Search

Black Mold kan hoge percentages uitval van oculaties van rozenstruiken veroorzaken. In 2007 was de schade zeer groot. Het onderzoek naar het voorkomen van Black Mold bevatte twee sporen: het achterhalen van risicovolle omstandigheden en het beproeven van de preventieve inzet van middelen, om aantasting bij risicovolle omstandigheden te beperken of te voorkomen. Hiervoor zijn proeven onder gecontroleerde omstandigheden in het laboratorium, in de kas en veldproeven onder praktijkomstandighed en uitgevoerd. Het is niet gelukt te achterhalen wat de omstandigheden zijn, waarbij een grote uitbraak van Black Mold zoals in 2007 ontstaat. Proeven onder gecontroleerde omstandigheden lieten een invloed van temperatuur en vocht zien, maar die resultaten sloten slechts deels aan bij de ervaringen uit de praktijk en veldproeven. Bij kou (10o C) ontwikkelt de schimmel zich langzamer dan bij temperaturen van 15 tot 25o C. De kans op infectie wordt echter ook bepaald door de snelheid waarmee de oculatie hecht en de besmettingsdruk. Oculaties op dikkere onderstammen lijken een groter risico op uitval door Black Mold te hebben. Aangieten van onderstammen met systemisch werkende fungiciden bleek niet effectief. Behandeling van oculatiehout lijkt het risico op u itval door Black Mold te kunnen verkleinen. Dit is meerdere keren aangetoond in proeven met opgepotte rozenonderstammen en met beschadigd en besmet oculatiehout. Op basis hiervan kon een methode voor preventieve behandeling van oculatiehout opgesteld worden. De werking hiervan kon onder praktijkomstandigheden niet aangetoond worden. De infectiedruk lag in de praktijkproef niet op het gewenste niveau om betrouwbare uitspraken te doen, over de te verwachten effecten van de behandelingen.

Uit eerder onderzoek was gebleken dat het stekken van stamrozen een goed alternatief is voor de traditionele teelt van stamrozen, waarbij een teler in de zomer oculeert op een getrokken onderstam (stammentrekker) en een leverbare stamroos heeft in het najaar van het daaropvolgende jaar. Het stekken moet in de winter in een kas gebeuren. Onder plastic folie bewortelen de ‘Pfänder’-stekken in de winter en in het voorjaar kunnen de stekken naar buiten, om vervolgens in de zomer geoculeerd te worden. Ruim een jaar later is er dan een leverbare stamroos. In vergelijking met de traditionele stamrozenteelt is dan een tijdwinst gerealiseerd van een jaar. Ook heeft een gestekte onderstam een mooier wortelstelsel. PPO en Cultus Agro Advies hebben samen met enkele bedrijven onderzocht of een verdere teeltversnelling en teeltoptimalisatie mogelijk is. Hiertoe zijn de mogelijkheden van enten direct na beworteling in de kas en van gelijktijdig stekken en enten (= stenten) onderzocht.

Het stenten van Pfänder-stammen in de winter is een aantrekkelijk alternatief voor de traditionele stamrozenteelt. Een goede slaging is mogelijk en de kostprijs ligt lager, zo blijkt uit onderzoek dat PPO en Cultus Agro Advies hebben uitgevoerd met financiering van het Productschap Tuinbouw.

Haalbaarheidsonderzoek naar de perspectieven van het blokrooien van laanbomen. Bij blokrooien worden alle leverbare bomen/spillen op een (deel van het) perceel in een keer gerooid en naar een centraal punt afgevoerd voor verdere afhandeling. De financiële haalbaarheid van blokrooien is voor twee bedrijven verkend.

In 2012 had Nederland 5120 km rijkswegen, en ook nog eens 7802 km provinciale wegen. Deze wegen hebben bermen, waartoe men meestal het oppervlak tussen verharding en bermsloot rekent. Bermen langs de Nederlandse rijkswegen beslaan gezamenlijk ruwweg 20.000 ha. Zo’n 80 % is begroeid met kruidachtige vegetaties, de rest met houtachtige vegetaties (circa 4600 ha). Langs de bermen liggen vaak bermsloten, in totaal zo’n 4500 km en er zijn talloze faunavoorzieningen aangebracht. Voor al deze objecten gelden beheermaatregelen. Dit project is de eerste fase van het traject ‘De Groene Weg’ dat een brede toepassing van groene snelwegafscheidingen in heel Nederland beoogt.

Op het laanboombedrijf is veel biomassa vrij beschikbaar, die in potentie geschikt is voor energie opwekking, maar ook voor verwerking tot compost. Het benutten van het snoeihout en afvalhout van laanboom bedrijven kan een belangrijke bijdrage leveren aan de organische stofvoorziening. Composteren kan ook een goed alternatief zijn voor het verbranden van afvalhout. Centrale vraag in dit project is: welke belemmeringen moeten er worden weggenomen om alternatieve verwerking van groenafval bij laanboomkwekerijen succesvol te maken?

Burgers bieden steeds vaker weerstand tegen de ontsiering van het landschap in en rond hun woonomgeving. Entrees van steden en zichtlocaties op recreatieve plekken worden desondanks dikwijls ontsierd door kale loodsen, silo's en bassins van agrarische bedrijven. Het project 'Bollenstreek Mooi Landschap', leert dat doordachte keuzes in de aanplant van groen in overleg met ondernemers en gemeenten de kwaliteit van het landschap zichtbaar kan verhogen. Dit vergroot ook de positieve belevingswaarde van het landschap en verbetert het woon-, werk-en leefmilieu.

De meest gebruikte onderstam in Nederland (geschat op 90% van de geoculeerde struikrozen) is de in 1890 geïntroduceerde ‘Laxa’ onderstam. Het is zeer bewonderenswaardig dat dit, na meer dan 120 jaar na de introductie, nog altijd de meest gebruikte onderstam in Nederland is. Daarnaast is het ook begrijpelijk dat door het grootschalige gebruik hiervan problemen met ziektegevoeligheid alleen maar toenemen. Dit onderzoek heeft ondermeer genetische merkers gevonden voor resistentie tegen sterroetdauw. Daarnaast wordt hard gewerkt aan een genetische kaart voor rozen. Ook is verwantschap tussen rozen tegenwoordig goed te achterhalen. De onderstam ‘Laxa’ is pentaploïd, waardoor bij bevruchting en zaadvorming slechts een klein deel van de genetische eigenschappen door de vaderplant wordt doorgegeven. Deze eigenschap kan veredelingswerk met de ‘Laxa’ erg beïnvloeden (zowel positief als negatief). Het zou zeer wenselijk zijn als genetische eigenschappen die bekend zijn over resistentie zondermeer overgebracht zouden kunnen worden naar de gewenste roos (cisgenese). Op dit moment wordt deze vorm van genetisch gemodificeerde gewassen in Europa niet breed gedragen, ontwikkelingen ook op moreel gebied staan echter niet stil. Indien deze technieken worden toegelaten kan versnelling van de veredelingswerkzaamheden de kosten en opbrengsten in een gunstigere balans brengen. Alternatief voor traditionele dan wel gemodificeerde veredeling is het gebruik van veredelde hybriden die de gewenste eigenschappen reeds hebben. Tijdens dit onderzoek zijn verschillende rozen gevonden met de eigenschappen die zeer wenselijk zijn voor de nieuwe onderstam van tuinrozen. Deze onderstammen zijn dus nu al beschikbaar, alleen moeten ze getest worden en voldoende kunnen worden vermeerderd. Nadeel van deze hybriden is dat de eigenschappen hiervan niet stabiel in het zaad zijn. Het gebruik van deze onderstammen heeft bij testen voor snijrozen via stenten veelbelovende resultaten gegeven. Discussie op dit gebied is wel de financiële haalbaarheid van stenten ten opzichte van de goedkope Laxa-zaailingen. Hoewel aan de directe kosten van de methode niet zal kunnen worden getornd, zijn besparingen mogelijk op activiteiten als oculeren en wild wegbreken. Ook kan via deze techniek de stent het hele jaar door worden gemaakt onder gewenste omstandigheden voor arbeid en techniek.

Voor de boomkwekerijsector van bos- en haagplantsoen wordt Basamid nog gezien als onmisbaar voor de onkruidbestrijding in de teelt van zaailingen. De toelating van dit middel is vanaf 2012 echter onzeker. De sector zoekt daarom naar alternatieve methoden om de zaaibedden onkruidvrij te houden. Kalkstikstof (KSS), ook wel calciumcyaanamide genoemd, is een speciale meststof met nevenwerking op onkruiden. In het verleden is herhaaldelijk onderzoek gedaan naar de onkruidonderdrukkende nevenwerking van kalkstikstofbemesting. Destijds werd echter de bemesting toegepast in poedervorm. Vanwege gezondheidsoverwegingen is KSS alleen nog als granulaat toegelaten. Het is onbekend of de granulaatvorm ook een onkruidonderdrukkende werking heeft. In dit onderzoek is vastgesteld dat KSS ook bij de huidige formulering als granulaat een duidelijk onderdrukkend effect heeft op de kieming en groei van onkruiden. In een experiment op een zaaibed gaf de hoogste toegepaste concentratie het beste onderdrukkende effect op de kieming van onkruidzaden. Toepassing van KSS geeft verbranding aan het blad van gekiemd onkruid. Deze verbranding van het blad was bij de gebruikte concentraties echter niet voldoende om de gekiemde onkruiden te doden, de groei van deze onkruiden werd wel onderdrukt. Bij gebruik van KSS moet wel rekening worden gehouden met de stikstofgebruiksruimte van het bedrijf.

De laatste jaren wordt er bij de eindgebruikers van rozen steeds meer aantasting gevonden van bladvlekken. Opmerkelijk hierbij is dat deze bladvlekken ook worden waargenomen bij rozen die zijn geselecteerd op ziektebestendigheid. De bladvlekken doen zich echter nog niet voor op kwekerijen waar fungiciden worden gebruikt. Het vermoeden bestond dat het hier ging om de Elsinoë schimmel: Elsinoe rosarum, welke zwarte vlekken op het blad veroorzaakt, waar na verloop van tijd de kern uitvalt (lijkt op hagelschot). Met behulp van deze consultancy is onderzocht of deze schimmel de oorzaak is van deze bladvlekken. Er is ziek materiaal verzameld in een rosarium op een reeks van ADR en Toproos gecertificeerde cultivars. Deze cultivars zijn juist geselecteerd op lage gevoeligheid voor schimmelziekten. Met behulp van diagnostiek, PCR analyse en sequentie analyse is vastgesteld dat de bladvlekken niet worden veroorzaakt door Elsinoe rosarum , maar waarschijnlijk door de schimmel Cercospora rosicola = Mycosphaerella rosicola [teleomorph].

Beukentopgalmug komt vaker voor en is lastig te bestrijden. Uit onderzoek blijkt nu dat er middelen zijn die perspectief bieden. Ook natuurlijke vijanden kunnen een rol spelen.

In de teelt van beuk, zowel in laanbomen als in bos- en haagplantsoen, komt de laatste jaren steeds meer schade voor van beukentopgalmug. In 2009 werd al geconcludeerd dat de problemen door twee verschillende galmuggen werden veroorzaakt. In 2010 is gestart met een onderzoeksproject naar de bestrijding en levenscyclus van de galmuggen. Cultus Agro Advies en PPO beschrijven de tussentijdse resultaten. Dit project wordt gefinancierd door Productschap Tuinbouw.

De groeistoornis Kroeskop is een bekend verschijnsel in de rozenteelt, maar de oorzaak blijft vooralsnog een mysterie. Onderzoek door PPO Boomkwekerij heeft het nog niet kunnen oplossen. Desondanks zijn er mogelijkheden om schade door kroeskop te beperken

Zowel de gemeenten alsook de laanboomsector in Rivierenland werken hard aan de verlaging van de milieubelasting door vermindering van de toepassing van herbiciden op verhardingen (door gemeenten) en in laanboompercelen (door kwekers). De vermindering wordt door beide partijen o.a. bereikt door inzet van innovatieve technieken bij de mechanische en chemische onkruidbestrijding. In dit onderzoek is nagegaan of samenwerking van beide partijen, bij toepassing van nieuwe sensortechnieken voor de chemische onkruidbestrijding zoals de Weed –iT en Weedseeker, mogelijk is.

In de huidige regelgeving wordt de hoeveelheid compost, die mag worden toegediend, bepaald door de het stelsel van gebruiksnormen. Deze regelgeving maakt het mogelijk om grote hoeveelheden compost toe te dienen. Vanuit de boomkwekerij sector komen echter vragen of deze hoeveelheden bijdragen aan bepaalde bodemproblemen waar men tegenaan loopt. Met deze consultancy is door middel van interviews met een aantal boomkwekers die veel gebruik hebben gemaakt van compost een inventarisatie gemaakt van zorgen en de problemen van kwekers. Met een literatuurstudie is de huidige kennis achterhaald voor wat de mogelijke effecten van compost op de bodem zijn op de korte en langere termijn en is getracht de vragen van de kwekers te beantwoorden.

PPO en Cultus Agro Advies voeren onderzoek uit om de teelt van stamrozen verder te optimaliseren. Proeven met het stenten van Pfänder-stammen zijn hoopgevend.

Kroeskop is een al lang bekend verschijnsel in de rozenteelt waarbij geoculeerde rozen na ontspruiten van de oculatie dwerggroei en heksenbezemachtige groeiproblemen vertonen en een groot deel van de aangetaste planten sterft. Het pathogeen dat de aantasting veroorzaakt is een mysterie. Nieuwe detectietechnieken zoals de PCR-methode, DNA-sequentieanalyse en elektronmicroscopie hebben de laatste jaren een voor de wetenschap relatief nieuw organisme onthuld: het fytoplasma. Het fytoplasma is een celwandloze bacterie die in verband gebracht wordt met vele tot destijds onverklaarbare ziekten met vergelijkbare symptomen als kroeskop. Vanaf 2004 heeft PPO onderzoek uitgevoerd naar fytoplasma’s in rozen als mogelijke oorzaak van kroeskop. Hierbij werden al snel fytoplasma’s gevonden en gedetermineerd als een Aster Yellows fytoplasma. Aster Yellows is een groep van fytoplasma’s die bekend staan dat ze bij gewassen als aster en peen kroeskopachtige verschijnselen veroorzaken. Hoewel de fytoplasma’s als waarschijnlijke veroorzakers van kroeskoppen werden gezien, was het ultieme bewijs daarvoor nog niet geleverd. Binnen dit project is gekeken of de relatie tussen zieke planten en fytoplasma’s beter in beeld kon worden gebracht door te kijken naar: hoe de detectie van fytoplasma’s kan worden verbeterd, hoe de overdracht van fytoplasma’s plaatsvindt, hoe verspreid fytoplasma’s voorkomen in de Nederlandse rozenteelt, en wat de mogelijkheden zijn van bestrijding.

Black Mold (Chalaropsis thielavioides) is een schimmel die in 2007 veel schade heeft veroorzaakt in de struikrozen. De schimmel infecteert de oculatiewond met als gevolg dat het oculatieoog niet aanslaat. Op sommige percelen ging tot wel 70% van de enten verloren. In een tweejarig PT project is onderzocht wateen goede beheersingsstrategie voor Black Mold is. Er is gekeken naar de volgende punten: Bestrijding van Black Mold met chemische middelen. In het kader van het ontwikkelen van een bestrijdingsstrategie van Black Mold zijn verschillende middelen getest. Het druppelen van middel T in de T-snede bleek goed te werken tegen Black Mold. Het was echter niet mogelijk Black Mold te bestrijden via de traditionele manier zoals het bespuiten van de stam of de plant in zijn geheel. Ook het bespuiten van de T-snede werkte niet. Het bleek dat Black Mold alleen bestreden kon worden wanneer het bestrijdingsmiddel in de T-snede werd gedruppeld. Resistente onderstammen. In de literatuur waren aanwijzingen gevonden dat er rozenonderstam varianten zouden bestaan die resistent zijn tegen Black Mold. Smid’s Ideal en Multiflora zijn beide in een kas- en veldproef getest en bleken vatbaar voor Black Mold te zijn. Epidemiologie van Black Mold. Verschillende facetten van de epidemiologie van Black Mold zijn onderzocht. het was niet mogelijk een relatie tussen de weersomstandigheden in 2007 en de grootschalige uitbraak van Black Mold vast te stellen. Onder laboratorium condities is uitgezocht dat Black Mold verschillende optimum temperaturen heeft. Zo is de optimum temperatuur voor myceliumgroei 24°C, voor kieming 15°C en voor sporulatie 30°C. Het is echter nog niet duidelijk wat de optimale infectie temperatuur van Black Mold is. Verder is er gekeken of Black Mold in de grond een infectiebron kan zijn. Stukjes peen zijn gebruikt in een lokaastoets omdat Black Mold ook peen infecteert. Met behulp van deze toets kon echter niet worden vastgesteld dat percelen met grootschalige Black Mold uitbraken ook meer stukjes peen aantastten. . Klaarblijkelijk is de hoeveelheid van Black Mold in de grond niet van belang. Verder is gekeken of besmette grond Black Mold infecties kon veroorzaken door de grond op te laten spatten of aan te aarden. Dit bleek niet het geval. Plant materiaal en het oculatiemes zijn waarschijnlijk geen grote infectiebronnen van Black Mold. Het is echter wel gebleken dat Black Mold via het mes verspreid kan worden. Daarom is het effect van mesontsmetting ook onderzocht. Het is aan te raden het mes regelmatig te ontsmetten met spiritus of alcohol.

Boomkwekerijgewassen, zoals rozen en siergewassen, zijn in diverse stadia van de keten gevoelig voor kwaliteitsverlies. Dit kan uitdroging zijn door vochttekort, verrotting bij vochtovermaat of ongewenst uitlopen van het product. Uit eerder onderzoek is gebleken dat toepassing van zogenaamde Modified Atmosphere folies (MA, zie kader) al dan niet in combinatie met bepaalde vulmiddelen dergelijke problemen sterk kan verminderen en daarmee de houdbaarheid van producten kan verlengen. Dit rapport geeft de resultaten van een onderzoek naar de mogelijkheden van toepassing van MA-folie bij bewaring van rozen en siergewassen in verschillende delen van de keten.

Een effectieve wijze van onkruidbestrijding in de laanboomteelt is de toepassing van grasstroken tussen de rijen. Hierdoor kan flink bespaard worden op het verbruik aan gewasbeschermingsmiddelen omdat een groot deel van het totale middelenverbruik in de laanboomteelt bestaat uit herbiciden. In dit onderzoek wordt gekeken naar een zorgvuldige afweging van de voor- en nadelen van de toepassing van grasstroken in de teelt van laanbomen, gebaseerd op de beschikbare onderzoeksresultaten en ervaringen van kwekers.

Verticillium kost de sector jaarlijks miljoenen. Alle reden om uitgebreid onderzoek te doen naar deze bodemschimmel

Onderzoek naar Black Mold heeft al veel informatie opgeleverd over de verspreiding, bestrijding en ontwikkeling van de oculatieschimmel. In dit artikel de nieuwste resultaten van PPO en Cultus Agro Advies

De winter van 2008-2009 was koud, met een lange vorstperiode en met name in Zuid-Oost Nederland een sneeuwdek. Direct na deze vorstperiode bleek bij verschillende boomkwekers in het zuiden en het oosten van het land dat de vorst schade had aangericht aan de gewassen. Er is een onderzoek uitgevoerd met als doel om de schade te achterhalen, de resultaten van dat onderzoek zijn in het rapport beschreven.

In beuk komt steeds vaker schade door topgalmuggen voor. Tijd om te onderzoeken hoe de schade ontstaat en hoe de topgalmug kan worden bestreden

De houdbaarheid van struikrozen met wortelmedium kan in de afzetfase worden verbeterd als deze in Modified Atmosphere-folie zijn verpakt. Dit folie geeft echter minder goede resultaten in de vriescel en bij de bewaring van enthout. Dat blijkt uit nieuwe onderzoek van PPO Boomkwekerij