Search

In this study conducted in 2019 in Bursa conditions, the effects of cutting irrigation water 4 (S1), 8 (S2), 12 (S3) and 16 (S4) days before harvest on tomato yield and quality were investigated in this study conducted on tomato paste Heinz-1015 variety. The experiment was carried out in 3 replications according to the randomized complete block design. The amount of seasonal irrigation water applied to the experimental treatments varied between 317 - 377 mm, the highest evapotranspiration (ET) was determined from S1 with 512 mm and the lowest ET was determined from S4 with 474 mm. The highest yield values were realized in S1 and S2 and the yield values decreased as the last irrigation was cut before harvest increased. The water productivity and irrigation water productivity values of tomatoes varied between 13.1-21.6 kg m-3 and 19.6-30.3 kg m-3, respectively, the highest values were determined in S2 and the lowest in S4 treatment. The highest Brix value in tomato fruits was measured at S4 with 6.53 and it was determined that Brix values decreased as irrigation was done close to harvest. The highest fruit hardness values were 1.13 kg and 0.99 kg from S4 and S3 treatments, respectively. L, a, b, C and h values for fruit color parameters were found to vary between 36.93-37.60, 36.37-38.40, 25.73-26.90, 44.33-46.30, 33.93-36.00, respectively. It is concluded that processing tomato is sensitive to the amount of irrigation water and time of cessation of irrigation before harvest, and if the last irrigation application is cut eight days before harvest, it leads to an improvement in quality parameters without a significant decrease in yield., Bursa koşullarında 2019 yılında yapılan bu araştırmada, salçalık Heinz-1015 çeşidi domateste, hasattan 4 (S1), 8 (S2), 12 (S3) ve 16 (S4) gün önce sulama suyunun kesilmesinin domates verimi ve kalitesi üzerine etkileri araştırılmıştır. Deneme, tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekrarlamalı olarak yürütülmüştür. Deneme sonucunda, konulara uygulanan mevsimlik sulama suyu miktarı 317- 377 mm arasında değişim göstermiş, en yüksek bitki su tüketimi 512 mm ile S1 konusundan en düşük ise 475 mm ile S4 konusundan belirlenmiştir. En yüksek verim değerleri S1 ve S2 konusunda gerçekleşmiş ve son sulamanın hasattan önce kesilme süresi arttıkça verim değerleri azalmıştır. Domatesin su üretkenliği ve sulama suyu üretkenliği değerleri sırasıyla 13,1-21,6 kg m-3 ile 19.6-30.3 kg m-3 arasında değişmiş, en yüksek değerler S2 en düşük ise S4 deneme konusunda belirlenmiştir. Domates meyvelerindeki en yüksek briks değeri 6,53 ile S4 deneme konusunda ölçülmüş ve hasada yakın sulama yapıldıkça briks değerlerinin düştüğü saptanmıştır. En büyük meyve sertliği değerleri 1,13 kg ve 0,99 kg olarak sırasıyla S4 ve S3 konularından elde edilmiştir. Meyve rengi parametrelerine ilişkin L, a, b, C ve h değerlerinin sırasıyla 36.93-37.60, 36.37-38.40, 25.73-26.90, 44.33-46.30, 33.93-36.00 arasında değiştiği saptanmıştır. Salçalık domatesin sulama suyu miktarına ve hasattan önce kesilme zamanına duyarlı olduğu, son sulama uygulamasının hasattan 8 gün önce kesilmesi durumunda verimde büyük bir azalma olmaksızın kalite parametrelerinde iyileşmeye yol açtığı sonucuna varılmıştır.

Bu çalışma, farklı düzeylerde bor içeren sulama sularının (kontrol, 0.5, 1.5, 2.5, 3.5, 4.5, 5.5, 6.5, 7.5 mg L1) kırmızı biberin verim ve bazı kalite özellikleri üzerine etkilerini saptamak amacı ile sera koşullarında yürütülmüştür. Meyve verimleri, artan sulama suyu bor konsantrasyonlarından önemli oranda etkilenmiştir. Verim parametresi olarak değerlendirilen toz biber ve yaş meyve verimleri, sırasıyla bor konsantrasyonlarının1.5 ve 2.5 mg L-1 kadar yükselmesinden etkilenmemiş, ancak bu düzeylerden sonra artan bor miktarları verim parametrelerini önemi ölçüde düşürmüştür. En yüksek bitki boyu (≤2.5 mg L-1), bitki yaş (≤1.5 mg L-1) ve kuru ağırlığı (≤2.5 mg L-1) düşük düzeyde bor içeren sulama suyu ile sulanmış bitkilerden elde edilmiştir. Ortalama meyve ağırlığı, meyve genişliği ve boyu gibi verim bileşenleri üzerinde yapılan incelemeler, bor uygulamalarının bu karakteristikleri önemli derecede etkilediğini göstermiştir. Bu etkiler 2.5 mg L-1 üzerinde bor içeren uygulamalarda olumsuz yönde gelişmiştir. Buna karşın, sulama suyu bor düzeylerindeki artış; meyvede suda çözünür kuru madde içeriği üzerinde etkili olmuş ve sulama suyu bor miktarı yükseldikçe artış kaydedilmiştir. Diğer meyve karakteristiklerinden dış kabuk parlaklığı ve sarı renk tonu ile bor uygulamaları arasında istatistikîyönde önemli ilişki bulunamamıştır. Buna karşın, 4.5 mg L-1 üzerinde artan sulama suyu bor konsantrasyonları kırmızı renk tonunun azalmasına ve daha açık kırmızı meyve kabuk rengi oluşmasına sebep olmuştur. Elde edilen sonuçlar tümü ile incelendiğinde, biber yetiştiriciliğinde kullanılacak sulama suyu kalitesinin önemli olduğu ve 2.5 mg L-1’nin altında bor içeren sulama sularının üretici için önerilebilir uygulama olduğu saptanmıştır., This study was carried out with the purpose of determining the effects of the irrigation waters containing different levels of boron (control, 0.5, 1.5, 2.5, 3.5, 4.5, 5.5, 6.5, 7.5 mg L-1) on the yield and some quality characteristics of spice red pepper under the greenhouse conditions. The fruit yields were significantly affected by the increased boron concentrations in the irrigation water. The powdered pepper yield and fresh fruit yield, considered as the yield parameters, were not affected by the increased boron concentrations up to 1.5 and 2.5 mg L-1, respectively; however, the increasing irrigation water boron levels above these levels significantly reduced the yield parameters. Among the growth parameters, the highest values for the plant height (≤2.5 mg L1), plant fresh (≤1.5 mg L-1) and dry weight (≤2.5 mg L-1) were obtained from the plants irrigated with the lowboron-content water. The yield components such as the average fruit weight, fruit width and height were also examined and it was found that the boron applications significantly affected these characteristics. The applications containing boron over 2.5 mg L-1 had negative effects on these parameters. The increase in the irrigation water boron levels affected the water soluble dry matter content in the fruit and it increased as the irrigation water boron content increased. There was no statistically significant relationship between the boron applications and other fruit characteristics such as fruit skin brightness and yellow tone. However, the irrigation water boron concentrations above 4.5 mg L-1 resulted in a decrease in the red tone, that is, a lighter red fruit outer shell color. When the results were analyzed as a whole, it was found that the quality of irrigation water was important in pepper cultivation and the irrigation water containing boron concentration below 2.5 mg L-1 was recommended for the producers.

This study was carried out to determine the effectsof different boron (B) concentrations on the germination of 3 bread wheatcultivars (FLA 85, Kas and Pehlivan). In the randomized block design, 6different B concentrations (0, 0.5, 1, 2, 4 and 8 ppm) were used. In thisstudy, germination rate, germination energy, germination index, germinationtime, root and stem length characteristics of seedlings were investigated.According to the results of analysis of variance; The effect of Bconcentrations on all characteristics examined except for age root and shootweight was significant at 1% probability level. As a result, the application ofB at low concentrations showed a positive effect on the germination rate withrespect to the mean of the cultivars, while the germination rate at doses above2 ppm decreased. In general, a decrease in the germination characteristics hasbeen observed due to the increase in B concentrations above 1 ppm. Significantdifferences were determined in the response of wheat cultivars to different Bconcentrations. When all the parameters were evaluated together, it wasconcluded that the most resistant type of bread wheat was the most resistanttype of FLA 85., Bu çalışma 3 ekmeklikbuğday çeşidinin çimlenme döneminde farklı bor (B) konsantrasyonlarınatepkilerini belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Çalışmada FLA 85, Kaş vePehlivan çeşitleri materyal olarak kullanılmıştır. Tesadüf Parselleri DenemeDeseninde iki faktörlü ve 3 tekrarlamalı olarak yürütülen çalışmada 6 farklı Bkonsantrasyonu (0, 0.5, 1, 2, 4 ve 8 ppm) kullanılmıştır. Çalışmada çimlenmeoranı, çimlenme enerjisi, çimlenme indeksi, çimlenme süresi, fidelerde kök vesap uzunluğu özellikleri incelenmiştir. Varyans analiz sonuçlarına göre; Bkonsantrasyonlarının yaş kök ve sürgün ağırlığı dışında incelenen tümözellikler üzerine etkisi %1 olasılık düzeyinde önemli olmuştur. Sonuç olarak,düşük konsantrasyonlarda B uygulaması çeşit ortalamaları yönüyle çimlenme oranıüzerinde olumlu etki gösterirken 2 ppm’in üzerindeki dozlarda çimlenme oranıazalmıştır. Genelde 1 ppm üzerindeki B konsantrasyonlarındaki artışa bağlıolarak incelenen çimlenme özelliklerinde bir azalma meydana gelmiştir. Farklı Bkonsantrasyonlarına buğday çeşitlerinin tepkisinde istatistiksel olarak önemlifarklılıklar belirlenmiştir. Ele alınan tüm parametreler birliktedeğerlendirildiğinde, çimlenme açısından B toksisitesine en dayanaklı ekmeklikbuğday çeşidinin Pehlivan, en duyarlı çeşidin ise FLA 85 olduğu sonucunavarılmıştır.

Sonyıllarda Türkiye dahil bir çok ülkede, basınçlı sulama sistemlerine doğru biryönelme söz konusudur. Özellikle istek yöntemi ile işletilen basınçlı sulamaşebekelerinde hangi hidrantın ne zaman ve ne kadar kullanılacağı olasılıkiçerdiği ve hemen hemen bütün hidrantların aynı zamanda kullanılabilmeolasılığı var olduğu için, bu sistemlerin performans analizi diğer sistemlereoranla daha büyük önem taşımaktadır. Bu amaca yönelik olarak, günümüzde çoksayıda bilgisayar yazılımı geliştirilmiştir. Bu çalışmada, istek yöntemi ileişletilen bir basınçlı sulama sisteminin performansı, özellikle içme suyuşebekelerinin hidrolik davranışının belirlenmesinde kullanılan EPANET yazılımıkullanılarak analiz edilmiştir. EPANET yazılımı ile sistem performansı, toplamyük, basınç, akış ve birim yük kaybı parametreleriyle analiz edilmiştir.Yapılan analizler sonucunda, dallanmış şebekenin sorunlu hatlarının rehabilitasyonunda düğümler kullanılmışve mevcut sistem üzerinde görülen aksaklıklar alternatif senaryolar iledüzeltilmiştir. Su şebekeleri ve bu tür sulama sistemlerinde yazılımınpratikliği daha ileri uygulamalar için tartışılmıştır.

This research was carried out with aim of determining the effects on sesame seed yield and some yield components of four sesame (Sesamum indicum L.) varieties (Boydak, Golmarmara, Sarisu and Tanas) and four sowing times (1 May, 15 May, 1 June and 15 June) in research field of the Uludag University, Mustafakemalpaşa Vocational School in 2015 and 2016. In the study, plant height, number of branches, number of capsules per plants, number of seed per capsules, weight of one thousand seed and seed yield characteristics were examined. While sowing times were effective on all the characters examined, differences between the varieties were found as important for other characters except for the number of branches in the plant. Two years average results indicated that, the highest seed yield was obtained as 1887.8 kg ha-1 from Gölmarmara variety. In terms of sowing times, the highest average seed yield was obtained from sowings of May 15 and May 1 for years of 2015 and 2016, respectively. According to the results of the research, it is suggested that the sesame sowing time in the Bursa ecological conditions be done in the first two weeks of May., Bu çalışma, 2015 ve 2016 yıllarında, Uludağ Üniversitesi Mustafakemalpaşa Meslek Yüksekokulu deneme tarlasında, farklı ekim zamanlarının (1 Mayıs, 15 Mayıs, 1 Haziran ve 15 Haziran) dört farklı susam (Sesamum indicum L.) çeşidinin (Boydak, Gölmarmara, Sarısu ve Tanas) tohum verimi ve bazı verim bileşenleri üzerine olan etkilerini belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Çalışmada bitki boyu, dal sayısı, bitkide kapsül sayısı, kapsülde tane sayısı, bin tane ağırlığı ve tohum verimi karakterleri incelenmiştir. Ekim zamanları incelenen tüm karakterler üzerinde etkili bulunmuş, aynı şekilde çeşitler arasındaki farklılıklar da bitkide dal sayısı hariç diğer karakterler bakımından önemli bulunmuştur. İki yıllık ortalama sonuçlara göre, en yüksek tohum verimi Gölmarmara çeşidinden 1887.8 kg ha-1 olarak saptanmıştır. Ekim zamanları bakımından ise en yüksek ortalama tohum verimi, 2015 ve 2016 yılları için sırasıyla 15 Mayıs ve 1 Mayıs’ta yapılan ekimlerden elde edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, Bursa ekolojik koşullarında susam ekim zamanının Mayıs ayının ilk iki haftasında yapılması önerilebilir.

Bu çalışma, tuz stresinin dört kinoa çeşidinin (K-521, Karmen, Rainbow ve Valle) çimlenmesi üzerine etkilerini araştırmak amacıyla yürütülmüştür. Çeşitlerin tuzluluk toleransının dereceleri, altı farklı tuz (NaCl) konsantrasyonuyla (0, 50, 100, 150, 200 ve 250 mM) tohum çimlenme döneminde değerlendirilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, tuz konsantrasyonundaki artış tüm çeşitlerde çimlenme yüzdesi, çimlenme enerjisi ve çimlenme indeksi değerlerini önemli düzeyde (P

Bu çalışmada, Marmara ikliminde killi-tın toprak bünyesinde yetiştirilen kavunda, farklı sulama uygulamalarının fiziksel ve ekonomik su kullanım etkinliği ile birim alanda ve birim sulama suyundaki net gelire etkisini araştırmak amaçlanmıştır. Tarla denemesi, 2012 yılında Bursa ilinde yürütülmüştür. Araştırma, tesadüf blokları deneme deseninde üç tekrarlamalı olarak gerçekleştirilmiştir. Deneme konularını, fide döneminden hasada kadar olan dönemde hesaplanan bitki su tüketimi (ETc) miktarına göre farklı sulama suyu düzeyleri (S1: %125 ETc, S2: %100 ETc, S3: %75 ETc, S4:%50 ETc ve S5: %25 ETc) ile çiçeklenme, verim oluşumu ve olgunlaşma dönemlerinin başlangıcına kadar %100 ETc bu dönemlerden sonra %50 ETc (sırasıyla S6, S7 ve S8) düzeyinde sulama suyu uygulanması oluşturmuştur. Optimum koşullara göre, meyve olgunlaşma döneminin başlangıcına kadar %100 ETc, sonraki dönemde %50 ETc düzeyinde sulama suyu (399 mm) uygulanması önerilmiş ve bu uygulamada kavun verimi 65.44 t ha-1 olmuştur. Bu koşulda, en uygun veya maksimum fiziksel su kullanım etkinliği (FSKE) 13.79 kg m-3, ekonomik su kullanım etkinliği (ESKE) ₺3.45 m-3, birim hacim sulama suyuna karşılık elde edilen net gelir ₺1.74 m-3 ve birim alandan elde edilen net gelir ise ₺6958 ha-1 olarak elde edilmiştir.

This research was carried out to examine the yield and quality characteristics of sunflowers grown in different plant density and row orientation in the trial fields of Uludag University Mustafakemalpasa Vocational School during 2011 and 2012 years. Two row orientations (East-West= E-W and North-South= N-S) and three plant densities (D1= 2.5, D2= 3.8, D3= 7.7 plant m-2) were studied on variety Sanay of sunflower. The effect of row orientation on seed and oil yields and quality traits was generally minor, but values of seed and oil yield in E-W orientation were approximately 5% greater than N-S orientation in 2011. Increased plant density significantly increased seed yield, oil yield, the rates of sunlight absorbed by crop and plant height, and significantly decreased head diameter, the number of seed per head, seed weight per head and 1000 seed weight. The effect of experimental treatments on fatty acids of sunflower was generally minor; however, the highest palmitic acid content was determined from treatment D2. According to the obtained results, considering the decrease in some yield traits, the E-W row orientation and a 7.7 plant m-2 plant density can be recommended for sunflower cultivation.

Bu çalışmada, 2011 ve 2012 yıllarında Bursa ekolojik koşullarında damla sulama ile sulanan karpuz bitkisinde (Citrullus vulgaris) farklı sulama miktarlarının bitki su tüketimi, su kullanım etkinliği, verim, bazı verim bileşenleri ve meyve kalitesi üzerine etkileri araştırılmıştır. Bu amaçla dört farklı sulama konusu (bitki su tüketiminin % 100’ü (kontrol), % 75’i, % 50’si ve % 25’i) oluşturulmuştur. Topraktaki eksik nemin tam olarak karşılandığı kontrol konusunda, ortalama mevsimlik bitki su tüketimi 505 mm ve uygulanan ortalama toplam sulama suyu miktarı ise 449 mm olarak bulunmuştur. Konulara göre ortalama su kullanım etkinliği 12.68 ile 15.66 kg m-3 arasında belirlenmiştir. Verim, denemenin ilk yılında konulara göre 37.2-77.9 t ha-1, ikinci yılında ise 38.2-80.3 t ha-1 arasında gerçekleşmiştir. Bitki su tüketimi ile su kullanım etkinliği, uygulanan sulama suyu ile verim ve bitki su tüketimi ile verim arasında anlamlı ilişkiler elde edilmiştir. Verim bileşenlerinden tek meyve ağırlığı, meyve çapı ve meyve boyu değerleri verimle paralel olarak konulara göre farklılık göstermiştir. Kalite parametrelerinden toplam şeker, toplam asitlik ve askorbik asit konulara göre farklılık gösterirken, pH ve suda çözünür kuru madde miktarı konulara göre herhangi bir farklılık göstermemiştir.

Bu çalışma, yarı nemli bir iklim bölgesinde, mısır bitkisinin farklı bitki büyüme dönemlerinde uygulanan sulama suyu ile verim arasındaki ilişkileri araştırmak ve bitkinin sulamaya karşı en kritik büyüme dönemlerini belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Tarla denemeleri, hibrit Pioneer 31P41 çeşidiyle killi tınlı bir toprak üzerinde 2008 ve 2009 yıllarında yürütülmüştür. Bitkinin bilinen üç kritik gelişme dönemi; vejetatif (V), çiçeklenme (F) ile tane oluşum ve olgunlaşma (T) göz önüne alınmış ve susuz (kontrol), tüm fenolojik gelişme dönemlerinde sulama yapılması (VFG) ile 15 farklı kısıntılı sulama uygulaması (V, F, G, VF, VG, FG, V75FG, V50FG, V25FG, VF75G, VF50G, VF25G, VFG75, VFG50 and VFG25) olmak üzere toplam 17 deneme konusu oluşturulmuştur. En yüksek mevsimlik bitki su tüketimi (ortalama 1133 mm), VFG konusundan belirlenmiştir. Farklı büyüme dönemlerinde uygulanan kısıntılı sulama uygulamaları, verim ve değerlendirmeye alınan verim bileşenleri üzerinde farklı etkiye sahip olmuştur. En yüksek tane ve kuru madde verimleri VFG ve VFG75konularından elde edildiğinden yerel koşullar altında, bu sulama uygulamalarının en iyi seçim olacağı sonucuna varılmıştır. Ayrıca, mısır bitkisinin su kısıntısına en duyarlı dönemlerinin sırasıyla çiçeklenme ve vejetatif büyüme olduğu saptanmıştır

Bu çalışma, farklı tuz (NaCl) konsantrasyonlarının (0, 50, 100, 150 ve 200 mM), Green Gold, Larisa, Mikado ve Ohio ıspanak çeşitlerinde, çimlenme yüzdesi, çimlenme enerjisi, çimlenme indeksi, çimlenme oranı ve çimlenme zamanı özellikleri üzerine etkilerini araştırmak amacıyla yürütülmüştür. Araştırma sonuçlarına göre, farklı tuz konsantrasyonları, söz konusu çimlenme özellikleri üzerinde istatistiksel olarak önemli ölçüde etkiye sahip olmuştur. Ispanak çeşitlerinin çimlenme yüzdesi ve çimlenme oranı özellikleri 0–50 mM NaCl konsantrasyonlarından etkilenmemiş, çimlenme enerjisi değerleri ise düşük oranda azalmalar göstermiştir. Bu özelliklerde önemli miktarda azalmalar 100 mM konsantrasyonu ile ortaya çıkmış ve 200 mM konsantrasyonunda en düşük değerler elde edilmiştir. Çimlenme indeksi artan tuz konsantrasyonlarına bağlı olarak önemli miktarda azalmış, buna karşın çimlenme süresi de uzamıştır. Bununla birlikte; Green Gold çeşidi, farklı tuzluluk düzeylerinde ölçülen parametrelerin çoğunda diğer çeşitlere göre daha iyi performans göstermiştir

Bu çalışmada, hıyarın verim ve meyve özellikleri üzerine farklı sulama suyu tuzluluk düzeylerinin [0.3 (kontrol), 1.7, 2.7, 3.7, 4.7, 5.7 ve 6.7 dS m-1] etkileri değerlendirilmiştir. Araştırma, tesadüf parselleri deneme desenine göre altı tekrarlamalı olarak yürütülmüştür. Bitkiler, sera içine yerleştirilmiş varillerde ve her tekerrürde 1 bitki olacak biçimde yetiştirilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, sulama suyu tuzluluğu arttıkça meyve verimi azalmıştır. Sulama suyu ve toprak tuzluluğu eşik değerleri sırasıyla 1.47 ve 2.11 dS m−1 olarak saptanmıştır. Bu sonuç, söz konusu eşik değerlerinin üzerinde hıyar veriminde azalma olabileceğini göstermektedir. Meyve ağırlığı 1.7 dS m−1, meyve çapı, boyu ve su içeriği ise 2.7 dS m−1’e kadar sulama suyu tuzluluğundan etkilenmemiş, ancak bu değerlerin üzerinde artan tuzluluk söz konusu meyve özelliklerini azaltmıştır. Tuzluluk düzeyi 3.7 dS m-1’e kadar arttıkça suda çözünür kuru madde artmış ancak daha yüksek tuzluluk düzeylerinde azalmıştır. Toprak tuzluluğu ile bitki su tüketimi arasında negatif doğrusal bir ilişki saptanmıştır. Hem su kullanım hem de sulama suyu kullanım etkinliğinin en yüksek değerleri, 0.3 ve 1.7 dS m-1’lik tuzluluktan elde edilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre, hıyar bitkisi 1.47 dS m-1 sulama suyu tuzluluğu kullanılarak güvenle yetiştirilebilir., In this study, the effects of different irrigation water salinity levels [0.3, 1.7, 2.7, 3.7, 4.7, 5.7 and 6.7 dS m-1] on yield and fruit characteristics of cucumber were evaluated. Research was laid out in randomized parcel design with six replication and 1 plant in each replication on tanks formed in greenhouse. According to the results, increasing irrigation water salinity decreased the fruit yield. The values of salinity threshold for irrigation water and soil were determined as 1.47 and 2.11 dS m−1, respectively, implying that the yield of cucumber would decrease with increasing salinity above these levels. Fruit weight, and diameter, length and water content of fruit were not affected from irrigation water salinity up to 1.7 and 2.7 dS m−1, respectively, but increasing salinity above this value decreased these fruit characteristics. Increasing salinity up to 3.7 dS m-1 improved the soluble solids content, whereas higher salinity levels decreased it. A negatively linear correlation between soil salinity and evapotranspiration was observed. The highest values of both water use and irrigation water use efficiency were obtained from salinity of 0.3 and 1.7 dS m-1. The results revealed that cucumber can be grown satisfactorily using irrigation water salinity up to 1.47 dS m-1.

Türkiye'de mısır bitkisinden yüksek verim elde edebilmek için sulamaya gereksinim vardır. Bursa ilindeki üreticilerin çoğu, sınırlı miktarda sulama suyuna sahiptir ve daha az suyla bitki yetiştirmek zorunda kalmaktadırlar. Yarı nemli bir iklim kuşağında yer alan Bursa?Mustafakemalpaşa Ovası koşullarında yetiştirilen mısır bitkisinde (Zea mays L.) damla sulama yöntemi kullanılarak kısıntılı sulama uygulamalarının bitki gelişimi, verim ve diğer verim bileşenlerine olan etkilerini belirlemek amacıyla yapılan bu çalışma, 2008 ve 2009 yıllarında Uludağ Üniversitesi Mustafakemalpaşa Meslek Yüksekokulu deneme alanında yürütülmüştür.Tarla denemeleri, hibrit Pioneer 31P41 çeşidiyle killi tınlı bir toprak üzerinde yürütülmüştür. Araştırma, tesadüf blokları deneme deseninde üç yinelemeli olarak yapılmıştır. Bitkinin bilinen üç kritik gelişme dönemi; vejetatif (V), çiçeklenme (F) ile tane oluşum ve olgunlaşma (T) göz önüne alınmış ve çimlenme dönemi dışında sulama yapılmaması (K), tüm fenolojik gelişme dönemlerinde sulama yapılması (VFT) ve 15 farklı kısıntılı sulama uygulaması (V, F, T, VF, VT, FT, V25FT, V50FT, V75FT, VF25T, VF50T, VF75T, VFT25, VFT50 ve VFT75) olmak üzere toplam 17 deneme konusu oluşturulmuştur. Her gelişme dönemi için uygulanan su ya da sulama kısıntısının tane verimi, yeşil ot verimi, kuru madde verimi, yaprak alan indeksi, bitki boyu, yaprak sayısı, gövde çapı, hasat nemi, koçan ağırlığı, taneleme yüzdesi, hasat indeksi, koçan boyu, koçan çapı, ilk koçan yüksekliği, koçanda sıra sayısı, sırada tane sayısı, 1000 tane ağırlığı ve hektolitre ağırlığı üzerindeki etkileri değerlendirilmiştir.Deneme konularına, her iki deneme yılı için 371 ile 1018 mm arasında değişen miktarlarda sulama suyu uygulanmış ve mevsimlik bitki su tüketimi değerleri 2008 yılında 277 ile 1102 mm, 2009 yılında ise 332 ile 1164 mm arasında değişmiştir. Uygulanan sulama suyu miktarı arttıkça bitki su tüketimi de artmıştır. En yüksek bitki su tüketimi (ortalama 1133 mm) VFT konusundan hesaplanmıştır.Tane verimi ve diğer verim parametreleri, uygulanan sulama suyu miktarı ile artmış ve en yüksek tane verimi VFT (2052 kg/da) ve tane döneminde %25 kısıntı uygulanan VFT75 (2045 kg/da) konularından elde edilmiştir. Bu, susuz konuya göre %62 oranında bir verim artışına karşılık gelmektedir. Ayrıca, mevsimlik bitki su tüketimi ile tane verimleri arasında doğrusal bir ilişki bulunmuştur.Mevsimlik bitki su tüketimindeki oransal azalmaya karşılık tane verimindeki oransal azalma miktarını gösteren verim tepki etmeni (ky), her gelişme dönemi, iki gelişme dönemi ve toplam gelişme dönemi için ayrı ayrı hesaplanmış ve vejetatif, çiçeklenme, tane oluşum ve olgunlaşma dönemleri ile toplam büyüme mevsimi için sırasıyla 0.54, 1.14, 0.34 ve 0.90 olarak bulunmuştur. Diğer taraftan, en yüksek sulama suyu kullanım etkinliği, VF konusundan (vejetatif ve çiçeklenme dönemlerinde tam sulama konusu) 1.62 kg/m3 olarak hesaplanmıştır. En yüksek su kullanım etkinliği değerleri 2.05, 2.02 ve 2.01 kg/m3 olarak sırasıyla FT, V ve VF konularından elde edilmiştir.Araştırma sonuçlarına göre, mısırın su eksikliğine duyarlı bir bitki olduğu, en duyarlı dönemin çiçeklenme dönemi olduğu, bunu sırasıyla vejetatif gelişme ile tane oluşum ve olgunlaşma dönemlerinin izlediği belirlenmiştir. Buna göre, yerel koşullar altında en yüksek verimlerin elde edilmesi için tüm gelişme dönemlerinde sulama suyu kısıntısına gidilmemesi gerekmektedir. Kısıntılı sulama yapılması zorunlu olduğu durumlarda özellikle çiçeklenme ve vejetatif gelişme dönemlerinde sulama suyu kısıntısından kaçınılmalıdır. Irrigation is needed to obtain economic maize yields in Turkey. Many farmers in Bursa province have limited irrigation water supplies, and need to produce crops with less water. This research aimed at determining of the effects on vegetative growth, yield and other yield components of irrigation and water stress imposed under drip irrigation method at different development stages in maize (Zea mays L.) grown in the conditions of Bursa-Mustafakemalpaúa Valley located in a sub–humid region has been carried out in the trial area of the Mustafakemalpaúa Vocational School, Uludag University, during the years of 2008 and 2009. The field trials were conducted on a clay loam soil, with Pioneer 31P41 corn hybrid. A randomized complete block design with three replications was used. The growth stages of the plant (vegetative (V), flowering (F) and grain formation and ripening (T)) were considered and a rainfed (non-irrigated) treatment (K) and 16 irrigation treatments with full (VFT) and 15 different deficit irrigations (V, F, T, VF, VT, FT, V25FT, V50FT, V75FT, VF25T, VF50T, VF75T, VFT25, VFT50 and VFT75) were applied. The effect of irrigation or water stress at any stage of development on grain yield, fresh forage yield, dry matter yield, leaf area index, plant height, leaf number/plant, stem diameter, harvest moisture, ear weight, percentage of separate into grains, harvest index, ear height, ear diameter, first ear height, row number/ear, kernel number/row, 1000 kernel weight and hectoliter weight were evaluated. The seasonal water applied ranged from 371 to 1018 mm. Treatments resulted in seasonal evapotranspiration of 277–1102 mm and 332–1164 mm in 2008 and 2009, respectively. Evapotranspiration increased with increased amounts of irrigation water supplied. The highest seasonal evapotranspiration (average of 1133 mm) was estimated at the VFT (full irrigation at three stages) treatment. Grain yield and the other yield components increased with irrigation water amount, and the highest grain yields (2052 and 2045 kg/da) were obtained from the VFT and VFT75 treatments; average 62% an increase compared to the non-irrigation treatment. Also, grain yields increased linearly with seasonal evapotranspiration. The yield response factor, which indicates the relative reduction in yield to relative reduction in evapotranspiration, was separately calculated for each, two and total growth stages, and it was found 0.54, 1.14, 0.34 and 0.90 for the vegetative, flowering, grain formation and ripening growth stages and the total growing season. On the other hand, the highest values of irrigation water use efficiency were determined to be 1.62 kg/m3 in the VF treatment. The highest values for water use efficiency were found to be 2.05, 2.02 and 2.01 kg/m3 in the FT, V and VF treatments, respectively. As a result, it was found that maize was rather sensitive to soil water deficit. The most sensitive growth period was flowering, following vegetative and grain formation and ripening periods, respectively. It is concluded that VFT irrigation is the best choice for maximum yield under the local conditions, but these irrigation schemes must be reconsidered in areas where water resources are more limited. In the case of more restricted irrigation, the limitation of irrigation water at the flowering and vegetative periods should be avoided. U.Ü. Mustafakemalpaşa Meslek Yüksekokulu Göktürk Tarım ve Hayvancılık San. Tic. Ltd. Şti. Pioneer Firması

ÖZET Türkiye'de sulama yönetimine çiftçi katılımım sağlamayı ve devletin işletme aşamasındaki mali yükünü azaltmayı amaçlayan sulama yönetim devir programlarına, 1993 yılından itibaren hız verilmiştir. Bu çalışmada, yönetimi, 1997 yılında Devlet Su İşleri 'nden Mustafakemalpaşa Ova Köyleri Sulama Birliği 'ne devredilen, Bursa- Mustafakemalpaşa Sulamasının yönetim devir programı; su kullanım, tarımsal, çevresel, sosyal ve ekonomik durumu ortaya koyan göstergelerle değerlendirilmiştir. Bu göstergelerin belirlenmesinde, çiftçilerle karşılıklı görüşme yoluyla yapılan anketlerden ve Devlet Su İşlerinin yıllar genelinde yapmış olduğu ölçümlerden yararlanılmıştır. Sonuç olarak, yönetime çiftçi katılımının kısmen sağlandığı, çiftçilerin büyük bir bölümünün, sulama yönetim devrini benimsemedikleri ortaya çıkmıştır. Buna karşın, Devlet Su İşleri'nin, işletme, bakım ve yönetim hizmetlerindeki giderlerinin büyük ölçüde azaldığı belirlenmiştir. Sulama yönetim devir programının, su kullanım etkinliği göstergelerinden su temin oram, su dağıtım performansı göstergelerinden yeterlilik, eşitlik, güvenilirlik ve sulama zamanlamasının uygunluğu üzerinde önemli bir etkisinin olmadığı, sulama ve drenaj kanallarının bakım ve onarım konularında ise olumsuz bir etkisi olduğu sonucuna varılmıştır. Sulama yönetim devrinin, tarımsal ve çevresel etkinlik üzerinde önemli bir etkisi saptanamamıştır. ANAHTAR KELİMELER : Sulama yönetimi, sulama yönetim devri, sulama sistem performansı, sulama birlikleri, su kullanım etkinliği ABSTRACT ASSESSMENT OF MANAGEMENT TRANSFER PROGRAM OF MUSTAFAKEMALPAŞA IRRIGATION PROJECT In Turkey, transfer programs of irrigation management to users was accelerated since 1993 to reduce the government operation and management expenditures and to obtain the user participation. In this study, transfer program of Bursa- Mustafakemalapaşa irrigation project management which was transferred from State Hydraulic Works (DSI) to Mustafakemalpaşa Water User's Association in 1997 was evaluated. Effects of management transfer on water use, agricultural, environmental, social and economic context were determined by means of appropriate performance indicators. Data which was collected by DSI and vis-a-vis inguireswith farmers were mostly used to determine the performance indicators. After transfer process, governmental expenditures in irrigation has been declined, on the other hand transfer has not been profitable for farmers. Farmers could not perceive the essence of management transfer process and farmer participation, which is one of main purposes of transfer, could not be achieved. While the transfer has negative effect on maintenance of irrigation and drainage canals, the transfer has generally no significant effect on water use efficiency indicator such as water supply ratio and on water supply efficiency indicators such adequacy, equity, reliability and timeliness. Additionally, agricultural and environmental efficiencies have not been positively effected by management transfer program. KEYWORDS : Irrigation management, irrigation management transfer, irrigation system performance, irrigation association, water use efficiency 110

This study was conducted to determine the effect of two plant density (low: 57000 and high: 95000 plant ha-1 ) and three irrigation levels (all of the water evaporated from a class A pan (Epan): 3/3 Epan, 2/3 Epan, and 1/3 Epan) on the net income of sweet corn. Field experiments were carried out with the Challenger F1 sweet corn (Zea mays saccharata Sturt) variety in Bursa conditions in the Marmara region of Turkey in 2017. As a result of study, the amount of irrigation water applied to the experimental treatments via a drip irrigation system varied between 148 and 444 mm. Relatively higher average fresh ear yield (20.76 t ha-1 ) was obtained at high plant density under different irrigation levels. On the other hand, the average yield of 3/3 Epan irrigation treatment (22.59 t ha-1 ) under different plant density was found to be statistically higher (P

Bu çalışmanın amacı, Somali-Mogadişu ekolojik koşullarında sera ortamında yetiştirilen ve damla sulamayla sulanan domates bitkisinde sürdürülebilir sulama suyu yönetimini değerlendirmektir. Çalışmanın amacına uygun olarak, 50 katılımcı ile anket yapılarak uygun sorular yöneltilmiştir. Araştırma sonuçları, Mogadişu’da toprakların genellikle kumlu ve kumlu-tın bünyeli olduğunu, bu nedenle su tutma kapasitesi yüksek killi toprak getirilerek seralarda üretim yapıldığını göstermiştir. Su kaynağı olarak genellikle kuyu suyu kullanılmaktabu yüzden suya erişim maliyetli ve zor olmaktadır. Mogadişu’nun denize kıyı bir il olması nedeniyle sulama suyu tuzludur. Ülke genelinde damla sulama sistemi unsurları ithal olduğu için ilk kurulum maliyetleride yüksektir. Özel firmalardan temin edilen sulama suyu bir su deposuna aktarıldığından ve aynı zamanda gübreleme amaçlı kullanıldığından yosunlaşmaya neden olmaktadır. Yapılan anketler doğru filtre seçiminin yapılmadığı ve sıklıkla damlatıcıların tıkanma ve laterallerin yırtılma sorunlarıyla karşılaşıldığı belirlenmiştir. Sistem tertipleri genelde uygun bulunmuştur. Katılımcıların büyük bir bölümü damla sulama yöntemini benimsemiştir. Sulama zamanının planlanması konusunda bilgi düzeyleri yeterli olmasa da toprak nemi, iklim özellikleri gibi konularda bilinç düzeyi yüksek olarak değerlendirilmiştir. Domates verimleri sera ortamında yetiştiricilik için düşük bulunmuştur. Sonuç olarak, Mogadişu’da sera ortamında damla sulama yöntemiyle domates tarımı bölge insanları için yeni bir konudur. Mogadişu’nun başkent olmasından dolayı genellikle eğitimli kişilerin olması, sera ortamında yetiştiricilik tecrübelerinin artmasıyla daha iyi sonuçlar alınacağını göstermektedir. Bu çalışmanın sonuçları, Mogadişu’da zor iklim, toprak ve su koşulları altında, sera ortamında damla sulama koşulları altında domates yetiştiriciliğinin mümkün olduğunu ve ilerleyen zamanlarda daha iyi sonuçlar alınabileceğini göstermektedir. The aim of this study is to evaluate the sustainable irrigation water management in drip-irrigated tomato grown under greenhouse environment ecological conditions in Mogadishu-Somalia. For the purpose of the research, the survey was conducted with 50 participants and appropriate questions were asked. According to the results of the research, the soils in Mogadishu are generally sandy and sandy loam textured, therefore, the production of the greenhouses has been determined by bringing clay textured soil with high water holding capacity. As a water source, well water is often used and access to water is costly and difficult. Since Mogadishu is a coastal state, the irrigation water is salty. Initial installation costs are high because drip irrigation system equipments are imported across the country. Irrigation water supplied from private companies is transferred to a water tank and at the same time is also used for fertilization purposes, algae formation. It has been determined that the correct filter selection has not been made and the drippers often clogging and tearing of the laterals are frequently encountered. System types were generally found to be appropriate. Most of the participants have adopted the method of drip irrigation. Although the level of knowledge about the planning of irrigation time is not sufficient, it is thought that the level of awareness on issues such as soil moisture and climate characteristics is high. Tomato yields were found to be low for greenhouse cultivation environments. As a result, tomato cultivation using drip irrigation in a greenhouse environment is a new topic for local people in Mogadishu. Due to the fact that Mogadishu is the capital city, there are generally educated people and it shows will have better results in increase of cultivation experience in a greenhouse environment. The results of this study show that tomato cultivation is possible in a greenhouse environment, under difficult climate, soil and water conditions, under drip irrigation conditions in and better results can be obtained in the future Mogadishu.

In areas of water scarcity, plant responses to soil water levels should be investigated to improve crop water productivity. This study was carried out to determine the effects of different irrigation levels on yield and some yield components using the drip irrigation method of popcorn (Zea mays L. everta R427) in sub-humid climate conditions in western Turkey. A field experiment was conducted in a randomized complete block design with three replicates. Four different irrigation treatments were studied: 100% (S1, pan-crop coefficient kpc=1.00), 75% (S2, kpc=0.75), 50% (S3, kpc=0.50), and 25% (S4, kpc=0.25) of the evaporation measured in the Class-A pan. The amount of irrigation water applied varied between 126-516 mm, and crop evapotranspiration was between 245-590 mm. While the highest grain yield (486.2 kg da-1) was obtained from the S1 irrigation treatment, followed by S2. The yield decreased owing to the decrease in irrigation level. Thousand-grain weight, ear diameter, ear length, single-ear weight, number of rows per ear, and plant height values in the S1 and S2 irrigation treatments were higher than the S3 and S4. It was concluded that the Class-A pan could be used to schedule popcorn irrigation, and 75% of evaporation from Class-A pan would be enough for irrigation. In this condition, around 25% savings in irrigation water and a 20% decrease in crop evapotranspiration could be achieved. In comparison, a decrease of 6% in grain yield and an enhancement in water productivity could be attained.

Tatlı su kaynaklarının sınırlı olduğu bölgelerde farklı sulama programlarının bitkiler üzerindeki etkisinin araştırılması, sürdürülebilir su kaynakları yönetimi ve tarımsal kalkınma için önemlidir. Bu nedenle, yaz aylarında yağış değerlerinin düşük sıcaklık değerlerinin yüksek seyrettiği Bursa’da, damla sulama ile uygulanan farklı düzeylerdeki sulama suyunun sivri biber bitkisinin (Burkalem çeşidi) verimi, bazı verim bileşenleri ve su kullanım etkinliği (SKE) üzerindeki etkilerini araştırmak amacıyla 2019 yılında bir tarla denemesi yürütülmüştür. Sulama seviyeleri (S100, S75, S50 ve S25), A sınıfı buharlaşma kabından buharlaşan su miktarına farklı bitki-kap katsayıları (kpc) uygulanarak oluşturulmuştur. Uygulanan sulama suyu miktarı azaltıldıkça bitki su tüketiminin de azaldığı gözlemlenmiştir. En yüksek meyve verimleri S100 (kpc=1,00) ve S75 (kpc=0,75) konularında gerçekleşmiştir. S50 (kpc=0,50) ve S25 (kpc=0,25) sulama seviyelerinde verim önemli düzeyde (P

There are many types of drippers with differentflow path length, flow path shape, filtration surface. EPN delivery performanceof the most commonly used four different types of drippers (in-line short path,in-line long path, in-line cylindrical and on-line button) was examined with adrip irrigation system in laboratory conditions. Under four different pressures(0.5, 1, 1.5, 2 bar), EPNs were applied to 1-liter beakers with irrigationsystem and discharged nematodes were counted under a stereomicroscope. Theeffect of pressure on application and EPN mortality were also determined. Theresults showed that there were significant differences between the dischargeratio of EPNs from drippers. Among the four drippers, on-line button dripper sustainedthe highest and fastest discharge ratio. Pressure alone had no significanteffect on delivering EPNs. However, it should be considered that long pressureexposure may harm EPNs. Regarding our results, different irrigation drippershave significantly different effects on EPN discharge ratio. Therefore,optimizing drip irrigation systems for EPN applications may increase theirperformance., Damla sulamada kullanılan damlatıcıların akış yoluuzunluğu, akış yolu şekli, damlatıcı debisi vb. farklı özellikleribulunmaktadır. Bu çalışmada damla sulamada yaygın olarak kullanılan dört farklıdamlatıcının (içten geçik kısa akış yollu damlatıcı, içten geçik uzun akışyollu damlatıcı, içten geçik silindir tipli damlatıcı, üstten geçik katifdamlatıcı) EPN uygulamasındaki performansları laboratuvarda kurulan damlasulama sistemiyle karşılaştırılmıştır. Dört farklı basınç altında (0.5, 1, 1.5,2 bar) EPN’ler 1 litrelik beherlere uygulanmış ve beherlerdeki EPN’lersüzülerek mikroskop altında sayılmıştır. Çalışmada basıncın ve uygulamaya veEPN üzerinde ölümcül etkisi de incelenmiştir. Sonuçlar değerlendirildiğinde farklıdamlatıcılardan çıkan EPN miktarları arasında önemli farklılıklar olduğu tespitedilmiştir. Denemelerde üstten geçik katif damlatıcı ile yapılan uygulamalardaen fazla ve en hızlı EPN çıkışı olduğu tespit edilmiştir. Basıncın tek başına,uygulamaya ve EPN üzerine herhangi bir etkisinin olmadığı tespit edilmesinerağmen uzun süreli yüksek basınca maruz kalan EPN’lerin zarar görebileceği gözönünde bulundurulmalıdır. Çalışma sonuçları incelendiğinde farklıdamlatıcıların EPN uygulamasında farklı çıkış oranları gösterdiğibelirlenmiştir. Bu nedenle gelecekte damla sulama sistemlerinin EPN uygulamasıüzerine optimize edilmesi ile başarı şansının artacağı düşünülmektedir.

Bu çalışma, Bursa İznik ilinde yer alan, Boyalıca Pompaj Sulamasının 2016-2020 yılları arasındaki performansını değerlendirmek amacıyla yapılmıştır. Çalışma alanı 4035 ha tarım arazisine sahiptir. İznik Ova Köyleri Sulama Birliği, Devlet Su İşleri I. Bölge Müdürlüğü’nce işletmeye açılan Boyalıca Pompaj Sulaması tesislerini işletmek üzere 2004 tarihinde yönetimi devralmıştır. Performans değerlendirmesinde Sulama ve Drenajda Uluslararası Teknoloji ve Araştırma Programı (IPTRID) tarafından tavsiye edilen su kullanım etkinliği, finansal etkinlik ve tarımsal üretim etkinliği olmak üzere üç ana başlık halinde bir gösterge seti kullanılmıştır. Su kullanım etkinliği göstergeleri ortalama sonuçlarına göre, sulama oranı %63,2, yıllık su sağlama oranı 0,71, sulanan birim alana iletilen yıllık sulama suyu miktarı 7317 m3 ha-1, sulama birim alanına iletilen yıllık sulama suyu miktarı 4644 m3 ha-1 olarak belirlenmiştir. Elde edilen sonuçlar su kullanım etkinliği açısından sulama şebekesinin yetersiz olduğunu göstermektedir. Finansal etkinlik açısından ortalama sonuçlar incelediğinde, bakım masrafının gelire oranı %47, tahsilat oranı %95,5, birim alana düşen toplam işletme–bakım–yönetim masrafı 752 TL ha-1, kullanıcılara iletilen toplam sulama suyuna karşılık elde edilen ortalama gelir 0,22 TL m-3 olarak bulunmuştur. Çalışma sahasında masrafların karşılanma oranı %46,7 olup mevzuatta belirtilen limitlere yakın (en az %30) bir harcama yapıldığı görülmektedir. Bu sonuçlar, Boyalıca pompaj sulamasında gelirin giderden fazla olduğunu ve tahsilatın işletme ve bakım masraflarını karşılamaya yeterli olduğunu göstermektedir. Tarımsal üretim etkinliği ortalama sonuçlarına göre, sulama alanı eşdeğer brüt üretim değeri 3859,24$ ha-1, fiilen sulanan alan eşdeğer brüt üretim değeri 6088,1 $ ha-1ve saptırılan birim sulama suyuna karşılık eşdeğer brüt üretim değeri ise 0,86$ m-3 olarak saptanmıştır. This study was conducted to evaluate the performance of Boyalıca Pumped Irrigation in Bursa Iznik between the years 2016-2020. The study area has 4035 ha of agricultural land. Iznik Ova köyleri Irrigation Union took over the management in 2004 to operate the Boyalıca Pumped Irrigation Facilities, which was put into operation by the State Hydraulic Works I. Regional Directorate. In the performance evaluation, an indicator set under three main headings as water use efficiency, financial efficiency and agricultural production efficiency recommended by the International Technology and Research Program in Irrigation and Drainage (IPTRID) was used. According to the average results of water use efficiency indicators, the irrigation rate is 63.2%, the annual water supply rate is 0.71, the annual amount of irrigation water delivered to the irrigated unit area is 7317 m3 ha-1, the annual amount of irrigation water delivered to the irrigation unit area is 4644 m3 ha-1 has been determined. The results obtained show that the irrigation network is insufficient in terms of water use efficiency. When the average results in terms of financial efficiency are examined, the ratio of maintenance cost to income is 47%, the collection rate is 95.5%, the total operating-maintenance-management cost per unit area is 752 TL ha-1, the average income is 0.22 TL for the total irrigation water delivered to the users. The coverage ratio of the expenses in the work area is 46.7%, and it is seen that an expenditure close to the limits specified in the legislation (at least 30%) is made. These results show that the revenue is more than the expense in Boyalıca pumped irrigation and the collection is sufficient to cover the operating and maintenance costs. According to the average results of agricultural production efficiency, the equivalent gross production value of the irrigation area is 3859,24$ ha-1, the equivalent gross production value of the actually irrigated area is 6088,1$ ha-1 and the equivalent gross production value for the diverted unit irrigation water is 0,86$ m-1.

Bu araştırma, ısıtmasız plastik örtülü sera ortamında yetiştirilen bazı salata çeşitlerinin verim ve kalitesi üzerine farklı sulama seviyelerinin etkilerini belirlemek amacıyla Kocaeli’nde 2020-2021 yılları kış döneminde yürütülmüştür. Araştırma, tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme desenine göre kurulmuş, ana parsellerde üç farklı kıvırcık ve baş salata çeşidi (Carteganas, Concorde ve Melina), alt parsellerde ise beş farklı sulama seviyesi yer almıştır. Sulama uygulamaları, sera içine yerleştirilen 100 ml’lik cam petri kabından buharlaşan su miktarı (E) dikkate alınarak damla sulama yöntemiyle yapılmıştır. Bitki-kap katsayıları (Kcp) 0,25, 0,50, 0,75, 1,00 ve 1,25 alınarak sulama konuları sırasıyla 0,25 E, 0,50 E, 0,75 E, 1,00 E ve 1,25 E biçiminde oluşturulmuştur. Yetiştiricilik mevsimi boyunca 32,5 mm ile 122,5 mm arasında sulama suyu deneme parsellerine uygulanmıştır. Baş ağırlığı, baş çapı ve boyu, kök uzunluğu ile yaprak sayısı değerleri çeşit, sulama seviyesi ve çeşit × sulama seviyesi interaksiyonuna göre istatistiksel olarak önemli (p