Search

Bu çalışmada Eski Yugoslavya sınırları içerisinde yer alan, günümüzde ise Kuzey Makedonya olarak adlandırılan ülkede doğan ve ömrünün büyük bir kısmını burada geçiren şair, yazar, gazeteci ve yayıncı Necati Zekeriya’nın çocuk edebiyatı çalışmaları üzerinde durulmaktadır. Balkanlar’daki Türkçe edebiyattan bahsedilirken ismi ilk anılan sanatçılardan olan Necati Zekeriya hakkında kapsamlı bir çalışma henüz yapılmamıştır. Verimli bir yazar olan Necati Zekeriya çocuk edebiyatına sadık kalan ve asıl uğraşını bu alanda yoğunlaştıran bir sanatçıdır. Bu çalışmada onun çocuk edebiyatı alanında yaptığı çalışmalar ayrı başlıklar altında incelenmiştir. Eserlerinden hareketle yazarın çocuğa ve çocukluğa dair düşünceleri devrin şartları da dikkate alınarak değerlendirilmiştir. Türkiye dışında Türkiye Türkçesi ile yapılan tek edebiyat konumunda olan Makedonya Türk edebiyatının bu önemli temsilcisinin, en azından bir yönü bu çalışma aracılığı ile bilinir kılınmaya çalışılacaktır. Çalışma üç bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde, Türklerin bölgeye gelişleri ve ortaya çıkışından günümüze uzanan çizgide Makedonya’da Türkçe çocuk edebiyatının gelişimi anlatılmıştır. İkinci bölümde ise gerek yazarın kendi ifadeleri gerekse de onun hakkında yazılanlardan hareketle sanatçının hayatı ve sanatı incelenmiştir. Son bölümde ise sanatçının çocuk edebiyatı kapsamına giren antolojileri, hikâyeleri ve şiirleri üzerinde durulmuştur. Sonuç bölümünde Necati Zekeriya’yı ve onun çocuk edebiyatı çalışmalarını tanımanın Makedonya’daki ve Türkiye’deki Türk edebiyatları açısından önemi vurgulanmıştır., This study focuses on children's literature studies of the poet, writer, journalist and publisher Necati Zekeriya, who is located within the borders of the former Yugoslavia, now called North Macedonia, and spent most of his life here. While talking about Turkish literature in the Balkans, no neat work has been done on Necati Zekeriya, one of the first mentioned artists. Necati Zekeriya, who is an efficient writer, is an artist who stays true to children's literature and concentrates his main work in this field. In this study, his studies in the field of children's literature are examined under separate titles. Based on his works, the writer's thoughts on the child and childhood and the conditions of the transfer were also evaluated. Turkey made outside Turkey with the Turkish literature in a single location of this important representatives of the Macedonian Turkish literature, at least in one direction will try to make known through this work. There are three main topics in the study. Under the title of introduction, the development of Turkish children's literature in Macedonia has been tried to be taken in line with the arrival of Turks to the region and their emergence. Later on, the artist's life and art were examined based on the writer's own expressions and what was written about him. Finally, the anthologies, stories and poems of the artist, which are within the scope of children's literature, are emphasized. In the conclusion section Necati Zekeriya and children's literature in recognition of his work in Macedonia and Turkey it has been focused on the importance of Turkish literature.

Toplumsal hafızada kalıcı izler bırakan hadiseler, edebî ürünlerin ortaya çıkmasındaki önemli etkenler arasındadır. Osmanlı Devleti’nin Avrupa devletleri karşısında yaşadığı toprak kayıpları, o coğrafyalarda yaşayan Müslüman halkın daralan bir çember halinde Anadolu’ya göçüne sebep olmuştur. Özellikle Osmanlı’nın yıkılışına yakın zaman diliminde yaşanan Balkan Savaşları, başta İstanbul olmak üzere diğer Anadolu şehirlerine yoğun bir nüfus hareketini doğurmuştur. Bu çalışmada 1976-1977 yılları arasında yayımlanan ve 38 sayılık bir ömre sahip olan İleri Yavrutürk dergisinin tüm sayıları taranarak savaş ve göç ile ilgili olan çocuk hikâyeleri tespit edilmiştir. Tespit edilen bu metinler, çocuk okurlara vermek istedikleri iletiler ve bu iletilerin verilme biçimleri açısından incelenmiştir. Bazı örneklerde vatan sevgisinin önemini vurgulamak adına yüksek şiddet içeren sahnelere yer verildiği görülmüştür. Çocuk okurlara çeşitli değerler kazandırmak ile onları edebiyattan ve kitaptan korku ve şiddet yolu ile soğutmak arasındaki ince çizginin vurgulandığı bu çalışmada incelenen metinlerin kısa özetlerine de yer verilmiştir., Events that leave permanent marks on social memory are among the significant factors that result in literary works. Loss of Ottoman lands due to wars lost against European nations caused the mass migration of Muslim population living on these lands within a shrinking circle to Anatolia. Especially during the time period that coincided with the fall over of the Ottoman Empire and Balkan wars, a mass migration occurred towards mainly Istanbul and other Anatolian cities. The present study scans all 38 published volumes of İleri Yavrutürk (Progressive Turkish Youth) magazine between 1976 and 1977 to identify children’s stories about war and immigration. Identified manuscripts were scrutinized based on their messages for child readers and the methods that these messages were communicated with. It was observed that scenes containing extreme violence were included in certain examples to underline the significance of patriotism. In the present study where the fine line between the child readers acquiring various values and taking a dislike in literature and books due to fear and violence was stressed, short summaries of the manuscripts scrutinized were also included

Bu araştırmanın amacı, 2011-2012 yıllarında yayımlanan dört adet çocuk dergisindeki edebî nitelik taşıyan metinler ile diğer metinleri tespit etmek ve bu metinlerin, genç okurlar açısından çocuk edebiyatına ve Türkçe öğretimine sağladığı katkıları araştırmaktır. Araştırmanın evrenini 2011-2012 yılları arasında yayımlanan çocuk dergileri oluşturmaktadır. Bu araştırmada evrendeki tüm dergilere ulaşmanın ve bu dergileri incelemenin zorluğu dikkate alınarak evrenden örneklem alma yoluna gidilmiştir. Çalışma, herhangi bir derginin eki olmayan ve müstakil olarak yayımlanan dört çocuk dergisi ile sınırlandırılmıştır. Örneklem olarak seçilen bu dergiler: Türkiye Çocuk, Diyanet Çocuk, Gonca ve TRT Çocuk dergileridir. Araştırma dört ana bölümden oluşmaktadır. Araştırmanın Giriş bölümünde Problem Durumu başlığı altında Türkçe öğretiminin tarihi süreç içinde izlediği yola temas edilmiş, Araştırmanın Amacı, Önemi, Sınırlılıklar ve Tanımlar başlıklarına yer verilmiştir. İkinci ana bölüm olan Kavramsal Çerçeve başlığı üç alt başlık halinde ele alınmıştır. Dünyadaki süreli çocuk yayınlarını konu alan alt başlıkta Avrupa'da başlayan çocuk dergiciliğinin ilk örnekleri üzerinde durulmuş, bu dergilerin içerik ve amaçlarından bahsedilmiştir. Türkiye'de yayımlanan eski harfli süreli çocuk yayınlarına değinilen başlıkta ilk çocuk dergimiz Mümeyyiz (1869)'den itibaren Harf Devrimi'ne kadar olan sürede tespit edilen dergiler listelenmiş, çeşitli özellikleri dolayısıyla ön plana çıkan dergiler hakkında bilgiler verilmiş, siyasal ve sosyal hayatın çocuk dergileri üzerindeki etkilerinden bahsedilmiştir. Türkiye'de 1928'den itibaren yayımlanan süreli çocuk yayınları ele alan üçüncü alt başlıkta, konu hakkında yapılan tezler, makaleler araştırılmış çeşitli kütüphane ve sahaflar taranıp elde edilen malzemelerle zenginleştirilerek çocuk dergiciliğinin 2010'lu yıllara kadar olan serüveni ana hatlarıyla aktarılmaya çalışılmıştır. Üçüncü bölümde çalışmanın yöntemi üzerinde durulmuştur. Asıl ve son bölüm olan dördüncü bölümde her dergi için birer başlık açılmış ve dergiler bu başlıklar altında incelenmiştir. İlk olarak Genel Tanıtım başlığı altında derginin künyesi, ortaya çıkış amacı ve derginin içeriğine ilişkin bilgiler verilmiştir. İncelenen derginin içeriği ile ilgili bazı rakamsal veriler paylaşılmıştır. Dergideki edebî metinlerin, eğlendirmeye yönelik sayfaların, bilgi verici metinlerin yüzde olarak oranları gösterilmiştir. Daha sonra İşlenen Konular ve Eğitsel Unsurlar alt başlığında, Bilgilendirme, Değer Kazandırma ve Eğlendirme alt başlıkları oluşturulmuştur. Edebî Türler adlı alt başlıkta, dergide bulunan edebî türler için ayrı ayrı başlıklar oluşturulmuş ve bu kapsama giren metinler inceleme konusu yapılmıştır. Çocuklar için kaleme alınan metinlerde olması gereken unsurların değerlendirildiği bu başlıklarda, çocuk seviyesi için mahzurlu olan kısımlar, şiddet öğesi, tutarsızlık örnekleri, aşırı öğreticilik gibi unsurlar üzerinde durulmuştur. Son alt başlık Türkçe Öğretimine Katkı Sunan Unsurlar adını taşımaktadır. Bu alt başlıkta, dergiden dergiye değişmekle birlikte, içerikte yer alan ve doğrudan veya dolaylı olarak Türkçe öğretimine katkı sunan bölüm ya da sayfalar incelenmiştir. Çalışmanın sonunda, incelenen dergilerin içeriğinde edebî türlerin düşük bir oranda yer bulduğu tespit edilmiştir. Edebî metinler arasında niteliksiz olanlarına kıyasla genelinin çocuk edebiyatı ilkeleri açısından başarılı olduğu görülmüştür. Dergilerde yer alan değerler eğitimi ile ilgili unsurlar, dergilerin mensup oldukları kurum ve kuruluşların düşünce yapılarıyla birebir örtüştükleri tespit edilmiştir.Anahtar Kelimeler : Çocuk dergileri, çocuk edebiyatı, edebî türler, Türkçe öğretimi. The objective of this research is to identify texts having the characteristics of literature in four journals of child published in the years of 2011-2012 and the other texts and to search the benefits that these texts bring into teaching of Turkish and child literature in the light of young readers. Journals of Child published in between the years of 2011-2012 constitute this research's universe. In this research, getting samples from the universe is preferred by taking the difficulty of observing these journals into consideration. Study is limited to four journals of child which are not a supplement of any journal and published independently. Journals chosen as samples are Türkiye Çocuk, Diyanet Çocuk, Gonca and TRT Çocuk. The Research consists of four main parts. In the beginning part of the research, way that teaching of Turkish followed in the process of history is dealt under the title of situation of problem and titles like objective and importance of the research, constraints and definitions are included. Second main part title Perceptual Framework is handled as three subtitles. In the subtitle `Periodic Journals of Child in the World` first samples of journals of child beginning in Europe asserted and content and objectives of these journals are mentioned. In the subtitle ` Journals of Child with Old Letters in Our Country`,journals identified in the time from the first journal of child `Mümeyyiz` till the revolution of letters are listed, data is given about the journals highlighted due to their various features and the effects of political and social life up on the journals of child are dealt. In the third subtitle named Periodic Journals of Child with Latin Letters in Our Country, adventure of the journalism of child till the 2010's is tried to depict by it's main lines by being enriched with the materials obtained by researching articles and scanning miscellaneous libraries and second hand booksellers. In the third part, methodology of study is handled. In the fourth part which is the last and the main chapter, a title is given for each journal and these journals are observed in these headlines. For the beginning, introductive information is given about masthead of the journal, motivation of foundation and content of the journal under the title of general introduction. Some numeric data is shared about the content of the observed journal. Percentages of the literary texts in the journal, pages given on to entertainment function, informative texts are shown. Later on, subtitles informing, adding value and entertaining are formed under the subtitle `subjects dealt and educational factors`. In the subtitle named literary types, titles are given separately for the literary types appearing in the journal and texts included in the scope of this title are taken into examination. In these texts which are assessed in the aspect of the factors which should be in the texts written for the children also factors also like sections inappropriate for child level, violence factor, examples of inconsistency, exaggerated instructiveness are emphasized. Last subtitle bears the name `Factors contributing to teaching of Turkish`. Changing accordingly to journals, sections or pages been in content and directly or indirectly demonstrating its contributions to the teaching of Turkish are observed here At the end of the study, It is identified that literary devices take place in a low rate in the content of the journals observed. It is seen that overall of the literary texts as compared to the qualified ones carry deficiencies from the point of child literature principles. Factors about the virtue education on the journals move in the same direction with the world of thought to which corporations and foundations journals belong to connected to.Key Words : Children magazines, children literature, literal genres, Turkish teaching. 368

In this study, the stories in Ileri Yavruturk magazine which were published among Ministry of Education State Books were evaluated in terms of child literature. These stories’ subjects are about the events during the Ottoman’s last and Republic’s first period. The journal have thirty-six issues. The number of these stories is ten.In this study we mentioned the child magazines published in the world and in Turkey first. After that Ileri Yavruturk journal and its principles were mentioned. The stories which are the subject of this study are summarized first and evaluated in terms of child stories., Bu çalışmada 1976-77 yılları arasında Millî Eğitim Bakanlığı Devlet Kitapları Yayınları arasından çıkan “İleri Yavrutürk” dergisinde yer alan, Osmanlının yıkılış; Cumhuriyet’in kuruluş yıllarını kapsayan olayların konu edildiği hikâyeler çocuk edebiyatı açısından incelenecektir. Derginin otuz altı sayılık yayın hayatında I. Dünya Savaşı ve Kurtuluş Savaşı konulu on hikâye yayımlanmıştır. Bu çalışmada, ilk olarak dünyada ve Türkiye’de çocuk dergilerinin ortaya çıkışına değinilmiş ardından da İleri Yavrutürk çocuk dergisinden ve derginin yayın çizgisinden söz edilmiştir. Çalışmaya konu olan hikâyeler, önce özetlenmiş, daha sonra bu hikâyeler, çocuk hikâyelerinde olması gereken özellikler açısından incelemeye tâbi tutulmuştur.

As a literary genre, theatre have to exist in 6th and 7th class course books which has a different place when compare the other genres. Since it has rich components and suitable to teach linguistic skills. The six course books which are accepted by MEB and still being used in schools are studied in this research. Theatre texts in this six books were invastigated. Original versions of this texts gathered. After the analyis of headlines of “Theatre Concept” and “Literary Kinds In Course Books” the method of study was mentioned. Than the original texts were compared to course book versions. The differences are questioned according to various aspects. As aresult it is found that theatre texts in course books are disqualified. Another finding is simple and short texts exist in course books., İçerdiği zengin unsurlar ve dilsel becerilerin öğretilmesine uygunluğu ile diğer türlerden ayrılan tiyatro, Türkçe Programında geçtiği şekliyle 6. ve 7. sınıf Türkçe ders kitaplarında mutlaka yer alması gereken türler arasındadır. Bu çalışmada, MEB tarafından ders kitabı olarak kabul edilen ve halihazırda okullarda okutulan altı ders kitabındaki, tiyatro türüne giren metinler araştırma konusu yapılmıştır. Tespit edilen metinlerin orijinal hallerine ulaşılmıştır. Tiyatro kavramı ve ders kitaplarındaki türlerin dağılımı başlıklarından sonra çalışmanın yöntemine değinilmiş, ardından metinlerin orijinalleriyle karşılaştırmaları yapılmış ve görülen farklılıklar sorgulanmıştır. Daha sonra ise metinlerin dilsel yönden incelenmesine geçilmiştir. Sonuç olarak ders kitaplarındaki tiyatro metinlerinin istenilen nitelikte olmadığı, basit ve kısa oyunların kitaplara alındığı, bu oyunların dilsel beceri açısından fakir olduğu, kısaltılan ve sadeleştirilen eserlerde anlam akışını bozacak değişikliklere gidildiği tespit edilmiştir.

The aim of this research is to determine the preschool teachers’ expectations about the child literature lesson. In this study it was carried out an interview with 22 preschool teacher candidates who haven’t taken any child literature lesson yet. There were some questions asked to those in the interview process. One of them was “What are your expectations of child literature lesson in order to reach it’s aims and operate the lessons * Bu makale Sakarya Üniversitesi tarafından 8-9 Eylül 2011 tarihlerinde düzenlenen 4. Uluslararası Türkçenin Eğitimi-Öğretimi Kurultayında sözlü olarak sunulan bildirinin genişletilmiş ve geliştirilmiş halidir. effectively?” The datas obtained from the study were analyzed by using descriptive statistics. As a result totaly 17 themes were to be found meaningful. Some of the findings belong to these themes are as follows: “It should be ensured that rather than the academic staff without expected field competence the academic staff that has required field competence to be encouraged while operating the lessons.” “Preschool students should be made to read the literature such as stories, fairy tales and poems in the lessons.” At the and of the study some suggestions based on the results were given., Adıyaman Üniversitesi Eğitim Fakültesinde öğrenim gören okul öncesi öğretmen adaylarının katılımıyla gerçekleşen bu araştırmada öğretmen adaylarının çocuk edebiyatı dersinden beklentilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden görüşme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini 2010- 2011 eğitim öğretim yılı güz döneminde Adıyaman Üniversitesi Eğitim Fakültesinde öğrenim gören, henüz çocuk edebiyatı dersi almamış yirmi iki okul öncesi öğretmen adayı oluşturmuştur. Görüşmeyi gerçekleştirmek için öğretmen adaylarına “Çocuk edebiyatı dersinin verimli bir şekilde işlenmesi ve amaçlarına ulaşılması için beklentileriniz nelerdir?” sorusu yöneltilmiştir.. Araştırmadan elde edilen veriler betimsel analiz yöntemi ile analiz edilmiştir. Araştırmanın sonucunda on yedi tema ortaya çıkmıştır. Bu temalardan dikkat çekici olanlarına ait bazı bulgular şöyledir: “Alan bilgisi olan öğretim elemanlarının dersi yürütmesi konusunda hassas davranılmalıdır”, “derste okul öncesi dönem çocuklarına yönelik hikaye, masal, şiir vb. edebi kitaplara yer verilmelidir.” Araştırmadan elde edilen sonuçlara bağlı olarak bazı önerilerde bulunulmuştur.

İleri Yavrutürk Dergisinin Çocuk Edebiyatı Açısından İncelenmesi (1976-1977)? adlı araştırmada, çocuk edebiyatında önemli bir yeri olan çocuk dergilerinin, içeriklerindeki türler vasıtasıyla çocuğa edebi ve eğitsel anlamda sağladığı katkılar İleri Yavrutürk dergisi aracılığı ile incelenmiştir. Araştırmada, çocuk dergilerinin hedef kitle olarak seçtiği 7-14 yaş aralığındaki çocukların kişisel, bilişsel, dilsel ve ahlaki gelişim dönemleri dikkate alınmıştır.Araştırmanın evrenini 1928 Harf Devrimi'nden itibaren yayımlanan bütün çocuk dergileri oluşturmaktadır. Bu araştırmada, çocuk dergiciliğinin bir dönemine ışık tutmak amacıyla evrenden örneklem alma yoluna gidilmiştir. Döneminin özelliklerini iyi yansıtması sebebiyle 1976-1977 yılları arasında yayımlanan İleri Yavrutürk dergisi örneklem olarak seçilmiştir. 27 Ekim 1976 ile 2 Kasım 1977 tarihleri arasında yayımlanan 38 sayının tamamı araştırma kapsamındadır.Araştırma üç bölümden oluşmaktadır. Giriş kısmıyla başlayan bölümde problem durumu, çocuk dergiciliğinin tarihi seyri, araştırmanın amacı, araştırmanın önemi, sınırlılıklar, tanımlar ve ilgili araştırmalar hakkında bilgi verilmiştir. İkinci bölümde, araştırmanın yöntemi üzerinde durulmuştur. Üçüncü bölümde, İleri Yavrutürk hakkında bilgiler verilmiştir. Dergide yer alan edebi türler sınıflandırılmış ve incelenmiştir. Ayrıca dergide işlenen konular üç ana başlık altında çocuk eğitimi açısından değerlendirilmiştir.Araştırmanın sonunda İleri Yavrutürk dergisinin, devrine göre önemli bir boşluğu doldurduğu ve çocuk okurlarının bilişsel, kişisel, ahlaki ve dilsel gelişmelerine olumlu katkılar sağladığı görülmüştür. In this study titled ?The Study of Ileri Yavruturk Magazine in terms of Children?s Literature (1976-1977)?, children?s magazines, which take a significant place in children?s literature, have been studied through the genres of their contents for the contributions to children in literary and educational aspects. Personal, cognitive, linguistic and moral developmental stages of children between 7 and 14 ages, the target group for these magazines, have been taken into consideration.The study covers the population of all children?s magazines published since the Alphabet Revolution in 1928. This study aims to shed some light on a period of children?s magazine publishing by sampling. Ileri Yavruturk Magazine, which was published between the years 1976 and 1977, has been chosen as a sample because it reflects better the characteristics of the period. The study encompasses all the 38 issues published between the dates 27 October 1976 and 02 November 1977.This study consists of three parts. The introduction dwells on the case of problem, the historical progress of children?s magazine publishing, the purpose and significance of the study, limitedness, descriptions and related researches. The second part focuses on the method of the study. The third part provides information about Ileri Yavruturk. The literary genres in the magazines have been categorised and studied. Moreover, the subjects discussed in the magazines have been evaluated under three main titles in terms of children?s education.In conclusion, it is inferred that Ileri Yavruturk Magazine filled a considerable blank of its period and that it contributed to children?s cognitive, personal, moral and linguistic developments. 133