Search

Rekabetin artması ile birlikte daha güvenilir ve hızlı bilgiye ulaşma isteği karar vericiler tarafından istenmektedir. Maliyet muhasebesi, ürün ve hizmet üreten işletmelerin maliyetlerinin belirlenmesinde karar vericilere yol gösteren analitik bir sistemdir. Ürün ve hizmet maliyetini düşürmek ve karı artırmak için maliyet muhasebesi önem arz etmektedir. İşletmelerin düşük maliyet ile yüksek kar beklentilerinin olması “maliyet muhasebesinin” her daim incelemelere tabi olacağını düşündürmektedir. Bu çalışmada maliyet muhasebesi ile ilgili içerik analizi yapılmıştır. Yüksek Öğretim Kurumu ulusal tez merkezinde erişime açık olan lisansüstü tezler içerisinde “maliyet muhasebesi” konusunda yapılan çalışmalar analize dahil edilmiştir.1977-2022 (Ağustos ayı dahil) seneleri içerisinde 15 doktora, 106 yüksek lisans tezine erişilmiştir. Ulaşılan veriler belirli kriterlere ayrılarak tablolaştırılmıştır. Araştırmanın ilgi çekici noktalarından birisi de doktora tezlerinin %60 gibi oranda erişim kısıtı ve yüksek lisans tezlerinin yaklaşık % 24’üne erişim izni olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Tamamlanan tezlerin %60 gibi yüksek bir oranda araştırma yöntemi olarak uygulama yaptıkları sonucuna ulaşılmıştır. Maliyet muhasebe sistemleri ve analizi ilişkilendirilen en çok kavram olma özelliğine sahip olduğu belirlenmiştir. Uygulama alanı üretim işletmesi/KOBİ ilk sırada yer aldığı sonucuna ulaşılmıştır.

Üretim işletmelerinde maliyet tespiti vekontrolü karlılık ve verimlilik açısından önem arz etmektedir. Modern maliyetleme, mamul üretimi yapan işletmelerde sıklıklakullanılmaktadır. Hizmet işletmesiolarak ifade edilen hastaneler, üretim işletmeleri olup maliyet tespitiyapmaktadırlar. Ancak maliyetlerin tespiti sanayi işletmeleri ve diğer hizmetişletmelerinden farklılıklar içermektedir. Bu farklılıkların başında hastaneişletmelerinin yapısı, stoklama yöntemleri, üretim süreci ve üretim çıktılarıolmaktadır. Nitel bir araştırmayla, sanayi üretimiyapan işletmeler ile sağlık hizmeti üreten işetmelerin maliyetleme süreci ve maliyetlemefarklılıkları karşılaştırılarak muhasebe uygulayıcılarına ve stratejik maliyetyöneticilerine yöntem farklılıkları ortaya konacaktır.Birden fazla sektörde faaliyetsürdürebilen İşletmeler gelecekle ile ilgili stratejik kararların alınmasındaanlamlı finansal bilgilere ihtiyaç duymaktadır. Çalışma, maliyetlerinmuhasebeleştirilmesi kontrolü ve planlaması açısından kullanıcılara veişletmelere katkı sağlayacağı umulmaktadır., Cost finding and control in production enterprises are important for profitability and productivity. Modern costing is frequently used in manufacturing companies. Hospitals, which are known as service enterprises, are production enterprises and they find the cost. However, the cost finding includes differences from industrial enterprises and other service enterprises. These differences are the structure of hospital enterprises, stocking methods, production process, and production output differences. In qualitative research, the differences in costing processes and costing differences between industrial manufacturing enterprises and healthcare enterprises will be introduced to accountants and strategic cost managers.Enterprises that can operate in more than one sector need meaningful financial information in making strategic decisions about the future. The study is expected to contribute to users and businesses in terms of cost accounting control and planning.

İşletmeler, rekabetin akıl almaz boyutlara ulaştığı günümüz piyasasında ayakta kalabilmek adına karar alma mekanizmalarını hareket ettirerek işletme yapısında ve organizasyonlarında kısa ve uzun vadede en uygun kararı almak mecburiyetindedirler. Bununla birlikte işletmeleri başarı ya da başarısızlığa götüren etmenler yöneticilerin verdiği kararlar sonucunda ortaya çıkmaktadır. Alınan stratejik kararların işletmelerin geleceklerini belirlediği dikkate alındığında, stratejik yönetimin aslında stratejik karar alma olduğu çok daha net görülebilecektir. Özellikle stratejik kararlar yöneticiler açıcından sürdürülebilirliği sağlamak ve rekabetle baş edebilmek adına oldukça önemli görülmelidir. Bu bağlamda yöneticiler işletme faaliyetleri ile ilgili alacakları kararlarda belirsizliği en aza indirmek ve başarı elde edebilmek için bilgi sistemlerinden yararlanmalıdır. Yöneticilerin ihtiyaç duyduğu en temel bilgiler ise muhasebe - finans bilgi sistemleri aracılığıyla sağlanmaktadır. İşletmelerin karar verme mekanizmalarını oluşturan yöneticiler, işletmeleri stratejik açıdan yönetirken ve işletmeye uygun stratejik kararları alırken kullandıkları en önemli bilgi kaynağını muhasebe - finans bilgileri oluşturmaktadır. Stratejik kararlar alınmasında kullanılması elzem olan muhasebe - finans bilgi sistemlerinin doğru, şeffaf, tam, güvenilir ve zamanında olması yani kaliteli olması da oldukça önemli olan bir konu olarak değerlendirilmektedir.

Amaç – Küresel pazar ortamında üretim işletmelerinin rekabet avantajı elde edebilmelerinin temel bileşenlerinden birisi, maliyet muhasebesi sisteminin etkinliğidir. Buradan hareketle, üretim sektöründe kullanılmakta olan mevcut maliyet muhasebe sistemlerinin tespiti amacıyla, bu çalışma kapsamında Manisa Organize Sanayi Bölgesi içerisinde faaliyet gösteren üretim işletmelerinin maliyet muhasebesi sistemleri incelenmiştir. Yöntem – Çalışmada veri toplama tekniği olarak anket yöntemi kullanılmıştır. Bölgede faaliyet gösteren 177 firmanın muhasebe departmanlarında aktif olarak çalışmakta olan yetkililere ulaşılmış; temas kurulan 126 firma yetkilisinden 64’ü ankete katılım göstermiştir. Elde edilen veriler ki-kare ve t-testi ile analiz edilmiştir. Bulgular – Analiz bulguları, işletmelerin modern maliyet muhasebesi sistemlerinden ziyade geleneksel maliyet muhasebesi yöntemlerini kullanmakta olduklarına işaret etmektedir. Tartışma – Çalışma ile, maliyet muhasebe sistemlerinin yönetim süreçlerine etkin bir şekilde entegre edilmediğine dair bulgular elde edilmiştir.

The aim of this study is, by examining Postgraduate Thesis prepared in costs in Turkey is to determine the changes over time of different variables. For this purpose in order to create the population of the study the thesis about cost registered in the database of the council of higher education thesis center were examined. The study consist of 1723 graduate theses written in the field of cost between 1990-2020. As a result of the study, it was determined that the thesis written in the field of cost are not only in the departments of business and economics but also in the fields of engineering and architecture. In addition it was determined that the issue of cost is also studied in the field of medicine.

Amaç: Çalışmanın amacı, hastanelerin yardımcı klinik sağlık hizmetleri sunumunu yaparken, hizmet sunumu kalitesinden ödün vermeden ve karlılık açısından bu hizmet sunumlarını kendi imkânlarıyla mı yapmalarının yoksa ilgili alanda uzman olan işletmelerden Dış Kaynak Kullanımı (DKK) yoluyla karşılamalarının daha avantajlı olduğunu maliyet-fayda analizi yaparak tespit etmektir. Yöntem: Çalışmada yöntem olarak nitel araştırma yöntemlerinden biri olan doküman analizi yöntemine başvurulmuştur. Araştırmada kullanılan veriler, ilgili birimlerden alınan dokümanlardan elde edilmiştir. Araştırmanın evrenini Düzce Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise hastanenin klinik hizmetlerden olan görüntüleme hizmetleri oluşturmaktadır. Araştırmada 2019-2020 yıllarını kapsayan veriler incelenerek DKK (hizmet alımı) yoluyla gerçekleştirilen Manyetik Rezonans (MR) görüntüleme, Bilgisayarlı Tomografi (BT) ve Röntgen hizmetlerinin giderleri ve gelirleri tespit edilmiş ve hastanenin kendi imkanlarıyla sunduğu MR ve BT hizmetlerinin cihaz, ekip ve ekipmanlarının giderleri ve gelirleri incelenip, maliyet-karlılık analizi yapılmıştır. Bulgular: DKK yöntemiyle sunulan MR, BT ve Röntgen hizmetlerinin 2019 yılı verilerine göre toplam maliyeti 3.346.818,74 TL, aynı yıl DKK'ndan elde edilen gelir (Sağlık Uygulama Tebliği (SUT)) ise 4.833.968,35 TL ve hastanenin DKK faaliyet karı ise 1.487.149,61 TL olarak tespit edilmiştir. 2020 yılında DKK'nın toplam maliyeti 1.757.547,56 TL, gelir (SUT) ise 2.655.124,76 TL ve 2020 yılı DKK faaliyet karı 897.577,20 TL olarak hesaplanmıştır. Söz konusu görüntüleme hizmetlerinde başvurulan DKK'nda 2019 yılı için %30 olan kar marjı 2020 yılında %33 olarak gerçekleşmiş ve kar marjında %10'luk artış tespit edilmiştir. Buna karşın hastanenin kendi imkânlarıyla sunduğu MR ve BT hizmetlerinin 2019 verilerine göre toplam maliyet 1.006.179,19 TL, gelir (SUT) ise 346.707,27 TL ve 2019 yılı için faaliyet zararı 659.471,92 TL olarak tespit edilmiştir. 2020 yılında ise toplam maliyet 772.437,65 TL, elde edilen gelir (SUT) ise 423.850,63 TL ve faaliyet zararı ise 348.587,02 TL olarak hesaplanmıştır. 2019 yılı için %190 olan zarar 2020 yılı için %82 olarak hesaplanmış ve 2020 yılında bu oranda %56'lık azalma tespit edilmiştir. Elde edilen verilere göre söz konusu Hastane hem DKK yöntemiyle hem de kendi imkânlarıyla sunduğu MR ve BT hizmetlerinin 2019 yılında toplam maliyeti 3.694.020,72 TL, elde edilen gelir (SUT) ise 4.206.683,38 TL olup faaliyet karı 512.662,66 TL ve kar marjı %12 olarak tespit edilmiştir. 2020 yılında ise için toplam maliyet 2.356.016,02 TL, gelir (SUT) ise 2.831.941,18 TL olup faaliyet karı 475.925,16 TL ve kar marjı %16 olarak tespit edilmiştir. Sonuç: Yapılan çalışmada eğer söz konusu Hastane 2019 yılı içinde hizmet sunduğu görüntüleme hizmetlerini kendi imkanları yerine DKK yöntemiyle yerine getirmiş olsaydı 2019 yılı için %12 olan kar marjı %30, 2020 yılı için %16 olan kar marjı %33 olarak gerçekleşeceği tespit edilmiştir. Buna göre hastanelerde sunulan klinik görüntüleme hizmetlerinde DKK'na başvurulması, hastanelerin daha kaliteli hizmet sunmasına, verimliliği artırmasına, maliyetlerin azalmasına ve karlılığın artmasına olanak sağlayacaktır. Ayrıca bu çalışmada maliyet tasarrufu sağlamada, son teknolojiye sahip kaliteli ve verimli sağlık hizmeti sunmada DKK yönteminin uygulanması hastanelerin finansal ve yönetsel açıdan önemli bir potansiyele sahip olabileceği sonucuna varılmıştır. Objective: The aim of the study is to determine by doing cost-benefit analysis that hospitals are more advantageous when providing auxiliary clinical health services, without compromising the quality of service delivery and whether they make these service presentations with their own means in terms of profitability, or to meet them through Outsourcing (DKK) from enterprises that are experts in the field. Method: Document analysis method, which is one of the qualitative research methods, was used as a method in the study. The data used in the research were obtained from the documents obtained from the related units. The universe of the research is Düzce University Health Application and Research Center. The sample of the study is imaging services of the hospital, which are clinical services. In the study, the expenses and revenues of Magnetic Resonance (MR) Imaging, Computed Tomography (CT) and X-ray services performed through DKK (Service procurement) were determined by examining the data covering the years 2019-2020, and the costs and revenues of the MR and CT services offered by the hospital were determined. It was examined with its own means, its expenses and revenues were analyzed and cost-profitability analysis was made. Results: According to the 2019 data of MR, CT and X-ray services presented by DKK method, the total cost was determined as 3.346.818,74 TL the income (Health Implementation Communiqué-SUT) obtained from DKK in the same year was 4.833.968,35 TL and the hospital's DKK operating profit was 1.487.149,61 TL. In 2020, the total cost of DKK was 1.757.547, 56 TL income (SUT) was 2.655.124, 76 TL and DKK operating profit for 2020 was 897.577,20 TL. The profit margin of DKK applied in these imaging services was 33% in 2020 from 30% for 2019 and there was a 10% increase in profit margin was detected. In contrast, according to the 2019 data of MR and CT services provided by the hospital with its own facilities, the total cost was determined as 1.006.179,19 TL, income (SUT) was 346.707,27 TL and operating loss for 2019 was 659.471,92 TL. In 2020, the total cost was 772.437,65 TL, the revenue (SUT) was 423.850,63 TL and the operating loss was 348.587,02 TL. The loss, which was 190% for 2019, was calculated as 82% for 2020, and a decrease of 56% was determined in this rate in 2020. According to the data obtained, the total cost of the MR and CT services provided by the Hospital, both through the DKK method and by its own means, is 3.694.020.72 TL in 2019, the revenue obtained (SUT) is 4.206.683.38 TL and the operating profit is 512.662.66 TL and the profit margin has been calculated as 12%. In 2020, the total cost is 2,356,016.02 TL, and the income (SUT) is 2,831,941.18 TL, with an operating profit of 475,925.16 TL and a profit margin of 16%. Conclusion: In the study carried out, it was determined that if the hospital had provided imaging services with its own means in 2019, using DKK method instead of its own means, the profit margin of 12% for 2019 would be 30%, and the profit margin of 16% for 2020 would have been 33%. Accordingly, the application of DKK in clinical imaging services offered in hospitals will allow hospitals to provide higher quality service, increase efficiency, decrease costs and increase profitability. In addition, in this study, it was concluded that the application of the DKK method in providing cost savings and providing quality and efficient healthcare services with the latest technology may have an important financial and managerial potential for hospitals.

Günümüz ekonomik şartlarında değişen rekabet koşullarına karşı ayakta kalabilmek amacıyla işletmelerin maliyet muhasebesi uygulamalarına önem vermeleri gerekir. İyi bir maliyet sistemi modeli, işletmenin karar verme ve karlılığını belirleme noktasında oldukça gereklidir. Diğer işletmelerde olduğu gibi fındık işletmelerinde de yöneticiler etkin karar verme noktasında maliyet muhasebesi verilerine ihtiyaç duymaktadırlar. Bu doğrultuda yapılan çalışmada, fındık işletmelerinde yönetim etkinliğinin artırılması ve doğru karar mekanizması oluşturabilmek amacıyla bir maliyet sistemi modeli ortaya koymaya çalışılmıştır. Giresun ilinde faaliyet gösteren bir fındık işletmesinin ezme üretim hattında gerçekleştirilen çalışmada hesaplamalar 2017-2018 yılı mali verileri kullanılarak yapılmıştır. Araştırmanın temel amacı fındık işletmeleri ve diğer sektör işletmelerine örnek teşkil edecek bir maliyet sistemi ortaya koymaktır. Bu doğrultuda öncelikle işletmenin mevcut olarak kullandığı yöntem olan Ağırlıklı Ortalama Yöntemine dayalı Safha Maliyet Yöntemi ile daha sonra işletmeye uygun görülen FİFO Yöntemine dayalı Safha Maliyet Yöntemi ile hesaplamalar yapılmıştır. Elde edilen bulgular karşılaştırıldığında FİFO yönteminde fındık hammaddesinin fiyat dalgalanmaları göz önünde bulundurulduğundan Ağırlıklı Ortalamaya göre daha fazla maliyete katlanıldığı sonucu elde edilmiştir. Bu da şunu göstermektedir ki işletmenin bulunduğu sektör ve kullandığı hammaddenin fiyat politikalarını göz önünde bulundurmak önemlidir. Ayrıca literatürde maliyet muhasebesi ile ilgili birçok çalışma olmasına rağmen, fındık işletmelerinde maliyet muhasebesi uygulaması ile ilgili çalışmaların oldukça az olduğu görülmektedir. Dolayısıyla, bu çalışmanın literatüre katkı sağlayacağına inanılmaktadır.

Hastanelerde oluşan maliyetlerin belirlenmesi, sağlık hizmetinin ve sağlık işletmesinin devamlılığı açısından önemlidir. Karmaşık bir hizmet üretimi gerçekleştiren hastanelerde, maliyetlerin hesaplanması ve tedavi için gelen bir hastanın tedavi maliyetini bilmek hastane yöneticileri açısından oldukça önemlidir. Hastane yöneticilerinin, tedavi olmaya gelen bir hastanın tedavi maliyetini bilmeleri doğru yönetsel kararlar almalarına yardımcı olacaktır. Pandemi döneminde özel hastanelerin birim maliyetlerinde herhangi bir değişiklik olup olmadığı bu araştırma kapsamında incelenmiş olup farklılıklar tespit edilmeye çalışılmıştır. Bu kapsamda pandemi öncesi dönemi kapsayan 2019 yılı pandemi dönemini kapsayan 2020 yıllarının birim hasta maliyetleri kapsamında karşılaştırılması sağlanmıştır. Bu çalışmada doktor, hemşire ve diğer personel ücretlerinden bir hastaya düşen payın hesaplanması, hasta başına tüketilen pamuk, sargı bezi, şırınga benzeri sarf maliyetlerinin belirlenmesi gibi hastane maliyetlerinin ortaya konulması amaçlanmış ve bu durumun önceki dönemlere göre farklılıkları pandemi özelinde ortaya konulması amaçlanmıştır. Bir hastanede ortaya çıkabilecek çeşitli maliyetler baz alınarak her bir tedavi servisinin, bir hastanın tedavisi için katlanması gereken maliyetin ne kadar olduğu ayrıntılı olarak incelenmiş ve hesaplanmıştır. Pandemi döneminde hastane birim maliyetlerini etkileyen unsurlar değerlendirildiğinde en çok farklılık yaratan kalemlerin; temizlik, sarf malzeme ve personel giderleri olduğu görülmüştür. Bunun nedeni ise pandemi döneminde bu kalemlerde yaşanan artışın birim maliyetleri yükseltmesidir. Ayrıca pandemi döneminde bazı ameliyatların ertelenmesi gider yerlerine düşen maliyetlerin artmasına neden olarak bazı bölümlerin zarar etmesine neden olmuştur. Determining the costs incurred in hospitals is important for the continuity of health service and health business. In hospitals that perform a complex service production, it is very important for hospital managers to calculate the costs and to know the treatment cost of a patient who comes for treatment. Knowing the cost of treatment for a patient who comes to be treated by hospital managers will help them make the right managerial decisions. Whether there was any change in the unit costs of private hospitals during the pandemic period was examined within the scope of this research and the differences were tried to be determined. In this context, a comparison of the unit patient costs of 2020, covering the 2019 pandemic period, including the pre-pandemic period, was provided. In this study, it is aimed to reveal the hospital costs such as calculating the share of a patient from the doctor, nurse and other personnel wages, determining the consumption costs such as cotton, bandage and syringes consumed per patient, and it is aimed to reveal the differences of this situation compared to the previous periods in the context of the pandemic. Based on the various costs that may arise in a hospital, the cost of each treatment service for the treatment of a patient has been examined and calculated in detail. When the factors affecting hospital unit costs during the pandemic period are evaluated, the items that make the most difference are; cleaning, consumables and personnel expenses. The reason for this is that the increase in these items during the pandemic period increases the unit costs. In addition, the postponement of some surgeries during the pandemic period caused an increase in the costs falling on the expense centers, causing some departments to lose.

Günümüzde, rekabetin son derece yoğun olduğu ve ekonomik hacmi oldukça yüksek birer hizmet işletmeleri haline gelen sağlık kurumlarının, mali açıdan doğru yönetile bilmeleri için hizmet maliyetlerinin de doğru olarak belirlenmesi oldukça önemlidir. Ancak literatüre bakıldığında, sağlık kurumları için üretim işletmelerine oranla oldukça az sayıda maliyet muhasebesi çalışması yapıldığı görülmektedir. Bu tez çalışmasının amacı, sağlık kurumlarında maliyetlerin dağıtımı ve birim hasta maliyetlerinin hesaplanması konularında literatüre ve uygulamalara yeni yaklaşımlar kazandırmaktır. Tez çalışmasında, sağlık kurumlarında gider yerlerinin neler olduğuna değinilmiş ve hizmet maliyetlerinin bu gider yerlerine nasıl dağıtılacağı anlatılmıştır. Çalışmada radyoloji ve laboratuvar bölümlerine ait maliyetlerin dağıtılabilmesi için bölümlere ilişkin birim maliyetler, birleşik üretim maliyeti yöntemine göre hesaplanmıştır. Birim hata maliyetlerinin hesaplanabilmesi için ise hasta takip sistemi adı verilen alternatif bir yöntem geliştirilmiştir. Çalışmanın son kısmında ise bir özel hastanede uygulama yapılmış ve bahsi geçen yöntemlerin örneklendirilmesi amaçlanmıştır. Today, It is quite important to determine correctly the costs of services in order to be managed correctly in financial aspect of health care organizations becoming service business that have very intense competition and very high economical capacity. However, it is seen that the number of the studies about cost accounting in healthcare organizations are very low in comparison with production bussiness companies when we check the literature. The aim of this thesis study is bringing new approaches to literature and implementations about cost allocation and unit patient costs in health foundations. In the study, It is mentioned what the cost centers are in healthcare organizations and it is explained how the service costs are allocated to these cost centers. In order to allocate the costs that belong to departments of radiology and laboratory, unit costs which is related to these departments are calculated considering the method of joint products cost in this study. To calculate unit patient cost, it is developed that there is an alternative method called patient tracking system. In the end chapter of study, there is a practice which is made in a private hospital and it is aimed to exemplify the methods which is mentioned before.

Günümüzde işletmeler farklı çeşitte ürünler üretmekte ve çok fazla sayıda müşteriye hizmet vermektedirler. Müşteri ilişkileri yönetimi bakış açısına göre işletmeler için bütün müşterileri aynı hizmeti hak etmemektedir. Bu nedenle işletmeler, hangi müşterilerinin daha karlı olduğunu, hangi müşterilerinin işletmeye katkı sağlamadığını ve hangi müşterilerinin hizmete değer olduğunu bilmek için müşterilerinin karlılıklarını analiz etmelidirler. Müşteri karlılıklarını doğru belirlemek için de müşterilerin ve ürünlerin maliyetlerini doğru hesaplamak gerekmektedir. Bu maliyetler hesaplanırken karşımıza çıkabilecek en önemli sorunlardan biri, müşteriler ve ürünler ile direkt ilişki kurulamayan genel giderlerin, müşterilere ve ürünlere doğru olarak dağıtılmasıdır. Bu nedenle, genel giderleri müşteri ve ürünlere doğru bir şekilde dağıtmayı sağlayan faaliyet tabanlı maliyet sistemi, işletmelerde müşteri karlılıklarının doğru belirlemesine yardımcı olacaktır. Böylece işletme yöneticileri müşterileri ile ilgili kararlarını daha doğru verebileceklerdir. Makale çerçevesinde grup priz, aydınlatma armatürleri, sigorta kutuları ve elektrik aksesuarları üreten bir işletmede müşterilerin karlılıkları faaliyet tabanlı maliyetleme sistemi kullanılarak analiz edilmiştir Businesses produce different types of products and serve a large number of customers. From a customer relationship management point of view, all customers do not deserve the same service for businesses. Therefore, businesses must analyze the profitability of their customers to know which customers are more profitable, which customers do not contribute to the business, and which customers are worth the service. In order to determine customer profitability correctly, it is necessary to calculate the costs of customers and products correctly. One of the most important problems that may arise when calculating these costs is the correct distribution of overheads, which cannot be directly related to customers and products, to customers and products. For this reason, the activity-based cost system, which ensures the correct distribution of overheads to customers and products, will help businesses determine customer profitability accurately. Thus, business managers will be able to make more accurate decisions about their customers. Within the framework of the article, the profitability of customers in a company that produces group sockets, lighting fixtures, fuse boxes and electrical accessories is analyzed using an activity-based costing system.

YÖK Tez No: 643270 Amaç: Kanıta dayalı tıp uygulamalarıyla ile akılcı laboratuvar sistemini hastane süreçlerine entegre ederek gereksiz tetkik istemlerinin önüne geçmek, laboratuvar işlem maliyetlerini düşürmek ve hastane kaynaklarını daha etkin ve verimli kullanmayı sağlamak amaçlanmıştır. Yöntem: Çalışmada veri toplama yöntemi olarak birincil veri toplama tekniği kullanılmıştır. Bu tekniğe bağlı olarak nitel araştırma tekniği kullanılarak doküman incelemesi ve odak grup görüşmeleri (hekim görüşmeleri) yapılmıştır. Çalışmanın evreni Düzce Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi (Hastanesi)'nin laboratuvardaki tüm verilerden oluşurken bu evren içerisinde akılcı laboratuvar uygulaması için değerlendirilen veriler ise araştırmanın örneklemini oluşturmaktadır. Çalışmanın amacına uygun olarak söz konusu veriler, Akılcı Laboratuvar Uygulaması (ALU) öncesi (01.06.2018-31.12.2018 tarihleri arası) ve ALU sonrası (01.06.2019-31.12.2019 tarihleri arası) olarak karşılaştırmalı olarak verilmiştir. Bulgular: ALU öncesi 7 aylık dönemde toplam 446.300 adet tetkik istemi yapılmış ve bu tetkiklerin maliyeti 1.591.063 TL olarak görülmüştür. ALU sonrası 7 aylık dönemde ise toplam 475.585 adet tetkik istemi yapılmış ve bu tetkiklerin maliyeti 1.537.903 TL olarak görülmüştür. ALU öncesi ve sonrası tetkik istem sayıları oranlandığında ise %6,56 artışın olduğu, fakat tutar olarak oranlandığında ise %3,34 oranında maliyetlerin düştüğü tespit edilmiştir. Tetkik istem sayıları artmış olmasına rağmen, tetkik tutarlarının azaldığı tespit edilmiştir. İstem sayıları artan tetkiklerin fiyatlarının düşük, istem sayıları azalan tetkiklerin fiyatlarının yüksek olduğu görülmüştür. Birimlere tetkik istem sayıları açısından bakıldığında 30 birimden 13 (%43,3) tanesinde istem sayıları düşerek başarılı olduğu görülmektedir. Tetkik istem sayıları beklenenin aksine yükselerek başarısız olan birim sayısı ise 17 (%56,67)'dir. Birimlere tetkik maliyet açısından bakıldığında 30 birimden 18 (%60) tanesinde maliyetler düşerek başarılı olduğu görülmektedir. Maliyetleri beklenenin aksine yükselerek başarısız olan birim sayısı ise 12 (%40)' dir. Başarılı olan birimlerin ağırlıklı olarak cerrahi birimler olduğu, başarısız olan birimlerin ise daha çok tahlil isteyen dâhili birimler olduğu görülmüştür. Sonuç: Hasta güvenliğini korumak şartıyla kanıta dayalı tıp ekseninde yapılan uygulanan akılcı laboratuvar sisteminin hastane işlem maliyetlerini azalttığı bu nedenle bu yöntemin hastane kaynaklarının daha etkin ve verimli kullanılabilmesinde bir araç olabileceği sonucuna varılmıştır. Purpose: To reduce the laboratory operation costs by preventing unnecessary examination requests and to contribute to the more effective and efficient use of hospital resources by integrating the rational laboratory system with evidence-based medicine applications into the hospital processes by protecting patient safety. Method: The primary data collection technique was used as data collection method in the study. Based on this technique, document review and focus group interviews (physician interviews) were conducted using qualitative research technique. The universe of the study consists of all the data in the laboratory of Düzce University Education Application and Research Center (Hospital), while the data evaluated for rational laboratory application within this universe constitute the sample of the research. In accordance with the purpose of the study, the data in question were given comparatively before the Rational Laboratory Application ALU (between 01.06.2018-31.12.2018) and after ALU (between 01.06.2019 and 31.12.2019). Findings: During the 7-month period before ALU, a total of 446,300 examination requests were made and the cost of these examinations was found to be 1,591,063 TL. A total of 475,585 examination requests were made for 7 days after ALU and the cost of these examinations was found to be 1,537,903 TL. When the number of examination requests before and after ALU is taken, it was determined that there was an increase of 6.56%, but when compared to the amount, the costs decreased by 3.34%. Although the number of inspection requests increased, it was found that the inspection amounts decreased. It has been observed that the prices of the examinations with increasing number of requests are low, and the prices of the examinations with decreasing number of requests are high. When the units are examined in terms of the number of inspection requests, it is seen that 13 (43.3%) out of 30 units succeed by decreasing the number of requests. The number of inspection requests increased contrary to expectations and the number of unsuccessful units is 17 (56.67%). When the units are analyzed in terms of inspection costs, it is seen that 18 (60%) out of 30 units are successful by decreasing costs. The number of units that fail by increasing their costs contrary to expectations is 12 (40%). It has been observed that the successful units are predominantly Surgical units, while the unsuccessful units are internal units that require more analysis. Results: It has been concluded that the rational laboratory system applied in the axis of evidence-based medicine reduces hospital operation costs on the condition of protecting patient safety, therefore this method can be a tool for more effective and efficient use of hospital resources.