Search

De greenkeepers Vincent Verdurmen, Marion Beentjes, Arne Smit, Eric Sanders en Paul Beentjes van De Heemskerkse Golfclub houden allemaal van een uitdaging. En dat is maar goed ook, want op deze polderbaan is genoeg werk te verrichten. Zo zijn ze half mei nog druk bezig met een inhaalslag om de roughs op de gewenste hoogte te maaien. Door het natte voorjaar en de drassige ondergrond konden de maaiers daar eerder niet komen.

Wie wil weten of zijn materiaal of constructie voor een sportvloer voldoet aan de geldende normen en voorschriften van NOC*NSF of aan de normen van de internationale sportbonden, zoals FIFA, FIH, World Athletics, World Rugby, ITF en FIBA, kan dit laten testen in het laboratorium van Kiwa ISA Sport. De diverse ruimten daar zijn niet zomaar te betreden. Niet alleen om geheimhouding en objectiviteit te waarborgen, maar ook om te voorkomen dat testen verstoord zouden kunnen worden. Op uitnodiging van deze keuringsorganisatie nam de redactie van dit vakblad een kijkje in het lab aan de Wilmersdorf in Apeldoorn.

Ongeveer vijf jaar geleden besloot Finovi, toen nog TopGrass geheten, het onderhoud van kunstgrasvelden voortaan op biologische wijze te gaan verrichten. Het was daarmee een van de eerste aannemers die hiertoe overgingen. In die tijd ontstond ook de samenwerking met AlgaVelan, de leverancier van MO5 Sport. Dit vloeibare middel bestaat uit micro-organismen die de organische vervuiling op sportvloeren in de buitenlucht als het ware opeten.

Niet elke fieldmanager wordt door een vol stadion toegejuicht. Het overkwam Alfred Meiberg wel, afgelopen seizoen in het MAC3PARK-stadion van PEC Zwolle. 'Het was een warm bad en een heel fijn gevoel. Je voelt je gesteund voor het keiharde werk dat je verricht, samen met het grasteam', zegt de bevlogen grasmeester, die al meer dan een kwart eeuw met zijn bedrijf verbonden is aan deze Overijsselse betaaldvoetbalclub.

DCM heeft een nieuwe wetting agent ontwikkeld en op de markt gebracht. De grondstoffen voor dit product zijn op plantaardige basis, zonder toevoeging van chemie. Greenkeepers en fieldmanagers kunnen de wetting agent met de naam DCM INTRO gebruiken om droogtestress te voorkomen of droogteschade te herstellen.

Het belijnen van een sportveld wordt kinderspel met de Swozi Pico. Het apparaat is heel gebruiksvriendelijk en werkt bovendien supersnel. Dankzij de gps-aansturing behoren scheef getrokken lijnen tot het verleden.

Sportend Nederland is recent opgeschrikt door twee afgebroken lichtmasten die tijdens wedstrijden op het hockeyveld belandden. Het liep goed af, maar de schrik zit er goed in. De hockeybond adviseert om de kwaliteit van lichtmasten te testen. NOC*NSF pleit ook voor tijdige controle en wil een certificeringsplicht voor veldverlichting invoeren. Ook leveranciers trekken aan de bel.

Recentelijk is er een nieuwe cao voor de golfbranche afgesloten. Ook veel greenkeepers hebben hun akkoord gegeven. Is deze cao echter wel voldoende om greenkeepers te behouden?

Het nieuwe Kwaliteitszorgsysteem mikt op deelname van alle gemeenten in Nederland. Tussen de 20 en 25 procent van de gemeenten heeft inmiddels een account. 'Dit aantal groeit snel en degene die nog geen account aangemaakt hebben, doen er verstandig aan om dit zo snel mogelijk te doen. Dat biedt namelijk vele voordelen', vertelt Marcel Bouwmeester, projectmanager bij de gemeente Utrecht en technisch specialist bij de Vereniging Sport en Gemeenten.

De grasvrijwilligers bij sc Heerenveen beschikken het komende seizoen over een gepersonaliseerde hersteltool waarmee ze de stadiongrasmat kunnen 'kloppen'. Het gaat om een nieuw ontworpen handgereedschap dat fabrikant DeWit in het Groningse Kornhorn gemaakt heeft in overleg met Gertjan Hilarius, de fieldmanager van de Friese voetbalvereniging en Fieldmanager of the Year 2023.

De installatie van ledverlichting is voor veel gemeenten een belangrijke stap in de verduurzaming van sportparken. Zo ook voor de gemeente Waalwijk. Voor dit project ging deze gemeente in zee met Sportverlichting.com. Deze zomer worden de laatste twee sportvelden van ledverlichting voorzien. Het gaat om een behoorlijke investering, die dankzij een creatieve constructie voordeliger uitviel. Daardoor kunnen er nog meer verduurzamingsmaatregelen genomen worden in de gemeente.

Padel en geluidsoverlast - twee woorden die vaak in één adem genoemd worden. Het onderwerp heeft al regelmatig tot problemen geleid na de bouw van padelbanen op een tennispark. Die problemen zijn te voorkomen door altijd vooraf een akoestisch onderzoek te laten uitvoeren. 'Afstanden als basis zeggen namelijk niets, decibels wel. Je weet dan precies waar je aan toe bent als club en komt niet achteraf voor verrassingen te staan', weet Willem Majoor van Padel Totaal.

Het recente faillissement van het Amsterdamse plasticrecyclebedrijf Umincorp maakt duidelijk dat recyclen op zich geen garantie is voor succes. Gerecyclede materialen leveren grondstoffen op die toegepast moeten worden in nieuwe producten die weer verkocht kunnen worden. Zo ontstaat een circulaire economie. Dit geldt ook voor de verwerking van oude kunstgrasvelden. Die worden in Nederland in twee fabrieken verwerkt tot grondstoffen, maar daar moet wel beweging in komen. GreenMatter doet er alles aan om dit proces gaande te houden en te stimuleren, door producten van gerecycled kunstgras op de markt te brengen en de noodzaak van een circulaire economie te benadrukken.

Door licht, vocht, de juiste temperatuur en organisch voedsel krijgen algen de kans om delen van kunstgrasvelden te veranderen in een gladde ijsbaan. Hoe voorkom je nu als eigenaar of gebruiker van een kunstgrasveld op een verantwoorde manier dat dit gebeurt? Naast het onderhoud met machines worden voor het bestrijden van gladheid ook bestrijdingsmiddelen ingezet.

LI sports heeft de afgelopen jaren meer dan tweeduizend sportveldverlichtingsarmaturen geplaatst in Nederland. De visie van dit Zeeuwse bedrijf is: 'zorgen voor een goed verlichte wereld met minimale impact op mens en natuur'. Ledverlichting kan dit mede bewerkstelligen. Het nieuwste concept Sports Lighting as a Service (SPLaaS) moet de transitie naar ledverlichting verder versnellen en zal naar verwachting vooral een uitkomst zijn voor clubs en gemeenten die geen geld hebben om dit te doen.

Het liefst zou Gijs Boer overal in het Goffertstadion camera's ophangen die op het veld gericht zijn, zodat hij 'zijn' grasmat 24/7 in de gaten kan houden. 'Ik vind het heel moeilijk om het veld los te laten', bekent de 48-jarige fieldmanager. Hij is nu twee jaar in deze functie werkzaam en helemaal op zijn plaats.

Kees van der Vliet, hoofdgreenkeeper op Golf Waterland, vertelt in de rubriek Mens en machine graag over iets anders dan een maaier. Hij heeft gekozen voor de 'loopbeluchter' van PlanetAir en wel de 29 inch-uitvoering. Deze compacte machine is heel handig om in de zomermaanden te beluchten, zonder het grasoppervlak van de greens te veel te verstoren. 'Als je na het beluchten ook nog eens maait, zie je in feite niks meer', weet Van der Vliet.

De Crailoobaan en Boschbaan vormen samen de thuisbasis van Golfvereniging Spandersbosch. Het golfpark maakt deel uit van natuurgebied de Zanderij, dat eigendom is van het Goois Natuurreservaat (GNR). Dit laatste gegeven maakt het werk van het greenkeepersteam extra uitdagend. Zij moeten in hun doen en laten altijd rekening houden met de gemaakte afspraken en regels die in dit natuurgebied gelden. Hoofdgreenkeeper Scott Fleming en zijn collega's Kees Bokkers en Jan Willem Scholten slagen daar goed in.

De vijftiende editie van de Vakbeurs Sportaccommodaties is op donderdag 7 maart in Expo Houten. Organisator Sjoerd Veldboer legt uit dat de beurs een sterk inhoudelijk programma biedt met veel lezingen en bedrijven die zich presenteren. 'We hebben stappen gezet richting de actualiteit en bewegen mee met de ontwikkelingen in de markt. Dat betekent dat er steeds meer aandacht is voor de hele beweegomgeving en niet alleen voor accommodaties an sich.'

Deze prachtige foto is genomen op De Noordwijkse door greenkeeper Michiel van der Veek. Hij reageerde op een oproep op sociale media van vakblad Greenkeeper en stuurde deze 'voltreffer', zoals hij het beeld zelf omschrijft.

Geen kooi verlaat de keurig opgeruimde werkplaats van Pim van Straten voordat hij met een papiertje heeft getest of alle messen weer scherp zijn. 'Zo weet ik zeker dat ik ze goed geslepen heb', vertelt hij. Het is tekenend voor de zorgvuldige manier waarop hij zijn vak uitoefent. Dit kan hij niet zonder de slijpbanken van Foley en die heeft hij dan ook uitgekozen voor deze rubriek Mens en machine.

Op bijna elke golfbaan wordt de Toro ProCore 648 gebruikt om te beluchten. Vorig jaar introduceerde Toro zijn opvolger, de ProCore 648S. Valt er nog iets te verbeteren aan deze machine die al meer dan 20 jaar op de markt is? Gerhard Teunissen, aera manager golf bij Jean Heybroek, vertelt graag over de nieuwe features en voordelen van de Toro ProCore 648S.

Niet elke greenkeeper staat er dagelijks bij stil dat op zijn of haar golfbaan een amfibie, reptiel, lopend insect of klein zoogdier een stille dood sterft in een van de waterafvoerputten. Tristan van Dijken wil graag aandacht voor dit probleem. Hij hoopt dat recent onderzoek eindelijk zal leiden tot een passende oplossing, waardoor deze dieren de put uit kunnen klauteren en een verdere teruggang van de biodiversiteit voorkomen kan worden.

Zit de toekomstige fieldmanager in een controlekamer vol met beeldschermen en knoppen om zijn sportvelden te onderhouden? Het beeld was te zien in de presentatie van Mark Timmerman van ProGrasS tijdens het laatste congres van branchevereniging BSNC. Zo ver zal het heus niet komen, maar de inzet van moderne technieken en AI is een ontwikkeling die is ingezet en zal blijven doorgaan. Timmerman schetst zijn toekomstvisie en waarschuwt de branche ook om meer betrokken te zijn bij alle nieuwe ontwikkelingen. 'Wij staan als kortgrassector nog te vaak aan de zijkant te kijken.'

Om circulariteit heel concreet en inzichtelijk te maken, is vanaf januari op de vernieuwde website van GreenMatter de kunstgrasafval calculator te vinden. Deze digitale tool maakt duidelijk hoeveel kilo gerecycled kunstgras verwerkt is in producten die dit bedrijf op de markt brengt. Bovendien kun je dan precies uitrekenen hoe hoog het percentage circulariteit is ten opzichte van een ontmanteld kunstgrasveld. Handig voor gemeenten die in 2030 al voor 50 procent circulair moeten zijn.

De langere perioden van droogte en daarmee samenhangende onttrekkingsverboden maken het ook voor golfbanen noodzakelijk om na te denken over hoe zij in dergelijke situaties toch verzekerd kunnen zijn van voldoende watervoorraad om de greens te onderhouden. De aanleg van een groot waterbassin kan een oplossing hiervoor zijn. Wateropslagspecialist Genap en Loonbedrijf J.P. van Nieuwkoop schieten graag te hulp.

Thimo de Nijs mag zich een jaar lang Fieldmanager Student of the Year noemen. Hij is erg blij met deze prijs en ziet het als een belangrijke blijk van waardering: 'Het was best spannend en achteraf ook heel mooi. Zeker als je met de winst naar huis gaat. Het is een mooie waardering voor de tijd en energie die ik de afgelopen vier jaar in dit vak heb gestoken.'

Dit is de tweede aflevering van de nieuwe rubriek De Stelling van dit vakblad. In deze rubriek mogen elke keer diverse belanghebbenden reageren op een prikkelende stelling. De stelling luidt dit keer: 'Een greep in het medicijnkastje moet mogelijk blijven om hardnekkige dollarspot te bestrijden.' Op ons verzoek reageren Niels Dokkuma (agronoom en teammanager duurzaam beheer bij de NGF), Gijs van Berkel (hoofdgreenkeeper bij Golfclub Princenbosch en kersvers bestuurslid van de NGA), en Erik van Wijhe (segment-salescoördinator Turf & Landscape Benelux bij ICL) op de stelling.

De afgelopen zes jaar hebben ruim 600 sportaccommodaties hun traditionele verlichting door Sportverlichting.com laten vervangen voor ledverlichting. Hiermee hebben ze gezamenlijk ruim tien miljoen euro bespaard, zo is te lezen op de website van dit bedrijf. 'Ik gebruik verduurzaming om clubs financieel gezond te maken', zegt directeur Martin Bolderman.

Steeds meer sportclubs hebben moeite om voldoende vrijwilligers te vinden, bijvoorbeeld om de lijnen op de sportvelden uit te zetten. Om dit probleem op te lossen, biedt een autonoom werkende robot uitkomst. Bijvoorbeeld de TinyLineMarker van Deense makelij.

Erwin Braspenning is verantwoordelijk voor het veldonderhoud bij NAC Breda. Deze selfmade fieldmanager weet inmiddels wel hoe je een goede grasmat maakt en onderhoudt. Binnen het beschikbare budget haalt hij dagelijks alles uit de kast om te zorgen voor goed bespeelbare trainingsvelden en een topstadionveld. Als hij eenmaal begint te vertellen over zijn vak, is hij bijna niet meer te stoppen.

Op De Goese Golf is zo op het oog voldoende water aanwezig om het gras op de baan te bedienen. Maar schijn bedriegt, want het water is zout of brak en dus niet geschikt. Zoet water moet worden geïmporteerd via het leidingnetwerk, dat verbonden is met natuurgebied De Biesbosch. De baan heeft echter heel weinig water nodig. Dat is te danken aan de manier van onderhoud door hoofdgreenkeper Arno de Jonge en zijn vier man sterke team en aan de gebruikte grassen, die afkomstig zijn van buurman DLF.

Deze fraaie zonsopkomst is vastgelegd door greenkeeper Erwin Kruissink, op een septemberdag om half acht in de ochtend. De locatie is hole 3 van Golfpark De Breuninkhof.

De maaiers uit de Evolution-serie van Allett worden aangedreven door accu's. Milati Grass Machines is exclusief importeur van dit merk voor de Benelux en leverde elektrische maaiers voor het veldonderhoud bij onder andere FC Utrecht en RKC Waalwijk. De fieldmanagers van deze clubs vertellen over hun ervaringen met deze loopmaaiers.

Dit is derde aflevering van de rubriek De Stelling van vakblad Fieldmanager. In deze rubriek reageren diverse specialisten en betrokkenen op een min of meer prikkelende stelling over een onderwerp uit het werkveld van fieldmanagers.

De fors gestegen energieprijzen zijn voor veel sportclubs een extra stimulans om uit te zoeken hoe er bespaard kan worden op de energienota. Daarnaast neemt het besef toe dat verduurzaming belangrijk is met het oog op de toekomst. De overvraging van de BOSA-regeling, vier maanden voor het einde van het jaar, is een goede indicator van deze toegenomen bewustwording, meent Joost ten Bulte, specialist verduurzaming bij Kenniscentrum Sport & Bewegen.

Gertjan Hilarius, head groundsman bij sc Heerenveen, mag zich een jaar lang Fieldmanager of the Year noemen. 'Het betekent veel voor mij en is een mooie erkenning voor wat ik heb gedaan en bereikt. Ik wil deze titel ook zeker gebruiken bij mijn inzet om meer mensen het vak in te krijgen.'

De noodzaak om te verduurzamen is voor sportclubs groter dan ooit. Door goed doordacht de juiste maatregelen in de juiste volgorde te nemen, is het mogelijk om de energierekening fors te verlagen. Ook clubs die zelf geen geld hebben om te investeren of dreigen in de rode cijfers te komen, moeten juist nu hulp zoeken om dit te realiseren. Er zijn namelijk veel subsidiemogelijkheden. Het is de missie van SportStroom om clubs te begeleiden in het traject naar een duurzame sportaccommodatie en een structureel lagere energierekening.

Lee Lennox mag zich Greenkeeper of the Year 2023 noemen. Een dag na het winnen van de prijs kan Lee nog steeds niet geloven dat hij de winnaar is. 'It's so nice and I'm so happy. Het betekent heel veel voor mij. Ik voel me heel vereerd, ook gezien de kwaliteit van de medekandidaten. We hebben allemaal zoveel passie voor dit vak.'

Desirée Mouw mag zich Toro Greenkeeper Student of the Year 2023 noemen. De winst kwam voor haar als een complete verrassing. 'Ik ben nog maar twee jaar actief in het vak en win nu deze prijs. Onbewust heb ik mijn passie goed kunnen overbrengen en ik ben echt leergierig. Inzet loont kennelijk en ik ben dan ook best trots op mijzelf.' Mouw is greenkeeper bij Het Rijk van Nunspeet op de Veluwe.

Met alleen een schroevendraaier en het handmatig losklikken van een paar hendels verwisselt James Moget de kooien van zijn elektrische Toro Greensmaster eTriFlex 3370. 'Zo makkelijk als dit heb ik het eigenlijk nog nooit meegemaakt', zegt de 50-jarige hoofdgreenkeeper. Voor deze rubriek Mens en machine vertelt hij graag over nog meer voordelen van zijn favoriete elektrische maaier.

Golfbaan De Hoge Dijk in Amsterdam wordt druk bespeeld. Zeker in de zomermaanden is dat een extra uitdaging voor het greenkeepersteam van AHA de Man dat verantwoordelijk is voor het onderhoud van deze baan. Hoofdgreenkeeper Milan den Dikken geeft leiding aan dit team van vier personen, dat 's zomers wordt uitgebreid met twee medewerkers. De vaste medewerkers zijn Zaied Lamine, Remy de Vos, Frank de Meij en Charly Determan. Anke Kemner werkt weliswaar alleen in het seizoen, maar behoort wel al jaren tot de vaste kern. Samen hebben zij maar één doel: de ultieme green experience, de baan steeds een stukje beter maken.

Dit is de derde aflevering van de rubriek De Stelling van dit vakblad. In deze rubriek mogen elke keer diverse belanghebbenden reageren op een prikkelende stelling. De stelling luidt dit keer: 'GEO-certificering moet voor elke golfbaan verplicht worden'. Op verzoek van de redactie reageren dit keer Paul van Kan, GEO-certifier, Sjaak Groen, oud-cursusleider HAS Hogeschool en Niels Dokkuma, agronoom en teammanager Duurzaam Beheer bij NGF.

Midden in het verstedelijkte gebied van Rotterdam ligt Golfbaan Kralingen. Het is de laagstgelegen golfbaan van Europa, ongeveer zeven meter beneden NAP. De veenondergrond en het hoge grondwaterpeil maken van deze groene oase een uitdagende werkplek voor greenkeepers. Erik Huijgen is er nu bijna drie jaar hoofdgreenkeeper namens AHA de Man, met Rick Augustinus als ondersteunende greenkeeper.

Regelgeving en extremere weersomstandigheden maken een andere kijk op onderhoud van grasvelden noodzakelijk. Of het nu gaat om een sportveld of een golfbaan, fieldmanagers en greenkeepers moeten zich afvragen hoe ze het anders kunnen doen voor de toekomst. Dit betoogt Mark Timmerman, directeur van Prograss. Hij wil mensen graag aan het denken zetten en voorspelt dat standaard onderhoud verdwijnt en maatwerk de toekomst heeft.

Op de Heemskerkse Golfclub is deze zomer een proef gehouden om te zien waar golfers wel en niet lopen. Dit gebeurde volledig anoniem via de app WhizzGolf, die spelers kunnen downloaden op hun mobiele telefoon. De gegenereerde data bieden niet alleen veel verrassende inzichten, maar kunnen ook gebruikt worden om het beheer van de golfbaan aan te passen. Zo kunnen delen waar niet gelopen wordt, teruggeven worden aan de natuur.

Zoals alle lezers van dit blad weten, is grasmaaien een belangrijk onderdeel van de werkzaamheden van een greenkeepersteam. De redactie van dit vakblad vraagt zich af wat de stand van zaken is op Nederlandse golfbanen als het gaat om elektrisch maaien.

Het gaat wereldwijd slecht met de biodiversiteit. De aandacht voor dit probleem neemt de laatste jaren weliswaar toe, maar er is nog een grote slag te maken om het tij te keren. Ook golfbanen kunnen hierin een belangrijke rol spelen. Tristan van Dijken, hoofdgreenkeeper namens De Ridder op Anderstein, pleit voor meer onderlinge kennisuitwisseling en ook meer aandacht voor biodiversiteit op de Nederlandse golfbanen.

Dit is de eerste editie van de nieuwe rubriek De Stelling van dit vakblad. In deze rubriek mogen elke keer diverse belanghebbenden reageren op een prikkelende stelling. De eerste stelling luidt: het onderhoud van golfbanen moet meer gericht zijn op het spel van amateurs. Op ons verzoek reageren Jannes Landkroon, voorzitter van de NGA, Marco Blom, Greenkeeper of the Year 2022 en golfbaanarchitect Alan Rijks. Er zijn ook diverse aannemers benaderd om een reactie te geven, maar die wilden of konden dat niet doen.

Golfbanen hebben behoefte aan water. In perioden van droogte en onttrekkingsverboden kan dit leiden tot watertekorten en dus een onderhoudsprobleem voor greenkeepers. Watermanagement wordt daarom steeds belangrijker. Het gebruik van zogenoemd restwater uit de directe omgeving kan een manier zijn om het waterverbruik op een golfbaan te verminderen. De Waterbank biedt een platform om vraag naar en aanbod van water bij elkaar te brengen.