Perić, Aleksandar, Stojanović, Jasmina, Sotirović, Jelena, Vukomanović Đurđević, Biserka, Rašić, Dejan, Perić, Aleksandar, Stojanović, Jasmina, Sotirović, Jelena, Vukomanović Đurđević, Biserka, and Rašić, Dejan
Maligni tumori larinksa čine 1-2% svih malignih tumora u humanoj populaciji. Planocelularni karcinom larinksa je češći u muškoj, nego u ženskoj populaciji, javljajući se obično između pete i sedme decenije života. Najznačajniji etiološki faktori za karcinom larinksa su pušenje duvana, konzumacija alkoholnih pića, gastroezofagealni refluks, infekcije HPV virusom, aerozagađenje, ishrana siromašna voćem i povrćem. Prognoza laringealnog karcinoma zavisi od regionalne zahvaćenosti malignom bolešću, odnosno stadijuma bolesti, koji se određuje na osnovu TNM (Tumour Node Metastasis) klasifikacije. Vreme preživljavanja se značajno smanjuje razvojem i širenjem bolesti (lokoregionalne ili udaljene metastaze). Poslednjih godina, istraživanja na molekularnom nivou otkrila su mnoge mehanizme onkogeneze. Ekspresija specifičnih tumor markera je povezana sa razvojem bolesti i biološkim ponašanjem karcinoma larinksa. Identifikacija prognostičke vrednosti nekih tumor markera bila bi od velike pomoći u odabiru terapijskog modaliteta, koji je od krucijalnog značaja za prognozu bolesti. Matriks metaloproteinaze (MMP) su familija od 23 endopeptidaze, strukturno vrlo slične proteolitičkim enzimima koji imaju sposobnost razgradnje komponenti ekstracelularnog matriksa. Stoga, MMP igraju važnu ulogu u progresiji i metastaziranju kancera. Povišene nivoe MMP se mogu detektovati u tumorskom tkivu i serumu pacijenata sa uznapredovalim karcinomom. MMP se mogu podeliti u šest subgrupa. MMP-2 i MMP-9 imaju sposobnost da unište kolagen tip IV, koji čini važnu komponentu bazalne membrane. Ovo je ključni momenat, koji je neophodan za tumorski rast i metastaziranje. Neki publikovani radovi su pokazali da MMP-2 i MMP-9 mogu igrati važnu ulogu u progresiji planocelularnog karcinoma regije glave i vrata. Identifikacija pacijenata sa visokim rizikom za razvoj maligniteta, prisustvo naknadnog lokoregionalnog recidiva, kao i postojanje regionalnih metastaza veoma su važni za prognozu bolesti, kao i za izbor n, Laryngeal malignant tumours consist about 1-2% of all malignant tumours in human population. Laryngeal squamous cell carcinoma (LSCC) is more common in male than in female population, occuring usually between the fifth and seventh decade of life. The most important etiological factors for LSCC are tobacco smoking, consumption of alcoholic drinks, gastroesophageal reflux, human papilloma virus (HPV) infections, air pollution, a diet low in fruits and vegetables. Prognosis of LSCC depends on the regional involvement of malignant disease, actual stage of disease, which can be determined by Tumour Node Metastasis (TNM) classification. Survival is significantly reduced due to the cancer development and spread of disease (local or regional recurrence and of distant metastasis occurrence). In recent years, molecular investigations have discovered many mechanisms of oncogenesis in malignant tumours. Expression of the specific tumour markers is associated with disease development and biological behavior of laryngeal carcinoma. Prognostic value identification of some tumour markers would be of great help in selecting treatment modalities, which is of crucial significance for prognosis of disease. Matrix metalloproteinases (MMPs) are family of 23 endopeptidases, structurally very similar proteolytic enzymes which have ability to degrade extracellular matrix components. Thus, MMPs play important role in tumour progression and metastasis. Elevated levels of MMPs can be detected in tumour tissue and serum of patients with advanced cancer. MMPs can be divided into 6 subgroups. MMP-2 and MMP-9 have ability to destroy the type IV collagen, which is a very important component of basement membrane. This is a key moment, which is necessary for tumour growth and distant metastasis. Some published papers showed that MMP-2 and MMP-9 may play important roles in progression of head and neck squamous cell carcinoma. Identification of patients with high risk for tumour development, the presen