Search

Bütün toplumlar kendi oluşturdukları kültürel seviyeleriyle çevreyi algılar ve onu anlamlandırır. Bu algılama üzerinden bütün toplumlar yaşamış oldukları çevrede bazı değişiklikler meydana getirirler. Bu değişim hem fiziki hem de beşeri coğrafya içerisinde kendini gösterir. Toplumlar söz konusu değişiklikleri farklı gerekçelerle yaparlar ve yaşadıkları ortamla insan arasında bir bağ oluşur. Doğal ve beşeri ortamda oluşturulan bu bağ hangi düzeyde ve nitelikte olursa olsun adlandırmayla görünür hale gelir. Türkiye’de yerleşme adlarına yönelik yapılan çalışmaların büyük bir kısmı kentsel yerleşmeler ve köy merkezleriyle ilgilidir. Kırsal yerleşmeler sadece köy yönetsel alanına merkezlik eden yerleşmelerden oluşmamaktadır. Çok yerleşmeli köy yönetsel alanlarında birden fazla kırsal yerleşme yer almaktadır. Köy merkezi dışındaki kırsal yerleşmelerin toponim özellikleriyle ilgili literatürde yeterli çalışma bulunmamaktadır. Bu araştırma söz konusu alandaki boşluğu gidermeye yönelik katkı sunmak için köy yönetsel alanlarındaki tüm yerleşmeleri kapsamına alan öncü çalışmalar arasında yer almaktadır. Çalışma, Bayramören (Çankırı) ilçesindeki köy yönetsel alanlarında yer alan kırsal yerleşmelerin adlandırılmasında etkisi olan faktörlerin neler olduğunu ortaya çıkarmayı hedeflemiştir. Bu hedefe uygun olarak ilgili literatür değerlendirilmiş, saha çalışmaları yapılarak başta muhtarlar olmak üzere yöre sakinlerinden bilgiler temin edilmiştir. Çalışma sonucunda Bayramören ilçesindeki 74 kırsal yerleşmenin %34’ünün beşeri, %31’inin yer, yön ve konum, %27’sinin de doğal coğrafya özellikleriyle ilgili olduğu tespit edilmiştir.

Türkiye’de mahalle kavramına kırsal kesimde rastlanılsa da mahalle çoğunlukla kentsel mekânla ilişkili olarak algılanmaktadır. Nitekim çalışmanın kapsamını oluşturan mahalle kavramının karşılığı gerek gündelik Türkçede gerekse yasal mevzuatta kentle ilişkili olarak açıklanmaktadır. Mahallenin yönetsel hiyerarşide yasal olarak tarif edilmiş bir statüsü yoktur. Bunun yanında Türkiye’de optimal bir mahalle büyüklüğü de bulunmamaktadır. Görev, yetki ve işlevleri yönünden hem merkezi hem de yerel yönetim özellikleri gösteren bu birimin, yönetsel coğrafya açısından yerinin ve optimal büyüklüğünün belirlenmesini amaçlayan çalışmanın ilerletilmesinde nicel ve nitel yöntem birlikte kullanılmıştır. Konuyu sonuca götürecek saha çalışmaları, istatistiki veriler ve yasal mevzuattan oluşan birincil kaynakların yanında pek çok ikincil kaynak da değerlendirmeye alınmıştır. Mahallenin Türkiye’nin yönetsel hiyerarşisindeki konumuna dair belirlenen öneriler doğrultusunda Ankara ili Yenimahalle ilçesindeki mahallelerin sınırları ve optimal büyüklüğüne yönelik ölçütler geliştirilmiş ve örneklerle değerlendirilmiştir. Mahalleyle ilgili bu yönde yapılmış bir araştırmanın bulunmaması sebebiyle makalenin konuyla ve yönetsel coğrafya ilgili daha sonra yapılacak çalışmalara katkı sunması beklenmektedir., Neighborhoods are perceived as related to the city rather than rural areas in Turkey. As a matter of fact, the equivalent of the neighborhood, which constitutes the scope of the study, is explained in relation to the city both in Turkish and in the legal legislation. The neighborhood does not have a legally defined status in the administrative hierarchy. Besides, there is not an optimal neighborhood size in Turkey. This study aims to determine the position and optimal size of the neighborhood in terms of administrative geography. In the study, quantitative and qualitative methods were used together. Suggestions about the position of the neighborhood in Turkey's administrative hierarchy have been determined. In this direction, criteria for the boundaries and optimal size of the neighborhood were developed and these criteria were applied to the Yenimahalle district. Since there is no research on the neighborhood in this direction, the article is expected to contribute to the studies on administrative geography and the neighborhood.

Her topluluk kendini oluşturan kültürel birikimiyle yaşadığı ortamı algılar ve anlamlandırır. Bunun sonucunda her toplum yaşadığı ortamda bazı değişiklikler meydana getirerek fiziki coğrafyayı beşeri coğrafyaya dönüştürür. Bu dönüşümü somut faaliyetlerle yaptıkları gibi adlandırmayla da yaparlar. Yerleşme adlarında coğrafya disiplinin yaptığı çalışmalar çoğunlukla köy ve kentsel yerleşme adlarına odaklanmıştır. Köy adları araştırmalarında genellikle köyün yönetim merkezinin adı incelenmiş ancak diğer kırsal yerleşmeler incelenmemiştir. Bu araştırma köy yönetsel alanlarındaki tüm kırsal yerleşmeleri inceleyen öncü çalışmalardandır. Çalışma, Kırşehir ili köy idari alanındaki köy bağlılarının adlandırılmasında hangi faktörlerin etkili olduğunu ortaya koymayı amaçlamıştır. Bu çerçevede köy idari alanlarındaki bağlı yerleşmelerin adlarının kaynağının tespitine yardımcı olabilecek ilgili literatürün değerlendirilmesinin yanında, saha çalışmaları gerçekleştirilmiş ve başta muhtarlar olmak üzere yöre sakinlerinden bilgiler edinilmiştir. Çalışmanın sonucunda elde edilen bilgiler sınıflandırıldığında Kırşehir ilindeki 85 köy bağlısının %71’inin beşeri, %18’inin ise doğal coğrafya özellikleriyle ilgili olduğu ortaya çıkmıştır.

In Turkey, different contexts are recognized in terms of the settlement and administrative geography of the neighborhood concept. The multiplicity of the neighborhood (i.e., same name but different contexts), creates confusion. Thus, this study discusses the causes of neighborhood confusion by evaluating it in terms of settlement geography and administrative structure. The neighborhood, which generally creates a mental image of an urban location, is grouped into three types of equivalents. The first is located in multi-settled village administrative areas in provinces, where no metropolitan municipality organization exists. The second pertains to neighborhoods that were transformed from villages in metropolitan municipal provinces and those connected to these neighborhoods. The last type is those found in sections of towns and cities. The three types of equivalents of the concept of neighborhood create confusion. To resolve this issue, the study cited examples, evaluated the classification using the quantitative and qualitative research methods in the context of settlement and administrative geography, and presented recommendations. Lastly, the study developed scales for determining the boundaries and optimal sizes of the neighborhood.

Dünyadaki tüm topluluklar kendilerini yoğuran kültür ikliminden çevreye bakar ve o çevreyi anlamlandırır. Topluluklar ve/veya milletler, kendilerini özgün yapan kültür ikliminin referansları ile düşünür, yaşar ve geleceği tasarlar. Milletler bu kültür iklimi içerisinde yaşadıkları coğrafyayı değerlendirirler. Fiziki coğrafyayı, çeşitli biçimlerde beşeri coğrafyaya dönüştürürler. Bu işi, doğayı dönüştürerek yaptıkları gibi doğayı adlandırarak da yapmaktadırlar. Dünyadaki yeri çok geniş olan kadim Türk kültürü de yaşadığı arazileri adlandırarak yurt kılmıştır. Bin yıldan fazladır Anadolu’yu yurt edinen Türkler burayı büyük oranda öz kültürlerinin etkisiyle kendi sözcükleriyle adlandırmışlardır. Bu araştırma Kırşehir ilinde yer alan köylerin adlandırılmasında hangi faktörlerin esin kaynağı olduğunu ortaya koymayı amaçlamaktadır. Kırşehir’de köy adlarının tespitine yönelik olarak bölgenin tarihi geçmişi ve dil özellikleri açısından araştırmanın sonuçlanmasına katkı sunabilecek ilgili literatürün değerlendirilmesinin yanında, saha gezileri gerçekleştirilmiş ve gözlemler yapılarak ayrıca yöre sakinlerinden de bilgi edinilmeye çalışılmıştır. Bu çalışmaların sonucunda bulgular coğrafya disiplinin gözüyle değerlendirilerek kategorize edilmiş ve köy adları beş ayrı sınıfa bölünmüştür. Nitekim Kırşehir ilinde yer alan toplam 255 köy adının %25’inin doğal coğrafya, %64’ünün ise beşeri coğrafya özellikleriyle ilgili olduğu ortaya çıkmıştır. Doğal coğrafya özellikleri içerisinde hidrografyanın, beşeri coğrafya içerisinde ise boy, aşiret, cemaat ve önemli şahıslara ait isimlerin köy adlarının kaynağı olduğu görülmüştür., Communities and/or nations transform physical geography into human geography in various forms. They do this by transforming nature as well as by naming nature. The Turks, who have made Anatolia a homeland for more than a thousand years, have named this place with words that reflect their core culture. This research aims to explain which factors have been involved in naming the villages in Kırşehir. The literature reflecting the region’s historical background and language characteristics was reviewed to inform the analysis of village names in Kırşehir. In addition, trips and observations were made and information was also obtained from local residents. Therefore, the study findings were categorized according to geographical discipline and the village names were divided into five categories. Results revealed that 25% of the 255 village names in Kırşehir province are related to physical geography and 64% are related to human geography. Hydrography was a physical geographic feature used to create village names. In human geography terms, the names of tribal, communities, and important individuals were the source of village names.

Administrative geography plays a role in reflecting public services to spaces. Increasing administrative geography research will produce important data for detecting and solving the problems related to an administrative division. The aim of the study is to analyze the administrative geography of Ilgaz district and to create data in this field. In this context, the literature has been searched in accordance with the purpose of the study. The borders, current names and numbers of administrative units within the scope of the research have been reached from the relevant public institutions. All the data obtained by revising the boundaries of the village administrative areas of Ilgaz district have mapped and analyzed. Ilgaz has 76 administrative areas, one of which is urban and 75 of which are villages. Although the average population size in the district is 85 people, there are 25 village administrative areas with a total population of fewer than 50 people. The legal entity of some villages with low population needs to be removed., Kamu hizmetlerinin yapılacak planlar çerçevesinde oluşturulmasında ve mekâna yansıtılmasında, yönetsel coğrafya görev almaktadır. Yönetsel coğrafya araştırmalarının artması, yönetsel bölünüşün oluşturulmasında ve oluşturulduktan sonra ortaya çıkan aksaklıkların tespit edilmesi ve giderilmesi açısından önemli çıktılar üretecektir. Çalışmanın amacı Ilgaz ilçesinin yönetsel coğrafya analizini yaparak bu konudaki boşluğu doldurmak ve bu alanda bilgi gereksinimi olan kurum ve kuruluşların istifade edebileceği verileri oluşturmaktır. Bu çerçevede çalışmanın amacına uygun olarak literatür taranarak detaylı bir incelemeye tabi tutulmuştur. Araştırma kapsamındaki idari ünitelerin sınırları, köyler ve bağlılarının güncel ad ve sayılarına ilgili kamu kurumlarından ulaşılmıştır. Ilgaz ilçesine bağlı köy idari alanlarının sınırları revize edilerek sayısallaştırılmış ve elde edilen tüm veriler haritalandırılarak analize tabi tutulmuştur. Ilgaz, biri kentsel 75’i köy olmak üzere 76 idari alana sahiptir. İlçede ortalama nüfus büyüklüğü 85 kişi olsa da toplam nüfusları 50 kişiden daha az olan 25 köy idari alanı vardır. Nüfusu düşük olan bazı köylerin tüzel kişiliğinin kaldırılması gerekmektedir.