Search

"Tarihi Sevdiren Adam" olarak anılan Ahmet Refik Altınay, tarihi bir bilim olarak görmüş ve bu alana yazmış olduğu önemli eserlerle büyük katkılar sağlamıştır. Bu önemli eserlerden biri olan ve toplam altı ciltten oluşan Büyük Tarih-i Umumi'de Altınay ilk çağlardan başlayarak dünya tarihini ana hatlarıyla ele almıştır. Bu eserin birinci cildinde bir giriş mahiyetinde kaleme almış olduğu yazısında tarihin de bir bilim olduğunu savunmuş. Bu düşüncesini Avrupa tarihçilerinin sözleriyle de pekiştirmiştir. Tarihin bir bilim olduğunu ispatladıktan sonra diğer bilimlerle ilişkisi ele almış ve hatta diğer bilimlerden bazılarını da açıklamıştır. Daha sonra ise tarihin çağlara ayrılmasını konusunda önemli izahlarda bulunmuştur. Umumi Tarih gibi büyük eserin ilk girişinde tarih bilimine ve tarihçiliğe dair düşüncelerini açıklamıştır.

Hristiyanlık ile özdeşleşmiş olan misyonerlik faaliyetlerine dünyanın hemen hemen her bölgesinde olduğu gibi Osmanlı Devleti'nde de rastlanmaktadır. XVI. yüzyıl gibi erken dönemlerden itibaren Osmanlı topraklarında görünen misyonerler Osmanlı Devleti'nin güçlü olduğu dönemlerde herhangi bir tehlike arz etmezken devletin zayıflamasıyla birlikte etkinliklerini arttırmıştır. Başta Katolik ve Protestan misyonerler olmak üzere farklı Hristiyan mezhep ve kuruluşlara mensup misyonerler Osmanlı Devleti'nde yoğun çalışmalarda bulunmuştur. Bu misyoner gruplarından birini de Katolik Cizvit misyonerler oluşturmaktadır. Cizvitler XVI. yüzyıldan itibaren Osmanlı coğrafyasında varlıklarını göstermiş ve Fransa tarafından desteklenmişlerdir. Bu çalışmada Cizvit misyonerlerinin İstanbul, Lübnan, Adana, Kayseri, Sivas, Tokat, Amasya ve Merzifon şehirlerindeki faaliyetleri incelenerek değerlendirilmiştir. Missionary activities identified with Christianity are encountered in the Ottoman Empire, as in almost every region of the world. Although the missionaries who were present in the Ottoman lands as early as the XVI. century did not pose any danger during the periods when the Ottoman Empire was strong, they increased their activities with the declining of the state. Missionaries belonging to different Christian sects and institutions, notably the Catholic and Protestant missionaries, worked extensively in the Ottoman Empire. One of these missionary groups was made up of Catholic Jesuit missionaries. The Jesuits showed their existence in the Ottoman geography since the XVI. century and were supported by France. In this study, the activities of Jesuit missionaries in Istanbul, Lebanon, Adana, Kayseri, Sivas, Tokat, Amasya and Merzifon cities were examined and evaluated. 172

Kültürün dışa açılımı ve tanınırlığının artmasında çeviri önemli bir rol oynar. Özellikle kültürün aynası olan; bir toplumun özvarlığı, yaşantısı, tarihi, alışkanlıkları, düşünce yapısı vb. hakkında çok yönlü bir aktarımda bulunan edebî eser çevirisi bu anlamda oldukça etkilidir. Çalışmada, edebî eser çevirisi; Türk kültürünün gösterimi ve Türk kültürüne yönelik bir algı oluşturması aynı zamanda Türk edebiyatının, dünya edebiyatının bir parçası hâline gelmesi bakımından sağladığı katkı yönüyle ele alınmıştır. Bu bağlamda, Sabahattin Ali'nin ölümsüz eseri, son yılların çok satan romanı Kürk Mantolu Madonna'da yer alan, Türk kültürüne ait unsurların İngilizceye aktarımı incelenmiştir. Bu incelemede, Peter Newmark'ın kültürel unsurlar sınıflandırması ve kültürel unsuların çevirisine ilişkin öne sürdüğü yöntemler esas alınmıştır. Ayrıca, bu kültürel aktarım, çevirmence belirlenen çeviri stratejileri üzerinden de değerlendirilmiştir. Lawrence Venuti'nin `yerelleştirme` ve `yabancılaştırma` stratejilerinin ne şekilde ve ne ölçüde tercih edildiği, erek metinde hangisinin daha egemen olduğu saptanmış ve ağırlıklı olarka tercih edilen bu stratejinin, Türk kültürünü aktarmadaki etkinliğine dair bir sonuca varılmıştır. Translation plays a significant role in the dissemination and in the recognition of a culture around the world. Particularly, the translation of the literary works, which reflect the culture of a society in every aspect such as its essence, values, viewpoint, lifestyle, history, customs, traditions and habits etc., is considerably effective in this sense. The study deals with the literary translation in terms of the represantation of Turkish culture, making an impression towards it as well as of its contribution to make Turkish literature a part of the world literature. Within this context, the transfer of the culture specific items in `Madonna in a Fur Coat`, the immortal work of Sabahattin Ali and the bestseller of the recent years, is analyzed. The analysis is based on Peter Newmark's classification of cultural elements and on the methods he suggests for the translation of these elements. Also, the cultural transfer is evaluated by the strategies the translators adopted. Accordingly, it is examined how and to what extent` domestication` and `foreignization` strategies of Lawrence Venuti were used in the target text. Thus, determining the dominant strategy offers us a conclusion regarding how effective the target text is in the represantation of Turkish culture and in cultural transfer. 81