Search

The domestic donkey (Equus asinus) has a very specific body construction. It is built in such a way that the mutual relationship of individual body regions enables great work endurance. The fact that this breed of domestic animal originates from wild ancestors, originated and developed in Africa, clearly shows that the breed developed in harsh climatic and ecological conditions that conditioned the appropriate biological response. The biostatic model causes the biodynamic effect, i.e., the production of biokinetic energy. Movement forwards occurs as a consequence of the creation of biokinetic energy and its transfer from the back part of the body, where it originates, to the front part of the body. The most efficient transfer of biokinetic energy is enabled by the existence of an appropriate biostatic model, i.e., body structure, and this leads to a biodynamic effect that is defined as a movement. For the process of movement, the muscles must be well developed. Two muscle groups are distinguished; a) pelvic muscles, b) external hip and croup joint muscles. The basic lever for the transfer of biokinetic energy is the femur. The generated energy is transferred from the hip joint to the thigh muscles, which shortening leads to the movement of the hind leg forward, its leaning against the ground and pushing the whole body forward. The generated biokinetic energy cause the bio kinematic effect, which is characterized as a movement., Domaći magarac (Equus asinus) ima specifičnu konstrukciju tijela. Građen je tako da međusobni odnos pojedinih dijelova tijela omogućava veliku radnu izdržljivost. Činjenica je da ova vrsta domaćih životinja potječe od divljih predaka nastalih i razvijenih u Africi, jasno ukazuje da se vrsta razvila u surovim klimatskim i ekološkim uvjetima koji su uvjetovali odgovarajući biološki odgovor. Biostatički model uvjetuje biodinamički efekt, odnosno produkciju biokinetičke energije. Kretanje, odnosno pomicanje tijela prema naprijed nastaje kao posljedica stvaranja biokinetičke energije i njezinog prenošenja od zadnjeg dijela tijela gdje i nastaje, prema prednjem dijelu tijela. Najefikasnije prenošenje biokinetičke energije omogućeno je postojanjem odgovarajućeg biostatičkog modela, odnosno građe tijela, što dovodi do biodinamičkog efekta, koji definiramo kao kretanje. Da bi se odvijao proces kretanja nužni su dobro razvijeni mišići. Razlikuju se dvije skupine mišića; a) mišići zdjeličnog područja, b) vanjski mišići zgloba kuka i sapi. Osnovna poluga za prijenos biokinetičke energije je bedrena kost. Generirana energija se iz zgloba kuka prenosi na bedrene mišiće čijim skraćivanjem dolazi do kretanja zadnje noge prema naprijed, njezino oslanjanje o tlo i guranje cijelog tijela prema naprijed. Generirana biokinetička energija uvjetuje biokinematički efekt koji nazivamo kretanjem.

The donkey, as a work animal, is gradually losing its value. Agriculture industrialization, mechanization of many processes on mountain and valley farms have lead to a reduction of donkey livestock. This reduction gives cause for concern, and is good reason to study all aspects of these domestic animals in order to revive its role, to restart livestock growth in its familiar habitats, and to introduce it into new environments. This study focuses on these aspects. The domestic donkey (Equus asinus) originated from Africa, and there are two kinds of African donkeys: Nubian and Somali. Their enormous, almost mystical, endurance is well known. There is no place in the world where a donkey is not able to perform the most difficult work, above all in transporting goods. A donkey has an amazing capability of stable movement through the most difficult places. For study sample consisted of 44 donkeys (28 males and 16 females) from Austria. The following morphometric parameters were analysed: height at the withers, height at the back, height of the croup, body length, chest depth, chest width, chest circumference anterior, chest circumference posterior, shin circumference, head length, skull length, face length, skull width, face width, length of ears. Measurements were performed using a ruler, tape measure and vernier callipers. The average height at the withers of males was 116.40 cm, ranging from 99.60 to 140.60 cm, while for females, the average was 102.38 cm, ranging from 90.50 to 125.70 cm. Body length of males was on average 121.85 cm with a standard deviation of 11.79, while the mean body length for females is 115.80 cm, with a range of 101.00 to 131.00 cm. Male head length ranged from 48.00 to 71.00 cm, with an average of 55.60 cm, while in females, head length was on average 50.06 cm, ranging from 43.00 to 56.00 cm. Using the Pearson correlation, a very significant or significant positive statistical correlation was observed between almost all parameters of males, while for females, Pearson correlation values had slightly different values than for males. There was no statistically significant correlation between chest width and anterior chest circumference with nearly any other parameters. For females, a negative correlation between the skull width and all other parameters was also observed., Posljednjih desetljeća polako, ali stalno, magarac gubi mjesto kao svugdje prisutna radna snaga. Industrijalizacija poljoprivrede, mehanizacija mnogih poslova u brdskim i planinskim predjelima prouzročili su smanjenje broja magaradi. Intenzitet smanjenja prešao je granicu alarmantnosti. Da bi se uspješno vodila akcija revitalizacije magaradi u njihovim uobičajenim, a i novim arealima neophodno je ovu domaću životinju upoznati s različitih aspekata. U tom je smislu obavljeno i ovo istraživanje. Domaći magarac (Equus asinus) potječe iz Afrike. Razlikuju se nubijski i somalijski magarci. Poznata je velika radna izdržljivost magaradi, koja je pomalo i mistična. Ne postoje geografski predjeli gdje magarad ne obavljaju najteže oblike rada, prije svega transporta. Za svako čuđenje je njihova mogućnost kretanja i stabilnost po nepristupačnim terenima. Za potrebe ovog rada korištena je ukupno 44 magaradi (28 mužjaka i 16 ženki). Proučavane jedinke su s područja Republike Austrije. Analizirani su sljedeći morfometrijski parametri: visina grebena, visina leđa, visina križa, dužina trupa, dubina prsa, širina prsa, obujam prsa prednji, obujam prsa zadnji, obujam cjevanice, dužina glave, dužina lubanje, dužina facijalnog dijela, širina lubanje, širina facijalnog dijela, dužina ušiju. Mjerenje je obavljeno pomoću Litinovog štapa, pantljike i pomičnog mjerila s nonijusem. Prosječna visina grebena iznosila je 116,40 cm, a interval variranja od 99,60 cm do 140,60 cm. Visina grebena ženki varira od 90.50 cm do 125.70 cm. U prosjeku ženke su visoke 102,38 cm sa standardnom devijacijom od 8,28 i standardnom grješkom od 2,07. Dužina trupa u mužjaka u prosjeku je iznosila 121,85 cm sa standardnom devijacijom od 11,79. Dužina trupa ženki iznosila je od 101,00 cm do 131,00 cm. Srednja vrijednost dužine trupa u ženki bila je 115,80 cm. Dužina glave mužjaka bila je od 48,00 do 71,00 cm, s prosječnom vrjednošću od 55,60 cm. Dužina glave u ženskih jedinki varira od 43,00 do 56,00 cm. Glava je prosječno bila duga 50,06 cm sa standardnom devijacijom od 3,23. Primjenom Personove korelacije zabilježena je vrlo značajna ili značajna pozitivna statistička korelacija između gotovo svih parametara u mužjaka. U ženki vrijednosti Personove korelacije imaju nešto drugačije vrijednosti nego u mužjaka. Između širine prsa i prednjeg obujma prsa nije bilo statistički značajne korelacije s gotovo svim ostalim parametrima. Za ove parametre jedino je pozitivna vrlo značajna statistička korelacija zabilježena između dužine trupa i širine prsa, kao i prednjeg obujma prsa; zatim između prednjeg i zadnjeg obujma prsa i dubine prsa ova dva parametra. U ženki je zabilježena i negativna korelacija između širine lubanjskog dijela i svih ostalih parametra.

The Turkish Mastiff or Aksaray Malakli Dog is a Turkish dog breed not yet officially recognized by the world canine organization - Fédération Cynologique Internationale (FCI). To achieve recognition, more research and analysis of the morphometric parameters of this breed are required. Previous research on this breed presented the average values of certain morphological parameters. Measurement results of 20 morphometric parameters showed that there are statistically significant differences in body structure between males and females. Such results are significant for setting the official breed standard in which the proportions of the body characteristic of this breed should be emphasized., Turski mastif ili aksaray malakli je turska pasmina pasa koju Svjetska kinološka organizacija - Fédération Cynologique Internationale (FCI) još nije službeno priznala. Kako bi ova pasmina bila priznata, potrebna su brojna istraživanja i analiza morfometrijskih parametara ove pasmine. Prethodno istraživanje na ovoj aksaray malakli pasmini pokazalo je prosječne vrijednosti nekih morfoloških parametara. Mjerenje rezultata 20 morfometrijskih parametara pokazalo je da postoje statistički značajne razlike u tjelesnoj strukturi između mužjaka i ženki. Takvi rezultati su značajni za postavljanje službenog standarda pasmine u kojem bi trebalo naglasiti proporcije tjelesnih karakteristika ove pasmine.

Parameters of the head are among the most important characteristics of each dog breed. The first morphometric examination of hounds on the territory of Bosnia and Herzegovina was performed by Laska in 1905. Since then, no one has ever conducted morphometric measurements on the Bosnian broken-haired hound - Barak. The breed itself is recognized by the FCI, and described under standard No 155, 1973. As for the head, the standard only describes the length, with no other parameters. The aim of this paper was to determine the basic parameters of the head of the Bosnian broken-haired hound - Barak by conducting zootechnical measurements. The study involved 120 dogs, including 64 males and 56 females, aged from 9 months to 10 years, from the entire territory of Bosnia and Herzegovina. The total of five parameters of the head was measured on each dog, and four indexes were calculated based on these measurements. This paper is the first analysis of the morphometric characteristics of the head of the Bosnian broken-haired hound Barak, and the results can be used for further detailed description of this breed.

In this study, a morphometric investigation was carried out on the Akbash Turkish shepherd dog breed using 30 exterior parameters. The study consisted of 96 dogs (54 males and 42 females) ranging in age from 2 to 9 years. All dogs were bred in the West Anatolia region of Turkey, around the city of Eskisehir. The following exterior parameters were measured and their means were obtained: height at withers (65.22±3.99 cm), height at mid-back (62.24±4.24 cm), height at rump (64.97±4.16 cm), height at base of tail (58.2±5.01 cm), height to elbow (36.07±4.06 cm), height to knee (35.83±4.96 cm), height to hock (17.08±3.21 cm), height to tip of sternum (45.12±4.30 cm), body length (70.58±5.58 cm), chest depth (29.58±3.23 cm), chest width (21.02±3.18 cm), breast width (16.86±3.41 cm), chest circumference (77.86±7.05 cm), pastern circumference (13.27±1.67 cm), rump length (19.21±3.27 cm), pelvic width (8.65±2.18 cm), rump protuberance width (7.58±3.02 cm), head length (27.20±2.85 cm), skull length (16.58±1.92 cm), muzzle length (10.30±2.35 cm), skull width (14.06±1.96 cm), muzzle width (7.60±1.26 cm). According to the obtained morphological characteristics the dog has a rectangular body format, and the rump is somewhat higher than the height at the withers. According to its craniological characteristics it belongs to the group of mesaticephalic dogs. The width of the skull is smaller than its length. Angles of the hind legs are more open than angles of the front legs.

Organic farming, as an ecologically acceptable production method based on natural processes and the use of organic and natural materials, is becoming increasingly popular in Serbia. In addition to “organic”, this type of production is also commonly called “ecological” or “biological”. The objectives of organic agriculture are to maintain and increase fertility of the land, suppress land erosion, conserve biodiversity, protect natural resources from pollution and produce foods of high nutritional value. In organizing organic livestock production, priority is given to native (indigenous) breeds adapted to local growing conditions and resistant to diseases. Organic production, which is an integral part of the sustainable agriculture system, does not permit the use of protective and nutraceuticals of synthetic chemical origin and synthetic drugs, growth regulators, hormones and GMOs. Despite the common, classical means of goat farming, in recent years there has been increasing interest to change typical farming methods to introduce “Bio” systems, i.e. biologically clean farming methods. Such production methods result in products free of the chemicals that are common in numerous substances used in common production methods. Animal welfare is always a high priority in organic production. Primarily, animals should be provided with conditions for growth and development that are in compliance with their genetic potential. This implies respecting their physiological and ecological needs, and ensuring conditions to express their natural functions and behaviour. In order to start and later organize such production, certain conditions must be met. The appropriate, accredited institutions are responsible for ensuring that the required conditions are met and that production is in line with the principles of biological production. Holdings meeting the requirements of biological production receive the appropriate certificate. Today organic production in the EU is regulated by the EEC Directive 2092/91, and its amendments.

Introduction. By the number of litters and puppies per year, the Posavatz hound is the second most common hound breed in Serbia. This hound is intensively used for hunting in Serbia, since these dogs show very good working characteristics. The aim of this study was to determine the extent to which the external characteristics of the population in Serbia meet the norms prescribed by the official standard for the breed. Materials and Methods. A total of 251 Posavatz hounds, i.e. 134 adult males and 117 adult females, were included in a morphometric evaluation of the population sub-sample during 2017 and 2018. The basic parameters of height at the withers, body length, chest circumference and head length were measured. The variability of the results obtained was statistically analyzed by Student?s t-test for distribution of the frequencies, while the heterogeneity/homogeneity of the evaluated morphometric parameters within the Posavatz breed was estimated by coefficient of variation. Results and Conclusions. The results showed the studied Posavatz hounds in Serbia are characterized by a proper rectangular body shape. However, the average body height tended to be too low, i.e. more towards the lower limit of the prescribed height at the withers. The morphometric deviations established when comparing the Posavatz hound population in Serbia with the standard for the breed should enlighten the guidelines for sound selective breeding of the Posavatz hound by contributing to decision making by breeders and expert commissions of canine organizations. Overall, this should allow healthy breeding and welfare maintenance throughout generations for this hound breed.

A survey of the birth and mortality of European Bison (Bison bonasus bonasus L1758) conducted from 2000 to 2018 in two nurseries showed that the females in the first study group had the first mating at an average age of 42.54 months, with an interval from 23 to 84.5 months. The average age of the first mated females in the second study group was 31.67 months, with an interval from 39.5 to 66.93 months. The average time between calving for the first group females was 9.95 months, with an interval from 0.5 to 28.5 months. The calving interval for the second group was 8.53 months with variation from 1 to 32 months. The first group had a maximum of seven calves, while the maximum in the second group was 13.A total of 33 calves were born in the first group during the study period, 16 males (48.48%) and 17 females (51.51%), while 40 calves were born in the second group,16 males (40.0%) and 24 females (60.0%).The mortality rate in the first group ranged between 14.3 and 30.0%, with a mortality rate of males of 20 to 60% and for females of 16.66 to 50%. In the second group, the mortality rate was from 9.09 to 23.08%, for males 33.33% and from 11.11 to 25.0% for females. The results indicate that future studies should address greater attention to birth and mortality rates., Prateći natalitet i mortalitet, u dva stada, u razdoblju 2000.-2018., europskog bizona (Bison bonasus bonasus L. 1758) ustvrđeno je da se prvoj oglednoj skupini prvo parenje krava događa, u prosjeku, s uzrastom od 42,54 mjeseca, uz interval variranja od 23 do 84,5 mjeseci. U drugoj oglednoj skupini uzrast ženskih grla pri prvom parenju bila je prosječno, 31,67 mjeseci s intervalom variranja od 39,5 do 66,93 mjeseci. Međutelidbeni interval u ženskih grla u prvoj skupini bio je, prosječno, 9,95 mjeseci s intervalom 0,5-28,5 mjeseci. U drugoj skupini ovaj je interval prosječno iznosio 8,53 mjeseca uz variranje od 1-32 mjeseca. Kada je riječ o broju teljenja ustvrđeno je da je u prvoj skupini, maksimalan broj teljenja bio 7, a u drugoj skupini 13. Kada je riječ o odnosu spolova oteljene teladi u prvoj je skupini za promatrano razdoblje, oteljeno 33 teleta, 16 muških (48,48 %) i 17 ženskih (51,51%). U drugoj skupini oteljeno je 40 - 16 muških (40,0 %) i 24 ženska (60,0 %) teleta. Mortalitet grla, u promatranom razdoblju, u prvoj skupini kretao se od 14,29 % do 30,0 %. Promatrano po spolovima muških grla se kretalo u granicama od 20,0 % do 60,0 %, a u ženskih grla od 16,66 % do 50,0 %. U drugoj promatranoj skupini mortalitet se kretao u granicama od 9,09 % do 23,08 %. Smrtnost muških grla je bila 33,33 %, a ženskih od 11,11 % do 25,0%.Na osnovu analize dobivenih rezultata jasno je da se proučavanju nataliteta i mortaliteta u populaciji europskih bizona mora pristupiti organiziranije i temeljitije.

Roe deer (Capreolus capreolus L.) is adaptable to various habitat conditions and is widespread across Europe. The Białowieża Primeval Forest is an area in the moderate zone of lowland Europe and it is habitat for different game species. For the purposes of this study, the morphometric parameters of roe deer antlers shot in the Białowieża Primeval Forest by the Russian Czar Nicholas II during his reign (1894-1917) were analysed. Length of left and right beams, circumference of the left and right coronets, circumference of the left and right, length of the first and second tine end of the left and right beams, and inside span were measured and analysed. The results showed that during the imperial roe deer hunts in the period 1894 to 1917 in Białowieża Primeval Forest, individuals of similar morphometric trophy characteristics were hunted. The trophies were, on average, characterized by a slightly longer left beam, uniform beam circumference, coronet circumference, and very similar tine ends lengths., Europski srnjak (Capreolus capreolus L.) je prilagodljiv različitim uvjetima staništa i rasprostranjen je diljem Europe. Stoljetna šuma Białowieża područje je u umjerenoj zoni nizinske Europe te predstavlja stanište različitoj divljači. U svrhu ovog istraživanja, analizirani su morfometrijski parametri rogova europskih srnjaka odstrijeljenih u stoljetnoj šumi Białowieża od strane ruskog cara Nikole II. tijekom njegove vladavine (1894. – 1917.). Mjerene su i analizirane duljina lijevog roga, duljina desnog roga, opseg lijevog vijenca, opseg desnog vijenca, opseg lijevog roga, opseg desnog roga, duljina vrha prvog i drugog paroška lijevog roga, duljina vrha prvog i drugog paroška desnog roga, unutarnji raspon. Rezultati su pokazali da su se tijekom carskog lova na europske srnjake u razdoblju od 1894. do 1917. u stoljetnoj šumi Białowieża lovile jedinke sličnih morfometrijskih karakteristika trofeja. Trofeji su u prosjeku bili okarakterizirani malo duljim lijevim rogom, jednoličnim opsegom roga, opsegom vijenaca, kao i vrlo sličnim duljinama vrhova parožaka.

Organska poljoprivreda, kao proizvodna metoda koja je ekološki prihvatljiva i koji se zasniva na prirodnim procesima i uporabi organskih i prirodnih tvari, u Srbiji je sve popularnija. Osim naziva organska u uporabi su i termini ekološka i biološka proizvodnja. Ciljevi organske poljoprivrede su održavanje i povećanje plodnosti zemljišta, suzbijanje erozije zemljišta, očuvanje bioraznolikosti, zaštita prirodnih resursa od zagađenja i proizvodnja hrane visoke nutritivne vrijednosti. Pri organiziranju organske stočarske proizvodnje prednost se daje domaćim (autohtonim) pasminama koje su prilagođene na lokalne uvjete uzgoja i otporne na bolesti. U organskoj proizvodnji, koja je sastavni dio sustava održive poljoprivrede nije dopuštena uporaba sredstava za zaštitu i ishranu koja su sintetičko-kemijskog podrijetla i sintetičkih lijekova, regulatora rasta, hormona i GMO organizama. Pored uobičajenih, klasičnih, načina uzgoja koza posljednjih godina sve se više govori o potrebi promjene ustaljenih načina uzgoja koza i uvođenju “Bio” sustava, odnosno biološki čistog načina uzgoja. Ovim načinom proizvodnje dobivaju se proizvodi koji su slobodni od kemijskih elemenata koji su sastavni dijelovi mnogobrojnih preparata koji se koriste u konvencionalnoj proizvodnji. U organskoj proizvodnji dobrobit životinja ima prioritet. Prije svega životinjama treba osigurati uvjete za njihov rast i razvoj u skladu s prirodnim genetskim potencijalom. To podrazumijeva poštovanje fizioloških i ekoloških potreba životinja i stvaranje uvjeta za izražavanje prirodnih funkcija i ponašanja. Kako bi se počela, a kasnije organizirala ovakva proizvodnja nužno je ispuniti određene uvjete. Jesu li predviđeni uvjeti ispunjeni i odvija li se proizvodnja po principima biološke proizvodnje što potvrđuju odgovarajuće, akreditirane, institucije. Gospodarstva koja ispunjavaju uvjete biološke proizvodnje dobivaju odgovarajući certifikat. Danas je organska proizvodnja u EU regulirana direktivom EEZ 2092/91, kao i brojnim amandmanima., Organic farming, as an ecologically acceptable production method based on natural processes and the use of organic and natural materials, is becoming increasingly popular in Serbia. In addition to “organic”, this type of production is also commonly called “ecological” or “biological”. The objectives of organic agriculture are to maintain and increase fertility of the land, suppress land erosion, conserve biodiversity, protect natural resources from pollution and produce foods of high nutritional value. In organizing organic livestock production, priority is given to native (indigenous) breeds adapted to local growing conditions and resistant to diseases. Organic production, which is an integral part of the sustainable agriculture system, does not permit the use of protective and nutraceuticals of synthetic chemical origin and synthetic drugs, growth regulators, hormones and GMOs. Despite the common, classical means of goat farming, in recent years there has been increasing interest to change typical farming methods to introduce “Bio” systems, i.e. biologically clean farming methods. Such production methods result in products free of the chemicals that are common in numerous substances used in common production methods. Animal welfare is always a high priority in organic production. Primarily, animals should be provided with conditions for growth and development that are in compliance with their genetic potential. This implies respecting their physiological and ecological needs, and ensuring conditions to express their natural functions and behaviour. In order to start and later organize such production, certain conditions must be met. The appropriate, accredited institutions are responsible for ensuring that the required conditions are met and that production is in line with the principles of biological production. Holdings meeting the requirements of biological production receive the appropriate certificate. Today organic production in the EU is regulated by the EEC Directive 2092/91, and its amendments.

Yugoslav Çoban Köpeği Sharplanina, Balkan Yarımadası'ndaki en eski köpek ırklarından biridir. Antik çağlardan beri bu ırka ait köpekler başta Shara Dağı olmak üzere eski Yugoslavya'nın güneydoğusundaki dağlık bölgelerde yetiştirilmektedir ve Yugoslav Çoban Köpeği Sharplanina olarak adlandırılmaktadır. Günümüzde bu ırk Uluslararası Kinoloji Federasyonu sınıflandırmasına göre Grup 2 içinde yer almaktadır. Makedonya ve Sırbistan bu ırkın kökeni olan ülkelerdir. Bu makalenin amacı, söz konusu köpek populasyonunda kafayla ilgili sekiz dış özelliğin analizi ve değerlendirilmesidir. Araştırmada 44 erkek 65 dişi olmak üzere toplam 109 köpek kullanılmıştır. İncelenen özellikler, kafa uzunluğu, ağız uzunluğu, kafatası uzunluğu, kulak uzunluğu, ağız genişliği, kafatası genişliği, ağız derinliği ve ağız çevresidir. Ölçümler, taşınabilir kumpas ve şeritmetre kullanılarak yapılmıştır. Yapılan ölçümlerde ortalama kafa uzunluğu erkek ve dişiler için sırasıyla, 29.03 cm ve 27.28 cm, ortalama kafatası uzunluğu 17.32 cm ve 16.69 cm, ortalama kafatası genişliği 14.59 cm ve 13.60 cm, ortalama ağız uzunluğu 11.78 cm ve 10.59 cm, ortalama ağız genişliği 8.49 cm ve 7.76 cm, ortalama ağız derinliği ise 10.73 cm ve 10.09 cm olarak bulunmuştur. Sonuç olarak, bu çalışmada ölçülen Yugoslav Çoban Köpeği Sharplanina popülasyonunun morfometrik parametreleri önceki araştırmalarda elde edilen sonuçlardan ve bu ırk için geçerli olan standartlardan farklılık göstermiştir.

Domaći magarac (Equus asinus) potječe iz Afrike odakle se proširio na sve kontinente i ne postoje geografski predjeli gdje ne obavljaju najteže poslove. Osnovni preduvjet za izdržljivost i svestranu uporabljivost je specifičan biostatički oblik tijela. Jedna od veoma bitnih specifičnih osobina je nadgrađenost tijela, odnosno da su sapi više od grebena. Općenito je poznata velika radna izdržljivost magarca. Praktično ne postoje geografski predjeli gdje ova domaća životinja ne obavlja najrazličitije poslove, prije svega transporta. Gotovo je začuđujuća njihova mogućnost kretanja i stabilnost po izuzetno nepristupačnim terenima. Odgovor na ovo pitanje leži u specifičnom biostatičkom obliku građe tijela. Položaj zdjelice, pored položaja vrata, a samim tim i glave, uvjetuje položaj, odnosno pomjeranje težišta prema naprijed ili natrag. U ovom istraživanju izvršeno je morfometrijsko ispitivanje 6 eksterijernih parametara u 17 ženki i 14 mužjaka. Jedinke su mjerene u tri različite zemlje Rumunjska (Sibiu, Turda), Makedonija (Ohrid, Prilep) i Turska (Eskišehir ). Prikazane su srednje vrijednosti mjerenih parametara, maksimalna i minimalna vrijednost, kao i deskriptivni statistički parametri standardna devijacija, standardna pogreška srednje vrijednosti i koeficijent varijacije. Primjenom t-testa izračunata je statistička značajnost razlike mjerenih parametra između spolova. Ovim istraživanjem ustvrđena je prosječna visina tijela magarca 104,5 cm u muških jedinki, a u ženki 102,00 cm. Dužina tijela u prosjeku je iznosila 112,8 cm u mužjaka i 110,5 cm u ženki. Prosječna dubina prsa muških grla iznosila je 49,6 cm, a ženki 48,7 cm. Postoji značajna statistička razlika u dubini prsa u ženki u odnosu na mužjaka, a značajna statistička razlika je između širine prsa između spolova. Posebno treba istaknuti da postoji vrlo značajna statistička razlika u visini prsne kosti između spolova. Magarice imaju duži i širi prsni koš, budući da se kreću sporije od magaraca, ali su prilikom kretanja stabilnije. Na osnovu dobivenih vrijednosti može se zaključiti da su mjereni magarci pravokutnog oblika tijela., The domesticated donkey (Equus asinus) originates from Africa. From Africa, the donkey has spread to all continents and there are no geographic areas where they do not perform the most difficult forms of work. The basic prerequisite for durability and versatile usability is a specific biostatic model of the body. One of the very important specific features is the body build-up, that is, the croup higher than withers. Its prowess as a working animal is widely known, and there are virtually no geographic areas where donkeys are not used for some type of work, typically transport. The donkey’s ability to maintain balance and successfully traverse over even most difficult terrains is almost astounding. The secret of the donkey’s stability lies in the biostatistics model of its body. The position of the pelvis and the neck (and thus, the head) determine the location of the barycenter. The research included a morphometric examination of 6 exterior parameters in 17 females and 14 males. The research encompassed jennies from three countries (Romania (Sibiu, Turda), Macedonia (Ohrid, Prilep) and Turkey (Eskisehir ). Mean values, also like a maximum and minimum of the observed parameters are presented. Statistical significance of differences between the observed parameters, distributed by gander, were determined by means of the t-test. This study determined the average height of 104.5 cm, in males and in females 102.00 cm. Body length is average 112.8 cm in males and 110.5 cm in females. The average depth of chest of males was 49.6 cm and 48.7 cm in females. Donkey females have a longer and wider chest, as they move slower than male donkeys, but are more stable when moving. Based on the obtained valuation code can be concluded that the measured donkeys rectangular format of the body.

Dalmatinski pas pripada grupi najpoznatijih pasmina. Nema dijela svijeta gdje ovaj bijelo-točkasti pas nije poznat. Podrijetlo mu je iz Dalmacije, Republika Hrvatska. Bez obzira što se danas najčešće koristi kao pas za pratnju i razonodu, njegova krv nosi snažnu genetsku osnovu lovačkog psa. To je gonič, što potvrđuje i današnja službena klasifikacija Međunarodne kinološke federacije (FCI) koja ovu pasminu svrstava u šestu grupu, grupu goniča i krvoslijednika. Da bi mogao izvršavati zadatke tijekom lova, bitno je da psi budu i dobrog eksterijera. U dostupnoj literaturi ima vrlo malo podataka o morfometrijskim parametrima pasa ove pasmine. Findejs i sur. (1973.) navode da je indeks formata tijela ženki 110, a mužjaka 106. Autori navode da dužina glave iznosi 42% visine grebena. U cilju utvrđivanja morfometrijskih parametara obavljeno je zootehničko mjerenje 20 mužjaka i 22 ženke ove pasmine. Izmjerena su i analizirana 23 eksterijerna parametra na osnovu kojih se dobila slika o trenutnom eksterijernom stanju u ove pasmine. Na osnovu dobivenih podataka može se zaključiti da, promatrana populacija dalmatinskog psa, ima određene eksterijerne parametre koji nemaju poželjnu tendenciju., The Dalmatian is one of the most popular dog breeds. There is no part of the world where this white dog with black spots is unknown. It originates from the Dalmatia region of the Republic of Croatia. Regardless of the fact that Dalmatians are today mostly used as companion and family dogs, its genetic heritage bears the strong blood of the hunter. It is a hound, as indicated by the official classification of Federation Cynologique Internationale (FCI), which places this dog into the sixth group, scent hounds and related breeds. In order to perform its duties during the hunt, this dog needs good exterior traits. There is little data on morphometric parameters of this breed in the available literature. Findejs et al. (1973) cited that the body format index is 110 in bitches and 106 in males, and that head length is 42% of the height at the withers. In order to determine morphometric parameters, we conducted zootechnical measurement of 20 males and 22 bitches of this breed. We measured and analysed 23 exterior parameters, to obtain the current state of exterior parameters in this breed. Based on the obtained data, it may be concluded that the population of Dalmatian dogs carries certain exterior parameters which may be considered less than suboptimal.

Domaći magarac (Equus asinus) potiče iz Afrike. Opšte je poznata velika radna izdržljivost magarca. Praktično ne postoje geografski predeli gde ova domaća životinja ne obavlja najrazličite oblike rada, pre svega transporta. U ovom istraživanju izvršeno je morfometrijsko ispitivanje 3 eksterijerna parametara kod 19 ženki magarca. Izvršena su merenja sledećih eksterijernih parametara: visina u grebenu, dužina glave i dužina karlice. Jedinke su merene u tri različite države: Rumunija (Sibiu, Turda), Makedonija (Ohrid, Prilep) i Turska (Eskišehir). Prikazane su srednje vrednosti merenih parametara i indeksa, a izračunata je i statistička značajnost razlike merenih parametra između jedinki podeljenih u tri grupe. Prosečna vrednost visine magarica bila je u Rumuniji 101,20 cm, u Makedoniji 99,70 cm, a u Turskoj 103,10 cm. Dužina glave magarica u Rumuniji prosečno je iznosila 49,10 cm u Makedoniji 50,40 cm, a u Turskoj 50,00 cm. Kada se posmatra dužina karlice najveća je bila kod magarica u Turskoj 35,80 cm, zatim u Rumuniji 35,60 cm, a najmanja u Makedoniji 34,60 cm. Između navedenih grupa nije utvrđena statistička značajanost razlika niti za jedan parametar.

Republika Srpska prostire se na povrsini od 25.035 km2, a to je 2.503.500 ha. Na ovom prostoru susrecu se razliciti klimatski tipovi. Raznolikost klimatskih ka¬ra¬kte-ristika uslovljava i postojanje razlicitih biocenoza koje omogucavaju bitisanje prilicno velikog broja vrsta flore i faune. Na ukupnoj teritoriji Republike Srpske postoji 91 loviste.Osnovna želja svih je da se kapaciteti lovista maksimalno popune, odnosno da se postigne optimalno brojno stanje. Da bi se stiglo do željenog cilja mora se planski i ra¬cionalno gazdovati na svim nivoima. Odstrel ne sme biti cilj, vec svrha ocuvanja i po¬stizanja optimalnog broja divljaci u lovistu. Neophodno je istaci da se može odstre-lji¬vati samo realan prirast, ato ce se postici ako je prolecno brojanje, kao mera utvrđivanja maticnog fonda, maksimalno realno. To je, cesto, uzrok nerealnog odstrela koji dovodi do katastrofalnih posledica. Lovne osnove i planovi gazdovanja moraju maksimalno objektivno uvažavati sva cinjenicna stanja na terenu. Osnovni planski dokument je „Program razvoja lovstva Republike Srpske, za period 2010.-2020.“ koga je usvojio Lovacki savez Republike Srpske. Pravilnim gazdovanjem i implementacijom planskih dokumenata u praksi mogu se postici željeni rezultati, da divljaci bude dovoljno, da bude zdrav i da trofejna vrednost bude na visokom nivou.

Srna ( Capreolus capreolus L.) je najbrojnija i najrasprostranjenija vrsta krupne divljaci u Evropi, a uz divlju svinju predstavlja ekonomski najznacajniju vrstu divljaci visokog lova u lovistima Srbije. Međutim, male dimenzije trofeja u kombinaciji sa vecim udaljenostima i slabijom vidljivoscu u vreme kada se tipicno lovi srneca divljac cesto otežavaju dobru procenu vrednosti trofeja u CIC poenima. Cilj rada je bio da ustanovi korelaciju između parametara koji uticu na poene za lepotu trofeja i mogu se dobro proceniti na terenu i parametara koji se na ovaj nacin ne mogu proceniti, odnosno, da ustanovi li je na osnovu ocene pravilnosti i dužine parogova moguce proceniti obim ruža i s kojom pouzdanoscu. Za potrebe rada upotrebljeno je 116 trofeja srnadaca odstreljenih u toku protekle cetiri decenije u lovistima na podrucju Republike Srbije i podrucju bivse SR Bosne i Hercegovine i SR Hrvatske. Mereni su obim ruže, dužina parogova i dužina stangle do odvajanja prvog paroska, a trofeji su shodno izgledu razvrstavani u jednu od pet kategorija. Ispitivanje i upoređivanje odnosa ovih parametara je vrseno T i Z testom i neparametarskim testovima. Na osnovu dobijenih rezultata zakljuceno da na svim tipovima trofeja ne postoji znacajna razlika odnosa dužine parogova, dužina stangli i obima ruža, dok je primecena razlika u odnosu dužine paroga i dužine stangle na osnovu koje se zakljucuje da grla sa jacim paroscima imaju i vecu krunu, odnosno kracu stanglu u odnosu na velicinu paroga, dok je korelacija između obima ruže i dužine paroga srednje jaka do jaka.

U cilju definitivne zootehnicko-kinoloske standardizacije kangala kao autohtone turske rase, Turski kinoloski savez (KIF) preduzeo je ozbiljne korake, pocevsi od 2008. Te godine je, tokom maja, organizovana prva ekspedicija na terenima oko grada Sivas. Da bi se o eksterijernim parametrima moglo kvalifikovano diskutovati urađena je tokom 2010. analiza druge populacije kangala, ovog puta u okolini Ankare. Kangal je, ko rasa, kinoloski priznata i standardizovana na nacionalnom nivou 2011. godine. Zootehnicki je obrađeno 126 pasa, 77 mužjaka i 49 ženki iz dve populacije. Pored ostalih eksterijernih parametara veoma je bitno odrediti i format tela za ovu rasu. Merenjem visine pasa u grebenu i dužine od ramenog zgloba ( Articulatio humeri ) do sedne kvrge ( Tuber ischi ) dobijeni su podaci koji su statisticki obrađeni. Prosecna visina mužjaka kangala je 72,80 cm, a dužina tela 81,20 cm. Prosecna visina ženki je 69,20 cm, a dužina tela 77,60 cm. Indeks formata tela mužjaka je 111, a ženki 112. Razlike u visini grebena između mužjaka i ženki statisticki je bila znacajna (P 0,05). Na uzorku od 126 pasa turskog pastirskog psa kangala utvrđeno je da telo ima pravougaoni oblik, odnosno da je dužina tela veca od visine u grebenu za 11% kod mužjaka, i 12% kod ženki. To je potpuno u saglasnosti sa opstim principima građe pastirskih pasa.

Metiljavost kod jelenske divljaci na podrucju dva lovista specijalnig rezervata prirode „Gornje podunavlje” postala je veoma veliki problem. Uzrocnik bolesti su paraziti iz grupe pljosnatih crva ( Phylum Platyhelminthes )i to veliki metilj ( Fasciola hepatica, Linnaeus, 1758 ), valiki americki metilj ( Fasciola magna, Cobbold, 1855 ) i mali metilj ( Dicrocoeliumdendriticum, Rudolphi, 1819 ). Prema podacima iz dostupne literature uzrocnik metiljavosti kod jelenske divljaci u ritskim podrucjima Srbije u najvecem broju slucajeva je americki metilj, dok se mali metilj uglavnom dijagnostikuje kod muflona ( Marinkovic,2008 ). Konfiguracija terena na kojima se nalaze lovista, koja su plavna i mocvarna, stvaraju pogodne uslove za razvoj americkog metilja. Kod odstreljenih grla jelenske divljaci na osnovu patomorfoloskog nalaza i izgleda jetre, izgleda dlake, sluzokoža i opsteg stanja uhranjenosti jedinki , postavljena je sumnja na metiljavost. Prilikom spoljasnjeg pregleda odstreljenih životinja, primeceno je da su životinje u losoj kondiciji, sa slabo razvijenom skeletnom muskulaturom i slabim rezervama masnog tkiva. Dlacni pokrivac bio je loseg kvaliteta, a u perianalnoj regiji uocena je diareja. Sluzokože su bile blede. Kod vise od 50% pregledanih životinja makroskopski su se mogle uociti promene na jetri. Jetra je bila uvecana, prljavo sive boje sa cisticnim formacijama. Koezistencija je bila uglavnom gumasta. Ciste su bile ispunjene mrkom sluzavom tecnoscu iz kojih su na pritisak izlazili paraziti listastog oblika.Takođe kod odstreljenih jedinki primetno je umanjenje trofejene vrednosti rogovlja usled bolesti i zaostajanja u telesnom razvoju. Na osnovu do sada dobijenih rezultata evidentno je da postoji sumnja na metiljavost kod jelenske divljaci. Patoanatmoski nalazi ukazuju na invadiranost americkim metiljem, ali tacna determinacija parazita i konacna dijagnoza bi se postavilia koproloskim pregledom, tako da na osnovu dosadasnjih rezultata ne može se sa tacnom sigurnoscu govoriti o vrsti uzrocnika metiljavosti na ovom podrucju.

Amaç: Çalışma yetiştirici elinde bulunan Tarsus Çatalburun ırkı Türk av köpeklerinin bazı morfolojik özelliklerini belirlemek amacıyla, anayurtları olan Tarsus ve Adana kentlerinde yapıldı. Gereç ve Yöntem: Araştırmada, yaşları 2–6 arasında değişen 10'u dişi 12'si erkek olmak üzere toplam 22 Çatalburun köpeği kullanıldı. Cinsiyet gruplarının tüm değişkenler için karşılaştırmalarında Student-t testinden yararlanıldı. Bulgular: Tarsus Çatalburun köpekleri ile ilgili ilklerden olan bu çalışmada, 13 farklı ölçüm yapıldı. Ölçümlerde cidago yüksekliği, sağrı yüksekliği, vücut uzunluğu, göğüs çevresi, göğüs genişliği, göğüs derinliği, ön incik çevresi, arka incik çevresi, baş uzunluğu, baş çevresi, baş genişliği, burun uzunluğu ve kulak uzunluğuna ait ortalama değerler sırasıyla, 50.78±1.02, 49.45±1.01, 54.29±0.93, 64.75±0.75, 15.75±0.24, 20.97±0.27, 11.93±0.22, 10.84±0.26, 26.95±0.29, 41.07±0.41, 11.36±0.12, 12.18±0.19 ve 17.95±0.25 cm olarak elde edildi. Cidago yüksekliği, sağrı yüksekliği, vücut uzunluğu, göğüs çevresi, arka incik çevresi ve baş uzunluğu arasındaki ortalamalarda dişi ve erkek köpekler arası farklılıklar istatistikî olarak önemli (P, Aim: The present study was carried out to determine some morphological traits of Tarsus Çatalburun breed of Turkish hunting dogs under breeding condition in their homesteads, south Anatolian cities of Adana and Tarsus. Materials and Methods: Twenty-two Çatalburun dogs (12 males and 10 females) ranging in age from 2 to 6 years were used. Gender differences for all variables were tested using Student-t test. Results: This study, which used 13 measurements taken from different parts of the dogs, can be considered one of the first scientific studies about Tarsus Çatalburun dog. The means for wither height, rump height, body length, chest circumference, chest width, chest dept, front wrist circumference, back wrist circumference, head length, head circumference, head width, nozzle length and ear length were 50.78±1.02, 49.45±1.01, 54.29±0.93, 64.75±0.75, 15.75±0.24, 20.97±0.27, 11.93±0.22, 10.84±0.26, 26.95±0.29, 41.07±0.41, 11.36±0.12, 12.18±0.19 and 17.95±0.25 cm, respectively. There were significant differences (P

Posmatrajući celokupan fond divljači u Srbiji srndać je najbrojniji pretstavnik krupne divljači. Odstrel srndaća pretstavlja značajnu ponudu u lovnom turizmu naše zemlje. Utvrđivanje uticaja starosne dobi i mase tela na trofejnu vrednost rogovlja srndaća obavljeno je na srndaćina odstreljenim u Homolju. Posmatrani srndaći odstreljeni su tokom tri lovne sezone, 2006/07., 2007/08. i 2008/09. na terenima LU “Jovan Šerbanović” u Žagubici. Ukupno je odstreljeno 66 srndaća (Capreolus capreolus L.) i to: prve posmatrane sezone 16, druge 23 i treće 27. Svaka jedinka je izmerena, posle evisceracije, da bi se utvrdila masa tela, zatim je određena starosna dob i shodno Pravilniku za ocenjivanje trofeja obavljeno je ocenjivanje rogovlja srndaća. Podaci iz tri lovne sezone su statistički obrađeni izračunavanjem koeficijenta korelacije i t-testa. Analiziran je uticaj starosti na trofejnu vrednost rogovlja i uticaj telesne mase na trofejnu vrednost. Na osnovu matematičko statističke analize podataka o masi tela i uzrastu odstreljenih srndaća, tokom analiziranog perioda može se zaključiti da masa tela ne utiče na kvalitet rogovlja srndaća, a uzrast u vremenu odstrela ima statistički značajan uticaj.

Stalni porast broja stanovnika, s kojim se svet danas suočava, zahteva aktiviranje svih živih resursa u cilju proizvodnje dovoljnih količina hrane. Životinjski resursi su čitav prethodni vek unapređivani u pravcu veće i kvalitetnije proizvodnje animalnih proizvoda. Na taj način, stvorene su brojne visoko produktivne rase, koje su svoje proizvodne potencijale mogle iskazati samo u dosta poboljšanim uslovima ishrane, smeštaja i nege. Novostvorene rase su postajale sve više zavisne od čoveka, sve manje otporne i često nisu mogle opstajati u uslovima, u kojima su bez problema prethodno boravile rase od kojih su nastale. Sve ovo je uslovilo da u svetu dođe do nestajanja velikog broja autohtonih starih, primitivnih, nisko produktivnih, ali uglavnom otpornih rasa i sojeva domaćih životinja. Depopulacija planinskih predela, kao i zapostavljanje i napuštanje stočarske proizvodnje u marginalnim područjima, u kojima nisu mogle proizvoditi visoko produktivne rase, takođe je vodilo nestajanju brojnih rasa i sojeva domaćih životinja. U stočarstvu se problem očuvanja nisko-produktivnih autohtonih rasa domaćih životinja, još uvek teško objašnjava i ta činjenica otežava rad na unapređenju korišćenja životinjskih genetičkih resursa u praksi. Međutim, agrodiverzitet, pa i životinjski genetički resursi, u novom konceptu održivog korišćenja genetičkih resursa, zauzimaju veoma važno mesto, sagledavajući prirodne potencijale, ekonomsko i socijalno okruženje, ali i koristeći svetska iskustva. Glavne aktivnosti koje se odnose na upravljanje i konzervaciju genetičkim resursima u narednom periodu treba da se odnose na: Uključivanje novih tehnologija konzervacije (pre svega koje se odnose na ex-situ), izrada javno dostupne baze odgajivača autohtonih rasa, razvoj naučnih istraživanja, rad na izgradnji kapaciteta ljudskih i infrastrukturnih, rad na popularizaciji (izložbe stoke, sajmovi, izdavanje brošura, saradnja sa medijima), uklučivanje autohtonih rasa u sisteme organske proizvodnje, razvoj tržišta za animalne proizvode sa zaštićenim geografskim poreklom dobijenih od autohtonih rasa, razvoj agro-turizma u zaštićenim oblastima, parkovima prirode, nastavak saradnje na globalnom i regionalnom nivou.