Search

Büyüme hedefi olan ve sürekli gelişmeyi hedefleyen firmaların hayatta kalarak varlığını sürdürmeleri için; yeni öngörüler, stratejiler ve en önemlisi onlara yol gösterebilecek veri analizlerine ihtiyaç duymaktadırlar. Bu analizler sayesinde firmalar, yoğun rekabet ortamında hızlı ve en doğru kararı verebilir durumda olabileceklerdir. Varlıklarını devam ettirebilmek isteyen üreticiler, bir yandan artan müşteri beklentilerini karşılamak isterken bir yandan da maliyetlerini en az seviyede tutmayı amaçlamaktadırlar. Firmalar içinde bulundukları mevcut yapı öncesine bir yolculuk yaptıklarında, karar mekanizmalarını daha doğru kullandıklarını düşünerek hareket ederler. Bu sebepledir ki, deneyimler bizlere her zaman doğru yolu gösterir sözü bu noktada kanıtlanabilir nitelikte olmaktadır. Bu çalışmada, firmaların geçmiş yıllara ait ciro ve karlılık durumu analiz edilerek veri madenciliği teknikleri içerisinde yer alan; yapay sinir ağı, destek vektör makineleri ve regresyon ile doğru sonuca ulaşması hedeflenmektedir. Önceki yılların verileri analiz edilerek, yeni bir yılın verileri hakkında ön görü sahibi olmak hedeflenmektedir. Bu doğrultuda, geliştirilebilecek stratejiler sonucunda karlılık seviyesinin artacağını düşünmemek elde değildir. Bu çalışmada amaçlanan, bu doğrusal düşünceyi matematiksel olarak ispatlayarak hedefe sağlam adımlar ile ilerleyebilmektir. Durumun kanıtlanabilmesi amacıyla, beyaz eşya sektöründe faaliyet gösteren firmanın; sevk verileri bağımlı değişken, reel kesim güven endeksi, gayri safi yurtiçi hasıla, sanayi üretim endeksi, evlenme oranı, tüketici güven endeksi ve ekonomi güven endeksi ise bağımsız değişken olarak aylık bazda alınmıştır. Veriler uygulama aşamasında, Weka programında test edilmiştir. Satış tahminleri üç ayrı yöntem ile ayrı ayrı test edilmiş ve sonuçlar birbirleri ile kıyaslanmıştır. For companies with growth targets and continuous development to survive and survive; they need new insights, strategies and, most importantly, analysis of the data that can guide them. Thanks to these analyses, companies will be able to make the fastest and most accurate decision in an intensely competitive environment. In this study, the turnover and profitability status of the companies for the past years are analyzed and included in the data mining techniques; it is aimed to achieve the right result with artificial neural network, support vector machines and regression. By analyzing the data of previous years, it is aimed to have a foresground about the data of a new year. Accordingly, it is notible not to think that the level of profitability will increase as a result of the strategies that can be developed. The aim of this study is to prove this linear thinking mathematically and to move forward with solid steps towards the goal. In order to prove the situation, the company operating in the white goods sector; the referral data are taken on a monthly basis as dependent variable, real sector confidence index, gross domestic product, industrial production index, marriage rate, consumer confidence index and economic confidence index as independent variables. The data was tested in the Weka program during the implementation phase. Sales estimates were tested separately by three different methods and the results were compared with each other.

Nüfusun hızla artması, ekonomik gelişmeler ve sanayileşme faaliyetleri elektrikenerjisine ihtiyacı günden güne arttırmaktadır. Enerji kaynaklarının giderek azalması,elektriğin sürdürülebilir arzının sağlanması için tehlike oluşturmaktadır. Türkiye'debirincil enerji kaynaklarının çoğu ithal edilmekte ve bu yüzden elektrik üretimfaaliyetlerinin planlı şekilde yürütülmesi önem teşkil etmektedir.Çalışmada, Türkiye'nin aylık elektrik tüketimi, ekonomik değişkenler ve hava durumudeğişkenleri bir arada kullanılarak tahmin edilmeye çalışılmıştır. Tahmin yöntemi olarak,istatistiksel tahmin yöntemlerine güçlü bir alternatif olan Yapay Sinir Ağları tercihedilmiştir.Tezin ilk bölümünde elektik tahminiyle ilgili literatür araştırılmış ve kullanılacakyöntemin detaylarına bu bilgiler ışığında karar verilmiştir. Sonrasında Yapay SinirAğlarının teorik altyapısı ve Türkiye'nin elektrik enerjisi genel görünümü incelenmiştir.Uygulama kısmında Çok Katmanlı Yapay Sinir Ağıyla Türkiye'nin Şubat 2019 ve Ocak 2020tarihleri arasındaki aylık elektrik tüketim tahmin edilmiştir. Rapid increase in population, economic developments and industrialization activitiesincrease the need for electric energy day to day. The consistent decline in energyresources poses hazard for sustainable supply of electricity. Turkey imports most of theprimary energy sources therefore it is significant to conduct planned electricitygeneration activities.In this study, monthly electricity consumption, economic variables and weatherconditions of Turkey has been studied together to make an estimation. As an estimationmethod, Artificial Neural Networks, which are a powerful alternative to statisticalestimation methods, are preferred.In the first part of the thesis, literature about electricity estimation is searched and thedetails of the method to be used are determined in light of this information. In thesecond part of the thesis, theoretical background of Artificial Neural Networks and thegeneral overview of electrical energy in Turkey were examined. In practice, theestimation was made with Multilayer Perceptron and monthly electricity consumptionof Turkey between February 2019 and January 2020 are estimated. 88

The concept of death, although appears as one of the fundementalproblematic concepts of the history of philosophy, attained its ontologicaland existential content in Heidegger and Sartre. Heidegger positioned thephenomenon of death as a possibility that determines the existence of Dasein, andgives meaning to life. Unlike in Heidegger, in Sartre we confront with the conceptat stake, as an absurd fact which evokes nausea and anxiety in the human being.&nbsp, Ölüm kavramı, felsefe tarihinin temel sorunsal kavramlarından biri olarakkarşımıza çıkmakla birlikte ontolojik ve varoluşsal içerimine Heidegger veSartre’da ulaşmıştır. Heidegger, ölüm fenomenini Dasein’ın varoluşunu belirleyenve yaşama anlam veren bir olanak olarak konumlandırmıştır. Sartre’da ise sözkonusu kavram, Heidegger’den farklı olarak yaşamı değerden düşüren, insandabulantı ve kaygı uyandıran absürt bir olgu olarak karşımıza çıkmaktadır.&nbsp

Bu çalışma, felsefe tarihinde temel sorunsal kavramlardan biri olan ölüm kavramının M. Heidegger ve J. P. Sartre'daki izdüşümünü ele almayı amaçlamaktadır. Bu bağlamda ilk olarak M. Heidegger'in Varlık ve Zaman'daki ölüm kavramına ilişkin analizleri açığa çıkarılmaya çalışılmış ve Heidegger'in ölüme verdiği anlamın Sartre'ın Varlık ve Hiçlik yapıtındaki izdüşümlerine geçilmiştir. Tez bu bağlamda üç bölümden oluşmaktadır.Tezin birinci bölümünün konusunu Heidegger'de ölüm kavramı ve analizi oluşturmaktadır. Heidegger'in Varlık ile dünyada Dasein varlık tarzında bulunan insan arasında kurduğu ilişkide Dasein'ın varoluşunun anlamına dönüşen Varlığın anlamı sorununun çözümlenmesinde ölüm kavramının merkezi bir öneme sahip olduğu açığa çıkarılmıştır.Tezin ikinci bölümünün konusunu ise, Sartre'ın Varlık ve Hiçlik yapıtında ortaya koyduğu Varlık anlayışı bağlamında ölüm kavramına ilişkin düşünceleri oluşturmaktadır. Çalışmanın bu bölümü Sartre'ın saçma, ölüm ve özgürlük arasında kurmuş olduğu ilişkiyi analiz etme çabası içinde olmuştur.Tezin üçüncü bölümünde ise, Heidegger'in ve Sartre'ın ölüm kavramına ilişkin düşünceleri karşılaştırmalı olarak analiz edilerek, aralarındaki ortak noktalar ve ayrımlar açığa çıkarılmaya çalışılmıştır. This study aims to deal with projections of the concept of death, which is one of most problematic concepts in the history of philosophy, on M.Heidegger and J.P.Sartre. Within this context, first we have tried to reveal the analysis of Martin Heidegger in Being and Time concerning the concept of death and then moved on to projections of the meaning that Heidegger ascribed to the concept of death on Sartre's work of Being and Nothingness. The thesis, within this context, consists of three chapters.The subject of the first chapter comprises the concept of the death in Heidegger and his analysis regarding that concept. We have uncovered that in the analysis of the problem of the meaning of Being which turns into the meaning of the existence of Dasein in the relationship that Heidegger establishes between the Being and the human that exists in the world in a special mode of Being called Dasein, the concept of death is of a central importance. As for the subject of the second chapter, it comprises thoughts of Sartre in his work of Being and Nothingness, on the concept of death within the context of understanding of Being. This chapter tries to analyze relations which Sartre establishes among the absurd, death and freedom. As for the third chapter, we have analyzed thoughts of Heidegger and Sartre in a comperative way, and tried to uncover common points and distinctions between them. 104

Bu tezde, Türkiye'de son yirmi yıldır, Avrupa'da ise daha uzun bir süredir tartışılan ?Anayasal Vatandandaşlık? kavramının, ulusal vatandaşlık anlayışı ile çokkültürlü vatandaşlık hipotezlerinin çıkmazlarına bir çözüm üretebilmek noktasında işlevselliği incelenmeye çalışılmıştır. Bu amaçla, vatandaşlık kavramının gelişimi tarihsel süreçlerle anlatılmaya çalışılmış, modern vatandaşlık, ulusal vatandaşlık ve çokkültürlü vatandaşlık kavramlarına kapı aralanmıştır. Konuyla ilgili olarak Avrupa ülkelerinden bazı örneklere ve Kanada'ya vatandaşlık uygulamaları kapsamında yer verilmiş; buradan, ülkemizde vatandaşlık kavramının geçirdiği aşamalar ve geldiği son noktaya kısaca göz atılmıştır. Tezin arka planında, hala yaşam mücadelesi veren ulus-devlet yapılanmalarının, ulusal azınlıklar ve göçmenler gerçeği karşısında geliştirilen çokkültürlü vatandaşlık pratikleri ile klasik ulusal vatandaşlık pratiklerinin çekişmeleri arasında, bir seçim yapmak mecburiyetinde kalmaksızın, vatandaşlık sorununu en pratik ve en hasarsız bir şekilde çözüp çözemeyecekleri sorusu yer almaktadır. Bu sebeple ilk olarak ulus devlet yapılanmasının vatandaşlık konusuyla doğrudan ilgisi olduğuna inanılan bazı unsurları incelenmiş; akabinde, ulus-devlet yapılanmalarının anayasal vatandaşlık kavramına körü körüne sırt çevirmeden, kavramı doğru tahlil ederek ve kendi özel şartlarına evirerek bir çözüme kavuşup kavuşamayacakları sorusu, Türkiye örneğinden hareketle cevaplanmaya çalışılmıştır. Osmanlı geleneğine, yeni Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin kuruluş ilkelerine ve anayasalarına değinilerek Türkiye için anayasal vatandaşlık önerisinin gerçekçi bir temeli olabilir mi sorusuna cevap arama çabasıyla sona erdirilen tez, ülkemiz açısından çok tartışmalı olan vatandaşlık konusuna bir ışık tutmak ümidiyle yazılmıştır.Anahtar Kelimeler: Modern Vatandaşlık, Ulusal Vatandaşlık, Anayasal Vatandaşlık, Çokkültürlülük. ?Constitutional Citizenship? has been discussed for the past twenty years in Turkey and longer in Europe. In this thesis, ?Constitutional citizenship? has been tried to analyze that its functionality at the point where to create a solution for dilemma of national citizenship concept and multicultural citizenship hypothesis. For this purpose, the development of citizenship concept is tried to beexplained with historical process, a door has opened to modern citizenship, national citizenship and multicultural citizenship concepts. Relating to the subject, some examples from European countries and Canada -within the concept of citizenship practice- have taken place; hence, the processes that concept of citizenship has developed in our country and its place today, has been glanced shortly. Behind the thesis, there is a question of solving the citizenship problem with a practical and the most 'damage free' way in a situation where nation-state settlements which are still struggling to live, the struggle between classical national citizenship practices and multicultural citizenship practices created due to national minorities and immigrants. Because of this, first of all, some facts that are believed to be related directly with the topic of citizenship in nation-state structure, subsequently, nation-state structures without refusing constitutional citizenship concept, a question tried to be answered in the point of Turkey example with analyzing the concept right and addressing the special conditions. The thesis mentions Ottoman tradition, new TurkishRepublic nations? institution principles and constitutions and it finishes with effort to find an answer to question: ?Could there be a realistic basis of constitutional citizenship for Turkey?? This thesis has been written with the hope to enlighten the citizenship subject that is very controversial for our country.Key Words: Modern Citizenship, National Citizenship, Constitutional Citizenship, Multiculturalism. 422

Purpose- Airline industry is very important for modern society and has a crucial role for globalization and business development by connecting regions, promoting global trade and tourism and hence enabling economic and social development. Over the last two decades, the troubled airlines were oftenly on news delebrating financial difficulties, layouts and distrupted sceduled flights. Covid-19 also has a crucial impact on the deterioration of the industry due to quarantinas and break downs for travel and business. This empricial research intends to analyse and rank the financial performance of the top 11 airlines in the Word for the periods of 2019-2020-2021 (Covid era) and also group and rank these airlines as US Airlines, European Airlines and Chinese Airlines. Methodology- This study employs TOPSIS method. 11 biggest airline companies are selected by the total revenue generated in 2021. A total of 18 financial indicators are used to measure the profitability, liquidity, financial structure and operational efficiency for the period of 2019-2021. Utilizing a TOPSIS analysis, the performance scores of these airline companies are calculated and a ranking is determined according to these scores. Findings- United Airlines, Delta Airlines and Southwest Airlines are the top performers in 2019. These airlines have a big drop in 2020 and their performance ranks are 8, 10 and 7, respectively. The best performer in 2020 is the Turkish Airlines. Also, United Airlines and Southwest Airlines show a fast recovery in 2021 by ranking 2 and 1, respectively. When performance ranking is applied for the groups of companies (namely; USA based, Europe based and China based companies), the USA based group is the best performer in 2019, the worst performer in 2020 and the second best performer in 2021. Meanwhile, China based group are the best performer in 2020 and 2021. Conclusion- This study shows that the Covid era has affected profitability and operational efficiency of airline companies significantly. As a result of the study, it is observed that China based airline companies managed the Covid era better than the USA based and European based airline companies. Keywords: TOPSIS, multi-criteria decision making, financial ratios, airline companies, performance ranking. JEL Codes: C02, D22, D53

Zaman temelli faaliyete dayalı maliyet sistemi, geleneksel ve faaliyet tabanlı maliyet sistemlerinin eksik yanları dikkate alınarak geliştirilmiştir. Bu sistem özellikle faaliyetlere ait maliyetlerin daha doğru şekilde belirlenmesine olanak sağlamaktadır. Günümüzde yoğun rekabette ayakta kalmak isteyen işletmeler müşteri kârlılığına odaklanmaktadır. Müşteri kârlılık analizi, müşteri maliyetlerinin doğru şekilde hesaplanmasını temel almaktadır. Müşteri maliyetlerinin hesaplanmasında Zaman temelli faaliyete dayalı maliyet sistemi gerekli bilgiyi sağlayarak doğru maliyet ölçümü yapabilmek için harcanan zaman faktörünü hesaba katmaktadır. Çalışmada muhasebe meslek mensuplarının maliyetleri, zaman temelli faaliyete dayalı maliyetleme yaklaşımına göre yeniden hesaplanmakta ve bu müşterilerin kârlılık analizi yapılmaktadır. Bu kapsamda faaliyetlerin tanımlanması ve faaliyetlere ilişkin zamanların belirlenmesinde, nitel ve nicel yöntemlerin bir arada kullanılmasını sağlayan karma araştırma yönteminden yararlanılmıştır. Sonuç olarak, bir hizmet işletmesi olan SMMM’lerin her bir müşterisine ilişkin zaman temelli faaliyet maliyetleri hesaplanmış ve bu müşterilerden elde edilen hasılat ile karşılaştırılarak her bir müşteriden elde edilen kâr veya zarar tespit edilmiştir., The time-based activity-based cost system has been developed taking into account the shortcomings of traditional and activity-based cost systems. This system enables the costs of the activities to be determined more accurately. Businesses that want to survive in an intense competitive environment focus on customer profitability. Customer profitability analysis is based on accurate calculation of customer costs. In the calculation of customer costs, the time-based activity-based cost system takes into account the time factor spent in making the right cost measurement by providing the necessary information. In the study, the costs of professional accountants are recalculated according to the time-based activitybased costing approach and the profitability analysis of these customers is performed. In this context, a mixed research method, which enables the use of qualitative and quantitative methods together, was used in defining the activities and determining the time related to the activities. As a result, the time-based activity costs for each customer of SMMM, which is a service business, were calculated and profit or loss from each customer was determined by comparing them with the revenue obtained from these customers.

Zaman temelli faaliyete dayalı maliyet sistemi (ZTFDM), geleneksel maliyet ve faaliyet tabanlı maliyet sistemlerinin eksik yanları dikkate alınarak geliştirilmiştir. Bu sistem özellikle faaliyetlere ait maliyetlerin daha doğru ve daha etkin bir şekilde belirlenmesine olanak sağlamaktadır. ZTFDM güncellenmesi kolay, sürdürülebilirliği basit olan ve atıl kapasite maliyetini de en doğru şekilde hesaplayan bir sistemdir. Günümüzde yoğun rekabette ayakta kalmak isteyen işletmeler müşteri kârlılığına odaklanmaktadır. Müşteri kârlılık analizi, müşteri maliyetlerinin doğru şekilde hesaplanmasını temel almaktadır. Müşteri maliyetlerinin hesaplanmasında Zaman temelli faaliyete dayalı maliyetleme sistemi gerekli bilgiyi sağlayarak doğru maliyet ölçümü yapabilmek için harcanan zaman faktörünü hesaba katmaktadır. Çalışmada muhasebe meslek mensuplarına ZTFDM uygulanarak müşteri kârlılık analizinde kullanılmasına yönelik sonuçlar analiz edilmeye çalışılmıştır. Sistemin, muhasebe meslek mensuplarının müşteri kârlılık analizinde kullanılmasının neden olduğu farklılıklar ve sağladığı yararlar üzerinde durulmuştur. Bu çerçevede, nitel ve nicel yöntemlerin birlikte barındıran karma araştırma yöntemi kullanılarak ZTFDM sisteminin analiz sonuçlarını ne şekilde etkilediği gösterilmeye çalışılmıştır.