Search

Turkey's land area is about 78.5 million ha. The population is 84 million, with an annual growth rate of 1.09% in 2020. Turkey is divided into 25 basins that correspond with its hydrological features. The average yearly flow in the basins is 186 billion cubic meters (BCM). The Euphrates-Tigris River Basin has a water potential of 28.4% and is the largest watershed in Turkey in terms of water potential and surface area.Turkey’s total usable water potential is 112 BCM, of which 98 BCM is surface water, and 14 BCM is groundwater. Approximately 20-25% of Turkey’s irrigable area is irrigated with groundwater. This study discussed the state of Turkey's water resources and agricultural irrigation., Türkiye'nin yüzölçümü yaklaşık 78.5 milyon ha, nüfusu 84 milyon ve yıllık nüfus artış hızı 2020 itibari ile %1.09 olmuştur. Türkiye, hidrolojik özelliklerine uygun 25 havzaya bölünmüştür. Havzalarda yıllık ortalama akış 186 milyar metreküptür (BCM). Fırat-Dicle Nehri Havzası %28.4’lük su potansiyeline sahip olup, Türkiye'nin su potansiyeli ve yüzölçümü bakımından en büyük su havzasıdır. Türkiye'nin toplam kullanılabilir su potansiyelinin, 98 BCM'si yüzey suyu ve 14 BCM'si yeraltı suyu olmak üzere toplam 112 BCM'dir. Türkiye'nin sulanabilir alanının yaklaşık %20-25'i yeraltı suyu ile sulanmaktadır. Bu çalışmada, Türkiye'deki su kaynaklarının ve tarımsal sulamanın durumu ele alınmıştır.

su ve azot çukurova'da buğday (triticum aestivum l.) verimini sınırlayan en önemli iki faktör olarak karşımıza çıkmaktadır. bu çalışma azotun çukurova koşullarında, ekmeklik buğdayda fotosentetik su kullanım etkinliğini (fskegs) nasıl etkilediğini ortaya çıkarmak amacıyla 1996/1997 ve 1997/1998 yetiştirme mevsiminde tarla koşullarında yürütülmüştür. ekim (1/3'ü) ve kardeşlenme (2/3'ü) olmak üzere ikiye bölünerek uygulanan üç farklı azot düzeyinde (n1, 80 kg n ha-1; n2, 160 kg n ha-1 ve n3, 240 kg n ha-1) yetiştirilmiş olan seri-82 çeşidinde başaklanma ve başaklanma öncesinden başlanarak geç dane dolumuna dek bayrak yaprağı net fotosentez hızı (an) ve stoma iletkenliği (gs) ölçülerek fskegs (an / gs) hesaplanmıştır. hesaplanan fskegs değerleri ile, ayrı bir çalışma kapsamında hesaplanmış olan biyomas ve dane verimi için su kullanım etkinliği (sırası ile skebv ve skedv) değerleri arasındaki ilişki test edilmiştir. net fotosentez hızı (an) her iki yılda da genç yapraklarda (an) üç azot düzeyinde benzer değerler göstermiştir. yaprakların yaşı ilerledikçe an n1'de n2 ve n3'e göre daha düşük değerler göstermiştir. genel olarak stoma iletkenliği (gs) azotun 160 kg n ha-1'a kadar artması ile artmış; fskegs ise azalmıştır. azot dozları arasındaki fskegs yönünden farklar sadece 1996/1997 yılında önemli olmuştur. fskegs ile skebv ve skedv arasındaki ilişki genelde önemsiz veya negatif bulunmuştur.

bu çalışmada ceres-wheat v3 bitki büyüme modeli çukurova koşullarında seri-82 (triticum aestivum l.) ekmeklik buğday çeşidi üzerinde test edilmiştir. çalışmada iki sulama konusu, dört farklı azot dozu 0, 80, 160, 240 kg/ha üzerinde çalışılmıştır. modelin çalıştırılması için gerekli olan iklim verileri adana meteoroloji genel müdürlüğü ve ç.ü. ziraat fakültesi tarımsal yapılar ve sulama bölümü deneme alanındaki otomatik kaydedicili iklim gözlem istasyonundan alınmıştır. denemede evapotranspirasyon, toprak nemi, fenolojik devreler, biyomas, yaprak alan indeksi vb. belirlenmiştir. tahmini ve gerçek değerler karşılaştırılmıştır. model her iki sulama düzeyinde de (ı1, ı2) aynı değerleri tahmin etmiştir. özellikle çiçeklenme ve fizyolojik olgunluk tarihleri model tarafından çok yakın tahmin edilmiştir. gözlenen dane verimi, birim ağırlığı, tahmini değerlerden daha düşük olurken tam sulama koşullarında artan azot dozu ile aradaki fark artmıştır. kontrol konusu dışında birim alandaki gerçek dane sayısı tahmini değerlerden yüksek olmuştur.

in this study, different furrow irrigation management techniques for irrigation of cotton under harran plain conditions were tested on furrow with 0,7 m width and 160 m length for deetermining the irrigation performances. irrigation water was applied either under the free drainage conditions or pounded in the furrows. while irrigation water was applied with pulses during the advance thases in some treatments (surge flow), flow rate was decreased (cutback irrigation) or the tail water was used during the storage phases (tail water re-use systems) in the others. in some furrows, alternate flow techniques were used throughout irrigation season. in these furrows, irrigation water consecutively applied to one side of cotton row. applications were done on 10-14 days intervals. according to the results, maximum irrigation water was applied to the furrows with open end (fef=1541 mm), and the minimum water was received by the alternate pounded furrows (beaif= 584 mm). in tail water re-use furrow, 25 percent of runoff was reused for irrigation. during the advance phases. surging or using high flow rate accelerated the water advance. advance of water in surge flow furrow (sff) was 22-27% faster than that in the continuous furrow (fef). the maximum application efficiency of 94 and 89% was obtained from pounded or blocked end furrow (bef) and alternate pounded furrows (beaif), respectively. in these managements, however, the highest percolation losses of 21% and 56% were measured. surging increased runoff losses compared to other application manners. from surge flow, 38-40 percent of runoff losses were obtained. the minimum runoff losses (15%) occurred in tail water reuse furrows (twrf) among the open-end furrows. the other performance components such as ea, ei, er,ucc, and du measured in the different management options were determined to be high and within acceptable levels.

harran ovası koşullarında buğday bitkisinde su-verim ilişkilerini belirlemeye yönelik olarak üç yıl süreyle yürütülen bu çalışmada iki farklı sulama programı ve her bir sulama programında 5 farklı sulama suyu düzeyinin verim ve verim unsurları üzerine etkileri saptanmıştır. çalışmada farklı su düzeylerinin oluşturulmasında tekil lateral yağmurlama sulama sistemi kullanılmıştır. yapılan çalışmada buğday bitkisi 7 günde bir yığışımlı buharlaşmaya; 14 günde bir ise 90 cm'lik toprak profilindeki eksik suyun tarla kapasitesine tamamlanması şeklinde sulanmıştır. laterale en yakın parseller kontrol konusu olarak ele alınmıştır. su bütçesi yöntemine göre hesaplanan evapotranspirasyon değerleri laterale en uzak ve yakım konularda sırasıyla 266-519 mm ile 571-721 mm arasında değişmiştir. elde edilen sonuçlar iki sulama aralığı arasında verim bakımından istatistiksel olarak bir fark görülmezken, sulama düzeyleri arasında önemli farklılıklar belirlenmiştir. sulama suyunun en az uygulandığı konuda (ı5) ortalama dane verimi ilk yıl 419 kg/da, ikinci yıl 298 kg/da ve üçüncü yıl ise 597 kg/da olarak saptanmıştır. en az su alan konuda verim genelde büyüme döneminde düşen yağışa bağlı kalmıştır. sulama suyundaki artışa paralel olarak dane verimini de artmış ve laterale en yakın konularda diğer bir deyişle, su eksikliği hissetmeyen konularda (ı1) verim en az su alan kuru konuya kıyasla yıllara göre sırasıyla %92, %132 ve %31'lik artış göstermiştir. hasat indeksi yine anılan konuda en yüksek çıkmıştır. yöre çiftçisinin en yakın iklim istasyonundan sağlayacağı yığışımlı buharlaşma değerlerine göre, buğdayı 14 günde bir sulaması önerilmektedir.

In this study, wastewater based on today's increasing urbanization, the increasing discharge of it, by treatment and mixing equal amounts for reuse in agricultural production have been assessed. The conclusion has been reached that maize can be grown using waste water in agriculture but significantly would affect without controlling of the heavy metal treatment.Macro elements such as N, P, K, Ca, Mg, trace elements such as Fe, Cu, Zn, Mn, and heavy metals such as Pb, Ni, Cd and B were analyzed on different organs of the maize plant grown with the water used in the trial.Upon entering service of treatment plants the positive and negative effects of waste waters in agriculture were examined. It was concluded that the use of waste and wastewater-derived mixtures would significantly affect the wasteland of soils and the rate of microbial contamination and the continuity of contamination., Bu çalışmanın amacı, günümüzde artan kentleşmeye bağlı olarak deşarjı da artan atık suların arıtılarak ve seyreltilerek bitkisel üretimde yeniden değerlendirilmesine yöneliktir. Denemede kullanılan sularla yetiştirilen mısır bitkisinin farklı organlarında N, P, K, Ca, Mg gibi makro elementler ile Fe, Cu, Zn, Mn gibi iz elementleri ve Pb, Ni, Cd ve B gibi ağır metallerin analizleri yapılmıştır. Arıtma tesislerinin hizmete girmesiyle marinal suların tarımda kullanım seçeneğinin getireceği olumlu olumsuz etkilerin incelenmesi yapılmıştır. Ancak, tuzluluk kontrolü, mikrobiyolojik arıtım ve ağır metal arıtımı yapılmadan, atık ve atık su kaynaklı karışımların kullanılması, toprakların çoraklaşmasını ve mikrobiyal kirlenme oranını ve kirlenmenin sürekliliğini önemli ölçüde etkileyeceği sonucuna ulaşılmıştır.

Bu çalışma, 2010-2011 yıllarında Çukurova Üniversite’sinde, yağış koşullarından etkilenmemek amacıyla üstü kapalı bir alanda gerçekleştirilmiştir. Helvacı serisi tuzlu-sodyumlu toprakları, büyük tanklara yerleştirilerek; jips ihtiyacı (JI) ve JI+0.5JI (13 ve 20 kg.m-2) kadar jips, ilk 10 cm’ye ve tüm toprak profiline karıştırılarak uygulanmıştır. Yıkama yöntemi olarak damla ve aralıklı göllendirme sulama teknikleri kullanılmıştır. Çalışma, bölünen-bölünmüş bloklar deneme desenine göre düzenlenmiştir. Çalışmada, farklı jips miktarlarının, farklı uygulama biçimlerinin ve farklı sulama yöntemlerinin EC, pH, sodyum adsorbsiyon oranı (SAR) ve değişebilir sodyum yüzdesi (ESP) üzerine olan etkileri araştırılmıştır. Deneme sonuçlarına göre; tüm toprak profilinde ESP azalmasına, 20 kg.m-2 jipsin tüm toprak profiline karıştırılması ve göllendirme yöntemiyle yıkama yapılması diğer kombinasyonlara göre 0.95 güvenle istatistiki olarak daha önemli bulunmuştur., This study was performed in a covered area in Çukurova University in 2010-2011 in order not to be affected by rainfall conditions. Saline-sodic Helvacı series soils were placed in large tanks and gypsum requirement (GR) and GR+0.5GR (13 and 20 kg.m-2) gypsum were applied by mixing into upper 10 cm and the whole soil profile. Drip and intermittent ponding irrigation techniques were used as leaching methods. The study was planned according to strip-strip plot design. The effects of different amounts of gypsum, different applications and irrigation methods on EC, pH, sodium adsorption rate (SAR) and changeable sodium percentage (ESP) were investigated in the study. According to the results of the study: ESP reduction in the whole soil profile; it has been found that mixing 20 kg.m-2 gypsum into the whole soil profile and leaching by intermittent ponding irrigation were more effective than the other treatment combinations at 0.95 confidence level.

Bilim çevrelerinde yaklaşık yüz yıldır bilinmekte ve tartışılmakta olan küresel ısınma sorununun neden olduğu iklim değişikliği günümüzde, en büyük çevresel, sosyal ve ekonomik tehditlerden birisi olarak kabul edilmektedir. İklim değişikliğinin etkileri şimdiden gözlenmekte ve gelecekte daha da belirgin hale geleceği kestirilmektedir. İklim değişikliğinin olumsuz etkilerinin önlenme düzeyi, ülkelerin güncel katkılarıyla belirsizlikler taşımaktadır. Bu nedenle iklim değişiminin toplum üzerinde olumlu veya olumsuz etkilerinin saptanmasına gerek vardır. Ancak, böylece gelecekte iklim değişikliği yüzünden ortaya çıkabilecek sorunlarla savaşabilecek stratejilerin oluşturulması gerçekleştirilebilecektir.

Bilim adamları, sera gazlarının yayılı sebebiyle, küresel sıcaklığın artabileceği ve dünyanın enerji dengesinin değişebileceği konusunda ortak bir karara varmışlardır. Bu bağlamda, yağışların azalacağı ve bitki su tüketiminin artacağı beklenmektedir. Türkiye'nin en önemli tarım bölgelerinden biri olan çukurova bölgesinin de bu değişikliklerden etkileneceği ve seyhan havzası gibi, yarı kurak özelliğe sahip tarım alanlarının kurak özelliğe sahip olabileceği varsayılmaktadır. Bu araştırmanın amacı, aşağı seyhan havzasında yapılan denemelerle, akdeniz bölgesinde önemli bir ekim alanına sahip olan buğday bitkisinin gelişim ve verimine, toprak özelliklerinin, su rejimlerinin ve iklim parametrelerinin etkisini saptamaktır. Araştırmalarda 'Adana-99' buğday çeşidi kullanılmıştır. Çalışmada buğday bitkisinin gerçek su tüketimi Bowen oranı enerji dengesi yöntemi kullanılarak belirlenmiştir. SWAP simülasyon modeli ise iklim değişiminin bitki su tüketimi, bitki gelişimi ve verimine etkisini saptamak için kullanılmıştır. Çalışmada gelecekte yaklaşık 70-80 yıla kadar buğday gelişme döneminin sırasıyla 16 gün kısalacağı, daha düşük dane verimi ve biyomas alınacağını göstermiştir. Bitki su tüketimi ve sulama suyu miktarlarının bitki büyüme dönemlerinin kısalması nedeniyle buğday bitkisinde çok az da olsa azalacağı belirlenmiştir. Gelecekte artan sıcaklık nedeniyle buğdayın dane veriminin azalması daha çok kuru tarım koşullarında beklenmektedir.

İklimle ilgili son veriler 19. yüzyılın ortalarında itibaren dünyada sıcaklığın 0.4 C ile 0.8 C arasında arttığını göstermektedir. Bilim dünyasında önemli bir konu haline gelen iklim değişikliğinin özellikle tarımda kullanılan tohum, toprak, su gibi temel etmenleri ve dolayısıyla bitkisel üretimi büyük ölçüde etkileyebileceği beklenmektedir. Bu değişim sürecinde seyhan havzası gibi, yarı kurak özelliğe sahip tarım alanlarının kurak özelliğe sahip olabileceği varsayılmaktadır. Araştırmanın amacı, aşağı seyhan havzasında yapılan çalışmalarla, iklim değişikliğinin mısır bitkisinin su tüketimi, gelişme ve verim üzerine etkilerini saptamaktır. Araştırmalarda 'Pionerr 31G98' mısır çeşidi kullanılmıştır. Mısır su tüketimleri bowen oranı enerji dengesi yöntemi kullanılarak belirlenmiştir. SWAP simülasyon modeli ise iklim değişiminin bitki su tüketimi, bitki gelişimi ve verimine etkisini saptamak için kullanılmıştır. Çalışmalar gelecekte yaklaşık 70-80 yıla kadar mısır gelişme dönemlerinin sırasıyla 10 gün kısalacağı, daha düşük dane verimi ve biyomas alınacağını göstermiştir. Ayrıca, mısır bitkisinin sulama suyunda az da olsa bir artış olacağı ve bitki su tüketiminde gelişme süresinin kısalmasına bağlı olarak kısmi bir azalmanın olacağı saptanmıştır. Gelecekte artan sıcaklık nedeniyle mısır veriminde özellikle ikinci ürün ekilişlerde büyüme periyodunun kısalması sonucu, dane ağırlığındaki azalmaya bağlı olarak verim düşüşlerinin olacağı kestirilmiştir.

This study was conducted at the experimental field of the Department of Agricultural Structures and Irrigation, Faculty of Agriculture, University of Çukurova between 2006 and 2008. In this study, plant, water and yield relationships of grafted and ungrafted watermelon was investigated under the drip irrigation. In the experiment, grafted (Crimson Tide+Jumbo:CTJ) and ungrafted: (Crimson Tide: CT) treatments under full irrigation were used. Irrigation water was calculated as based on cumulative Class A pan evaporation that occurred during the irrigation intervals. In the experiment, irrigation water (IW) amount and seasonal evapotranspiration (ET) among treatments varied between 266.2-413.5 mm (12-16 events) and 433.1-520.6 mm, respectively. The highest IW with 413.5 mm and seasonal ET with 520.6 mm were obtained from CTJ in 2006. The highest monthly average ET was 214 mm for CTJ in May; average reference evapotranspiration (ETo) was 163.1 mm in this month for watermelon. Crop coefficient (Kc) values for initial, mid-season and late-season stages ranged 0.24-0.67, 0.87- 1.66 and 0.83-0.93, respectively. Total root density of grafted treatments were 4% higher compared to ungrafted watermelon; leaf water potential (LWP) values were changed between -0.20 and -0.70 MPa and grafted treatments have higher LWP values in the last year study. Yield, total water use efficiency (TWU) and water use efficiency (IWUE) were increased by grafting while using the rate of irrigation water in the ET (IWC) was higher by ungrafted. The highest yields were obtained from CTJ with 712.8 kg/ha in 2008., Bu çalışma, 2006-2008 yılları arasında Çukurova Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü deneme alanında yürütülmüştür. Araştırmada, damla sulama koşullarında aşılı ve aşısız karpuzlarda bitki, su ve verim ilişkileri irdelenmiştir. Denemede; tam sulanan aşılı (Crimson Tide+Jumbo:CTJ) ve aşısız (Crimson Tide: CT) konuları ele alınmıştır. Sulama suyu, sulama aralıkları arasında oluşan toplam A Sınıfı buharlaşma kabından okunan değerlere göre hesaplanmıştır. Çalışmada, konulara göre, sulama suyu (IW) ve bitki su tüketimleri (ET), sırasıyla, 266.2–413.5 mm (12–16 sulama) ve 433.1-520.6 mm arasında değişmiş; en yüksek IW ve mevsimlik ET ise, sırasıyla, 413.5 mm ve 520.6 mm ile CTJ konusundan 2006 yılında elde edilmiştir. Karpuz bitkisinde en yüksek ortalama aylık ET, 214.0 mm ile CTJ konusunda Mayıs ayında ölçülmüş; bu ayda ortalama çim kıyas bitki su tüketimi (ETo), 163.1 mm olarak belirlenmiştir. Bitki katsayısı (Kc) değerlerinin; deneme yılları için, başlangıç, mevsim ortası ve mevsim sonudönemlerinde, sırasıyla, 0.240.67, 0.87-1.66 ve 0.83-0.93 olarak değiştiği saptanmıştır. Son yılki çalışmada; toplam kök yoğunluğunun aşılı konularda aşısızlara kıyasla % 4 daha fazla; yaprak su potansiyeli (YSP) değerlerlerinin -0.20 ile -0.70 MPa arasında değiştiği ve aşılı konuların daha yüksek YSP değerlerine sahip olduğu saptanmıştır. Aşılama ile verim, toplam su kullanma randımanı (TWUE) ve su kullanım randımanı (IWUE) artarken sulama suyunun ET içerisindeki kullanım oranı (IWc) aşısız konularında daha yüksek olduğu belirlenmiştir. En yüksek verim 712.8 kg/ha ile CTJ konusundan 2008 yılından elde edilmiştir.

This study aimed at comparing actual water consumption of cotton obtained by the water balance method under full and limited irrigation conditions, with that estimated by a micrometeorological method (energy balance), which is being widely used nowadays. Results indicated that in the first year the total irrigation water applied was 438 mm, whereas in the second year it was 199 mm. Deep percolation losses were were 6 and 0 mm, respectively, in the first and second year of the experiment. The evapotranspirations of cotton under full irrigation condition were 496 and 629 mm for the energy balance and water budget methods, respectively. Corresponding values under limited irrigation conditions were 404 and 394 mm. Strong relationships (R2= 0.99) were found between the evapotranspirations estimated by water balance and micrometeorological methods. Consequently, as compared to the water balance approach, the energy balance method under full irrigation conditions produced lower evapotranspiration (ET). This could be a result of the field measurements of deep percolation included in ET calculation by water balance.

In this study, the water saving and conservation potential of various furrow irrigation management techniques for irrigated cotton were compared. Conventional every-furrow irrigation with open-end furrows (EFO) and blockedend furrows (EFB), and alternate every-other-furrow management with open-end furrows (AFO) and blocked-end furrows (AFB), were considered. Considerable seasonal water savings were obtained with AFO and AFB fl ows, on average from 717 mm to 906 mm, respectively, when compared to EFO. Alternate furrows showed the ability to reduce tailwater runoff considerably. When compared with EFO, water use was reduced by 9063 m3 ha–1 (60%) using AFB and 7167 m3 ha–1 (48%) using AFO, with decreases in yield of 765 kg ha–1 (27%) and 492 kg ha–1 (17%), respectively. Similarly, average water use effi ciencies were 0.36 kg m–3 for AFB and 0.31 kg m–3 for AFO, compared to 0.20 kg m–3 for EFO. Results showed the possibility of applying alternate-fl ow furrow management techniques for water conservation in cotton irrigation. Additionally, the alternate furrow method could also be considered as a defi cit irrigation approach in the Harran Plain., Özet: Bu çalışmada, pamuk tarımında, su artırımı ve korunumu ile ilişkili olarak, farklı karık işletim biçimleri karşılaştırılmıştır. Geleneksel sürekli karıklarlarla ardışık karıklar, serbest drenajlı (SKSD, AKSD) ve gölendirmeli (SKG, AKG) olarak, ele alınmıştır. Sürekli karık yöntemine göre, ardışık karıklardan ortalama 717-906 mm mevsimlik su artırımı sağlanmıştır. Ardışık karık sulama tekniklerinin, yüzey akış kayıplarını önemli ölçüde azalttığı saptanmıştır. Ucu açık karıkla (serbest drenajlı) karşılaştırıldığında, su kullanımı, sırasıyla, AKG tekniğinde 9063 m3 ha–1 (% 60), AKSD’de ise 7167 m3 ha–1 (% 48); verim, anılan tekniklerde sırasıyla, 765 kg ha–1 (% 27) ve 492 kg ha–1 (% 17) azalmıştır. Aynı şekilde, su kullanım randımanı, AKG’de 0.36 kg m–3 ve AKSD’de 0.31 kg m–3, SKSD’de ise 0.20 kg m–3 olarak elde edilmiştir. Sonuçlar, pamuk sulamasında su artırımı için ardışık karık yönteminin kullanılabileceğini göstermiştir. Ayrıca, ardışık karık yönteminin Harran Ovası’nda bir kısıntılı sulama yaklaşımı olarak kabul edilebileceği anlaşılmıştır.

The present study was carried out in the experimental field of Pistachio Research Institute on pistachio trees which has uzun variety that was 30 years old. The aim of this research was to determine the Leaf Water Potential (LWP) of Pistacia vera L. under irrigated and non-irrigated conditions. In the study, the leaf water potential of pistachio was investigated under fully irrigated and non irrigated conditions. The leaf water potential values were measured one day before and after irrigation by using pressure chamber technique at the beginning, mid and end of irrigation season. According to the results obtained from measurements, the LWP value at the beginning of the irrigation season was -3.7 MPa at noon time due to relatively high temperature for both treatments. At the time of pre-dawn and sunset, this value increased and reached to -1.6 MPa due to relatively low temperature. In general, the LWP values during the mid of irrigation season, in the irrigated treatments, reached to almost -2.5 MPa in the non-irrigated treatment and the value was measured as -3.68 MPa.

İnsanlık tarihi boyunca, kuraklık insan varlığına tehdit etmiş ve tarihin gidişatını sık sık değiştirmiştir. Bugün, artan nüfusun baskısı, politik kararsızlık ve giderek azalan doğal kaynaklar arasında sosyal, ekonomik ve fiziksel sistemlerin bozulmasında kuraklığın rolü, en fazla üzerinde durulması gerekenlerden birisidir.

Su yenilenebilir ve tükenmeyen doğal bir kaynak sayılsa bile, bölgesel olarak sonlu bir kaynak durumundadır. Yeryüzündeki su miktarı hemen hemen aynı kalmasına karşın, hızlı nüfus artışı ve gelişen endüstri, kentsel ve endüstriyel kullanımı arttırmış, mevcut kaynakların tükenmesine ve kirlenmesine neden olmuştur. Bu ciddiye alınması gerekli çok önemli bir sorundur. Anılan sorun, suyun etkin, randımanlı ve dikkatli biçimde kullanılması ile çözülebilir. Türkiyenin potansiyel sulanabilir alanları ve bitkilerin su kullanımları dikkate alındığında mevcut su kaynakları potansiyeli ile ancak toplam sulanabilir alanların yaklaşık %33'ü sulanabilmektedir. Bu nedenle, tarıma ayrılan mevcut su kaynaklarımız ile daha etkin bir sulama yapabilmek ve daha fazla alan sulayabilmek için su arttırımı sağlayan kısıntılı sulama yönetimi gibi yaklaşımları göz önünde tutmamız zorunlu hale gelmiştir. Kısıntılı sulama, bitkilerin bir miktar su stresine sokularak maliyeti düşüren ve geliri yükselten bir işletim biçimidir. Anılan yaklaşım, su stresine karşı kısmen dayanıklı bir çok bitkide, dünya'da ve ülkemizde başarı ile uygulanmaktadır. Bu amaçla ülkemizde yetersiz olan mevcut su kaynaklarının planlanmasına ve etkin kullanımına yönelik kısıntılı sulama yaklaşımı üzerine bir çok araştırmalar yapılarak kimi önemli bitkiler için mevsimsel veya belli dönemlerde yapılan, oransal su kısıntılarının oransal verim azalışları üzerine etkilerini gösteren modeller geliştirilmiştir. Bu çalışmada, kısıntılı sulama yaklaşım biçiminin özellikleri ve ülkemizde bu konuda yapılan kimi çalışmaların sonuçları verilmiştir.

Son yıllarda giderek önem kazanan bilimsel görüş, atmosferde artış gösteren insan kaynaklı sera gazlarının küresel iklimi etkileyebileceği yönündedir. Artan CO2 ve değişen iklimin bitki gelişimi ve verimi üzerine etkilerinin anlaşılmasında, iklim değişimi araştırmalarının yürütülmesine karşın konu ile ilgili belirsizlikler bulunmaktadır. Ayrıca hava sıcaklığı, zamansal ve mekansal yağış rejimleri ve CO2 gazının değişim etkilerinin birlikte değerlendirildiği, yarı kurak bölgelerde tarımsal üretim üzerine olan olası olumsuz etkilerini içeren çalışmalara yeterli düzeyde bulunmamaktadır. Bu konular dahilinde yapılan bölgesel ve uygulamalı çalışmaların eksikliği, tarımsal üretim sistemleri üzerindeki etki-tepki analizlerinin ve alınması gereken önlemlerin yeterli olmamasına yol açabilmektedir. Bu bağlamda, gıda güvenliği ve tekstil sektörü açısından önemli olan, stratejik ve sürdürülebilir tarım içerisinde üretimi esas alınan buğday, mısır ve pamuğun bu değişimlerden nasıl etkileneceği ve nüfusu giderek artan ve tarımsal açıdan kendine yeterliliği ise günden güne azalan ülkemizde önem kazanan bir konu haline gelmiştir. Bu amaçla araştırmada, akdeniz iklimi koşullarını yansıtan aşağı seyhan ovasında 1930-2003 yılları arasında sıcaklık ve yağış trendleri incelenmiş ve buğday, mısır ve pamuk yetiştirilen alanlarındaki artan CO2'in ve iklim değişikliğinin olası etkilerinin değerlendirilmesi yapılmıştır. Bu yaklaşım içerisinde, Tarsus araştırma enstitüsünde 1972-1992 yılları arasında yapılmış pamuk denemeleri, 'Akdeniz Tarım Sistemlerinde Kısıntılı Sulama' adlı uluslararası araştırma projesi, 'Kurak Alanlarda İklim Değişiminin Tarımsal Üretim Sistemleri Üzerine Etkileri' adlı uluslararası araştırma projesi ve artan CO2 ve 'Küresel İklim Değişikliğinin Aşağı Seyhan Ovasında Buğday Verimliliği Üzerine Olası Etkileri' adlı bilimsel araştırma projesi sonuçları değerlendirilmiştir. Bu çalışmayla etkin bir bilimsel yapı oluşturularak, konuyla ilgili sonraki çalışmalara yön verilmesi hedeflenmektedir.

İngilizce adının baş harfleri ile (Impact of climatic change on agricultural production in arid areas) adlandırılan ICCAP, kurak alanlarda küresel ısınmanın neden olduğu iklim değişiminin tarımsal üretim üzerine etkilerini arşatıran, çok uluslu bir bilimsel projedir. Proje, TÜBİTAK-Türkiye ile RIHN-Japonya tarafından 2022 yılında 5 yıl süre ile yürürlüğe koyulmuştur. Çalışmada, iklim ve tarımsal sistemler arasındaki ilişkiler analiz edilmiştir. Araştırmada ulaşılan sonuçların ışığında uyarlama (adaptasyon) önlemleri tartışılmış ve sürdürülebilir üretim için nelerin yapılabileceği üzerinde durulmuştur. Alışılagelmiş çalışmalardan farklı olarak bu projede, tarımın, insan ve doğa ile ilişkileri incelenerek gelecekte ortaya çıkabilecek olası sorunların tanımlanması yapılmış ve iklim değişikliğine karşı alınabilecek etkin karşıt önlemler saptanmaya çalışılmıştır. Proje sonuçlarının benzer yarı-kurak alanlara genellemesinin yapılabilmesi için yeni bir yöntem bilimi geliştirilmiştir. Proje sonuçlarına göre, tarımın iklim değişikliğini de kapsayan doğal sistemler ve insan etkinlikleri ile etkileşim içerisinde olduğu saptanmıştır. Anılan etkileşimin, hem çok karmaşık hem de sistemlerde oluşacak aksaklıklar sonucu birçok sorunun ortaya çıkmasına eğilimli olduğu anlaşılmıştır. Örneğin, 2070-2100 yıllarında yağışın önemli oranlarda azalacağı, kar yaşılarının miktar ve erime zamanlarının değişeceği; buğday, mısır gibi kimi temel tarım ürünlerinin ekim/dikim zamanlarının ve daha önemlisi yörelerinin değişeceği kestirilmiştir.

Efficiency in the use of water for irrigation consists of various components and takes into account losses during storage, conveyance and application to irrigation plots. Identifying the verious components and knowing what improvements can be made is essential to making the most effective use of this vital but scarce resource in Turkey's cultivated areas. Enhancements in water use efficiency depend on productivity gains, depicted by consistent increases in outputs per unit inputs and the irrigation techniques. Improved water use efficiency in agriculture is important not only for water conservation, but for obtaining high yields. Modern irrigation technolohies, such as sprinkler and micro irrigation, are high efficient and have the potential to increase yields substantially. Unfortunately, the high costs may prevent small farmers from using the systems. Thus, the use of modern irrigation techniques may be restricted to production of high value crops so that the systems may be financially viable. In this work, it is given some experimental results on water use efficiencny of cotton, orange, lemon, strawberry, watermelon using different irrigation methods in the mediterranean and southeastern regions of turkey.

Global iklim değişimi ve buna bağlı olarak ortaya çıkan sorunlar yoğun bir şekilde yaşanmaya başlanmıştır. Günümüzde, bu etkilere bağlı olarak ortaya çıkan sorunlardan biriside tarımdır. İklimsel faktörler diğer sektörler gibi tarımı, buna bağlı olarak toprak, su, bitki ve atmosfer ilişkilerini de etkilemektedir. Bu değişimlerin sonucunda araştırmacılar gelecekte nasıl bir değişim olacağını kestirmeye çalışmaktadırlar. Sulama konusuyla ilgili çalışanlar içinde benzer bir belirsizlik yaşanmakta ve çeşitli kestirimler yapılmaya çalışılmaktadır. Tüm bu değişimlerin çok zor olan kestirmeleri için öncelikle iklim değişimlerinin doğru kestirilmesi gerekmektedir. Bu amaçla oluşturulmuş bir çok senaryo bulunmaktadır. Ayrıca, bu senaryolara bağlı olarak toprak, su, bitki ve atmosfer döngüsünü etkileyen her faktörün etkisi bir diğerini yakından ilgilendirmektedir. Buna bağlı olarak gelecekle ilgili kestirimlerin yapılması daha da zorlaşmaktadır. Gelecekle ilgili tahminlerin bu ölçüde zor ve karmaşık olmasına karşın çeşitli senaryolar değerlendirilmiş ve sulama yöntemlerinin nasıl olabileceği ve işletme tekniklerinde nasıl değişimler olabileceği bu bildiri de tartışılmıştır.

This study was carried out to analyse probable effects of climatic changes on cotton production and determine activity reports for thefuture under Seyhan Plain conditions in 2010. 2006 year activity reports of DIMAS Project which has been applied on Research Field of theAgricultural Structures and Irrigation Department used to determine reaction of cotton crop to water and other development factors at present andestimate reactions in the future. Terch-Rams regional climate model results used to determine future climate and Cropgro model ran within Dssat4.0.2 in the future conditions and impacts of climatic changes on cotton crop has been estimated. Depends of the CO2 enrichment and temperaturerising cotton yield has estimated 5% decreased and obtained 3.578 kg/ha. Biomass was obtained 13.979 kg/ha with increase of 8%. Biomassdecreased with temperature rising. Harvest index increased %15. It was obtained that Cropgro Model is not suitable model for estimating leaf areaindex in Lower Seyhan Plain conditions. There will be no significantly changes in cotton evapotranspiration between first flowering to harvest in thefuture. In 2070-2079 years depends of the climate change effects on cotton growth period will be short according to present days in Lower SeyhanPlain conditions., Bu çalışmada amaç; Aşağı Seyhan Ovasında gelecek yıllarda olası iklim değişikliğinin etkilerinin pamuk bitkisinin verimine, fizyolojik özelliklerine, sulamasına ve artan CO2 ile sıcaklığın meydana getirebileceği olumlu veya olumsuz etkilerin belirlenmesi olup, üretim ile ilgili geleceğe yönelik planların yapılmasıdır. Çalışmada pamuk bitkisinin, günümüz koşullarında su ve diğer gelişim etmenlerine karşı gösterdiği tepkinin eldesi ve gelecekteki iklim koşullarında meydana gelmesi olası tepkilerinin kestirimi için Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü deneme alanında yürütülmüş olan DIMAS projesinin 2006 yılı sonuçlarından yararlanılmıştır. Terch-Rams Bölgesel Atmosferik Model sonuçları kullanılarak gelecek koşullardaki iklim belirlenmiş ve Dssat versiyon 4.0.2 paket programı içerisinde bulunan Cropgro bitki benzeşim modeli gelecek yıllar için koşularak pamuk bitkisinin iklim değişikliklerine karşı tepkisi kestirilmiştir. 2070-2079 yılları arasında artan sıcaklıklar ve CO2 miktarlarına bağlı olarak pamuk bitkisinin verimi %5 azalarak 3.578 kg/ha olacağı sonucuna varılmıştır. Biyokütlenin %8'lik bir artış ile 13.979 kg/ha olacağı sonucuna varılmıştır. Gelecek koşullarda hasat indeksinin %15 azalacağı belirlenmiştir. Cropgro bitki benzeşim modelinin pamuk bitkisinde Seyhan Ovası koşullarında yaprak alan indeksinin kestiriminde uygun bir model olmadığı belirlenmiştir. 2070-2079 yılları arasında pamuk bitkisinin su tüketiminde ilk çiçek açışından hasata kadar %5 önem düzeyinde farklılık görülmemiştir. 2070-2079 yılları arasında Aşağı Seyhan Ovası'nın sulanabilir pamuk alanlarında büyüme periyodlarında azalmalar olacağı belirlenmiştir.

The effects of fresh water (ECw=0.88 dS m-1), saline water (ECw=6.5 dS m-1) and water deficit on different growth stage on fiber quality of cotton were investigated through a two-year field study. Fourteen different fiber quality characteristics were investigated. When canal water was used, the detrimental effect of water deficit on different growth stages (vegetative period VGP, flowering and boll formation FBF and opening boll OB) were apparent on ginning out turn, short conversion index, micronaire, length, count, trash area, count strength product and reflectance degree. With the use of saline water, no obvious effect of water deficit at different growth periods on fiber quality was observed. However, regardless of water deficit, spinning conversion index, strength, length, uniformity, elongation, count strength product, reflectance degree, and yellowness decreased, while micronaire, trash count, and short fiber index increased. The greatest effect of saline water stress was observed in elongation, which was reduced by about 33%. Two years data were combined and the relationship between mean soil salinity (ECe) and each fiber quality was investigated. The highest regression coefficient (r= 76.18%, p, Farklı su düzeylerinin ve farklı kalitedeki sulama sularının (kanal suyu ECw=0,88 dS m-1 ve tuzlu sulama suyu ECw=6,5 dS m-1) pamuk bitkisinin farklı gelişme dönemlerine (vejetatif dönem VGP, Çiçeklenme ve elma oluşumu, FBF ve elma açımı OB) ve lif kalitesi üzerine etkilerinin belirlenmeye çalışıldığı bu araştırma, 2 yıl süresince tarla koşullarında yürütülmüştür. Araştırmada normal sulama suyunun (ECw=0,88 dS m-1) çırçır randımanı, eğrilebilirlik indeksi, lif inceliği, lif uzunluğu, yabancı madde sayısı, yabancı madde değeri, iplik olabilirlik gücü ve parlaklık özelliklerinin farklı gelişme dönemlerindeki su kısıtlılığından olumsuz şekilde etkilendikleri belirlenmiştir. Tuzlu sulama suyunun kullanılması durumunda su kısıtlılığının farklı gelişme dönemlerinde lif özelliklerine etkisi kesin olarak ortaya konulamamıştır. Ancak su kısıtlılığına rağmen yabancı madde sayısı, lif inceliği, kısa lif indeksi artarken eğrilebilirlik indeksi, lif mukavemeti, lif uzunluğu, lif uniformitesi, lif esnekliği, iplik olabilirliği, parlaklık ve kısa lif indeksi artmıştır. Lif esnekliği tuz stresi nedeniyle lif özellikleri içerisinde en fazla azalan özellik olmuştur (%33). İki yıllık sonuçlar bir arada değerlendirildiğinde ortalama toprak tuzluluğu (ECe) ile lif özellikleri arasında farklı ilişkiler bulunmuştur. En yüksek regrasyon katsayısı ECe ve lif esnekliği arasında gerçekleşmiştir (r= %76,18 p

Sulamaya ayrılan su miktarı, kentsel kullanım ve çevre kirliliği nedeniyle giderek azalmaktadır. O nedenle sulama sistemlerinin kısıntılı su koşullarına göre planlanması ve işletilmesi önem kazanmaktadır. Böyle bir uygulama için öncelikle verim ile sulama arasındaki ilişkileri ortaya koyan kapsamlı çalışmalara gerek vardır. Anılan çalışmalar çok sayıda yöntemle ele alınabilmektedir. Bunlar içerisinde çizgi kaynaklı yağmurlama sistemi son yıllarda üzerinde en fazla durulan yöntemlerden birisi, belki de en önemlisidir. Değinilen yöntemde, parsel ortasına yerleştirilmiş tekil bir yağmurlama laterali kullanılır. Lateraller üzerinde belli aralıklarla konumlandırılmış yağmurlama başlıkları bulunur. Sistemde, lateral boyunca eş su dağılımı sağlanmasına karşın, hattan uzaklaştıkça uygulanan su miktarının yaklaşık doğrusal olarak azalması prensibinden yararlanılmaktadır. Bu çalışmada, sözü edilen sistemin planlanma ve değerlendirmesine ilişkin ilkeler verilmiş; ayrıca sınırlılıkları ve üstünlükleri gösterilmiştir.

Dondan korunmak amacıyla üstten yağmurlama, bitkiyi istenilen sıcaklıkta tutmak için bitki yüzeylerinde ince bir su filminin donmasıyla açığa çıkan enerjinin kullanımını esas alır. Tüm bitki yüzeyi su filmi ile kaplı olduğu sürece sıcaklık 0oC civarında kalır ve bitkinin dondan korunması sağlanır. Üstten yağmurlama sisteminin dondan korunmak amacıyla projelenmesinde karşılaşılan iki temel soru; yağmurlama hızı ve sulama aralığının ne olması gerektiğine ilişkindir. Bu makalede anılan iki soruya yanıt verilmeye çalışılacaktır.

Sulama randımanını yükseltmek için fasılalı sulama kullanılmasında genel işletim ilkeleri özetlenerek verilmiştir. Karık sulama, erozyona neden olmayan büyüklükte akış kullanarak minimum hacimdeki suyla ilerleme fazını tamamlanması şeklinde uygulanmalıdır. İlerleme fazından sonra kök bölgesinde sulama suyu gereksinimini karşılayacak ve aşırı yüzey akışı önleyecek şekilde planlamalıdır. İlerleme fazı sonrasında karık sulamada kullanılan üç işletim yöntemi tartışılmıştır.

Long-term field experiments were carried out between 1985 and 1988 to determine the effect of different irrigation intervals and pan coefficients on the fruit and trunk growth rates and yield of mature grapefruit trees grown in the Eastern Mediterranean Region of Turkey in a medium-light textured soil. Two different irrigation intervals (I 1 =15 and I 2 =25 days), and pan coefficients (k 1 =0.60 and k 2 =1.00) were used. Higher evapotranspiration values were obtained from the treatments with k 2 coefficient in the two irrigation regimes. The average irrigation water (IR) and evapotranspiration (Et) values were 796 mm and 1039 mm for I 1 k 2 , and 782 mm and 988 mm for I 2 k 2 , respectively. The grapefruit trees exhibited periodicity during the period of study. Results indicate that the effects of the irrigaiton programs on grapefruit yield were not significantly different. However, slightly higher yields were obtained from the frequently irrigated trees with an average of 67.3±0.164 t/ha for I 1 k 1 . In periodicity years, the yield and the number of fruits harvested decreased by 45-52% and 77-85% with respect to irrigation treatments. In normal-yield years, the average fruit weight and diameter were nearly 32% and 20% lower than in the periodicity years, and the seed number was two to four times greater than in the periodicity years. It was found that there was an inverse relationship between fruit extract and TSS (total soluble solid percentage). The fruit extract content increased to 41.9%, whereas TSS decreased to 11.1% in normal-yield years. Fruit extract and peel thickness varied during the experimental period. In the periodicity years, the average fruit extract was about 17% lower and the peel thickness was 18% higher than in normal-yield years. Both the fruit and trunk-diameter growth rates were higher in treatment I 1 k 1 than the ohers. The maximum development in trunk diameters was observed in I 1 k 1 , with 23% (above the graft) and 28% (below the graft), and 35% in terms of fruit diameter. The relationship between yield and some quality characteristics in the estimation of the yield was analyzed. The effects of various factors on the yield were determined using multiple regression analysis. The equation Y=-141.518+0.058FN-10.359NS can be used to estimate the final yield o grapefruit where FN is the fruit number, and NS is the number of segments. However, it was shown that measurement of fruit diameter during certain periods of the year can be used to predict grapefruit yield. For this purpose, the equation Y=162.681+56.819(X 16 )-17.650(X 19 )-41.100(X 20 ) can be used, where X16, X19, and X20 are the fruit diameters observed on August 15, September 30, and October 15, respectively., Deneme, Doğu Akdeniz Bölgesi’nde, farklı sulama aralıkları ve pan katsayılarının meyve ve gövde gelişim ile verim üzerine etkilerini belirlemek amacıyla, kumlu-tınlı topraklarda, 1985-1988 yılları arasında, yürütülmüştür. İki farklı sulama aralığı (I1=15 ve I2= 25 gün) ve pan katsayıları (k1=0.60 ve K2=1.00) kullanılmıştır. Sulama aralıklarında en yüksek evapotranspirasyon değerleri, k2 katsayısının kullanıldığı konudan elde edilmiştir. Konulara uygulanan ortalama sulama suyu miktarı (IR) ve evapotranspirasyon (Et) değerleri, I1k2 konusunda, 796 mm ve 1039 mm, I2k2 konusunda ise 782 mm ve 988 mm olarak saptanmıştır. Deneme yıllarında altıntop ağaçlarında peryodisite görülmüştür. Sulama programlarının altıntop verimi üzerine istatistiksel anlamda etkisi olmamıştır. Bununla birlikte, I1k1 konusundan elde edilen verim değerleri, 67.3±0.164 t/ha, diğer konulardan daha yüksektir. Peryodisite yıllarında verim ve meyve sayısı deneme konularına bağlı olarak sırasıyla 45-52% ve 77-85% oranında azalmıştır. Ortalama meyve ağırlığı ve çapı, normal verim yıllarında peryodisite yılına oranla, sırasıyla, 32% ve 20% düzeylerinde daha düşük bulunmuştur. Çekirdek sayısı ise peryodisite yıllarında 2-4 kat artmıştır. Usare miktarları ile toplam kuru madde miktarları arasında önemli ilişki saptanmıştır. Normal verim yıllarında, toplam kuru maddemiktarları, %11.1 düzeyinde azalırken, usare miktarları %41.9 oranında artmıştır. Usare miktarları ve kabuk kalınlıkları normal ve peryodisite yıllarına bağlı olarak değişim göstermiştir. Peryodisite yıllarında, ortalama usare miktarı yaklaşık %17, düşük kabuk kalınlığı ise %18 daha yüksek bulunmuştur. Meyve ve ağaç gövde çap gelişimi, diğer konulara kıyasla, I1k1 konusunda daha hızlı olmuştur. Maksimum gövde çapının olduğu I1k1 konusunda, aşı yerinin üzerinde %23; aşı yerinin altında %28 ve meyva çapında %35 gelişme olduğu belirlenmiştir. Verim ve kimi kalite özellikleri ilişkileri, toplam verim kestiriminde kullanılmıştır. Farklı öğelerin verim üzerine etkileri, çoklu doğrusal analizlerle belirlenmiştir. Hasattaki verim değerlerinin belirlenmesinde meyve ve dilim sayısı ilişkilerini veren Y=-141.518+0.058FN-10.359NS eşitliği elde edilmiştir. Diğer yandan, gelişme dönemi boyunca ölçülen meyve çap gelişimi de, verimin kestiriminde kullanılmıştır. Sonuçta farklı zamanlarda, (X16: 15 Ağustos; X19:30 Eylül ve X20: 15 Ekim), ölçülen meyve çapı-verim ilişkisini veren Y=162.681+56.819(X16)-17.650(X19) -41.100(X20), eşitliği bulunmuştur.