Search

Osmanlı toplumu askerî ve reaya olmak üzere iki temel esas üzerine şekillenmiştir. Yönetici zümre olarak da tanımlanan askerîler bu yönüyle hem Osmanlı merkez hem de taşra teşkilatında özel bir yere sahip olmuşlardır. 17. yüzyılın sonlarında Osmanlı Devleti’nin batı cephesinde uzun soluklu harplerde Kutsal İttifak kuvvetlerine karşı mücadele veriyor olması askerî zümrenin topyekûn olarak cepheye intikalini zorunlu hale getirmiştir. Bu kapsamda Osmanlı taşrasındaki askerîleri teftiş edip kayıt altına almak için bir dizi girişimlerde bulunulmuştur. İşte bu çalışmada Edremit Kazası’ndaki sayımdan hareketle kasaba ve köylerdeki askerî zümreyi araştırıp bunların dağılımına dair bir tablo ortaya koymak amaçlanmıştır. Bu kapsamda askerî zümreyi meydana getiren kapıkulları, sipahiler, din ve vakıf görevlileri ile sâdât ayrı ayrı ele alınmış ve bunların mahalle ve köylerdeki varlıklarına dair sayısal veriler oluşturularak Edremit Kazası’nın sosyoekonomik ve askerî dinamikleri içerisindeki yerleri değerlendirilmiştir. Böylece konuya hem Osmanlı coğrafyasında askerî zümrenin varlığına dair Anadolu’nun batı kıyısından bir pencere açmak, hem de Edremit Kazası’nın yerel tarihine katkı sağlamak amaçlanmıştır. Çalışma çerçevesinde dönemin ana kaynaklarından olan Osmanlı Arşivi’nde çeşitli fonlardaki belge ve defterler ile Edremit Şer’iyye (kadı) Sicilleri’nden yararlanılmıştır., The Ottoman society was shaped based on two fundamental principles, which were the military and the subjects. Also defined as the ruling class, the military had a special place in both the central and the provincial organizations with this aspect. The fact that the Ottoman State was fighting long-termed battles on the western front, struggling against the forces of the Holy Alliance in the late 17th century, made the altogether deployment of the military class to the front an obligation. Within this framework, there were many attempts to inspect and record the military in the Ottoman provincial regions. Here in this study, the purpose is to research the military class in the towns and villages of Edremit District and set forth a statement about their distributions based on the census in Edremit District. Within this scope; the sultan’s household troops, cavalrymen, religious and wakf officials, and sâdât which all make up the military class are handled one by one, their places in socio-economic and military dynamics are evaluated, and quantitative data on the presence of this class in Edremit’s neighbourhoods and villages are put together. In this way, both opening a window to the topic about the presence of military class in the Ottoman geography from the western coast of Anatolia and providing contribution to Edremit District’s local history are intended. Within the framework of the study, documents and defters in various funds in the Ottoman Archive, which is one of the periods, and Edremit Şer’iyye Records (qadi’s registers) were benefited from.

First prison in cities was established in 1555 and quickly, became widespread in the European continent. The prisons that were first setup in Europe then in America in 1773, have developed new forms in limiting freedoms. Before the modern prisons, Ottomans have imposed fines to mild to moderate crimes while, heavy offences were punished by rowing in the empire’s galleys or by being confined to a fortress. During the Ottoman period, the other form of punishment was shackling. This was defined in the documents of the Ottoman Archives with a phrase “confinement to iron” and it has been noted that this punishment was also imposed in the late Ottoman period. In general, the research informs about the prison establishment as one of the the Westernization attempts of the Empire. Karesi Prison was singled out as an example to illuminate the escapes, bribery and corruption that prevailed under the light of the documents of the archives., Şehirlerde ilk hapishane 1555 yılında kurulmuş ve Avrupa kıtasında hızlı bir şekilde yaygınlaşmıştır. Öncelikle Avrupa’da ve 1773 yılında ise Amerika’da kurulan hapishaneler, özgürlüğü sınırlandırmanın yeni biçimlerini geliştirmişlerdir. Modern hapishaneler kurulmadan önce, Osmanlı Devleti hafif ve orta derecedeki suçlar için “para” cezası uygularken ağır suçlarda “kürek” ve “kalebentlik” cezası uygulamıştır. Osmanlı döneminde uygulanan diğer bir ceza şekli ise “pranga” olmuştur. Osmanlı Arşiv Belgelerinde “demire vurma” olarak adlandırılan bu cezanın, Osmanlının son döneminde de uygulandığı görülmüştür. Araştırmada, genel itibarıyla Osmanlı Devleti’nin batılılaşma sürecinde yer alan uygulamalarından birisi olan hapishane kurumu hakkında bilgi verilmektedir. Karesi Hapishanesi örnekleminde hapishanelerde yaşanan firar, rüşvet ve yolsuzluk gibi olaylar arşiv belgeleri ışığında aydınlatılmaya çalışılmıştır.

Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı, Sabri Cemil Yalkut, edebî eserleriyle, eğitim ve pedagoji içerikli yazılarıyla dikkat çekmeyi başarmış bir şair, öğretmen ve fikir adamıdır. Sabri Cemil, Meşrutiyet dönemi sanatçısı olmasına rağmen, eserlerini üretirken Milli edebiyat dönemi şair ve yazarlarından etkilenmiştir. Şair, Atatürk inkılâplarına bağlı yenilikçi bir kişiliğe sahiptir. Bu çalışmaya, Sabri Cemil’in hayatı ve edebî eserleri üzerinde yeterince durulmadığı için başlanmıştır. Bu sebeple onun edebî kişiliği ve eserlerini tahlil etme ihtiyacı hissedilmiştir. Amacımız Meşrutiyet Dönemi Türk Edebiyatı’nın bu üretken ve başarılı sanatçısını edebiyatla ilgilenen çevrelere tanıtabilmektir. Çalışmanın giriş bölümünde, araştırmanın amaç ve yöntemi ile Sabri Cemil üzerine yapılan çalışmalar verilmiştir. Çalışmanın ikinci bölümünde, Sabri Cemil’in ilk önce hayatı ve yazı hayatıyla ilgili bilgiler bir sıraya konulmuştur. Çalışmanın üçüncü ve son bölümünde sanatçının bütün eserleri belirli bir sıra ile incelenmiştir. Sonuç bölümünde elde edilen bilgilerden hareketle genel sonuçtan bahsedilmiştir. Bu çalışmada yararlanılan eserler, Kaynakça’da verildikten sonra son olarak Sabri Cemil’in kitapları ile gazete ve süreli yayınlarda çıkan yazıları kronolojik olarak listelenmiştir., Sabri Cemil Yalkut who has attracted attention with literary works, education and pedagogy, is a poet, teacher and intellectual person. Although Sabri Cemil is an artist from constitutional times, he has effected from national literary times poet and writers while he was writing his works. The poet has an innovative personality attached to Ataturk's reforms. This work was started yet, they didn’t dwell on enough Sabri Cemil’s lifetime and works. For this reason, I felt necessary to analyze his literary personality and works. The purpose of this work, this successful and procreative artist of constitutional times of Turkish Literature introduce to people which interested in literature. The introduction part of work, the works on Sabri Cemil with purpose of research and management are given. The second part of work, information about Sabri Cemil first life and writing life had been ordered. The last part of work, all works of the artist had been examined in order. In the conclusion section, General conclusion which direction of obtain information had been mentioned. The works used in this work are given in references. After that Sabri Cemil’s books and posts in newspaper and periodicals had been listed as chorological.

Bu çalışmanın temel kaynağını Batı Anadolu'ya ait kısıtlı miktardaki şer'iyye sicillerinin en önemlilerinden olan Manisa ve Balıkesir kadılıklarına ait belgeler oluşturmaktadır. Bilindiği gibi, şer'iyye sicilleri kaydedildiği bölgenin yerel tarihini aydınlatmanın yanı sıra merkezi idarenin ve devlet teşkilatının işleyişi hakkında da önemli bilgiler içermektedir.Manisa Şer'iyye sicilleri özellikle 17. Yüzyılın sonu ve 18 yüzyılın tamamını içeren defterleriyle yalnızca Manisa'nın değil Muhassıllık idaresinin en önemli bölgelerinden biri olarak ayrıldığından beri neredeyse tüm Batı Anadolu'yu ilgilendiren belgeleri içermektedir. Dönem olarak belirlediğimiz Lâle Devri'nin ilk yıllarında Anadolu Osmanlı Tarih araştırmalarında şimdiye kadar üzerinde çok durulmamış bir konudur. Bizde bu durumdan yola çıkarak Lâle Devri'nin ilk yıllarında Batı Anadolu'nun ne durumda olduğu sorusuna cevap bulmaya çalıştık. Çalışmamızda buna dair pek çok örnek belge yer almaktadır. Main source of this study composed from documents from kadis of Manisa and Balıkesir which are among the most important sheriyye sijils of western Anatolia in limited numbers. As widely known sheriyye sijils contains important data that shed light on the history of region in which they were recorded and also about the functioning of central government and state organization.Manisa Sheriyye Sijils, with its defters covering the end of 17th century and the whole of 18th centuries, contains documents related not only to Manisabut also to entire western Anatolia since its assignation as one of the most important districts of muhassıllık administration.Anatolia during the first years of the Tulip Era which are designated as the period of this study, is a somewhat negleted study hitherto in the researches of Anatolian Ottoman History. From this point this study tries to find an answer to the question of what was the state of western Anatolia during the first years of the Tulip Era.This study contains many exampling documents about this topic. 247

Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih Ana Bilim Dalı, Hasan Basri Çantay, halkın gönlündeki aydındır. Ölüm - kalım savaşının verildiği zor günlerde ismini duyurmuştur. Bunun yanı sıra bizce Kurtuluş Savaşı'nın binlerce isimsiz kahramanından biridir. Özellikle son iki asırlık tarihimizde daha fazla görülen vatanseverliğin, fedakârlığın, zorluklar karşısında yılmadan savaşmanın çarpıcı örneklerini verenlerden birisidir. Balıkesir, Kurtuluş Savaşı tarihi içerisinde önemli bir yere sahip olduğu gibi, Anadolu'nun işgali sürecinde Türk Yurdu olarak kalmasında da büyük rol oynamıştır ve tarih boyunca pek çok alanda değerli insanlar yetiştirmiştir. Hasan Basri Çantay da bunlardan birisidir. Hasan Basri, Balıkesir hakkında "Uzak-yakın tarihe bakın: Balıkesir'den devlet-millet haini çıkmamıştır…" ifadesini kullanmıştır. Balıkesir'de başlayan gazetecilik hayatı, hayat hikâyesinde görüldüğü gibi, ilk defa Nasihat ve Balıkesir gazetelerinde yazmasıyla başladı. Bu gazetelerde yazdığı tarihi, ilmi, edebi, ictimâ'i ve hukukî yazıları onun ilk eserleri sayılabilir. Daha sonraları tek başına çıkardığı Yıldırım, Karesi, Ses gibi Anadolu basınının ses getiren etkili organlarında yazı hayatını sürdürdü. Millî Mücadele sırasında yazı işleri müdürlüğünü yaptığı Tanyeri gazetesinde yazdıklarıyla devam etti. Kurtuluştan sonra ise Balıkesir'de yayınlanan Zafer-i Millî, Türk Dili gazetelerinde de çeşitli konularda yazılarına yer verdi. Ayrıca Sebîlürreşâd, Sırât-ı Müstakîm ve 1950'li yıllarda Ankara'da yayın hayatına giren İslâm dergisinde de hayli yazıları çıktı. Yurdun birçok yanında yayınlanan belli başlı gazete ve dergilerde neşredilen çeşitli yazıları da bunlara eklenince Hasan Basri Çantay'ın oldukça verimli bir yazar olduğu ortaya çıkar., Hasan Basri Çantay is the exact interpretation of his very name. With one word; he has been the intellectual in the crowds' hearts. He is known as a hero in those times of do or die. He is one of the remarkable examples of heroes to mark patriotism, self sacrifice, struggling against the severities - virtues which have been more commonly seen especially in the last two centuries. Balıkesir, besides having a significant role in the history of the War of Independence, also played an important role in Anatolia's staying Turkish Homeland during the war and it has bred many esteemed people in various fields throughout the history. Hasan Basri Çantay is one of these people. About Balıkesir, Hasan Basri stated: " Look at the far and near history: There have been no state or nation traitors from Balıkesir. " Hasan Basri, with his writings at Tanyeri Paper of which he has been the managing editor, continued his career during the National Movement. After the Independence, he has published his writings about various subjects in Zafer-i Milli, Türk Dili Papers. Moreover, there have been many essays of him in Sebilürreşad, Sırat-ı Müstakım and the Islam Magazine which has been in literary life in 1950s in Ankara. With his additional literary works which have been published in the well-known papers and magazines all around the country, Hasan Basri has proved himself as a productive author.

Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih Ana Bilim Dalı, XIX. yüzyılın ikinci yarısında, Osmanlı Devleti ve Rusya arasında meydana gelen Kırım savaşı ile 93 Harbi olarak bilinen 1877 - 1878 tarihli Osmanlı-Rus savaşının en önemli sonuçları, nüfus hareketlerine yaptıkları etkilerdir. Bu savaşlarla Rus işgali altındaki topraklardan ve Osmanlının kaybettiği Rumeli topraklarından Anadolu'ya doğru göçler başlamıştır. Söz konusu göçlerle gelen muhacirlerin Anadolu'da iskân edildiği yerlerden birisi de Karesi sancağıdır. Sancağa yapılan göçler, Kırım savaşı sonrası ve 1877 - 1878 Osmanlı Rus savaşı sonrası olarak iki ayrı dönemde incelenmiştir. Tezimizde sancağın idari yapısının yanı sıra, göçmenlerin geldikleri Kırım, Kafkasya ile Rumeli'nin konumları ve tarihsel arka planları ortaya konularak, göçlerin sebepleri incelenmiştir. Bununla birlikte, Karesi'ye sevk edilen muhacirlerin iskânı için alınan tedbirler, izlenen iskân politikaları, muhacirlerin iaşeleri, yapılan mesken, arazi ve bilumum yardımlar çalışmanın temel konularını teşkil etmektedir. Ayrıca sancakta iskân edilen muhacir sayısının ve yeni teşekkül ettikleri mahalle ve köylerin belirlenmesi ile bölgenin günümüz nüfusuna ve idari teşkilatlanmasına etkisi ortaya koyulmaya çalışılmıştır. Karesi sancağına sevk edilen muhacirlerin beslenme ve barınmalarının karşılanması sırasında, ortaya çıkan problemler ve muhacirlerin muhtelif sebeplerle çıkardıkları asayiş olayları ayrı bir bölüm teşkil edilerek incelenmiştir. Çalışmanın zaman aralığı 1860 - 1890 olarak tespit edilmiş olup, kaynakların büyük çoğunluğu Başbakanlık Osmanlı Arşivi'nin muhtelif fonlarında yer alan belgelerden oluşmaktadır. Göçler 1890 yılından sonra da devam etmiş, Balkan savaşı yıllarında ve sonrasında artarak yeni bir kitle göçü yaşanmıştır., Most significant consequences of the two wars, namely the Crimean War and the Russo- Turkish War of 1878 - 1878, fought between the Ottoman Empire and Russia during the second half of the nineteenth century are the changes in population movements and the migration waves that emerged after these wars. With the impact of the results of these wars, migration waves from the Russia occupied lands and the former Ottoman territories of Rumeli to Anatolia had started. Karesi sandjak is one of the provinces in which the immigrants from the mentioned former Ottoman territories were settled. In this thesis, these migration waves to the Karesi are analyzed in two seperate time periods. The first one is the period after the Crimean War, whereas the second one is the period after the Russo- Turkish Wars of 1877- 1878. By analyzing the administrative structure of the Karesi sandjak, and by juxtaposing the situation of Crimea, Caucasia, and Rumeli within their historical contexts, this thesis analyzes the underlying reasons of these migration waves. In addition, the strategies and the policies employed by the Ottoman state in managing this settlement process of the immigrants such as the cautions taken by the state, subsistence of the immigrants and various support given to them can be regarded as the main themes of this thesis. Problems and conflicts appeared during the process of settlement, subsistence and the accommodation of the immigrants are analyzed in a separate chapter. The general time period analyzed in this thesis is the years between 1860 and 1890, and the primary sources that had been utilized are mostly the documents from the various catalogues from the Prime Ministry Ottoman Archives in Istanbul, Turkey. The migration waves to Karesi continued also after the year 1890 and increased in masses after the Balkan Wars.

Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih Ana Bilim Dalı, Birinci Dünya Savaşı süreci Osmanlı İmparatorluğu için yaşamsal değeri olan ve bu nedenle askeri ve uluslararası ilişkilerinin ön planda tutulduğu, dünya devleti olma niteliğinin sona erdiği bir dönemdir. Bu bağlamda her eylem temelde insanların mutluluğu için icra edildiğinden, önemli bir coğrafi mevkide bulunan, çok milliyetli bir yapıya sahip Karesi livasının ve özellikle merkez kaza olan Balıkesir halkının savaş sırasında sosyal yaşamlarında yaptıklarının da büyük önemi vardır. Sadece savaşın dört yıl gibi uzun bir süre devam etmiş olması dahi insanların yaşamlarında başka değerlerin var olması için yeterlidir. Bir cephe savaşı niteliği taşıması nedeniyle Balıkesir halkı savaşın korkunçluğunu cepheye gönderdiği yakınları ve liva genelinde kurulmuş olan harp hastanelerine getirilen hasta ve yaralılar vasıtasıyla görmüştür. Savaşın sürdürülmesi de halkın desteğiyle olmuş, Balıkesir’de bu nedenle eşsiz sosyal yardımlaşma örnekleri gösterilmiştir. Savaşın kaçınılmaz bir sonucu olarak oluşan yetim, şehit çocukları ve kimsesizler kitlesi yetkililerin öncülüğünde halk tarafından sahiplenilmiştir. Eğitim ve öğretim geliştirilmeye çalışılmış, kültürel faaliyetler yapılmış, çeşitli eğlence ve gelir sağlama amaçlı etkinlikler düzenlenmiştir. Hayat sadece olumlu yönleriyle devam etmemiştir. Çeşitli suçlar işlenmiş, kişisel ve ticari ahlakta yoksunluklar oluşmuş, asayiş ve güvenlik hizmetlerinde özellikle eşkıya çetelerinin meydana getirdiği önemli sorunlar yaşanmıştır. Karesi livası halkı bir bütün olarak gündelik yaşamları çerçevesindeki olağan süreç ile savaşın etkisiyle birtakım değerlerde meydana gelen değişimi birleştirmiştir. Devletin sürdürdüğü var olma mücadelesi, insanların her şeye rağmen sosyal ilişkiler geliştirdiği bir hayat ihtiyacı duyduğu realitesini değiştirmemiştir. Dönemi yansıtan temel kaynak olarak Karesi Gazetesi kullanılmıştır., Despite the most destructive effects of war, it is the uppest form of unsoluted interstate relations as the last applicable method. The First World War had a global effect with its results. The Great War caused deep changes on the structure of state and people of Ottoman people. This war also affectted winners beside losers. Balıkesir felt hot instants of the war because of Çanakkale front. And, the dynamics of the Balıkesir people forwarded them to see social aspects of the life in war conditions. Although they had too problematic time, social requriements were still essentials of the life. As an inevitable outcome of the World War I Balıkesir had many orphans, martyrs' children and unattended people. These people were protected by Balıkesir people and local government authorities. Education was tried to be promoted, cultural activities were performed, entertainment activities were organized, also some other activities were done by intention of gaining income for war purposes. The life did not only contain positive aspects but a lot of crimes were commited, personal and trading moral values were spoiled, general security was broken down, especially bandit groups created many problems in rural areas. Karesi people internalized their social life and effects of the war within entirety. Even having a struggle for existence could not change the need of social life. Newspaper Karesi was used as an essential source that reflects the mentioned period

Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyat Ana Bilim Dalı, Gazete her devirde gerçek anlamda bir kürsü olmuştur. Fikir, onun sayesinde yapıcı bir unsur olarak hayatın içine girmiş, hürriyet, hak, adalet, vatan, millet gibi kavramlar etrafında gerçek bir insanın ortaya çıkışma katkı sağlamış, ülkemizde gerçek bir efkâr-ı umumiye meydana getirmiştir. Bu anlamda gazete aydınlığın geldiği bir ocak olarak düşünülmelidir. Gazete incelemesi, araştırmacıların üzerinde çalıştıkları konular için ilk elden malzeme ve bilgi sunması bakımından oldukça önemlidir. Ayrıca, aynı inceleme, gazetenin yayınlandığı dönemi daha iyi anlayıp doğru tahlil etmemizi sağlaması dolayısıyla da ihmal edilmemesi gereken konulardan biridir. Hasan Basri Çantay’ın 1914 yılında Karesi II adıyla yeniden yayımlanmasına katkı sağladığı Karesi gazetesi 1914-1926 yıllan arasında haftalık olarak yayımlanmıştır. Yayımlandığı dönem göz önüne alındığında gerek basın tarihi, gerekse dönemin sosyo-kültürel yapışım ortaya koyması açısından araştırmacılar için önemli bir kaynaktır. Çalışmamızda bu önemli kaynağın 1916-1917 yıllan arasında çıkan 105-1 ve 156-52 sayıları incelenmiştir. İncelemede önce sözü edilen sayılarda yer alan yazıların muhteva analizi yapılmış ve daha sonra tahlili bir fihristi çıkartılmıştır. 1916-1917 yıllarının siyasî, ekonomik, sosyâl ve kültürel yapışım yansıttığım düşündüğümüz gazetedeki bazı yazılar Latin alfabesine aktarılmıştır. Gazetenin incelememize konu olan sayılarında edebiyatla ilgili yazılar ve edebî eserler yok denecek kadar azdır. Bunun yerine gazetede daha çok ekonomik, siyasî, sosyal konulu yazılar, makaleler, haberler ve îlanlar yayımlanmıştır. Yayınlanan yazılar içerisinde de liva havadisleri ve ilanatlar büyük bir yekûn teşkil etmektedir. Bütün bunlarda gazetenin imparatorluğun en buhranlı dönemlerinde yayımlanmış olmasının büyük etkisi olsa gerektir. Sonuç olarak, tezimize konu olan Karesi II Gazetesinin 105-1 ve 156-52 sayılarının, dönemini çok iyi yansıtan aynalardan biri olduğu söylenebilir., Nevvspaper is a real meaning pulpit at all period. Idea is inside of life with being a creative component by it. It contributed to appear a human around the concepts of fteedoom, equity, justice, motherland and nation and it creatde a real efkar-ı urnumiye. In this meaning newspaper must be thought as an owen that lights come through. Newspaper investigation is very important for researchers to fınd information and material about their studies.As well the same investigation is a subject that must not be neglected becouse of understanding and analysing correctly the period of publiçation. Karesi newspaper which is contributed to publicated by Hasan Basri Çantay at 1914 to 1926, is publicated weekly. To take into consideration of the publiçation period , it is an important source for researchers to expose the press history and the period’s socio-cultural structure. On our work , this important sources of 105-1 and 156-52 issues which are started at 1916 to 1917, are investigated. On investigation fîrstly writings in the issues that are talked about, contently analysed and then intemal index was made.Some writings on newspaper vvhich we think that reflected the 1916 -1917’s political, economical, social and cultural structure , are transfered to Latin alphabet. On the period of we investigate, there are few writings about literatüre and literatüre work.Instead of this on the newspaper mostly economical, political, social, topic and news/notice.content writings, independent flag news and notices have big totals.Importantly we must State there was so many unsigned writings. lt may have to strongly effected by the newspaper publicated at best crisisly period of the empire. As a result, we can say that Karesi II newspaper’s 105-1 and 156-52 issues which started to publicate at 1916, are one of a very good mirror that reflected its period.

Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih Ana Bilim Dalı, Osmanlı Devleti'ne fetihten itibaren başkentlik yapmış olan İstanbul'un; stratejik bir bölgede kurulmuş olması, nüfusunun yoğunluğu ve devletin merkezi olması gibi nedenlerden dolayı şehrin yiyecek gereksinimlerinin karşılanması hususuna devlet tarafından ayrı bir önem verilmiştir. Şimdiye kadar başkente hububat sağlanması konusunda yapılan çalışmalar İstanbul merkezli olmuş ve bu konuda taşranın yeri ve karşılaştığı sorunlar üzerinde pek fazla durulmamıştır. Bu çalışmayla, XVIII. yüzyılın ikinci yarısında, merkezin talepleri doğrultusunda Karesi Sancağı ve kazalarından başkente hububat sağlanması, bu süreçte ortaya çıkan sorunlar ve bu sorunların sürece olan etkileri ele alınmıştır. Çalışmamızda, temel kaynak olarak da Balıkesir ve Edremit kazalarına ait şer'iye sicilleri ile Osmanlı Arşivinde bulunan Zahire Defterleri kullanılmıştır. Çalışmanın ilk bölümünde Karesi Sancağı'nda hububat üretimi, hububatın tüketim alanları ve ekmekçi esnafı ile sancağın tarihsel süreçteki yeri üzerinde durulmuştur. kinci bölümde ise, klasik dönemde başkente hububatın sağlanması, İstanbul'un hububat ihtiyacının sağlanmasında Sancağın rolü ile kazalardan ve iskelelerden hububat nakli ve devlet görevlileri ile üretici arasındaki ilişkileri üzerine odaklanılmıştır. Üçüncü bölümde ise sancakta meydana gelen hububat kaçakçılığının İstanbul'un iaşesinin sağlanmasına olan etkileri vurgulanmıştır., As the capital of the Ottoman Empire from the time of its conquest, and with its geographical position and high population density, food supply of Istanbul has been given importance by the state. Until now, the studies on the food supply of the Ottoman capital have been done from Istanbul-centric point of view, and the position of countryside and its problems in this process have not been dealt with properly. This study focuses on the process of grain supply from Karesi Sancağı and its Kazas according to the demands of Istanbul with the possible difficulties and their affects on the process in the second half of the 18th century. In this study, judicial court records of Balıkesir and Edremit were used extensively in accordance with Zahire Defterleri in BOA. In the first chapter, grain production and its diverse consumption areas in Karesi Sancağı are studied. In the second chapter, the importance of the capital?s food supply in classical period, transportation process of grain from the towns to the small ports and the relations between the state officials and the producers are focused on. In the third chapter, the smuggling of grain and its effects on the food supply of Istanbul is emphasized., Bu çalışma Balıkesir Üniversitesi Rektörlüğü Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından desteklenmiştir.

CIEPO XVI. Sempozyumda (International Committee of Pre-Ottoman and Ottoman Studies) sunulan bildirinin geliştirilmiş halidir. XVI. yüzyıldan itibaren Osmanlı Devleti bazı maddelerin ihracını yasaklamıştır. Bu maddeler arasında buğdayın önemli bir yeri bulunmaktadır. Ancak yasaklamalara ve alınan tedbirlere rağmen hububat kaçakçılığı XIX. yüzyılın ortalarına kadar devam etmiştir. Bu çerçevede, coğrafi konumu ve tarımsal yapısıyla hububat kaçakçılığı için elverişli bir bölgede yer alan Karesi Sancağı üzerinde durulacaktır. Üretici, tüccar, âyan ve devlet arasındaki ilişkilerin hububat kaçakçılığıyla bağlantıları ortaya konulacaktır. Böylece yerel bir bakış açısıyla hububat kaçakçılığının sancaktaki boyutları üzerinde durulmuştur. Ottoman state prohibited the exportation of some goods from the 16th century onward. Wheat has an important place among these goods. Despite all of the measures and prohibitions, grain smuggling continued into the 19th century. Within this perspective, we will try to analyse the grain smuggling in Karesi Sancağı which is situated in a convenient geographic area for smuggling. Relations among producers, merchants, notables and the state and their effects on smuggling will be focued on. Therefore, from a local perspective, the dimensions of grain smuggling in Karesi Sancağı will be studied.