Search

Het doel van het meetnet is tweeledig. Enerzijds om vast te kunnen stellen of de reductie van het aantal normoverschrijdingen in oppervlaktewater door werkzame stoffen in gewasbeschermingsmiddelen (GBM) wordt gerealiseerd. Anderzijds om een aannemelijk verband te leggen tussen het gebruik van bepaalde GBM in de meest voorkomende teelten en het voldoen aan de waterkwaliteitsnorm in oppervlaktewater. Er worden in totaal 106 locaties meegenomen in het meetnet en 224 unieke stoffen gemeten. De meetlocaties zijn verdeeld over zeven teeltgroepen: Akkerbouw, Bloembollenteelt, Boomkwekerij, Fruitteelt, Glastuinbouw, Maïs en Grasland, en Wintertarwe. Het doel van deze jaarlijkse rapportage is om een overzicht te geven van de meetresultaten van 2022 en hoe die zich verhouden tot de eerdere meetjaren.

In Perkpolder is in 2015 een nieuw buitendijks natuurgebied aangelegd ter grootte van 55 hectare. Als gevolg van de aanleg is de zeedijk landinwaarts komen te liggen. Bij de aanleg van de nieuwe zeedijk is thermisch gereinigde grond (TGG) verwerkt als kernmateriaal. De dijk is afgedekt met een leeflaag. In 2020 is een meerjarig monitoringsprogramma gestart waarin de waterbodem van de kwelsloot, het grondwater (in de directe omgeving van de dijk), de grasbekleding en het oppervlaktewater (de kwelsloot en het buitendijks natuurgebied) periodiek worden gemonitord. In 2021 is het meetnet uitgebreid met extra peilfilters zodat over 7 raaien het grondwater en oppervlaktewater in de directe omgeving van de dijk kan worden gemonitord. In 2022 is het netwerk gelijk gebleven en gemonitord in 3 monitoringsrondes. Tevens is op diverse locaties gekeken naar de waterstanden om vast te stellen of de TGG onder water komt te staan.

In 2020 zijn Vitens, Deltares en Ruimtevolk begonnen aan het driejarige project Flexibiliteit in toekomstige winningen – inspelen op de uitdagingen van de toekomst. Het doel van dit project is het inrichten van bestaande winningen zodat ze flexibel zijn. Onder flexibel verstaan we dat ze schokken vanuit de omgeving kunnen opvangen en geen schokken veroorzaken op de omgeving op het gebied van kwaliteit en kwantiteit.

In deze Deltafact gaan we dieper in op het begrip biobeschikbaarheid en laten we zien hoe dit van invloed is op de toxische druk van wateren. Dit illustreert het belang van het integreren van de biobeschikbaarheidscorrectie in de bepaling van de ecotoxicologische toestand van wateren. Voordat biobeschikbaarheid echter behandeld kan worden, lichten de opstellers eerst het concept van het bepalen van de toxische druk nader toe. Het Deltfact is opgesteld in het kader van het project Toxiciteit van de Kennisimpuls Waterkwaliteit (KIWK).

Het Platform Bodembeheer heeft in 20 jaar de ontwikkeling van de bodempraktijk gevolgd. Wat valt op? We leven nu in een periode waarin “opeens” water en bodem sturend zijn voor de ruimtelijke besluitvorming. Dat was 20 jaar geleden ondenkbaar. Er is een breed besef ontstaan dat de realisatie van maatschappelijke opgaven deels onder het maaiveld ligt. Het is tijd voor een blik op het verleden, heden en de toekomst.

Stoffen met een lagere waterkwaliteitsnorm dan de analytische bepalingsgrens, worden niet-toetsbare stoffen genoemd. Voor een serie van 52 gewasbeschermingsmiddelen (GBM) is uitgezocht hoe aanpassingen in de analysemethode deze toch toetsbaar kunnen worden gemaakt. Deze methode is vervolgens toegepast op 440 groot volume oppervlaktewatermonsters afkomstig van waterbeheerders door heel Nederland. Hierbij is voor 38 stoffen de bepalingsgrens dusdanig verlaagd dat deze nu wel toetsbaar zijn. Van deze 38 stoffen zijn er 22 daadwerkelijk in 2020 in het oppervlaktewater aangetroffen. Van de 14 stoffen die ook na deze studie niet-toetsbaar blijven, zijn er 9 aangetroffen en is specifieke aandacht nodig. Gezien de complexiteit van de oplossingen voor het omgaan met niet-toetsbare stoffen, wordt aangeraden om in een brede kring stakeholders de problematiek te bespreken.

Onzekerheden in de watervraag en -beschikbaarheid zorgen voor de noodzaak voor flexibelere drinkwaterwinningen. Daarom zijn Vitens, Deltares en Ruimtevolk in 2020 gestart met het driejarige project Flexibiliteit in toekomstige winningen – inspelen op de uitdagingen van de toekomst. In dit rapport wordt de gezamenlijke kennisbasis beschreven, werkpakket 1 van het project.

Tussenversie, december 2020. Deze Deltafact vat de huidige stand van de kennis samen over opkomende stoffen in relatie tot het Nederlandse grondwater. Daarnaast legt het de kennisleemten bloot over de vergrijzing van het grondwater op lange termijn als gevolg van de huidige, en mogelijk ook toekomstige, toepassingen van opkomende stoffen.

Deltares en waterschap Rijn en IJssel hebben op een veehouderij in de Achterhoek detailmetingen gedaan die inzicht geven in de bronnen, routes en effectieve maatregelen voor zowel stikstof als fosfaat. Slechts een kleine fractie van de historische bodemvoorraad fosfaat bleek tijdens het korte afvoerseizoen van 2018/2019 uit te spoelen. Het uitgespoelde fosfaat is voor het overgrote deel gebonden aan deeltjes die bij rustig weer op de slootbodem liggen en teruggewonnen kunnen worden.

The research question is: What treatments can be used to retrieve chemicals from grass from the municipality of De Wolden and Hoogeveen and can the grass be used as soil fertilizer or fuel afterwards? There are different chemicals retrievable from grass. Three main chemicals are discussed: proteins, acids and lignin. The extraction processes from these 3 chemicals are complex methods that can provide a lot of end products. These methods are ideally combined in scenarios in which different grass use options are used. In this report 5 scenarios are proposed and discussed. By using a Multi Criteria analysis, the scenarios are linked to the preferences of the stakeholders of Southwest Drenthe.