Search

Osmanlı Devleti'nde modern olarak tanımlanan ilk nüfus sayımı 1830- 1831 senesinde gerçekleştirilmiş ve sayımlar sonraki yıllarda da devam etmiştir. Bu nüfus sayımlarının bir ürünü olarak ortaya çıkan nüfus defterleri, tarih araştırmalarında büyük bir öneme sahiptir. Sadece erkeklerin sayıldığı bu sayımlarda amaç devletin asker ve vergi ihtiyacını karşılayacak nüfusu tespit etmek olarak belirlenmiş olsa da ihtiva ettiği veriler ilgili dönemin demografik, ekonomik ve sosyolojik yapısı hakkında genel çıkarımlarda bulunmaya imkan vermektedir. Bu bağlamda, bahis konusu defterlerden mükelleflerin sayısı, adı, lakabı, eşkali, akrabalık ilişkisi, askeri ve mali mükellefiyet durumu, doğum tarihi, yaşı, kayıtlı olduğu yer ve bu yerin idari durumu gibi pek çok bilgi edinilebilmektedir. Günümüzde, incelediğimiz bölgeye ait olmak üzere, nüfus defterlerine dayanılarak yapılmış tez çalışmaları az sayıdadır. Bu nedenle, 767 numaralı nüfus defterine dayanılarak hazırlanmış bu çalışmanın bölge tarih çalışmalarına katkı sağlayacağı açıktır. Çalışmada Keçenos'un toplam nüfusu, nüfusun yaşa, fiziksel özelliklere göre dağılımı, şahısların sosyal durumları, kullandıkları isimlerin analizi gibi konular ele alınmıştır. First census described as modern in Ottoman Empire has been carried out between 1830 and 1831, and censuses have also continued in next years. The population registries, which were occured as a product of these censuses, has a great importance in history researches. Although the purpose of these censuses, where only men are counted, is to determine the population that will meet the military and tax needs of the state, the data it contains allows to make general inferences about the demographic, economic and sociological structure of the relevant period. In this context, the number, name, nickname, A lot of information can be obtained such as his description, kinship relationship, military and financial liability status, date of birth, age, place of registration and administrative status. Today, there are few thesis studies based on population registers belonging to the region we examined. For this reason, it is clear that this study, which was prepared based on the population book numbered 767, will contribute to the history studies of the region. In the study, subjects such as the total population of Keçenos, the distribution of the population according to age, physical characteristics, the social status of the individuals, the analysis of the names they used were handled.

Nüfus, yeryüzünde sınırları belirli bir alanda, belirli bir zamanda bulunan insanların oluşturduğu toplam sayı olarak tanımlanmaktadır. Günümüzde dünya ülkelerinin üzerinde durduğu önemli konulardan birisi de nüfustur.Osmanlı Devleti tarihi incelenirken, kaynakların başında arşiv belgeleri gelmektedir. Bu belgeler içerisinde yer alan nüfus defterleri de, insan, mekan, zaman unsurlarını birlikte taşıdığı için, sosyo-demografik özellikleri ve şehir tarihini aydınlatma konusunda vazgeçilmez niteliktedir.Osmanlı Devleti'nde XIX. yüzyıldan önce kaydedilmiş olan tahrir ve avârız defterleri demografik bir amaçla tutulmamıştır. Bu tahrirlerde esas tutulan birim, vergiyi ödeyecek olan hâne birimiydi. XIX. yüzyılda Osmanlı Devleti'nde modern anlamda nüfus sayımları yapılmaya başlanmıştır. Sayım sırasında tutulmuş olan kayıtlarda, kişinin adı, lakabı, baba adı, yaşı, fiziki özellikleri, mesleği, resmi veya dini statüsü hakkında bilgiler yer almıştır.Burada inceleyeceğimiz Başbakanlık Osmanlı Arşivi'ndeki nüfus defterleri serisi içerisinde 3736 Numaralı Mardin Kazası nüfus defteridir. Bu çalışmada, 1835 yılında Mardin Kazası'nda ikamet eden Müslüman ve Gayrimüslim toplumların nüfusu ve nüfus hareketleri, görevli memurların isimleri ve kullandıkları unvanlar, göç ve nakiller hakkında ilk elden bilgi sahibi olma imkanı bulacağız. Yine bölgedeki mahalli idareciler; muhtarlar, imamlar, özürlüler, insanların meslekleri ve fiziksel özellikleri gibi bölgesel tarih yazımında önemli ayrıntılar yer almaktadır., Population is defined as the total number of people who live in a certain period of time and a certain geographic area in the world. Today, one of the main issues that countries in the world have been examining is the population.Archival documents are the primary sources while the history of the Ottoman Empire is examined. Since the population registries in the archival documents also covers the elements of people, place and time together, they are indispensable in enlightening the history of the cities and their socio-demographic characteristics.Cadastral record books and tax registry books (Extraordinary Tax in Ottoman Empire) enregistered before the 19th century weren't kept for demographic purposes. The main unit in those cadastral record was the household unit which would pay the taxes. The modern population censuses were began to hold in the 19th century in the Ottoman Empire. In the census records, the information about a person's name, nickname, father's name, age, physical characteristics, occupation, the official or religious status were included. This study aims to examine the registry of Mardin District registered with the number of 3736, which is available in the population registry of the Prime Ministry Ottoman Archive. In this study, we will be able to obtain the opportunity to learn first-hand information about the population and population movements of Muslim and non-muslim communities residing in Mardin District in 1835, along with the names of the officers and the titles they use, migration and transfers. In addition, there are significant details in regional historiography such as local governments in the region; headmen, imams, the disabled, human occupations and physical properties.