Search

This study aimed to examine the effect of the change in energy prices on inflation rates in Turkey and to emphasize the importance of energy production based on Turkey's dependence on energy imports. For this purpose, the annual percentage change in electricity, gas, and other fuels (%) to represent energy inflation and the annual percentage change (%) of consumer price index to rep-resent inflation rates were used in the study, using monthly data between 2003:01 and 2021:11. Considering that there may be structural breaks in the variables, Bai-Perron Multiple Breakage analysis was performed first on the series. After detecting the structural breaks, the stationarity of the series was examined by Narayan and Popp (2010) Double Break Unit Root Test before pro-ceeding to the cointegration analysis. Considering that the variables are not stationary at their levels, the cointegration test was started. In this direction, the Gregory and Hansen (1996) test, which takes into account the single break, and the Hatemi-J (2008) test, which takes into account the two breaks, were used to determine the long-term relationship of the variables. As a result of the analysis, it was concluded that the variables act together in the long run., Bu çalışmada Türkiye’de enerji fiyatlarındaki değişimin enflasyon oranları üzerindeki etkisini ince-lemek ve bu bağlamda Türkiye’nin enerji ithalatına bağımlı olmasından yola çıkarak enerji üre-timinin önemi üzerinde durmak amaçlanmıştır. Bu amaçla çalışmada, 2003:01–2021:11 dönemi arasındaki aylık veriler kullanılarak enerji enflasyonunu temsilen elektrik, gaz ve diğer yakıtların yıllık yüzde değişimi (%) ve enflasyon oranlarını temsilen ise tüketici fiyat endeksinin yıllık yüzde değişimi (%) değişkenleri kullanılmıştır. Değişkenlerde yapısal kırılmaların olabileceğinden hare-ketle serilere öncelikle Bai-Perron Çoklu Kırılma analizi yapılmıştır. Yapısal kırılmaların tespitinin ardından eşbütünleşme analizine geçmeden önce serilerin durağanlığı Narayan ve Popp (2010) Çift Kırılmalı Birim Kök Testi ile incelenmiştir. Değişkenlerin seviyelerinde durağan olmamaların-dan hareketle eşbütünleşme testine geçilmiştir. Bu doğrultuda değişkenlerin uzun dönemli iliş-kisinin tespit edilmesinde tek kırılmayı dikkate alan Gregory ve Hansen (1996) Testi ile iki kırılmayı dikkate alan Hatemi-J (2008) Testi yapılmıştır. Analizler sonucunda değişkenlerin uzun dönemde birlikte hareket ettiği sonucuna ulaşılmıştır.

In many countries, the implementation of expansionary fiscal policies in the short term has been necessary to overcome the economic recession and contractions that occurred in certain years. Accordingly, it is believed that the SCT discounts applied in certain periods have a stimulating and accelerating effect on the market. As a matter of fact, there is no difference between domestic and imported cars in the SCT discounts in the automobile market. The fact that consumers prefer mostly imported products among domestic and imported products causes market expansion to be import-oriented in the Turkish economy. In this respect, instead of implementing demand-based policies in eliminating market shortage, domestic producers should be encouraged to use more domestic inputs and incentives should be applied to reduce the costs of these producers. In this study, the impact of SCT discounts is evaluated by considering Turkey's economy within the scope of the automotive sector., Birçok ülkede belli yıllarda ortaya çıkan ekonomik durgunluk ve daralmaları aşmada kısa dönemde genişletici maliye politikalarının uygulanmasını gerekli kılmıştır. Bu doğrultuda belli dönemlerde uygulanan ÖTV indirimlerinin çarpan ve hızlandıran etkisiyle piyasayı canlandırıcı etkilerinin olduğu düşünülmektedir. Nitekim otomobil piyasasında ÖTV indirimlerinde yerli ve ithal otomobil ayrımı yapılmamaktadır. Türkiye ekonomisinde tüketicilerin yerli ve ithal ürünler arasında çoğunlukla ithal olanları tercih etmeleri piyasa genişlemesinin ithalat eksenli olmasına yol açmaktadır. Bu bakımdan piyasa darlığını gidermede talep eksenli politikalar uygulamak yerine yerli üreticilerin bir yandan daha çok yerli girdi kullanmalarının teşvik edilmesi, diğer yandan da bu üreticilerin maliyetlerini düşürücü teşvikler uygulanması gerekir. Bu çalışmada Türkiye ekonomisi otomotiv sektörü kapsamında ele alınarak ÖTV’nin etkileri değerlendirilmektedir.

Buçalışmada, 1980-2016 dönemi Türkiye ekonomisinde gerçekleşen ekonomik krizlerinsosyal etkileri boşanma, evlenme ve intihar kapsamında anlık ve gecikmeli dönemleritibariyle analize tabi tutulmuştur. En Küçük Kareler Yöntemi ve Wald testindenyararlanılarak gerçekleştirilen analiz sonucunda, ekonomik krizlerin boşanma veintihar sayıları üzerindeki anlık etkisi istatistiki olarak anlamlıbulunmuştur. Sonuçlara göre, ekonomik krizlerin boşanma ve intihar sayısını arttırdığı,evlenme sayısını ise etkilemediği tespit edilmiştir. Bununla birlikte, sözkonusu etkinin gecikmeli dönemler kapsamında üç değişken için de artış yönündeolduğu gözlemlenmiştir. Bulgulara göre, boşanma ve intihar sayılarının krizlerinetkisiyle hem t döneminde hem de gecikmeli dönemler itibariyle artış göstermesi,evlenme sayısının ise bireylerin evlenme kararlarını geciktirmesi sonucugecikmeli olarak artması dikkat çekmektedir. Bu bağlamda ekonomik krizlerinsosyal açıdan olumsuz bir uyarıcı niteliği taşıdığı söylenebilecektir. Krizler,özellikle toplumun temel yapı taşı olan aile kurumunun sarsılmasına vebireylerin intihara sürüklenmelerine neden olması açısından önem arzetmektedir. Bu açıdan kriz dönemlerinde sıklıkla gözlemlenen söz konusu negatifsosyal sonuçların azaltılmasına yönelik politika önlemlerinin arttırılmasıgerekmektedir. Nitekim aile ve yaşam dinamiklerinin sağlamlaştırılabilmesiadına krizlerin bireyler üzerindeki yıkıcı etkilerinin azaltılabilmesi ekonomipolitikalarının da etkinliğine bağlıdır.

ÖZ: Enflasyon, tüketim ve tasarrufdeğişkenlerinin ekonomilerin temel dinamiklerinden olduğu bilinmektedir. Ancakbu değişkenler arasındaki etkileşim ve neden-sonuç ilişkileri ekonomikkonjonktüre bağlı olarak değişiklik gösterebilmektedir. Nitekim birbiriüzerindeki etkileri kalkınma politikaları açısından oldukça önemli olan budeğişkenlerin eşbütünleşik olup olmadıkları ve nedensellik ilişkilerinin yönüsıklıkla araştırılmaktadır. Bu çalışmada, 1980-2016 dönemi itibariyle Türkiyeekonomisinde enflasyon, tüketim ve tasarruf değişkenleri arasındaki eşbütünleşmeve neden-sonuç ilişkisi Engle-Granger eşbütünleşme testi ve hata düzeltmemodeline dayalı nedensellik yöntemiyle araştırılmıştır. Engle-Granger analizisonucunda, değişkenlerin eşbütünleşik olduğu, başka bir ifadeyle ilgilideğişkenlerin uzun dönemde birlikte hareket ettikleri belirlenmiştir. Nedensellikanalizi sonuçları ise, kısa dönemde enflasyondan tüketim ve tasarrufa doğru tekyönlü bir nedensellik ilişkisi olduğunu göstermiştir. Bununla birlikte uzundönem sonuçlarına göre, enflasyon ile tüketim ve enflasyon ile tasarrufarasında karşılıklı nedensellik ilişkisinin olduğu gözlenmiştir. Bu bağlamda enküçük kareler yöntemi sonuçlarına göre, enflasyon ile tasarruflar arasındadoğru, tüketim arasında ise ters yönlü bir ilişki söz konusudur.

Kriz beklenmeyen , işletmeler için ani bir şekilde ortaya çıkan bozukluklar olarak tanımlanmaktır. Bu sebepten ötürü işletmeler, faaliyetlerinin ciddi biçimde kesintiye uğramaması için, bu kritik durumları başarılı ve etkili bir şekilde yönetebilmelidir. KOBİ’ler bir ülke ekonomisinin yapı taşlarını oluşturmaktadır. KOBİ’ler sahip oldukları bir takım özelliklerden dolayı finansal krzileri çok kolay atlatabildikleri gibi, bazen durum tam tersi olup KOBİ’lerin yok olmasına sebebiyet verebilmektedir. Araştırma da yöntem olarak anket yöntemi kullanılmıştır. Sorular 5’li likert ölçeği yöntemi kullanılarak hazırlanmıştır. Araştırma 30 KOBİ kullanılarak yapılmıştır. Araştırma da amaç finansal krizlerin Rize ilinde ayakkabı sektöründe faaliyet gösteren KOBİ’ler üzerindeki etkisinin ölçülmesidir. Araştırma sonucunda ulaşılan bulgular göstermiştir ki finansal krizlerin Rize ilinde ayakkabı sektöründe faaliyet gösteren Kobiler üzerinde etkisi çok azdır. KOBİ’lerde yaşanılan finansal daralmaların nedenin farklı ekonomik etkenlere bağlı olduğu da araştırma da ulaşılan sonuçlar arasındadır.

Özet: Bu çalışmada, Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) tarafındanhazırlanan 2002 yılı Girdi-Çıktı Tablosu kullanılarak sektörlere ait istihdamçarpanları hesaplanmış ve ekonomideki nihai talep artışları karşısındasektörlerin istihdama duyarlılıkları analiz edilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre,istihdama en çok katkısı olan sektörler genel anlamda hizmetler ve madenciliksektörü olduğu görülmektedir. Ancak madenciliğin alt dalları olan uranyum,toryum, petrol ve doğal gaz ile kok kömürü ve petrol ürünleri üretimi istihdamaen az katkı sağlayan sektörler arasındadır.Anahtar Kelimeler: Türkiye Ekonomisi, Girdi-Çıktı, İstihdamAbstract: In this study, by using the Input-Output table 2002 preparedby State Institute of Statistics (SIS), the employment multipliers of the sectorsare calculated and sensitivity of sectors toward increases of final demand ineconomy are analysed. In respect of the results, the sectors, being the mostcontribution on employment, are service and mining sector. But somesubdivision of mining as “mining of uranium and thorium ores”, “extraction ofcrude petroleum and natural gas”, “manufacture of coke, refined petroleumproducts and nuclear fuels” are sectors contributing on the employment at least.Keywords: Turkish Ekonomy, Input-Output, Employment

Özet: Çekim modeli, adını, Newton’un “yerçekimi kanunu”ndanalmaktadır. Buna göre iki madde arasındaki çekim kuvveti, maddelerinkütleleriyle doğru orantılı, aralarındaki mesafenin karesiyle ters orantılıdır.Model dış ticarete uyarlandığında iki ülke arasındaki ticaret hacmi, ülkelerinmilli gelirleriyle doğru orantılı, aralarındaki mesafeyle ters orantılı olarakdeğişir. Bu çalışmada, çekim modeli, Türkiye’nin ihracatı üzerineuygulanmıştır. Modelde 46 ülke ve 1994–2007 arasını kapsayan 14 yıllık panelveri yer almıştır. Kullanılan bağımsız değişkenler, Türkiye’nin ve diğerülkelerin GDP’leri, nüfusları, ülkelerin başkentlerinin Ankara’ya uzaklıkları,Gümrük Birliği ve ortak sınır kukla değişkenleridir. Bağımlı değişken iseTürkiye’nin ihracatıdır. Model tahmin edildiğinde, Türkiye ve diğer ülkelerinGDP’leri beklendiği gibi pozitif işaretli ve anlamlı çıkmıştır. Türkiye’nin vediğer ülkelerin nüfus değişkenlerinin katsayılarının anlamsız olduğubulunmuştur. Mesafe değişkeninin katsayısı ise beklenen negatif işarete sahiptirve anlamlıdır. Gümrük Birliği’nin ve ortak sınırın, Türkiye’nin ihracatı üzerindeanlamlı etkileri bulunamamıştır.Anahtar Kelimeler: Çekim modeli, panel veri, TürkiyeAbstract: The gravity model takes its name from Newton’s “TheGravity Theory”. According to this theory, the attraction force between twoobjects is proportional to their masses and inversely proportional to squareddistance between them. As the model adopted to international trade, the tradevolumes between two countries are proportional to their GDP and inverselyproportional to distance between them.In this study, the gravity model wasapplied to Turkey’s export. The model includes panel data covering time seriesdata from 1994 to 2007 for 46 countries. The explanatory variables are Turkey’sand its partner countries’ GDP, their populations, partner countries capitalsdistance to Ankara and Custom Union and common border dummies. Thedependent variable is Turkey’s export. According to estimation of the model,Turkey’s and partner countries GDP’s coefficients had positive sign and weresignificant as expected. Both of Turkey’s and partner countries populationscoefficients were insignificant. The coefficient of distance variable wassignificant and had negative sign as expected. Costum Union and commonborder have not significant effect on the Turkey’s export.Keywords: Gravity model, panel data, Turkey

In this study, our purpose is to determine the various issues of nut producers in Samsun; this city is the one of the most important city of the haselnut produce on the world. It has been applied 320 surveys to these farmers. In the solution of these problems, even the causes arising from the world conditions are restrict the policies; it is possible to increase the productivity and added value of the haselnut producers. So, it may increase the economic utility of this sector to the region and the county that Turkey is the monopolistic position in this sector., Bu çalışmada dünyada en önemli üretici konumundaki Türkiye’de , Samsun ilinde uygulanan 320 anketle üreticilerin muhtelif sorunları belirlenmeye çalışılmıştır. Bu sorunların çözümünde, dünya koşullarından kaynaklanan nedenler uygulanacak politikaları sınırlasa da, arz cephesinden kaynaklanan sorunların çözümü için verimliliği ve katma değeri artırıcı politikaların geliştirilmesi mümkündür. Böylece tekelci konumda olduğumuz bu sektörün hem bölge hem de ülke ekonomisine sağlayacağı ekonomik katkılar artırılabilir.

Ekonomik İşbirliği Teşkilatı(ECO) Türkiye, İran ve Pakistan arasında 1985 yılında kurulmuş bölgesel bir örgüttür. 1992 yılında yedi yeni üye ülkeyi de bünyesine alarak genişlemede bulundu. Bu üyeler Afganistan, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Türkmenistan ve Özbekistan’dır. Bu çalışmanın temel amacı dış ticarette Türkiye’nin ECO bölgesinde sahip olduğu karşılaştırmalı üstünlükleri analiz etmektir. Türkiye’nin karşılaştırmalı üstünlüklerini tespit etmede SITC sınıflandırılması, Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlükler İndeksi, Grubel-Lloyd İndeksi ve İhracat Benzerlik İndeksi kullanılmıştır. Analiz sonuçlarında, Türkiye’nin ECO bölgesi ile olan ticaretinde SITC sınıflandırılmasına göre bazı sektörlerde karşılaştırmalı üstünlüğünün bulunduğu tespit edilmiştir. Bu sektörler şunlardır: “Hayvansal, Bitkisel Katı ve Sıvı Yağlar, Mumlar”, “Makineler ve Taşıt Araçları”, “İçki ve Tütün”, “Çeşitli Mamul Eşya”, “Başka Yerde Belirtilmeyen Kimya Sanayi ve Ürünleri” ve “Canlı Hayvanlar ve Gıda Maddeleri”. Türkiye’nin “Akaryakıt Hariç Yenilmeyen Hammaddeler” ve “Mineral Yakıtlar, Yağlar ve Alkali Ürünler” sektöründe ise karşılaştırmalı üstünlüğü bulunmamaktadır. Türkiye’nin “Başlıca Sınıflara Ayrılan İşlenmiş Mallar” sektöründe karşılaştırmalı üstünlüğü marjinal sınırlar arasında yer almaktadır. Türkiye ile ECO bölgesi arasındaki ticarette sadece iki sektörde ticaret endüstri-içi ticaret şeklinde yapılmaktadır. Bu sektörler “Hayvansal, Bitkisel Katı ve Sıvı Yağlar, Mumlar” ve “Başlıca Sınıflara Ayrılan İşlenmiş Mallar”dır. Diğer sektörlerin tamamında ticaret endüstriler-arası ticaret şeklinde sürdürülmektedir. ECO bölgesi içerinde Türkiye’nin ihracat yapısı en fazla Pakistan’ınkine benzemektedir, Economic Cooperation Organization (ECO) is a regional organization established in 1985 by Turkey, Iran and Pakistan. In 1992, ECO was expanded to include seven new members, namely Afghanistan, Azerbaijan, Kazakhstan, Kyrgyzstan, Tajikistan, Turkmenistan and Uzbekistan. The basic purpose of this study is to analyze the comparative advantages of Turkey in the ECO region. To reveal comparative advantage of Turkey, the SITC classification, the Revealed Comparative Advantage Index, the Grubel-Lloyd Index, and the Export Similarity Index were used. According to SITC classification, Turkey’s trade with the ECO region has got comparative advantage in some sectors. These sectors are “animal and vegetable oils, fats and waxes”; “machinery and transport equipment”; “beverages and tobacco”; “miscellaneous manufactured articles”; “chemicals and related products”; and “food and live animals”. On the other hand, Turkey does not have comparative advantage in “food and live animals” and “mineral fuels, lubricants and related materials” sectors. Turkey’s comparative advantage in “manufactured goods classified chiefly by material” is in the marginal limits. In trade between Turkey and the ECO region, intra-industry trade is done in only two sectors. These are “food and live animals” and “manufactured goods classified chiefly by material”. In all other sectors, trade is maintained in the form of inter-industry trade. Within the ECO region, Turkey’s export structure is very similar to Pakistan’s export structure

Son yıllarda küreselleşmeyle birlikte göçmen hareketliliği de artış göstermiştir. Buna bağlı olarak göçün, özellikle ikili ticaret üzerindeki etkilerini ortaya koymaya yönelik çalışmalar hız kazanmıştır. Literatürde uluslararası göçün, çeşitli kanallar aracılığıyla uluslararası ticareti olumlu yönde etkilediğine dair bulgulara rastlanılmıştır. Bu çalışmada, Türkiye’den diğer ülkelere giden göçmen sayısının, Türkiye’nin söz konusu ülkelere yaptığı ihracatı etkileyip etkilemediği, etkiliyorsa bu etkinin yönünü belirlemek amaçlanmaktadır. Bu amaçla, 2009 yılı için, 500’den fazla T.C vatandaşına sahip ülkeler ve o ülkelere yapılan tüketim malı ihracatı verileri kullanılarak yatay kesit analizinden yararlanılmaktadır. Sonuçlar, Türkiye’den diğer ülkelere giden göçmen sayısındaki artışın, tercih etkisi kanalıyla, söz konusu ülkelere yapılan tüketim malı ihracatını artırdığını göstermektedir.

Avrupa’da bir birlik yaratma düşüncesi bu kıtada devletlerin ortaya çıkması kadar eskidir. AB’nin nihai amacı siyasi bütünleşmedir. Bu bağlamda ortak dışişleri ve savunma politikası (ODSP) siyasi bütünleşmenin gerçekleşmesine katkı sağlayacak belki de en önemli unsur olmaktadır. Birliğin II.dünya savaşından sonra gerek mevcut üyeler arasındaki entegrasyon derecesi gerek genişleme konusunda elde ettiği başarıdan, daha çok ekonomik boyutuyla bahsedilmektedir. Aynı başarının siyasi bütünleşme ve ODGP’de gösterilmediği görülmektedir. Bu konuda üye ülkelerin daha fazla gayret göstermeleri ve kurumsallaşmayı ileri götürerek yetkilerin uluslar üstü otoriteye devri konusunda tüm ülkelerin mutabakatı gerekmektedir. Siyasi bütünleşme ve ODGP’de mutabakat sağlanmadan AB’nin dünya platformunda istediği konuma kavuşması mümkün değildir.

Türkiye’deki bölgeler arasında ekonomik ve sosyal kriterler açısından büyük farklılıklar bulunmaktadır. Bölgeler arasındaki bu farklılıklar çok ciddi problemlerin ortaya çıkmasına zemin hazırlamıştır. Bu çalışmada bölgeler arasındaki sosyo-ekonomik farklılıkların hangi bileşenlerden oluştuğu saptanmaya çalışılmıştır. İstatistiki Bölge Birimlerlerine (Düzey-1 İtibariyle) ait veriler ele alınarak değişkenler arasındaki bağımlılık yapısını ortadan kaldırmak, boyut indirgemek, gelişmişlik dereceleri birbirine yakın olan bölgeleri görmek ve yorum yapmak için çok değişkenli analiz yöntemlerden Temel Bileşenler Analizi yöntemi kullanılmıştır.

Bu çalışmada, “gölge değişkenli” ekonometrik modeller ile Gümrük Birliği (GB)’nin Türkiye’nin Avrupa Birliği (AB) ülkeleri (12) ile olan dış ticaretine etkileri GB anlaşması öncesi ve sonrasındaki tüm ekonomik koşulların sabit olduğu varsayımıyla araştırılmaktadır. GB anlaşması kapsamı dışında bulunan tarım sektörü dolaylı etkileri ihtimali üzerine analize dahil edilmiştir. 1985-2005 yılları arasındaki dış ticaretin incelendiği analiz sonucunda GB’nin Türkiye’nin AB (12) ülkeleri ile olan dış ticaretini arttırıcı bir etkiye sahip olduğu bulunmuştur.

Bu çalışmada, Devlet İstatistik Enstitüsü(TÜİK) tarafından hazırlanan 1973-1998 yılları arasındaki 6 adet Girdi-Çıktı Tablosu kullanılarak; sektörlere ait üretim çarpanları hesaplanmış ve ekonomideki nihai talep artışları karşısında sektörlerin yapısal bağınlaşmaları analiz edilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre, Türkiye’de 1980 öncesinde tarım sektöründe yapısal bağınlaşma yüksek iken, 1980 sonrasında sanayi sektörünün ön plana çıktığı görülmüştür. Ancak, özellikle 1990 sonrasında bu sektörün alt dallarının gelişimi daha çok tarıma dayalı sanayi sektöründe yapısal bağınlaşmanın yüksek olması şeklinde kendini göstermiştir.

Dengesiz gelişme yaklaşımına göre , iktisadi gelişme ile birlikte belirli bölgelerin ya da merkezlerin ön plana çıkması, bu bölgelerin zamanla diğer bölgelerin gelişmesi ya da gerilemesine yol açması muhtemeldir. İşleyen bu süreç, serbest piyasa mekanizması içerisinde gelişmenin zamanla tüm bölgelere yayılmasını ve böylece ülkelerin aynı zamanda genel kalkınma düzeylerinin ileri gitmesini beraberinde getirir. 1987-2001 dönemini kapsayan zaman serisi GSYİH verilerine göre Türkiye’de gerek bölge ve gerekse iller arasındaki gelişme ilişkilerinde, gelişmiş bölgeler diğer bölgeleri mutlak anlamda geri bırakmamaktadır. Diğer bir ifadeyle bütün bölgelerin GSYİH verileri, zaman içerisinde aynı yönde hareket etmekte ve aralarında yüksek ve anlamlı korelasyonlar bulunmaktadır. Ancak bölge ve iller arasındaki gelişme farklılıkları da azalmamakta, hatta göreceli olarak artmaktadır. Bunun nedeni, zaman serisi verileri kullanılarak elde edilen uzun dönemli ortalama büyüme oranlarının farklı büyüklüklere sahip olmasıdır. Geri kalmış bölgeler düşük büyüme oranlarına sahip iken, gelişmiş bölgeler daha yüksek büyüme oranlarına sahiptir. Buna göre Türkiye’de bölgelerarasında gelişme düzeyi itibariyle bir ıraksama sürecinin yaşandığını ifade edebiliriz. Ayrıca, uzun dönemde bölge ve iller arasında merkezden çevreye doğru bir gelişme yayılımı da izlenememektedir. Bu da ülkede bölgesel gelişme farklılığı sorununun daha da derinleşmesine yol açmaktadır.

Türkiye 1980 öncesinde ithal ikameci sanayileşme stratejisi izlerken, 1980 sonrasında dışa açık politikalar izlemeye başlamıştır. Bu çalışmada DİE’nin yayınladığı 1973, 1979, 1985, 1990, 1996 ve 1998 yılları Girdi-Çıktı Tabloları kullanılarak Türkiye’de sektörlerin ithalata bağımlılıkları ölçülmüştür. Elde edilen sonuçlara göre, ekonomide kilit konumdaki imalat sanayinde yer alan sektörlerde, gerek 1980 öncesi ve gerekse 1980 sonrasındaki dönemde ithalata bağımlık yüksektir ve bu yükseklik dalgalanarak sürmektedir.

Gelir dağılımı ve gelir dağılımında adaletin sağlanması, gerek Türkiye, gerekse dünya üzerinde yer alan diğer ülkeler için sosyoekonomik açıdan oldukça önemli olgulardan biridir. Arzettiği öneme rağmen konu ile ilgili olarak yapılan çalışmaların yetersizliği, dağınıklığı ve uygulamalı çalışmaların sık aralıklarla yapılmamasının yamsıra, bölgesel nitelikte kapsamlı araştırmaların olmamasına paralel olarak bu araştırmaya yönelinmiştir.Bu çalışmada Türkiye ’de ve Erzurum İl merkezinde gelir dağılımındaki değişmeler ele alınmıştır. Elde edilen bulgular Erzurum'daki gelir dağılımının Türkiye'ye göre daha bozuk olduğunu göstermiştir. Ayrıca Türkiye ’de gelir dağılımında 1994 'ten 2002 'ye kadar az da olsa bir iyileşme yaşanırken, Erzurum 'da gelir dağılımı daha da bozulmuştur.

Ph.D.Thesis THE DETERMINANTS OF EXPORTS An Application to the Turkish Manufacturing Industry Alaattin KIZILTAN Supervisor: Prof.Dr. Cevat Gemi 1996, Pages: 160 Jury: Prof.Dr. Cevat Gemi Meeting the foreign exchange needs and increasing the manufacturing exports to realize the structural change of the economy are of essential importance. Until the 1980's, Turkey followed the strategies aiming to balance foreign exchange deficit and foreign exchange revenues. After 1980, different measures were taken in order to stabilize internal and external balance. Some important progresses have been made in the manufacturing export as a result of the changes in trade policy. However, it has been found out that these developments occured by increasing existing capacity rather than making new investments. For this reason, export growth has slowed down after late 1980's and it hasn't changed the economic structure at desired level. In this study, the three basic variables being dominant in Turkish manufacturing exports in the short term and in the long run have been determined; the real exchange rates, the domestic production level, and the world demand. The experiments via ADF test methodology of the time-series used in this study indicate that the level values are not stationary. By using the same test, we have also found out that the series are combined together. In this case, using log-linear model, we have estimated using OLS level values. These estimates which also give long-run elasticities include 1968-79, 1980-93, and 1968-93 periods. According to the results obtained the real exchange rates, the domestic production level, and the world demand have a significant effect upon the Turkish manufacturing exports. However, the most important of all these effects are the world demand before 1980 and the domestic production level after 1980. Although the sector results are different, it can be stated, in general, that the best way of increasing the Turkish manufacturing exports is to increase the production level. On the other hand, according to the Chow test applied, the export relationship between these two periods is the same as a whole. Moreover, the short-run effects of the exogenous variables as well as the long- run relationship amoung the level values of time-series have been estimated by means of `error correction model`. As a matter of fact, the estimation results suggest that the tree variables mentioned above have short-run effects in exports. The highest effect is of the domestic production level, while the lowest effect comes from the world demand. In addition, the short-run relationship does not change significantly between pre-1980 and post-1980 periods. 147

VI SUMMARY Economic entegration movement has been realized naturaly in the world scale as a result of adopting liberal policies and gold-money system till the World War-I. After the World War-I I., with the politic and economic effects of the war, came economic entegration tendecies out in the world and regional level. One of the most important results of regional entegration tendecies is setting up EC. In the circle, Turkey had given preference to develop if s relations with the European Community (EC) aiming the exact membership of the Community. Thus, for being an exact member of EC, Turkey applied in 14 April 1987, but EC has stated that it wouldn't be suitable to investigate the application before 1993. On the other hand, the Community made it's last widenness including Greece in early 1981 and Spain and Portugal in early 1986. The main reason directs countries towards economic entegration is the desire of making use of adventages of a larger market. The base of the adventages is consist of obtaining affluence increases thanks to optimum research division given by comparative advantages. However, to get the expected benefits from economic entegration, the countries will be a part of entegration, not to be in the different development levels. Otherwise, production factors glide to the developed country and the difference of economic development increases for that country. Those countries, consisting the entegration, should have similiar economic and politic systems to get the expected benefits from the entegration. It's necessery to have a certain economic level, free-market system and democracy in politic to be realised the exact membership of a candidate country to the EC the best example of economic entegration at the regional level. Greece, Spain and Portugal had been in a worse stuation than the Community economically before joined it. Then, there is no a definit limit for being economicly developed to be accepted to the Community. If so, the condidate country should be developed economicly as much as these conutries. But, the distinction of economic development between Turkey and EC is bigger than it was between those there countries and the Community. This is a negative factor for Turkey in it's application to the community. Moreover, some other factors had come out while Turkey applied to the EC have effected the exact membership of Turkey negatively. These are: Politic factors have realised in Turkey, the exact membership applications of some other countries (such as Cyprus, Malta, Austria, Switzerland), the mono-market procces of the Community, the problems have taken place because of last wideness and the recent changes in the Eastern Block Countries... 156