Search

Cilj ovog rada je dobiti uvid u razlike učenja osnovnih koncepata programiranja u odnosu na prethodno učenje kroz osnovnu i/ili srednju školu. Ispitani su stavovi studenata o početnom učenju programiranja, mogućim zaostacima obzirom na kolege koje su prethodno učili programiranje te samo zalaganje studenata na kolegiju Programiranje 1. Svrha istraživanja bila je prikupljenim informacijama ponuditi moguća rješenja za uspješnije shvaćanje osnovnih koncepata studentima koji se nisu tijekom ranijeg školovanja susretali s programiranjem. Stavovi studenata po pitanju „olakšanja“ studentima koji nisu prethodno učili programiranje i prikladnoj dobi za učenje se razlikuju, jednima nije bilo potrebno prethodno predznanje za savladavanje gradiva na kolegiju Programiranje 1, drugi pak smatraju da su bili u zaostatku naspram drugih kolega koji su prethodno se susretali s osnovnim principima programiranja. Također, u radu su obrađeni programski jezici prikladni za poučavanje programiranja, komparativna analiza istih, mogući problemi programera početnika te druge teme vezane uz poučavanje programiranja., The aim of this paper is to gain differences in learning basic programming concepts in relation to previous learning through primary and / or secondary school. Student’s point of view about the initial learning of programming, possible lags in relation to colleagues who previously studied programming, also the commitment of students to the course Programming 1 was researched. The purpose of the research was to gather information to offer possible solutions for a more successful understanding of basic concepts to students who did not encounter programming during their previous education. The issue of “alleviation” for students who have not previously studied programming and the appropriate age for learning varies from student to student, some did not need prior knowledge to master the material in the course Programming 1, while others believe that they were struggling unlike colleagues who previously encountered the basic principles of programming. Also, the paper deals with programming languages suitable for teaching programming, their comparative analysis, possible problems of beginner programmers and other topics related to teaching programming.

Senilna makularna degeneracija je vodeći uzrok sljepoće starijeg stanovništva u razvijenim zemljama svijeta. Prvenstveno rezultira gubitkom centralnoga vida. Degenerativne promjene vezane uz oba oblika bolesti (vlažnu i suhu formu) zbivaju se u centralnom dijelu mrežnice, makuli, a točna etiopatogeneza još uvijek nije poznata. Suhi ili atrofični oblik obilježen je abnormalnostima retinalnog pigmentnog epitela i prisutnošću druza. Kod vlažne ili eksudativne forme dolazi još i do stvaranja neovaskularnih membrana, eksudacije, krvarenja, i posljedičnih fibrovaskularnih ožiljkavanja. Iako je neovaskularna forma znatno rjeđa od suhe, taj oblik bolesti uzrokuje najveći postotak teškog oštećenja vida uzrokovanog makularnom degeneracijom. Dijagnostika uključuje kompletni oftalmološki pregled, fotografiju fundusa, fluoresceinsku angiografiju, optičku koherentnu tomografiju, i druge metode. Učinkovita terapija suhe forme ne postoji, a progresija bolesti nastoji se usporiti korištenjem određenih dodataka prehrani. Neovaskularnu formu liječimo intravitrealnom primjenom anti-VEGF lijekova, fotodinamskom terapijom, i kombinacijom navedenih. Drugi modaliteti liječenja su istraživani, ali nisu polučili velik uspjeh., Age-related macular degeneration is the leading cause of blindness in older adults in the industrialized countries. Macular degeneration results primarily in loss of central vision. Degenerative changes associated with both forms of the disease (the dry and the wet form) occur in the central part of the retina, the macula, but the exact etiopathogenesis is not yet fully understood. The dry or atrophic form is characterized by retinal pigment epithelium abnormalities and drusen. In addition to these, the wet or exudative form includes neovascular membrane formation, exudation, and hemorrhage, leading to fibrovascular scarring. Although the total prevalence of the neovascular form is significantly lower, wet macular degeneration accounts for the majority of cases with severe visual loss due to AMD. Diagnosis is confirmed by complete ophthalmologic evaluation and different imaging techniques, such as fundus photography, fluorescein angiography, optical coherence tomography, etc. Although no approved therapy for dry AMD exists, some dietary supplements may help to delay disease progression. Effective therapies for exudative form include intravitreal injection of a VEGF inhibitor, photodynamic therapy, or a combination of both, in patients who fail to respond to initial anti-VEGF therapies. Other researched forms of treatment had limited success and no consistent evidence of benefit.

Аустријска владавина Србијом која је започела Пожаревачким миром 1718. године, потрајала је само двадесет година до 1739, када се ова територија враћа у границе Отоманске империје. Новозадобијени царски посед, назван Краљевина Србија, постао позорница за различите носиоце моћи – администрацију и војску, поглаваре католичке цркве и монашке редови, православне митрополите. Они су кроз визуелну културу потврђивали свој статус, борили се да га задобију, такмичили се између себе. Београд је замишљен као најистакнутија тврђава Царства и бедем хришћанства, а његово стратешко и симболичко средиште била је Тврђава. Унутар простора барокног Београда, војни, верски и цивилни субјекти подижу репрезентативне грађевине и позиционирају се у односу на главне тачке симболичке топографије, организују свечаности и церемоније. На европску јавну сцену Краљевина Србија се уводи као „ратни театар“, кроз штампане медије – карте, гравире и писане извештаје, чији је циљ да информишу и забаве. Идеја праведног рата обједињена је са миром који следи, па дипломатски догађаји попут пожаревачког мировног конгреса или размене амбасадора, представљају у симболичком и буквалном смислу позорницу о којој је широка европска јавност извештавана кроз текст и слику. Београдски митрополити Мојсије Петровић и Викентије Јовановић спровели су коренитe реформe чији је циљ био да ојачају структуру православне цркве у Хабзбуршкој монархији и учине је конкурентном привилегованој католичкој цркви. Подизање и обнављање цркава и манастира било је услов за даље спровођење реформи и организовање црквеног живота. Aустријске власти правиле су сметње на сваком кораку. Са изузетком сачуваних средњевековних објеката, цркве подигнуте у периоду 1718- 1739. на територији Београдске и Ваљевске епархије биле су једноставне грађевине од камена, дрвета и цигле. За подизање и опремање храмова старале су се саме парохије, мада су ктитори и приложници могли да буду и истакнути појединци. Црквени комплекс састојао се из ограђене порте и звоника са звоном, док је храм морао да има уређен олтарски простор, простран наос, иконостасе, припрату. За уређење црквеног ентеријера било неопходно набавити богослужбене предмете, намештај и друге црквене мобилије. Највише икона у храму налазило се на иконостасима, мада их је било и на другим местима у храму. Иконе су биле различитог садржаја и изгледа, техника и старости. Две велике сачуване фреско целине у Драчи и Враћевшници извеле су сликарске радионице са југа Балкана и Влашке. Иако је ово сликарство остало везано за традиционална схватања, у живопису Драче се може ишчитати нова, ангажована улога коју религиозна слика добија, што отвара питање постојања идеатора програма. Austrian rule over Serbia began with the Peace Treaty of Passarowitz in 1718, and lasted for only twenty years until 1739, when the territory was returned to the Ottoman Empire. Newly acquired royal land, named the Kingdom of Serbia, became the scene of various power-holders – administration and army, officials of the Catholic Church and monastic orders, orthodox archbishops. Through visual culture they confirmed their status, fought to gain it and they competed among themselves. Belgrade was designed as the most prominent fortress of the Kingdom and the rampart of Christianity; its strategic symbolic center was the Fortress. Within the boundaries of baroque Belgrade, army officials, religious entities and civilians built edifices, positioned themselves around the main points of symbolic topography and organized ceremonies and celebrations. The Kingdom of Serbia was introduced to the European scene as ''war theater'' through printed media – maps, engravings and written reports that had the purpose to inform and entertain. The idea of a just war together with the ensuing peace, different diplomatic events like the Peace Treaty of Passarowitz Congress or the ambassadors’ exchange, represented literally and symbolically the scene that the public in Europe was given through text and image. Belgrade archbishops Mojsije Petrović and Vikentije Jovanović undertook radical reforms which aim was to strengthen the structure of the Orthodox Church in the Habsburg Monarchy and to make it competitive with the privileged Catholic Church. Building and rebuilding churches and monasteries was the condition to continue reforms and organization of church life. Austrian authorities made constant obstructions. With the exception of the buildings that remained from the Middle Ages, churches built during the period of 1817 – 1739 on the territory of Eparchy of Belgrade and Eparchy of Valjevo were simple structures made of stone, wood and brick. Parishes took care of building and furnishing of temples, although distinguished individuals could also be patrons and donors. Church complex consisted of an enclosed yard, belfry and a temple which had to have its altar, spacious nave, iconostasis and narthex. It was necessary to obtain liturgical objects, furniture and other church artifacts in order to arrange church interior. Majority of icons were on the iconostasis, but they could be also found in other places in a temple. Icons were of different content, form, technique and age. Two big fresco units that remained in Drača and Vraćevšnica were painted by the painters’ workshops form the south of the Balkans and Wallachia. Although this painting remained connected to the traditional understanding, frescos in Drača frescos have a new active role of a religious image and that opens the question of creator of the program.

U ovom radu je obrađena takozvana vjerojatnosna metoda, s naglaskom na njezine primjene u analizi determinističkih igara. Obzirom da je sama metoda nekonstruktivna, izložen je i proces derandomizacije, koji producira učinkovite algoritme. U radu su opisane dvije najčešće korištene metode u procesu derandomizacije - metoda uvjetnih vjerojatnosti i metoda pesimističnih procjenitelja. Potom su na primjerima triju determinističkih igara za dva igrača provedeni postupci randomizacije, derandomizacije i antirandomizacije, s ciljem pronalaska savršenih pobjedničkih strategija za igrače, uz odgovarajuće vrijednosti danih parametara. Na kraju rada izloženi su konkretni primjeri strategija za igru lažova u svrhu približavanja i ilustracije prethodno dobivenih općenitih rezultata. This thesis deals with the so-called probabilistic method, with emphasis on applications to the analysis of deterministic games. Since the method itself is nonconstructive, the process of derandomization which produces efficient algorithms is also presented. This thesis describes the two most commonly used methods in the process of derandomization – the method of conditional probabilities and the method of pessimistic estimators. Furthermore, the procedures of randomization, derandomization, and antirandomization were carried out on the examples of three deterministic games for two players, aimed at finding the perfect winning strategies for the players, depending on the corresponding values of the given parameters. At the end of the thesis concrete examples of strategies for the Liar game are given

U ovom je radu razvijena tekućinskokromatografska metoda za određivanje masenog udjela određenih molekulskih vrsta fosfatidilkolina u biološkim uzorcima. Tekućinskokromatografska analiza provedena je uz detekciju detektorom raspršenog svjetla. Ispitivane su tri klase fosfatidilkolina: dioleilfosfatidilkolin, distearoilfosfatidilkolin i dipalmitoilfosfatidilkolin. Određene su granice detekcije navedenih spojeva. Granica detekcije dioleilfosfatidilkolina određena je 0, 0333 mg/ml, distearoilfosfatidilkolina 0, 0309 mg/ml, dipalmitoilfosfatidilkolina 0, 0250 mg/ml. Praćen je utjecaj regeneracije jetre, nakon operacije parcijalne hepatektomije, na sadržaj i sastav ukupnih lipida i fosfolipida u jetri Balb/c miševa hranjenih tri tjedna s tri različita režima prehrane: standardna hrana, hrana obogaćena s 5 % kukuruznog ulja i hrana obogaćena s 5 % maslinovog ulja. Praćene su promjene masenog udjela pojedinačnih klasa fosfatidilkolina u jetri tijekom procesa regeneracije. Regeneracija jetre nakon parcijalne hepatektomije značajno je utjecala na sadržaj dioleilfosfatidilkolina i distearoilfosfatidilkolina tijekom sva tri režima prehrane, dok je njezin utjecaj bio značajan na sadržaj dipalmitoilfosfatidilkolina samo pri standardnoj prehrani i onoj obogaćenoj kukuruznim uljem. Hrana obogaćena kukuruznim uljem negativno je utjecala na sadržaj sve tri klase fosfatidilkolina koje su analizirane tijekom procesa regeneracije jetre nakon 1/3 pHx. Hrana obogaćena maslinovim i kukuruznim uljem imala je pozitivan učinak na sadržaj distearoilfosfatidilkolina i dipalmitoilfosfatidilkolina u intaktnoj jetri. Ovakva pozitivna korelacija posljedica je značajnog sadržaja palmitinske (11 %) i stearinske (2 %) kiseline u maslinovom i kukuruznom ulju.

Najveći problem u konstruiranju zrakoplova je postizanje optimuma između stabilnosti i upravljivosti. Pozicija težišta ima najveći utjecaj na postizanje tog optimuma. Nova tehnologija kompjuteriziranih upravljačkih sustava omogućuje reduciranu statičku stabilnost zrakoplova ali i umanjuje ovlasti pilota u eksploataciji zrakoplova.

Although some other organs do demonstrate growth after injury, most undergo hyperthropic changes without significant increases in cell number. The liver is unique in its ability to undergo hyperplasia and to repopulate loss of tissue and cells. The best experimental model for the study of liver regeneration is a simple operation (partial hepatectomy, pHx) in which part of the liver of a rat is removed. Phospholipids are the fundamental components of biological membranes. The complex composition of membrane phospholipids is a reflection of the various structural and functional requirements in individual cells and subcellular organelles. Phospholipids maintain and stimulate biological activity of many proteins connected with membranes and receptors as well. They control membrane-dependent metabolic reactions between intracellular and extracellular spaces, influencing the transport of molecules through membranes. In the view of mentioned data the proper analysis of phospholipid compounds is necessary for an accurate measurement of physiological alterations in the lipid composition of the cell. In our investigation, we were trying to correlate the process of liver regeneration in experimental animals with phospholipid content of liver tissue in different stages of liver growth (24 h, 48 h, 7 days after partial hepatectomy). Total lipids were extracted from tissue samples according to Folch et al. and phospholipids were isolated from complex lipid mixture using solid phase extraction procedure. In this stage, we have results which are obtained gravimetrically, and our future goal is to develop a method for determination of phospholipids using high performance liquid chromatography with evaporative light scattering detector. Portion of phospholipids in total lipid fraction was examined and obtained results suggest that observed value increases compared to control value ( 41.5 &plusmn ; ; 4.97%) during 24 and 48 hours (56.9 &plusmn ; ; 4, 0 % and 50, 8 &plusmn ; ; 5, 6 %) and 7 days after partial hepatectomy (pHx) it approaches control value again (46, 0&plusmn ; ; 2, 8%).On the basis of obtained results we can make a rough estimation that phospholipid content follows the process of liver regeneration, and we will try to prove that in further investigation using precise analytical techniques.

A solid phase extraction method (SPE) was developed and validated to enable the separation of lipid mixture into individual classes in high yield and purity. Three solid sorbents, based on styrene divinylbenzene/methacrylate copolymer (Nexus), octadecylsilica (C18) and aminopropylsilica (NH2) were compared as effective tools for the SPE separation of lipid classes: polar lipids (PL), sterols, monoacylglycerols (MAG), diacylglycerols (DAG) and triacylglycerols (TAG). The recoveries of lipids on Nexus were very low and this sorbent can not be used in future analysis of above-mentioned compounds. The obtained results suggest that aminopropylsilica SPE columns, used with appropriate solvent regime, are more effective as a sorbent and extracting tool for the separation of examined lipids into the classes and that the proposed method can be used as micro-procedure for a quick lipid preparation in analysis of edible oils, biological tissue samples and in regiospecific analysis of TAG by 1, 3-specific lipase hydrolysis.

Neki karotenoidi prisutni u hrani ( -karoten,  -karoten, likopen, lutein, zeaksantin kao i kantaksantin) smatraju se tvarima koje imaju preventivni učinak na karcinogenezu. Ljudski organizam ih apsorbira u dovoljnim količinama, imaju antioksidativna svojstva, utječu na imunomodulaciju te mogu utjecati na ekspresiju gena. Donedavna spoznaja da se  -karoten može direktno metabolizirati u retinsku kiselinu u određenom tkivu, te otkriće da je retinska kiselina jezgrin receptor otvara mogućnosti novih istraživanja. Najznačajniji je zaštitni utjecaj karotenoida te raspoloživost  -karotena pri istraživanjima raka. Pozitivan učinak dobiven je u kulturi stanica, u eksperimentalnim modelima na životinjama, kao i kod istraživanja razine karotenoida u krvi ;  -karoten pokazao se djelotvornim pri stabiliziranju stanica u naprednoj fazi karcinogeneze. Podaci su ograničeni za ostale karotenoide. Ovisno o korištenom eksperimentalnom modelu, likopen, lutein ili  -karoten djelomično su djelotvorni. Pregled obuhvaća opća svojstva karotenoida, prisutnost u hrani, udjele dominantnih karotenoida u tkivima te utjecaj poremećaja razine i omjera karotenoida na čovjekovo zdravlje.

Razvijena je metoda za određivanje triazinskih herbicida atrazina, simazina, prometrina i ametrina i tri metabolita atrazina: deetilatrazina, deizopropilatrazina i deetildeizopropilatrazina u urinu ljudi. Triazinski spojevi akumulirani su iz urina sorpcijom na stupcu oktadecilsilicijevog dioksida. Stupac je eluiran acetonom. Eluat je uparen u struji dušika, a suhi ostatak je otopljen u n- heksanu. Uzorci su analizirani kapilarnom plinskom kromatografijom uz detektor selektivan za dušikove spojeve (TSD) i detektor zahvata elektrona (ECD). Djelotvornost akumuliranja triazinskih herbicida iz urina bila je, u rasponu koncentracija od 29 ng/ml do 532 ng/ml, viša od 90% i nije ovisila o koncentraciji pojedinog spoja u urinu i pH vrijednosti urina. Djelotvornost akumuliranja metabolita kako iz zakiseljenog urina (pH=2, 82) tako i iz urina prirodne pH vrijednosti (pH=6, 90) bila je pri nižoj koncentraciji spojeva u urinu (