Search

Ongunstige arbeidsomstandigheden veroorzaken twee tot vier procent van de totale ziektelast in Nederland. Hoge werkdruk, blootstelling aan schadelijke stoffen (inclusief passief roken) en beeldschermwerk zijn de ongunstigste arbeidsomstandigheden. Zij zorgen voor veel ziektelast door burn-out, de chronische luchtwegaandoening COPD, longkanker en klachten van arm, nek en schouder (KANS). Het RIVM laat in dit rapport zien welke arbeidsgerelateerde aandoeningen veel ziektelast in Nederland veroorzaken. Deze gegevens bieden aanknopingspunten voor verder onderzoek en voor maatregelen om de ziektelast door deze aandoeningen te verminderen. Dat is niet alleen goed voor werknemers en werkgevers, maar ook voor de volksgezondheid en de samenleving in haar geheel. In eerdere ziektelastberekeningen van de wereldgezondheidsorganisatie (WHO) is de arbeidsgerelateerde ziektelast in Nederland sterk onderschat. In Nederland veroorzaken niet zozeer de "klassieke" risico's en aandoeningen, zoals slechthorendheid door lawaai en arbeidsongevallen, de meeste ziektelast. Juist "nieuwe" aandoeningen, zoals burn-out en KANS, leiden hiertoe, en die zijn niet meegenomen in de WHO-schattingen. Behalve negatieve effecten op de gezondheid hebben ongunstige arbeidsomstandigheden een nadelig effect op de arbeidsproductiviteit, het ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid. In theorie blijkt het mogelijk om deze effecten te berekenen. Het is aan te bevelen om uit te zoeken of dit in de praktijk haalbaar is.

Ongunstige arbeidsomstandigheden veroorzaken twee tot vier procent van de totale ziektelast in Nederland. Hoge werkdruk, blootstelling aan schadelijke stoffen (inclusief passief roken) en beeldschermwerk zijn de ongunstigste arbeidsomstandigheden. Zij zorgen voor veel ziektelast door burn-out, de chronische luchtwegaandoening COPD, longkanker en klachten van arm, nek en schouder (KANS). Het RIVM laat in dit rapport zien welke arbeidsgerelateerde aandoeningen veel ziektelast in Nederland veroorzaken. Deze gegevens bieden aanknopingspunten voor verder onderzoek en voor maatregelen om de ziektelast door deze aandoeningen te verminderen. Dat is niet alleen goed voor werknemers en werkgevers, maar ook voor de volksgezondheid en de samenleving in haar geheel. In eerdere ziektelastberekeningen van de wereldgezondheidsorganisatie (WHO) is de arbeidsgerelateerde ziektelast in Nederland sterk onderschat. In Nederland veroorzaken niet zozeer de "klassieke" risico's en aandoeningen, zoals slechthorendheid door lawaai en arbeidsongevallen, de meeste ziektelast. Juist "nieuwe" aandoeningen, zoals burn-out en KANS, leiden hiertoe, en die zijn niet meegenomen in de WHO-schattingen. Behalve negatieve effecten op de gezondheid hebben ongunstige arbeidsomstandigheden een nadelig effect op de arbeidsproductiviteit, het ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid. In theorie blijkt het mogelijk om deze effecten te berekenen. Het is aan te bevelen om uit te zoeken of dit in de praktijk haalbaar is.

Dit rapport is het schriftelijke resultaat van een door het Ministerie van WVC aan de Stichting Dienstverlening Gehandicapten (SDG) gegeven opdracht tot het uitvoeren van een inventarisatie van het probleem doofheid of slechthorendheid. De eigenlijke inventarisatie is uitgevoerd door TNO-PG, waarbij gegevens over slechthorendheid in de algemene bevolking - zoals dienstplichtkeuringen - uit de jeugdgezondheidszorg, de bedrijfsgezondheidszorg en gegevens uit de verzekeringsgeneeskunde. Verder presenteert het rapport gegevens over het gebruik van voorzieningen door slechthorenden, met name klinische medisch-specialistische hulp en onderwijsvoorzieningen. Kenmerkend voor de behandeling van slechthorendheid zijn specifieke hulpmiddelen zoals hoortoestellen. Aanvraag en gebruik van, en tevredenheid over die hulpmiddelen worden besproken. Over de maatschappelijke positie van slechthorenden blijkt, volgens de inventariserende studie, slechts weinig kennis beschikbaar. Tenslotte wordt de informatie inzake de prevalentie van slechthorendheid in Nederland met andere landen vergeleken. Het rapport wordt afgesloten met aanbevelingen ter verbetering van slechthorendheid en bijlagen over arbeid en slechthorendheid en over lopend onderzoek naar slechthorendheid. Translation Chapter 1-3., 6 and 9 of the Dutch report.

Dit rapport is het schriftelijke resultaat van een door het Ministerie van WVC aan de Stichting Dienstverlening Gehandicapten (SDG) gegeven opdracht tot het uitvoeren van een inventarisatie van het probleem doofheid of slechthorendheid. De eigenlijke inventarisatie is uitgevoerd door TNO-PG, waarbij gegevens over slechthorendheid in de algemene bevolking - zoals dienstplichtkeuringen - uit de jeugdgezondheidszorg, de bedrijfsgezondheidszorg en gegevens uit de verzekeringsgeneeskunde. Verder presenteert het rapport gegevens over het gebruik van voorzieningen door slechthorenden, met name klinische medisch-specialistische hulp en onderwijsvoorzieningen. Kenmerkend voor de behandeling van slechthorendheid zijn specifieke hulpmiddelen zoals hoortoestellen. Aanvraag en gebruik van, en tevredenheid over die hulpmiddelen worden besproken. Over de maatschappelijke positie van slechthorenden blijkt, volgens de inventariserende studie, slechts weinig kennis beschikbaar. Tenslotte wordt de informatie inzake de prevalentie van slechthorendheid in Nederland met andere landen vergeleken. Het rapport wordt afgesloten met aanbevelingen ter verbetering van slechthorendheid en bijlagen over arbeid en slechthorendheid en over lopend onderzoek naar slechthorendheid. Translation Chapter 1-3., 6 and 9 of the Dutch report.

Dit rapport is het schriftelijke resultaat van een door het Ministerie van WVC aan de Stichting Dienstverlening Gehandicapten (SDG) gegeven opdracht tot het uitvoeren van een inventarisatie van het probleem doofheid of slechthorendheid. De eigenlijke inventarisatie is uitgevoerd door TNO-PG, waarbij gegevens over slechthorendheid in de algemene bevolking - zoals dienstplichtkeuringen - uit de jeugdgezondheidszorg, de bedrijfsgezondheidszorg en gegevens uit de verzekeringsgeneeskunde. Verder presenteert het rapport gegevens over het gebruik van voorzieningen door slechthorenden, met name klinische medisch-specialistische hulp en onderwijsvoorzieningen. Kenmerkend voor de behandeling van slechthorendheid zijn specifieke hulpmiddelen zoals hoortoestellen. Aanvraag en gebruik van, en tevredenheid over die hulpmiddelen worden besproken. Over de maatschappelijke positie van slechthorenden blijkt, volgens de inventariserende studie, slechts weinig kennis beschikbaar. Tenslotte wordt de informatie inzake de prevalentie van slechthorendheid in Nederland met andere landen vergeleken. Het rapport wordt afgesloten met aanbevelingen ter verbetering van slechthorendheid en bijlagen over arbeid en slechthorendheid en over lopend onderzoek naar slechthorendheid.

This report discusses the assessment of noise-induced permanent thresholdshift and of noise-induced hearing handicap in populations exposed to occupational noise as well as in individual occupational noise-exposed subjects. It is focused on methods for the allocation of hearing threshold level shifts to noise and to age in individual subjects, giving special attention to ISO 1999 'Acoustics: determination of occupational noise exposure and estimation of noise-induced hearing impairment'. After conclusions have been drawn, definitions of hearing threshold levels and noise-induced permanent threshold shifts are presented. Where possible the definitions given in ISO 1999 have been duplicated, in specific cases with slight modifications that restrict the definitions to occupational noise exposure.

This report discusses the assessment of noise-induced permanent thresholdshift and of noise-induced hearing handicap in populations exposed to occupational noise as well as in individual occupational noise-exposed subjects. It is focused on methods for the allocation of hearing threshold level shifts to noise and to age in individual subjects, giving special attention to ISO 1999 'Acoustics: determination of occupational noise exposure and estimation of noise-induced hearing impairment'. After conclusions have been drawn, definitions of hearing threshold levels and noise-induced permanent threshold shifts are presented. Where possible the definitions given in ISO 1999 have been duplicated, in specific cases with slight modifications that restrict the definitions to occupational noise exposure.

Dit rapport is het schriftelijke resultaat van een door het Ministerie van WVC aan de Stichting Dienstverlening Gehandicapten (SDG) gegeven opdracht tot het uitvoeren van een inventarisatie van het probleem doofheid of slechthorendheid. De eigenlijke inventarisatie is uitgevoerd door TNO-PG, waarbij gegevens over slechthorendheid in de algemene bevolking - zoals dienstplichtkeuringen - uit de jeugdgezondheidszorg, de bedrijfsgezondheidszorg en gegevens uit de verzekeringsgeneeskunde. Verder presenteert het rapport gegevens over het gebruik van voorzieningen door slechthorenden, met name klinische medisch-specialistische hulp en onderwijsvoorzieningen. Kenmerkend voor de behandeling van slechthorendheid zijn specifieke hulpmiddelen zoals hoortoestellen. Aanvraag en gebruik van, en tevredenheid over die hulpmiddelen worden besproken. Over de maatschappelijke positie van slechthorenden blijkt, volgens de inventariserende studie, slechts weinig kennis beschikbaar. Tenslotte wordt de informatie inzake de prevalentie van slechthorendheid in Nederland met andere landen vergeleken. Het rapport wordt afgesloten met aanbevelingen ter verbetering van slechthorendheid en bijlagen over arbeid en slechthorendheid en over lopend onderzoek naar slechthorendheid.

Dit rapport geeft een overzicht van de huidige kennis op het terrein van de invloed van geluid op de gezondheid van de mens. Er wordt niet alleen nagegaan wat de invloed is van blootstelling aan geluid op lichamelijke functies, zoals het cardiovasculaire systeem en het gehoororgaan, maar komen ook effecten zoals geluidhinder en subjectief ervaren vermindering van slaapkwaliteit aan de orde. In concreto worden de volgende mogelijke effecten door blootstelling aan lawaai besproken: gehoorschade; lichamelijke gevolgen van stress; psycho-sociale effecten; slaapverstoring.

Dit rapport geeft een overzicht van de huidige kennis op het terrein van de invloed van geluid op de gezondheid van de mens. Er wordt niet alleen nagegaan wat de invloed is van blootstelling aan geluid op lichamelijke functies, zoals het cardiovasculaire systeem en het gehoororgaan, maar komen ook effecten zoals geluidhinder en subjectief ervaren vermindering van slaapkwaliteit aan de orde. In concreto worden de volgende mogelijke effecten door blootstelling aan lawaai besproken: gehoorschade; lichamelijke gevolgen van stress; psycho-sociale effecten; slaapverstoring.

De invloed van het dragen van oordoppen en van een oorkap op het richtinghoren werd onderzocht bij proefpersonen met een vrijwel normaal gehoor en bij personen met een gehoorverlies ten gevolge van lawaai oplopend tot ongeveer 50 dB, gemiddeld over de waarden voor 2 en 4 kHz gemeten aan beide oren. De richtingwaarneming werd gemeten op basis van identificatie van één van acht luidsprekers die een enkele toonstoot met energie in de frequentieband van 300 tot 3000 Hz voortbracht. Zonder gehoorbescherming en zonder gehoorverlies was het aantal fouten gemiddeld reeds 35%. De meeste fouten zijn voor-achter verwisselingen. Het dragen van een kap deed het aantal fouten sterker stijgen (met 12%) dan het gebruik van doppen (5%). Het effect van de gehoorbescherming was sterk afhankelijk van het gehoorverlies : voor normaalhorenden een stijging van 4% voor de kap en van 2% voor de doppen ; voor slechthorenden met een verlies, gemiddeld over 2 en 4 kHz, van 35 dB en meer een stijging van 17% voor de kap en 8% voor de doppen. The effect of earplugs and an earmuff in combination with noise-induced hearing loss on sound localisation.

Verslag van een pilot-studie van een project dat gericht is op ondersteuning van BDG-en met betrekking tot de preventie van gehoorschade door lawaai bij werknemers in de bouwnijverheid. Een doelstelling is om een werkwijze te ontwikkelen zodanig dat, ten behoeve van een centrale verwerking en analyse van gegevens, in samenwerking met BGD-en op betrouwbare wijze audiometrische gegevens verzameld worden met behulp van het geautomatiseerde registratie- en verwerkingssysteem AUDIAM. In de periode van september tot december 1991 is samengewerkt met 6 BGD-en: de gehoortoestand van 1034 bouwvakkers (13 beroepsgroepen) is vastgesteld m.b.v. audiogrammen en vergeleken met de gegevens bij een controlegroep. Per beroepsgroep worden gegevens gepresenteerd t.a.v.: groepsaudiogrammen; prevalentie gehoorschade; gebruik gehoorbeschermingsmiddelen; blootstelling aan lawaai in een vorig beroep. Audiometry among construction workers.

Verslag van een pilot-studie van een project dat gericht is op ondersteuning van BDG-en met betrekking tot de preventie van gehoorschade door lawaai bij werknemers in de bouwnijverheid. Een doelstelling is om een werkwijze te ontwikkelen zodanig dat, ten behoeve van een centrale verwerking en analyse van gegevens, in samenwerking met BGD-en op betrouwbare wijze audiometrische gegevens verzameld worden met behulp van het geautomatiseerde registratie- en verwerkingssysteem AUDIAM. In de periode van september tot december 1991 is samengewerkt met 6 BGD-en: de gehoortoestand van 1034 bouwvakkers (13 beroepsgroepen) is vastgesteld m.b.v. audiogrammen en vergeleken met de gegevens bij een controlegroep. Per beroepsgroep worden gegevens gepresenteerd t.a.v.: groepsaudiogrammen; prevalentie gehoorschade; gebruik gehoorbeschermingsmiddelen; blootstelling aan lawaai in een vorig beroep. Audiometry among construction workers.

This report contains an overview of and considerations about the Working Draft of a future EEC Directive Physical Agents (draft 1991). The overview in this report is limited to noise exposure. The Draft gives minimum regulations concerning the protection of workers and prevention against the risks to their health and safety from exposure to physical agents such as noise. From research in the Netherlands industry it is estimated that 70 to 80 % of the industrial workers are exposed to noise above the threshold value, given in the Draft. The implementation of the Directive will therefore have extensive implications. In the report it is shown that the risk of noise-induced hearing loss is negligible if the exposure is below the threshold level, even for lifetime exposures. However, several critical observations are made, concerning: insufficient adequacy of hearing protection at the ceiling level of 90 dB (A); no specification for strict audiometric measuring conditions; no specification of ear diseases; no incorporation of health surveillance for general health effects such as cardio-vascular diseases and stress.

De invloed van het dragen van oordoppen en van een oorkap op het richtinghoren werd onderzocht bij proefpersonen met een vrijwel normaal gehoor en bij personen met een gehoorverlies ten gevolge van lawaai oplopend tot ongeveer 50 dB, gemiddeld over de waarden voor 2 en 4 kHz gemeten aan beide oren. De richtingwaarneming werd gemeten op basis van identificatie van één van acht luidsprekers die een enkele toonstoot met energie in de frequentieband van 300 tot 3000 Hz voortbracht. Zonder gehoorbescherming en zonder gehoorverlies was het aantal fouten gemiddeld reeds 35%. De meeste fouten zijn voor-achter verwisselingen. Het dragen van een kap deed het aantal fouten sterker stijgen (met 12%) dan het gebruik van doppen (5%). Het effect van de gehoorbescherming was sterk afhankelijk van het gehoorverlies : voor normaalhorenden een stijging van 4% voor de kap en van 2% voor de doppen ; voor slechthorenden met een verlies, gemiddeld over 2 en 4 kHz, van 35 dB en meer een stijging van 17% voor de kap en 8% voor de doppen. The effect of earplugs and an earmuff in combination with noise-induced hearing loss on sound localisation.

Verslag van een pilot-studie van een project dat gericht is op ondersteuning van BDG-en met betrekking tot de preventie van gehoorschade door lawaai bij werknemers in de bouwnijverheid. Een doelstelling is om een werkwijze te ontwikkelen zodanig dat, ten behoeve van een centrale verwerking en analyse van gegevens, in samenwerking met BGD-en op betrouwbare wijze audiometrische gegevens verzameld worden met behulp van het geautomatiseerde registratie- en verwerkingssysteem AUDIAM. In de periode van september tot december 1991 is samengewerkt met 6 BGD-en: de gehoortoestand van 1034 bouwvakkers (13 beroepsgroepen) is vastgesteld m.b.v. audiogrammen en vergeleken met de gegevens bij een controlegroep. Per beroepsgroep worden gegevens gepresenteerd t.a.v.: groepsaudiogrammen; prevalentie gehoorschade; gebruik gehoorbeschermingsmiddelen; blootstelling aan lawaai in een vorig beroep. Audiometry among construction workers.

This report contains an overview of and considerations about the Working Draft of a future EEC Directive Physical Agents (draft 1991). The overview in this report is limited to noise exposure. The Draft gives minimum regulations concerning the protection of workers and prevention against the risks to their health and safety from exposure to physical agents such as noise. From research in the Netherlands industry it is estimated that 70 to 80 % of the industrial workers are exposed to noise above the threshold value, given in the Draft. The implementation of the Directive will therefore have extensive implications. In the report it is shown that the risk of noise-induced hearing loss is negligible if the exposure is below the threshold level, even for lifetime exposures. However, several critical observations are made, concerning: insufficient adequacy of hearing protection at the ceiling level of 90 dB (A); no specification for strict audiometric measuring conditions; no specification of ear diseases; no incorporation of health surveillance for general health effects such as cardio-vascular diseases and stress.

In het rapport "Lawaaibronnen in de bouw" (Van den Berg, 1990) is een inventarisatie gemaakt van lawaaibronnen die in de bouw worden toegepast. In dit rapport zijn alle gegevens samengevat over blootstellingstijden die middels het voornoemde literatuuronderzoek gevonden zijn. Ook geluiddosismetingen die wellicht representatief zijn voor een bepaalde beroepsgroep of op zijn minst een indicatie geven van het geluidexpositieniveau zijn opgenomen. Per machinesoort of werkzaamheid wordt een overzicht gegeven van geluid(expositie)niveaus op de arbeidsplaats. In een aantal gevallen betreft het geluidexpositie- of geluiddosismetingen. In andere gevallen betreft het kortdurende metingen op de arbeidsplaats. In het rapport komen achtereenvolgens de volgende hoofdstukken aan de orde: beroepsgroepen en omvang, geluidexpositieniveaus in de bouw; geluidexpositieniveau berekend uit gehoorschade; expositietijden.

Verslag van een onderzoek naar de relatie tussen geluid en gehoorschade die door blootstelling aan geluid op de arbeidsplaats bij groepen werknemers ontstaat. Met name wordt ingegaan op de vraag of impulsgeluid dezelfde gehoorschade door lawaai veroorzaakt als constant geluid met hetzelfde equivalente geluidniveau over een representatieve werkdag. Een analyse werd uitgevoerd van epidemiologisch onderzoek dat de afgelopen 6 jaar werd gepubliceerd. Uit deze analyse wordt de conclusie getrokken dat met het nu beschikbare materiaal niet aangetoond kan worden dat gehoorschade door impulsgeluid groter is dan gehoorschade door constant geluid met eenzelfde lawaai-expositieniveau. Het wordt niet waarschijnlijk geacht dat het lawaai-expositieniveau een nauwkeurige voorspeller van de gehoordrempel van de individuele werknemer kan zijn. In het rapport zijn tevens twee literatuuranalyses van de schrijfster uit 1973 en 1981 opnieuw bezien.

In het rapport "Lawaaibronnen in de bouw" (Van den Berg, 1990) is een inventarisatie gemaakt van lawaaibronnen die in de bouw worden toegepast. In dit rapport zijn alle gegevens samengevat over blootstellingstijden die middels het voornoemde literatuuronderzoek gevonden zijn. Ook geluiddosismetingen die wellicht representatief zijn voor een bepaalde beroepsgroep of op zijn minst een indicatie geven van het geluidexpositieniveau zijn opgenomen. Per machinesoort of werkzaamheid wordt een overzicht gegeven van geluid(expositie)niveaus op de arbeidsplaats. In een aantal gevallen betreft het geluidexpositie- of geluiddosismetingen. In andere gevallen betreft het kortdurende metingen op de arbeidsplaats. In het rapport komen achtereenvolgens de volgende hoofdstukken aan de orde: beroepsgroepen en omvang, geluidexpositieniveaus in de bouw; geluidexpositieniveau berekend uit gehoorschade; expositietijden.

Opgenomen is een kort overzicht van de werkzaamheden in 1979, alsmede werkplannen voor de toekomst van een aantal TNO en universitaire instituten, die onderzoek verrichten onder auspiciën van de Medische Dienst van DGA. Onderzoeksprojecten van de volgende instituten zijn samengevat : Medisch Biologisch Laboratorium TNO (TNO MBL), Instituut voor Milieuhygiëne en Gezondheidstechniek TNO (TNO IMG), Centraal Instituut voor Voedingsonderzoek TNO (TNO CIVO), Coronel Laboratorium (Universiteit van Amsterdam) en Farmacologisch Laboratorium (Katholieke Universiteit Nijmegen). Industrial toxicology, effects of noise and prevention of hearing loss : joint report on research activities in 1979 and plans for 1980-1984.

Opgenomen is een kort overzicht van de werkzaamheden in 1979, alsmede werkplannen voor de toekomst van een aantal TNO en universitaire instituten, die onderzoek verrichten onder auspiciën van de Medische Dienst van DGA. Onderzoeksprojecten van de volgende instituten zijn samengevat : Medisch Biologisch Laboratorium TNO (TNO MBL), Instituut voor Milieuhygiëne en Gezondheidstechniek TNO (TNO IMG), Centraal Instituut voor Voedingsonderzoek TNO (TNO CIVO), Coronel Laboratorium (Universiteit van Amsterdam) en Farmacologisch Laboratorium (Katholieke Universiteit Nijmegen). Industrial toxicology, effects of noise and prevention of hearing loss : joint report on research activities in 1979 and plans for 1980-1984.

Rapport dat aantoont dat iemand die in een stille omgeving spraak goed kan verstaan, in een omgeving waar het rumoerig is de grootste moeite kan hebben om een gesprek te volgen. Spraakverstaan vaardigheid wordt in een rumoerige omgeving reeds innegatieve zin beinvloed bij lichte gehoorverliezen. Bij een gemiddeld gehoorverlies van 120 dB voor de frequenties 2000 en 4000 Hz kan van een sociale handicap worden gesproken. Bij een lawaainiveau van 82,5 dB(A) treedt een dergelijk gehoorverliesreeds bij 5% van de blootgestelden op, bij een niveau van 86 dB(A) bij 10%. Aanbevolen wordt dan ook om in arbeidssituaties in ieder geval het niveau van 85 dB(A) niet te overschrijden, en te streven naar een niveau van maximaal 80 dB(A).

Dit geluidtechnisch vademecum voor bedrijfskundigen geeft een overzicht van de mogelijkheden om bij de (her)inrichting van een bedrijf in een vroeg stadium rekening te houden met akoestische aspecten. Het rapport bestaat uit twee delen. Deel A, Management, behandelt die aspecten van lawaaibestrijding, die voor een manager van belang kunnen zijn bij de inrichting van een bedrijf. Deel B, Geluidtechniek, handelt over akoestiek en lawaaibestrijding.

Rapport dat aantoont dat iemand die in een stille omgeving spraak goed kan verstaan, in een omgeving waar het rumoerig is de grootste moeite kan hebben om een gesprek te volgen. Spraakverstaan vaardigheid wordt in een rumoerige omgeving reeds innegatieve zin beinvloed bij lichte gehoorverliezen. Bij een gemiddeld gehoorverlies van 120 dB voor de frequenties 2000 en 4000 Hz kan van een sociale handicap worden gesproken. Bij een lawaainiveau van 82,5 dB(A) treedt een dergelijk gehoorverliesreeds bij 5% van de blootgestelden op, bij een niveau van 86 dB(A) bij 10%. Aanbevolen wordt dan ook om in arbeidssituaties in ieder geval het niveau van 85 dB(A) niet te overschrijden, en te streven naar een niveau van maximaal 80 dB(A).

Opgenomen is een kort overzicht van de werkzaamheden in 1979, alsmede werkplannen voor de toekomst van een aantal TNO en universitaire instituten, die onderzoek verrichten onder auspiciën van de Medische Dienst van DGA. Onderzoeksprojecten van de volgende instituten zijn samengevat : Medisch Biologisch Laboratorium TNO (TNO MBL), Instituut voor Milieuhygiëne en Gezondheidstechniek TNO (TNO IMG), Centraal Instituut voor Voedingsonderzoek TNO (TNO CIVO), Coronel Laboratorium (Universiteit van Amsterdam) en Farmacologisch Laboratorium (Katholieke Universiteit Nijmegen). Industrial toxicology, effects of noise and prevention of hearing loss : joint report on research activities in 1979 and plans for 1980-1984.

Dit geluidtechnisch vademecum voor bedrijfskundigen geeft een overzicht van de mogelijkheden om bij de (her)inrichting van een bedrijf in een vroeg stadium rekening te houden met akoestische aspecten. Het rapport bestaat uit twee delen. Deel A, Management, behandelt die aspecten van lawaaibestrijding, die voor een manager van belang kunnen zijn bij de inrichting van een bedrijf. Deel B, Geluidtechniek, handelt over akoestiek en lawaaibestrijding.