Search

Krmno bilje predstavlja grupu različitih biljnih vrsta iz familija Poaceae, Fabaceae, Brassicaceae, Amaranthaceae, za koje je zajedničko formiranje bujne vegetativne mase koja se koristi u ishrani stoke (Karagić i sar., 2019). U poslednje tri godine, površine pod krmnim biljem u Srbiji iznosile su između 223.000 i 235.000 ha. Tokom 2020. godine krmno bilje je u ukupnoj površini zasejanih oranica i bašta zauzimalo 9,0%, tokom 2021. godine 8,7%, a 2022. godine 8,6% (Republika Srbija, 2023). Biljna masa krmnih biljaka se u ishrani stoke koristi kao kabasta ili koncentrovana hrana, kao proteinska ili ugljeno-hidratna komponenta. Krmne biljne vrste se mogu gajiti kao pašnjaci i livade ili kao oranične kulture, usevi koji se uzgajaju za konzervisanu ili svežu hranu (Fuglie et al., 2021). U Srbiji je dominantniji način iskorišćavanja proizvodnja kabaste stočne hrane, zelena krma, seno, senaža ili silaža, dok se proteinski grašak koristi za proizvodnju zrna (Karagić i sar., 2012). Upotrebom konzervisane kabaste hrane zadovoljavajućeg kvaliteta postiže se ušteda u proizvodnji na račun manje potrošnje skupih koncentrata (Karagić i sar., 2016). Većina krmnih biljaka može se gajiti i kao združeni usev sa drugim biljnim vrstama i na taj način osigurava se proizvodnja veće količine izbalansirane stočne hrane u pogledu hranljive vrednosti. Gajenje krmnog bilja ima niz prednosti, osim direktne koristi koja se ogleda u proizvodnji stočne hrane, uključivanjem krmnih biljaka u plodored smanjuje se ili u potpunosti izostavlja primena mineralnih đubriva i povećava efikasnost iskorišćavanja mehanizacije (Katanski i sar., 2022). Za postizanje visokih prinosa zelene krme zadovoljavajućeg kvaliteta neophodna je pravovremena primena svih neophodnih agrotehničkih mera. Mamlić i sar. (2023) su na osnovu rezultata višegodišnjih istraživanja na biljkama iz familije leguminoza zaključili da pravovremena i pravilna primena preporučenih agrotehničkih mera, pre svega obrada zemljišta i upotreba đubr

Seme lucerke ima veliki privredni i ekonomski značaj od davnina, jer se smatra da je lucerka prva gajena krmna biljka. Danas je veoma raširena i gaji se u više od 80 zemalja na svim kontinentima od umereno hladnog do tropskog pojasa (Katić i sar., 2000). Lucerka (Medicago sativa L.) je po površinama najzastupljenija krmna kultura kako u svetu, tako i kod nas, pre svega zbog hemijskog sastava njene biljne mase. Sadržaj proteina u suvoj materiji lucerke varira između 18 i 25%, u zavisnosti od faze razvoja biljaka, otkosa, sorte i načina iskorišćavanja. Sadržaj mineralnih materija je 9,87%, dok se i sadržaj kalcijuma kreće od 1,4 do 1,9%. Sadržaj masnih materija je nizak, u proseku 1,78% (Katić et al., 2004)., Alfalfa seeds have been of great economic and economic importance since ancient times, because it is considered that alfalfa was the first cultivated fodder plant. Today it is very widespread and is cultivated in more than 80 countries on all continents from the temperate to the tropical zone (Katić et al., 2000). Alfalfa (Medicago sativa L.) is the most represented forage crop both in the world and in our country, primarily due to the chemical composition of its plant mass. The protein content in the dry matter of alfalfa varies between 18 and 25%, depending on the stage of plant development, cutting, variety and method of utilization. The mineral content is 9.87%, while the calcium content ranges from 1.4 to 1.9%. The content of fatty substances is low, on average 1.78% (Katić et al., 2004).

The paper analyzes alfalfa seed cleaning using a magnetic separator, and the influence of the dodder seed amount on the cleaned seed amount. Seed cleaning was performed at the Institute of Field and Vegetable Crops in Novi Sad and three alfalfa seed lots were cleaned after passing through the primary cleaning process (selector, gravity table and roll mill). After cleaning, the quantity of pure seed (kg), waste (kg) and the time used for cleaning (h) was measured. The input quantity of all three seed lots was 1000 kg, whereas the waste ranged from 7.8 to 9.8 kg after cleaning. The purpose of this study is to monitor the operation of a magnetic separator in order to determine the amount of waste after cleaning. On the basis of the results obtained, an insight into the influence of the dodder seed amount on the cleaning rate and the required number of cleaning repetitions was obtained., Pri doradi semena lucerke veoma je važno dobiti čisto seme bez prisutva karantinskih korova. U radu je analiziran proces dorade semena lucerke na magnetnom prečistaču (dekuskutoru) tipa Emceka Gompper i uticaj količine semena viline kosice (Cuscuta spp.) na dobijenu količinu prečišćenog semena. Po zakonu o čistoći semena, u dorađenom semenu lucerke nije dozvoljeno prisustvo ni jednog semena viline kosice. Dorada semena lucerke urađena je u Zavodu za krmno bilje u Institutu za ratarstvo i povrtarstvo u Novom Sadu, a dorađivane su tri partije semena koje je prošlo primarni proces dorade (selektor, gravitacioni sto i rol mašinu). Partije su imale različitu količinu semena viline kosice. Nakon procesa dorade je merena količina čistog semena (kg), otpada (kg) i vremena potrebnog za prečišćavanje (h). Ulazna količina sve tri prečišćavanje partije semena lucerke je iznosila 1000 kg a nakon prečišćavanja otpad je iznosio od 7,8 do 9,8 kg. Cilj ispitivanja je bio praćenje rada mašine Emceka Gompper kako bi se ustanovila količina izdvojenog otpada, tj gubitaka semena u procesu prečišćavanja. Na osnovu rezultata dobija se uvid u uticaj količine semena viline kosice na brzinu prečišćavanja i potreban broj ponavljanja prečišćavanja semena lucerke.