Search

Advances in reproductive biotechnology increase control over who is born and under what circumstances. Resulyingly, we are confronted with the question: what do we owe to future people who are born with the help of these technologies? In an attempt to do justice to future people, a new entity has appeared the legal stage: the future child. This is the child that has not been born or even conceived yet – but might be at some point in the future. In order to be able to include this new entity in discussions on the regulations on reproduction, we need a theoretical framework that helps us understand what this entity is and how we can address it. In the regulations on reproduction, the future child is often conceptualised as a subject of rights or interests. Yet, as a result of these regulatory frameworks that invoke the interests of the future child, the future child itself is ultimately prevented from coming into existence, which renders the future child as a merely legal construct and a complex entity. This research aims to assess the conceptualisation of the future child in the regulations on reproduction, by scrutinizing the tenability of the ‘interests of the future child’ construction. In order to assess this construction, it is deconstructed into the four assumption upon which it is based. These are: first, the core values underlying the regulations on reproduction can be understood as interests of an individual subject; second, the future child has an implicitly assumed interest in its own non-existence; third, the future child is a legal subject and, fourth, the future child whose existence is prevented is capable of having interests. The critical assessment of these four assumptions reveals that each of them is questionable. The first and second assumptions are untenable in most cases. The third and fourth assumptions, pertaining to the future child’s subjectivity, are completely untenable due to the future child’s non-existence. In short, the interests of the ‘interests of the future child’ construction appears to be unable to articulate various values that underlie the regulatory framework and it is internally contradictory. In response, I propose an alternative theoretical framework based on the work of Hans Jonas that is capable of taking up this task. This alternative approach conceives the future child as the object of our responsibility. In order to set the parameters of our responsibility towards the future child, we need a more articulated normative account of the human person. In this research, I explore how perceiving the human person as equal and an autonomous end in himself is capable of making sense of the various values that can be distilled from the regulation of reproduction. Of course, the notion our humanity may remain topic of discussion, as it is surrounded by unprecedented complexities. As technological developments erode the boundaries between the given and the made, it may seem that we are losing our grip on this endeavour. But precisely because the regulation of biotechnology touches upon the intimate aspects of our humanity, and every regulatory choice implies an idea of what it means to be human, we cannot escape articulating such a collective perspective. Nor can we hide behind the ‘interests of the future child’ in an attempt to present our perspective on humanity as based on individual interests or rights. Therefore, rather than shy away from it, we must take up the challenge to at least further reflect upon the notion of humanity that forms the foundation of the regulations on reproduction and to attempt to articulate in more depth what it means to be human.

Advances in reproductive biotechnology increase control over who is born and under what circumstances. Resulyingly, we are confronted with the question: what do we owe to future people who are born with the help of these technologies? In an attempt to do justice to future people, a new entity has appeared the legal stage: the future child. This is the child that has not been born or even conceived yet – but might be at some point in the future. In order to be able to include this new entity in discussions on the regulations on reproduction, we need a theoretical framework that helps us understand what this entity is and how we can address it. In the regulations on reproduction, the future child is often conceptualised as a subject of rights or interests. Yet, as a result of these regulatory frameworks that invoke the interests of the future child, the future child itself is ultimately prevented from coming into existence, which renders the future child as a merely legal construct and a complex entity. This research aims to assess the conceptualisation of the future child in the regulations on reproduction, by scrutinizing the tenability of the ‘interests of the future child’ construction. In order to assess this construction, it is deconstructed into the four assumption upon which it is based. These are: first, the core values underlying the regulations on reproduction can be understood as interests of an individual subject; second, the future child has an implicitly assumed interest in its own non-existence; third, the future child is a legal subject and, fourth, the future child whose existence is prevented is capable of having interests. The critical assessment of these four assumptions reveals that each of them is questionable. The first and second assumptions are untenable in most cases. The third and fourth assumptions, pertaining to the future child’s subjectivity, are completely untenable due to the future child’s non-existence. In short, the interests of the ‘interests of the future child’ construction appears to be unable to articulate various values that underlie the regulatory framework and it is internally contradictory. In response, I propose an alternative theoretical framework based on the work of Hans Jonas that is capable of taking up this task. This alternative approach conceives the future child as the object of our responsibility. In order to set the parameters of our responsibility towards the future child, we need a more articulated normative account of the human person. In this research, I explore how perceiving the human person as equal and an autonomous end in himself is capable of making sense of the various values that can be distilled from the regulation of reproduction. Of course, the notion our humanity may remain topic of discussion, as it is surrounded by unprecedented complexities. As technological developments erode the boundaries between the given and the made, it may seem that we are losing our grip on this endeavour. But precisely because the regulation of biotechnology touches upon the intimate aspects of our humanity, and every regulatory choice implies an idea of what it means to be human, we cannot escape articulating such a collective perspective. Nor can we hide behind the ‘interests of the future child’ in an attempt to present our perspective on humanity as based on individual interests or rights. Therefore, rather than shy away from it, we must take up the challenge to at least further reflect upon the notion of humanity that forms the foundation of the regulations on reproduction and to attempt to articulate in more depth what it means to be human.

In deze bijdrage worden verschillende democratieconcepties onderzocht, waaronder Rijpkema’s conceptie van democratie als zelfcorrectie en Hendersons op agonisme gestoelde benadering van democratie. De auteur komt uiteindelijk tot een conceptie van democratie als inclusieve, zichzelf corrigerende staatsvorm.

In deze bijdrage worden verschillende democratieconcepties onderzocht, waaronder Rijpkema’s conceptie van democratie als zelfcorrectie en Hendersons op agonisme gestoelde benadering van democratie. De auteur komt uiteindelijk tot een conceptie van democratie als inclusieve, zichzelf corrigerende staatsvorm.

Inaugural address at the Theologische Universiteit Kampen, 10 December 2021

Bijdrage over Thomas Hobbes' receptie in de doctrine van het klassieke volkenrecht (Pufendorf, Barbeyrac, Réal de Curban, Vattel) en de relevantie van zijn benadering voor de statenpraktijk in het begin van de achttiende eeuw, aan de hand van de aansprakencatalogi van Rousset de Missy en het utopische vredesplan van Saint-Pierre., Contribution discussion Hobbes' analysis of the state of nature in both doctrine (classical law of nations: Pufendorf, Réal de Curban, Vattel) and practice (diplomacy, perpetual peace plans)

Wat kan literatuur betekenen voor het recht en de rechtsvinding? Literatuur komt in opstand tegen een abstracte, wetenschappelijke benadering van de ander. Zij ontsluiert concrete werelden en personages en vraagt aandacht voor het horen van de menselijke stem in het recht. Dat is de literaire benaderingswijze van ‘Recht en literatuur’, die ijvert voor een meer persoonlijke benadering in het recht en zich richt op humaniteit en erkenning van de ander. Door het lezen van literatuur kan de rechter een zeker empathisch vermogen en verbeeldingskracht ontwikkelen dat het oordeelsvermogen ten goede komt. Dit pleidooi van de zogenoemde ‘narratieve rechtsethiek’ voor empathie en menselijkheid is belangrijk in weerwil van een wetenschappelijke opvatting van het recht. Deze recente inzichten in ‘Recht en literatuur’ roepen echter vragen op. In hoeverre slaagt ‘Recht en literatuur’ in het bieden van een alternatief dat rechtvaardigheid en menselijkheid realiseert? Wordt de narratieve rechtsethiek zelf niet ook geconditioneerd door blikveld beperkende doctrines en dogma’s? Is het empathisch vermogen inderdaad toereikend om de ander te leren kennen? Wat is precies de kracht en de reikwijdte van de poëtische benadering? Vanuit een lezing van literaire werken en met verwijzing naar Martin Buber ontwikkelt zich het dialogisch-literaire perspectief van de ontmoeting.

Via 'She decides', een initiatiefdat Lilianne Ploumen tijdens haar ministerschap heeft opgezet, wordt geld ingezameld voor hulp bij gezinsplanning in landen waar dat 'nodig' is. Maar wie bepaalt of dit nodig is? Hoewel er veel enthousiaste geluiden te horen zijn over dit initiatief, zijn er ook bedenkingen die te maken hebben met de religieuze - en levensovertuigingen van de desbetreffende culturen. Hoe moeten wij hier nu tegenaan kijken, hoe oordelen wij over normen en waarden van een andere cultuur? In dit artikel wordt dit bekeken vanuit het empirisch cultuurrelativisme, het 'moderne' universalisme en het 'postmoderne' epistomologische cultuurrelativisme.

Via 'She decides', een initiatiefdat Lilianne Ploumen tijdens haar ministerschap heeft opgezet, wordt geld ingezameld voor hulp bij gezinsplanning in landen waar dat 'nodig' is. Maar wie bepaalt of dit nodig is? Hoewel er veel enthousiaste geluiden te horen zijn over dit initiatief, zijn er ook bedenkingen die te maken hebben met de religieuze - en levensovertuigingen van de desbetreffende culturen. Hoe moeten wij hier nu tegenaan kijken, hoe oordelen wij over normen en waarden van een andere cultuur? In dit artikel wordt dit bekeken vanuit het empirisch cultuurrelativisme, het 'moderne' universalisme en het 'postmoderne' epistomologische cultuurrelativisme.

In Juli Zeh's Corpus Delicti staat een staatsideologie van totale gezondheid centraal. Zoals in elke dictatuur bestaat er geen persoonlijke vrijheid meer, wordt kritiek niet geduld en worden tegenstanders genadeloos vervolgd. Ook wel: Gezondheid als machtsmiddel van de overheid. Grote kans dat het in onze toekomst steeds vaker wordt gebruikt. De vraag in hoeverre inperking van onze vrijheid ten dienste van de algemene volksgezondheid legitiem is, brengt ons tot het volgende dilemma. Enerzijds de vrijheid en de verantwoordelijkheid om eigen 'ongezonde' keuzes te maken en anderzijds een overheid die toeziet op een 'gezonde' samenleving. Hoe verhouden deze twee begrippen zich precies tot elkaar?

Reflecties rond de balans tussen doctrine en statenpraktijk, en de repercussies hiervan voor de studie van de volkenrechtsgeschiedenis, de politieke filosofie en het hedendaagse internationaal publiekrecht., Reflections on the balance between doctrine and state practice in international legal history, and its relevance for the study of both political philosophy and contemporary international law

Onderstaand stuk is een ingekorte versie van een artikel geschreven door studente Mariska van Zandijk, dat zij schreef als opdracht voor de minor rechtsfilosofie die zij volgde, onderdeel van de opleiding HBO-rechten (Hogeschool Leiden). In juni 2008 helpt Albert Heringa zijn 99-jarige moeder Marie Heringa-van der Borgh, ook wel ‘Moek’, op haar verzoek met sterven. Moek was niet ziek maar vond haar leven voltooid en wilde niet meer verder leven. Ze vroeg haar huisarts haar te helpen. De huisarts begreep haar wens, maar omdat Moek niet ziek was, weigerde de arts haar euthanasieverzoek. Heringa besloot zijn moeder te helpen met sterven toen hij zag dat ze zelf pillen verzamelde die niet geschikt waren voor zelfdoding. De situatie omtrent Heringa en Moek heeft veel stof doen opwaaien en opende het debat over hulp bij zelfdoding. Ook rechtsfilosofisch gezien is dit een interessant vraagstuk. Mag de wet in bepaalde gevallen terzijde geschoven worden? En: hoe ver reikt de macht van de overheid bij vrijwillige beëindiging van het leven?

Onderstaand stuk is een ingekorte versie van een artikel geschreven door studente Mariska van Zandijk, dat zij schreef als opdracht voor de minor rechtsfilosofie die zij volgde, onderdeel van de opleiding HBO-rechten (Hogeschool Leiden). In juni 2008 helpt Albert Heringa zijn 99-jarige moeder Marie Heringa-van der Borgh, ook wel ‘Moek’, op haar verzoek met sterven. Moek was niet ziek maar vond haar leven voltooid en wilde niet meer verder leven. Ze vroeg haar huisarts haar te helpen. De huisarts begreep haar wens, maar omdat Moek niet ziek was, weigerde de arts haar euthanasieverzoek. Heringa besloot zijn moeder te helpen met sterven toen hij zag dat ze zelf pillen verzamelde die niet geschikt waren voor zelfdoding. De situatie omtrent Heringa en Moek heeft veel stof doen opwaaien en opende het debat over hulp bij zelfdoding. Ook rechtsfilosofisch gezien is dit een interessant vraagstuk. Mag de wet in bepaalde gevallen terzijde geschoven worden? En: hoe ver reikt de macht van de overheid bij vrijwillige beëindiging van het leven?

Bijdrage rond de positie van Montesquieu in het volkenrecht, tussen de klassieke school van het natuurrecht en de Franse revolutie. Hoewel het specifiek hieraan gewijde stuk in L'Esprit des Lois eerder beperkt is, komen verwijzingen naar internationale betrekkingen en de rol van het recht frequent voor in het hele boek., Contribution discussing Montesquieu's writings on the law of nations in de l'Esprit des Lois, against the background of general law of nations theory and diplomatic practice in the first half of the eighteenth century.

In een tijd waarin ons normatieve denken wordt gedomineerd door het mensenrechtendiscours zal ik een betoog houden voor het belang van plichten. Anticiperend op de kritiek dat een dergelijk betoog een bedreiging voor onze mensenrechten vormt, zal ik aan de hand van een uitgebreide studie van artikel 29 UVRM aantonen dat (1) de opstellers van de UVRM reeds vanaf het begin plichten een prominente plek wilden geven; (2) dat dit geen bedreiging voor onze rechten vormt; (3) dat het onze rechten juist ten goede komt; en (4) dat aandacht voor onze plichten jegens de gemeenschap ons zowel een meer complete voorstelling van ons morele landschap geeft alsook een aantrekkelijker beeld schetst van de relatie tussen het individu en de gemeenschap waarin zij zich bevindt.

In een tijd waarin ons normatieve denken wordt gedomineerd door het mensenrechtendiscours zal ik een betoog houden voor het belang van plichten. Anticiperend op de kritiek dat een dergelijk betoog een bedreiging voor onze mensenrechten vormt, zal ik aan de hand van een uitgebreide studie van artikel 29 UVRM aantonen dat (1) de opstellers van de UVRM reeds vanaf het begin plichten een prominente plek wilden geven; (2) dat dit geen bedreiging voor onze rechten vormt; (3) dat het onze rechten juist ten goede komt; en (4) dat aandacht voor onze plichten jegens de gemeenschap ons zowel een meer complete voorstelling van ons morele landschap geeft alsook een aantrekkelijker beeld schetst van de relatie tussen het individu en de gemeenschap waarin zij zich bevindt.

In dit artikel staat een thema centraal dat niet alleen een lange geschiedenis heeft, maar vooral recentelijk op een sterke belangstelling mag rekenen: godslastering. In Nederland heeft de discussie over de waarde hiervan zich toegespitst op het verbod hiervan. Dit verbod is op basis van een wetswijziging van 23 januari 2014 komen te vervallen; deze wijziging is vanaf 1 maart 2014 van kracht. Dit artikel is erop gericht de discussie te verbreden, zodat kan worden nagegaan hoe wenselijk deze wijziging is in het licht van de relevante overwegingen om het verbod te schrappen. In paragraaf 1 wordt een korte historische schets geboden om duidelijk te maken wat de basis van de tot voor kort geldende wetgeving is. Deze context maakt tegelijk duidelijk wat er op het spel staat voor degenen wier belangen gediend worden met het verbod. In paragrafen 2 en 3 wordt aangeven hoe godsdienstige opvattingen zich verhouden tegenover niet-godsdienstige, waarbij de vraag aan de orde komt of aan het gelijkheidsbeginsel afbreuk wordt gedaan als godsdienstige posities bijzondere bescherming genieten. In paragraaf 4 wordt aandacht besteed aan de uiteenlopende belangen die met het verbod op godslastering gediend worden. Het gaat dan om de vrijheid van meningsuiting tegenover het belang van de gelovigen. Hierbij wordt aansluiting gezocht bij het schadebeginsel van John Stuart Mill. Vervolgens wordt in paragraaf 5 de motie-Schrijver c.s. geevalueerd, waarna wordt onderzocht of een alternatief wetsartikel het ‘gemis’ dat ontstaat door de wetswijziging kan opvangen en hoe wenselijk het is als dat gebeurt. Het is duidelijk dat een onderwerp als het onderhavige de landsgrenzen overschrijdt. In paragraaf 6 wordt daarom aandacht besteed aan de internationale dimensie. Hierin zal gewezen worden op de discussies die op dat niveau een rol spelen en zal worden aangetoond dat Nederland in deze kwestie een markante rol speelt.

This study was undertaken to explore the problems surrounding the human rights that are usually regarded as the moral foundation of modern society. The values incorporated in these human rights and the legal problems concerning their validity raise many questions. To achieve an insight into these problems, this study regards human rights as a product of the Western development of the law. The primary concern here is the importance of this development and ways to put it into perspective, not by comparing it with other law cultures, but by exploring the immanent dynamics of the Western development itself. For this purpose, the study primarily regards the Western history (of law) as a history of consciousness. The tertium comparationes for the description of this development is the concept of human individuality. The issue of equality of rights is used as the example that gives this study a concrete focus. The problems surrounding equality of rights may be understood as fundamental to the understanding and functioning of the law and at the same time—because of the existing uncertainty about the meaning of equality as a legal principle—as a starting-point for putting Western legal consciousness into perspective.

This study was undertaken to explore the problems surrounding the human rights that are usually regarded as the moral foundation of modern society. The values incorporated in these human rights and the legal problems concerning their validity raise many questions. To achieve an insight into these problems, this study regards human rights as a product of the Western development of the law. The primary concern here is the importance of this development and ways to put it into perspective, not by comparing it with other law cultures, but by exploring the immanent dynamics of the Western development itself. For this purpose, the study primarily regards the Western history (of law) as a history of consciousness. The tertium comparationes for the description of this development is the concept of human individuality. The issue of equality of rights is used as the example that gives this study a concrete focus. The problems surrounding equality of rights may be understood as fundamental to the understanding and functioning of the law and at the same time—because of the existing uncertainty about the meaning of equality as a legal principle—as a starting-point for putting Western legal consciousness into perspective.

This study was undertaken to explore the problems surrounding the human rights that are usually regarded as the moral foundation of modern society. The values incorporated in these human rights and the legal problems concerning their validity raise many questions. To achieve an insight into these problems, this study regards human rights as a product of the Western development of the law. The primary concern here is the importance of this development and ways to put it into perspective, not by comparing it with other law cultures, but by exploring the immanent dynamics of the Western development itself. For this purpose, the study primarily regards the Western history (of law) as a history of consciousness. The tertium comparationes for the description of this development is the concept of human individuality. The issue of equality of rights is used as the example that gives this study a concrete focus. The problems surrounding equality of rights may be understood as fundamental to the understanding and functioning of the law and at the same time—because of the existing uncertainty about the meaning of equality as a legal principle—as a starting-point for putting Western legal consciousness into perspective.

This study originated from dissatisfaction with the way in which philosophy of education fulfils its value-judging role. In Part I we describe the triadic educational theory (and the related so called "Entsprechungs-Padagogik") as an atrractive and productive theory, although criticism is expressed as well. In part 2 we examine this criticism more closely from the angle of philosophy of law, particularly from a view which is in fact related to the educational theories which were analysed. Part 3 shows that the triadic educational theory can serve as a basis for the analysis of the social conditions of adequate education. ... Zie: Summary

This study originated from dissatisfaction with the way in which philosophy of education fulfils its value-judging role. In Part I we describe the triadic educational theory (and the related so called "Entsprechungs-Padagogik") as an atrractive and productive theory, although criticism is expressed as well. In part 2 we examine this criticism more closely from the angle of philosophy of law, particularly from a view which is in fact related to the educational theories which were analysed. Part 3 shows that the triadic educational theory can serve as a basis for the analysis of the social conditions of adequate education. ... Zie: Summary