Search

Film afişleri sinemanın önemli bir parçası ve filmlerin davetiyeleridir. Afiş, görsel bir iletişim aracıdır; amacı hedef kitleye etkili etkileşimi hedefler. Bu sürecin başarısı, kalıcı ve ikna edici doğası ile doğru orantılıdır. Afiş sanatı, sembolik bir temsil ve sunum alanıdır. Sinema afişleri; fotoğraf, resim, illüstrasyon, tipografi, renk gibi görsel tasarım ögelerini kapsar ve sanatsal estetik bir kaygıyla bütün bu görselleri kullanır. Afişi tasarlayan kişi ya da kişiler, bu ilişkideki diğer unsurlarla birleştirip dönüştürebilir ve izleyicinin zihninde film hakkında bazı değerlendirmeler yaratacak çeşitli anlamsal derinlikler oluşturabilir. Tarih bilincinin işlenmesi de burada ortaya çıkmaktadır. Film afişlerinde bulunan ortak göstergeler, bu doğrultuda görsel kültür, tarih bilinci ve toplumsal bellek bağlamında önemli işlev görürler. Bu çalışmada öncelikle Kıbrıs tarihinin genel hatları ortaya çıkarılmıştır. Makalenin ana ekseni Kıbrıs tarihi filmlerinin 1950’lerde başlayan serüvenin 1970’lere kadar olan durumu incelenmiştir. Bu bağlamda Kıbrıs tarihinin sinemayla olan ilişkisi irdelenerek, film afişlerine olan yaklaşımın hangi göstergeler üzerinden sağlandığı incelenmiştir. Kıbrıs filmlerinin afişleri, göstergebilimsel olarak yorumlanarak, sinema filmi konuları ve afiş tasarımları incelenerek, afişlerde yer alan göstergelerle, tarihi bilinci aktarımının değerlendirilmesi yapılmıştır.

Bu çalışma Frankfurt Okulu’nun hangi düşünsel temellerle hareket ettiğini, entelektüel bir hareket olarak formasyonunu ve düşünürlerinin teorik yaklaşımını anlamayı hedeflerken, kültür endüstrisine dair genel bir okuma sağlanmasını ve kültürün, kitle kültürüyle bağını incelemeyi amaçlamaktadır. Bu amaçla öncelikle Avrupa-merkezci kültür anlayışının nasıl geliştiği anlaşılmaya çalışılacaktır. Frankfurt Okulu’nun önemli düşünürlerinden Max Horkheimer ile Theodor W. Adorno’nun geliştirdiği kavramlardan “öznel akıl” ve “negatif diyalektik” kavramlarını açıklamak ve sosyal bilimlerde çığır açıcı bir gelişme olarak görülen kültür endüstrisi kavramsallaştırmalarını anlamak için Aydınlanmanın Diyalektiği kitabının eleştirileri ve tekliflerini ele almak gerekmektedir. Makalenin teorik çerçevesi Aydınlanmanın Diyalektiği’ni referans alırken, bu aşamada ikincil kaynaklara başvurulacak eleştirel teorinin müzik ve sinema kavrayışlarının tarihsel ve düşünsel kökenleri sorgulanacaktır.

1946 yılında Türkiye'nin çok partili hayata geçmesiyle 1950 yılında iktidara gelen Demokrat Parti, kalkınma politikaları, Kore Savaşı ve NATO üyeliği, Truman Doktrini ve Marshall Planı'yla beraber, ABD ile olan ilişkileri yoğunluk kazanmıştır. Küresel ölçekte yayılan Hollywood filmleriyle hissedilir hale gelen, Amerikan hayat tarzı, Türk toplum yaşamında farklı bir çehre oluşmasına yol açmıştır. 1950-1960 yılları arasında toplumun sosyo-kültürel yapısındaki değişim, yeni eğilimleri de beraberinde getirmiştir. Kore Savaşı ve Kıbrıs meselesi gibi tarihi olaylarla milli duygular yükselmiş, Kore Savaşı ve Kıbrıs filmleri yapılmıştır. Ayrıca Türk edebiyatında Milli Mücadele, Efe, Osmanlı konularının öne çıkmasıyla, Kurtuluş Savaşı'nı, Efeleri, Osmanlı İmparatorluğu ve Deniz Savaşları'nı konu alan filmler de yoğunluk kazanmıştır. Çalışmamız kapsamında, Türk sinemasındaki tarihi filmlerle sınıflandırılmış, bu filmlerin afişlerine odaklanılarak, film-afiş ilişkisi incelenmiş, afiş çalışmalarında öne çıkarılan gösterge ve devinimler irdelenerek yorumlanmış, afişlerde bulunan sanatçı imzalarından kompozisyonu hazırlayan ressamlar tespit edilmiş ve dönemi etkileyen Amerikan rüzgarının afiş tasarımdaki etkileşimlerine değinilmiştir. In 1946, Turkey's multiparty Democrat Party came to power in 1950 with the realization Party, development policies, the Korean War and NATO membership, together with the Truman Doctrine and the Marshall Plan by the relationship with the US has intensified. The American lifestyle, which has become evident with globally spread Hollywood films, has led to a different perspective in Turkish society. The change in the socio-cultural structure of the society between 1950 and 1960 brought new trends. With the historical events such as the Korean War and the Cyprus issue, national feelings were raised, and the Korean War and Cyprus films were made. In addition, Turkish literature, National Struggle, Efe, Ottoman issues, prominence, Turkish war of National Independence, Efe, Ottoman Empire and the Sea Wars has gained intense films. Within the scope of our study, historical films in Turkish Cinema were classified, focusing on the posters of these films, film-poster relationship was examined, the indicators and movements highlighted in the poster works were examined, the painters preparing the composition from the artists' signatures were identified and the influences of the American inspiration in the film poster design were mentioned. 338

Bu çalıs?mada 2000-2010 yılları arasında yapılan filmlerin afiş çalıs?malarında 10 yıllık dönem kapsamında ele alınarak gelişim süreci incelenmis?tir. Afis? tasarımları dog?rudan sosyal ve toplumsal konularla ilis?kili oldug?u için tasarıma etki eden faktörleri öncelikli olarak ele alınmaktadır. İşte bu bilişim ve iletişim teknolojilerinin sunduğu hızlı değişim ve dönüşüm sürecinde çağdaş film afiş tasarımcıları birçok yeni grafik tasarım program ve ögelerini kullanarak dijital unsurların film afişlerinin hazırlanmasında altyapısını teşkil etmesini sağlamışlardır. Bu çalışmada ortaya çıkan bu yeni film afiş tasarım süreci 2000 ile 2010 yılları arasında Türk Sineması film afişlerinin gelişim süreci incelenmeye çalışılmaktadır. Çalışmada özellikle dijital platformda hazırlanan film afişleri yıllar itibariyle seçilen örnek afiş üzerinden incelemesi yapılmaktadır. Bu film afişleri o yıl içindeki en çok izlenen Türk filmi afişlerinden seçilmiştir. Sinema severlerin beğenisine uygun olarak tasarımlanan bu film afişleri incelendiğinde benzerlikler görülmüştür. In this study of the posters of films made between 2000-2010 were discussed within the development process of a 10-year period. Banner designs to be related directly to the issues being addressed as a priority for the factors that affect the design. Here are quick to offer the information and communication technologies in the process of change and transformation in contemporary film poster designers using the many new elements of graphic design and digital elements of the program that provided the basis for the preparation of movie posters. In this study, the design process of coming out of this new movie posters movie posters Turkish cinema between 2000 and 2010 will be studied in a qualitative development process. In particular, the digital platform through analysis prepared posters movie posters are chosen over the years. This is Turkey's most-watched movie posters movie posters that were selected during the year. This movie posters designed in accordance with the interest of moviegoers were analyzed similarities.