Search

Sufism is the way of life of the spiritual belief system that has an impact on both religious and social life as well as literature and culture, and that is lived with the provisions of Islam's zâhir and bâtın. The fact that most of the poets in the field of Dîvân literature belonged to religious orders led to the emergence of our religious-sufistic literature, and the development process of Sufi literature was shaped by these Sufi poets. The role of Sufism in the adoption of religion and its relationship with life has shaped not only the self-training but also our religious and Sufi literature. Sufi poets, walking in the footsteps of the sect to which they belonged, expressed their devotion to this sect in their verses, tried to explain and spread the teachings of this sect, and wrote verses praising the elders of the related sect. Mawlana Jalāl al-Dīn al-Rūmī, who is one of the most important figures in the leaven of Anatolia as a scholar, Sufi and poet, and Mawlawīism, which was formed in relation to him, have been the subject of eulogies by the Sufi poets who are members of this order. There are many studies on Mawlānā's thought and works both in Anatolia, the East and the West. Some of these studies are based on the praise of Mawlānā himself and his works, especially Masnavi Manawī. The Mevlevî sheikh Aşkî Mustafa Efendi, who was born in Kilis in the nineteenth century, completed his education in Egypt and spent his life in Mecca and Medina, is one of the last representatives of the Sufi poets who wrote some of these works. Aşkî Mustafa Efendi's Der Na't-ı Mesnevî ve Sâhib-i Mesnevî, a work of one hundred and thirty-three couplets written in the form of mesnevî verse, is a work that praises both Mevlana and his Mesnevî-i Manevi, which has been read for centuries. Der Na't-ı Mesnevî ve Sâhib-i Mesnevî, which is a na't in genre, is also a different sample text in terms of the elifnâme genre with the elifnâme it contains. Na't, as a genre, was written especially for the Prophet, but na't was also written for the Ahl al-Bayt and the four caliphs. Aşkî Mustafa Efendi's na't, on the other hand, praises Mawlana Jalāl al-Dīn al-Rūmī as a person and his most important work, Mesnevî-i Manevi. In terms of straight, reverse, straight-reverse, alphabetized rhymes, educational and recreational elifnâme types, Aşkî's Der Na't-ı Mesnevî and Sâhib-i Mesnevî are examples of straight elifnâmes with a total of nineteen couplets. Aşkî Mustafa Efendi's voluminous Dîvânand a three-volume work on the history of Medina, Ta'tirü Ercâi'd-Dawleti'l-Majîdiyye bi-Tîbi Ahbâri Beledi Hayri'l-Beriyye, translated and edited at the request of Sultan Abdülmecid and based on Semhûdî's Vefâü’l-vefâ, He has masnavis named Aşknâme, Vahdetnâme, Mirâcnâme and Sâkînâme and academic studies have been made on these works. A comprehensive study on his work Der Na't-ı Mesnevî ve Sâhib-i Mesnevî has not been conducted so far. This article will only briefly touch upon the life of Aşkî Mustafa Efendi, analyze Der Na't-ı Mesnawī ve Sāhib-i Mesnawī in terms of na't and elifnāme genre, reveal its content and include the text of this masnavi in translation. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

The works that describe the lives of the prophets from Adam to Prophet Muhammad (peace be upon him), their missionary activities, and some important events experienced by their people are generally called the history of the prophets. Twenty-eight prophets are mentioned in the Qur'an, three of whom are controversial. The stories of these prophets are narrated. The stories of some prophets are told in detail, while the lives of others are summarized. Some of the events related to the prophets whose stories are mentioned in the Qur'an are also mentioned in the Torah and the Bible. By combining the narrations taken from the Qur'an with the stories in the Qur'an and including them in tafsir, history and some hadith books within a certain system, the texts of the Qisas alanbiya came into existence and the first independent examples of this genre in Islamic culture began to be written from the second century of Hijri. The most famous Arabic works in this field are the Qisâʾî (d. 189/805) and Saʿlâbî's (d. 427/1035) qisas al-anbiya. Later books on the history of the prophets are translations or summaries of these two works. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Representation is a concept that is constantly undergoing historical-social transformation and is still studied with an interdisciplinary approach today. The reception of literary representation has gained different socio-cultural dimensions and been given different meanings in the historical process. Literary works are cultural products with high representative power, and with these features, they provide important data to researchers in revealing social and cultural meanings. While studies that problematize the forms of literary representation reveal the meaning of the text, they also provide important data in the context of gender through the way male-female relations are reflected. The works of Bosnian Sabit (d. 1712), who is considered a poet who created his own style in classical Turkish literature, produced with different perspectives and approaches, constitute a wide range that is rich in diversity and content. Bosnian Sabit's Derenâme masnavi can be considered as a social and cultural indicator of the period in terms of its content and the way the characters are presented. Sabit is an author who contributes with his original style to the establishment of the traditional Turkish literature with the characters he chose in Derenâme and the way he presents the story. In this study, character representations in the Derenâme masnavi will be tried to be evaluated with a critical and analytical approach. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Copyright of Mevzu is the property of Ali Sever and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of Mevzu is the property of Ali Sever and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of Journal of International Civilization Studies is the property of Kyrgyz-Turkish Manas University and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of Folklor / Edebiyat is the property of Cyprus International University and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

İnsan ve hayata dair her durum ve olayın tahkiye edildiği mesneviler, ortaya çıktığı toplumların duygu, düşünce ve yaşam hikâyelerini anlatan metinlerdir. Özellikle iki kahramanın romantik hikâyesi etrafında kurgulanan aşk mesnevilerinde yer alan ziyafet tasvirleri, Osmanlı toplumunun sosyo-kültürel dünyasını yansıtması bakımından dikkat çekici unsurlar barındırır. Bu nedenle, gerek Osmanlı yönetici sınıfının kamusal törenlerini anlatan metinlerde, gerekse yüksek sınıfın oluşturduğu kurgusal metinlerde yer alan yemek sofralarının, ziyafet sahibinin zenginlik, güç ve iktidarını yansıttığı görülmektedir. Bu çalışmada, klasik Türk edebiyatı sahasından seçilen örnek mesnevilerde betimlenen geniş katılımlı eğlence ve ziyafet sofralarının, özellikle yemek kültürü üzerinden, dönemin kimlik, iktidar ve sosyal hiyerarşilerini okuma denemesi gerçekleştirilecektir. Çalışmada elde edilen bulguların yer aldığı metinler, farklı yüzyıllardan seçilen Kutadgu Bilig, Süheyl ü Nevbahâr, Âlî Sûrnâmesi, Hüsrev ü Şîrîn, Ferhâd ü Şîrîn, Vîs ü Râmin, Şem ü Pervâne ve Nâbî Sûrnâmesi isimli mesnevilerde yer almaktadır. İncelenen metinlerde sunulan yemek kültürü, yazıldıkları döneme tanıklık etmekte ve yiyeceklere yüklenen sembolik anlamlar ve kültürel kodlar hakkında ipuçları barındırmaktadır. Bu sembolik anlamların incelenmesi ve kültürel kodların okunması, edebi metinlerde bahsedilen sosyal sınıfın yaşam tarzı ve kültür dünyasının yanı sıra toplumsal kimlik tanımları ve sosyal hiyerarşi kavramları hakkında da birtakım değerlendirmeler yapabilme imkânı sağlayacaktır.

Qand-i Nabāt is a phrase composed of two Arabic words. This phrase consists of the word kand meaning “sugar” and the word nabāt meaning “plants”. Considering that the phrase refers to “Binā” subjects in Arabic grammar, it is likely to be an allegory about the importance of the building in Arabic grammar in the sense of “the sugar essence of plants”. “Binā” is a work prepared to teach the basic knowledge of Arabic word grammar. Written in the 12th century or later, the book, whose author is unknown, was taught and memorized in Ottoman madrasas for centuries. Along with “Emsile”, “Binā” is also known as “grammar sentence”, which is considered the basis of Arabic language learning. As far as can be determined, Qand-i Nabāt, which deals with the subjects of Binā in verse, was written in the 17th century as it is hidden in the content of the work. Qand-i Nabāt may have been written by one of the Jalīlīs mentioned three times in the work, but we cannot be sure which one. When tezkires and biographical sources are analyzed, no poet with a work called Qand-i Nabāt was found among the authors who used the pseudonym Jalīlī. What makes Qand-i Nabāt unique is that it is a verse account of Binā in Turkish. There are Arabic works on not only a part of sarf but also Arabic grammar or Turkish poems written Arabic-Turkish dictionaries. However, Qand-i Nabāt is important in that it is a Turkish work in verse about the Arabic usage of the period in which it was written (17th century) and reflects the language of the period and the shedding light on the period when activities to facilitate Arabic teaching through memorization began. The aim of the edition critique is to bring the work into the scientific acquis. Aiming to teach and memorize Arabic grammar in a shorter period, some Arabic grammar in verse are several thousand couplets long and have attracted interest over the centuries. Ibn Mālik’s Alfiya is undoubtedly one of the most famous of these. In the case of Qand-i Nabāt, it is possible to give credit to the fact that the grammatical structures of a foreign language were poetized in Turkish. Undoubtedly, no matter how long it is explained, a commentary will still be needed to understand these texts because they are in verse. In Qand-i Nabāt, it is stated that “sarf” has thirty-five chapters and these are explained. All of them are touched upon: 6 from sülāsī mücerred, 12 from sülāsī mezīd, 1 from rubāī mücerred, 3 from rubāī mezīd, 6 from the titles annexed to rubāī mücerred, and 7 from the titles annexed to rubai mezid. A style that facilitates memorization is used. Titles used for necessity, conjunctive, mutavaat, and accusative are mentioned separately. Although it is in verse, it is noteworthy that it deals with the topics without skipping. Moreover, the poet even touches upon two mutaddi verbs, which are exceptions to the one title used for the imperative. Some recommendations are embedded in the text, including invitations to prayer, fasting, salutation and peace be upon the Prophet (pbuh). After describing the thirty-five titles of Binā, it is described as “the mother of sciences”. In the postscript of some copies, explanations are given for the Arabic words used in the text. The text of Qand-i Nabāt was obtained through the edition critique of eight copies. In the text, the last letters of some verbs are omitted to conform to the meter. In a few places, the poet took the initiative to preserve the harmonic structure of the poem with its meter and rhyme scheme. Persian words and phrases are used in the work, and the pronunciations of these words are explained by the annotators. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Copyright of Turkish Culture & Haci Bektas Veli Research Quarterly is the property of Turkish Cultur & Haci Bektas Veli Research Quarterly and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of Journal of Near East University Islamic Research Center / Yakın Doğu Üniversitesi İslam Tetkikleri Merkezi Dergisi is the property of Journal of Near East University Islamic Research Center and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of Journal of Academic Social Resources is the property of Journal of Academic Social Resources and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of RumeliDE Journal of Language & Literature Research / RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi is the property of RumeliDE Uluslararasi Hakemli Dil & Edebiyat Arastirmalari Dergisi and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of Turcology Research is the property of Ataturk University Coordinatorship of Scientific Journals and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of International Journal of Social Sciences (IJSS) / Uluslararasi Sosyal Bilimler Dergisi is the property of International Journal of Social Science and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of RumeliDE Journal of Language & Literature Research / RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi is the property of RumeliDE Uluslararasi Hakemli Dil & Edebiyat Arastirmalari Dergisi and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of RumeliDE Journal of Language & Literature Research / RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi is the property of RumeliDE Uluslararasi Hakemli Dil & Edebiyat Arastirmalari Dergisi and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Bu çalışmada Eski Türkiye Türkçesi dönemine ait Şerâʼit-i İslâm adlı müellifi bilinmeyen manzum bir ilmihâl değerlendirilecektir. Eski Türkiye Türkçesi döneminde telif-tercüme faaliyetlerinin başlamasıyla beraber dinî eserler Arapça ve Farsçadan tercüme yoluyla Türkçeye kazandırılmış veya dinî konuları halka öğretmek amacıyla doğrudan Türkçe eserler kaleme alınmıştır. Türkçe kaleme alınan eserler arasında temel dinî bilgileri öğretmek ve halka anlatmak için yazılan manzum ilmihâller önemli bir yer tutmaktadır. Şerâʼit-i İslâm isimli manzum ilmihâl de bu dönemde kaleme alınan eserlerden biridir. Mesnevi nazım şekliyle didaktik tarzda telif edilen bu ilmihâl, sade ve anlaşılır bir dille kaleme alınmıştır. İslam’ın şartlarının anlatıldığı Şerâʼit-i İslâm, kelime-i şehâdet, namaz, oruç, zekât ve hac fasıllarından oluşmaktadır. Eserde genel olarak kelime-i şehadet getirerek Allah’ın birliğini tasdik etmenin gerekliliği, namazın ehemmiyeti, orucun fazileti, zekâtın miktarı, haccın kimlere farz olduğu, hacda yapılması gerekenler ve benzeri konular nasihat üslubuyla ve şiirsel bir dille anlatılmıştır. Eserin toplam beyit sayısı 260’tır. İstanbul Süleymaniye Kütüphanesi, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Atatürk Kitaplığı ve Ankara Milli Kütüphane Adnan Ötüken İl Halk Kütüphanesi’nde olmak üzere üç nüshasına ulaşılabilen eserin müellifi ve telif tarihi bilinmemektedir. Eser, dil ve imlâ bakımından Eski Türkiye Türkçesi özellikleri göstermesinin yanı sıra eserde bu dönemin söz varlığına ait birçok kelime de bulunmaktadır. Halka yönelik yazıldığı anlaşılan eserde; halk dilinde kullanılan ibâre, deyim ve kelimelerin yanı sıra Arapça ve Farsça kelime ve tamlamaların kullanıldığı görülür. Türkçeye hâkim bir şairin eliyle kaleme alındığı görülen eser, Eski Türkiye Türkçesi döneminde dinî nitelikli eserlerin Türkçe kaleme alındığını göstermesi açısından önemlidir. Makalede, Şerâʼit-i İslâm adlı manzum ilmihâlin yapısı ve muhtevası hakkında bilgi verilerek, nüshaları tanıtılmaktadır. Ayrıca eserin tenkitli metnine yer verilerek, dil ve imlâ özellikleri ile söz varlığı hakkında bilgi verilmiştir.

In this study, a poetic catechism from the Old Turkey Turkish period, Sharāit al-Islām, whose author is unknown, will be evaluated. With the beginning of the translation activities in the Old Turkey Turkish period, religious works were translated from Arabic and Persian into Turkish, or works were written directly in Turkish to teach religious subjects to the public. Among the works written in Turkish, catechism in verse which was written to teach basic religious knowledge and explain it the people, has an important place. Sharāit al-Islām is one of the works written in this period. Written in a didactic style in the verse form of mathnawi, it is written in a simple and easy to understand language. Sharāit al-Islām, in which the pillars of Islam are explained, consists of chapters on the word of shahada, prayer, fasting, zakat, and pilgrimage. In the work, the necessity of affirming the oneness of Allah by giving shahada, the importance of prayer, the virtue of fasting, the amount of zakat, who is obliged to perform hajj and what to do during hajj, etc., are explained in the style of advice and poetic language. The total number of couplets is 260. The author and date of composition of the work, of which three copies can be found in Istanbul Süleymaniye Library, Istanbul Metropolitan Municipality Atatürk Library and, Ankara National Library Adnan Ötüken Provincial Public Library, is unknown. In addition to showing Old Turkey Turkish characteristics in terms of language and orthography, the work also contains many words belonging to the vocabulary of this period. In the work, which is understood to have been written for the public, it is seen that Arabic and Persian words and phrases are used in addition to the phrases, idioms, and words used in the folk language. The work, which seems to have been written by a poet with a good command of Turkish, is essential in showing that religious works were written in Turkish during the Old Turkey Turkish period. In the article, information about the structure and content of the poetic catechism Sharāit al-Islām, is given and its copies are introduced. In addition, the critical text of the work is given and information about the language and spelling features and vocabulary is given. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Copyright of Journal of Cultural Studies / Kültür Araştırmaları Dergisi is the property of Journal of Cultural Studies / Kultur Arastirmalari Dergisi and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of Journal of Cultural Studies / Kültür Araştırmaları Dergisi is the property of Journal of Cultural Studies / Kultur Arastirmalari Dergisi and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of Journal of Ottoman Legacy Studies (OMAD) / Osmanlı Mirası Araştırmaları Dergisi is the property of Journal of Ottoman Legacy Studies and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of Journal of Ottoman Literature Studies / Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi is the property of Journal of Ottoman Literature Studies and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of Journal of Ottoman Literature Studies / Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi is the property of Journal of Ottoman Literature Studies and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of Journal of Ottoman Literature Studies / Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi is the property of Journal of Ottoman Literature Studies and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of RumeliDE Journal of Language & Literature Research / RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi is the property of RumeliDE Uluslararasi Hakemli Dil & Edebiyat Arastirmalari Dergisi and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of Journal of the Faculty of Theology / Kilis 7 Aralik Universitesi Ilahiyat Fakultesi Dergisi is the property of Kilis 7 Aralik Universitesi Ilahiyat Fakultesi and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of Journal of International Civilization Studies is the property of Kyrgyz-Turkish Manas University and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of Journal of International Civilization Studies is the property of Kyrgyz-Turkish Manas University and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Ebü’l-Mecd Hakîm Mecdûd b. Âdem Senâî-yi Gaznevî (464/1071-525/1131[?]) klasik Fars edebiyatının ilk mutasavvıf şâiri kabul edilir. Hadîkatü’l-hakîka ve şerî’atü’t-tarîka adlı eseri de bu alanda Farsça kaleme alınmış ilk tasavvufî mesnevî olarak nitelenir. 10.000 beyitten oluşan bu eser tasavvufî bir mesnevî olmasının yanı sıra dinî, felsefî, hikemî, ahlâkî konuları da içermektedir. Hakîm Senâî ilk kez bu eseri ile tasavvufun konularını nazım dünyasına taşımış ve konuları ele alırken anlatımı güçlendirmek ve okurun dikkatini cezbetmek için hikâye türünden yararlanmıştır. Hadîkatü’l-hakîka’da 114 hikâye yer almaktadır. Eserde yer alan bu hikâyeler ya okuyucunun dikkatini çekmek için konuya geçmeden önce verilmiş veya bir konu uzun uzun anlatıldıktan sonra konuyu pekiştirmek için ilgili hikâyenin sonunda sunulmuştur. Bu çalışmada Hakîm Senâî’nin hayatı ve eserleri kısaca verilmiş, daha sonra araştırmaya konu olan Hakîm Senâî’nin Hadîkatü’l-hakîka isimli eseri tanıtılmıştır. Bu kısmında eserin bölümleri (babları) detaylı bir şekilde ele alınırken bölümler içinde tespit edilmiş olan hikâyeler başlıklar halinde verilmiştir. Eserdeki hikâyelerin değerlendirilmesi bölümünde de hikâyelerin konularına göre genel tasnifi yapılarak, hikâyelerdeki şahıs ve tipler, anlatım biçimi, hikâyelerin kaynağı ve hikâyelerde geçen Kur’ân-ı Kerîm âyetlerinden iktibâslar tespit edilip değerlendirilmiştir. Tasavvuf edebiyatı tarihinde mühim bir yere sahip olan Hadîkatü’l-hakîka gerek konuları gerekse dinî-tasavvufî ve ahlâkî hikâyeler itibariyle başta Mevlânâ’nın Mesnevî’si ve Attâr’ın Mantıku't-tayr’ı olmak üzere birçok tasavvufî mesnevîlere kaynaklık etmiştir.

Zaman, insan hayatının merkezinde yer alan ve insanoğlunun iç içe olduğu en temel hakikatlerden biridir. Gerek içerdiği farklı boyutlar sebebiyle gerek farklı durumlarda farklı algılanmasıyla gerekse de insanı üzerinde yoğun şekilde düşünmeye sevk eden müphemliğiyle daima düşüncenin konusu olmuştur. Sadece insana mahsus bir hakikat olmayan zaman âlemde var olan tüm varlıkların mevcudiyetleriyle bir şekilde ilişkilidir. Bu ilişkinin insanî boyuttaki ilk tezahürü insanın ömrü ve bu sınırlı vakitte yapması/yapmaması gerekenlerden oluşan insânî-dinî-ahlâkî nizamdır. Tarih boyunca ortaya konan tüm prensiplerde zamanın doğru şekilde değerlendirilmesi üzerinde güçlü vurgular yapılmıştır. Diğer taraftan hemen hemen tüm dinlerdeki ibadet vakitleri, zamanın hem normatif yönünü hem de sınırlılığını gündeme getirmiş ve buna bağlı olarak zamanı çeşitli periyotlara bağlı olarak tanzim eden takvimler ortaya çıkmıştır. İnsanoğlunun bu kadar iç içe olduğu bir olgu olan zamanın onun zihnini meşgul etmesi kaçınılmazdır. Bu sebeple zaman üzerinde çok geniş yelpazede şekillenen bir literatür ortaya çıkmıştır. Din bilimleri, fizik, felsefe, psikoloji, astronomi ve tarih gibi alanlar başta olmak üzere hemen hemen tüm ilmi disiplinlerde gerek doğrudan zaman üzerine gerekse dolaylı şekilde zamanla irtibatı bulunan mevzular bağlamında üretilen fikirlerle zaman anlaşılmaya ve izah edilmeye çalışılmıştır. İslâmî gelenekte Kur’ân’ın zamanın tüm yönlerini ele aldığı görülmektedir. Kronolojik zaman olarak ibadet vakitleri ve tarihi hadiselere yapılan atıflar, Hak katında zamanın insanların tasavvur ettiğinden farklı olmasına yapılan vurgu, mutlak zaman anlamında dehr kavramının zikredilmesi ve zamanla ilgili tüm âyetler dikkate alındığında Kur’ân’da zamanın neredeyse bütün özellikleri ve boyutlarıyla yer aldığını söylemek mümkündür. Tasavvufta da Kur’ân’daki zenginliğe paralel olarak geniş kapsamlı bir zaman yaklaşımı ortaya çıkmıştır. Tasavvuf kaynaklarında zaman genel olarak vakit kavramı ve onun uygulamalı hali olan ibnü’l-vakt tabiri çerçevesinde zikredilmektedir. Bu iki kavram tasavvufî literatürün gelişimine bağlı olarak çeşitlenmiş ve zamanla ilgili hem yeni tabirler ilave edilmiş hem de zamanın metafizik ve rölatif/nesnel yönü üzerinde durulmuştur. Bu çalışmada 13. yüzyıl mutasavvıflarından Mevlânâ Celâleddin Rûmî’nin Mesnevî adlı eserindeki zaman anlayışı ele alınmıştır. Mevlânâ’nın Mesnevî’sindeki zamanla ilgili beyitleri tespit edilmiş ve onun buradaki öğretisi tasavvufun klasik kaynakları ile tasavvufî düşüncenin kurucularından Muhyiddin İbnü’l-Arabî’nin zaman görüşüyle mukayese edilmiştir. Mevlânâ, dînî ve tasavvufî konuları sıradan insanın anlayışına sunacak pratik ve güncel örneklerle anlattığı gibi aynı mevzulara metaforlar ve semboller kullanmak suretiyle olabildiğince derinlik katmakta ve bu sayede geniş bir kitleye hitap etmektedir. Dolayısıyla onun dilinde pek çok tasavvufî ilke ve amel hem edebî estetik içinde hem de insanda güçlü bir tesir bırakacak şekilde ifade bulmaktadır. Mevlânâ zamanı üç ana kategori çerçevesinde ele almaktadır. Bunlardan ilki zamana sığmayan geçmiş ve gelecek gibi taksimlendirmeye tabi olmayan aşkın zaman anlayışı, ikincisi yatay/doğrusal/kronolojik zaman, üçüncüsü ise ibnü’l-vaktin tekâmül ederek ebu’l-vakt konumuna ulaşması ve zaman kaydından kurtularak tecrübe edilen zamansız boyuttur. Mevlânâ’nın bu sıralamasındaki üçüncü ve birinci zaman türleri aslında aynı niteliğe sahiptirler. Ancak ilki yalnızca Hakk’a mahsus olan zaman çeşidi iken üçüncü tür, aynı zamanın kâmiller tarafından beşerî ölçüde tecrübe edilmesinden oluşmaktadır. Mevlânâ ilâhî sırların ve metafizik hakikatlerin kronolojik zamanın geçerli olduğu düzlemde hangi ölçüde ifade edilebileceği üzerinde de durmaktadır. Ona göre bu tür bilgilerin yatay zamanda tam olarak ibareye dökülmesi yani “sırrın zamana sığması” imkânsızdır. Mevlânâ’nın zamana ilişkin görüşlerinin tespiti tasavvufî düşünce ve geleneğin zaman yaklaşımının ortaya çıkarılması açısından büyük önem taşımaktadır. Çünkü Mevlânâ tasavvufun hem amel hem de düşünce boyutunun şekillendiricilerinden biri konumundadır. Onun zamanı yorumlama yönteminin ele alınması modern çağda insanoğlunun zaman yönetimine dair ufkunun genişlemesine katkı sağlayacaktır. Ayrıca zaman, düşüncenin merkezî konularından biri olması sebebiyle çok sayıda araştırmaya mevzu olmuştur. Mevlânâ’nın bu husustaki fikirlerinin tespit ve tahlili zamanla ilgili literatüre zenginlik sağlayacaktır.

Copyright of Journal of Social Research & Behavioral Sciences / Sosyal Araştırmalar ve Davranış Bilimleri Dergisi is the property of Journal of Social Research & Behavioral Sciences and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of Tahkik Journal of Critical Editions of Islamic Manuscripts is the property of Hacveyiszade Foundation for Science & Culture and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of Turkish Studies - Comparative Religious Studies is the property of Electronic Turkish Studies and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of Journal of Analytic Divinity is the property of Analytic Divinity Center and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Klasik Türk edebiyatı bünyesinde kaleme alınan manzumeler, türlerine göre incelendiği zaman Hz. Peygamber’i methetmek için yazılan eserlerin çok fazla olduğu görülecektir. Naatlar başta olmak üzere mevlid, hicretü’n-Nebî, esmâ-i Nebî, gazavât-ı Nebî, mucizât-ı Nebî, ahlâku’n-Nebî, hilye, şefâat-nâme, kırk hadis, vefâtü’n-Nebî, Muhammediyye gibi pek çok türün Hz. Muhammed’i anlatmaya çalıştığı ve bunların sayısının da çokluğu fark edilecektir. Müslüman Türk halkının ve divan şairlerinin Hz. Peygamber’e olan sevgisini ve ona verdikleri değeri gösteren bu durum, edebiyatımızın geneline yayılmış ve bu sevgiyi ortaya koymak üzere yazılmış pek çok eserin çıkmasına vesile olmuştur. Onun hayatı sadece edebiyata değil diğer güzel sanat dallarına da ilham kaynağı olmuştur. Hz. Peygamber’in hayatında pek çok olağanüstü hadise/mucize cereyan etmiştir. Bunlardan biri olan miraç, hem Türk edebiyatında hem de diğer Müslüman milletlerin edebiyatlarında sıkça işlenen konulardan biri olmuştur. Miracı anlatan eserler miraç-nâme veya miraciye adıyla daha çok İran ve Türk edebiyatlarında kaleme alınmıştır. Bu konuda en çok eser edebiyat alanında verilmiş olmakla birlikte minyatür, mûsikî, hat ve kitap sanatlarında ele alınan konulardan biri olmuştur. Türk edebiyatında en çok işlenen konulardan biri hâline gelen miraç, başlangıçta siyerlerin bir bölümü olarak ele alınmıştır, daha sonra müstakil bir tür olmuştur. 12. yüzyıldan beri gerek manzum gerekse mensur miraç-nâmeler yazılmıştır. Türk edebiyatında 16. yüzyıldan itibaren divanlarda da yer almaya başlayan miraciyeler, sonraki yüzyıllarda neredeyse her divanda kendine yer bulmuştur. Divan şairleri içinde miraciye yazma geleneği 19. yüzyılda da devam etmiştir. Çalışmaya konu olan 19. yüzyıl divan şairlerinden Zuhrî de eserinde miracı anlatan müelliflerden biridir. Tezkirelerde ve biyografik kaynaklarda Zuhrî’nin hayatı hakkında bilgi bulunamamıştır. Bu sebeple Zuhrî’ye ait bilgiler -geniş bilgi elde etmek mümkün olmasa da- Nûr-nâme-i Muhammed adlı eserinden çıkarılmıştır. Müellif, eserinde mahlasını iki yerde kullanmıştır. Eserin son beytinde Nûr-nâme-i Muhammed’in 1253/1837 yılında tamamlandığı belirtilmiştir. Mesnevide yer alan üç beyitte Gazi Sultan Mahmud Han zikredilmiştir. Eserin telif tarihinden hareketle bu padişahın Sultan II. Mahmud olduğu anlaşılmaktadır. Zuhrî, mesnevisinde Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî ve onun meşhur eseri Mesnevî’yi zikrettiği için ve dahi okuyucuya birkaç yerde “ey dede” diye hitap ettiği için Zuhrî’nin Mevlevi olduğuna kanaat getirilmiştir. Mesnevi nazım şekliyle ve miraciye nazım türüyle kaleme alınan 860 beyitlik Nûr-nâme-i Muhammed, Zuhrî’nin bilinen tek eseridir. Zuhrî, bu eserini üç bölüm olarak tasarlamıştır. Birinci bölümün önemli bir kısmını nûr-ı Muhammedî fikrine ayıran Zuhrî, asıl bölümde Hz. Muhammed’in bir gece Mescid-i Haram’dan Mescid-i Aksa’ya götürülmesini, Mescid-i Aksa’dan da Allah’ın katına yükselişini anlatmaktadır. Eserini fâilâtün fâilâtün fâilün kalıbıyla kaleme alan Zuhrî’nin, bu eserinde pek çok redif bulunmakta olup farklı türlerden kafiyeler kullanılmıştır. Biyografik kaynaklarda şairin hayatına ve Nûr-nâme-i Muhammed’e dair herhangi bir bilgi bulunamamıştır. Mesnevide, dil özellikleri bakımından Eski Anadolu Türkçesi dönemine ait -ısar/-iser, -uban/-üben, -gıl/-gil gibi ekler çok defa kullanılmış olsa da eser, 19. yüzyılın ortalarında telif edilmiştir. Bu çalışmada Zuhrî’nin Nûr-nâme-i Muhammed adlı eseri şekil, muhteva ve dil özellikleri bakımından incelenecektir. Bu inceleme, İslami Türk edebiyatına zerre miktarı da olsa katkı sağlayacaktır.

Zaman, hakikatini keşfetme, anlamlandırma, yönetme gibi pek çok yönleriyle düşünce tarihinin en temel konuları arasında yer almıştır. Gündüzün zıddı olan ve karanlık zaman dilimini anlatan geceye de hem insanın ömrünün yarısını kapsadığı hem de hayatın biyolojik ve manevi boyutlarına etkisi büyük olduğu için insanlık tarafından büyük önem verilmiştir. Gündüz, aydınlık ve meşguliyet zamanı olmasına rağmen Kur’ân-ı Kerîm’de gecenin daha fazla zikredildiği, Allah’ın üzerine yemin ettiği vakit ve bir âyeti olarak telakki edildiği görülmüştür. Âyetlerde gece, “dinlenme, peygamberlere vahiy inme, helak, hikmetli işlerin diğerlerinden ayrılma vakti, gizlenme, ibadet etme ve yürüme/yola çıkma vakitleri” şeklinde gerçek anlamda, “karanlık”, “gaflet” ve “örtü” manalarında ise mecaz anlamda kullanılmıştır. Bu çalışmanın amacı, gece kavramının Mevlânâ’nın Mesnevî’sinde kazandığı sembolik anlamları tespit etmekle birlikte kavramın İslâmî gelenekteki ve tasavvuf kültüründeki yerini ortaya koymaktır. Gece, akademik çalışmalara gerektiği ölçüde konu edilmemiştir. Gece hakkındaki mevcut çalışmalarda kavramın Kur’ân-ı Kerîm’deki anlamları, gece ile ilgili kavram ve eylemler; mübarek gecelerin fazileti ve hadislerdeki kullanımına yoğunlaştığı görülmektedir. Mevlânâ üzerinde yapılan çalışmalarda ise Mevlânâ’nın sadece rubâîlerinde gece, seyr ü sülûk metodu açısından ele alınmıştır. Dolayısıyla bu çalışma zamanın yarısı olan gecenin, Mevlânâ’nın Mesnevî isimli eserinde kazandığı sembolik anlamları ve bu remizlerin İslâmî gelenekteki yerini tespitteki boşluğu doldurmayı hedeflemektedir. Mevlânâ, Mesnevî’de “gece” kelimesini çoğunlukla gerçek anlamda kullanmıştır. Gece, eylemin olmadığı anı ifade ederken “karanlık/zulmet-i tabiat, gaflet, örtü” gibi olumsuz; insanın hakikate kapı aralamaya çalıştığı eylem anını anlatırken ise “yol almak/yolda olmak/vuslat” sembolleriyle olumlu zamanı ifade etmektedir. Mevlânâ’nın Mesnevî’sinde geceye yüklediği bu anlamlar/semboller ve kullanım şekilleri Kur’ân’daki kullanım ve manadan ilham alınarak zenginleştirilmiş, gecede/anda/kavramda derinleşme ve yolculuk etme gibi remizler yoluyla anlatılmıştır.

Many works have been given in Turkish literature in the form of mesnevi verse, which has been rooted from Iranian literature and has gained a national identity in terms of both form and subject over the centuries. Various subjects are handled in a certain order in mesnevis. When we look at the arrangement formats of mesnevi in general, they consist of three parts. These are prologue, section that handles the issue and epilogue. Poets describe the story in the second main part of the mesnevi. In prologue and epilogue, they give the reader historical and chronological information about their works, poetics, poetry and the period in which they lived both to shed light on the history of literature and to provide historical and chronological information. In this study a comparative assessment was made on epilogue of mesnevis. The 15th century was chosen as the period because it is accepted as the turning point of Turkish mesnevi literature. In this century Mesnevis written with the concern of art are close to perfection in terms of style, language, originality in selected subjects and narrative technique. In this study, it has been tried to reveal what kind of contributions the information given by the poets in the chapters of epilogue has made to the history of literature. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Abu al-Majd Hakim Majdud b. Adem Senâ'î-yi Ghaznawî (464/1071-525/1131) is considered the first Sûfi poet of classical Persian literature. His work Hadıkat al-haqiqa wa Shari'at al-tariqa is considered to be the first sufi masnavi written in Persian in this field. Consisting of 10,000 couplets, this work is not only a Sûfi masnavi, but also includes religious, philosophical, wisdom and ethical subjects. Hakîm Senâî, for the first time, brought the subjects of Sûfism into the world of verse with this work and utilized the story genre to strengthen the narrative and attract the attention of the reader. Hadîkatü'l-hakîka contains 114 stories. These stories in the work are either given before moving on the subject to attract the attention of the reader or presented at the end of the story in order to reinforce the subject after a subject is explained at length. In this study, after briefly introducing the life and works of Hakîm Senâî, the Hadîkatü'l-hakîka of Hakîm Senâî, which is the subject of the research, is introduced. The chapters (babs) of the work are discussed in detail and the stories identified within the chapters are given under headings. Then, in the section on the evaluation of the stories in the work, the general classification of the stories according to their subjects was made, the people and types in the stories, the narration style, the source of the stories and the quotations from the verses of the Qur'an in the stories are identified and evaluated. Hadıkat al-haqiqa, which has an important place in the history of Sûfi literature, has been the source of many Sûfi masnavîs, especially Mawlana's Mathnawi and Attar's Mantiq al-tayr, both in terms of its subjects and religious-sûfic and ethical stories. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Copyright of Journal of the Cukurova University Institute of Social Sciences is the property of Cukurova University Institute of Social Sciences and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of TYB Akademi Dil Edebiyat & Sosyal Bilimler Dergisi is the property of Turkiye Yazarlar Birligi and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of TYB Akademi Dil Edebiyat & Sosyal Bilimler Dergisi is the property of Turkiye Yazarlar Birligi and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of Turkish Studies - Language & Literature is the property of Electronic Turkish Studies and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of Journal of Ottoman Literature Studies / Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi is the property of Journal of Ottoman Literature Studies and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Copyright of Journal of Ottoman Literature Studies / Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi is the property of Journal of Ottoman Literature Studies and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

“What kind of management do we want?” which is one of the most ancient questions sought to be answered in the historical process. Although the question has been answered in different ways, it has gained a multidimensional and multilateral appearance today. The problem of managing and being governed by the popular human model Homo economicus, produced consciously or unconsciously by the current world order, has now emerged more clearly. One of the most important perspectives formulated for the solution of the problem is humanistic management. The aim of this research is to try to draw a humanistic descriptive framework that can offer an enriching/different point of view regarding the concept of “management” by taking into account the analogies in the stories of Mawlana Celaleddin-i Rumi’s Masnavi. In the study, in which all the stories in the Masnavi were accepted as samples, the document analysis approach, one of the qualitative research methods, was used, and the findings were obtained and evaluated in accordance with the principles of content analysis and descriptive analysis. As a result of the examinations, it was determined that 51 stories were directly or indirectly related to directing. Since more than one value judgment is emphasized in a story, the most remarkable messages that can best represent each story are used as codes. In addition, among the stories emphasizing the same value, the more comprehensive and explanatory story was preferred. As a result, a total of 32 code expressions determined in the context of humanistic management were gathered under 7 themes. These themes are: Evaluation Perspective, Action Psychology, Management Philosophy, Relationship Orientation, Managerial Incentive Tools, Acquisitive Behaviors and Managerial Qualifications. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

According to Islamic belief, the Qur'an is a holy book that contains the last divine messages sent to humanity and has influenced many geographies of the world in many respects since its revelation. This influence has been realized in almost all areas of a nation's life, from its music to its architecture, from its literature to its art, from its clothing to its daily life, from the lives of its individuals to its community life, from its customs and traditions to the vocabulary of its languages. Many religious texts were written in verse in Old Turkish literature. There are some reasons why religious subjects were written in verse. These can be listed as the author is a poet or the desire to work in this field, the fact that the original is also in verse in translated works, the existence of the tradition of writing in verse on didactic subjects, the tradition of writing parallel and easy readingmemorization. The common point of almost all of these religious texts is that they were written to educate the public. The mathnawi, which we think was written in the Old Anatolian Turkish period, constitutes the subject of our study. In the work, information about kat' and wasl (maktū and mawsūl) is given and related verses are shared. There is no copyright date in the work, but since the work shows the characteristics of the Old Anatolian Turkish period, the author of the work may be one of the poets living in this period. The author never used his pseudonym in his work. This verse of 33 couplets, written in the form of a mathnawi verse to teach the subject, contains many sūrah names and verses due to its subject. The work is written in the form of fāilātün / fāilātün / fāilātün / fāilün and repeated voice/word and rhyme are used in many places in the work. No study has been conducted on this work so far and no information about it has been found in biographical sources. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Bu çalışmada Anadolu’da ve edebiyatımızda önemli yeri olan mutasavvıf ve şair Mevlânâ Celâleddîn Rûmî’nin München Bayerische Staatsbibliothek, İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi ve İstanbul Süleymaniye Kütüphanesi Nâfiz Paşa bölümünde bulunan üç Mesnevî-i Ma'nevî nüshasından bahsedilmektedir. Çalışmada mevzubahis üç kütüphanede yer alan Mesnevî-i Ma'nevî nüshalarının muhtelif kütüphane bilgileri verilerek bu nüshaların tavsifleri yapılmıştır. Söz konusu nüshalarda yazılı Dîvân-ı Şems gazelleri Farsça ve Türkçe çevirileriyle birlikte çalışmaya eklenmiştir. İlaveten yukarıda zikredilen üç kütüphaneden seçilen Mesnevî nüshalarında yazılı Dîvân-ı Şems gazellerinde geçen aşkla ilgili beyitler de mevcut çalışmada öne çıkarılmıştır. Mevlânâ’nın Mesnevî-i Ma'nevî nüshalarında Dîvân-ı Şems’ten gazellere, Sadî-i Şîrâzî’den ve Fars şiirinin önde gelen bazı şairlerinden manzumlara rastlamak mümkündür. Ayrıca, çalışmada incelenen nüshaların XIV. yüzyılda istinsah edilmiş olmaları nüshaların önemli ortak bir özelliği olarak dikkat çekmektedir. Bunların yanı sıra, Mevlâna, Mesnevî-i Ma'nevî ve Dîvân-ı Şems hakkında özet bilgilere de çalışmada yer verilmiştir.

Çîroka bi navê Leyla û Mecnûn, ya ku di eslê xwe de çîrokeke gelêrî ye, ji aliyê gelek helbestkarên Rojhilata Naverast ve wek çîrokeke menzûm di qalibê mesnewiyê de hatiye vehonandin. Herçend beriya wî jî ev çîrok bi farisî hatibe hûnandîn jî Nîzamiyê Gencewî bi mesnewîya xwe ya bi navê Leyla û Mecnûnê ve ev çîrok li dinyayê navdar û berbelav kiriye. Ev çîroka navdar ji aliyê gelek hesbestkaran ve bi tirkî û kurdî jî wek mesnewî hatiye honandin. Heman çîrok ji aliyê Fuzûlî ve bi navê “Leyla wû Mecnûn” bi tirkî, û ji aliyê Sewadî ve jî bi navê “Leyla û Mecnûn” bi kurdî hatiye vehonandin. Di vê xebatê de em dê Leyla wû Mecnûna Fuzûlî û Leyla û Mecnûna Sewadî ji aliyê naverokê ve bidene ber hev û hewl bidin ku wekhevî û cudahiyên naverokî, lehengî û mijarî derbixin meydanê.

Bu çalışmada, Revâkıyye ekolünün ahlakî ve felsefî görüşlerinin Mevlânâ’nın başta Mesnevî’si olmak üzere eserlerine nasıl yansıdığı incelenmiştir. Helenistik dönemde ortaya çıkan Revâkıyye, insanlık tarihinin en eski ve en temel felsefi akımlarından biridir. Kıbrıslı Zenon tarafından kurulan, Truvalı Kleanthes ve Tarsuslu Khrisippos tarafından geliştirilen Revâkıyye, en parlak dönemini M.Ö. III. asırda yaşamıştır. Zaman içerisinde sürekli gelişme gösteren Revâkıyye, bilimsel bir teori olmaktan çıkarak bir ahlak felsefesine dönüşmüştr. Felsefeyi fizik, mantık ve ahlâk olmak üzere üçe ayıran Revâkıyye’nin düşünce temellerini oluşturan en önemli kavramlar arasında; doğaya uygun yaşama, ölüm, kaza ve kadere inanma, herşeyin akıcılığı, değişim, dışsal unsurların geçiciliği, hümanizm, geçmişte yaşananları düşünmeme, yoksullara yardımcı olma, nefs terbiyesi, üzüntüden uzak durma ve mutluluk gelir. Revâkîlere göre evrende mükemmel bir uyum ve iyilik hüküm sürmektedir. Evrendeki bu düzeni sağlayan ise tanrıdır. İnsan bu düzene ve doğaya uygun yaşarsa ahlaklı ve mutlu olur. Ahlakî aklın, insanın içgüdülerine hakim olması durumunda doğru eyleme ulaşılabilir. Bu yönüyle Revâkıyye ahlakı, pratik yaşamla doğrudan ilgilidir. Revâkîlerin ahlak anlayışı ve felsefesi zaman içerisinde bir çok düşünceye etki etmiştir. Yapılan inceleme, Revâkîlerin ahlakî görüşlerinin büyük oranda Mevlânâ’nın düşüncelerine etki ettiğini göstermektedir. Mesnevî’de yer alan insan, nefis ve ahlaka dair konular incelendiğinde Mevlânâ ile Revâkîlerin konuları ele alış biçimleri ve konuya bakış açıları arasında pek çok benzerliğin olduğu ortaya çıkmaktadır. Mevlânâ, tasavvuf geleneğindeki insan felsefesi ile İslam ahlak felsefesini Mesnevî isimli eserinde birleştirmiştir. Mesnevî’de yer alan ahlakî ilkeler erdemli bir ahlâkî kişiliği oluşturmayı hedeflemektedir. Bu yönüyle Mevlânâ’nın öngördüğü ahlak da pratik bir ahlaktır. Mevlânâ, insanın bâtınını derinlemesine incelemiş ve nefsanî yönlerini tüm detaylarıyla ele almıştır. Mevlânâ ahlakı ontolojik değerler ve insanın yapısına uygun kurallar olarak kabul eder. Mevlânâ, ahlâkî birlik ve bütünlüğün oluşabilmesi için bireyin doğa ile uyumlu, nefsini terbiye etmiş, madde ile mana bütünlüğünü sağlamış olması gerektiğini savunur. Revâkîler de aynı tarz ve üslupla insanı ve ahlakı ele almışlardır.