Search

Nature in Singapore, 14, 1

Diverse animals, including insects, harbor microbial symbionts within their gut, body cavity, or cells. The subsocial parastrachiid stinkbug Parastrachia japonensis is well-known for its peculiar ecological and behavioral traits, including its prolonged non-feeding diapause period and maternal care of eggs/nymphs in an underground nest. P. japonensis harbors a specific bacterial symbiont within the gut cavity extracellularly, which is vertically inherited through maternal excretion of symbiont-containing white mucus. Thus far, biological roles of the symbiont in the host lifecycle has been little understood. Here we sequenced the genome of the uncultivable gut symbiont Candidatus Benitsuchiphilus tojoi. The symbiont has an 804 kb circular chromosome encoding 606 proteins and a 14.5 kb plasmid encoding 13 proteins. Phylogenetic analysis indicated that the bacterium is closely related to other obligate insect symbionts belonging to the Gammaproteobacteria, including Buchnera of aphids and Blochmannia of ants, and the most closely related to Ishikawaella, an extracellular gut symbiont of plataspid stinkbugs. These data suggested that the symbiont genome has evolved like highly reduced gamma-proteobacterial symbiont genomes reported from a variety of insects. The presence of genes involved in biosynthesis pathways for amino acids, vitamins, and cofactors in the genome implicated the symbiont as a nutritional mutualist, supplementing essential nutrients to the host. Interestingly, the symbiont's plasmid encoded genes for thiamine and carotenoid synthesis pathways, suggesting the possibility of additional functions of the symbiont for protecting the host against oxidative stress and DNA damage. Finally, possible involvement of the symbiont in uric acid metabolism during diapause is discussed. Japan Society for the Promotion of Science (JSPS) KAKENHIMinistry of Education, Culture, Sports, Science and Technology, Japan (MEXT)Japan Society for the Promotion of ScienceGrants-in-Aid for Scientific Research (KAKENHI) [16H04722, 19H03212, JP17H06388]; JST CRESTJapan Science & Technology Agency (JST)Core Research for Evolutional Science and Technology (CREST) [JPMJCR18S7] This work was partly supported by the Japan Society for the Promotion of Science (JSPS) KAKENHI Grant Numbers 16H04722 and 19H03212 to TK and JP17H06388 to TF, and JST CREST Grant Number JPMJCR18S7 to TK. WOS:000536697300001 2-s2.0-85085620916 PubMed: 32435239

Bu çalışmada, ülkemizde ve bölgemizde gittikçe zararı artan sünenin (Eurygaster spp), buğday kalitesi üzerine olan zarar etkisini belirlemek amacıyla; protein oranı, unda nem miktarı, bin tane ağırlığı, hektolitre ağırlığı, gluten oranı, gluten indeksi, sedimantasyon, beklemeli sedimantasyon ve düşme sayısı (falling number) üzerine etkileri araştırılmıştır. Çalışmada 2014-2015 yılında kıraç koşullarda yetiştirilen Bezostaja-1, Sönmez-2001 ve Yunus çeşitlerinden elde edilen tohumlar kullanılmıştır. Bulgulara göre süne, protein oranına fazla etki etmemekte ancak protein kalitesine etki etmektedir. Diğer taraftan, süne zararı undaki nem miktarına etki etmemekle birlikte, %14 civarında nem miktarı ekmek yapım özelliğini arttırmaktadır. Bin tane ve hektolitre ağırlığı, çeşitlere ve tane kalitesine bağlı iken, süne zararının bu faktörlere etkisi bulunmamaktadır. Bu özellikler dolayısıyla Bezotaja-1 çeşidi unda nem miktarı, bin tane ağırlığı ve hektolitre ağırlığı yönünden en iyi çeşit olarak belirlenmiştir. Benzer şekilde gluten oranı da, çeşitler arası farklılık gösteren, fakat süne zararından önemli oranda etkilenmeyen bir özellik olup, Sönmez-2001 çeşidi en fazla gluten oranına sahip çeşit olarak belirlenmiştir. Gluten indeks değeri, sedimantasyon, beklemeli sedimantasyon ve düşme sayısı; hem genotipik farklılıktan, hem de süne zararından oldukça etkilenen özellikler olarak belirlenmiştir. Sedimantasyonun süne zararından fazla etkilenmediği tespit edilmiş olup, beklemeli sedimantasyonun, %3 süne zararından sonra değerinin düştüğü tespit edilmiştir. Bu bulgulara göre Bezostaja-1 çeşidi en kaliteli çeşit olarak belirlenmiştir. Gluten indeksi, artan süne zararı ile birlikte düşmekte ve %3 den fazla süne zararı da düşme sayısına olumsuz etki etmektedir. Bu iki özellik bakımından da Yunus çeşidi en kaliteli çeşit olarak belirlenmiştir. Bu açıklamalar doğrultusunda Bezostaja-1 ve Sönmez-2001 çeşitleri kaliteli çeşitler olarak belirlenmekle birlikte süne zararının protein oranı, bin tane ağırlığı, hektolitre ağırlığı, gluten oranı ve nem oranı üzerine etkisinin olmadığı ve bu özellikler yönünden farklılıkların çeşitlerden kaynaklandığı; yine süne zararının gluten indeks, sedimantasyon, beklemeli sedimantasyon, düşme sayısı üzerine etki yaptığı ve süne zarar eşiğinin %3 olduğu sonucuna varılmıştır. The aim of this study was to determine the effect of sun pest (Eurygaster integriceps) damage on protein content, flour moisture content, sedimentation, thousand grain weight, test weight, wet gluten content, gluten index, modified sedimentation and falling number in bread wheat genotype. Study was conducted in the seeds of wheat genotype Bezostaja-1, Sönmez-2001 and Yunus grown in dryland conditions of 2014-2015 crop growing seasons. Results rewealed that sunn pest didn't have insignificant effect on protein content, sun pest significantly affected protein quality. Use of Sönmez-2001 and Bezostaja-1 in crop production is so essencial to increase high quality cropproduction. Moreover, one moisture content is unaffected from sunn pest damage, it is aimed to be 14% in bread making quality. Thousand grain weight and test weight seemed to be insensitive to sunn pest damage significant differences occured between genotype. Bezostaja-1 was determined as the highest quality genotype in moisture content, test weight and thousand grain weight. Similar trend was observed in wet gluten content and Sönmez-2001 had the highest quality. Gluten index, sedimentation, modified sedimentation and falling number significantly, affected from sunn pest and genotypic differeces decrease occured with increasing sunn pest damage and Yunus had the highest value. Quality of sedimentation and modified sedimentation were significantly decreased after 3% sunn pest damage level. The hightest sedimentation and modified sedimentation contents belonged to Bezostaja-1. Falling number has drawn similar trend and after 3% sunn pest damage quality decreased and Yunus had the highest value. Thus, Bezostaja-1 and Sönmez-2001 genotypes were determined as higher quality genotypes. Insignificant effect were observed in protein content, thousand grain weight, test weight, wet glutencontent, and moisture content significant differences belonged to genotype differeces. Sunn pest damage was determined as significant in glutenindex, sedimentation, modified sedimentation and falling number on sunn pest damage threshold was determined as 3%. 67

Bu çalışmayla Süne, Eurygaster integriceps Puton popülasyonları üzerinde önemli bir baskı unsuru olan Süne ergin parazitoitlerinin parazitleme oranları, beslendiği konukçu bitkiler, morfolojik ve moleküler teşhislerinin yapılması ve doğal şartlarda yüksek parazitlenmenin gerçekleştiği zamanın belirlenmesi ile parazitli ve parazitsiz bireylerde yumurta verimi araştırılmıştır. Bu amaçla Süne erginleri kışlak alanlarından ovaya inmeye başladığı Mart sonu Nisan boyunca örneklenmiş, Diyarbakır ve Şanlıurfa illeri hububat alanlarında ise Nisan-Temmuz ayları arasında sürveyler yapılmıştır. Çalışma alanında 2013-2014 yıllarında Karacadağ kışlak alanı ve ovada hububat alanlarında Süne erginlerinin parazitlenme oranları sırasıyla ortalama 2013 yılında % 3,82-% 8,30, 2014 yılında %4,33-%7,23; ovada 2013 yılında %15,89-%20,15; 2014 yılında %14,55-%19,96; yeni nesil ergin döneminde 2013 yılında %1,67, 2014 yılında %5,80, kışlağa göç döneminde ise 2013 yılında %2,80, 2014 yılında %2,76 arasında değişmiştir. Morfolojik karakterler dikkate alınarak ergin, larva ve pupa teşhis anahtarları oluşturulmuş ve Phasia subcoleopterata L., Eliozeta helluo (Fabricius, 1805), Ectophasia crassipenis (Fabricius 1794) ve Elomya lateralis (Meigen, 1824) türleri belirlenmiştir. Süne erginlerinde doğal parazitlenmenin 17 Nisan-15 Mayıs tarihleri arasında yüksek oranda gerçekleştiği ve bu parazitoitlerin ovada buğday alanlarında yer alan florada çiçek nektarlarından Kır teresi, Tarla köpek papatyası ve Karahindiba; kışlakta ise İmam kavuğu, Pis kokulu karahindiba ve Civanperçemi bitkilerinde beslendiği tespit edilmiştir. Süne erkek ve dişilerinde parazitlenme oranları karşılaştırıldığında dişi Süne erginlerinin erkeklere oranla daha fazla tercih edildiği belirlenmiştir. Parazitlenmiş dişi Süne ergininleri ile parazitlenmemiş dişilerin yumurta verimi karşılaştırılmış; parazitlenmenin yumurta verimini önemli derecede azalttığı tespit edilmiştir. Moleküler çalışmalarda sözkonusu parazitoitlere ait örneklerin DNA dizi analizleri gerçekleştirilmiş ve NCBI'deki veri tabanına kaydedilmiş; türler arasındaki en yüksek genetik uzaklık E. helluo-P. subcoleoptrata (0.327), en düşük genetik uzaklık E. helluo-E. crassipennis (0.012) arasında belirlenmiştir. The current study focused on the Sunn pest, Eurygaster integriceps Puton adult parasitoids, which are important factors to suppress the Sunn pest populations, their host plants, morphological and molecular identifications, the time of the highest parasitism in the nature and difference on the egg productions rates between the parasitized and unparasitised individuals. For this purpose, Sunn pest adults were sampled starting from the start of the migration from the overwintering sites to the plains at the end of March and during April, and cereal fields of Diyarbakır and Şanlıurfa provinces were also surveyed in April-July. Parasistism rates in Karacadağ overwintering site and on the plains were 3.82%-8.30% in 2013, 4.33%-7.23% in 2014 respectively; on the plains 15.89%-20.15% in 2013 and 14.55%-19.96% in 2014, new generation adult stage 1.67% in 2013, 5.80% in 2014, migration to overwintering sites period 2.80% in 2013 and 2.76% in 2014. Identification keys were created based on the morphological characters and Phasia subcoleopterata L., Eliozeta helluo (Fabricius, 1805), Ectophasia crassipenis (Fabricius 1794) and Elomya lateralis (Meigen, 1824) species were identified. The highest ratio of natural parasitism were determined to be between 17 April and 15 May and the host plants of these parasites on which they feed the flower nectars of were observed to be Cardaria draba (kır teresi), Anthemis arvensis (tarla köpek papatyası) and Crepis foetida (karahindiba) as flora of the plains; Senecio vernalis (imam kavuğu), Crepis alpina (pis kokulu karahindiba) and Achillea millefolium (civan perçemi) as flora of the overwintering sites. Comparing the parasitism rates, it was also determined that the adult females of the Sunn pest were preferred over the males. Parasitized females produced significantly less eggs comparing to the un-parasitized ones. DNA sequence analyses of the parasites were recorded in NCBI database and the highest genetic distance was between E. helluo-P. subcoleoptrata (0.327), and the lowest genetic distance was between E. helluo-E. crassipennis (0.012). 156

Bu çalışmada, süne-kımıl (Eurygaster spp. ve Aelia spp.) zararına uğramış buğday ununun, kuvvetli buğday unuyla belli oranlarda paçal yapılarak uygun oranlarda L-AA (Askorbik asit) ilavesinin tırnaklı ekmek kalitesine etkisi araştırılmıştır. Bu amaçla, %8.3 süne-kımıl emgili buğday ununa sırasıyla %25, %50, %75 ve %100 oranında sağlam buğday unu katılarak hazırlanan örneklere 0, 100 ppm ve 200 ppm L-AA eklenerek yapılan araştırmada toplam 15 farklı tırnaklı ekmek üretimi gerçekleştirilmiştir. Elde edilen bulgulara göre, buğday unundaki süne-kımıl zararının artmasına bağlı olarak unların kimyasal, fizikokimyasal ve hamur reolojik özelliklerinin önemli ölçüde gerileme gösterdiği, duyusal özelliklerden ekmek içi yumuşaklığı, kırılganlık, ekmek içi rengi ve ağız hissi üzerinde de olumsuz etkisi görülmekle birlikte değerlerin kabul edilebilir sınırlar içinde olduğu belirlenmiştir. Buna karşın LAA kullanımının ekmek nemi, gelişme süresi, stabilite süresi, R5 ve Rmax hamur direnci, enerji değeri, ekmek içi yumuşaklığı ve kırılganlığı artırmasına karşın, yüksek dozda kullanılmasının tat ve aromayı olumsuz yönde etkilediği saptanmıştır. Düz ekmek yapımında, süne-kımıl zararına uğramış buğday unlarının, kuvvetli buğday unlarıyla paçal yapılmasının zararı nispeten azaltabileceği, paçala uygun L-AA eklenmesi ile kaliteli ekmek üretilebileceği, bu suretle süne-kımıl zararı görmüş buğday unlarının ekonomiye tekrar kazandırılabileceği belirlenmiştir.ANAHTAR KELİMELER: Süne-Kımıl, Buğday, Un, Askorbik Asit, Tırnaklı Ekmek In this study, the effect of L-AA (ascorbic acid) addition on the quality of flat bread baked by suni-bug (Eurygaster spp. and Aelia spp.) damaged wheat flour blended with sound wheat flour at eligible ratios was investigated. For this purpose, 0, 100 ppm, and 200 ppm L-AA were added to the flour samples prepared from 8.3% suni-bug damaged wheat blended with 25%, 50%, 75% and 100% sound wheat flour respectively; as a result, totally the production of 15 different flat breads were baked in the study. According to the findings, it was determined that chemical, physic-chemical and dough rheological properties of wheat demonstrated significant decline in connection with the increase of suni-bug damaged in wheat flour; and that the values were within the acceptable limits, while this had a negative effect on sensual properties such as crumb softness, fragility, crumb colour and taste. However, it was found out that the usage of L-AA increased bread moisture, developing time, stability duration, R5 and Rmax dough resistance, energy value, crumb softness and fragility, on the other hand over usage of it affected taste and flavour in negative way. It was determined that blending the wheat flours incurring suni-bug damaged with sound wheat flours in making flat bread could lower the loss relatively; and that quality bread could be made by adding eligible amount of L-AA into the blend; as a result that wheat flours damaged by suni-bug could be regained by the economy.KEY WORDS: Suni-bug, Wheat, Flour, Ascorbic Acid, Flat bread 90

Araştırma, 2011-2013 yılları hasat sezonlarında, Konya Ticaret Borsası'nda en çok işlem gören Konya İlinin beş ilçesinde (Altınekin, Çumra, Karatay, Meram ve Sarayönü) yaygın yetiştiriciliği yapılan 10 farklı buğday çeşidinde Süne (Eurygaster spp.) ve Kımıl (Aelia spp.) emgi zararının ilçelere göre zarar yoğunluğunun belirlenmesi ile protein ve hektolitre ağırlıklarının tespiti amacıyla yapılmıştır. Çalışmada, Kızıltan, Mirzabey ve Çeşit-1252 makarnalık buğday çeşitleri ve Tosunbey, Gerek, Altay 2000, Ahmetağa, Bezostaja, Esperia ve Konya 2002 ekmeklik buğday çeşitleri kullanılmıştır. Bölgede yoğun yetiştiriciliği yapılan ve Konya Ticaret Borsası'na gelen bu çeşitlere ait buğdaylardan TS 2975 Standartları baz alınarak homojen şekilde çeşitli yerlerden sonda cihazı ile 2 kg örnekler alınmıştır. Temizleme ve eleme işleminden sonra 50 g numune içerisinde süne ve kımıl tahribatına uğramış taneler ayrılarak tartılmış ve kütlece hasarlı taneler bulunmuştur. Kalan numune Near Infrared Transmission (NIT) yöntemi ile çalışan cihazlarla analiz edilmiş, süne ve kımıl zarar oranlarına ilave olarak protein ve hektolitre ağırlıkları tespit edilmiştir. Araştırma sonucunda; 2011-2013 hasat sezonlarında tüm ilçelerde Konya Ticaret Borsası'na gelen çeşitlere ait buğdaylarda süne ve kımıl zararı ağırlıklı ortalamaları; 2011 yılında ekmeklik buğdaylarda %1.12 ve makarnalık buğdaylarda %1.19, sırasıyla 2012 yılında %1.35-%1.46 ve 2013 yılında %1.13-%1.11 olarak tespit edilmiştir. 2011-2013 hasat sezonlarında tüm ilçelerde seçilen bütün buğday çeşitlerinin süne ve kımıl zarar ortalamalarının %1.5'in altında, protein ortalamalarının %11 ve hektolitre ağırlıklarının %79'un üzerinde olduğu tespit edilmiştir. Konya bölgesinde yürütülen biyolojik mücadele çalışmaları, verimin gün geçtikçe artması, uygulanan devlet alım politikaları ve yapılan eğitim çalışmaları neticesinde süne ve kımıl zarar yoğunluğunun giderek azaldığı görülmüştür., The research has been carried out by determining the damage immensity of Sunn Pest (Eurygaster spp. and Aelia spp.) damage at ten types of wheat varieties which are produced from common farming according to boroughs (Altınekin, Çumra, Karatay, Meram, Sarayönü) that are the most treated in Konya at Konya Commodity Exchange for detection of weight of protein and hectoliter during 2011-2013 year-harvest seasons. At this study, Kızıltan, Mirzabey, Çeşit 1252 durum wheat varieties and Tosunbey, Gerek, Altay 2000, Ahmetağa, Bezostaja, Esperia and Konya 2002 bread wheat varieties have been utilized. 2 kg samples of wheats regarding varieties that are produced the most and brought to the Konya Commodity Exchange have been taken homogenously by prob from different places taking as baseline of TS 2975 Standardization. After cleaning and sieving, in the sample 50 g of the grains that incurred sunn pest damages have been separated and weighed and damaged grains were found. The remaining sample has been analyzed by the tool that operates with the Near Infrared Transmission (NIT) process and in addition the rates of protein and hectoliter have been identified. At the result of research, in all boroughs at the time of 2011-2013 harvest season, the rate damage of sunn pest at wheats belonging the varieties that are brought to the Konya Commodity Exchange has been determined as 1.12% at bread wheat and 1.19% at durum wheat in 2011, respectively 1.35%-1.46% in 2012 and finally 1.13%-1.11% in 2013. Sunn pest damage rates of wheat varieties that were selected in all boroughs at the time of 2011-2013 harvest-seasons have been realized under 1.5% and protein rates above 11% and hectoliter weights above 79% have been realized. Biological control studies conducted in Konya, yield increase by the day, the government procurement policy implementation and training as a result of the sunn pest density has decreased steadily.

Bu çalışma, süne zararlısının yoğun olduğu Şanlıurfa ilinin Viranşehir, Siverek ve Hilvan ilçelerine bağlı köylerde yapılmıştır. Buğday alanlarının büyük olması, arazinin topografik durumu ve süne zararlısının çok kısa sürede ürüne zarar yapmasından dolayı uçakla mücadele oldukça büyük önem kazanmıştır. Ancak, dünyadaki gelişmeler paralelinde tarım uçağı ile ilaçlamada karşılaşılan sorunlar nedeniyle özellikle çevre kirliliğine etkili olmasından dolayı uçakla ilaçlama 2006 yılından itibaren yasaklanmış ve ülkemizde süne ilaçlamalarının çiftçiler tarafından yer aletleri ile yapılması kararı alınmıştır. Özellikle 2006 yılına kadar ilaçlamaların uçakla devlet eli ile Tarım İl ve İlçe Müdürlükleri Bitki Koruma Şubeleri tarafından kontrol ve takibinin yapılmasından dolayı çiftçilerimizin bu konudaki bilgi birikimi ve tecrübesi yetersiz kalmıştır. Bu nedenle çiftçilerimizin süne ilaçlamalarında uygulama parametrelerine ne şekilde uyup uymadığı ve uygulamaları doğru olarak yapıp yapmadığı konusu belirsizliğini korumuştur. Bu çalışma ile, bölge için yeni olan yer aletleriyle süne mücadelesi anket çalışması ve tarla denemeleri ile ayrıntılı olarak incelenerek süne ilaçlamasında karşılaşılan sorunlar saptanmıştır. Anket çalışması ile süne ilaçlamasında kullanılan pülverizatörlerin durumları ve teknik donanımları tespit edilmiştir. Tarla denemeleri ile çiftçilerin süne ilaçlamasında birim alana düşen damla sayısı, damla çapı, bağıl tutunma oranları, kalibrasyon hata oranları ve süneye karşı biyolojik başarı düzeyi saptanmıştır. İlaçlama yüksekliğinin ideale yakın olduğu tarla denemelerinin % 53.34'ünde buğdayın başak seviyesinde birim alana biyolojik etkinlik açısından yeterli olan 50 adet/cm2 ve üzeri damla düştüğü saptanmıştır. Tarla denemelerinde 4 farklı noktada başak, orta, alt ve toprak seviyelerinde birim yüzeye düşen minimum ve maksimum damla sayıları her seviye için sırası ile 14.95?189.60, 10.02?134.86, 6.47?89.43 ve 11.21?110.49 adet/cm2 olarak bulunmuştur. Birim yüzeye düşen minimum ve maksimum kalıntı miktarı aynı seviyelerde sırası ile 0.37?1.84, 0.23?1.21, 0.23?0.76 ve 0.25?0.94 µg/cm2 olarak tespit edilmiştir. Birim yüzeye düşen damla sayısı ve kalıntı miktarları 4 farklı seviyede de oldukça geniş bir aralıkta saptanmıştır. Anket yapılan işletmelerde 22 pülverizatörde püskürtme çubuğu sabit olduğundan ilaçlama yüksekliği teknik açıdan yetersiz kalmıştır. Ayrıca, bazı çiftçilerin düşük ilaçlama yüksekliğinin ilaçlama açısından daha iyi olduğunu ifade etmişlerdir. İşletmelerde sünede ilaçlama öncesi meteorolojik verileri ölçen herhangi bir ölçüm cihazı kullanılmadığı saptanmıştır. Yine genelde çiftçilerin meteorolojik verilerden rüzgar hızı, bağıl nem ve sıcaklık değerlerinin ne için önemli olduklarını bilmedikleri anket çalışması ile saptanmıştır. Süne ilaçlamalarının genelde sabahın erken saatlerinde ve öğleden sonra günün geç saatlerinde yapıldığı saptanmıştır. This study has been performed in the villages located within the towns of Siverek,Viransehir and Hilvan in Sanlıurfa city where sunnpest damage is commonly applied. The use of planes in struggling with sunnpest have became important because the wheat fields cover large areas and sunnpest damages the crop production in a very short time period and also because of the existing topographycal conditions. On the other hand, as paralel to developments in the world, chemical use against to sunnpest has been banned since 2006 due to the problems faced, i.e. negative impacts on environment, when using agricultural plane. The use of manual equipments for chemical application against sunnpest was therefore decided in Turkey. Untill 2006, monitorization and protection were carried out by plant protection agencies of agriculture ministry located in the city or towns, as a result, practical knowlodge and experiences of farmers on this matter had been unsufficient. The questions such as how much the farmers pay attention to application parameters when performing sunnpest spraying and whether they perform the applications conveniently remained unclear. With this study, the problems faced during sunnpest spraying have been determined via the survey using the equipments which are new for the region and the field studies for detailed investigations of them. In the survey study, technical backrounds and status of sprayer were determined. In the fields experiments, however, parameters such as number of droplets per square centimeter, drop diameter, attachment rates, calibration error rates and the success of biological protection against to sunnpest were determined. Overall fields experiments showed that in 53.34 % of the field experiements,chemical uses were closer to optimum levels and the number of drops per square centimeter were 50 and higher, which is accepted to enough in terms of biological efficiency per area. In the field experiments, maximum and minimum droplet numbers per square centimeter determined for head, and mid, sub and soil levels ranged from 14.95 to 189.60, 10.02 to 134.86, 6.47 to 89.43 and 11.21 to 110.49, respectively. At the same levels, maximum and minimum residue amount per square centimeter were between 0.37 to 1.84, 0.23 to 1.21, 0.23 to 0.76 and 0.25 to 0.94 µg, respectivelly. The number of droplets and the residue amount per unit surface determined a wide range in four level. In 22 sprayers in the farms where surveys were performed, the height of pesticide spraying fell short technically since spray boom was constant. In addition, some farmers stated that low spraying height was better in terms of spraying. It was determined that no producer had used any equipment measuring meterological data prior to spraying. With survey study, it was also determined that the farmers had not known why data on wind speed, relative humudity and temperature are significant. Finally, sunnpest spraying was determined to be performed either early morning or afternoon times by the farmers. 194

Protective coloration such as aposematism and crypsis occurs in many insects but only a few species alter their defensive strategy during the same instar. We hypothesize the adult shield bug Graphosoma lineatum with an alternating black and non-melanised longitudinal striation exhibit such a change in defensive coloration. In Sweden, the non-melanised stripes of the pre-hibernation G. lineatum are pale brown and cryptic but they change during hibernation to red and aposematic. We have tested the adaptive functions of coloration of the two G. lineatum forms against bird predators. In Paper I we used great tits as predators and measured detection time of the two forms against a background of dry grass and plants, simulating late-summer conditions. We found that the birds took longer time to find the pale than the red form. Thus, the pale form of G. lineatum is more cryptic in a dry environment than the red form. In Paper II and III we used naïve predators and measured attack rate/latency on red and pale adults and fifth-instar larvae (black and brown) to investigate avoidance and generalisation between the stages. In Paper II domestic chicks initially found the red form most intimidating, but both adult forms are more intimidating than the larva. Moreover, there was a broad generalisation among forms. In Paper III naïve great tits did not find the red form significantly more aversive than the pale adult. Neither the chicks nor the tits showed any difference in the speed of avoidance learning between the two adult colour forms. In Paper IV the shieldbugs themselves were the main focus as we compared activity levels in the different colour forms and found that G. lineatum alters behaviour in accordance to their protective strategy. Thus they were significantly less active during the cryptic phase. Taken together, these experiments suggest that the pale brown adult invests in a cryptic strategy at the cost of reduced protection from aposematism, whereas the red adult benefits from aposematism at the cost of reduced camouflage. At the time of the doctoral defense, the following papers were unpublished and had a status as follows: Paper 3: Manuscript. Paper 4: Accepted.

Bu çalışmada, süne (Eurygaster Integriceps) tahribatına uğramış buğdayların ve bunlardan üretilen unların niteliklerinin belirlenmesi, zararlanmaya yol açan etmenlerin saptanması, ortaya çıkan olumsuzlukların hamur ve ekmek yapımı sırasında bazı katkı maddeleri kullanılarak ve/ya da işlem basamaklarında değişiklikler yapılarak hangi ölçüde iyileştirilebileceğinin belirlenmesi amaçlanmıştır.Buğday kitlesindeki süne emgili tane oranının artmasına koşut olarak buğdayların teknik değer ölçütlerinin gerilediği, bu oranın belirli bir düzeye kadar (%2) artmasının hamur ve ekmek niteliklerini olumsuz olarak etkilemediği, kitledeki emgili tane oranının daha yüksek olması durumunda ve bunun artmasına koşut olarak hamur ve ekmek niteliklerinin önemli ölçüde gerileme gösterdiği belirlenmiştir. Süne zararına uğramış buğday unlarıyla ekmek yapımında katkı maddesi kullanılması ile ekmek niteliklerinde iyileşme sağlandığı, denemelerde kullanılan katkı maddeleri içerisinde süne emgili buğday unlarında en fazla yarar sağlayan katkı maddesinin transglutaminaz olduğu, L-askorbik asidin ise emgi oranı düşük olan numunelerde ekmek kalitesini geliştirdiği, yüksek düzeyde süne zararına uğramış buğday unlarında kaliteyi iyileştiremediği tespit edilmiştir. Zarara uğramış buğday unları ile ekmek yapımında, yoğurma ve fermantasyon koşullarının hamur ve ekmek kalitesini önemli düzeyde etkilediği; kısa yoğurma ve fermantasyon süresi, düşük hamur ve fermantasyon sıcaklığı uygulamalarının tercih edilmesinin yararlı olacağı belirlenmiştir. Süne tahribatına uğramış buğdayların sağlam buğdaylarla paçal yapılmasıyla zararın nisbeten azaltılabileceği, paçala uygun katkı maddeleri eklenmesi ve ekmek üretim işlem basamaklarında yapılacak uygun modifikasyonlarla kaliteli ekmek üretilebileceği, bu suretle süne zararı görmüş buğdayların ekonomiye tekrar kazandırılabileceği belirlenmiştir. Ayrıca, süne'nin buğday tanesi içerisine enjekte ettiği enzim salgısının sadece proteaz değil, aynı zamanda amilaz da içerdiği saptanmıştır. In this study, it was aimed to determine the sunn pest (Eurygaster Integriceps) damaged wheats and their wheat flours characteristics, establishing detrimental factors, negativeness and it had been tried to how much improvement can be obtained by using of additives during dough and bread making and/or by making modifications at processing conditions.Wheat technique worth criterions had been decreased by the increase at the percentage of sunn pest infected kernels in wheat samples. Increase at the ratio of infected kernels in wheat samples did not effect negatively on dough and bread quality at a certain proportion (2%). But when the percentage of sunn pest damaged kernels in wheat samples were more than 2% and depending on increase of percentage, dough and bread characterictics showed significant decrease. Bread quality parameters were improved significantly by using of additives. Among these additives, especially transglutaminase showed the most effective additive on bread quality, while L-ascorbic acid (L-AA) improved the quality of bread obtained from the samples that have low ratio of sunn pest damaged wheats. L-AA did not sufficiently improve the quality at highly infected wheats. In bread making from sunn pest damaged wheat flours, mixing and fermentation conditions had significant effects on dough and bread quality. It was suggested that the shorter mixing and fermantation time, and lower dough and fermentation temperature must be preferred. When sunn pest damaged wheats blend with sound wheats, harm of sunn pest was relatively decreased. By adding appropriate additives to wheat blends and making proper modifications in bread production process it was found that bread can be produced with high quality. In this respect, wheats which were damaged from sunn pest can be acquired again to the economy. In addition, it was determined that the sunn pest saliva contains not only protease, but also amylase. 273

Süne, Trakya bölgesinde buğdayın en önemli zararlıları arasındadır. Süne mücadelesi için, insektisit uygulamasının gerekip gerekmediğini belirlemek için yıl boyunca zararlı popülasyonları takip edilir. Bu çalışmanın amacı, sünenin kışlak alanlarındaki ergin yoğunluğu ile kışlamış ergin ve nimf popülasyon yoğunlukları arasındaki ilişkiyi belirlemektir. Böylece kışlayan ve tarlaya gelen ergin sayıları ile Süne popülasyonları ve ilaçlanacak alanların önceden tahmin edilip edilemeyeceği ortaya konacaktır.2007-2008 yıllarında yürütülen çalışmada, kışlak alanı Işıklar dağlarındaki ergin sayıları saptanmış, ve kışlamış ergin, parazitlenmiş yumurta ve nimfler kışlağa yakın Mahramlı ve kışlağa uzak Gündüzlü buğday tarlalarında sayılmıştır. Kışlak alanlarındaki ilkbahar ve sonbahar sayımları arasında istatistiksel açıdan önemli pozitif bir korelasyon saptanmıştır. Kışlaktaki ergin sayısı ile Mahramlı' daki kışlamış ergin sayısı arasında önemli ve olumlu ilişki bulunurken, Gündüzlü' de olumlu ancak önemsiz ilişki bulunmuştur. Hem Mahramlı hem de Gündüzlü' de kışlamış ergin sayısı ve parazitlenme oranı ile nimf yoğunluğu arasında sırasıyla, olumlu ve olumsuz ilişkiler bulunmuştur. Sonuç olarak, kışlak alanlarındaki Süne sayısı tarladaki Süne sayısını etkilemekte, ancak bu etki süne popülasyonunu önceden tahmin etmek için yeterli olmamaktadır. Bununla birlikte, tarlada kışlamış ergin yoğunluğu yumurta parazitlenme oranı ile birlikte nimf popülasyonunu belirleyici bir etkiye sahiptir. The sunn pest is among the most important insect pests of wheat in the Thrace Region. For sunn pest control, pest populations are monitored annually to determine whether it is necessary to spray insecticides. The aim of our study was to determine the relationship between adult densities in the hibernating areas and the density of overwintered adult-nymph populations of the sunn pest. Thus, it will be appeared whether sunn pest populations and spraying areas will be predicted by the number of overwintering adults and field-coming adults or not.In the study at 2007-2008 years, it was quantified the adult densities in hibernating area, Işıklar mountains in the fall and spring; and overwintered adult, egg parasitism rates and nymph densities were counted in wheat fields of Mahramlı, near the hibernating area and Gündüzlü, away the hibernating area. It was assessed that there was a significant possitive correlation the fall and spring counts of adult in hibernating areas. While the number of adults in hibernating area was significantly positive correlated with the number of overwintered adults in Mahramlı, it was not significant correlation in Gündüzlü. The number of overwintered adults per square meter and the percent of egg parasitism rates were positively and negatively correlated with nymph densities in both Mahramlı and Gündüzlü, respectively. As a result, the number of ovewintering adults affect the adults in the fields, but the effect was not sufficient to prediction the sunn pest population. However, overwintered adult densities with egg parasitism rate have expressive effect on nymph population in the field. 42

Bu çalışmada, Süne (Eurygaster integriceps (Put.) (Heteroptera, Scutelleridae) ergin parazitoitleri (Diptera, Tachinidae)'nin Gaziantep ve Kilis kışlaklarında parazitoit türleri ile parazitlenme oranları, ergin parazitoitlerin Süne yumurta verimine etkileri, Süne erkek ve dişilerinin parazitlenme oranları ile Süne mücadelesinde kullanılan ilaçların tachinidlere olan etkisi araştırılmıştır. Elde edilen bulgulara göre, Gaziantep ili kışlaklarında dişilerde parazitlenme oranı % 0-16, erkeklerde ise % 0-6 arasında olduğu, erkeklerde Heliozeta helluo (F.), Phasia subcoleoptrata (l), Ectophasia oblonga (R.D.) saptanırken dişilerde bu üç türün yanında Elomyia lateralis (Meig)'de bulunduğu tespit edilmiştir. Kilis ili kışlaklarında ise erkeklerde parazitlenme oranının % 0-6, dişilerde % 5-18 arasında olduğu saptanmıştır. Erkek bireylerde H. helluo ve P. subcoleoptrata türleri saptanırken, dişi bireylerde H. helluo, P. subcoleoptrata, E.oblanga, ve E. lateralis türleri saptanmıştır. Süne ergin parazitoitlerinin Süne yumurta verimine etkileri incelenerek Süne'nin Gaziantep ilinde ortalama % 31 - 50, Kilis ilinde ise ortalama % 37 - 50 oranında daha az yumurta bıraktığı tespit edilmiştir. Gaziantep ve Kilis ili buğday tarlalarında H. helluo, P. subcoleoptrata, E. oblanga ve E. lateralis bulunmasına rağmen, H. helluo'nun hakim tür olduğu belirlenmiştir. Erkek bireylerde ortalama % 12.1 oranında parazitlenme tespit edilirken, dişi bireylerde ortalama % 23.1 oranında bir parazitlenme saptanmıştır. Süne mücadelesinde kullanılan ilaçların Süne ergin parazitoitlerine tarla koşullarında ilaçlamadan üç gün sonra, 2001 yılında ortalama % 88, 2002 yılında ise ortalama % 89.5 oranında etki ettiği belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Tahıl, Eurygaster integriceps Put., Tachinidae, Ergin parazitoit, Biyolojik mücadele In this study, parasitation rate of adult parasitoids of Sunn pest and parasitoid species were determined in Gaziantep and Kilis. Also, efficacy of adult parasitoids on the fecundity of Sunn pest was determined, and effects of some chemicals used against Sunn pest on Tachinids were investigated. According to the data, it was understood that the parasitation rates on female and male adults were 0-16 %, 0-6 % respectively, and while Heliozeta helluo (F.), Phasia subcoleoptrata (L.), Ectophasia oblonga (R.D) were determined on males, Elomyia lateralis (Meig.) witthese parasitoids were determined on females in overwintering areas of Gaziantep. In Kilis, these rates were found to be 0-6 % and 5-18 % respectively, while H. helluo (F.), and P. subcoleoptrata (1.), were determined on male adults, H. helluo (F.), P. subcoleoptrata (1.), E. oblonga (R.D) and Elomyia lateralis (Meig.) were determined on females. The effects of the parasitoids on Sunn pest oviposition were found out in Gaziantep and Kilis Provinces. It was determined that Sunn pest gave 31-50 % and 37-50 % less eggs because of the effect of Tachinids in Gaziantep and Kilis respectively. In Gaziantep and Kilis wheat fields, H. helluo, P. subcoleoptrata, E. oblanga and E. lateralis were found, but H. helluo was determined to be the dominant species. The parasitation rates on males and females were determined average % 12.1 and % 23.1 respectively. It was determined that chemicals used against Sunn pest effected parasitoids of adult Sunn pest 3 days after spraying, and effecting rates were average 88 % and 89.5 % in 2001 and 2002 respectively. Key words: Cereal, Eurygaster integriceps Put., Tachinidae, Adult parasitoit, Biological management. II 89

Süne-kımıl {Eurygaster spp., Aelia spp.J Türkiye' nin de dahil olduğu buğday yetiştiricisi çeşitli ülkelerde önemli verim ve kalite kaybına neden olmaktadır. Bu çalışmada, süne proteazının doğal inhibitörleri araştırılmıştır. Süne proteaz enzim grubunun belirlenmesi için çeşitli sentetik proteaz inhibitörleri kullanılmıştır. Proteaz aktivitesinin pefabloc-SC ve EDTA-Na2 ile inhibisyonu, süne proteaz(lar)ının serin ve metallo proteaz gruplarına ait olduğunu göstermiştir. Bileşimlerinde yüksek miktarda serin proteaz inhibitörleri bulunması nedeniyle yemeklik ve yemlik baklagiller, inhibitor kaynağı olarak tercih edilmiştir. Bu bitkilerden hazırlanan ham ekstraktların, süne proteazı üzerine inhibisyon etkileri, sodyum dodesil sülfat poliakrilamid jel elektroforez (SDS-PAGE) ile incelenmiş ve sonuçlar üç adet bitki ekstraktının (BE1, BE2 ve BE3), süne proteaz aktivitesi üzerine inhibisyon etkiye sahip olduklarını göstermiştir. En yüksek inhibisyon aktivitesi, BE1' de tespit edilmiştir. BE1' in inhibisyon etkisi, farklı oranlarda (10:1; 5:1 ve 2:1, un:BE1), süne zararı görmüş dört farklı buğday çeşidinde araştırılmıştır. Modifiye sedimentasyon testi ve Kjeldahl protein analizi ile belirlendiği gibi buğday çeşitlerinin süne zararı ve protein içerikleri yaklaşık aynı seviyededir. Süne zararı görmüş unlarda, BE1' in glütenin ve gliadin proteinlerinin hidrolizasyonu üzerine inhibisyon etkisi sırasıyla SDS-PAGE ve asit poliakrilamid jel elektroforez (A-PAGE) yöntemleri ile incelenmiştir. Elektroforegramlar SynGene-Version 3.02 software kullanılarak densitometre ile kantitatif olarak analiz edilmiştir. Süne enzimi etkisi ile glütenin bantlarının pik hacimlerinde meydana gelen azalmalar, relatif süne proteaz aktivitesi olarak alınmıştır. SDS-PAGE sonuçları, orta (5:1) ve yüksek (2:1) oranlarda BE1 ilavesi ile süne zararı görmüş buğday çeşitlerinde glütenin proteinlerinin hidrolizinin, önemli derecede inhibe olduğunu göstermiştir. Bitki ekstraktının bu etkisinin buğday çeşitleri ve glütenin alt birimleri arasında da farklılık gösterdiği belirlenmiştir. - ' M `-S 1~ ıA-PAGE sonuçları, süne proteazının gliadin proteinleri üzerine etkisinin, gluteninlerden daha düşük olduğunu göstermiştir. Süne proteazının gliadin proteinleri üzerine hidrolizasyon etkisinde, çeşitler arasında farklılık olduğu da gösterilmiştir. Anahtar Kelimeler: Buğday, süne, Eurygasterspp., süne proteazı, serin proteaz, elektroforez, proteaz inhibitörleri, baklagiller. Wheat bug {Eurygaster spp., Aelia spp.j causes major yield and quality losses in several wheat-growing countries including Turkey. In this study natural inhibitors of wheat bug protease were investigated. In order to determine the bug protease enzyme group, several synthetic protease inhibitors were used. The protease activity was inhibited by pefabloc-SC and EDTA-Na2, suggesting that bug protease(s) belongs to serin and metallo protease groups. Food and feed legumes were preferred for the source of inhibitors due to their high serin protease inhibitor contents in their compositions. The inhibition effects of the crude extracts prepared from the plants on the bug protease were tested by Sodium Dodecyl Sulfate Polyacrylamide Gel Electrophoresis (SDS-PAGE) and the results were showed that three plant extracts (BE1, BE2 and BE3) had inhibition effects on the bug protease activity. The highest inhibition activitiy was detected in BE1. The inhibition effect of the BE1 was investigated in four different bug damaged wheat cultivars (two of hard red and two of hard white wheat cultivars) at different addition levels (10:1; 5:1 and 2:1, flour: BE1). The levels of damage and protein contents of the wheat cultivars were approximately at the same levels as revealed by modified sedimentation test and Kjeldahl protein assay. In bug damaged wheat samples, the inhibition effects of BE1 on the hydrolyzation of glütenin and gliadin proteins were examined by SDS-PAGE and Asit Poliacrylamid Gel Electrophoresis (A-PAGE) methods, respectively. The electrophoregrams were analyzed quantitatively by densidometry using the software SynGene-Version 3.02. The decreases in pik volumes of glütenin bands by the effect of bug enzyme were presented as relative bug protease activity. SDS-PAGE results showed that the hydrolyzation of glütenin proteins in bug damaged wheat cultivars was inhibited significantly by using BE1 at medium (5:1) and high (2:1) addition levels. It was also determined that the inhibition effect of BE1 indicated differences among the wheat cultivars and glütenin subunits. A-PAGE results showed that bug protease had much lower effect than glütenin IIIproteins on gliadin proteins. Intercultivar differences were also observed in hydrolyzing effects of bug protease on gliadin proteins. Keywords: Wheat, wheat bug, Eurygaster spp., wheat-bug protease, serin protease, electrophoresis, protease inhibitors, legumes. 93

V ÖZET EURYGASTER WTEGRICEPS PUT. (HETEROPTERA: SCUTELLERIDAE)'İN BUĞDAY TANELERİNDE OLUŞTURDUĞU ZARAR ORANLARI ÜZERİNDE ARAŞTffiMALAR KAYA, Ekrem Yüksek Lisans Tezi, Bitki Koruma Bölümü Tez Yöneticisi, Prof. Dr. Yusuf KARS AVURAN Ekim 2003, 75 sayfe Eurygaster integriceps Put. (Heteroptera: Scutelleridae) buğday tarımını olumsuz yönde etkileyerek ürün ve kalite kaybına neden olan en önemli zararlıdır. Bu araştırmada E. integriceps'' 'm yaygın olarak ekimi yapılan ekmeklik buğday (Triticum aestivum L.) çeşidi olan Cumhuriyet 75'in tanelerinde oluşturduğu zarar oranlan belirlenmiştir. E. integriceps' ra tüm nimf dönemleri ve ergMerinin 24±1 saat süreyle 3 adet başakta beslenmesi sonucu tanelerde oluşan emgi sayısı, bin tane ağırlığı, çimlenme hızı ve çimlenme gücü oranlan saptanmıştır. Aynca zararlının tüm nimf ve ergin dönemlerinde farklı sayıdaki bireylerin (0, 3, 6, 9 ve 12 birey) beslenmesi sonucunda oluşan zarar oranlan belirlenerek birey sayısı ile zarar oram arasındaki ilişki de incelenmiştir. Araştırmalar sonucunda birey sayısındaki artış ile tanelerde meydana gelen emgi sayısı 3. nimf döneminden itibaren artış göstermiş, 5. nimf döneminde ise en yüksek düzeye ulaşmıştır. Tanelerdeki emgi sayısına bağlı olarak bin tane ağırlığı, çimlenme hızı ve çimlenme gücü oranlan ise birey sayısının artması durumunda azalmıştır. Anahtar sözcükler: Eurygaster integriceps, süne, buğday, Scutelleridae, emgi zararı, ağırlık kaybı, çimlenme hızı, çimlenme gücü VII ABSTRACT INVESTIGATIONS ON DAMAGE RATE CAUSES BY EURYGASTER INTEGRICEPS YUT. (HETEROPTERA: SCUTELLERIDAE) ON WHEAT GRAINS KAYA, Ekrem MSc in Plant Protection Supervisor: Prof. Dr. Yusuf KARS AVURAN October 2003, 75 pages The Ewygaster integriceps Put. (Heteroptera: Scutelleridae) is the most important pest in the wheat cultivation areas and leads to losses quality and quantity of yields. In this study the damage rate of Ewygaster integriceps on the variety of wheat (Cumhuriyet 75) grains was determined. At the end of the feeding on tree spike for 24±1 hours, in all nymph stages and adult individuals of Ewygaster integriceps, suction number, 1000 grain weight, speed of germination, germination capacity were determined. Furthermore the damage rates on grains caused by at the end of feeding of the different individual number (0, 3, 6, 9 and 12) in all nymph stages and adults, the relation with the number of pest individual and the rate of damage in post-feeding period was investigated. At the end of these studies the findings showed that the increase of individual number and the number of suction point occured on grain showed an increase from the begining of 3. nymph period and reached to maximum level at the 5. nymph period. Contrary to the increase of individual number the suction point in accordance with the 1000 grain weight, the speed of germination and the germination capacity showed an increase. Keywords: Ewygaster integriceps, sunn pest, wheat, Scutelleridae, suction damage, loss of weight, speed of germination, germination capacity 75

oz DOKTORA TEZİ SÜNE [(Eurygaster integriceps PUT.) (HETEROPTERA: SCUTELLERİDAE)]'NİN YUMURTA PARAZİTOİTİ OLAN Trissolcus semistriatus NEES (HYMENOPTERA: SCELİONİDAE)'UN BAZI BİYOLOJİK ÖZELLİKLERİNİN BELİRLENMESİ, FARKLI YOĞUNLUKLARDA DOĞAYA SALINMASI VE ETKİNLİKLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Şener TARLA ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ BİTKİ KORUMA ANA BİLİM DALI Danışman : Prof. Dr. Serpil KORNOŞOR Yıl: 2002, Sayfa: 123 Jüri : Prof. Dr. Serpil KORNOŞOR Prof. Dr. Nedim UYGUN Prof. Dr. Avni UĞUR Prof. Dr. Tacettin YAĞBASANLAR Prof. Dr. M. Rifat ULUSOY Trissolcus semistriatus Nees'un farklı beş sıcaklıkta (18, 22, 26, 30 ve 34 °C, 16:8 A:K ve % 65+5 oransal nem) Süne (Eurygaster integriceps Put.) yumurtalarında dişi ve erkek yaşam süresi, ovipozisyon ve postovipozisyon süresi, yumurtaların kararma ve gelişme süreleri, verdiği birey sayısı, çıkış oram, dişi ve erkek sayısı ve cinsiyet oranına olan etkisi belirlenmiştir. Dişilerin farklı sayılarda erkek ile çiftleşmesinin verdiği birey sayısına ve cinsiyet oranına olan etkisi araştırılmıştır. Farklı konukçu {Eurydema ornatum L., Dolycoris baccarum L. ve Holcostethus vernalis Wolff) yumurtalarından elde edilen parazitoitlerin bazı biyolojik özellikleri belirlenmiştir. T. Semistriatus'un dört farklı yoğunlukta (650, 1300, 1950, 2600/dekar) doğaya salınmasıyla salım yapılan ve yapılmayan alanda Süne yumurtalarında parazitlerime ve parazitoit türlerin bulunma oranı karşılaştırılmıştır. Ayrıca, Süne'nin yeşil, açılmış ve parazitienmiş siyah yumurtalarının gözden kaçma oranlan alışılagelmiş tarla yumurta sürveyinde ve biçilmiş buğday bitkileri üzerinde laboratuarda hesaplanmıştır. Dişilerin yaşam süresi, ovipozisyon süresi, yumurtaların kararma süresi ve gelişme süresi sıcaklık artışına bağlı olarak azalmıştır. Araştırmada kaydedilen diğer bazı biyolojik özellikler sıcaklığa bağlı olarak birbirinden farklılık göstermiştir. T. semistriatus için gelişme eşiği ve termal konstant sırasıyla 1 1.79 °C, 138.8 gün-derece olarak doğrusal regresyon eğrisi yardımıyla hesaplanmıştır. Bir dekar buğday tarlasına 1950 adet yoğunlukta T. semistriatus'un. salınmasıyla birinci dölde % 8-16 oranında parazitoit artışı olduğu belirlenmiştir. Parazitli siyah yumurta paketleri yeşil bitki aksamı üzerinde parazitlenmemiş olanlara göre daha kolay görülürler. Böylece, bunun alışılagelmiş tarla yumurta sürveyinde parazitlenmenin yüksek oranda tahmin edilmesine neden olduğu ortaya konulmuştur. Anahtar Kelimeler: Eurygaster integriceps, Trissolcus semistriatus, sıcaklık, parazitoit I ABSTRACT PhD THESIS DETERMINATION OF SOME BIOLOGICAL PROPERTIES OF THE SUNN PEST [(Eurygaster integriceps PUT.) (HETEROPTERA: SCUTELLERIDAE)] EGG PARASITOH) (Trissolcus semistriatus NEES HYMENOPTERA: SCELIONIDAE), RELEASE AT DIFFERENT DENSITIES AND EVALUATION OF EFFECTIVENESS Şener TARLA DEPARTMENT OF PLANT PROTECTION INSTITUTE OF NATURAL AND APPLIED SCIENCES UNIVERSITY OF ÇUKUROVA Supervisor: Prof. Dr. Serpil KORNOŞOR Year 123

Bu çalışmada; süne proteazının etkisi iki ticari proteazla karşılaştırılarak belirlenmiştir. Farklı kalitede iki buğday çeşidi (Gerek-79 ve Gün-91) kullanılmıştır. Süne proteazı kaynağı olarak süne zaran görmüş buğdaydan elde edilen un ve kırma kullanılmıştır. Proteazların gliadin ve glütenin üzerindeki hidroliz etkileri elektroforezle belirlenmiştir. Enzimler, tel keski bisküvi formülasyonuna yaklaşık eşit enzim aktivitesi oranlarında ilave edilmiş ve hamurlar, 37 ° C 'de 0, 2, 4 saat inkübe edilmiştir. Enzim aktivitesini arttırmak için modifiye bisküvi formülasyonu da kullanılmıştır. Proteazların glüteni hidrolize etme ve bisküvi kalitesi üzerindeki etkileri farklı olmuştur. Proteaz 2 enzimi; bütün bölgelerdeki glütenin bantlarının tamamen kaybolmasına neden olmuştur. Proteaz 1 ve süneli un ilave edilen örneklerde glütenin bantlarının bağıl yoğunlukları azalmıştır. Bununla birlikte Proteaz 1 enzimi gliadin üzerinde diğer iki enzimi göre daha etkili olmuştur. Proteaz 2 enzimi her iki buğday çeşiti ve formülasyonla üretilen bisküvi denemelerinde en yüksek yayılma oranı değerlerini vermiştir. Gün-91 ceşitinde, süneli un ilave edilmiş bisküvilerin ortalama yayılma oranı değerleri Proteaz 2 ilave edilmiş bisküvilerin yayılma oranı değerlerine yakın bulunmuştur. Yağ oranı azaltılıp su oranı arttırılmış modifiye formülasyon, muhtemelen enzim aktivitesini arttırarak bisküvilerin yayılma oranında artışa neden olmuştur. Inkübasyon süresi uzadıkça bisküvilerin yüzey rengi koyulaşmıştır. Anahtar Kelimeler Proteaz, süne (Eurygaster spp.) zararı görmüş buğday, bisküvi, yayılma oranı Danışman: Prof. Dr. Hamit KÖKSEL, Hacettepe Üni., Gıda Müh. Anabilim Dalı Eş Danışman: Yrd. Doç. Dr. Dilek SİVRİ, Hacettepe Ûni., Gıda Müh. Anabilim Dalı In this study, the effect of bug protease was investigated by comparing with two different commercial proteases. Two wheat cultivars (Gerek-79 and Gün-91) with different quality were used. Flour and wholemeal obtained from a bug damaged wheat were used as the sources of bug protease. The hydrolyzing effects of proteases on gliadin and glütenin were determined by electrophoresis. The enzymes were added to wire cut cookie formulations at the levels of comparable activity and the doughs were incubated at 37°C for 0, 2, 4 hours. A modified cookie formulation was also tested to increase the enzyme activity. The protease enzymes had differences in terms of gluten hydrolyzing properties and their effects on cookie quality. Protease 2 enzyme caused dissappareance of the glütenin bands completely in all regions. In Protease 1 and bug damaged flour added samples, relative intensities of the glütenin bands decreased. However, Protease 1 enzyme was more effective on gliadin proteins as compared to two other enzymes. Protease 2 enzyme gave the highest spread ratio values in cookie trials produced by both wheat cultivars and both formulations. In ev. Gün-91, average spread ratio value of the cookies supplemented with bug damaged wheat flour was comparable to that of the cookies supplemented with Protease 2. Modified formulation with reduced level of shortening and higher level of water resulted in an increase in spread ratio of cookies probably by increasing enzyme activity. As incubation time got longer, the surface colour of the cookies became darker. Keywords: Protease, bug damaged wheat, Eurygaster spp., cookies, spread ratio Advisor: Prof. Dr. Hamit KÖKSEL, Hacettepe Uni. Food Enginering Dept. Co-Advisor: Assistant Prof. Dilek SİVRİ, Hacettepe Uni. Food Enginering Dept. 80

ÖZET Yüksek Lisans Tezi SÜNE (Eurygaster integriceps put) MÜCADELESİNİN TEKİRDAĞ İLİ EKONOMİSİNE OLAN KATKILARI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA Cem YÜCESOY Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı Danışman : Yrd.Doc.Dr.Okan GAYTANCIOĞLU 2001, Sayfa : 47 Jüri : Prof.Dr.İ.Hakkı İNAN Doç.Dr.Müjgan KIVAN Yrd.Doc.Dr.Okan GAYTANCIOĞLU Türkiye'de uygulanan tarım politikasının araçlarından biri olan `devlet eliyle tarımsal mücadele` süne zararlısına karşı 1987 yılından beri Tekirdağ'da uygulanmaktadır. Bu uygulamada Tarım Bakanlığı Koruma Kontrol Genel Müdürlüğü ve Tekirdağ Tarım İl Müdürlüğü elemanları sözkonusu tarihten itibaren sünenin yayılmasına ve verdiği ekonomik zararın önlenmesine karşı uğraş vermektedirler. Bu araştırmanın amacı, buğdayın önemli bir zararlısı olarak görülen süne'nin gelişimini Tekirdağ ili özelinde inceleyerek üretici ve sanayiciye olan ekonomik etkilerini değerlendirmektir. Süne zararından meydana gelen ekonomik kayıplara karşı devletin yürüttüğü çalışmaların sonuçlarını karşılaştırarak sorunları belirlemek ve çözüm önerileri sunmaktır. Araştırmaya esas olan veriler Tekirdağ Merkez ilçeye bağlı köylerde; - Buğday tarımı yapan 102 üreticiden, - Çeşitli kapasitelere sahip 6 un fabrikasından, - Zaman zaman süneli buğdaydan ekmek yapmak zorunda kalan 12 firmadan, anket yoluyla elde edilen bilgilerden oluşturulmuştur. Çalışmada ayrıca süne zararlısının gelişimi ve ekolojisi hakkında bilgiler verilerek mücadele konusunda yapılması gerekli olan işlemler ayrıntılı olarak açıklanarak 1999 yılı verileri dikkate alınarak süne ile yapılan mücadelenin ekonomik analizi yapılmıştır. ANAHTAR KELİMELER : Buğday, süne, mücadele, ekoloji, tarım politikası II SUMMARY Thesis for Master of Sciences A RESEARCH ON THE CONTRIBUTIONS OF THE SUNN PEST BUG (Eurygaster integriceps Put) CONTROL ON THE ECONOMY OF THE CITY OF TEKİRDA? Cem YÜCESOY Trakya University Institute of Scientific Studies Major: Agricultural Economy Adviser Yrd.Doç.Dr.Okan GAYTANCIO?LU 2001, Pages: 47 Jury: Prof.Dr.İ.Hakkı İNAN Doç.DnMüjgan KIVAN Yrd.Doç.Dr.Okan GAYTANCIO?LU `Plant protection with the help of state` which is one of the devices of the agricultural policy implemented in Turkey against sunn bug since 1987 in Tekirdağ. With this implementation, the employees of the Protection Control General Directorate and the Tekirdağ Agriculture City Directorate, of Ministry of Agriculture are striving to prevent the spread of sunn bug and the economic damages it gives. The goal of this research is to investigate, within Tekirdağ, the development of sunn bug which damages wheat significantly, and to assess its economic effects on the producers and the industrialists. It is also in order to compare the results of the studies the state is carrying out against the economic losses, and to identify the problems and bring suggestions for solutions. The data which constitutes the basis for the research is made of the following sources obtained via questionnaires in the villages of Tekirdağ Central Province; - 102 producers practising wheat agriculture, - 6 flour factories of various capacities, - 12 bakers who are obliged, from time to time, to make bread with sunn bug affected wheat. Furthermore, in the study, information has been given regarding the development of the sunn bug and its ecology; and the works required for control with it have been explained in detail, the economic analysis of the control made with sunn bug has also been made, taking into account the 1999 data. KEY WORDS: wheat, sunn bug, control, ecology, agricultural policy 45

ÖZET Doktora Tezi TÜRKİYE'DE SÜNE (EURYGASTER SPP.) YUMURTA PARAZÎTOİDİ TRİSSOLCUS (HYMENOPTERA, SCELİONİDAE) TÜRLERİ ÜZERİNDE FAUNÎSTİK VE TAKSONOMÎK ARAŞTİRMALAR Erhan KOÇAK Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bitki Koruma Anabilim Dalı Danışman : Prof. Dr. Neşet KILINÇER Bu çalışmada, ülkemizde hububatın en önemli zararlısı konumunda olan Süne (Eurygaster spp.)'nin doğal düşmanı olan ve bu zararlıyı baskı altında tutan yumurta parazitoidi Trissolcus ( Hymenoptera, Scelionidae) türlerinin belirlenmesi amacı ile ülke genelinde 1998 ve 1999 yıllarında Süne'nin yoğun olarak bulunduğu ve problem yarattığı iller başta olmak üzere toplam 7 bölgeden 39 ile bağlı 146 ilçe ve 1036 köyden 2493 adet parazitlenmiş olan Süne yumurta paketi toplanmıştır. Yapılan incelemeler sonunda ülke genelinde bulunma oranlarına göre; T.semistriatus Nees, T.simoni Mayr, T.grandis Thomson, T.vassilievi Mayr, T.pseudoturesis Rjachovsky, T.ruftventris Mayr, T.djadetshko Rjachovsky (Türkiye için yeni tür) ve T.manteroi Kieffer (Türkiye için yeni tür) olmak üzere toplam 8 tür saptanmıştır. Bu türlerin il, bölge ve Türkiye genelindeki dağılımları, bulunma oranlan, tanımlan, tür tanı anahtan, morfolojik varyasyonlar ve morfolojik anormallikleri ortaya konmuştur. 2001, 166 sayfa ANAHTAR KELİMELER : Trissolcus, Scelionidae, Eurygaster, yumurta parazitoidi, Süne, taksonomi, survey, Türkiye ABSTRACT Ph.D. Thesis INVESTIGATIONS ON THE SURVEY AND TAXONOMY OF TRISSOLCUS SPP. (HYMENOPTERA, SCELIONIDAE), PARASITOIDS ON THE EGGS OF SUNN PEST {EURYGASTER SPP.), ACROSS TURKEY. Erhan KOÇAK Ankara University Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Plant Protection Supervisor : Prof. Dr. Neşet KILINÇER In this study, the distribution and taxonomy of the egg parasitoid Trissolcus spp. (Hymenoptera, Scelionidae) of Sun Pest Eurygaster spp. (Hemiptera, Scutelleridae) were determinated. For that reason, 2493 parasited egg batches of Sun Pest were collected from the cereal areas in 39 provinces across Turkey Totally, eight egg parasitoid species belong to Trissolcus genus were determinated according to prevalence ratio as T.semistriatus Nees, T.simoni Mayr, T.grandis Thomson, T.vassilievi Mayr, T.pseudoturesis Rjachovsky, T.rufiventris Mayr, T.djadetshko Rjachovsky (New species for Turkey) and T.manteroi Kieffer (New species for Turkey), and made their descriptions, and identification key was prepared. Also morphological variation and abnormalities were described. 2001, 166 pages Key words : Trissolcus, Scelionidae, egg parasitoids, Eurygaster, Sunn Pest, Turkey, survey, taxonomy 166

IV ÖZET Bu çalışmada, Süne E.integriceps'm yumurta, nimf, ergin, diapozlu ve diapozsuz ergin gibi değişik gelişim evrelerinin, fraksiyonlanmış yağ asidi içerikleri ile böcekteki yağ asitlerinin yüzde dağılımına doğal besinin etkisi araştırıldı. Analizlenen fosfoliprt ve triaçilgliserol fraksiyonlarında palmitik, oleik ve linoleik asitler yüzde dağılımda en fazla miktarda bulundular. Palmitoleik asit miktarı ise özellikle triaçilgliserol fraksiyonunda denenen birçok böcek türlerine oranla her gelişim evresinde yüksek oranda saptandı. Eikosanoidlerin öncül maddeleri olan eikosatrienoik asit, arakidonik asit ve eikosapentaenolk asit az miktarda da olsa, nimfler ile diapozlu ve diapozsuz erginlerin sadece fosfoliprt fraksiyonunda tespit edildi. Ayrıca analizlerde 15:0 ile 17:0 gibi tek karbonlu yağ asitleri ile iavrik, milistik, stearik, a ve y linolenik asitler ile 20:1, 20:2n-6 gibi yağ asitleri de tespit edildiler. Yumurta, nimf ve erginlerin fosfoliprt ve triaçilgliserol yağ asidi yüzdeleri kantitatif olarak farklı bulundu. Erginlerin her iki bireyinin fosfolipitlerinde milistik ve palmitik asitin nimflere oranla azaldığı, oleik ve linoleik asitlerin ise arttığı tespit edildi. Yumurtanın triaçilgliserol fraksiyonunda nimf ve erginlere oranla İavrik ve milistik asitler yüksek, linoleik asit ise daha düşük oranda bulundu. Diapoz evresinde her iki bireyde fosfoliprt fraksiyonunda palmitik, palmitoleik ve oleik asit miktarı önemli ölçüde arttı. Buna karşılık linoleik asit yüzdesinde düşme saptandı. Diapozlu evrede, her iki bireyin triaçilgliserol fraksiyonunda linoleik asit azaldı. Diapozlu erkek bireylerde oleik asit yüzdesi arttı. Doğal besinin, böceğin yağ asidi dağılımına önemli bir etkide bulunmadığı, nimfierin özellikle triaçilgliserol fraksiyonunda yüksek değerde bulunan palmitoleik asidin besinden gelmediği saptandı. V SUMMARY In this study, fractionated fatty acid compositions of various development stages of sunn pest Eurygaster integrlceps, such as eggs, nymph, adult, diapausing and non-diapausing and also the effect of food on percentages of fatty acids of insect were investigated. The analysis of fatty acid composition of insect showed that palmitic, oleic, linoieic acids were found to be major fatty acids in phospholipid and triacylgliserol fractions. Palmitoleic acid was detected at higher levels, particularly in tri a cy I glycerol, in every stages of development compared to levels in most insects studied so far. Trace amounts of eicosanoid-precursor eicosatrienoic, arachidonik and eicosapentaenoic acids were detected only in phospholipid of nymphs and diapausing and non-diapausing adults. In addition, our analyses showed the presence of lauric, myristic, stearic, a and y linolenic acids and 20:1, 20:2n-6 and odd-chain 15:0, 17:0. Fatty acid compositions in phospholipid and triacylgliserol were quantitatively different for all developmental stages such as egg, nymph and adult. Myristic and palmitic acids were decreased whereas oleic and linoieic acids were increased in the phospholipid of both sexes of adults, compared to nymphs. The levels of palmitic, palmitoleic and oleic acids were significatiy increased whereas linoieic acid was decreased in the diapausing stage. The levels of linoieic acid was decreased in the triacylgliserol of both sexes in diapausing stage and the levels of oleic acid was increased in diapausing males. Food did not contribute to profil of fatty acid of sunn pest. There was no any relation between high levels of palmitoleic acid in insect and food ingested. iCYÛKSEKÖGii 26

ÖZET Bu çalışma 1999 yılında Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsünde yapılmıştır. Trakya Bölgesinde yaygın iki süne türü olan Eurygaster integriceps Put. ve Eurygaster austriaca Schrk 'nin yumurta verimleri laboratuvarda 27+2 °C ve %65+5 orantılı neme ayarlı inkubatörde ve Enstitü tarlasında izlenmiştir. E.integriceps Put.'in, laboratuvar şartlarında ortalama 85.4(14-207) adet yumurtayı 38 günde bıraktığı ve yumurtaların yarıdan fazlası %59.69'un yumurtlamanın dokuzuncu gününde bırakıldığı; E.austriaca Schrk.'nın, laboratuvar şartlarında 131.333 (0-273) adet yumurta bıraktığı, ovipozisyon süresinin 53 gün olduğu ve yumurtaların yarıdan fazlası %53.50'sini yumurtlamanın on üçüncü gününde bıraktığı belirlenmiştir. E.integriceps Put., tarla şartlarında ortalama 244.111 (0-537) adet yumurtayı 58 günde bıraKmaktadır. Bu bıraktığı yumurtaların yarıdan fazlası olan %56.9'unu otuz üçüncü günde bırakmıştır. Aynı şartlarda E.austriaca Schrk. ortalama 174.6 (42-337) adet yumurtayı 55 günde bırakmaktadır. Bu bıraktığı yumurtaların yarıdan fazlası %50.9'unu yumurtlamanın yirmi sekizinci gününde bıraktığı belirlenmiştir. Her iki ortamda bulunan türlerin yumurta verimleri, ovipozisyon süreleri ve postovipozisyon süreleri istatistiksel olarak değerlendirilmiş ve elde edilen sonuca göre bu iki tür arasında önemli farkın olmadığı belirlenmiştir. ANAHTAR KELİMELER:Yumurtlama periyodu, Süne, Zararlı, Buğday, Yumurta verimi. SUMMARY This study was carried out in Thrace Agricultural Research Institute. Eggs amount and oviposition period of predominant and common two sunn pest species (Eurygaster integriceps Put. and Eurygaster austriaca Schrk) were determined at the experimental field of Thrace Agricultural Research Institute and in the incubator at 27+2 °C temperature and 65+5 % relative humidity conditions. E. integriceps Put, under laboratory conditions, one female laid the average 85.4 (14-207) eggs during oviposition period, the incubation period was 38 days. However, about half (59.69 %) of the total eggs have been laid until the ninth day of the oviposition period. E. austriaca Schrk., under laboratory conditions, one female laid the average 131.333 (0-273) eggs during oviposition period, the incubation period was 53 days and approximately half (53.50%) of total eggs have been laid until thirteenth days of the oviposition period. E. integriceps Put., under the field conditions, one female laid the average 244.111 (0-537) eggs during oviposition period, the incubation period was 58 days. However, about half (56.9 %) of the total eggs were laid until the thirty-third days of the oviposition period. E. austriaca Schrk., under the field conditions, one female laid the average 174.6 (42-332) eggs during oviposition period, the incubation period was 55 days and approximately half (50. 9%)of total eggs have been laid until twenty- eighth days of the oviposition period. Differences between eggs production {Eurygaster integriceps Put. and Eurygaster austriaca Schrk) have been investigated under lab conditions and the field conditions. The result of the study relieved that there was not important difference between them. KEY WORDS: The incubation period, Sunn pest species, Fecundity. 31

oz DOKTORA TEZİ SÜNEYE KARŞI UÇAKLA ULV İLAÇLAMASINDA KALINTI VE SÜRÜKLENME SORUNU ÜZERİNE ARAŞTIRMALAR ALİ MUSA BOZDOĞAN ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ TARIM MAKİNALARI ANABİLİM DALI Danışman: Prof J>r.Fahri DELÎGÖNÜL Yıl: 1999, Sayfa:71 Jüri : Prof.Dr.Fahri DELÎGÖNÜL : Doç. Dr. Ali BAYAT : Doç. Dr. Ramazan SAĞLAM Bu araştırmada; uçakla yapılan süne mücadelesinde ULV ilaç uygulamalarındaki kalıntı ve sürüklenme sorunlarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Denemelerde; 6 adet AU 5000-2 atomizör seti ile donatılan Piper Pawnee D PA-25 260 tanm uçağı kullanılmıştır. Örnekleme hattı olarak standart örnekleme sehpaları ve özel drift (sürüklenme) örnekleme sehpalarından yararlanılmıştır. Örnekleme hattı, uçak uçuş eksenine dik ve yöreye ait hakim rüzgar yönüne paralel olacak şekilde düzenlenmiştir. Standart örnekleme sehpaları, dağılım genişliği boyunca eşit aralıklarla ve özel drift örnekleme sehpaları, dağdım genişliği dışına üstel fonksiyonel dizi ile yerleştirilmiştir. Her bir örnekleme yüzeyindeki; damla dağılımını belirlemek amacıyla suya duyarlı kartlar ve kalıntı miktarını belirlemek amacıyla filtre kağıtları kullanılmıştır. Çalışmanın sürdürüldüğü bölgede, uçakla ilaçlamaların yapıldığı şualarda meteorolojik koşullar belirlenmiş ve bu uygulamaların meteorolojik sınırlamalar içerisinde tutulduğu gözlenmiştir. Uygulamalardaki karakteristik damla çaplan ve damla sayısı dağılım yoğunluğu değerleri, Fiziksel Damla Analiz yöntemiyle hesaplanmıştır. I. ve II. Tekrarın ortalaması alınarak yapılan hesaplamalar sonucunda, damla spektrumunu en iyi şekilde ifade eden Hacimsel Ortalama Çap (D30) değeri standart örnekleme sehpalarında 134 um ve özel drift örnekleme sehpalarında 117 um olarak saptanmıştır. Ortalama damla sayısı dağılım yoğunluğu değerleri sırasıyla; 8 (7.59) adet/cm2 ve 1 (0.88) adet/cm2 olarak belMenmiştir. Uygulamalara ait kalıntı miktarı değerleri, Fluorometrik Analiz yöntemiyle elde edilmiştir. Analizler sonucunda, I. ve £1. Tekrarın ortalaması olarak, kabul edilen uçak iş genişliğindeki ortalama kalıntı miktarı 6.68 nL/cm2 ve dağılım genişliğindeki ortalama kalıntı miktarı 5.89 nL/cm2 olarak hesaplanmıştır. Bu değerler, teorik kalıntı miktarının sırasıyla; %44.54 ve %39.27sine karşılık gelmektedir. Sürüklenen ortalama kalma miktarı değeri 3.83 nL/cm2 olarak saptanmıştır. Bu değer, ortalama kalıntı miktarının %25.53'ünü oluşturmaktadır. Bu çalışmada, ayrıca damla çaplarına bağlı olarak damlaların sürüklenme uzaklıkları bir bağıntıya dönüştürülerek ifade edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Uçakla ULV, Kalibrasyon, Atomizör, Sürüklenme, Fiziksel ve Fluorometrik Analizler ABSTRACT PhD THESIS RESEARCHES ON DEPOSITION AND DRIFT PROBLEMS OF ULV SPRAYING APPLffiD BY AIRCRAFT AGAINST SUNPEST ALI MUSA BOZDO?AN DEPARTMENT OF AGRICULTURAL MACHINERY INSTITUTE OF NATURAL AND APPLIED SCIENCES UNIVERSITY OF ÇUKUROVA Supervisor: Prof. DrFahri DELİGÖNÜL Year:1999, Pages: 71 Jury: Prof.Dr.Fahri DELİGÖNÜL : Assoc. Prof. Ali BAYAT _ :Assoc. Prof. Ramazan SA?LAM In this research, it was aimed that determine of deposition and drift problem of ULV spraying applied by aircraft against sunpest (Eurygaster spp). Piper Pawnee-D PA-25 260 which is equipped with six units of `AU 5000-2` atomiser set was used. Standard sampling stands and special drift sampling stands were used as sampling line. Sampling line was designed right angle to aircraft flight axis and parallel to prevailing wind. Standard sampling stands were set through distribution width. Special drift sampling stands were set outside to distribution width as power functional. Water sensitive papers were used for determining of droplet distribution. Filter papers were used for collecting of spray deposits. In area which trials were made meteorological conditions were measured. Trials were made under limited meteorological conditions. In trials, characteristic droplet diameters of ULV sprays and droplet density were determined by physical droplet analyse. In the results, Volume Mean Diameters (D30) that shows to droplet spectrum were determined 134 um on standard sampling stands and 117 urn on special drift sampling stands. On standard and special drift sampling stands, average droplet densities were obtained as 8 (7.59) and 1 (0.88) no. per cm2, respectively. The amounts of deposits on target surfaces were determined by fluorometric analyse. Average of I and II replication, amounts of deposition in aircraft's swath width and in distribution width were obtained as 6.68 and 5.89 nL per cm2, respectively. These values reflect 44.54% and 39.27% of theoretical deposit amount Average amount of drift deposition was determined as 3.83 nL per cm2. This value reflects 25.53% of theoretical deposit amount. In this research, the formula that gives of drift distances respect to droplet diameter was developed. Key Words: ULV by aircraft, Calibration, Atomiser, Drift, Physical and Fluorometric Analysis n 71

Ülkemizde ve çevre ülkelerde buğdayda hasat öncesi süne (Eurygaster spp.) ve kımıl (Aelia spp.) zararı oldukça yaygın olarak görülmektedir. Zarar görmüş buğday, böcek salgısında bulunan proteazları içerir. Bu buğdaylardan yapılan ekmeklerin hacimleri ve ekmek içi özellikleri düşüktür. Bu çalışmada süne proteazı, süne zararı (Eurygaster spp.) görmüş buğdaydan izole, karakterize ve purifiye edilmiştir. Saflaştırılmamış enzim ekstraktı üzerindeki çalışmalar bu enzimin pH 8.5 ve 35 °C de optimum aktivite gösteren ve su ile ekstrakte edilebilen bir alkali proteaz olduğunu göstermektedir. İzoelektrik odaklama yöntemi ile pl 8.0' de proteaz aktivitesi gösteren bir bant elde edilmiştir. Enzimin jel filtrasyon (Sephadex G-75) ile belirlenen molekül ağırlığı (Mr) 15 kDa dır. Süne proteazı su ekstraktından amonyum sülfat ile çöktürme, jel filtrasyon ve iyon değişim (QAE Sephadex A-50) kromotografisi gibi tekniklerle 365 kat saflaştırılmıştır. Süne proteazı, serin proteazlarda aktif bölgeyi inhibe eden tripsin inhibitörü ve SH- grubunu modifiye eden p-kloromerküribenzoik asit (p CMB) tarafından inhibe edilmiş olup, bu durum enzimin serin proteazların SH- grubu içeren bir alt grubunda yer aldığını göstermektedir. Modifiye Zeleny ve SDS Modifiye Sedimentasyon testleri, bilinen substratlar (kazein, azokazein ve hemoglobülin) ile uygulanan genel proteaz aktivitesi metotları ve SDS-protein jel metodu süne proteaz aktivitesini belirlemek amacıyla denenmiştir. En uygun metot olarak daha önce Yeni Zellanda' da Nyshts proteazı için geliştirilmiş olan modifiye SDS-protein jel metodu tespit edilmiştir. Ayrıca süne proteaz aktivitesini belirlemek için süne zararı görmüş buğday unlarda, 37 °C de 2 saat inkübasyon sonucunda %50 1-Propanolde çözünmeyen glütenin miktarının azalması esasına dayanan bir mikro yöntem geliştirilmiştir. Altı adet ekmeklik buğday çeşitinin (Bezostaya, Lancer, Kırkpınar, Ankara, Kıraç ve Gün) gluten proteinleri üzerine süne (Eurygaster maura) proteazının etkisi asit poliakrilamid jel elektroforez (A-PAGE) ve sodyum dodesil sülfat (SDS-PAGE) jel elektrofbrez teknikleri ile incelenmiştir. Elektroforez sonuçları süne proteazının gliadin ve glutenin proteinlerinin elektroforetik desenlerini etkilediğini açıkça göstermektedir. Orjinal gliadin ve glutenin desenlerinde mevcut olan bantların çoğuinkübasyon süresi arttıkça kaybolmuştur. Özellikle yüksek moleküler ağırlıklı (HMW) glütenin alt birimlerinin enzimden daha fazla etkilendiği tespit edilmiştir. Bu altı adet buğday çeşitinin %50 1-Propanolde çözünmeyen glutenin (50PI) ve alt birimlerinin (HMW ve LMW) süne proteazı (Eurygaster matua) tarafından degradasyonu ters faz yüksek performanslı likid kromotografisi (RP-HPLC) ile kantitatif olarak incelenmiştir. Toplam glütenin (50PI), HMW ve 1MW glutenin ah birimlerinin yaklaşık %80 oranında azalması glutenin proteinlerinin süne proteazı tarafından önemli düzeyde parçalandığını göstermektedir. Aynı proteaz aktivitesine sahip bazı buğday çeşitlerinin süne proteazından nicel olarak farklı düzeylerde etkilendikleri belirlenmiştir. Buğday çeşitlerinin süne (Eurygaster integriceps) proteazının etkisine karşı duyarlılıklarındaki farklılıklar RP-HPLC tekniği ile saptanmıştır. Genellikle ekmeklik kalitesi yüksek olan çeşitlerin (Bezostaya, Lancer ve Gün) süne proteazının hidroliz etkisine karşı, düşük kaliteli çeşitten (Kırkpınar) daha dayanıklı olduğu tespit edilmiştir. Emgi noktası görülebilen, zarar görmüş taneler çeşitli tabakaları görülecek şekilde kesilerek SEM ile incelenmiştir. Zararın emgi noktası etrafında sınırlı bir bölgede etkili olduğu ve tanenin diğer kısımlarının normal göründüğü belirlenmiştir. Zarar görülen kısımlarda protein ağının hemen hemen tamamıyla tahrip olduğu ve nişasta granüllerinin açıkça görülebildiği tespit edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Süne {Eurygaster spp.), süne zararı görmüş buğday, proteaz, gluten, gliadin, glütenin, yüksek molekül ağırlıklı (HMW) glütenin alt birimleri, düşük molekül ağırlıklı (LMW) glütenin alt birimleri Preharvest damage to cereal grains by wheat bugs (Eurgaster spp. and Aelia spp.) is widespread in Turkey and surrounding countries. The bug damaged wheat contains bug salivary proteases. Bread made from this wheat has a characteristically poor loaf volume and inferior crumb properties. In this study the bug protease isolated from suni bug {Eurgaster spp.) damaged wheat was characterized and purified. Various protease assays were examined for measurement of bug protease activity. Studies on crude enzyme extract have shown that the enzyme is a water-extractable alkaline protease with optimum activity at pH 8.5 and 35 `C. Isoelectric focusing (IEF) revealed one enzyme activity band (pi 8.0). The enzyme had an Mr of 15 kDa as determined by gel filtration chromotography on Sephadex G-75. The protease was purified 365 fold from the water extract of the bug damaged (Eurygaster integriceps) wheat by amonnium sulphate precipitation, gel filtration and ion exchange chromotography (QAE Sephadex A-50) techniques. The protease activity was inhibited by an active-site inhibitor of serine protease, tyripsin inhibitor and also by an SH-modifiying reagent p-chloromercuribenzoic acid, suggesting that the protease is one of a subfamily of SH- containing serine proteases. Modified Zeleny and modified SDS sedimentation tests, general protease activity methods with known substrates (casein, azocasein and hemoglobin) and SDS-protein gel method were examined in order to measure bug protease activity. The most suitable method was found to be modified SDS-protein gel method which was developed orginally for Nysius protease in New Zealand. A new microassay was also developed for the determination of bug protease activity based on the decrease in the amount of 50% 1-propanol insoluble glutenin in bug damaged wheat flours incubated for2hoursat37°C. The effects of bug protease (Eurygaster maura) on gluten proteins of six bread wheat cultivars (Bezostaya, Lancer, Kirkpinar, Ankara, Kirac and Gün) were investigated by acid polyacryilamide gel electrophoresis (A-PAGE) and sodium dodecylsulfate polyacrylamide gel electrophoresis (SDS-PAGE). Electrophoresis results showed that the bug protease clearly affected electrophoretic patterns of gliadin and glutenin proteins. Most of the bands in the original gliadin and glutenin patterns disappeared¥11 with increasing incubation time. Especially, high molecular weight (HMW) glutenin subunits seemed to be the most strongly affected by the enzyme. The degradation of 50% 1-propanol insoluble glutenin (50P1) of the six bread wheat cultivars by wheat bug (Eurygaster maura) protease was also investigated using RP- HPLC quantitatively. 50PI glutenin was substantially degraded as evidenced by around 80% decrease in total glutenin, HMW and low molecular weight (LMW) glutenin subunits. Some wheat cultivars with the same level of protease activity had significantly different quantitative responses to the bug protease. The variations in the susceptibility of wheat cultivars to the effects of bug protease (Eurygaster integriceps) were confirmed by using reversed phase high performance liquid chromotography (RP-HPLC). Generally, high quality bread wheat cultivars (Bezostaya, Lancer and Gun) resisted to the hydrolyzing effects of bug protease more than the lower quality bread wheat cultivar (Kirkpinar). Kernels of bug damaged wheat showing bite marks were cut to expose the various layers at the point of piercing and viewed with SEM. The damage was observed in a small area around the bite mark. Other parts of the kernel except affected area looked normal. In damaged parts, the protein matrix was almost completely destroyed and starch granules were observed clearly. Keywords: wheat bug, (Eurygaster spp.), bug damaged wheat, protease, gluten, gliadin, glutenin, high molecular weight glutenin subunits (HMW), low molecular weight glutenin subunits (LMW) 121

öz Antakya bölgesinde 1995-1996 yıllarında yürütülen bu çalışmayla buğdaylarda zararlı süne, Eurygaster integriceps Put. yumurta parazitoidleri, Trissoicm spp. (Hym.: Scelionidae)'nin tesbiti ve kitle üretim olanakları saptanmıştır. Buğday ekili alanlarda ve çevresinde yapılan sürveylerde süne yumurta parazitoidlerinin biyolojileri ve davranışları, parazitoidlere alternatif konukçu olan Pentatomidae familyasına ait türler ve bu türlerin üzerinde beslendikleri bitkiler tesbit edilmiştir. Antakya ve çevresinde süne yumurta parazitoidleri olarak Trissolcus semistriatus Nees, T. festivae Viktorov, T. rufiventris Mayr, T. pseudoturesis Rjachovsky, T. basaiis Woll., Telenomus chloropus Thoms., Telenomus sp. (Hym.: Scelionidae), Ooençyrtus telenomicida Vass., Ooençyrtus sp. (Hym.: Encrytidae) türleri ve bu türler içerisinde T. semistriatus' un en yaygın ve hakim tür olduğu tesbit edilmiştir. Süne dışında 5 pentatomid türün daha süne yumurta parazitoidlerine konukçuluk yaptığı belirlenmiştir. Bu türler Eurydema ornatum L., Graphosoma lineatum L., G semîpunctata F., Dolycorus baccarum L. ve Carpocoris mediterraneus Germ.'dur. Bu türlerden başka 7 pentatomid türünün yörede çeşitli bitkilerde beslendiği ancak bunlardan süne parazitoidleri elde edilemediği belirlenmiştir. Sünenin biyolojik mücadelesinde kullanılması amacıyla T. semistriatus için en uygun konukçu türünün E. ornatum ve bunun ana konukçu bitkisinin Diplotaxis muralis L. D.C. olduğu bulunmuştur. VIII ABSTRACT Egg parasitoids, Trissolcus spp. (Hym. : Scelionidae) of sunn pest, Eurygaster integriceps Put., and their mass-rearing possibilities were determined in the years of 1995-1996 in Antakya. By surveys in wheat fields and their surrounding same biological aspects of egg parasitoids; the Pentatomid species of alternative host to parasitoids and their host plants were obtained. As the egg parasitoids of sunn pest in Antakya region Trissolcus semistriatus Nees, T. festivae Viktorov, T. rufiventris Mayr, T. pseudoturesis Rjachovsky, T. basalis Woll., Telenomus chloropus Thorns., Telenomus sp. (Hym.. Scelionidae), Ooencyrtus ielenomicida Vass., ooencyrtus sp. (Hym.: Encrytidae) were determined and among them T. semistriatus was found as the widespread and predominant one. Out of sunn pest, five alternative pentatomid species obtained from several host plants. Viz., Eurydema ornatum L., Graphosoma lineatum L., G. semipunctata F., Dofycorus baccarum L., Carpocoris mediterraneus Germ, from which egg parasitoids of sunn pest were reared and seven more pentatomids without parasitoids. Eurydema ornatum as the most reliable species and its main host plant, Diplotaxis muralis L., D.C., were found as main tools for mass-rearing of T. semistriatus in order to use in the biological control of the sunn pest. 79

Bu çalışma, Sünede üreme ve göç uçuşu (diyapoz öncesi ve sonrası) arasında ters yönde çalışan fizyolojik kontrolün açıklanmasına katkıda bulunmak için, üremeye hazır veya diyapozdaki böceklerin yumurtalık yapısını tanımak amacıyla yapılmıştır. Fizyolojik deneyler için sürekli Süne populasyonunu laboratuvarda üretmek zordur. Populasyonu laboratuvarda devamlı üretilebilen Oncopeitus fasciatus, Süneye olan benzerliğinden dolayı model böcek olarak seçilip, bu böceğin yumurtalığı üzerinde de paralel çalışmalar yapılmıştır. Çalışma sonuçlarına göre yumurtalıklar, ergin Süne diyapoza girmeden önce gelişmeye başlamıştır. Böceğin, kısa-gün fotoperiyodu (12 aydınlık: 12 saat karanlık), 15±3°C sıcaklık ve besin olmayan koşullarda diyapoza girdiği ve uzun-gün fotoperiyodu (16 aydınlık:8 saat karanlık), 24=2°C sıcaklık ve besin olan koşullar sağlanıncaya kadar diyapozda kaldığı gözlenmiştir. Gerekli koşullar sağlanıp diyapoz kırılınca yumurtalık yapısı gelişerek böcek yumurtlamaya başlamıştır. Uzun-gün fotoperiyodu böceklerinin en karakteristik yapısal Özelliği, besin kordonlarının oluşmasıdır. Kısa-gün fotoperiyodu böceklerinde ise oositin önünü tıkayan epıtel tıkacın oluştuğu, böylece besin kordonlarının oluşmadığı belirlenmiştir. This study is done for recognizing the structure of ovary in Eurygaster integriceps, which is ready to reproduction or diapause, in order to approche explaining the control which runs opposite between migrator}' flight (before and after diapause) and reproduction. It is difficult to generate Eurygaster integriceps population in laboratory continiously. Oncopeltus fasciatus, whose population could be generated in laboratory continiously, due to its similarities with Eurygaster integriceps, is chosen as model insect and parallel studies are done on its ovaries. According to the results, in adult Eurygaster integriceps, ovaries begins to grow before insect enters diapause. Insect enters diapause in short-day photoperiod. 15±3°C temperature and food existing conditions, and stays in until it is put into long- day photoperiod, 24±2°C temperature and no food conditions. When diapause is broken by providing necessary conditions, the structure of ovary grows and insect begins to ovulate. The most characteristic structural feature of long-day insects is the nutritive cord formation. However, in short-day insects epiteiial plug formation stuffing the front of the oosite occur, so that nutritive cord formation doesn't take place. 28

I ÖZET Doktora Tezi Süne (Eurygaster spp.) Zararlı Buğdayların Ekmeklik Kalitesinin Buharla Tavlama Metodu ile Arttırılması Üzerine Araştırmalar Hanın DIRAMAN Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Gıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı Danışman: Prof. Dr. Mehmet DEMİRCİ Bu çalışmada soğuk ve buharla tavlama metotlarının değişik oranlarda süne zararlı buğdayların ekmeklik kalitesi üzerine etkileri araştırılmıştır. Araştırmada % 50 oranında paçallanmış Saraybosna ve MV-17 buğday çeşitlen materyal olarak kullanılmıştır. Buğday örnekleri süne oranlan bakımından Kontrol (güne ihtiva etmeyen), A (%3-5), B (%6-8) ve C (%10-12) olarak 4 gruba ayrılmıştır. Buğdaylarda, değirmencilik açısından süne ve kımıl zararlı tane bulunabilme sının 100 adet sağlam tane üzerinden 3 adettir. Bu araştırmada 70» 75 °C arasındaki buhar 2, 4, 6 dk süreler halinde, buğdaylara verilmiştir.Buharla tavlama sırasında örneklerin sıcakbğı 62-66 °C'ler arasında olmuştur. Tavlama işlemi kesikli şekilde uygulanmıştır. Buğday örnekleri %15.5nem ve 2Û°Cde Chopin CD-1 laboraüıvar değirmeninde öğutülmüştür. Bu çalışmada soğuk tavlı örneklere göre genel olarak buharla tavlı örneklerin unlarında, teknolojik parametrelerden nem miktan, sedimentasyon ve gluten indeksi değerlerinin arttığı, kül ve yaş gluten miktarlarının ise azaldığı gözlenmiştir. Örneklerin protein miktarlannda ve düşme sayısı değerlerinde önemli değişimler bulunmamıştır. Örneklerin düşme sayısı değerleri unların amilolitik aktivitelerinin normal düzeyde olduğunu işaret etmiştir. Bu parametreler için yapılan istatistiksel analizler de bu değerlendirmeleri Reolojik parametrelerden ise, buharla tavlanmış örneklerde genel olarak elveograf W, P değerlerinin arttığı, G değerinin ise azaldığı gözlenmiştir.Bu panjmdu'kı için yapılan istatistiksel antıli/iur de bu durumu doğrulamıştır. Soğuk vö bulimia tavlı un dmekl@rind@ yapılan redfermentometre analizleri île, soğuk tavlı örneklerde zayıf ve yetim bulunan hamur gelişin© «üresinin, buharla tavlama sonucu iyileştiği görülmüştür. Alveograf ve RcülümıontomötroII analizlerindeki bu olundu sonuçlar, unlarda, süne zararından ileri gelen aşın proteolitik aktivitenin inaktive edilmiş olabileceğine işaret etmektedir. Süne zararlı soğuk tavlı buğdaydan elde edilen un örneklerinin hepsi sıvımsı-cıvık özellikte hamur oluşturduğu için, bu örneklerden ekmek yapmak mümkün olamamıştır. Ancak bu örneklerin, buharla tavlanmış unlarından ekmek yapılabilmiştir. Buharla tavlanmış örneklerin ekmek hacimleri, soğuk tavlı Kontrol örneğinin ekmek hacmine göre düşük olmuştur. Ekmek hacimlerinde görülen bu azalmayı, buhar işlem süresine bağlı olarak glütenin denatürasyon hızına bağlamak mümkündür. Un örneklerinin alveograf G değeıierindeki azalmalar da bu durumu işaret etmektedir. Yapılmış ekmeklerin, ekmek içi özellikleri normal düzeyde ve biribirine benzer bulunmuştur. Bu araştırma sonuçlan, süne tahıibatsız sağlam buğdayların 1 dk; %5-6 civa-nndaki süne-kunıl zararlı buğdayların ise 2 dk civarında 70-75 °C sıcaklıklarda buharla tavlanmasının kalite düzeyini yükselttiğini ve bu metodun zayıf buğdaylarda da bu maksatla basan ile kullanılabileceğini işaret etmektedir. Anahtar Kelimeler: Süne zararlı buğday, tavlama, buhar ile tavlama, gluten indeksi, aşın proteolitik aktivite, alveograf analizleri, reofermentometre, ekmek yapım tesri. m SUMMARY Doctorate Thesis A Study On The Improvement Of Bread Making Quality Suni Bug (Eurygaster spp.)Damaged Wheat By Steam Tempering Method. Harun DIRAMAN Trakya University Graduate School of Natural and Applied Sciences Food Engineering Department Advisor Prof. Dr. Mehmet DEMİRCİ This research has already been done in order to see effects of cold and steam tempering methods on the bread making quality of different amount of suni bug damaged wheats. Saraybosna and MV-17 wheat varieties blended %50 ratio for research samples.In this study the wheat samples were grouped according to their damage percentage Control (0-1 %), A(3-5 %), B (6-8 %) and C (10-12 %). For milling, the maximum number suni bug damaged wheat in one hundred wheat kernel is 3. In this research, the wheat samples were subjected to the steam with about 70°C by the periods 2,4,6 minutes.The temperature of samples ranged from 62°C to 66°C during steam - tempering. The tempering process in this research was applied ^continually. All samples milled in experimental Chopin CD-I Mill at 20°C and 15.5 % moisture. If we compare the steam- tempered and the cold- tempered flours, we have seen that in steam - tempered flours, technological parameters such as moisture, sedimentation, gluten indexes have increased. On the other hand ash content and amount of wet gluten has decreasedlmportant variation is not found at amount of protein content and falling number values of samples. Falling number values have indicated that the level of amilolytic activity of flours are normal. Stastical analysis has also confirmed the analysis of these parameters. In general, the value of alveograph W, P increase and value of G decrease at steam - tempering. Stastical analysis has also confirmed the analysis of these parameters. At the cold -tempering of samples that dough development time was found weak and insufficient oh the other hand the results of steam-tempering dough development time (protein network) improved after the rhefermentometer analysis. The positive results at analysis of alveograph and rheofermentometerIV indicates that excessive proteolytic activities which come from suni damaged at flours can also be inactive. All the samples of suni damage wheat flour cold-tempering give sticky dough. Therefore, bread production can not be possible from these samples. But after steam - tempering of these samples bread making was possible. The loaf volume of samples of steam - tempering is less than cold - tempering. This decreasing of loaf volume can be the cause of speed of gluten denaturation.Decrease of alveograph G value also indicates decreasing of loaf volume. The level of internal loaf score of samples is normal and similar to each other. As a result of this research, it has already been indicated that tempering the undamaged wheat for 1 minute and tempering 2 minutes by the steam with about 70 °C increases the baking quality. As an extra result, ifs indicated that the same method of steam tempering can be used successfully for the weak wheat's for about 2 minutes. Key Words: Suni bug damaged wheat ^tempering, tempering by steam, gluten index, excessive proteolytic activity, alveograph analysis, rheofermentometer, baking test 83

94 ÖZET 1987-1991 yılları arasında Tekirdağ, Edirne, Kırklareli illerinde yürütülen bu çalışma ile, Eurygaster integriceps Put., E.austriaca Schrk. ve E.maura L. (Heteroptera:Scutelleridae)'nin yayılış ve yoğunlukları saptanmıştır. Yaygın olarak bulunan E.integriceps'in Tekirdağ'da biyolojisi, davranışları ve doğal düşmanları üzerinde durulmuştur. E.integriecps. Tekirdağ'da dağlarda, meşelik alanlarda dökülen yapraklar ve Cistus sp. olarak teşhis edilen çalı formunda bitkilerin altında kışı geçirir. Kışlak alanlarının rakımları ise Güneydoğu Anadolu'dan farklı olup, genellikle 150 ile 300 m'ler arasındadır. 1990 yılında sıcaklığın 14°C'a yükseldiği 13 Mart günü başlayan inişler 5 Nisan'da tamamlanmıştır. 1991 yılında ise sıcaklığın 16°C'a çıktığı 22 Mart-22 Nisan arasında kışlaklardan inişler son bulmuştur. Kışlaklardan inen erginler tarlalarda hemen beslenmeye ve çiftleşmeye başlamışlardır. Deneme alanındaki biyoloji kafeslerinde ilk çiftleşmeden 7-14 gün sonra dişiler yumurta bırakmaya başlamışlardır. 1990'da bir dişi ortalama 131.6 (11-297) yumurta, 1991'de ise 102.4 (10-287) yumurta bırakmıştır. 1990'da mayıs ayında 13-15°C'ın kaydedildiği günlerde yumurtaların 16-17 günlük kuluçka döneminden sonra açıldığı, sonraki yıl ise 16-17°C'ın kaydedildiği mayıs ayı içinde bu sürenin 19-20 gün olurken, haziran içinde 21.8°C olduğu günlerde ise 9 güne indiği saptanmıştır. Yumurtaların açılma oranları % 60 ile 82 arasındadır. Yumurtadan çıkan nimiler iklim koşullarına göre 34.5 ile 49.5 günde ergin olmuş, ancak özellikle ilk dönemlerde olmak üzere % 94-96'sı ölmüştür. Kışlamış erginlerde ise ömür dişilerde 60-45 gün, erkeklerde 57-33 güa olmuştur. Yeni döl erginleri 1990'da haziran' in ikinci yarısından sonra, 199i'de ildim koşulları nedeniyle temmuz'un ilk yarısında görülmüştür. Yeterince besin alan erginler, sıcaklığın 22- 24°C'a ulaşmasıyla haziran sonu-temmuz sonu kışlaklara göçerek diyapoza girmişlerdir. Tekirdağ'da E, integriceps'in 4 yumurta parazitoitinin bulundu ğu (Trissolsus semistriarus İNees). T. bas alış (Woll.), T.coaspes (Nixon) (Hymenoptera: SceliorıidaeJ ve Ooencyrtus telenomicida Vas.95 (Hymenoptera: Encyrtidaej). bunlardan T. semistriatus'un en yaygın tür olduğu saptanmıştır. Yumurta parazitoitlerinin 1990 ve 1991 yıllannda % 50-100 oranında parazitlerime oranıyla etkin bir şekilde süne populasyonunu kontrol ettiği görülmüştür. Yumurta parazitoitleri kadar etkinlik göstermemekle beraber, 4 ergin parazitoiti dipter (Ectophasia oblong a R.D., Heliozeta helluo F.. Phasia subcoleoptrata L., Elomiya lateralis Meig.(Diptera: Tachinidae}) ve bir fungal hastalık etmeninin (Beauveria bassiana (Bals.) [Deuteromyeetes)) de bulunduğu saptanmıştır. Çalışına periyodu sırasında herhangi bir predator türe rastlanılmamıştır. This study was carried out in Tekirdağ, Edirne, Kırklareli provinces between 1987-1991. İL was determined distributions and density of Eurygaster integriceps Put.. E.austriaca Schrk. and E. m aura L. (HeteropteraiScutelleridae). E.integriceps that was predominant and common species was studied on biology and natural enemies in Tekir dağ. E.integriceps overwintered in fallen oak leaves and under the bush that was diagnosed as Cist us sp. in the mountains. The altitude of overwintering sites varied between 150-300 m that was different than South-easthem Anatolia Region. Flights from hibernation areas begun at 14°C on 13 March and finished on 5 April 1990.1n the year of 1991, these migrations were also completed at 16°C from 22 March to 22 April. The overwintered adults immediately begun to feeding and mating in wheat fields. The females laid their eggs within 7-14 days after first mating in the biologic cage in the tiral field. One female laid the overage 131.6 (11-297) eggs in 1990 and 102.4 (10-287) eggs in 1991. The incubation period was 16-17 days in May at 13-15°C in 1990, this period was 19-20 days at 1G-17°C while it was 9 days at 21.8°C in the second year. Their hatching ability were 60-82 %. The emerged nymphs became adult in 34.5-49.5 days, but dead ratio were 94-96 %, usually at young periods. Hibernating adults' life were 60-45 days in female and 57-33 days in males. The adults of new generations emerged after the second-half of June in 1990 and in the first-half of July in 1991 because of climatic conditions. New adults that had enough feed, migrated to the hibernation sites and came to diapause at 22-24°C between late June and late July.97 In Tekirdağ, four egg parasitoids of E.integriceps (Trissoleus semistriatus Nees), T.basaliş (Woli.), T.coaspes (Nixon) (Hymenoptera: Scelionidae)), O o e n c y r t h u s tel e n o nı i c i d a Vas. (Hymenoptera: Encyrtidae)) were determined. T. semistriatus which is one of ali parasitoid species was common. The egg parasitoids controlled the sunn pest populations effectively and percentage of parasitization was 50-100 % in 1990 and 1991. it was found four, endoparazitoids of adult (Ectophasia oblonga R.D., Heliozeta helluo P.. Phasla subcoleoptrata L-. Elomiya lateralis Meig. (Diptera: Tachinidae)) and a fungal disease (Beauveria bassiana (Bals.) (Deuteromycetes)); but they were less effective than tire egg parasitoids. During this study, it was determined no predator species. 111

1 ÖZET Bu araştırmada, buğdaylarda süne - kımıl zararından kaynaklanan yüksek proteolitik aktivitenin yol açtığı düşük kalitatif özelliklerin iyileştirilmesinde farklı tavlama yöntemlerinin kullanılması planlanmış, bunun için çeşitli sıcak tavlama metodları uygulanarak, en uygun sıcaklık süre normunun tespit edilmesi amaçlanmıştır. Araştırmada, faktör olarak; öğütme denemelerinde 3 çeşit buğday örneği (Sağlam Lan cer, Sağlam ve süne emgili Sadova) ve 4 tavlama metodu (Oda sıcaklığında 24 saat soğuk tav lama 70° C de 1/2, 1 ve 2 saat süreli sıcak tavlama) kullanılmıştır.Ekmek pişirme denemelerinde, 3 oksidant madde uygulaması (L - AA, KB1O3 ve L - AA+KBr03) yapılmıştır. Araştırılan parametrelere ait bulgular istatistik analizlere tabi tutularak, önemli bulunan (P < 0,05) sonuçlar aşağıda özetlenmiştir. Bühler Laboratuvar değirmeninde gerçekleştirilen öğütme denemeleri, sonucuna göre, buğday çeşitine bağlı olarak, sağlam ve yumuşak tane yapısındaki Sadova'da un ve irmik veri mi yüksek bulunmuş, en düşük un verimi Lancer'de, en düşük irmik verimi ise süneli Sadova'da bulunmuştur. Sıcak tavlama Lancer'in un verimini düşürmüş, 2 saatlik sıcak tavlama, sert ve küçük taneli Lancer ve süneli Sadova'da maksimum Q pasajına neden olurken, sağlam S adova'da minimum verim elde edilmiştir.. Unda yapılan kimyasal ve teknolojik analizlere göre; protein miktarı en yüksek Lancer, sonra sağlam Sadova, en düşük ise süneli Sadova'da bulunmuştur. Süneli Sadova'nın yaş öz miktarı sağlam Sadova'dan yüksek bulunmuştur. Kül miktarında ise, sert ve küçük taneli, Lancer ile süneli Sadova farklılık göstermemekte, iri ve dolgun taneli sağlam Sadova'nın kül miktarının diğerlerine nazaran daha az olduğu saptanmıştır. Sıcak tavlama, dolgun ve yumuşak tane yapısına sahip sağlam Sadova'nın en düşük küle sahip un vermesine neden olmuştur. Farinograf denemelerinin sonucuna göre; unun su absorbsiyonu 3 buğday çeşidinde de farklı bulunmuştur. En az su kaldırma kapasitesini süneli Sadova, en yüksek su kaldırma ka pasitesini ise sağlam Sadova vermiştir. Hamur gelişme süresi bakımından, süneli ve sağlam Sadova farklılık göstermemiş, en yüksek gelişme süresini yüksek proteinli sağlam Lancer-II- çeşidi sağlamıştır. Hamur stabilitesi de çeşitsel farklılık arzetmeştir. En düşük değer süneli Sadova'da bulunmuştur. Yumuşama derecesi ve yoğurma tolerans indeksi ise hamur stabilitesindeki düşüşe paralel olarak yükselmiş, en yüksek değer süneli Sadova'da tespit edilmiştir. İki saatlik sıcak tavlama yumuşama derecesini olumlu yönde etkilemiş ve düşürmüştür. Sıcak tav lama yoğurma tolerans indeksini de düşürmüştür. Buğday çeşitleri bakımından, süneli Sadova'da artan sürelerdeki sıcak tavlama yoğurma tolerans indeksini düşürürken, Lancer çeşidinde en düşük değerleri soğuk ve 2 saatlik sıcak tavlamada elde edilmiştir. Ekstensograf denemeleri sonucuna göre; uzama kabiliyeti, hamur mukavemeti, hamur enerjisi ve maksimum direnç bütün buğday çeşitlerinde farklılık göstermiştir. Hamur mukavemeti en fazla sağlam Sadova, en az sünele Sadova çeşitinde görülmektedir. Hamur enerjisi ve maksimum direnç değerleri de süneli Sadova çeşidinde en düşük olarak saptanmıştır. İki saatlik sıcak tavlama uzama kabiliyetini artırmış, sıcak tavlamayla hamur enerjisi de yükselmiştir. Aynı zamanda süneli Sadova ve Lancer'de sıcaklığın etkisi ile hamurun uzama kabiliyeti de yükselmiştir. Amilograf denemeleri sonucuna göre; çirişlenme sıcaklığı üzerinde 3 buğday çeşidi de bariz bir farklılık göstermekte, maksimum jeletinizasyonda ise Lancer ve sağlam Sadova aynı, süneli Sadova ise farklı etki göstermektedir. 2 saatlik sıcak tavlamada maksimum jeletinizas- yonun yükseldiği amilaz aktivitesinin önemli düzeyde düştüğü izlenimini vermektedir. Ekmek pişirme denemelerinin sonucuna göre; sağlam ve süneli Sadova birbirine yakın ekmek hacmi verirken, Lancer en yüksek hacmi sağlamıştır. Ekmek içi gözenek yapısı 3 çeşitte de farklılık göstermekte olup, en iyi gözenek yapısını Lancer vermiştir. Uygulanan tav lama metoduna bağlı olarak, sıcak tavlama ekmek verimini düşürmüştür. Ayrıca, 2 saatlik sıcak tavlama sağlam ve süneli Sadova'nın hacmini düşürmüş, Lancer'de ise herhangi bir değişmeye yol açmamıştır. Katılan oksidant ilavesine bağlı olarak, Lancer'de L - AA + KBr03 katkısı, süneli Sadova'da ise yalnızca L-AA katkısı ekmek hacimin artırmıştır. III SUMMARY In this study, using different tempering methods for increasing the low qualitative properties of the wheat which is caused by high proteolytic activity arise due to Eurygaster spp. and Aelia spp. damage on wheat is considered. For this purpose various hot tempering methods were applied and finding the most sui-table heat-duration norm is aimed. For the milling experiments, three wheat samples (Sound Lancer, sound and Eurygaster spp. attacked Sadova) and 4 tempering methods (24 hours cold tempering in room-temperature, 1/2, 1 and 2 hours hot tempering in 70 °C) were experimented. In the bread making experiments, L - AA, KBr03 and L - AA + KBr03 as oxidant were experi mented. Findings of the examined parameters were analyzed statistically and the significant re sults (P