Search

Bu çalışmada teknik polyester ipliklerin, kopma mukavemetlerinde önemli bir azalmaya yol açmadan hava-jetli tekstüre edilmeleri incelenmiştir. Çalışmada kullanılan aşırı besleme oranları iplik mukavemeti için gerekli olan liflerin paralel konumlanmalarını korumak için düşük tutulmuştur. Liflerin yüzeyleri elektron tarama mikroskobu (SEM) çalışmaları ile incelenmiştir. Sonuçlar hava-jetli tekstüre sonucunda daha pürüzlü yüzeylerin elde edildiğini göstermektedir. Optik mikroskop çalışmaları iplik yapısının anlaşılması için kullanılmıştır. Aşırı besleme oranındaki artış yüzeyde daha ilmekli bir yapının elde edilmesine yol açmaktadır. Ayrıca liflerin esneklik rijitlikleri hesaplanmış ve yüksek esneklik rijitliğine sahip olan liflerin açık ilmek, düşük esneklik rijitliğine sahip olanların ise kapalı ilmek oluşturduğu sonucuna varılmıştır, This paper reports an investigation of air-jet texturing of technical polyester yarns without causing important decrease in their breaking strength. The overfeed levels are kept low in order to maintain the parallel fiber alignment which is essential to maintain the yarn strength. Surface of the fibers are analyzed by scanning electron microscopy (SEM) studies. Results show rougher surfaces after air-jet texturing. Optical microscopy is used to study the yarn structure. An increased overfeed level results in more loops on the surface. Furthermore, flexural rigidity of the fibers is calculated and it is concluded that fibers with high flexural rigidities give open loop structure, whereas the fibers with low flexural rigidities result in closed loops

Bu çalışmada, poliester ipliklerin kauçuğa yapışma davranışlarının hava-jetli tekstüre yöntemi kullanılarak geliştirilmesi hedeflenmiştir. Çalışma iki adımda gerçekleştirilmiştir. Birinci adımda konvansiyonel polietilen tereftalat (PET) iplikler hava-jetli tekstüre işlemine tabii tutulmuş ve bu işlemin ardından ipliklerin kauçuğa yapışma davranışları incelenmiştir. Bu adımda gerçekleştirilen deneyler sonucunda tekstüre işlemi sonrasında konvansiyonel PET ipliklerin kauçuğa yapışma davranışlarında bir iyileşmenin meydana geldiği gözlenmiştir. Birinci adımda olumlu sonuçlar elde edildiği için teknik alanlarda kullanılan poliester ipliklerinin kullanıldığı ikinci adıma geçilmiştir. İkinci adımda teknik poliester ipliklerin hava-jetli tekstüre işlemleri gerçekleştirildikten sonra bu ipliklerin kauçuğa yapışma deneyleri yapılmış ve elde edilen sonuçlar lif özellikleri ve iplik yapısı ile ilişkilendirilerek incelenmiştir. The aim of this study was to improve the adhesion behaviour of polyester yarns to rubber by air-jet texturing process. The study was performed in two steps. In the first step conventional poly(ethylene terephthalate) (PET) yarns were air-jet textured and their adhesion behaviour to rubber was investigated. As a result of these studies an improvement of the adhesion behaviour of conventional PET yarns to rubber was achieved. In the second step of the study, air-jet texturing of technical polyester yarns and their adhesion to rubber tests were carried out. The results of the adhesion tests were investigated by means of the fiber properties and the yarn structure. 119

Bu tez çalışmasının amacı, konvansiyonel polietilen tereftalat (PET) ve ultraviyole (UV) dayanımı arttırılmış PET ipliklerin, dış ortam şartlandırma testi sonrasında mekanik özelliklerindeki değişikliklerin incelenmesidir.Çalışmada, numuneler iplik ve kumaş formunda kullanılmıştır. Numuneler, dış ortam koşullarını simule eden bir cihazda şartlandırmaya maruz bırakılmıştır. Yapay şartlandırma süresince, periyodik aralıklarla, iplik ve kumaş numunelerinin kopma mukavemeti ve kopma uzaması ölçülmüş ve bu değerlerde meydana gelen değişimler tespit edilmiştir. Numunelerin renk değişimleri kontrol edilmiş ve çalışma sonunda meydana gelen sararma özellikleri incelenmiştir.Dış ortam şartlarını simüle eden test cihazında 1000 saatlik sürede gerçekleştirilen şartlandırma testinin, gerçek koşullarda, kaç saatlik bir dış ortam şartlandırmasına tabi tutulduğuna dair bir hesaplama çalışması da ilave edilmiştir. Konvansiyonel ve UV ışınlarına karşı dayanımı arttırılmış iplik ve kumaş numunelerine ait çalışma sonuçları kendi içlerinde değerlendirildiğinde, konvansiyonel numunelerin kopma mukavemeti ve kopma uzaması %70 civarında azalma gösterirken, UV ışınlarına karşı dayanımı arttırılmış numunelerinin şartlandırma sonrası kopma mukavemeti ve kopma uzaması değerlerinin çok daha iyi seviyede olduğu tespit edilmiştir. Tez çalışması hazırlanırken, tekstil malzemelerinin ve özellikle PET ipliklerin dış ortam performans değerlendirmesi ve dış ortam şartlandırma testleriyle ilgili yaşanan kaynak sıkıntısı göz önüne alınarak, hazırlanan tezin gelecek çalışmalar için kaynak olabilecek bir çalışma olmasına özen gösterilmiştir. The aim of this thesis is to compare mechanical properties of conventional and ultraviolet (UV) resistant polyethylene terephthalate (PET) yarns after outdoor weathering tests.Yarn and fabric samples were used in the experimental studies. Conventional and UV resistant PET yarn and fabric samples were exposured accelerated weathering tests under laboratory conditions on a specific device. During the weathering tests, tensile strength, elongation values, yellowing properties and color changes of the samples were measured periodically and changes in these values were recorded.Also, the equivalent value of 1000-hour weathering in an artificial test instrument simulating outdoor weathering conditions to natural exposure was calculated.When the results of experimental studies belonging to the yarn and fabric samples after outdoor weathering tests were evaluated, UV resistant PET yarn and fabric samples showed higher tensile strength and elongation values than the conventional ones, while conventional yarn and fabric samples had over almost %70 tensile strength and elongation loss compared to the initial level.This thesis was especially structured to be a useful resource, considering the limited literature about the outdoor performance evaluation of textile materials, especially PET yarns. 78

Bu çalışmada iplik numaraları ve filament sayıları aynı olan, polietilen tereftalat (PET) ve polibütilen tereftalat (PBT) iplikler hava-jetli tekstüre işlemine tabii tutulmuştur. Tekstüre işlemi 3 farklı aşırı besleme (%20, %40 ve %60) ve 4 farklı mekanik germe oranı (%0, %2, %4, %6) kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Ayrıca fikse fırınının etkisi de fırının kullanıldığı ve kullanılmadığı durumlarda numuneler üretilerek incelenmiştir. Birbirlerinden farklı ham maddelerden üretilmiş olan bu iki ipliğin hava-jetli tekstüre davranışları; iplik numarası tayini, çekme deneyleri, optik mikroskop çalışmaları ve elastik toparlanma deneyleri yardımıyla incelenmiştir. Sonuç olarak çalışmada kullanılan üretim parametrelerine bağlı olarak, hava-jetli tekstüre PET ve PBT iplikler, aynı aşırı besleme ve mekanik germe oranlarında farklı ilmek yapıları göstermiştir. Elde edilen farklı hava-jetli tekstüre iplik yapıları direkt olarak ham maddeden (polimer yapısından) kaynaklanmıştır. Ayrıca uygulanan mekanik germe oranı ipliğin ilmekli yapısını belirgin bir şekilde etkilemiştir. En fazla ilmeğe sahip yapı, her bir aşırı besleme oranı için farklı mekanik germe oranında elde edilmiştir. İlmekli yapının artışı ile birlikte genel olarak, iplik numarası, kopma uzaması ve kararsızlık değerleri artmış, kopma dayanımı ise azalmıştır. In this study, polyethylene terephthalate (PET) and polybutylene terephthalate (PBT) yarns with the same yarn count and filament number were subjected to air-jet texturing process. Texturing was carried out with 3 different overfeeds (20%, 40% and 60%) and 4 different mechanical stretch ratios (0%, 2%, 4%, 6%). In addition, the effect of the heat-setting was also analysed. The air-jet texturing behaviour of these two yarns, which are consist of different raw materials, was investigated with the help of yarn count determination, tensile tests, optical microscope analyses and elastic recovery tests. As a result, depending on the production parameters used in the study, air-jet textured PET, and PBT yarns gave different loop structures at the same overfeed and mechanical stretching ratios. The differences in their texturing behaviours were directly caused by their raw material (polymer structure). The mechanical stretch ratio significantly influenced the looped structure of the yarn. The most looped structure was obtained at different mechanical stretch ratios for each overfeed. In general, yarn count, elongation and instability values were increased, and the tensile strength was decreased with the increase in the looped structure. Polyteks Tekstil Sanayi Araştırma ve Eğitim A.Ş. Korteks Mensucat Sanayi ve Ticaret A.Ş.