd om aan te schuiven bij een brainstorm over de herontwikkeling van een postzegeltuintje, een atrium, midden in het Leidse stadhuis. Algauw gaat het gesprek over een context die zich tot ver in de stad en zelfs daarbuiten uitstrekt. Het nieuw te maken ontwerpplan wordt een zoektocht die leidt door de stadshistorie, langs stadsecologen en zelfs langs het werk van één van ’s lands kleurrijkste kunstenaars, auteur en kunstschilder Jan Wolkers. ‘Ontwerpen gaat over verhalen vertellen’, zegt Dietz over die queeste.

Het moest een brug slaan tussen de volkse Sterrenwijk en het grote studentencomplex aan de Ina Boudier Bakkerlaan (IBB), aan de andere kant van het spoor. De verbinding tussen die twee bleef uit. De Sterrenwijkers hechten aan de eigenheid van hun volksbuurt. Met studenten hebben ze weinig op. Maar met de aanleg van het Utrechtse Oosterspoorbaanpark is wel een groene verbinding gelegd tussen stad en buitengebied, een uitnodigend park en een functionele verbindingsroute.

Als Frank Talsma van H+N+S Landschapsarchitecten zich buigt over de herinrichting van de Beatrixsluis bij Nieuwegein, weet hij dat zijn werk beoordeeld zal worden in het kader van een voordracht voor de UNESCO-Werelderfgoedlijst. 'UNESCO is een beetje een behoudende club. Die willen erfgoed vooral goed bewaren. Hier speelden we met héél andere plannen. Dat vond de nominatiecommissie natuurlijk wel spannend.'

‘Er is behoefte aan meer urgentie en landelijke regie vanuit de overheid,’ zegt Klaas Noorland, landelijk adviseur natuurbranden van Brandweer Nederland. Voor de tweede maal in vijf jaar heeft de brandweer gemeenten, provincies en Rijkswaterstaat verzocht om, vanwege extreme droogte en brandgevaar, vervroegd bermen te maaien bij natuurgebieden. Dat verzoek valt niet overal in goede aarde. Eerder maaien is een klap voor de biodiversiteit, zeggen critici. ‘Toch dienen we echt dezelfde belangen,’ bezweert Noorland.

Duinlandschappen roepen niet meteen associaties op met weelderig groen. Het Utrechtse ontwerpbureau OKRA is al vanaf 2012 betrokken bij landschapsinrichting in en rond Cadzand-Bad, aan de Zeeuws-Vlaamse kust. De badplaats heeft een mondaine uitstraling gekregen, maar zonder overdadige groene opsmuk die afbreuk zou doen aan de natuurlijke omgeving. ‘Het oorspronkelijke duinlandschap is en blijft het vertrekpunt’, vertelt OKRA-landschapsarchitect Martin Knuijt over zijn ontwerpen.

'Verbind vijf bedrijfsgebouwen met elkaar en creëer een groene, centrale verblijfsruimte in de buitenlucht.' Zo ongeveer klinkt in 2016 de opdracht van MN Services en PARK4ALL voor de herinrichting van bedrijvencampus Secoya in Papendorp in de gemeente Utrecht. Een team van landschapsarchitecten van het Amsterdamse bureau Rijnboutt neemt de handschoen op. Vier jaar na de oplevering gaat Stad+Groen met Petrouschka Thumann van Rijnboutt terug naar Secoya. 'Er wordt dankbaar gebruikgemaakt van de buitenruimte', constateert ze tevreden.

In de artikelenreeks 'Op de fiets met de wethouder' trekt Stad+Groen door het land om met bestuurders en groenexperts te praten over het groenbeleid in hun gemeente. Ditmaal gaan we op pad met wethouder Ingrid Lambregts van de gemeente Doetinchem.

Zijn tempo is lastig bij te houden. Rini Biemans praat graag, snel en veel. Zijn ideeën over stadsnatuur raken bovendien aan veel verschillende thema's; ze gaan over uiteenlopende zaken als biodiversiteit, leefstijlziektes, eenzaamheid en de financiering van groenbeheer. Hij springt in zijn tomeloze energie en zijn enthousiasme soms van de hak op de tak, zo lijkt het. Toch slaagt hij er uiteindelijk in om de samenhang van al die thema's overtuigend voor het voetlicht te brengen. Een warm pleidooi voor creatief beheer en de inrichting van wijknatuurfondsen.

Inspirerende voorbeelden - De daktuin is allang geen novum meer in de architectuur. In het Zuid-Hollandse Waddinxveen is in 2007 al begonnen met de vergrotende trap van de daktuin, het daklandschap. De gemeente lanceerde het plan om een heel nieuw stadscentrum te bouwen op het dak van een parkeergarage, compleet met bomen en tuinen. Landschapsarchitect Richard Koek van het Amsterdamse bureau Rijnboutt tekende voor het landschapsontwerp. In 2012 werd het project opgeleverd. Koek blikt met Stad+Groen terug.

'Waar kansen zijn, benutten we ze', zegt Jort Bos van Stadswerk072, het bedrijf voor beheer en onderhoud van de openbare ruimte van gemeente Alkmaar. Stadswerk072 heeft opdracht gekregen om Alkmaar te vergroenen met bijzondere aandacht voor biodiversiteit. 'Gebieden die stevig in ontwikkeling zijn, bieden natuurlijk altijd veel ruimte voor vergroening. Maar ook de andere stadsdelen krijgen aandacht. We laten nergens kansen liggen.' Stad+Groen heeft zich aangesloten bij een roadshow langs een aantal verschillende vergroeningsprojecten in de stad.

Terwijl veel bedrijven in zwaar weer raken door de coronapandemie, lijkt voor de hovenierssector een gouden eeuw aangebroken. De ordermappen zitten bomvol. 'Mensen werken thuis. Ze kijken nu de hele dag uit op de tuin. Die wordt dan plots belangrijker', zegt Rob Mocking van Dutch Quality Gardens - Mocking Hoveniers. Het mag ook wat kosten, zo blijkt. Juist de tuinen in het hogere segment vinden gretig aftrek. Ze worden steeds vaker turnkey opgeleverd, compleet met bloembollen en zwembad.

In de artikelenreeks 'Op de fiets met de wethouder' trekt Stad+Groen door het land om met bestuurders en groenexperts te praten over het groenbeleid in hun gemeente. Ditmaal gaan we op pad met wethouder Irona Groeneveld van de gemeente De Fryske Marren.

In maart van dit jaar kwam Dokkum, in de gemeente Noardeast-Fryslân, slecht in het nieuws door het omstreden kapbeleid in de stad. Het consumentenprogramma Tros Radar wijdde een uitzending aan klachten van inwoners over het rigoureus kappen en snoeien van bomen. Radar ging dieper in op de bestuursrechtelijke kant van de kwestie: wat kun je als burger doen? Daarmee lieten de programmamakers de hamvraag echter onbeantwoord: waarom kapt de gemeente Noardeast-Fryslân zoveel bomen? Stad+Groen ging naar Friesland om verhaal te halen.

Heerhugowaard groeide van een boerengemeenschap van zesduizend inwoners in het midden van de jaren zestig uit tot een moderne stad van 60.000 inwoners nu. Wethouder Annette Groot ziet hoe de stijgende vraag naar betaalbare woningen en de noodzaak van klimaatadaptatie in haar gemeente strijden om voorrang. Stad+Groen ging met haar fietsen om te zien hoe de gemeente klimaatadaptatie, bouwen en vergroenen met elkaar probeert te verenigen.

Ook in de groensector heerst krapte op de arbeidsmarkt. Bedrijven verdringen elkaar om nieuwkomers op de arbeidsmarkt te verleiden om bij ze te komen werken. In de strijd om de gunst van de jonge aspirant-groenprofessionals schieten particuliere bedrijfsscholen als paddenstoelen uit de grond. ‘We moeten ervoor waken dat we de infrastructuur van ons groenonderwijs in stand houden’, zegt Jeroen Zijlmans, beleidsadviseur arbeidsmarkt en onderwijs bij de VHG, daarover.

Bomen en water domineren het groenbeleid van één van de meest bosrijke gemeenten van Nederland, tevens een belangrijk waterwingebied voor Midden-Nederland. Een verwoestende valwind deed afgelopen zomer in luttele seconden duizenden bomen in de gemeente Utrechtse Heuvelrug afbreken als luciferhoutjes. Een ramp. Niet alleen voor het bomenbestand, maar ook omdat de gemeente alle zeilen moet bijzetten om water vast te houden voor de waterwingebieden.

Krapte op de arbeidsmarkt is op dit moment een hot topic. In de hovenierssector is het echter al jarenlang een heikel punt. Verhalen over hoveniers die met hoge bonussen worden weggekocht bij concullega’s komen geregeld voorbij. Bij de schuldvraag met betrekking tot die personeelsschaarste wordt vaak naar het reguliere onderwijs gewezen. Dat zou niet voor genoeg nieuwe aanwas zorgen. Bedrijven verzinnen daarom zelf scholingsinitiatieven, waarvan Greencademy het nieuwste is. ‘We moeten zorgen dat we de infrastructuur van ons groenonderwijs in stand houden’, zegt Jeroen Zijlmans, beleidsadviseur arbeidsmarkt en onderwijs bij de VHG.

Wethouder Esther Langens maakt er geen geheim van dat de gemeente Oirschot nog behoorlijk aan de weg moet timmeren om het achterstallig groenonderhoud van minstens een decennium weg te werken en om nieuwe ambities te realiseren. Ze kijkt goed om zich heen hoe anderen het doen, maar is ook niet bang om eigen lessen te trekken. 'Je kunt niet altijd wachten tot anderen hebben uitgevogeld hoe het moet. Als gemeente moet je daarin soms ook je eigen verantwoordelijkheid nemen.'

'We hebben de nieuwe integrale visie beheer openbare ruimte zonder veel insprekingen door de commissievergaderingen geloodst', vertelt wethouder Aboyaakoub-Akkouh van de gemeente Nijkerk niet zonder trots. Debet aan dat succes is ongetwijfeld een intensieve dialoog met inwoners van de gemeente. De visie is de opmaat naar een nieuw groenbeleid, waarin de wethouder ook veel ruimte wil laten voor dialoog. Inspraak en participatie vormen de rode draad door het verhaal dat de wethouder houdt tijdens de fietstocht met Stad+Groen door Nijkerk.

'Kinderen moeten anders uitgedaagd worden. Als we willen dat ze buiten spelen, moeten we de concurrentie aangaan met de spelcomputer en dat vergt een nieuwe kijk op speelbeleid.' Dat zegt Nancy Rahman. Ze is beheerder van 208 speelplekken in Capelle aan den IJssel, een gemeente die tien jaar terug een radicaal nieuwe koers inzette ten aanzien van speelbeleid. Dat beleid heeft inmiddels zijn sporen getrokken in de Zuid-Hollandse gemeente onder de rook van Rotterdam. Rahman neemt Stad+Groen mee op een fietstocht langs de bijzonderste speelplekken in haar gemeente.

De gemeente Montferland bezuinigt in de laatste begrotingsronde 3,3 miljoen. Toch krijgt wethouder Oscar van Leeuwen (CDA) er een ton bij voor de uitvoering van het groenbeleidsplan. 'Groen is een stevige pijler onder de missie van het college. Het mag dus ook wat kosten.' Eén van de ambities van Van Leeuwen is om meer taken in het groenbeheer in eigen beheer uit te voeren. De eigen groendienst groeide in 2018 uit van drie tot 40 mensen.

'Gemeenten maken te weinig budget vrij voor spelen en bewegen.' Dat zegt Willem Butz. Het is precies wat men zou verwachten van de directeur van Boerplay, een soort speelgoedwinkel voor de buitenruimte. Toch pleit Butz, tevens bestuurslid van de branchevereniging Spelen en Bewegen, niet voor het klakkeloos neerzetten van speeltoestellen in de openbare ruimte. Speeltoestellen zijn maar een klein deel van het verhaal. 'Het gaat vooral om ruimte.'

Wethouder Pim Schenkelaars bestiert een enorm buitengebied waar veel boeren hun brood verdienen. Dat klinkt door in zijn verhaal over groenbeleid in Noord-Beveland. Maar er is nog een tweede poot waar de lokale economie op rust: het toerisme. Agrarische bedrijven, toerisme en natuur kunnen voor scherpe tegenstellingen zorgen. 'Maar niet in Noord-Beveland', zegt de wethouder. 'De bakens zijn hier gezet: eerst het groen, dan de rest.'

In de land- en tuinbouw wordt biologische grondontsmetting met Herbie-korrels al enige tijd met succes toegepast in de strijd tegen grondgebonden ziekten, plagen en onkruiden. We spreken dan over het resetten van de bodem. In juli van dit jaar rondt natuuraannemer Ranox een proef af waarin dezelfde methode wordt ingezet in de strijd tegen Aziatische duizendknopen. Het lijkt een veelbelovende proef te worden, maar ook een die nieuwe vragen oproept.

Waar veel gemeenten het winkelaanbod in hun stadskern zien verschralen, kan het Zeeuwse Goes zich nog steeds verheugen in een breed scala aan winkels dat veel publiek trekt. Ook de wekelijkse markt brengt leven in het centrum van de oude Zeeuwse havenstad. Maar al dat economisch verkeer rijdt wel de vergroeningswensen van menig stadsbewoner en -bestuurder in de wielen. En de bodem helpt ook al niet mee. De rijke historie van de stad heeft een dikke laag puin achtergelaten onder de voeten van de Goesenaren.

'Het probleem van de waterschappen is dat bestuurders het teveel met elkaar eens zijn.' Dat zegt Ron van Megen, voorzitter van de Algemene Waterschapspartij (AWP). Waterschapspolitiek kent weinig spraakmakende twistpunten. De AWP-voorzitter roept de waterschappen daarom op om meer debat te faciliteren. 'Laat de partijen hun visie op waterbeleid meer etaleren. Zoek op waar het schuurt. Geef de kiezer iets om voor te kiezen.'

De mitigatie van hittestress in stedelijke gebieden vraagt om een heel nieuwe kijk op boomsoorten en cultivars, verwachten landschapsexperts. ‘De tijd dringt en bomen groeien langzaam’, waarschuwt René van der Velde, landschapsarchitect en universitair hoofddocent aan de faculteit Bouwkunde van de TU Delft. Bij het vinden en ontwikkelen van toekomstbestendige stadsbomen grijpen wetenschappers daarom steeds vaker naar technologie om processen te versnellen. Op het internationaal symposium Climate Trees, dat 27 juni in Dodewaard plaatsvindt, zal daarom veel over automatisering gesproken worden.

Weert ligt in één van de groenste regio’s ter wereld. Althans, zo oordeelde de jury van The International Competition Communities in Bloom in 2014. De komende jaren gaat deze übergroene Limburgse gemeente ook haar rol in de Europese geschiedenis verder oppoetsen. Een ambitieus stadsparkproject moet een eerbetoon worden aan de illustere streekgenoot graaf Philips van Horne (oftewel Filips van Montmorency, 1524-1568). Het is een onzeker project, want wie naar zijn geschiedenis begint te graven, weet nooit wanneer de klus geklaard is.

De bestrijding van de woekerplant Japanse duizendknoop blijkt geen sinecure. Er zijn inmiddels veel verschillende methoden ontwikkeld, maar steeds vaker wordt er ook voor gekozen om de plant uit te graven. Daarbij stuiten de onkruidbestrijders letterlijk op een hindernis: kabels en leidingen. Kennis- en innovatiecentrum Probos heeft daarom samen met Van de Herik Zuigtechniek uit het Gelderse Harskamp een proef gedaan waarbij een grondzuiger werd ingezet in de strijd tegen duizendknoop.

De mitigatie van hittestress in stedelijke gebieden vraagt om een heel nieuwe kijk op boomsoorten en cultivars, verwachten landschapsexperts. ‘De tijd dringt en bomen groeien langzaam’, waarschuwt René van der Velde, landschapsarchitect en universitair hoofddocent aan de faculteit Bouwkunde van de TU Delft. Bij het vinden en ontwikkelen van toekomstbestendige stadsbomen grijpen wetenschappers daarom steeds vaker naar technologie om processen te versnellen. Op het internationaal symposium Climate Trees, dat 27 juni in Dodewaard plaatsvindt, zal daarom veel over automatisering gesproken worden.

Leiden beraadt zich op beleidsmaatregelen die de ecologische waarde van de stadsnatuur moeten borgen en verbeteren. In de serie ‘Fietsen met de Wethouder’ heeft Stad + Groen er ditmaal voor gekozen om op te pad gaan met de Leidse stadsecoloog Wouter Moerland. De ecoloog is een van de geestelijk vaders van een adviesrapport dat richting wil geven aan het nieuwe Leidse natuurbeleid.

De gemeente Zaltbommel trekt de komende vier jaar structureel een ton per jaar extra uit voor groenbeheer. Stad en Groen wil van wethouder Adrie Bragt (CU) weten waarom de Gelderse gemeente plots zo diep in de buidel tast. De wethouder neemt ons mee op een verkenningstocht door de Bommelerwaard en vertelt over zijn ambities voor de biodiversiteit in de gemeente. Maar het college investeert niet in projecten ‘voor de bühne’, bezweert Bragt. ‘We gaan voor meetbare resultaten.’

Injecteren met glyfosaat, verstikken onder zeil, doodkoken met stoominjecties; kosten noch moeite worden gespaard om het ultieme wapen tegen de Japanse duizendknoop te ontwikkelen. Ondertussen heeft in Wageningen-Hoog een handvol vrijwilligers het aantal groeiplaatsen van de invasieve woekerplant terug weten te brengen van ruim zestig tot vijf locaties. Stad + Groen vraagt Derk Hille Ris Lambers naar de sleutel van het succes van dit burgerinitiatief.

Gemeenten houden bij het aanbesteden van opdrachten steeds meer rekening met de duurzaamheidsaspecten van de werkzaamheden in groenvoorzieningen. Steeds vaker wordt daarom het gebruik van hernieuwbare energie gevraagd of geëist. Mede om die reden worden kleinere machines als heggenscharen, motorzagen en bosmaaiers steeds vaker elektrisch aangedreven of draaien ze op alkylaatbenzine. Voor zwaarder materieel geldt in veel gevallen dat gezocht wordt naar alternatieven voor fossiele dieselbrandstoffen, maar de keuze voor de juiste diesel is geen sinecure.

Uitputten blijkt één van de effectiefste bestrijdingsmethoden tegen invasieve exoten als reuzenbalsemien en reuzenberenklauw. Het nadeel van de methode is dat het vooral handwerk is. En er zijn véél handen voor nodig. In Nijmegen wordt onderzocht of de inzet van vrijwilligers uitkomst biedt. De eerste resultaten lijken hoopvol, maar het ronselen van vrijwilligers blijkt eveneens handwerk.

Wie Doesburg heeft bezocht, herinnert zich ongetwijfeld het historische centrum van de Gelderse Hanzestad. De binnenstad is een toeristische trekpleister en oogt om door een ringetje te halen. Ook het openbaar groen draagt daaraan bij. Dat wordt in het centrum op beeldkwaliteit A onderhouden. Heel anders is het gesteld met de wijk Beinum, het 'overige Doesburg', zoals wethouder Birgit van Veldhuizen (Stadspartij Doesburg) de wijk aanduidt. Beinum heeft decennialang aan de laatste mem gehangen, maar daar komt volgend jaar een eind aan, als het aan de wethouder ligt.

'Hadden we geweten dat de belangstelling zo groot zou zijn, dan hadden we plaats geboden aan twee keer zoveel mensen', zegt Aad van Leeuwen over de Expertmeeting Japanse duizendknoop, afgelopen december. De stakeholdersbijeenkomst moet de opmaat zijn naar een gezamenlijke aanpak van duizendknoop in de regio. Van Leeuwen, beheerder groene buitenruimte bij de gemeente Rotterdam, is voorzichtig hoopvol over die samenwerking. 'De eerste stap is gezet.'

Nieuwe bloemrijke kruidenmengsels zijn de laatste trend in de strijd tegen de eikenprocessierups (EPR). Biodiversiteit is het nieuwe toverwoord. Toch probeert Hans Vervaart, salesmanager bij zadenleverancier Limagrain Advanta, de verwachtingen te temperen. 'Herstel van biodiversiteit is essentieel. Maar met het inzaaien van zadenmengsels alleen komen we er niet. De EPR-bestrijding vraagt een brede, integrale aanpak. Deze plaag dreigt anders onbeheersbaar te worden.'

Culemborg haalde ooit de wereldpers met een begrazingsproject waarbij loslopende schapen niet alleen worden gebruikt om bermen te begrazen, maar ook om snelverkeer af te remmen. ‘We experimenteren hier graag met vernieuwende ideeën’, vertelt wethouder Joost Reus tijdens een rondgang met Stad en Groen door de Gelderse gemeente. En niet zonder resultaat. Menig Culemborgs experiment in groenbeleid lijkt te beklijven. Zo heeft de stad een stadsboerderij die haar eigen broek ophoudt en een woonwijk waar het groenbeheer grotendeels aan de bewoners is overgedragen.

Afgelopen maand is in Den Bosch het eerste protocol voor de bestrijding en beheersing van Japanse duizendknoop aan de wereld gepresenteerd. Plantecoloog Baudewijn Odé, projectleider flora bij Stichting Floron, heeft het stuk voor Stad en Groen tegen het licht gehouden. 'Het is veel meer dan een goed begin. Het is een degelijk en doorwrocht protocol', zo luidt zijn oordeel. Maar dat kan niet verhullen dat de eerste aanpassingen zich al opdringen.

'De droogte van afgelopen zomer komt ons eigenlijk wel goed uit. Zo halen we ook de krant een keer', zegt Leonie Bruggink-van der Steen. En dat is hard nodig, vindt het bestuurslid van waterschap De Dommel in Noord-Brabant. 'Het mag allemaal best wat transparanter.'

De lankmoedigheid waarmee D66-wethouder Dennis Gudden in Wageningen burgerinitiatieven in groenbeheer tegemoet treedt, mag niet verward worden met achteloosheid. Gudden voert strakke regie over de ecologische structuur in de gemeente Wageningen. 'We stimuleren burgers om mee te denken en mee te beheren, maar we houden wel steeds de hoofdlijnen in het oog.' Ook werkt de gemeente maar heel beperkt met groenaannemers in het beheer en onderhoud. 'Zelf doen wat we zelf kunnen doen', is het devies.