Search

Bu çalışmada, sınav çizelgeleme problemi için hedef programlama tabanlı bir çözüm yaklaşımı önerilmektedir. Yakın tarihli başka bir çalışma kapsamında çeşitli kriterler dikkate alınarak sınavların zaman dilimlerine atanması için bulanık mantık ve hedef programlama tabanlı bir yaklaşım geliştirilmiştir. Bu çalışmada ise sınav çizelgesinin tamamlanması amacıyla zaman dilimlerine atanmış olan sınavların, sınıf ve gözetmen atamalarının yapılması için iki aşamalı öncelikli hedef programlama tabanlı bir yaklaşım kullanılmıştır. Geliştirilen yaklaşımda, söz konusu hedef programlama modelleri ardışık olarak çözülerek, problem boyutunda azalma ve çözüm süresinde iyileşme sağlanması amaçlanmıştır. Önerilen yaklaşım, gerçek bir sınav çizelgeleme problemine uygulanmıştır. Elde edilen çizelgenin gerçek hayattaki çizelgeyle derslik kapasite kullanım oranları, toplam kullanılan derslik ve buna bağlı olarak gözetmen sayıları gibi çeşitli performans kriterleri açısından karşılaştırılması sonucunda önerilen yaklaşımın daha iyi sonuçlar ürettiği görülmüştür. Çalışma kapsamında, gözetmen tercihlerinin ve gözetmen başına sınav sürelerinin de dikkate alınmasıyla, gözetmenler için uygunluk ve iş yükü dengesinin de iyileştirilmesi sağlanmıştır. Buna ek olarak, atamaların gerçekleştirilme süreleri açısından da uzun süreler gerektiren gerçek-hayat problem çözüm süreci ile karşılaştırıldığında, önerilen yaklaşım kullanılarak çok daha kısa sürede atamalar gerçekleştirilebilmektedir., In this study, a goal programming-based solution approach is proposed for exam timetabling problem. A fuzzy logic and goal programming-based approach is developed in a recent study for assigning exams to time slots considering some criteria. In this study, to complete the exam schedule, classroom and proctor assignments are performed for the exams assigned to time slots earlier using a two-phase preemptive goal programming-based approach. By solving the corresponding goal programs consecutively, it is aimed at decreasing problem size and improving solution time. Proposed approach is illustrated with a real-life problem. Comparing the resulted exam schedule with the real-life exam schedule in terms of some performance criteria, such as classroom utilizations, total number of classrooms and thus the number of required proctors, yields that the proposed approach produces better results. Considering proctor preferences and exam durations per proctor, it is also possible to improve proctor satisfaction and balance their workloads. Additionally, compared with the long durations spent for performing the allocations in the real-life problem, it is possible to perform the allocations much shorter time periods using the proposed approach.

Disaster operations management is carried out in a chaotic environment under uncertainty and time pressure. Therefore, it is necessary to use information and communication technologies in the decision making processes. In this study, a standalone decision support system is developed for temporary-disaster-response facilities allocation for relief supplies distribution as one of the important problems in disaster operations management. The decision support system consists of three main components as its database, decision engine and user interface. It is noted that the decision support system allows decision makers to allocate temporary-disaster-response facilities under many different disaster situations by utilizing a scenario-based approach. Thus, disaster operations managers are given the opportunity to create different scenarios and analyze the results that will help them make critical decisions before and during the disaster. In the scenario definition process, in addition to taking into account different values of affected population rate and planning period, some model configurations consisting of the combinations of various problem parameters are also defined. Although it is illustrated with a specific example case in this paper, the flexibility of the system allows its users to consider other cases with different scenarios. Due to the user-friendly interface of the decision support system, reports of the results obtained for various disaster scenarios are presented to the user in an understandable way. The proposed system might be a useful tool to help decision makers in allocating temporary-disaster-response facilities for relief supplies distribution., Afet operasyonları yönetimi, belirsizlik ve zaman baskısı altında kaos ortamında gerçekleştirilmektedir. Dolayısıyla, karar verme süreçlerinde bilgi ve iletişim teknolojilerinin kullanılmasına ihtiyaç duyulmaktadır. Bu çalışmada, afet operasyonları yönetimindeki önemli problemlerden birisi olan yardım malzemesi dağıtımı amacıyla geçici-afet-müdahale tesisleri yerleşimi için bağımsız çalışabilen bir karar destek sistemi geliştirilmiştir. Geliştirilen karar destek sistemi; veri tabanı, karar mekanizması ve kullanıcı arayüzü olmak üzere üç ana kısımdan oluşmaktadır. Karar destek sistemi ile senaryo-tabanlı bir yaklaşım kullanılarak farklı afet-sonrası durumlarındaki olası belirsizlikleri dikkate alarak geçici-afet-müdahale tesisleri yerleşimi yapılabilmesi sağlanmaktadır. Böylelikle, afet operasyonları yöneticilerinin afet öncesinde ve esnasında kritik kararları almalarında yardımcı olacak farklı senaryoları oluşturmalarına ve sonuçlarını analiz etmelerine imkan sunulmaktadır. Senaryo tanımlama sürecinde, farklı etkilenen nüfus oranı ve planlama periyodu değerlerinin dikkate alınmasına ek olarak, çeşitli problem parametrelerinin kombinasyonundan oluşan model konfigürasyonları tanımlanmaktadır. Makale kapsamında sunulan örnek bir afet durumu ile uygulama yapılmış olmakla birlikte, sistemin esnekliği istenen sayıda farklı afet durumu için farklı senaryolar altında kullanılabilmesine olanak sağlamaktadır. Karar destek sisteminin kullanıcı-dostu arayüzü sayesinde çeşitli afet senaryoları için elde edilen sonuçlara ait raporlar kullanıcıya anlaşılır bir şekilde sunulmaktadır. Geliştirilen sistemin yardım malzemesi dağıtımı amacıyla geçici-afet-müdahale tesisleri yerleşiminde karar vericiler için kullanışlı bir araç olabileceği düşünülmektedir.

Günümüzde küresel ve bölgesel ölçekte fosil tabanlı yakıtların kullanımı ve yapılaşma faaliyetlerinin canlı yaşam alanlarının bozulmasına neden olan, tüm dünyada etkili iklimsel ve çevresel sonuçları bulunmaktadır. Bu nedenle yapıların bütün yaşam döngüsü boyunca çevresel etkileri azaltacak sürdürülebilir özelliklere sahip olması önemlidir.Suriye iç savaşı sonrası birçok mülteci Türkiye' ye sığınmıştır. Ani nüfus artışı, kaynak sıkıntısı gibi birçok çevresel sorunu da beraberinde getirmiştir. Acil durumlarda hızlı bir şekilde barınma ihtiyacının karşılanabilmesi, doğal kaynakların sınırlı oluşu sebebiyle çözüm olarak kendi enerjisini üretebilen ve kendine yetebilen ekolojik bir yerleşim yeri tasarlanması düşünülmüştür. Bu düşünce ile ekolojik yerleşim yeri oluşturmak amacıyla örnek ve literatür taraması yapılmış ve sürdürülebilir ekolojik yerleşim kriterleri belirlenmiştir. Çalışma yeri olarak, konumu ve istihdam sağlaması sebebiyle tercih edilen ve gün geçtikçe ikamet eden mülteci sayısı artan Kocaeli ili seçilmiştir. Ekolojik yerleşim kriterleri doğrultusunda Kocaeli' de yaşayan Suriyeli mültecilerin barınma sorunlarını ve çevre bilincini anlamak amacıyla anket çalışması yapılmıştır. Elde edilen çevresel, iklimsel, sosyolojik veriler doğrultusunda ekolojik yaşam üniteleri tasarlanmıştır. Üniteler, ekolojik yerleşim için seçilmiş arsanın fiziki çevre koşullarına uygun olarak yerleştirilmiştir. Sonuç bölümünde, tasarlanan projenin uygulanabilirliği, ekonomik, sosyolojik ve ekolojik kriterler doğrultusunda değerlendirilmiş, olumlu ve olumsuz yönleri tartışılmıştır.Bu çalışmada seçilen örnek alanda, çevresel verilere uygun enerji, su ve hammadde korunumu sağlayan, ekosistemi koruyan aynı zamanda kullanıcılar için iç mekanlarda yeterli konfor koşullarını sağlayan ekolojik bir yerleşim alanı oluşturmak amaçlanmıştır. Yapılan bu çalışmanın, acil durumlar dışında, dar gelirli kitleler için geçim kaynağı oluşturmak ve tarımı canlandırmak amacıyla ekolojik yerleşim projeleri için bir kaynak niteliği taşıması hedeflenmiştir. Anahtar Kelimeler: Kocaeli, Mülteci, Ekoloji, Ekolojik Yaşam Ünitesi, Ekolojik Yerleşim Yeri. Today, the use of fossil-based fuels and structuring activities on a global and regional scale have effective climatic and environmental consequences all over the world, causing deterioration of living habitats. For this reason, it is important that structures have sustainable properties that reduce environmental impacts throughout the entire life cycle.After the civil war in Syria, many refugees to Turkey sought refuge. Sudden population growth, has brought with it many environmental problems such as resource shortage. In order to meet the need for shelter quickly in case of emergency, it is planned to design an ecological settlement that can generate its own energy and be self-sufficient as a solution due to the limited natural resources. With this in mind, in order to establish an ecological settlement, sample and literature surveys were conducted and sustainable ecological settlement criteria were determined. Kocaeli has been chosen as the preferred place of employment due to its location and employment, and the number of refugees residing day by day has increased. In order to understand the housing problems and environmental awareness of the Syrian refugees living in Kocaeli in accordance with ecological settlement criteria, a survey was conducted. Ecological living units have been designed in line with the obtained environmental, climatic and sociological data. The units are located in accordance with the physical environmental conditions of the land selected for ecological settlement. In the conclusion section, the feasibility, economic, sociological and ecological criteria of the designed project were evaluated and their positive and negative aspects were discussed.In this study, it is aimed to create an ecological settlement area that provides energy, water and raw material protection in accordance with environmental data, protects the ecosystem and provides adequate comfort conditions for the users in the selected sample area. The aim of this study is to provide a livelihood for ecological settlement projects in order to create livelihoods for livelihoods and revive agriculture except for emergencies.Key Words: Kocaeli, Refugee, Ecology, Ecologic Living Unit, EcologicSettlement. 145

This research was conducted to examine and explore the experiences of individuals with stuttering in depth. Qualitative methods and techniques were used in the research for this aim. A phenomenological approach was used to form the data of the study and in-depth interviews were conducted with 18 stuttering individuals who were reached by using snowball sampling. The data created by in-depth interviews were analysed with the qualitative data analysis program MAXQDA. As a result of the analysis, four themes were reached: perception of stuttering, help-seeking behavior, problems experienced and services needed. As a result of the analysis, it was revealed that individuals with stuttering face many problems in the family, education, work, friendship relations and social life due to difficulties in speaking. Individuals with stuttering expressed their need for support mechanisms to cope with their difficulties. Individuals with stuttering stated that they had problems in accessing the services related to their stuttering and emphasized the support they need in this regard., Bu araştırma kekemeliği olan bireylerin deneyimlerini derinlemesine incelemek ve keşfetmek amacıyla yapılmıştır. Bu amaç doğrultusunda araştırmada nitel yöntemler ve teknikler kullanılmıştır. Araştırmanın verilerini oluşturmak amacıyla fenomenolojik yaklaşımdan yararlanılmış ve kartopu örnekleme yöntemi kullanılarak ulaşılan kekemeliği olan 18 birey ile derinlemesine görüşmeler yapılmıştır. Derinlemesine görüşmeler sonucunda oluşturulan veriler nitel veri analiz programı olan MAXQDA ile analiz edilmiştir. Yapılan analiz sonucunda kekemelik algısı, yardım arama davranışı, yaşanılan sorunlar, ihtiyaç duyulan hizmetler olmak üzere dört temaya ulaşılmıştır. Analiz sonucunda kekemeliği olan bireylerin konuşmada yaşadığı güçlüklerden dolayı aile, eğitim, iş, arkadaşlık ilişkilerinde ve toplumsal hayatta birçok sorunla karşılaştıkları ortaya çıkmıştır. Kekemeliği olan bireyler yaşadıkları zorluklarla baş etme noktasında destek mekanizmalarına duydukları ihtiyacı ifade etmiştir. Kekemeliği olan bireyler kekemelikleri ile ilgili hizmetlere ulaşma konusunda sorun yaşadıklarını belirtmiş ve bu konuda ihtiyaç duydukları desteğe vurgu yapmıştır.

Avrupa Birliği, 1990'lı yıllardan bu yana bir `Ortak Güvenlik ve Savunma Politikası` oluşturmaya çalışmaktadır. Kurucu andlaşmalarda yer almasından günümüze kadar geçen süreçte giderek daha da önem kazanan bu politika, pek çok yönüyle Avrupa Birliğinin diğer politikalarından ayrılmaktadır. Avrupa Birliğinin ulusüstü yapısından farklılaşmakta olan bu politika, doğal olarak daha farklı bir hukuki süreç içerisinde yürütülmektedir. Çalışmamız, Avrupa Birliği'nin diğer politika alanlarından farklı olan bu sürecin incelenmesine özgülenmiştir.Çalışmamız üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde ortak güvenlik ve savunma politikasının tanımı ve Avrupa Birliğinin kuruluş sürecinden bu yana kurucu andlaşmalardaki görünümü ele alınmıştır.İkinci bölümde ortak güvenlik ve savunma politikasının karar aşamaları incelenmiştir. Karar alma sürecinde yer alan Birlik kurumlarınave bu politika kapsamında görev alan çeşitli kurum ve kuruluşlara değinilmiştir.Üçüncü bölümde ise bu ortak güvenlik ve savunma politikası kapsamında yürütülen askeri ve sivil operasyonlar incelenmiştir. Operasyonların hukuki temeli ve Birleşmiş Milletler ile olan ilişkisi ele alınmış olup, uygulamadan örnekler verilmiştir. Bir askeri ve bir de sivil operasyon ayrıntılı olarak incelenerek, karar alma ve uygulama süreçleri ifade edilmeye çalışılmıştır. The European Union has been trying to form a `Common Security and Defence Policy` since the 1990's. This policy, which has been gaining more and more importance in the period from its involvement in the founding treaties to the present, differs from the other policies of the European Union in many aspects. This policy, which differs from the supranational structure of the European Union, is carried out in a different legal process. Our study was devoted to the examination of this process, which is different from other policy areas of the European Union. Our study consists of three parts.In the first part, the definition of common security and defence policy and its appearance in the founding treaties since the establishment of the European Union have been discussed.In the second part, the decision procedure of common security and defence policy are examined. The Union's institutions involved in the decision-making process and the various institutions and organizations involved in this policy are addressed.In the third part, military and civilian operations carried out undercommon security and defence policy are examined. The legal basis of operations and its relations with the United Nations have been discussed and examples of implementation are given. A military and a civilian operation were examined in detail and the decision making and implementation processes were tried to be expressed. 157

Inthis study, the problem of post disaster relief supplies transportation ismodeled as a capacity-constrained vehicle routing problem. A two-phase solutionapproach is proposed to solve the problem. In the first phase of the proposedapproach, a route generation-elimination algorithm is used to generate feasibleroutes that satisfy the capacity constraints. In the second phase, the feasibleroutes generated by the algorithm are used as the input of the proposed integerprogramming model to determine the transportation plan showing the routesthrough which the relief supplies are transported. Despite the long solutiontimes due to the NP-hard structure of the capacity-constrained vehicle routingproblem, it is aimed at obtaining a solution in a shorter time period with thegenerated route generation-elimination algorithm. Since the vehicle capacityconstraints are taken into consideration in the route generation-eliminationalgorithm, the corresponding capacity constraint in the integer programmingmodel is removed which significantly reduces the complexity of the problem.This situation represents the positive effect of the developed algorithm on thesolution time. The proposed approach is tested on an earthquake case study fora sample region and the results are analyzed., Bu çalışmada, afet sonrası yardım malzemesitaşıma problemi, literatürde yer alan kapasite kısıtlı araç rotalama problemiolarak kurgulanmış ve çözümü için iki-aşamalı çözüm yaklaşımı geliştirilmiştir.Geliştirilen yaklaşımın ilk aşamasında, rota üretme-eleme algoritması ile araç kapasitekısıtını sağlayan uygun rotaların üretilerek, bu kısıtı sağlayamayan rotalarise elenmiştir. İkinci aşamada ise, algoritma ile üretilen uygun rotalar,önerilen tamsayılı programlama modelinin girdisi olarak kullanılmış olup, bumodel ile yardım malzemelerinin hangi rotalar üzerinden ve hangi araçlarla taşınacağınıgösteren bir taşıma planı oluşturulmuştur. Kapasite kısıtlı araç rotalamaprobleminin NP-zor yapısı sebebiyle oluşan uzun çözüm sürelerine karşın,geliştirilen rota üretme-eleme algoritması ile daha kısa sürede çözüm eldeedilmesi sağlanmıştır. Rota üretme-eleme algoritmasında, araç kapasite kısıtıdikkate alındığından dolayı, tamsayılı programlama modelinde bu kısıt ortadankaldırılmış, bu sayede problemin karmaşıklığında önemli oranda azalmasağlanmıştır. Bu durum, geliştirilen algoritmanın çözüm süresine olumluetkisini ortaya koymaktadır. Geliştirilen yaklaşım bir deprem örnek olayıüzerinde ve örnek bir bölge için test edilmiş ve sonuçları analiz edilmiştir.

This study presents a clustering and binary goal programming-based approach to create a balanced-exam schedule. The aim of the study is to create a balanced-exam schedule in terms of person workloads to achieve a certain level of satisfaction for students and professors. We first propose Ward’s method and k-means clustering algorithm for criticality level identification using credits, success ratios and types of classes. A goal programming model is then used to create an exam schedule using the criticality levels and other problem constraints. Proposed approach is illustrated with a real-life case study. We compare the exam schedule produced by the proposed approach with the real-life exam schedule. It is noted that a balanced-exam schedule is produced by our approach where the criticality levels of exams are considered. In addition, we also note that the proposed approach has a potential to be used for larger real-life exam scheduling problems., Bu çalışma, dengeli bir sınav programıoluşturmak için kümeleme ve hedef programlama tabanlı bir yaklaşım sunmaktadır.Çalışmada, kişisel iş yükü açısından öğrencileri ve öğretim üyelerini belirlibir düzeyde memnun edecek, dengeli bir sınav programı oluşturmakamaçlanmaktadır. Bu kapsamında öncelikle, derslerin kredisi, başarı oranı vetürü olmak üzere üç parametre kullanılarak sınav kritiklik seviyelerininbelirlenmesi için k-ortalamalar kümelemealgoritması önerilmektedir. Daha sonra, belirlenen kritiklik seviyeleri vediğer problem kısıtları dikkate alınarak bir hedef programlama modeli ile sınavçizelgesi oluşturulmaktadır. Önerilen yaklaşım, bir gerçek hayat problemiüzerinde örneklendirilmiştir. Yaklaşım sonucu oluşturulan çizelge, gerçekhayatta oluşturulan çizelge ile karşılaştırıldığında, sınavların kritiklik seviyelerinide dikkate alan dengeli bir sınav çizelgesinin oluşturulduğu görülmektedir.Buna ek olarak, önerilen yaklaşımın daha büyük boyutlu gerçek hayat problemlerindede kullanılma potansiyeli bulunmaktadır.

İki dünya savaşının ardından, Avrupa'daki güvenlik politikasının oluşumu, kıtanın tarih boyunca karşılaştığı tehditler tarafından şekillendirilmiştir. Soğuk Savaş döneminde, tehdit Sovyetler Birliği tarafından yaratılan komünizm tehlikesiydi. Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra dünya daha yakınlaştı ve küreselleşti. 2001'deki 11 Eylül saldırısından sonra, güvenlik tehdidinin doğası değişti ve terörizm dünya ve Avrupa için en önemli güvenlik sorunu olarak öne çıktı.Din temelli terörizm Avrupa'yı ilk olarak 2004'te Madrid Saldırısı ile daha sonra da 2005'te Londra Saldırısı ile vurdu. Bu saldırıların akabinde, Avrupa Birliği'nin güvenlik politikası terörle mücadele çerçevesine alındı. Avrupa Birliği'nin 2005 yılında Avrupa Birliği Terörle Mücadele Stratejisi'ni ortaya çıkarmasına rağmen, AB politikaları üye devletlerin güvenlik konularında kendilerinden taviz vermeye çekinmelerinden ötürü başarısız kalmaktadır.Bu yüksek lisans tezi Avrupa Birliği'nin başarısız terörle mücadele politikalarına çözüm olarak Türkiye'nin rolü ve gücüne odaklanmaktadır. Bu tezin çerçevesi, Türkiye'yi, Avrupa'nın IŞİD gibi din temelli terörizmle mücadelesinde sürdürülebilir bir müttefiki olarak ortaya çıkaran tarihsel ve teorik açıklamalar üzerine şekillendirilmiştir. Avrupa ve terörle mücadelede stratejik öneme ve uzun yıllara dayanan tecrübeye sahip olan Türkiye arasındaki somut çıkarların kesişmesinden ötürü, ortak amaç olan terörle mücadeleyi gerçekleştirme açısından, iki taraf arasındaki ilişki birbirine daha bağımlı hale gelecektir. Following the two world wars, the formation of security policy in Europe was shaped by the security threats that it confronted throughout the history. During the Cold War era, the threat was the evil of communism created by the Soviet Union. After the dissolution of the Soviet Union, the world became much closer and globalized. After the 9/11 attacks in 2001, the nature of security threat has changed, and terrorism has emerged as the most important security threat for the world and Europe.Religiously inspired terrorism hit Europe first in 2004 with the Madrid bombings and then in 2005 with the London bombings. Following these attacks, the European Union security policy was framed to combat terrorism. Although the European Union created the European Union Counter-Terrorism Strategy in 2005 to fight against terrorism, the EU policies remain ineffective due to the reluctance of member states to make concession on security issues.This master thesis focuses on the Turkish role and power as a remedy to the ineffective counter-terrorism policies of the European Union. The frame of this thesis is formed on the historical and theoretical explanations which will reveal Turkey as a sustainable ally to Europe in combatting religiously inspired terrorism, i.e. Islamic State. Due to the convergence of material interests between Europe and Turkey, which has strategic importance for and experience in combating terrorism for many years, the relationship between the two parties will become much more interdependent in terms of achieving the common objective: fight against terrorism. 100

Günümüz dünyasında enerji tartışılmaz temel bir öğedir. Konut sektörü, hizmet sektörü ve sanayi fark etmeksizin, enerjinin hayatlarımızdaki rolü çok önemlidir. Yurt içi enerji üretiminin oluşan talebi karşılayamaması ve enerjini yüksek fiyatlarda ithal edilmesi durumunda, Türkiye için söz konusu olduğu gibi, bu önem daha da artmaktadır. Tüm bu etkenler, Türkiye ekonomisinin üretimde enerjiye ne derecede bağlı olduğu sorusunu gündeme getirmektedir. Bu bağlılığın ölçülmesi, daha doğrusu üretim sürecinde enerjinin rolünün anlaşılması için, anahtar gösterge ikame esnekliğidir.Bu tezin amacı Türkiye için sermaye, işgücü ve enerjiyi girdi olarak alan bir üretim fonksiyonunun hesaplanmasıdır. Bu üretim fonksiyonu içinde barındırdığı parametreler ile beraber sermaye, işgücü ve enerjinin elastikiyetlerine ilişkin bilgi verecektir. Hesaplamalar Türkiye ekonomisi üzerine 27 yılı kapsayan bir veri seti ile gerçekleştirilmiştir. Ülkeler arasında teknolojik verim ve üretim süreleri anlamında farklılıklar olabileceğinden ötürü, global düzeyde yapılan geniş çaplı hesaplamaların ve araştırmaların ülke seviyelerine uyarlanmaları gerekmektedir. Bu tez kapsamında elde edilen sonuçlar bu görüşü destekleyici deliller ortaya koymaktadır. Türkiye için elde edilen ikame elastikiyeti değerleri, birkaç ülkeden oluşturulmuş gruplar üzerinde yapılan araştırmalarda elde edilen değerlere kıyasla daha yüksek çıkmaktadır. Energy is an undebatable key element in today's modern world. Whether it is the residential sector, services sector or the industry, the role of energy in our lives is highly important. This importance gets only magnified if energy is not produced domestically in the required amounts and therefore needs to be imported at highly set prices, as it is the case for Turkey. All these factors together bring about the question on how dependent on energy the production process for the Turkish economy is. A key parameter for the assessment of this dependency, moreover for the interpretation of the role of energy in the production process, is the elasticity of substitution.The aim of this thesis is to estimate a production function for Turkey, which takes capital, labor and energy as input factors. This production function with its parameters will give insights about the elasticity of substitution of capital, labor and energy. The estimations are carried out on a dataset for the entire Turkish economy covering a time period of 27 years. Due to the differences in technological efficiencies and production structures between countries, there is a need for the adaptation of global estimations on country levels, and the results provide strong evidence supporting the need for country-specific estimations of production functions. Estimated values present relatively higher elasticity of substitution values for Turkey, when compared with values from studies performed on a group of countries. 51

Allah'ın insanlık tarihine müdahalesi, vahiy yoluyladır. Vahyin, Kur'an'dan önceki örnekleri, insan kaynaklıdır. Onları nüzullerinden yüzyıllar sonra insanlar akıllarında kaldığı kadarıyla yazıya aktarmışlardır. Kur'an'ın ise diğer kutsal sayılan kitaplardan farklı bir yapısı vardır. O bütünüyle ilahi kaynaklıdır. Bu ilahi kaynak insanlara yol gösterir ve bu dünya hayatında onlara klavuzluk yapar. Allah Teâla, Kur'an-ı Kerim'de farklı üslup şekilleri kullanarak insanlara seslenir. Muhataptan yapılması istenen ya da istenmeyen şeyler emir-nehiy; helal-haram üslubu yanında sevme-sevmeme üslubu ile de dile getirilmektedir.Kur'an-ı Kerim'de Allah'ın sevdiği-sevmediği kullar, çeşitli sıfatlarla anlatılırken `HBB/ ح بّ ` köklü türevler kullanılmaktadır. Çalışmamızda `HBB/ ح بّ ` köklü türevler üzerinden Allah'ın sevdiğini ve sevmediğini söylediği kullar incelenmiştir. İnsan ile Allah arasında sevgi temelli ilişkiler kurmanın önemine değinilmiştir.Allah'ın sevdiği yahut sevmediği kulların özellikleri üzerinden Allah'ın istediği veya istemediği hususları da ortaya çıkartmak mümkündür. Sevme-sevmeme üslubu, aynı zamanda istenenler-istenmeyenler listelerini de oluşturmamıza imkân verir. Bu çalışmada bir üslup çeşitliliği üzerinden Müslümanlardan istenen-istenmeyen davranışların ortaya konmasına katkı sunabilme denemesi yapılmıştır.Anahtar Kelimeler: Üslup, Sevgi, Hitap, Hub, Sevmem Allah intervenes to history of hümanity via revelation. The samples before Kur'an ar eman-made. People transformed the verses into writing centuries after they were revealede as far as they remembered. Neverheless, Kur'an holds a different structure than the other holy-considered boks. It is completely godly-originated. This heavenly source hows path to people and guides them in this terene life. Allah Tealâ addresses people using various language tones. Besides `order-prohibition` and `halal-haram` style, `like-dislike` style is also made use of when the adresse is required to enact or not to enact certain behaviors.When people whom Allah Tealâ likes and dislikes are being mentione in Kur'an with different adjectives, HBB-rooted words are used. In this work, over those HBB-rooted words, people whom Allah states He likes and dislikes are being examined. The importance of building love-oriented relationship between Allah and people is emphasized.It is also possible to infer the characteristics that Allah desires from the qualities of people whom He likes and dislikes. The like-dislike tone allows us to make the list of favoured and unfavoured behaviors. This study is conducted in an attempt to contribute to uncover behavior patterns that Muslims are supposed to conduct and avoid.Key Words: Wording, Like, Addressing, Hub, Dislike 281

Zinc oxide particles were synthesized using the sol-gel method and dip coated on polyester fabric. X-ray diffraction (XRD) analysis revealed a single crystal phase of ZnO particles. Chemical characteristics of the polyester fabric surface were investigated using attenuated total reflection-Fourier transform infrared (ATR-FTIR) measurements. Morphology of ZnO coated fabric was analyzed using field emission scanning electron microscopy (FESEM). After particle analysis, the aqueous ZnO solution resulted in a narrow size distribution at submicron levels. The deposit of ZnO on polyester fabrics yielded a homogeneous spread of spherical particles. Energy dispersive X-ray spectroscopy (EDX) results also affirmed the presence of ZnO particles on the polyester fabrics., {"references":["C. H. Xue, W. Yin, P. Zhang, P.T. Ji, S.T. Jia, \"UV-durable superhydrophobic textiles with UV-shielding properties by introduction of ZnO/SiO2 core/shell nanorods on PET fibers and hydrophobization\", Colloids and Surfaces A: Physicochemical and Engineering Aspects, 427, pp 7-12, 2013.","A. Hatamie, A. Khan, M. Golabi, A. P. F. Turner, V. Beni, W. C. Mak, A. Sadollahkhani, H. Alnoor, B. Zargar, S. Bano, O. Nur, M. Willander, \"Zinc oxide nanostructure-modified textile and Its application to biosensing, photocatalysis, and as antibacterial material\", Langmuir, 31, 10913-10921, 2015.","M. Ibanescu, V. Muşat, T. Textor, V. Badilita, B. Mahltig, \"Photocatalytic and antimicrobial Ag/ZnO nanocomposites for functionalization of textile fabrics\" Journal of Alloys and Compounds, 610, pp 244-249, 2014.","J. Manna, G. Begum, K.P. Kumar, S. Misra, R.K. Rona, \"Enabling antibacterial coating via bioinspired mineralization of nanostructured ZnO on fabrics under mild conditions\" Applied Materials Interfaces, 5, pp 4457-4463, 2013.","A. Nazari, M. Montazer, M.D. Zahedani, \"Mothproofing of wool fabric utilizing ZnO nanoparticles optimized by statistical model\" Journal of Industrial and Engineering Chemistry, 20 pp 4207-4214, 2014.","Z.H. Lim, Z.X. Chia, M. Kevin, A.S.W. Wong, G.W. Ho \"A facile approach towards ZnO nanorods conductive textile for room temperature multifunctional sensors\", Sensors and Actuators B: Chemical, 151, pp 121-126, 2010.","Y.R.C. Urena, S.H.P. Bettini, P.R. Munoz, L. Wittig, K. Rischka, P.N.L. Filho, \"In situ sonochemical synthesis of ZnO particles embedded in a thermoplastic matrix for biomedical applications\", Materials Science and Engineering C, 49, pp 58-65, 2015.","P. Dou, F. Tan, W. Wang, A. Sarreshteh, X. Qiao, X. Qiu, J. Chen, \"One-step microwave-assisted synthesis of Ag/ZnO/grapheme nanocomposites with enhanced photocatalytic activity\", Journal of Photochemistry and Photobiology A:Chemistry, 302, pp 17-22, 2015.","Y. C. Cheng, K. Y. Yuan, M. J. Chen, \"ZnO thin films prepared by atomic layer deposition at various temperatures from 100 to 180 °C with three-pulsed precursors in every growth cycle\", Journal of Alloys and Compounds, 685, pp 391-394, 2016. \n[10]\tN. Preda, M. Enculescu, I. Zgura, M. Socol, E. Matei, V. Vasilache, \"Superhydrophobic properties of cotton fabrics functionalized with ZnO by electroless deposition\", Materials Chemistry and Physics, 138, pp 253-261, 2013. \n[11]\tM. Gaumet, A. Vargas, R. Gurny, F. Delie, \"Nanoparticles for drug delivery: The need for precision in reporting particle size parameters\", Europen Journal of Pharmaceutics and Biopharmaceutics, 69, pp 1-9, 2008. \n[12]\tR.N. Khan, S. Riaz, S. Naseem, \"Effect of calcination on properties of cobalt doped ZnO nanoparticles\", Materials Today: Proceedings, 2(10), pp 5765-5770, 2015. \n[13]\tD. Pasqui, R. Barbucci, \"Synthesis, characterization and self cleaning properties of titania nanoparticles grafted on polyester fabrics\", Journal of Photochemistry and Photobiology A: Chemistry, 274, pp 1-6, 2014."]}

Olası bir afet sonrası merkezi ilk yardım ekiplerinin (AFAD, Kızılay vb.) afet bölgesine ulaşmalarında oluşabilecek gecikmeler nedeniyle, afetzedelerin gündelik hayatlarına devam etmelerinde ortaya çıkan sorunların ortadan kaldırılabilmesi için gerçekleştirilen afet operasyonlarının önemi gün geçtikçe artmaktadır. Buna bağlı olarak merkezi ilk yardım ekiplerine destek olabilecek yerel kaynakların kullanım potansiyellerinin arttırılması da giderek önem kazanmakta, afet operasyonları kapsamında çözüm yaklaşımları geliştirilmesi gereken özgün problemlerin ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Bu tez çalışması kapsamında öncelikli olarak dikkate alınan geçici-afet-müdahale tesisleri yerleşim problemi de böyle bir probleme karşılık gelmektedir. Çalışmada dikkate alınan geçici-afet-müdahale tesisleri yerleşim problemi, merkezi ilk yardım ekiplerinin afet bölgesine ulaşmalarına kadar geçen sürede afetzedelerin temel ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla kurulan tesislerin yerleşimi ile ilgilidir. Çalışma kapsamında, geçici-afet-müdahale tesisleri yerleşim problemi için problem tanımı yapılmış, problemin çözümü için iki-aşamalı stokastik programlama modeli geliştirilmiştir. Geliştirilen model, temel ihtiyaç malzemelerini depolayacak geçici-afet-müdahale tesislerinin lokasyonunu ve sayısını belirleyip, afetten etkilenen bölgelere dağıtımı yapılacak temel ihtiyaç malzemelerinin miktarına karar vermektedir. Aynı zamanda, önerilen tamsayılı programlama modeliyle, geçici-afet-müdahale tesislerinden afetzedelere temel ihtiyaç malzemelerinin en kısa sürede taşınmasını sağlayan bir taşıma planı oluşturulmuştur. Geliştirilen modeller, bir deprem örnek olayı üzerinde test edilmiş ve Bursa ilinin Yıldırım ilçesinde yer alan 64 mahalleden oluşan bir bölge için çözüm sağlanmıştır. After the occurrence of a possible disaster, due to the delays of the central humanitarian organizations (AFAD, Turkish Red-Crescent, etc.) to reach the affected area, the importance of disaster operations to eliminate the problems of disaster victims to continue their everyday lives increases day by day. In this study, we primarily consider such a problem, allocation of temporary-disaster-response facilities which are planned to meet the basic needs of disaster victims until the arrival of central humanitarian organizations. We first make the problem definition, and then, develop a stochastic optimization-based solution arpproach to solve the problem. A two-stage stochastic programming model is proposed for the allocation of temporary disaster response facilities considering the locations, number of the facilities in these locations and the distributions of the basic supplies stored in these facilities. We also develop a transportation plan using an integer programming model to minimize the time (distance) to transport the required amounts of basic supplies. We illustrate our solution approach with an earthquake case study in the Yildirim district of Bursa-Turkey with 64 neighborhoods. 88

Allah’ın insanlık tarihine müdahalesi, vahiy yoluyladır. Vahyin, Kur’an’dan önceki örnekleri, insan kaynaklıdır. Onları nüzullerinden yüzyıllar sonra insanlar akıllarında kaldığı kadarıyla yazıya aktarmışlardır. Kur’an’ın ise diğer kutsal sayılan kitaplardan farklı bir yapısı vardır. O bütünüyle ilahi kaynaklıdır. Bu ilahi kaynak insanlara yol gösterir ve bu dünya hayatında onlara klavuzluk yapar. Allah Teâla, Kur’an-ı Kerim’de farklı üslup şekilleri kullanarak insanlara seslenir. Muhataptan yapılması istenen ya da istenmeyen şeyler emir-nehiy; helal-haram üslubu yanında sevme-sevmeme üslubu ile de dile getirilmektedir. Kur’an-ı Kerim’de Allah’ın sevdiği-sevmediği kullar, çeşitli sıfatlarla anlatılırken “HBB/ ح بّ ” köklü türevler kullanılmaktadır. Çalışmamızda “HBB/ ح بّ ” köklü türevler üzerinden Allah’ın sevdiğini ve sevmediğini söylediği kullar incelenmiştir. İnsan ile Allah arasında sevgi temelli ilişkiler kurmanın önemine değinilmiştir. Allah’ın sevdiği yahut sevmediği kulların özellikleri üzerinden Allah’ın istediği veya istemediği hususları da ortaya çıkartmak mümkündür. Sevme-sevmeme üslubu, aynı zamanda istenenler-istenmeyenler listelerini de oluşturmamıza imkân verir. Bu çalışmada bir üslup çeşitliliği üzerinden Müslümanlardan istenen-istenmeyen davranışların ortaya konmasına katkı sunabilme denemesi yapılmıştır. Allah intervenes to history of hümanity via revelation. The samples before Kur’an ar eman-made. People transformed the verses into writing centuries after they were revealede as far as they remembered. Neverheless, Kur’an holds a different structure than the other holy-considered boks. It is completely godly-originated. This heavenly source hows path to people and guides them in this terene life. Allah Tealâ addresses people using various language tones. Besides “order-prohibition” and “halal-haram” style, “like-dislike” style is also made use of when the adresse is required to enact or not to enact certain behaviors. When people whom Allah Tealâ likes and dislikes are being mentione in Kur’an with different adjectives, HBB-rooted words are used. In this work, over those HBB-rooted words, people whom Allah states He likes and dislikes are being examined. The importance of building love-oriented relationship between Allah and people is emphasized. It is also possible to infer the characteristics that Allah desires from the qualities of people whom He likes and dislikes. The like-dislike tone allows us to make the list of favoured and unfavoured behaviors. This study is conducted in an attempt to contribute to uncover behavior patterns that Muslims are supposed to conduct and avoid.

Bu çalışmada, sınav çizelgeleme problemi için hedef programlama tabanlı bir çözüm yaklaşımı önerilmektedir. Yakın tarihli başka bir çalışma kapsamında çeşitli kriterler dikkate alınarak sınavların zaman dilimlerine atanması için bulanık mantık ve hedef programlama tabanlı bir yaklaşım geliştirilmiştir. Bu çalışmada ise sınav çizelgesinin tamamlanması amacıyla zaman dilimlerine atanmış olan sınavların, sınıf ve gözetmen atamalarının yapılması için iki aşamalı öncelikli hedef programlama tabanlı bir yaklaşım kullanılmıştır. Geliştirilen yaklaşımda, söz konusu hedef programlama modelleri ardışık olarak çözülerek, problem boyutunda azalma ve çözüm süresinde iyileşme sağlanması amaçlanmıştır. Önerilen yaklaşım, gerçek bir sınav çizelgeleme problemine uygulanmıştır. Elde edilen çizelgenin gerçek hayattaki çizelgeyle derslik kapasite kullanım oranları, toplam kullanılan derslik ve buna bağlı olarak gözetmen sayıları gibi çeşitli performans kriterleri açısından karşılaştırılması sonucunda önerilen yaklaşımın daha iyi sonuçlar ürettiği görülmüştür. Çalışma kapsamında, gözetmen tercihlerinin ve gözetmen başına sınav sürelerinin de dikkate alınmasıyla, gözetmenler için uygunluk ve iş yükü dengesinin de iyileştirilmesi sağlanmıştır. Buna ek olarak, atamaların gerçekleştirilme süreleri açısından da uzun süreler gerektiren gerçek-hayat problem çözüm süreci ile karşılaştırıldığında, önerilen yaklaşım kullanılarak çok daha kısa sürede atamalar gerçekleştirilebilmektedir. : In this study, a goal programming-based solution approach is proposed for exam timetabling problem. A fuzzy logic and goal programming-based approach is developed in a recent study for assigning exams to time slots considering some criteria. In this study, to complete the exam schedule, classroom and proctor assignments are performed for the exams assigned to time slots earlier using a two-phase preemptive goal programming-based approach. By solving the corresponding goal programs consecutively, it is aimed at decreasing problem size and improving solution time. Proposed approach is illustrated with a real-life problem. Comparing the resulted exam schedule with the real-life exam schedule in terms of some performance criteria, such as classroom utilizations, total number of classrooms and thus the number of required proctors, yields that the proposed approach produces better results. Considering proctor preferences and exam durations per proctor, it is also possible to improve proctor satisfaction and balance their workloads. Additionally, compared with the long durations spent for performing the allocations in the real-life problem, it is possible to perform the allocations much shorter time periods using the proposed approach.

Bu çalışmada, afet sonrası geçici-afet-müdahale tesislerinden afetzedelere yardım malzemesi dağıtım problemi için bir çözüm yaklaşımı önerilmektedir. Problem, literatürde bulunan Zaman Pencereli Bölünmüş-Dağıtımlı Araç Rotalama Problemi’ne uyarlanarak modellenmiştir. Önerilen çözüm yaklaşımı, yakın tarihli başka bir çalışmada geliştirilen stokastik programlama modeli sonuçlarını kullanarak, yardım malzemelerinin, önceden konumlandırılmış geçici-afet-müdahale tesislerinden afetzedelere en az maliyet (uzaklık) ile dağıtımının yapılmasını amaçlamaktadır. Söz konusu stokastik programlama modelinin sonuçları kullanılarak, başlangıç dağıtım problemi, her birisi önerilen çözüm yaklaşımıyla Zaman Pencereli Bölünmüş-Dağıtımlı Araç Rotalama Problemi olarak çözülen daha küçük boyutlu altproblemlere (bağımsız taşıma problemleri) bölünmüştür. Problem boyutundaki küçülmenin çözüm süresi açısından katkılar sağladığı, Bursa’nın büyük bir ilçesi için geliştirilen örnek olay kullanılarak oluşturulan her bir alt-problemin kişisel bir bilgisayarda saniyeler içinde çözülebildiği görülmektedir. In this study, a solution approach is proposed for the problem of post disaster relief supplies distribution from temporary disaster-response facilities to the disaster-victims. The problem is modeled by adapting the Split-Delivery Vehicle Routing Problem with Time Windows from the literature. The proposed solution approach uses the results of a stochastic programming model developed in recent study, and is aimed at distributing relief supplies to disaster victims with the minimum cost (distance) from the pre-positioned temporary-disaster-response facilities allocated via the corresponding stochastic programming model. Using the results of the stochastic programming model, the initial distribution problem is divided into smaller sub-problems (i.e., independent transportation problems) each of which is solved using the proposed solution approach as a Split-Delivery Vehicle Routing Problem with Time Windows. It is noted that the reduction in the problem size provides positive contributions in terms of the solution time as each sub-problem generated using a case study developed for a large district of BursaTurkey can be solved in a few seconds on a personal computer.

Bu çalışma, dengeli bir sınav programı oluşturmak için kümeleme ve hedef programlama tabanlı bir yaklaşım sunmaktadır. Çalışmada, kişisel iş yükü açısından öğrencileri ve öğretim elemanlarını belirli bir düzeyde memnun edecek, dengeli bir sınav programı oluşturmak amaçlanmaktadır. Bu kapsamda öncelikle, derslerin kredisi, başarı oranı ve türü olmak üzere üç parametre kullanılarak sınav kritiklik seviyelerinin belirlenmesi için Ward yöntemi ve k-ortalamalar kümeleme algoritması önerilmektedir. Daha sonra, belirlenen kritiklik seviyeleri ve diğer problem kısıtları dikkate alınarak bir hedef programlama modeli ile sınav çizelgesi oluşturulmaktadır. Önerilen yaklaşım, bir gerçek hayat problemi üzerinde örneklendirilmiştir. Yaklaşım sonucu oluşturulan çizelge, gerçek hayatta oluşturulan çizelge ile karşılaştırıldığında, sınavların kritiklik seviyelerini de dikkate alan dengeli bir sınav çizelgesinin oluşturulduğu görülmektedir. Buna ek olarak, önerilen yaklaşımın daha büyük boyutlu gerçek hayat problemlerinde de kullanılma potansiyeli bulunmaktadır. This study presents a clustering and binary goal programming-based approach to create a balanced-exam schedule. The aim of the study is to create a balanced-exam schedule in terms of person workloads to achieve a certain level of satisfaction for students and professors. We first propose Ward’s method and k-means clustering algorithm for criticality level identification using credits, success ratios and types of classes. A goal programming model is then used to create an exam schedule using the criticality levels and other problem constraints. Proposed approach is illustrated with a real-life case study. We compare the exam schedule produced by the proposed approach with the real-life exam schedule. It is noted that a balanced-exam schedule is produced by our approach where the criticality levels of exams are considered. In addition, we also note that the proposed approach has a potential to be used for larger real-life exam scheduling problems.