Search

RIVM rapport:Jaarlijks krijgen ruim 50.000 Nederlanders te horen dat ze huidkanker hebben. Blootstelling aan UV-straling van zonlicht is daar de belangrijkste oorzaak van. Ook vergroot UV-straling de kans op staar in het oog. Verstandig zongedrag kan het risico op schade door UV-straling verkleinen. Om verstandig zonnen te stimuleren is het Zonkrachtactieplan opgesteld. Het doel van het plan is dat betrokken partijen afspraken maken over een eenduidige communicatie over UV-blootstelling. Deze afspraken zullen eraan bijdragen dat mensen bewuster en verstandiger omgaan met UV-straling. Daarnaast kan het Zonkrachtplan de kennis over UV-straling en blootstelling vergroten door een gezamenlijke kennisagenda op te stellen. Hierin staan de kennisonderdelen benoemd en geprioriteerd waar extra onderzoek nodig is en waaraan in gezamenlijkheid kan worden gewerkt. Het Zonkrachtactieplan is opgesteld door het RIVM en maatschappelijke partners die zich inspannen om huidkanker te voorkomen. Het ministerie van VWS heeft hiertoe opdracht gegeven, omdat het bezorgd is over de sterke toename van het aantal huidkankergevallen. Dit aantal is harder gestegen dan vanwege de vergrijzing en de aantasting van de ozonlaag was verwacht. Vermoedelijk komt het doordat mensen vaker en langer de huid aan UV-straling blootstellen. Door de klimaatverandering zal het aantal warme dagen toenemen. Daardoor zullen we in de toekomst vermoedelijk nog vaker buiten zijn en onze huid en ogen nog meer blootstellen aan de zon., Every year more than 50,000 new cases of skin cancer are diagnosed in the Netherlands. Exposure of the skin to solar UV-radiation is the primary cause of such cancers. UV-radiaton also contributes to the incidence of cataract of the eye. Sensible sun protection habits can reduce the risk of damage from UV radiation. The UV-index action plan was established to promote such habits. The plan aims to ensure that the parties involved agree on clear and consistent communications with regard to UV exposure. These agreements will contribute to people being more aware and sensible about UV radiation. In addition, the UV-index action plan can increase knowledge of UV radiation and exposure by drafting a joint knowledge agenda. This agenda will identify and prioritize the topics where extra research is needed, also in collaboration with other parties. The UV-index action plan was drawn up by the RIVM together with other partners involved in efforts to prevent skin cancer. The Ministry of Health, Welfare and Sport commissioned the plan due to its concern about the sharp increase of skin cancer incidence. This increase is only partly explained by the ageing of the Dutch population and the depletion of the ozone layer. The increase is most likely caused, in large part, by the fact that people expose their skin to UV radiation more frequently and for longer periods of time. Due to climate change, the number of warm days will increase, and as a result we will probably spend more time outdoors in the future and expose our skin and eyes even more to the sun.

RIVM rapport:In 2012 is bij de Hoge Flux Reactor (HFR) in Petten een lekkage ontdekt van de radioactieve stof tritium in de bodem. De beheerder, NRG, heeft inmiddels maatregelen genomen om de lekkage te stoppen. RIVM heeft onderzocht wat de gevolgen voor omwonenden kunnen zijn. Uit dit onderzoek komt dat ook bij zeer ongunstige scenario's de blootstelling voor omwonenden beperkt blijft tot een dosis die als onbeduidend wordt aangemerkt, namelijk minder dan 10 microsievert per jaar. Ter vergelijking: dat is minder dan 0,4 % van de hoeveelheid straling die Nederlanders gemiddeld in een jaar opdoen door bronnen die veelal van nature in de leefomgeving aanwezig zijn (www.rivm.nl/stralingsbelasting). Er zijn geen aanwijzingen dat de lekkage van tritium naar de bodem nog voortduurt, maar de concentraties aan de terreingrens kunnen door grondwaterstroming nog wel hoger worden dan eerder geschat. Voortzetting van een monitoringprogramma is daarom wenselijk. Het RIVM-onderzoek is gebaseerd op de door NRG uitgevoerde bodemanalyses en de modellering van de grondwaterstromen door het ingenieursbureau Sweco, en is uitgevoerd in opdracht van de Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming. RIVM bestudeerde een twintigtal aangeleverde rapportages (tot en met oktober 2016) en onderschrijft de conclusie dat de concentratie van tritium in het grondwater aan de terreingrens in of na 2018 mogelijk hoger kan worden dan de eerder gestelde grenswaarde van 100 Bq/L. Ook schat RIVM dat de totale nog resterende besmetting waarschijnlijk groter is dan door Sweco en NRG aangegeven. De maximale concentratie aan de terreingrens blijft naar verwachting onder een waarde van enkele duizenden Bq/L. Voor tritium hanteert de World Health Organization (WHO) een richtlijn voor drinkwaterbesmetting van 10.000 Bq/L, ruim hoger dan de nu voor het grondwater aan de terreingrens geschatte maximale waarden. Ook in het ongunstigste scenario blijft de blootstelling voor omwonenden beperkt tot maximaal 10 microsie, In 2012 a leakage of radioactive tritium to soil was discovered at the High Flux Reactor (HFR) in Petten. NRG, the HFR-operator, took countermeasures to stop the leakage into the soil. RIVM investigated the radiological consequences for residents in the vicinity of the reactor. Even in very unfavourable scenarios, the exposure of local residents remains limited to a dose that is generally considered insignificant, namely less than 10 microsievert per year. To put things into perspective, this is less than 0.4% of the average amount of radiation that people in the Netherlands are exposed to per year from sources that are largely present in the environment (www.rivm.nl/stralingsbelasting). The leakage of tritium to the soil appears to have stopped, but the concentrations at the edge of the site could increase to higher levels than previously estimated. Continuation of a monitoring programme is therefore deemed advisable. The above conclusions were the result of an investigation carried out by RIVM for the Authority for Nuclear Safety and Radiation Protection. The investigation was based on the soil analyses carried out by NRG and the modelling of the groundwater flows by the Sweco firm of consulting engineers. RIVM has studied 20 reports submitted on the matter (up to and including October 2016) and supports the conclusion that the concentration of tritium in the groundwater on the edge of the site in or after 2018 could possibly exceed the threshold value of 100 Bq/L that was set previously. RIVM also estimates that the total amount of contamination still remaining is probably greater than the amount indicated by Sweco and NRG. However, the maximum concentration at the edge of the site is expected to remain below a few thousand Bq/L. For tritium contamination of drinking water, the World Health Organisation (WHO) applies a guideline of 10,000 Bq/L, which is considerably higher than the estimated maximum concentrations in the groundwater at the edge of the site. Even

RIVM rapport:Jaarlijks krijgen meer dan 51.000 mensen in Nederland te horen dat ze huidkanker hebben en overlijden ruim 900 mensen aan de gevolgen ervan. Sinds 1990 is het aantal gevallen verviervoudigd. Deze stijging is veel sterker dan bij andere vormen van kanker, en een verdere stijging dreigt (met een factor 2 tot 5). De gevaarlijkste vorm van huidkanker komt in Nederland relatief vaak voor, en binnen Europa behoort Nederland tot de koplopers. Blootstelling van de huid aan UV-straling is de voornaamste oorzaak van het ontstaan van huidkanker, en dan vooral door onverstandig zongedrag. De vergrijzing en de aantasting van de ozonlaag blijken slechts een deel van de toename aan huidkanker te verklaren. Het blootstellingsgedrag lijkt de hoofdrol te spelen en daarbij zijn het dragen van minder bedekkende kleding, meer vrije tijd en langere (zon/strand) vakanties van belang, maar ook klimaatverandering en het gebruik van kunstmatige UV-bronnen voor bruining dragen mogelijk bij. De belangrijkste manier om huidkanker te voorkomen is dan ook ervoor te zorgen dat de huid niet verbrandt door de zon of zonnebank. Maar ook zonder te verbranden kan de huid beschadigd raken. Daarom is het verstandig om de huiddelen die veelvuldig worden blootgesteld extra te beschermen en om daarbij rekening te houden met de zonkracht en de duur van het verblijf in de zon. Bij een hoogstaande (zomer)zon tussen 11 en 16 uur is meer bescherming nodig dan 's morgens vroeg en in de namiddag. Behalve aan huidkanker draagt UV-straling bij aan de vorming van staar en veroorzaakt het huidveroudering en sneeuwblindheid. Het is niet wenselijk om de zonblootstelling volledig te vermijden, omdat UV-blootstelling van de huid ook de voornaamste bron is van vitamine D. Deze vitamine is essentieel voor gezonde botten en spieren. Bovendien zijn er aanwijzingen dat vitamine D de kans op darmkanker kan verkleinen. Momenteel is er een felle wetenschappelijke discussie gaande welke hoeveelheid vitamine D de meeste gezondheids, Every year more than 51,000 new cases of skin cancer are diagnosed in the Netherlands and over 900 fatalities are reported. The number of new skin cancer cases is rising rapidly and since 1990 a fourfold increase has been observed. This increase is much stronger than for other types of cancer, and a further increase is expected (with a factor of 2-5). The incidence of melanoma of the skin in the Netherlands is among the highest in Europe. Exposure of the skin to UV-radiation is the primary cause of skin cancer, and sun-exposure is the primary source of UV-exposure. The increase in skin cancer incidence that has been observed is only partly explained by the ageing of the Dutch population and the depletion of the ozone layer. A change in exposure behaviour is probably the most dominant factor that could explain a major part of the increased skin cancer incidence. Changes in fashion, with more of the body exposed, shorter working hours and longer vacations, including an increase in summer holidays spent in southern Europe are likely causes. Climate change and the use of artificial tanning devices may also contribute. Skin cancer prevention should be focused on the avoidance of UV-induced erythema (sunburn) in solar and artificial exposures. Limiting the chronic exposure of the most exposed skin parts is also very important, because damage to the skin also occurs below the threshold of erythemal doses. It is, therefore, important to provide additional protection for the parts of the skin that are chronically exposed. Solar exposure is the most important UV-source and protection is most needed when the sun is high in the sky, in the summer months between 11:00 am and 16:00 (4 pm). The UV-index is a good indicator; it is much lower in the early morning or late afternoon/early evening. UV-exposure also contributes to the incidence of cataract and causes skin ageing and snow blindness (photokeratitis). Exposure of the skin to solar UV from the sun should not be completely a

RIVM rapport:In vrijwel alle Nederlandse woningen is de concentratie van zowel radon als thoron laag. Dat blijkt uit onderzoek naar radon en thoron dat het RIVM in 2013 en 2014 in ruim 2500 woningen in Nederland (bouwjaar 1930 en later) heeft uitgevoerd. Het is wereldwijd voor het eerst dat op deze schaal onderzoek is gedaan naar thoron in woningen. Radon en thoron zijn radioactieve edelgassen die van nature ontstaan in de bodem en in daarvan gemaakte bouwmaterialen. Vandaar uit kunnen ze in de woning terechtkomen. De radioactieve stoffen die ontstaan als radon en thoron vervallen, dragen bij aan het risico op longkanker. Bij radon zien we regionale verschillen. Zo is de gemiddelde concentratie in Zuid-Limburg ongeveer tweeënhalf keer zo hoog als het landelijk gemiddelde. Dit heeft waarschijnlijk te maken met verschillen in bodemtype. Maar in vergelijking met andere Europese landen is de radonconcentratie in Nederlandse woningen laag. Verder zien we dat de gemiddelde radonconcentratie in woningen, gebouwd vanaf 2000, ruim twintig procent lager is dan het landelijk gemiddelde. Daarmee is aan de eerder gemaakte afspraken tussen overheid en bouwwereld, om de straling in nieuwbouwwoningen niet te laten toenemen, voldaan. Voor thoron vallen de metingen lager uit dan verwacht. Er zijn enkele uitzonderingen, maar het aantal woningen met een meetwaarde aan de hoge kant is veel kleiner dan het RIVM op basis van een vooronderzoek uit 2012 had ingeschat. Voor thoron zijn nog geen normen of grens- waarden vastgesteld. En omdat dit het eerste grote thorononderzoek in de wereld is, is de onzekerheid in de meetresultaten groter dan bij radon het geval is. Dat maakt het interpreteren en beoordelen van de thoronmeetresultaten ingewikkeld. Ook is het precieze verband tussen de hoeveelheid thoron die vrijkomt uit pleistermaterialen, en de concentratie van vervalproducten van thoron in de woning nog niet duidelijk. Er is extra onderzoek nodig om dit beter uit te zoeken. Van nature veranderen radon, Concentrations of radon and thoron progeny are low in virtually all Dutch dwellings, built since 1930. That is the outcome of a national survey, conducted by RIVM in approximately 2500 dwellings in the period 2013-2014. Radon and thoron are naturally occurring radioactive noble gasses, which are formed in soil and building materials. From there, part of it may reach the indoor environment. Inhalation of non- gaseous radioactive decay products of radon and thoron contributes to the induction of lung cancer. The average concentration of radon in all dwellings equals 15,6 Bq/m3. The 50th and 95th percentiles were found to be 12,2 and 37,9 Bq/m3, respectively. In 0,4 per cent of the dwellings, values were found between 100 and 200 Bq/m3. The average concentration of thoron progeny in all dwellings equals 0,64 Bq/m3. The 50th and 95th percentiles are 0,53 and 1,37 Bq/m3, respectively. A maximum value of 13,3 Bq/m3 was recorded. Concentrations of both radon and thoron progeny were lower, on average, in dwellings built since the year 2000. We also noted a regional difference in radon concentrations, presumably due to differences in soil type. The highest regional average radon value, of approximately 40 Bq/m3, was found in the most south-eastern part of the Netherlands. In 75 dwellings, an additional measurement program was conducted to determine the relation between the exhalation of thoron from walls and the concentration of thoron progeny in the room. Thoron exhalation values exceeding ten times the median value of 0,022 Bq/m2s (with a highest value of approximately 1 Bq/m2s) were found rather frequently, but they seldom give rise to enhanced concentrations of thoron progeny. This may be explained by the fact that a thoron exhalation value from a specific spot on the wall does not represent the average exhalation of thoron from all wall surfaces in a room. Based on these results, we estimate that indoor radon and thoron are responsible for about 400 cases of lung cancer

RIVM rapport:De Gezondheidsraad heeft in 2008 gesignaleerd dat de wetenschappelijke kennis over stralingsbescherming in Nederland afneemt. Dit wordt bevestigd door een enquête en een workshop onder deskundigen die RIVM uitvoerde in samenwerking met de Nederlandse Vereniging voor Stralingshygiëne (NVS). De aanwezige expertise lijkt onvoldoende om in de toekomst hoogwaardige opleidingen op het gebied van stralingsbescherming te waarborgen. Hetzelfde geldt voor de beantwoording van maatschappelijke stralingsvragen. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om vragen die samenhangen met veranderingen in nucleaire activiteiten, de gevolgen en bestrijding van mogelijke grootschalige kernongevallen, de verwerking en opslag van radioactief afval, en onzekerheden in de stralingsrisico's bij lage blootstellingen. Een mogelijke oplossing is de oprichting van een (virtueel) kenniscentrum of een onderzoeksschool met één of enkele leerstoelen of lectoraten, waar kennis wordt ontwikkeld, onderhouden en geïntegreerd. Zo'n centrum moet breed gedragen zijn door deskundigen en participerende instituten en financieel door de overheid worden ondersteund. Stralingsbescherming In het dagelijks leven wordt iedereen blootgesteld aan kleine hoeveelheden straling. Dit kan straling zijn die van nature in onze leefomgeving aanwezig is, door radioactieve stoffen in binnenmilieu, bodem, en voeding en door straling vanuit de ruimte. Maar ook via medische diagnostiek en behandelingen staan mensen aan straling bloot. Verder kunnen industriële toepassingen blootstelling veroorzaken. De stralingsbescherming is erop gericht onbedoelde blootstelling aan ioniserende straling zoveel mogelijk te beperken. Kennis van dit vakgebied omvat vraagstukken als: wat doet straling, hoe meet je het, hoe kun je je ertegen beschermen, en welke maatregelen zijn nodig om de blootstelling aan straling en risico's te beperken. Onderzoek en onderwijs Uit de [onderzoeks]resultaten volgt dat de wetenschappelijke kennisbasis op stralingsbeschermingsge, In 2008 the Health Council of the Netherlands expressed its concern that the scientific knowledge on radiation protection in the Netherlands is declining. This statement is further supported by a survey and subsequent workshop among radiation experts that was conducted by the RIVM in cooperation with the Dutch Society on Radiation Protection. The current scientific expertise is probably insufficient to guarantee future high level scientific education on radiation protection. The same could hold for assuring adequate response to societal questions on radiation related issues, such as questions related to changes in nuclear industrial activities, the evaluation of consequences of large scale nuclear disasters, the handling and disposal of radioactive waste, and the assessment of risks related to low level radiation doses. A possible solution is the establishment of a (virtual) scientific knowledge centre for radiation expertise, where knowledge is developed, maintained and integrated from different fields of expertise. Such a centre should facilitate a broad collaboration from experts and participating institutes. Radiation protection Everybody is exposed to some radiation in every day life. Exposure to radiation occurs through natural sources of radioactivity in the indoor environment, in soil, and food and through exposure to cosmic radiation. Exposure can also occur in medical diagnostics and radiation treatments. In addition industrial sources can lead to exposure. Radiation protection aims to keep undesired and unnecessary exposure to sources of ionizing radiation as low as reasonably achievable. Radiation protection deals with questions such as: what are the effects of radiation, how should it be measured, how to protect against harmful effects, and what countermeasures can be used to limit radiation exposure and risks. Research and education In the Netherlands the scientific research in radiation protection and health physics occurs in several, relatively small

Contains fulltext : 83986.pdf (publisher's version ) (Closed access)

RIVM rapport:Of kinderkanker nabij kerncentrales vaker voorkomt blijft onzeker. Het resultaat van een Duits onderzoek uit 2007, dat hiervoor een significant verhoogd risico liet zien, wordt in Brits en Frans onderzoek niet bevestigd. Dit blijkt uit onderzoek van het RIVM. In het Duitse onderzoek, de zogenoemde KiKK-studie, is in de nabijheid van zestien Duitse kerncentrales gekeken naar het aantal gevallen van kanker bij kinderen in de afgelopen decennia. Hieruit bleek dat kinderen onder de vijf, die binnen vijf kilometer van een kerncentrale wonen, een verhoogd risico lopen op kanker. De onderzoekers kunnen dit risico niet verklaren. De extra straling door kerncentrales is daarvoor veel te beperkt. Het onderzoek leidde tot Tweede Kamervragen aan de minister van VROM. De minister heeft vervolgens het RIVM gevraagd de resultaten van de Duitse studie met ander onderzoek te vergelijken en daarbij extra aandacht te geven aan de situatie rond Borssele. In Borssele wonen circa driehonderd kinderen onder de vijf jaar op minder dan vijf kilometer afstand van de kerncentrale. Indien het in Duitsland waargenomen risico ook voor de kerncentrale Borssele zou gelden, dan zou dat één extra geval van kanker bij kinderen in dertig jaar tijd betekenen. Zo'n lage frequentie is met epidemiologisch onderzoek niet aantoonbaar. Iemand die in de omgeving van de kerncentrale Borssele woont, ontvangt van de centrale in een jaar tijd minder straling dan wat Nederlandse burgers gemiddeld per dag al van nature ontvangen. Een dergelijke lage dosis kan een verhoogd risico zoals dat in Duitsland is waargenomen niet verklaren. ', Whether or not childhood cancer occurs more frequently in the vicinity of nuclear power plants remains uncertain. The results of a German study completed in 2007 that found a significantly increased risk of disease are not confirmed in British and French investigations. This follows from work carried out at RIVM. In the German study, the so-called KiKK-study, the number of cases of childhood cancer in the vicinity of sixteen German nuclear power plants in recent decennia was investigated. The study showed that children under the age of five who live within five kilometers of a nuclear power plant are at an increased risk of developing childhood cancer. The authors of the study are unable to explain this risk, which cannot be explained as an effect of the extremely limited extra radiation produced by a nuclear power plant. After publication of the KiKK-study's results questions were asked in Dutch parliament. The minister of VROM (housing, spatial planning and the environment) in response to these questions asked RIVM to compare the results of the German study with those of other studies and to give extra attention to the situation in the vicinity of Borssele, the location of the only Dutch nuclear power plant. In Borssele, circa three hundred children under the age of five live within five kilometers of the nuclear power plant. If the risk observed in Germany is applicable to the nuclear power plant at Borssele, one extra case of childhood cancer could be expected every thirty years. Epidemiological research would not be able to determine a frequency that low. A person living in the vicinity of the nuclear power plant at Borssele incurs less radiation from the power plant during a year, than the average dose a Dutch citizen receives in a single day from natural sources. The extra risk observed in Germany cannot be explained as the effect of such a low dose. .

Artificial Neural Networks (ANN) are efficient tools to derive solar UV radiation from measured meteorological parameters such as global radiation, aerosol optical depths and atmospheric column ozone. The ANN model has been tested with different combinations of data from the two sites Potsdam and Lindenberg, and used to reconstruct solar UV radiation at eight European sites by more than 100 years into the past. Special emphasis will be given to the discussion of small-scale characteristics of input data to the ANN model. Annual totals of UV radiation derived from reconstructed daily UV values reflect interannual variations and long-term patterns that are compatible with variabilities and changes of measured input data, in particular global dimming by about 1980/1990, subsequent global brightening, volcanic eruption effects such as that of Mt. Pinatubo, and the long-term ozone decline since the 1970s. Patterns of annual erythemal UV radiation are very similar at sites located at latitudes close to each other, but different patterns occur between UV radiation at sites in different latitude regions.

RIVM rapport:Uit een landelijk onderzoek naar de stralingsbelasting in nieuwbouwwoningen, gebouwd tussen 1994 en 2003, blijkt dat de concentratie van het radioactieve edelgas radon en de hoeveelheid straling vanuit bodem en bouwmaterialen gedurende die periode niet zijn toegenomen. Dit is de belangrijkste conclusie uit een voorlopige rapportage van meetgegevens van de derde nationale radonsurvey. Met de uitkomst van dit onderzoek, dat uitgevoerd werd in opdracht van het ministerie van VROM, lijkt te worden voldaan aan de beleidslijn om het stralingsniveau in woningen niet verder toe te laten nemen. In eerdere surveys was namelijk gevonden dat de radonconcentratie in woningen gebouwd in de periode 1970 - 1990 met ongeveer de helft was toegenomen. Blootstelling aan straling in de woning is verantwoordelijk voor bijna de helft van de stralingsbelasting die Nederlandse burgers gemiddeld door het jaar heen oplopen. Een groot deel van de dosis straling die we binnenshuis ontvangen is het gevolg van het inademen van radioactieve vervalproducten van radon en thoron. Radon en thoron worden van nature gevormd in bodem- en bouwmaterialen. En omdat ze gasvormig zijn, komt een deel ervan in de woning terecht. Een ander deel van de stralingsdosis is het gevolg van gammastraling vanuit bouwmaterialen en bodem. De radonconcentraties blijken in de huidige survey lager dan de waarden die tien jaar geleden zijn gerapporteerd voor woningen uit de periode 1984 - 1993. Het vermoeden bestaat dat deze verschillen worden veroorzaakt door verschillen in meettechnieken. Mogelijk is in de vorige survey de aanwezigheid van thoron wel meegemeten en in de laatste survey niet. Als deze veronderstelling klopt, dan zou dat kunnen betekenen dat thoron een belangrijkere bijdrage levert aan de stralingsbelasting dan tot nu toe werd aangenomen. Nader onderzoek naar de meettechnieken en de bijdrage van thoron aan de metingen is inmiddels gestart. Door de onzekerheid over de mate waarin thoron bijdraagt aan de stralin

RIVM rapport:Naar schatting zullen er rond 2050 in Nederland ieder jaar ongeveer 1500 tot 2000 extra gevallen van huidkanker bijkomen doordat de ozonlaag is aangetast. Deze toename bedraagt 10 tot 12 procent van het aantal nieuwe gevallen voordat de ozonlaag aangetast werd. Als in deze schattingen het effect van de vergrijzing wordt meegenomen, zal het aantal gevallen van huidkanker nog verder stijgen. Zonder het succesvolle internationale beleid om de ozonlaag te beschermen zou de toename nog veel hoger uitkomen. Het aantal huidkankergevallen rond 2050 kan alsnog sterk worden teruggebracht als mensen, kinderen in het bijzonder, vandaag de dag verantwoord zonnen. Dit blijkt uit nieuwe berekeningen van het RIVM, dat in samenwerking met andere instituten het zogeheten AMOUR-model heeft ontwikkeld. Hiermee kunnen de gevolgen van ozonaantasting voor het UV-klimaat en voor daarmee samenhangende risico's op huidkanker worden ingeschat. Aantasting van de ozonlaag en klimaatverandering beinvloeden de intensiteit van de UV-straling op de grond en kunnen daarmee de kans op huidkanker vergroten. In dit rapport is een verbeterde versie van het AMOUR-model beschreven en (deels) gevalideerd. Het model koppelt satellietgegevens over ozon en bewolking aan berekeningen over UV-straling op de grond. Daarmee worden lokaal veranderingen in het UV-klimaat in kaart gebracht. Daarnaast gebruikt het model historische gegevens over gebruik en concentraties van ozonafbrekende stoffen. Bovendien gebruikt het scenario's voor de productie en emissie van ozonafbrekende stoffen zoals die zijn voortgekomen uit het succesvolle internationale verdrag om de ozonlaag te herstellen, het (aangescherpte) Montreal Protocol. Resultaten van Europese en mondiale scenarioberekeningen en trendanalyses zijn beschikbaar via internet in het webdossier UV, ozonlaag en klimaat. Ga naar http://www.rivm.nl/uv en kies dan het dossier UV ozonlaag en klimaat, of ga rechtstreeks naar http://www.rivm.nl/milieuportaal/dossier/uv-ozon-e, The AMOUR2.0 assessment model for ultraviolet radiation and risks is presented. With this model it is possible to relate ozone depletion scenarios to (changes in) skin cancer incidence. The estimation of UV maps is integrated in the model. The satellite-based method to estimate UV maps is validated for EPTOMS data against ground measurements for 17 locations in Europe. For most ground stations the estimates for the yeardose agree within 5%. Deviations are related to high ground albedo. A suggestion has been made for improvement of the albedo-correction. The AMOUR2.0 UV estimate was found to correspond better with ground measurements than the models from NASA, TEMIS (ESA) and FMI (Finnish Meteorological Institute). The EPTOMS-UV product and the FMI model overestimate the UV dose. The TEMIS model has a good clear-sky correspondence with ground measurement, but overestimates UV in clouded situations. Satellite measurements of ozone and historic chlorine level have been used to make global estimates for future ozone levels for a collection of emission scenarios for ozone depleting substances. Analysis of the 'best guess' scenario, shows that the minimum in ozone level will be reached within 15 years from now. In 2050 the UV dose for Europe will to a large extent have returned to the values observed in 1980 if there is no climate-change driven alteration in cloud patterns. Future incidence maps up to the year 2100 are estimated with the dose-effect relation presented in an earlier study. This is done for three UV related types of skin-cancer: Basal Cell Carcinoma (BCC), Squamous Cell Carcinoma (SCC) and Cutaneous Malignant Melanoma (CMM). For a stationary population, global incidences of BCC and CMM are expected to peak around the year 2065 and for SCC around 2040.

RIVM rapport:UV-B gegevens afkomstig van het Ozone Monitoring Instrument (OMI) zijn op dit moment nog onvoldoende nauwkeurig voor milieu-evaluaties. Verbetering is mogelijk door lokale concentraties van stofdeeltjes in de lucht in de berekeningen te betrekken. Dit concludeert het RIVM nadat UV-B-data van het OMI-instrument en acht grondstations in Europa zijn vergeleken. Het OMI-instrument zit aan boord van een NASA-satelliet en is erop gericht de ozonlaag te observeren, evenals luchtvervuiling en gassen die bijdragen aan de klimaatveranderingen. Nauwkeurige gegevens over UV-straling zijn nodig om het effect van de aantasting van de ozonlaag te kennen. De ozonlaag absorbeert UV-straling van de zon. Elk jaar krijgen meer dan 20 duizend Nederlanders huidkanker, van wie er ongeveer vijfhonderd overlijden. De belangrijkste oorzaak daarvan is blootstelling aan UV-B. De OMI-metingen van de hoeveelheid UV-B straling zijn 7 tot 22 procent hoger dan waarnemingen vanaf de grond. Dat komt vooral doordat er in de lucht meer stofdeeltjes zitten dan waarmee OMI rekent. Stofdeeltjes hinderen de passage van UV-straling door de atmosfeer. Ook onderschat OMI het effect van zware bewolking. Na verbetering van beide aspecten zijn UV-B gegevens van OMI beter bruikbaar voor milieu-evaluaties. De mogelijkheden hiertoe zijn aangetoond met behulp van het AMOUR-model van het RIVM. Dit model gebruikt naast satellietgegevens over ozon en bewolking, lokaal beschikbare gegevens om de hoeveelheid UV-straling op de grond te berekenen. Satellieten geven een regionaal en mondiaal beeld. Zonder satellietgegevens zouden veel extra grondstations nodig zijn om heel Europa te dekken. Echter, satellietinstrumenten degenereren, terwijl op grondstations veel nauwkeuriger en aantoonbaar stabiel gemeten wordt. Juist door de combinatie van satellietobservaties en grondwaarnemingen kan de hoeveelheid UV-B-straling het meest efficient bepaald worden. Validatie van de satellietgegevens met grondwaarnemingen over langere perio, Satellite retrieval of ozone, clouds, aerosols and ground albedo allows the modelling of ultraviolet (UV)-doses received at the ground. UV-doses derived from satellite observations are highly useful in analyzing regional differences in the effects of ozone depletion and climate change on the biologically effective UV-radiation levels. RIVM has developed and used UV-mapping and UV-risk mapping techniques in environmental assessments in evaluating the effects of ozone depletion and climate change. This project provides a validation study on the OMUVB product by means of a comparison with ground-based measurements. This validation should demonstrate if the OMUVB product can be used from the perspective of long-term environmental trend assessments. Comparing ground-based UV-measurements with the OMUVB product, we show that the product consistently overestimates the UV-doses received at the ground in Europe. The systematic comparison with data from 8 European sites shows on average a 15% overestimate in the yearly integrated UV with a site-to-site variability of around 8%. For four of the more northern sites the overestimation in yearly doses is between 5-10%, and for the four sites that are more southern the deviation is 20-27%. Using the ozone and reflectivity data from the OMI-instrument in combination with the AMOUR-algorithm shows smaller overestimates of on average 5-6% with a similar variability between the sites. The variability between sites is largely caused by aerosol and albedo effects and is reduced to 3% if local data on aerosol and albedo are used. The overestimates in the OMUVB product are primarily due to too low (tropospheric) aerosol loads used for the European sites. In addition, our comparison shows that under heavy clouded conditions the cloud modification factors are too high. This contributes to the overall too high UV-doses of the OMUVB product. Environmental assessments of long-term changes in the biologically effective UV require calculated UV

RIVM rapport:Strengere richtlijnen voor maatregelen na kernongevallen hoeven vanwege veiligere kerncentrales niet te leiden tot veel grotere zones waarbinnen maatregelen moeten worden voorbereid. Dit blijkt uit onderzoek dat het RIVM heeft uitgevoerd in opdracht van het ministerie van VROM. Wanneer bij een kernongeval specifieke dosiswaarden (de interventieniveaus) worden overschreden, roept de overheid maatregelen af zoals schuilen, evacuatie en jodiumprofylaxe. Dit gebeurt om de blootstelling van de bevolking aan radioactiviteit te beperken. Op basis van deze interventieniveaus en een maatramp kunnen de zones worden bepaald waar maatregelen nodig zijn. Door de aanwezigheid van kerncentrales nabij de landsgrenzen zijn de gevolgen van kernongevallen meestal grensoverschrijdend. Mede daarom wil het ministerie van VROM de interventieniveaus aanpassen om betere overeenstemming te krijgen met de in Duitsland en Belgie gehanteerde niveaus. Daarnaast zijn er, gelet op inzichten uit recente veiligheidsstudies, redenen om de maatramp, die stamt uit de jaren zeventig, te herzien. Beide wijzigingen zijn meegenomen in de systematiek voor de bepaling van maatregelzones. Uit een analyse volgt dat de aanpassingen elkaar grotendeels compenseren waardoor de grootte van de gebieden niet veel hoeft te veranderen. De nieuw berekende maatregelzones zijn vervolgens in een classificatietabel verwerkt. Deze heeft twee functies: ten eerste kunnen overheden deze indeling gebruiken in rampenbestrijdingsplannen. Ten tweede kunnen hulpverlenende instanties bij kernongevallen op deze tabel teruggrijpen om snel de consequenties van het ongeval te kunnen communiceren., Stricter guidelines for intervention measures following a nuclear accident do not necessarily lead to much larger emergency planning zones. This is because safety standards of nuclear power plants have become more stringent as well. This is the conclusion drawn by the RIVM upon completion of a research project commissioned by the Ministry of Spatial Planning, Housing and the Environment of the Netherlands. If, in the aftermath of a nuclear accident, pre-determined radiation dose values - the so called intervention levels - are exceeded, the Dutch government will trigger intervention measures such as sheltering, evacuation and iodine prophylaxis to limit the exposure of the population to radioactivity. The extent of the zones where interventions are imposed can be determined on the basis of intervention levels and a representative emergency scenario. Because of the proximity of nuclear power plants to national borders, nuclear accidents tend to haveinternational consequences. A better correspondence between Dutch intervention levels and those of Germany and Belgium is one factor driving the wish of the Netherlands Ministry of Spatial Planning, Housing and the Environment to adjust Dutch intervention levels. In addition, recent safety studies suggest that the representative emergency scenario, which has been in use since the seventies to assess countermeasure zones, is outdated. Both of these factors have been considered in the calculation of countermeasure zones and found to largely compensate each other. This result implies that the extent of the zones can remain largely unchanged. Finally, a classification table has been constructed based on the newly calculated countermeasure zones. The classification serves two purposes. Firstly, local government authorities may use it in their emergency response plans. Secondly, in the case of a nuclear accident, emergency relief personnel can utilize this table to swiftly communicate the consequences of the accident.

The paper presents an approach to the treatment and analysis of long-range transport and dispersion model forecasts. Long-range is intended here as the space scale of the order of few thousands of kilometers known also as continental scale. The method is called multi-model ensemble dispersion and is based on the simultaneous analysis of several model simulations by means of ad-hoc statistical treatments and parameters. The models considered in this study are operational long-range transport and dispersion models used to support decision making in various countries in case of accidental releases of harmful volatile substances, in particular radionuclides to the atmosphere. The ensemble dispersion approach and indicators provide a way to reduce several model results to few concise representations that include an estimate of the models' agreement in predicting a specific scenario. The parameters proposed are particularly suited for long-range transport and dispersion models although they can also be applied to short-range dispersion and weather fields. (C) 2004 Elsevier Ltd. All rights reserved.

The data collected during the long-range European tracer experiment (ETEX) conducted in 1994, are used to estimate quantitatively the ensemble dispersion concept presented in Part I. The modeling groups taking part to the ENSEMBLE activities (see, Part I) repeated model simulations of the dispersion of ETEX release 1 and the model ensemble is compared with the monitoring data. The scope of the comparison is to estimate to what extent the ensemble analysis is an improvement with respect to the single model results and represents a superior analysis of the process evolution. (C) 2004 Elsevier Ltd. All rights reserved.

Is atmospheric dispersion forecasting an important asset of the early-phase nuclear emergency response management? Is there a 'perfect atmospheric dispersion model'? Is there a way to make the results of dispersion models more reliable and trustworthy? While seeking to answer these questions the multi-model ensemble dispersion forecast system ENSEMBLE will be presented.

RIVM rapport:Ozone in the atmosphere serves as a partially protective filter against the most harmful part of the solar UV-spectrum. Decreases in ozone lead to increases in ambient UV with a wide variety of adverse effects on human health, aquatic and terrestrial ecosystems and food chains. Human health effects include the incidence of skin cancer, cataracts and an impairment of the immune system. Ozone depletion has been observed over the past decades, and is most likely caused by man made emissions of halocarbons. The ozone depletion observed over the past decades has probably led to a 5-10% increase in harmful UV-radiation in large parts of Europe. Due to the long atmospheric life time of the ozone depleting substances the countermeasures agreed upon could at best be expected to lead to a slow recovery of the ozone layer in the next 50-60 years. However, in that best scenario it is assumed that no interaction occurs with climatological changes, and that a full global compliance with the strictest Amendments of the Montreal Protocol is obtained. Recent scientific evidence indicates that climate change might delay the recovery of the ozone layer by 10 to 20 years. This report summarizes the present knowledge on the climate-ozone interaction, the past and present UV-climate in Europe and dose-effect relationships for health and aquatic effects. Using this information a preliminary integrated risk analysis is provided for skin cancer risks and effects on the primary production of phytoplankton. Skin cancer risks due to ozone depletion peaks in the period 2050-2070. The excess risks in North western Europe due to ozone depletion is estimated at 50-60 additional cases per million per year if no climate-ozone interaction is included, and nearly 100 additional cases per million per year if the interaction is included. It should be noted that large uncertainties still exist in view of the gaps in the present knowledge on various aspects of the cause-effect chain.

RIVM rapport:UV-budget maps (the geographical distribution of effective UV at ground level) can be derived from satellite data. These UV-budget maps visualise changes in effective UV caused by ozone depletion and changes in cloud cover and aerosol content. Alterations in UV-budget maps over time give - in combination with dose-effect models for UV-induced effects - insight in the associated risks for human health and the environment. This report describes the results of the RUBEO-project: calculating Risks and Ultraviolet Budgets using Earth Observation (RUBEO). RUBEO aims at a better cloud parameterisation and incorporating temporal and spatial resolution for surface albedo, aerosol content and tropospheric ozone content. The geographical distribution of ozone and UV climatology and trends over Europe are analysed, and a cost-benefit analysis of satellite based UV budget mapping is provided. The UV-budget mapping can be applied using TOMS and GOME ozone data. A large scale statistical analysis of cloud effects is given comparing ISCCP and TOMS based remote sensing methods with cloud effects derived from ground measurements. Both satellite derived methods correlate well (r 0.93) with the ground based analysis. Correction for non-zero albedo, under clear sky conditions, adds maximal 8% to the yearly effective UV-budget. Temporal and spatial differences in aerosol optical thickness and tropospheric ozone content, result in a decrease in effective UV of 3% for every 0.1 increase in aerosol optical thickness, and in a decrease in effective UV of 4% for every 10 DU increase in tropospheric ozone. Stratospheric ozone trends of -1 to -4% per decade observed over Europe correspond to a 0.5 to 4% increase in skin cancer weighted effective UV. The largest trends are seen in the central part of Western Europe. At present satellite based UV-budget maps form a functional basis for trend analysis and risk assessment. However, satellite data and ground-based observations are both indispensable

RIVM rapport:Ondanks verbeteringen van het milieu in Europa op een aantal terreinen, is een aangescherpt milieubeleid in de Europese Unie noodzakelijk om de gezondheidsschade en het natuurverlies te beperken. Een kosten-batenanalyse wijst uit dat zo'n beleid robuust is en dat de macro-economische gevolgen beheersbaar zijn. Belangrijke prioriteiten voor het EU-milieubeleid zijn klimaatverandering, stikstof-eutrofiering, fijn stof, ozon en biodiversiteit. Dit zijn de belangrijkste bevindingen van een internationaal studieconsortium onder leiding van het RIVM. De studie is verricht in samenwerking met EFTEC (UK), NTUA (Griekenland), IIASA (Oostenrijk). Daarnaast hebben TNO en TME bijdragen geleverd. Ook is in het kader van de studie intensief samengewerkt met het Europese Milieuagentschap in Kopenhagen. De studie is verricht op verzoek van de Europese Commissie als bijdrage voor het zesde Milieu-Actieprogramma, dat door de Europese Commissie is gepresenteerd.In de studie stonden vijf vragen centraal: Is het huidige beleid adequaat genoeg? Kan technologie de geconstateerde beleidstekorten oplossen? Zijn ambitieusere milieudoelstellingen te realiseren? Zo ja, zijn deze doelen ook in economische zin verstandig? Welke beleidsreacties en -instrumenten zijn aan te bevelen? Deze vijf vragen zijn geanalyseerd voor twaalf Europese milieuproblemen, zoals klimaatverandering, biodiversiteit en chemische risico's. De analyse bestaat uit een analyse van de kosten van vermeden schade, milieu-uitgaven, risicoschattingen, publieke opinie, sociale gevolgen en duurzaamheid. De studie bevat ook informatie over milieudoelstellingen, scenario's en beleidsopties en - maatregelen, inclusief de kosten en baten hiervan.Dit rapport is het technische achtergrondrapport dat behoort bij het hoofdrapport. Er zijn twaalf technische achtergrondrapporten opgesteld, waarvan negen een specifiek milieuprobleem behandelen (analyse van het probleem, scenarios, kosten-batenanalyse en beleidsopties). Daarnaast zijn er dri, The economic assessment of priorities for a European environmental policy plan focuses on twelve identified Prominent European Environmental Problems such as climate change, chemical risks and biodiversity. The study, commissioned by the European Commission (DG Environment) to a European consortium led by RIVM, provides a basis for priority setting for European environmental policy planning in support of the sixth Environmental Action Programme as follow-up of the current fifth Environmental Action Plan called 'Towards Sustainability'. The analysis is based on an examination of the cost of avoided damage, environmental expenditures, risk assessment, public opinion, social incidence and sustainability. The study incorporates information on targets, scenario results, and policy options and measures including their costs and benefits. Main findings of the study are the following. Current trends show that if all existing policies are fully implemented and enforced, the European Union will be successful in reducing pressures on the environment. However, damage to human health and ecosystems can be substantially reduced with accelerated policies. The implementation costs of these additional policies will not exceed the environmental benefits and the impact on the economy is manageable. This requires future policies to focus on least-cost solutions and follow an integrated approach. Nevertheless, these policies will not be adequate for achieving all policy objectives. Remaining major problems are the excess load of nitrogen in the ecosystem, exceedance of air quality guidelines (especially particulate matter), noise nuisance and biodiversity loss.This report is one of a series supporting the main report: European Environmental Priorities: an Integrated Economic and Environmental Assessment. The areas discussed in the main report are fully documented in the various Technical reports. A background report is presented for each environmental issue giving an outline of the prob

RIVM rapport:Ondanks verbeteringen van het milieu in Europa op een aantal terreinen, is een aangescherpt milieubeleid in de Europese Unie noodzakelijk om de gezondheidsschade en het natuurverlies te beperken. Een kosten-batenanalyse wijst uit dat zo'n beleid robuust is en dat de macro-economische gevolgen beheersbaar zijn. Belangrijke prioriteiten voor het EU-milieubeleid zijn klimaatverandering, stikstof-eutrofiering, fijn stof, ozon en biodiversiteit. Dit zijn de belangrijkste bevindingen van een internationaal studieconsortium onder leiding van het RIVM. De studie is verricht in samenwerking met EFTEC (UK), NTUA (Griekenland), IIASA (Oostenrijk). Daarnaast hebben TNO en TME bijdragen geleverd. Ook is in het kader van de studie intensief samengewerkt met het Europese Milieuagentschap in Kopenhagen. De studie is verricht op verzoek van de Europese Commissie als bijdrage voor het zesde Milieu-Actieprogramma, dat door de Europese Commissie is gepresenteerd. In de studie stonden vijf vragen centraal: Is het huidige beleid adequaat genoeg? Kan technologie de geconstateerde beleidstekorten oplossen? Zijn ambitieusere milieudoelstellingen te realiseren? Zo ja, zijn deze doelen ook in economische zin verstandig? Welke beleidsreacties en -instrumenten zijn aan te bevelen? Deze vijf vragen zijn geanalyseerd voor twaalf Europese milieuproblemen, zoals klimaatverandering, biodiversiteit en chemische risico's. De analyse bestaat uit een analyse van de kosten van vermeden schade, milieu-uitgaven, risicoschattingen, publieke opinie, sociale gevolgen en duurzaamheid. De studie bevat ook informatie over milieudoelstellingen, scenario's en beleidsopties en - maatregelen, inclusief de kosten en baten hiervan. Dit rapport is het technische achtergrondrapport dat behoort bij het hoofdrapport. Er zijn twaalf technische achtergrondrapporten opgesteld, waarvan negen een specifiek milieuprobleem behandelen (analyse van het probleem, scenarios, kosten-batenanalyse en beleidsopties). Daarnaast zijn er d, The economic assessment of priorities for a European environmental policy plan focuses on twelve identified Prominent European Environmental Problems such as climate change, chemical risks and biodiversity. The study, commissioned by the European Commission (DG Environment) to a European consortium led by RIVM, provides a basis for priority setting for European environmental policy planning in support of the sixth Environmental Action Programme as follow-up of the current fifth Environmental Action Plan called 'Towards Sustainability'. The analysis is based on an examination of the cost of avoided damage, environmental expenditures, risk assessment, public opinion, social incidence and sustainability. The study incorporates information on targets, scenario results, and policy options and measures including their costs and benefits. Main findings of the study are the following. Current trends show that if all existing policies are fully implemented and enforced, the European Union will be successful in reducing pressures on the environment. However, damage to human health and ecosystems can be substantially reduced with accelerated policies. The implementation costs of these additional policies will not exceed the environmental benefits and the impact on the economy is manageable. This requires future policies to focus on least-cost solutions and follow an integrated approach. Nevertheless, these policies will not be adequate for achieving all policy objectives. Remaining major problems are the excess load of nitrogen in the ecosystem, exceedance of air quality guidelines (especially particulate matter), noise nuisance and biodiversity loss. This report is one of a series supporting the main report: European Environmental Priorities: an Integrated Economic and Environmental Assessment. The areas discussed in the main report are fully documented in the various Technical reports. A background report is presented for each environmental issue giving an outline of the pro