Search

Kobiler, ekonominin temelini oluşturan, sayıları, barındırdıkları işgücü, yarattıkları katmadeğer bakımından hem son tüketiciye hem de ara malı kullanıcılarına hizmet veren işletmelerdir. Kobiler, yıllardır, yetersiz mali ve hükümet politikaları sebebiyle; olması gereken yerlere gelememişlerdir. Değişen dünya şartlarına uyum sağlamakta güçlük çekmişler, kendi ayakları üzerinde durmaya mecbur kalmışlardır.Kobilerin gelişmesi ve güçlenmesi üretimde ve hizmet sektöründe büyük atılımlar sağlayacaktır. Bunun gerçekleşmesi için yapılması gerekenler bu ülkenin kamu ve özel kesiminin sorumluluğudur. Bu konuda yapılacak faaliyetler ileriye dönük, gelişmeyi hedefleyen disiplinli ve sonuç odaklı olmalıdır.Kobilere destek olacak bankaların önünün açılması için gerekli yasal ve ekonomik tedbirler alınmalıdır.Bu çalışmada özel bankaların uygulayabilecekleri yeni bir kobi bankacılığı perspektifi ortaya konmaktadır. Daha yeni, atılımcı ve farklı bakış açısına sahip bu modelin uygulanabilirliği ortaya konulmuş, muhtemel etkileri, gerekli şartları ve bunların nasıl sağlanacağı üzerinde durulmuştur.Anahtar Kelimeler : Kobi, Kobi Bankacılığı SMEs are the enterprises rendering services both to end-user and the users of intermediate goods, and in terms of their numbers, embraced manpower and created added value they form the basis of the economy. For years, SMEs could not get to the position they deserve due to inadequate finance and government policies. They had difficulties to adjust to the changing conditions of the world and constrained to stand on their own feet.Development and strengthening of the SMEs shall render great breakthroughs in production and service sector. Carrying into effect the necessary action to actualize this is the responsibility of the public and private sectors of this country. The activities to be performed to this effect must be prudential, disciplined, targeted to progress and focused on results.Necessary legislative and economic measures must be taken to pave the way for the banks providing support to the SMEs.In this study a new SME banking perspective which could be implemented by the private banks is put forward. Applicability of this model having fresher, more entrepreneuring, distinct perspective is shown; its possible effects, required conditions, and how these could be catered for are elaborated.Keywords SME,SME Banking 117

Enflasyon, bir ekonomik istikrarsızlık biçimidir ve “olagan” görülmemesi gereken bir sorundur. Piyasa ekonomilerinde fiyat mekanizmasını bozması, fiyatların bilgi saglayıcı etkisini olumsuz etkilemesi, kaynak ve gelir dagılımını bozması, tasarrufları eritmesi, paranın satın alma gücünü erozyona uğratması, dar ve sabit gelirli kesimlerin yasam kalitesini düsürmesi gibi olumsuz, bozucu hatta yıkıcı birçok ekonomik ve sosyal etkilerinden söz edilebilir. Enflasyon sorunu, çogu kez, yanlıs ve hatalı para ve maliye politikalarının bir ürünüdür. Ancak kabul gören bir görüse göre, enflasyonun kaynagı sözgelimi talep düzeyinin yüksekligi gibi reel bir neden olsa bile, süresi ve siddeti büyük ölçüde “parasal onaya” baglıdır. Bir diger deyisle enflasyon, çogu kez parasal bir sorundur ve bu nedenle de para politikası yöntemleriyle çözülebilir. Merkez bankalarının ekonomideki rolü, islevi ne olmalıdır konusunda yogun tartısmalardan sonra yakın zamanlarda bir uzlasmaya varılmıs görünmektedir. Merkez bankalarının görevi, bulundugu ekonomide fiyat istikrarını saglamaktır. Görev konusunda bu fikirbirligine ulasmak sevindirici görünse de, asıl sorun da bundan sonra baslamaktadır. Bu, yani fiyat istikrarı nasıl gerçeklestirilecektir? Fiyat istikrarının gerçeklestirilmesi konusunda son zamanlarda yerlesik olan düsünce, bir ekonomik hedef belirleyip bu hedeflere uygun para politikaları uygulayıp fiyat istikrarını saglamaktır. Yaygın olarak kullanılan hedef degiskenler arasında kur, seçilen belli parasal büyüklükler, nominal gelir hedeflemesi sayılabilir. Bu sayılan hedefleri tutturma konusunda yürütülen politikaların hepsinin avantaj ve dezavantajları söz konusudur. Örnegin, 1990’larda degisik gelismekte olan ülkelerde, bu arada Türkiye’de de, kullanılan “kur çapası” basarı sansı yüksek olmayan bir yöntem olarak degerlendirilmektedir., The inflation is a economical unstability form and it is a problem which should not be seen as “normal”. A lot of its economical and social effects which can be negative, disruptive and even destructive can be mentioned like the damaging of the pricing mechanism, the negative effect on the effect of the information provision of the prices, the disruption on the source and the income distribution, the thawing of the savings, the erosion of the buying power of the money, the reduction of the life standard of the narrow and the fixed income public section in the market economies. The inflation problem is the product of wrong and faulty monetary and financial policies in many cases. But, according to an accepted opinion, even though the source of the inflation could be a real reason like the high level of demand, its period and its intensity depends on the “ monetary approval” in the majority of the cases. In other words, the inflation is a monetary problem in many cases and it could be solved with monetary policy methods. It seems that a form of reconciliation have been reached in the recent times after intensive arguments on the subject of what the role and the function of the central banks should have in the economy. The duty of the central banks are to provide the price stability in the economy in which they are situated. Although reaching to this unity in the opinions seems to be wellcomed, the real problem starts afterwards. How is this, the price stability, going to be materialised? The established idea on the materialisation of the price stability lately is to provide the price stability by determining a economical target and applying monetary policies which are suitable for these targets. The exchange rate, a certain monetary magnitude, a nominal income targeting could be counted as the target variables which are used extensively. The advantages and the disadvantages of the policies which are followed to fulfil these stated targets are the point of the issue. For example, “ the exchange rate anchorage “ which was used in the developing countries in the 1990’s and is used in Turkey in the mean time, is evaluated as an method which does not have much success chance.

1990 sonrası dönemde yasanan finansal krizler, finansal kurumların gözetiminin önemini ve bu gözetim sürecinde düzenleyici-denetleyici otoritelerin ve piyasaların daha aktif ve etkin rol almaları gerekliligini açıkça ortaya çıkarmıstır. Uluslararası faaliyet gösteren büyük bankalar risklerini daha iyi ölçebilmek ve yönetebilmek için finans teorisini ve istatistiki modelleme tekniklerini birlikte kullanmak suretiyle yeni yaklasımların öncüsü olmustur. Gelismis ülkelerin otoriteleri ise, finans alanında olusan bu gelismelerin gerisinde kalmamak ve küresel finans sektörünün istikrarlı olmasını saglamak amacıyla Basel-II'nin önünü açmıs bulunmaktadır. Mevcut sermaye yeterliligi düzenlemesi (Basel-I), risklere fazla duyarlı olmaması ve daha karmasık yaklasımların uluslararası düzeyde faaliyet gösteren bankalar tarafından halihazırda kullanılıyor olması dolayısıyla yetersiz kalmıs, ancak Yeni Uzlası'nın (Basel-II) ortaya çıkmasına yardımcı olmustur. Basel-II Uzlasısı'nda kredi ve piyasa riskleri ile operasyonel riske iliskin olarak Basel-I'e kıyasla kapsamlı ve riske duyarlı ölçüm yöntemleri benimsenmis bulunmaktadır. Yeni Uzlasının, orta ve uzun vadede küresel ekonomik düzen üzerinde bir dizi etki yaratması muhtemeldir. Böylesi kapsamlı ve teknik metnin kuskusuz basta bankalar olmak üzere pek çok kesimde etkilerinin olması beklenmektedir. Bu kesimler içerisinde en çok tartısılanlardan biri de KOB'lerdir. Bunda KOB'lerin ülke ekonomilerindeki kritik konumları ve Basel II ile birlikte getirilecek sıkı kurallara uyumları konusunda yasayabilecekleri problemler etkili olmustur. Bu çalısma Türkiye'de Basel II uygulamalarının etkilerinin neler olabilecegi sorusunu cevaplamaya çalısmaktadır., Financial crises experienced in the period after 1990 have revealed the importance of monitoring of financial institutions and that regulatory and supervisory authorities and markets should have more active and effective role in this monitoring process. Internationally operating large banks are the pioneers of new approaches with a view to measure and manage risks better by using finance theory and statistical modeling techniques. Banking authorities of developed countries have paved the way towards Basel-II with the aim of not lagging the developments in this field and ensuring the stability of the global financial system. Current capital adequacy regulation, Basel-I, is being insufficient because of the fact that it is less sensitive to risks and more sophisticated methods have been already in use by large banks. Nevertheless, current accord has led to the emergence of Basel-II. Basel-II has adopted a more comprehensive and sensitive methodology for addressing risks, mainly credit and a new type of risk, operational risk. New Accord has more extensive objectives than those of the current accord. It is likely that the new accord may have a lot of implications on global financial sector in the medium and long run. In order to adapt the new accord, international and national banks will need to approach to risk management in a more sophisticated manner, which in turn may have some effects on international borrowing and domestic credit markets of developing countries especially. This type of comprehensive and technical text is undoubtedly expected to have considerable impacts on many sectors, primarily banking sector. SMEs are one of most controversial ones among them. This is mostly due to their critical positions in the national economies and the problems they may face implementation of very strict rules of Basel II. This study tries to answer the question what the possible impacts of applying Basel II in Turkey may be.

İhracatta imalat sanayinin yapısında meydana gelen gelismeleri, geçmistengünümüze kadar olan iktisat bilimi çerçevesinde görüs ve teorileri inceleyerek,özellikle imalat sanayiinin üretim ve yapısındaki degismelerin 1980'den günümüzeTürkiye'deki etkisinin dönemler itibariyle ele alındıgı bu çalısmada temel amaçülkemizde uygulanan sanayilesme politikları sonucunda imalat sanayiinin yapısındane gibi etkilerde bulundugunu görebilmektir.Bu çalısma ile Türkiye'de ihracata yönelik sanayileseme sürecinde ihracattameydana gelen degisimin imalat sanayinin 1980'den sonra geçirmis oldugu degisimine ölçüde etkiledigi ve bu etkilerin mikro ve makro ekonomik düzeyde ortayaçıkardıgı sonuçların bütüncül bir perspektif içinde analizi kapsanmayaçalısılmaktadır.Bu tez çalısması temel olarak, Türkiye'de 1980'den günümüze kadar kidönemde ihracata yönelik sanayilesme stratejisi uygulamasından sonra imalatsanayiin üretim ve yapısının gelisiminin nasıl gerçeklestirildigini arastırmak veuygulanan yeni sanayilesme stratejisinin basarısını 1980 öncesi sanayilesmestratejisinin basarısıyla karsılastırmaktır. Ayrıca bu çalısma 1980 sonrasında ihracatiçindeki imalat sanayii kuruluslarının gelisme seyrini ve ihracatın Pazar ve bölgeanalizlerini içermektedir., The main objective in this study, which is carried out to examine thedevelopments in exports and the structure of the manufacturing industry, and theopinions and the theories within the context of economic sciences from the past tothe present, particularly dealing with the effects of the changes in the production andthe structure of the manufacturing industry from the 1980?s to the Turkey of thepresent day is to see the impacts of the industrialisation policies on themanufacturing industry.With this article, the extent of the impact of the change in the exports on thechange of the imports industry since 1980 in the exports-related industrialisationprocess in Turkey will be analysed together with the conclusions in the micro andmacro economic levels, in an integral perspective.This thesis will basically compare the evolution of the production and thestructure o the manufacturing industry after the application of the industrialisationstrategy that is exports-oriented from 1980 until the present in Turkey and comparethe success of the new industrialisation strategy with the success of the pre-1980industrialisation strategy. Furthermore, this study includes the evolution trend of themanufacturing industrial organisations in exports after 1980 and the market and theregional exports analysis.

129

ÖZET Türkiye'de tütün destekleme politikaları adlı çalışma, devletin tarım kesimine uyguladığı destekleme politikalarının ortaya konması açısından bir örnek teşkil edeceği düşünülerek seçilmiştir. Ülkemizin, Cumhuriyetin kurulduğu 1923 yılından itibaren yaşadığı en büyük ekonomik bunalım sırasında gündeme gelen tarım destekleme politikaların terk edilmesi ve ya çehresinin değiştirilmesi çalışmaları da seçilen konunun önemini ortaya koymaktadır. Yıllarca tarım kesimini destekleyerek, 1980'li yıllara kadar en önemli ihraç kalemini oluşturan tarımsal ürünlerin miktarını arttırmaya çalışan, bunun yanında nüfusunun 19801i yıllara kadar %60 inin tarımla uğraştığı ülkemizde bu nüfusa politik olarak hitap etme aracı görülen destekleme politikaları ; 1980 den itibaren tarımsal ürünlerin ihracattaki payının azalmaya başlaması ve 1990 lardan sonrada gerek ekonomik krizlerin yoğunlaşması ve gerekse de tarım kesimindeki nüfusun ağırlığının kentlere doğru kayması sonucu tarımın desteklenmesindeki politikaların gözden geçirilmesini zorunlu kılmıştır. Türkiye'de tütün destekleme politikalarını incelerken öncelikle destekleme politikalarının iktisat bilimi açısmdan teorik açılımı ele alınmıştır. Tütün bitkisinin özellikleri kısaca belirtilmiş, Osmanlı İmparatorluğunun tütüne bakışı ve tütün mamullerinden elde edilen vergilerin, devlet maliyesi açısından önemi açıklanmaya çalışılmıştır. Devlet için önemli bir dolaylı vergi geliri oluşturan tütün ve tütün mamullerinin kurumsallaşması İmparatorluk ve Cumhuriyet dönemleri itibariyle ele alınmıştır. Devletin, tütün ve tütün mamullerini kontrol altında tutmak amacıyla kurduğu ve bu tarımsal ürünü desteklemekle görevlendirdiği kuruluş olan ve de günümüze kadar adı tütünle birlikte anılan TEKEL tanıtılmıştır. Tekel'in ülke ekonomisindeki yeri ve tütün piyasalarındaki yeri ve kontrol yöntemleri açıklanmıştır. Tütünün dünyadaki konumu, dünya tütün ticaretinin durumu ile tütün üretiminin Amerika Birleşik Devletleri ile Avrupa topluluğundaki durumu ortaya konmuş, tütün piyasalarının bu ülkelerdeki işleyişi incelenmiştir. Tütün üreticilerinin tarımdaki yeri ve tütün ile ilişkileri ele alınarak, özellikle Doğu ve Güneydoğu Anadolu tarımındaki önemi belirtilmiştir. Tütünün politik amaçlarla kullanılmasının gerek Tekel gerekse de ülke ekonomisi için nelere yol açtığı ortaya konmaya çalışılmıştır. Son ekonomik krizle birlikte desteklenmesinden vazgeçilen tütün bitkisinin üretici ve ekonomi üzerinde ne gibi bir etki yapabileceği incelenmiştir. Tütün üreticisinin tütüne bakışı ve hayatındaki önemi gösterilmeye çalışılmıştır. Sonuç bölümünde iki alternatif üzerinde durulmuştur. Bunların gerçekleşme olasılıkları önümüzdeki iki üretim dönemi içinde görülebilecektir. Araştırmada en önemli kaynağı Tekel Genel Müdürlüğünün verileri oluşturmuştur. Bunun yanında tütün ile ilgili diğer araştırmalar ve kitaplardan da faydalanılmıştır. Bir çok kuruluşun verilerinin internet ortamına taşıması, kaynak ve istatistik veri bulmada araştırmacılara önemli bir kolaylık sağladığı görülmüştür. m 152

Türkiye'de tütün destekleme politikaları adlı çalışma, devletin tarım kesimine uyguladığı destekleme politikalarının ortaya konması açısından bir örnek teşkil edeceği düşünülerek seçilmiştir. Ülkemizin, Cumhuriyetin kurulduğu 1923 yılından itibaren yaşadığı en büyük ekonomik bunalım sırasında gündeme gelen tarım destekleme politikaların terk edilmesi ve ya çehresinin değiştirilmesi çalışmaları da seçilen konunun önemini ortaya koymaktadır. Yıllarca tarım kesimini destekleyerek, 1980'li yıllara kadar en önemli ihraç kalemini oluşturan tarımsal ürünlerin miktarını arttırmaya çalışan, bunun yanında nüfusunun 1980'li yıllara kadar %60 inin tarımla uğraştığı ülkemizde bu nüfusa politik olarak hitap etme aracı görülen destekleme politikaları ; 1980 den itibaren tarımsal ürünlerin ihracattaki payının azalmaya başlaması ve 1990 lardan sonrada gerek ekonomik krizlerin yoğunlaşması ve gerekse de tarım kesimindeki nüfusun ağırlığının kentlere doğru kayması sonucu tarımın desteklenmesindeki politikaların gözden geçirilmesini zorunlu kılmıştır. Türkiye'de tütün destekleme politikalarını incelerken öncelikle destekleme politikalarının iktisat bilimi açısından teorik açılımı ele alınmıştır. Tütün bitkisinin özellikleri kısaca belirtilmiş, Osmanlı İmparatorluğunun tütüne bakışı ve tütün mamullerinden elde edilen vergilerin, devlet maliyesi açısından önemi açıklanmaya çalışılmıştır. Devlet için önemli bir dolaylı vergi geliri oluşturan tütün ve tütün mamullerinin kurumsallaşması İmparatorluk ve Cumhuriyet dönemleri itibariyle ele alınmıştır. Devletin, tütün ve tütün mamullerini kontrol altında tutmak amacıyla kurduğu ve bu tarımsal ürünü desteklemekle görevlendirdiği kuruluş olan ve de günümüze kadar adı tütünle birlikte anılan TEKEL tanıtılmıştır. Tekel'in ülke ekonomisindeki yeri ve tütün piyasalarındaki yeri ve kontrol yöntemleri açıklanmıştır. Tütünün dünyadaki konumu, dünya tütün ticaretinin durumu ile tütün üretiminin Amerika Birleşik Devletleri ile Avrupa topluluğundaki durumu ortaya konmuş, tütün piyasalarının bu ülkelerdeki işleyişi incelenmiştir. Tütün üreticilerinin tarımdaki yeri ve tütün ile ilişkileri ele alınarak, özellikle Doğu ve Güneydoğu Anadolu tarımındaki önemi belirtilmiştir. Tütünün politik amaçlarla kullanılmasının gerek Tekel gerekse de ülke ekonomisi için nelere yol açtığı ortaya konmaya çalışılmıştır. Son ekonomik krizle birlikte desteklenmesinden vazgeçilen tütün bitkisinin üretici ve ekonomi üzerinde ne gibi bir etki yapabileceği incelenmiştir. Tütün üreticisinin tütüne bakışı ve hayatındaki önemi gösterilmeye çalışılmıştır. Sonuç bölümünde iki alternatif üzerinde durulmuştur. Bunların gerçekleşme olasılıkları önümüzdeki iki üretim dönemi içinde görülebilecektir. Araştırmada en önemli kaynağı Tekel Genel Müdürlüğünün verileri oluşturmuştur. Bunun yanında tütün ile ilgili diğer araştırmalar ve kitaplardan da faydalanılmıştır. Bir çok kuruluşun verilerinin internet ortamına taşıması, kaynak ve istatistik veri bulmada araştırmacılara önemli bir kolaylık sağladığı görülmüştür. Tekel Genel Müdürlüğü

117

ÖZET Türkiye'de `Özel Çevre Koruma Alanı` altına alınarak; 12 Özel Çevre Koruma Alam yaratılmıştır. Bunlardan bir tanesi de; `Gökova Özel Çevre Ko ruma Alanı`dır. Koruma altına alınan bölge Gökova Körfezi içi olup, turizm merkezlerinden (Bodrum ve Marmaris daha çoktur) organize edilen turist ve turist gruplarının bu bölgeyi karayoluyla veya deniz yoluyla gezi alanı olarak kullanmaları sağlanılmaktadır. Turizm sektörünü önemli bir konu haline getiren birinci faktör olarak; iş gücü ihtiyacının diğer sektörlere göre daha fazla olması nedeniyle `gelişmekte` olan veya `azgelişmiş ülkelerde` ekonomik kalkınmada önemli bir etkendir. İkinci olarak; bölgelerarası geri kalmışlığı ortadan kaldırabilecek bir sektör olabilme özelliğindedir. SUMMARY Recently; several `Special Nature Protection Areas` have been created in Turkey. One of these is Gökova Bay. The purpose of this study is to examine development of tourism in the Area. Industrial threats to the environment in relation to tourism are discussed and tourism management strategies available for environmental protection are examined. The tourism industry makes an important contribution to employment, much of it being to the less economically developed regions of the country, thus helping to equalize the geographical distribution of income. In 1998, The Marmaris and Bodrum Tourism industry earned 392.568.000 dollars came from foreign visitors and was Turkish tourists, spending. The natural environment is an important factor in Marmaris' s and Bodrum' s tourism product. The tourist industry relies heavily on the country side environment which is still full off wildlife and being clean and restful. 89

218

157

98

235

Bu çalışmada spor teslislerinin hangi oranda etkin kullanıldığı ve bunu etkileyen faktörler ile bu faktörlerin etki oranlan araştırıldı. Çalışma kapsamına Bursa merkezde ve Uludağ'da bulunan 56 spor tosmi alındı. Spor tesislenin etkin kullanılıp kullanılmadığını belirleyen 1. Sosyal Anket Formu; sezon öncesi, sezon içi ve sezon sonrası olmak üzere üç kez, buna etki eden faktörler ve bu faktörlerin ne oranda etkilediğini belirleyen 2. Anket Formu ise bir kez uygulandı. Spor tesislerinin etkin kullanımını belirlemek amacıyla aşağıda belirlenen çalışmalar yapıldı. 1 - Spor tesislerinin yıllık çalışma sürelerinin araştırılması, 2 - Spor tesislerinin günlük çalışma sürelerinin araştırılması, 3 - Hafta içinde çalışmadığı gün sayısı, 4 - Bir yıllık çalışma süresi içindeki çalışma kapasitesi, 5 - Bir yıllık süre içindeki çalışma kapasitesi, 6 - Olabilecek kapasite artışı, 7 - Kapasite artışının sonucu spor yapan kişi sayısındaki olabbilecek günlük artış, Spor tesislerinin kullanımını etkileyen faktörleri ve bunların tesis işletim kapasitesini hangi düzeyde etkilediğini belirlemek amacıyla aşağıdaki konularda araştırma yapıldı. 1 - Spor tesislerinin personel sayısının araştırılması, 2 - Tesiste bir antrenman süresinde maksimum çalışabilecek sporcu sayısının saptanması,3 - Başka kuram ve kuruluşlarla ortak çalışma durumlarının belirlenmesi, 4 - Tesisin günlük ve yıllık çalışma sürelerinin araştırılmağı, 5 - Tesisde farklı spor branşı ve tesislerin araştırılması, 6 - Tesisin ulaşım, kirli hava ve sesten etkilenme durumunun araştırılması, 7 - Tesisde sporcuların bekleme ve dinlenme yerlerinin araştırılması, 8 - Tesisin WC-Pisuvar, ve araba park yerlerinin araştırılması, 9 - Tesisin su kaynağı ve sağlık hizmetlerinin araştırılması, Araştırmamızda uygulanan sosyal anket formları, 56 spor tesisinde görev yapan idareci, antrenör, ant. yardımcısı, teknik eleman, temizlikçi ve beden eğt. öğretmenlerinden oluşan 400 kişiye uygulandı. Çalışma sonucunda, Bursa Merkez ve Uludağ'da bulunan spor tesislerinin, genel ortalama alındığında kapasite kaybının % 67 olduğu saptandı. Aynı özelliğe sahip spor tesislerinin ayrı ayrı ortalaması alındığında; 1 - Kapalı spor salonlarında % 55, 2 - Açık yüzme havuzlarında % 71, 3 - Tenis kortlarında % 53, 4 - Kayak spor tesislerinde % 81, 5 - Halı futbol sahalarında % 61, 6 - Özel Spor Merkezlerinde %77,5 şeklinde bulundu. Spor tesislerinin çalışma kapasitesini doğrudan ilgilendiren özelliklerle buna etkisi olabilecek aktörler karşılaştırıldığında tümü arasında farklı düzeylerde de olsa ilişki olduğu görüldü ve tesislerin kapasitelerini kullanımları üzerine bu aktörlerin etkili oldukları belirlendi Anahtar kelimeler : Spor Tesisleri - Optimum Kapasite- Kapasite Kullanımında Etkili Faktörler. SUMMARY Ih this study we exammed to what extent sports facılıtes are efficiently utilised, what factors influence this utilization, and the influenca percentage of fee factors within the seoge of this study were included 56 sports faculties m the city of Bursa and at Uludağ. We administered two guestionnaries: The former, which was designed to determine whether sports facilities are used efficiently, was administered there times: pre-season, in-season and post season and the latter, designed to determine the factors influencing this and to what extent these factors were influential, was administered only once. The following studies were carried out in an attempt to determine fee efficient use of sports facilites: 1. Annual active periods, 2. Daily active time, 3. Off» days within the week, 4. Utilization capacity within an annual active period, 5. Optimum utilization capacity if active allyear round, 6. Possible capasity inrease, 7. Daily increase in the number of people practising sports as a result of cpacity increase. The following studies were carried out in order to determine the factors influencing the use of sports facilities and the extent of this influence: 1. Increase in the number of personnel employed in sports facilities,2. Determiflinig maximum number of afeletes to train in a given period in the facility, 3. Cooperation with other institutions and orgnizationg, 4. Determining daily and yearly active periods of the facility, 5. Determining different sports branches and corresponding utilities, 6. To fee esctent fee facility is influenced by accessibility, our pollution, and noise, 7. Waiting rooms and recreation facilities, 8. Availability of WC-reservois, and parking lots, 9. Water need and health services. These questionnaires were administered to 400 people consisting of managers, trainers, trainer assistants, tecnicai personnel, janitors and physical training teachers employed in these facilities, As a result we observed feat fee sports facilities situated at Uludağ has 67 % capacity loss on fee average. When fee average is teken for sports facilities wife fee same features, fee capasity loss is as follows: 1. 55 % for indoor sports facilities, 2. 71 % for outdoor (open) swimming pools, 3. 53 % for tennis courts, 4. 81% for ski facilities, 5. 61 % for carpeted football pitches, 6. 77.5 % for private sports centres. Correlatious were observed, though at different levels, when fee features related directly to optimum capacity of fee sports facilities and fee factors possibly having an effect on them were compatred also, we abserved feat these factors influenced fee utilization of these facilities. Key words: Sport facilities- Optimum capacity-Factors influencing fee capacity. 74

ÖZET Ülkemizde spor tesislerine ayrılan kaynaklar ve tesis yatınmlan önemli bir yer tutmaktadır. Bu tezin hazırlanmasındaki amaç, ülkemiz kıt kaynaklarının halkın eğilimleri doğrultusunda ne denli etkin olarak kuUanddığının saptanmasıdır. Ülkemizdeki tesis politikasının ve kaynak kullanımının etkinliğini saptamada bir örnek oluşturmak üzere Bursa yöresinin incelenmesi ve araştırılması tezin temel amacıdır. Bursa* da bulunan spor tesisleriyle ilgili veriler Milli Eğitim Müdürlüğü, Uludağ Üniversitesi Yapı İşleri Dairesi ve Bursa Gençlik ve Spor Ü Müdürlüğü kayıtlarından elde edilmiştir. Çalışmamızdaki spor dallarına göre spor tesislerinin okullar ve il merkezindeki durumları belirlenmiş, tesis başına ortalama 2.2 17 öğrencinin düştüğü saptanmıştır. 233.586 kişilik ana kütlenin seçiminde tabakalı ömeklem yöntemi kullanılmış, % 2 anlamlıhk seviyesine göre 2.009 kişilik ömeklem hacmi, oıantûı dağıtım yöntemiyle belirlenmiştir. Belirlenen bu ömeklem hacmine anket uygulanmıştır. Uygulanan anket yoluyla elde edilen bilgiler bilgisayara `systat` istatistik paket programı kullanılarak yüklenmiştir. Systat istatistik programının getirdiği kolaylıktan yararlanılarak istatitiksel analMer F nin 0.05 den küçük olduğu değerler anlamlı sayılarak yapılmışta`. Çalışmamızdan elde edilen sonuçlara göre;. Ele alınan örneklemin % 95' inin spora ilgi duyduğu, * % 56* sının seyirci, % 17.4' ünün lisanslı sporcu olduğu,. % 3 1' inin spor yapmak için gerekli ortamı bulduğu, * % 68' inin semtlerinde spor tesisi bulunmadığını ifade ettiği, I. % 89 unun Bursa' daki spor tesislerini yetersiz buluduğu,. Spor yapanların daha çok okul, ev ve açık havadan yararlandıkları,. % 67.6 lık bir kitlenin spor yapmak için herhangi bir girişimde bulunmadığa. Spor yapanların % 1 1.3' ü hergön, % 20.6' sı haftada 3-5 gön, spor yaptıkları, « Takım ve bireysel sporların yapılmasında kuruluşların daha etkin olmasının istendiği, tespit edilmiştir. Halkın spor yapma düzeyi; spor yapmak için gerekli ortamı bulabilmesi, spor yaparken yararlanılan tesisi seçmesi ve sporu Mediği yerler gibi fiziksel, yaş, cinsiyet ve doğum yeri gibi kişisel, mesleki gruplar ve toplam hane hala gelirleri gibi sosyo-ekonomik etmenlerce belirlenmektedir. Ahahtar kelimeler ~, Spor Tesisleri SUMMARY The Tendency Of The Inhabitants Of Bursa And Her Environments To The Sport» And Its Effects On The Determination Of The Political Direction For The New Sports Facilities The investments of the new sports facilities getting greater importance in Turkey. The aim of this thesis is how to use efficiently of the scantry means of our country in direction of the people's tendency. The objective of this thesis is to prepare an example on the investigation of the policy of the facilities and for the determination of the efficiency of the Bcantry means of Bursa and her environments The data related to the sports facilities existing in Bursa, were found out from the documents and records of the Ministry of National Education, the Surveyor' s Office of the `Uludağ` University and the Provincial Direction of Bursa for Youth and Sport In our study, the condition of the existing sports facilities, had been determined in schools and in the provincial capital, considering the different forms of sports. The frequency, of the facilities were an average of 2.217 students per facility. For the selection of the basic group of 233.586 persons, the class-representation method had been used. Corresponding to the level of 2 per cent giving evidence, a representative groupof 2.009 persons had been determinated by the method of proportional distribution. This determinated representative group had been interviewed, The data of this in vistigation were filed into a computer, using the statistical program, `systat`. Statistical analyses were made by this program considering the value P = less than 0.05 as giving evidence. The results of our study are as follows; * 95 per cent of the participants are interested in sports; * 56 per cent of the participants are spectators; 17,4 per cent are licenceed sportsmen; * 3 1 per cent find convenient place for sports; * 68 per cent of them, do not find sports facilities in their environment. * The sports facilities of Bursa are not sufficient for 89 per cent of the participants; * They are generally using schools, home and free area for sports; * 67,6 per cent does not have enough a motion for making sports; * 1 1,3 per cent of participants making sports everyday, and 20,6 of them,3 to 5 days a week; * The people's want is to show the firms in team and personal sports activities. The level of the people who makes sports, were determined by, * Physical factors; mid the right place for sports and facilities looking lor sports activities, * Personal factors; like age, sex and place of birth, and * Socio-economical factors; like occupation and family income. Key words ; Sports Facilities 79