Search

Студентска омладина из више разлога представља репрезентативну групу испитаника за истрживање понашања и ставова који утичу на орално здравље. Предстаљају хомогену групацију, једнаког су образовног нивоа, узраста у којем је естетски моменат условљен здравим устима и зубима и има доминантну улогу. Студенти стоматологије су посебно интересантни, јер се очекује да поседују већи ниво знања, вештина и позитивних ставова, у односу на орално здравље. Исто тако очекује се да у већој мери воде бригу о оралном здрављу, као и да могу имати већи утицај на околину, породицу и друштво у целини, при чему се њихово знање и понашање као и ставови о оралном здрављу, мењају током година студирања. Из доступне литературе, откривено је да се ставови и понашања разликују међу студентима различитих година студија, односно између студената са претклиничких и клиничких година студија. Мушкарци и жене, имају различиту социо-психолошку и физиолошку основу понашања и навика уопште, па је очекивано да и њихово понашање у вези са оралним здрављем исто тако буде другачије. Сопствена перцепција оралног оралног здравља уско је повезана са социо–културалним обрасцима понашања као и социо–економским статусом тј. тзв. социо–економским детерминантама здравља. Недовољно се зна о утицају клиничке обуке о развоју оралног здравља на понашање студената стоматологије. Ипак, интересовање за квалитет оралног здравља и тежња да се исти процени, мери, обезбеди, унапреди, и пореди, стално је у значајном порасту. ЦИЉ: Основни циљ овог истраживања је дефинисање фактора који утичу на ставове и безбедно понашање студентске омладине у односу на орално здравље као основе за дефинисање модела здравствено васпитног интервентног програма за спречавање развоја тих фактора. МЕТОД: У овом истраживању, које је спроведено као лонгитудинална, интервентна студија пресека, за тестирање изабраних параметара, коришћен је епидемиолошки и социјално-медицински метод. Истраживање је спроведено на Стоматолошком факултету у Панчеву у три, Studentska omladina iz više razloga predstavlja reprezentativnu grupu ispitanika za istrživanje ponašanja i stavova koji utiču na oralno zdravlje. Predstaljaju homogenu grupaciju, jednakog su obrazovnog nivoa, uzrasta u kojem je estetski momenat uslovljen zdravim ustima i zubima i ima dominantnu ulogu. Studenti stomatologije su posebno interesantni, jer se očekuje da poseduju veći nivo znanja, veština i pozitivnih stavova, u odnosu na oralno zdravlje. Isto tako očekuje se da u većoj meri vode brigu o oralnom zdravlju, kao i da mogu imati veći uticaj na okolinu, porodicu i društvo u celini, pri čemu se njihovo znanje i ponašanje kao i stavovi o oralnom zdravlju, menjaju tokom godina studiranja. Iz dostupne literature, otkriveno je da se stavovi i ponašanja razlikuju među studentima različitih godina studija, odnosno između studenata sa pretkliničkih i kliničkih godina studija. Muškarci i žene, imaju različitu socio-psihološku i fiziološku osnovu ponašanja i navika uopšte, pa je očekivano da i njihovo ponašanje u vezi sa oralnim zdravljem isto tako bude drugačije. Sopstvena percepcija oralnog oralnog zdravlja usko je povezana sa socio–kulturalnim obrascima ponašanja kao i socio–ekonomskim statusom tj. tzv. socio–ekonomskim determinantama zdravlja. Nedovoljno se zna o uticaju kliničke obuke o razvoju oralnog zdravlja na ponašanje studenata stomatologije. Ipak, interesovanje za kvalitet oralnog zdravlja i težnja da se isti proceni, meri, obezbedi, unapredi, i poredi, stalno je u značajnom porastu. CILJ: Osnovni cilj ovog istraživanja je definisanje faktora koji utiču na stavove i bezbedno ponašanje studentske omladine u odnosu na oralno zdravlje kao osnove za definisanje modela zdravstveno vaspitnog interventnog programa za sprečavanje razvoja tih faktora. METOD: U ovom istraživanju, koje je sprovedeno kao longitudinalna, interventna studija preseka, za testiranje izabranih parametara, korišćen je epidemiološki i socijalno-medicinski metod. Istraživanje je sprovedeno na

Introduction Separation of instruments in the root canal is one of the challenges in endodontic treatment. More specifically, nickel-titanium (NiTi) rotary instruments usually separate without previous deformation. The aim of this pilot study was to assess the effect of torsional stress on endodontic NiTi rotary instruments separation in simulated clinical conditions. Materials and methods Research was conducted on a sample of 20 human teeth in laboratory conditions. Experimental procedure consisted of determining canal curvatures for each root on digital radiographs and root canal treatment using endodontic NiTi rotary instruments. Out of 20 teeth (60 canals), two groups were formed with similar root canal curvatures (10 pairs of teeth) and instrumented using NiTi rotary instrument with or without torque control. Results Wilcoxon matched pair test showed no statistically significant difference in average number of instruments use with or without torque control (p>0.05). Conclusion Even though there is no statistical significance in instrument separation when instruments were used with or without torque, there is tendency to experience sudden fracture of instruments after work without torsional control even after only few uses in clinical work., Uvod Dijabetes melitus (DM) u dečjem uzrastu može negativno da utiče na oralno zdravlje. Cilj ovog istraživanja je bio utvrđivanje stanja zdravlja parodoncijuma kod dece obolele od dijabetesa melitusa tipa I u odnosu na zdravu decu. Metode U studiju je bilo uključeno 177 dece uzrasta 10-15 godina. Ispitanici su podeljeni u dve grupe. Osamdeset sedmoro dece obolelo od dijabetesa melitusa tipa 1 (DMT1) bilo je uključeno u prvu grupu. Drugu, kontrolnu grupu, njih 90, predstavljala su zdrava deca. Samo ona deca čiji su roditelji svojim potpisom dali saglasnost bila su uključena u studiju. Za utvrđivanje oralne higijene primenjivan je plak indeks (PI) po Green-Vermillionu. Stanje zdravlja gingive procenjeno je pomoću gingivalnog indeksa (GI), opisanog po Löe-Silnessu. Procena stanja parodoncijuma registrovana je primenom CPI indeksa (Community Periodontal Index) i merenjem nivoa pripojnog epitela (NPE). Rezultati Prosečna vrednost PI za obolelu decu iznosila je 1,31 ± 0,55, a za zdravu populaciju 1,03 ± 0,51, što je bilo statistički visoko značajno (p = 0,001). Ispitanici iz grupe dijabetičara imaju procentualno najviše zastupljenu umerenu i tešku inflamaciju gingive, dok ispitanici iz kontrolne grupe imaju najviše zastupljenu zdravu gingivu i blagu inflamaciju (p lt 0,05). Prosečna vrednost CPI indeksa u grupi dece sa DM bila je 1,36 ± 1,12, a u kontrolnoj grupi dece 0,59 ± 0,84, što je bilo statistički značajno (p = 0,000). Prosečna vrednost nivoa pripojnog epitela za decu obolelu od dijabetesa melitusa iznosila je 1,33 ± 0,60 i bila je znatno viša (p = 0,000) u odnosu na pripadnike kontrolne grupe 0,66 ± 0,53. Zaključak Deca obolela od dijabetesa melitusa tipa 1 imaju više dentalnog plaka, lošije zdravlje gingive i više promena na parodoncijumu u odnosu na decu iz kontrolne grupe .

Background/Aim. Epidermolysis bullosa is a group of rare, genetic connective tissue diseases that cause blisters in the skin and mucosal membranes. The aim of this study was to evaluate the oral health status of patients with epidermolysis bullosa dystrophica and level of knowledge and opinion of parents about the implementation of preventive measures and quality of dental care of affected children. Methods. This study included a group of 17 patients from Serbia suffering from dystrophic epidermolysis bullosa and matched control group. Dental caries status was assessed using the Klein-Palmer index. Oral hygiene status was verified with oral hygiene indices, simplified plaque index, and calculus index as described by Green and Vermillion. The gingiva was assessed as healthy or inflamed (gingivitis) on the basis of any changes in color, shape, size and surface texture. The condition of oral mucosa has been registered on the basis of inspection of the lips, tongue, a floor of the mouth, mouth vestibule and palate. The level of knowledge and the impressions of parents about the application of preventive measures were investigated through two questionnaires specifically designed for this study. Results. In both dentitions, there was the highest percentage of caries teeth. In primary dentition average value of the modified plaque index was 1.4 ± 1.14 and modified calculus was 0.7 ± 1. On permanent teeth average plaque index was 2 ± 0.4, and average calculus 1.6 ± 0.6. Statistically, significant higher values were found in permanent dentition in percentage distribution of decayed, missing, filled teeth and also for plaque and calculus indices between affected children and the control group. Most common findings on mucosa were microstomia (76.5%) and ankyloglossia (88.2%). Conclusion. The absence of protocol between the treating physician and the dentist and not sufficiently informed parents are leading to inadequate dental care. The implementation of preventive measures is, Uvod/Cilj. Bulozna epidermoliza je grupa retkih, genetski predisponiranih bolesti vezivnog tkiva koja se karakteriše formiranjem bula (mehurova) u koži i mukoznim membranama. Cilj rada bio je da se ispita stanje oralnog zdravlja dece obolele od distrofične bulozne epidermolize, kao i nivo znanja i mišljenje roditelja o primeni preventivnih mera i kvalitetu stomatološke zaštite obolele dece. Metode. U studiju je bilo uključeno 17 bolesnika sa distrofičnom buloznom epidermolizom iz Srbije i odgovarajuća kontrolna grupa. Stanje zuba ustanovljeno je Klein Palmerovim indeksom karijesnih, ekstrakovanih plombiranih zuba - KEP indeksom. Stanje oralne higijene analizirano je indeksima oralne higijene (pojednostavljeni plak indeks i indeks zubnog kamenca po Green-Vermillionu). Stanje gingive je na osnovu inspekcije ocenjivano kao zdrava gingiva ili gingivitis, u zavisnosti od toga da li su joj bili promenjeni boja, oblik, veličina ili struktura. Stanje oralne sluzokože evidentirano je na osnovu inspekcije usana, jezika, poda usne duplje, vestibuluma, plika i frenuluma, kao i mekog i tvrdog nepca. Nivo znanja i utisci roditelja o primeni preventivnih mera i kvalitetu stomatološke zaštite dece obolele od bolozne epidermolize, ispitivani su kroz dva upitnika specijalno dizajnirana za potrebe ove studije. Rezultati. U obe denticije bilo je najviše karijesno obolelih zuba. Za mlečnu denticiju prosečan modifikovani plak indeks iznosio je 1,4 ± 1,14, a modifikovani kalkulus indeks 0,7 ± 1. U stalnoj denticiji vrednosti prosečnog plak indesa i kalkulus indeksa redom su bile 2 ± 0,4 i 1,6 ± 0,6. Utvrđena je statistički značajna razlika u procentualnoj zastupljenosti karijesnih, ekstrahovanih i plombiranih zuba stalne denticije između dece obolele od bulozne epidermolize i kontrolne grupe, kao i za vrednosti plak i kalkulus indeksa. Najčešće promene oralne sluzokože bile su mikrostomija (76,5%) i ankiloglosija (88,2%). Zaključak. Odsustvo protokolarne saradnje između ordinirajućeg leka

Epidermolysis bullosa (EB) is a genetic multisystem, genetically and clinically heterogeneous group of diseases characterized by extreme sensitivity of the skin and mucous membranes, where blisters and erosions occur after minor mechanical trauma. Patients suffering from epidermolysis bullosa dystrophica (DEB) are highly-risk group of patients for caries and periodontal diseases due to poor oral hygiene, specific diet and changed function of the oral cavity (blisters and erosions on mucousa, microstomia, ankyloglossia, loss of the vestibular space, absence of lingual papillae and palatal folds and enamel hypoplasia). The aim of this study was to determine the level of knowledge and opinions of parents about the implementation of preventive measures and quality of dental care of affected children, then to examine whether there are statistically significant differences in the parameters of oral health status among children with DEB and healthy control group and then to examine whether the oral health status of children with DEB may significantly improve with the continuous and regular use of dental preventive and prophylactic measures. Materials and Methods: This study was conducted at the Clinic for Pediatric and Preventive Dentistry at School of Dental Medicine at the University of Belgrade. Participants of this study included a group of 24 patients (8 (33.0%) female and 16 (67.0%) male sex) suffering from epidermolysis bullosa dystrophica (4 (16.7%) had dominant, and 20 (83.3%) recessive type of epidermolysis bullosa dystrophica) who live on the territory of Serbia and who are in parental custody. Healthy controls were correspondingly matched individually by sex and age (±6 months). The level of knowledge and opinion of parents about the quality of dental care of affected children was obtained by filling a specifically designed questionnaires for this study. In the clinical examination there were investigated and recorded parameters of oral health status: dental st, Epidermolysis bullosa (EB) je nasledna multisistemska, genetički i klinički heterogena grupa bolesti koju karakteriše izuzetna osetljivost kože i sluzokoža, na kojima se bule i erozije javljaju nakon slabe mehaničke traume. Pacijenti oboleli od epidermolysis bullosa dystrophica (DEB) predstavljaju visko rizičnu grupu pacijenata za nastanak karijesa i parodontalnih oboljenja zbog loše oralne higijene, posebnog režima ishrane i izmenjene funkcije usne duplje (bule i erozije po sluzokoži, mikrostomija, ankiloglosija, smanjen vestibulum, odsustvo jezičnih papila i palatinalnih plika i hipoplazija gleđi). Cilj ove studije je bio da se utvrdi nivo znanja i mišljenja roditelja o primeni preventivnih mera u stomatologiji i kvalitetu stomatološke zaštite obolele dece, zatim da se ispita da li postoje statistički značajne razlike u vrednostima parametara stanja oralnog zdravlja izmedju dece obolele od DEB i zdrave kontrolne grupe i zatim ispitati da li se stanje oralnog zdravlja dece obolele od DEB može statistički značajno poboljšati kontinuiranom i redovnom primenom stomatoloških preventivnih i profilaktičkih mera. Materijal i metode: Istraživanje je sprovedeno na Klinici za dečju i preventivnu stomatologiju, Stomatološkog fakulteta, Univerziteta u Beogradu. U okviru studije pregledana su 24 pacijenta (8 (33.0%) ženskog i 16 (67.0%) muškog pola) obolela od epidermolysis bullosa dystrophica (4 (16.7%) je imalo dominantan, a 20 (83.3%) recesivan oblik distrofične bulozne epidermolize) koji žive na teritoriji Srbije i koji su na roditeljskom staranju. Kontrolnu grupu predstavljao je isti broj zdrave dece odgovarajudeg pola i uzrasta (±6meseci), koji su odabirani po principu individualnog mečovanja. Nivo znanja i mišljenje roditelja o stomatološkoj zaštiti obolele dece je dobijen popunjavanjem specijalno dizajniranih anketnih upitnika. Na kliničkom pregledu ispitivani su i zabeleženi parametri stanja oralnog zdravlja: stanje zuba, stanje oralne higijene, stanje gingive i stanje

SZO definiše zdravstveno vaspitanje kao aktivan proces učenja i osposobljavanja pojedinca i zajednice da se koriste znanjem o psihičkom i socijalnom zdravlju. Zdravstveno vaspitanje treba razlikovati od zdravstvene propagande i zdravstvenog prosvećivanja. Ono podrazumeva da se znanje primi, ugradi i primenjuje. Osnovni cilj zdravstvenog vaspitanja je da u svakom pojedincu razvije odgovornost za sopstveno zdravlje, zdravlje najbližih u okolini i sredini u kojoj živimo i radimo. U sistemu zdravstvene zaštite, zdravstveno vaspitanje je ugrađeno u sve njegove segmente na nivoima primarne, sekundarne i tercijarne prevencije. U zdravstveno vaspitnom radu, koriste se različite tehnike i metode rada. Najznačajnije pravilo je da izolovana pojedinačna metoda, ma koliko puta ponovljena, ne može dati očekivane rezultate. Uspeh se može postići samo kombinacijom više metodoloških postupaka, odnosno metoda, od kojih svaka ima svoje određeno mesto u zdravstveno-vaspitnom radu. Zdravstveno-vaspitna sredstva su ona kojima se na neposredan, pristupačan i slikovit način slušaocima prenose željene zdravstveno vaspitne informacije. Uloga zdravstveno-vaspitnih sredstava je da pomognu vaspitaču u radu i podučavanoj osobi da lakše nauče.

Epidermolysis bullosa (EB) je nasledna multisistemska, genetički i klinički heterogena grupa bolesti koju karakteriše izuzetna osetljivost kože i sluzokoža, na kojima se bule i erozije javljaju nakon slabe mehaničke traume. Pacijenti oboleli od epidermolysis bullosa dystrophica (DEB) predstavljaju visko rizičnu grupu pacijenata za nastanak karijesa i parodontalnih oboljenja zbog loše oralne higijene, posebnog režima ishrane i izmenjene funkcije usne duplje (bule i erozije po sluzokoži, mikrostomija, ankiloglosija, smanjen vestibulum, odsustvo jezičnih papila i palatinalnih plika i hipoplazija gleđi). Cilj ove studije je bio da se utvrdi nivo znanja i mišljenja roditelja o primeni preventivnih mera u stomatologiji i kvalitetu stomatološke zaštite obolele dece, zatim da se ispita da li postoje statistički značajne razlike u vrednostima parametara stanja oralnog zdravlja izmedju dece obolele od DEB i zdrave kontrolne grupe i zatim ispitati da li se stanje oralnog zdravlja dece obolele od DEB može statistički značajno poboljšati kontinuiranom i redovnom primenom stomatoloških preventivnih i profilaktičkih mera. Materijal i metode: Istraživanje je sprovedeno na Klinici za dečju i preventivnu stomatologiju, Stomatološkog fakulteta, Univerziteta u Beogradu. U okviru studije pregledana su 24 pacijenta (8 (33.0%) ženskog i 16 (67.0%) muškog pola) obolela od epidermolysis bullosa dystrophica (4 (16.7%) je imalo dominantan, a 20 (83.3%) recesivan oblik distrofične bulozne epidermolize) koji žive na teritoriji Srbije i koji su na roditeljskom staranju. Kontrolnu grupu predstavljao je isti broj zdrave dece odgovarajudeg pola i uzrasta (±6meseci), koji su odabirani po principu individualnog mečovanja. Nivo znanja i mišljenje roditelja o stomatološkoj zaštiti obolele dece je dobijen popunjavanjem specijalno dizajniranih anketnih upitnika. Na kliničkom pregledu ispitivani su i zabeleženi parametri stanja oralnog zdravlja: stanje zuba, stanje oralne higijene, stanje gingive i stanje, Epidermolysis bullosa (EB) is a genetic multisystem, genetically and clinically heterogeneous group of diseases characterized by extreme sensitivity of the skin and mucous membranes, where blisters and erosions occur after minor mechanical trauma. Patients suffering from epidermolysis bullosa dystrophica (DEB) are highly-risk group of patients for caries and periodontal diseases due to poor oral hygiene, specific diet and changed function of the oral cavity (blisters and erosions on mucousa, microstomia, ankyloglossia, loss of the vestibular space, absence of lingual papillae and palatal folds and enamel hypoplasia). The aim of this study was to determine the level of knowledge and opinions of parents about the implementation of preventive measures and quality of dental care of affected children, then to examine whether there are statistically significant differences in the parameters of oral health status among children with DEB and healthy control group and then to examine whether the oral health status of children with DEB may significantly improve with the continuous and regular use of dental preventive and prophylactic measures. Materials and Methods: This study was conducted at the Clinic for Pediatric and Preventive Dentistry at School of Dental Medicine at the University of Belgrade. Participants of this study included a group of 24 patients (8 (33.0%) female and 16 (67.0%) male sex) suffering from epidermolysis bullosa dystrophica (4 (16.7%) had dominant, and 20 (83.3%) recessive type of epidermolysis bullosa dystrophica) who live on the territory of Serbia and who are in parental custody. Healthy controls were correspondingly matched individually by sex and age (±6 months). The level of knowledge and opinion of parents about the quality of dental care of affected children was obtained by filling a specifically designed questionnaires for this study. In the clinical examination there were investigated and recorded parameters of oral health status: dental st

„Hendikepirano dete je ono koje u određenom vremenskom periodu nije u stanju da fizički ili mentalno potpuno učestvuje u normalnim aktivnostima svojih vršnjaka, uključujući one socijalne, rekreativne, edukativne i govorne prirode.“ Podela hendikepiranosti je na: mentalni, fizički i medicinski hendikep. Etiološki faktori hendikepiranosti se mogu podeliti na: prenatalne, perinatalne i postnatalne. U bubrežne bolesti spadaju razvojne anomalije, nasledne bolesti i stečena oboljenja, koja po svome toku mogu biti akutna ili hronična. Hronični bubrežni bolesnici se žale na umor, bol u lumbalnom predelu i glavobolju. Pregledom glave i vrata obolelih od bubrežnih bolesti, uočavaju se otoci lica i očnih kapaka kao posledica retencije tečnosti i poremećenog balansa elektrolita. Kod ovih pacijenata mogu se javiti smanjena gustativna osetljivost, suvoća usta i zadah iz usta. Meka tkiva usne duplje su bleda zbog smanjenog broja eritrocita, acidoze i zadržavanja štetnih produkata metabolizma. Uremija u toku razvitka zuba može izazvati taloženje krvnih pigmenata u dentin, dovesti do prebojenosti zuba. Oboleli od hroničnih bubrežnih bolesti mogu imati više karijesa kao posledicu unošenja visoko kaloričnih namirnica bogatih ugljenim hidratima. Pri stomatološkim intervencijama potrebno je obratiti pažnju na moguće produženo vreme krvarenja i povišeni krvni pritisak. Kod bubrežnih bolesnika je poremećeno izlučivanje medikamenata, te je kod određivanja doze antibiotika ili drugih medikamenata potrebno konsultovati ordinirajućeg lekara.

Goal of contemporary dentistry is to decrease the patient's discomfort during treatment. Dentists aim to achieve maximum with the newly developed dental materials as well as with new cavity preparation techniques in the shortest time span. Since the development of the first constructed borer (drilling machine) for caries removal, the preparation techniques have considerably changed. The progress of dental materials as well as the cavity preparation techniques has led us to contemporary carbide tungsten and diamond borers that are used with obligatory water cooling. The innovation within this field represents newly developed polymer borers that can detect the difference between carious lesions and healthy tooth structure. In this way the cavity preparation may be performed without damaging dental healthy tissue. This is possible owing to their hardness which is lower than the hardness of intact dentin. Polymer borer preparation is painless with less vibration, while the increase in temperature is negligible. Lasers have been used in clinical dentistry since 1980s so it can be said that they represent a new technology. The function of lasers is based on ablation which requires water. Erbium lasers have shown the highest potential with their ability to produce effective ablation of hard dental tissues. Laser application in dentistry requires special training as well as some protective measures. Laser advantages, compared to traditional preparation techniques, involve the absence of vibration, painless preparation, possibility of preparation without anesthetic and easier patient's adjustment to dental intervention which is of importance, especially in pediatric dentistry., Savremena stomatologija teži ka što manjoj traumatizaciji pacijenta prilikom rada uz maksimalni učinak. Savremeni materijali uz nove vidove preparacije kaviteta pružaju mogućnost sanacije karijesnih lezija u najkraćem vremenskom roku. Vidovi preparacije kaviteta su se znatno promenili otkako je uvedeno prvo mašinski napravljeno svrdlo za uklanjanje karijesa. Tehnološki napredak materijala za ispune i načina preparacije doveli su do savremenih karbidnih i dijamantskih svrdla koja se koriste uz obavezno vodeno hlađenje. Inovaciju na polju rotirajućih instrumenata predstavljaju polimerna 'pametna' svrdla, koja uklanjaju karijesnu leziju bez mogućnosti povređivanja i uklanjanja zdrave zubne strukture. Ovo je moguće zahvaljujući čvrstoći koju poseduju, koja je manja od čvrstoće zdravog dentina. Zahvaljujući prirodi materijala od kojih su izrađena, ova svrdla omogućuju bezbolniji rad uz manje vibracija i slabije zagrevanje zubne supstance. Laseri su relativno novo tehnološko sredstvo u stomatologiji, a njihova klinička upotreba počela je osamdesetih godina dvadesetog veka. Laseri funkcionišu po principu ablacije, za šta je neophodno prisustvo vode. Najveći potencijal među ispitivanim laserima pokazali su erbijumski laseri, kojima je moguće uraditi efikasnu ablaciju čvrstih zubnih tkiva. Za korišćenje lasera u stomatologiji neophodni su posebna obuka i odgovarajuće mere zaštite. Prednosti lasera u poređenju sa drugim metodama preparacije čvrstih zubnih tkiva su nepostojanje vibracija, bezbolan rad, mogućnost rada bez anestezije i lakše prilagođavanje pacijenta stomatološkim intervencijama, što je veoma značajno u dečjoj stomatologiji.

Uvod: Šećerna bolest se zbog svoje velike rasprostranjenosti, komplikacija do kojih dovodi i relativno skupe i kompleksne terapije, sasvim opravdano smatra ozbiljnim zdravstvenim problemom. Dijabetes mellitus je najčešći endokrini poremećaj kod dece. Osim retkih izuzetaka deca najčešće obolevaju od insulin zavisnog dijabetesa (tip I). Posebno je značajan efekat ove bolesti na oralno zdravlje, a koji se odnosi na tkiva parodoncijuma i karijes zuba. Promene na parodoncijumu variraju od gingivitisa do teških formi parodontopatija. Kod obolelih je primećena sklonost ka gubitku pripojnog epitela i nastanku parodontalnih džepova kao i nešto brža destrukcija alveolarne kosti. Obolenja parodoncijuma su 1993.g. identifikovana kao šesta komplikacija dijabetesa, a 1997.g. su uvrštena kao jedno od patoloških stanja dijagnostifikovanih kod ovih bolesnika ( Expert Commitet on the Diagnosis and Classification of Diabetes Mellitus ). Crna Gora ima najveću incidenciju dijabetes mellitusa tipa 1 na Balkanu kod dece ispod 14 g., i u stalnom je porastu. Ciljevi istraživanja. Glavni cilj istraživanja je utvrđivanje stanja oralnog zdravlja dece obolele od dijabetes mellitus-a tip I u Crnoj Gori, a koji se odnosi na: utvrđivanje rasprostranjenosti karijesa stalnih zuba, strukture KEP-a, stanja oralne higijene, salivarnog i mikrobiološkog statusa obolele i zdrave dece, utvrđivanje stepena metaboličke kontrole na sve predhodno navedene parametre kod obolele dece i na kraju, na osnovu dobijenih rezultata, predložiti plan preventivnih mera, kojim bi se omogućilo unapređenje oralnog zdravlja kod dece obolele od šećerne bolesti. Materijal i metodologija istraživanja.U istraživanje je bilo uključeno 177 pacijenata uzrasta 10 -15 godina, oba pola podeljenih u dve grupe. Prvu grupu D, njih 87, činila su deca obolela od dijabetes mellitus-a tip I. Drugu, kontrolnu grupu K, njih 90, predstavljala su zdrava deca. U istraživanje su bila uključena samo ona deca čiji su roditelji svojim potpisom dali sa, Introduction: Diabetes is due to its high prevalence, complications that may occur relatively expensive and complex therapies, quite rightly considered a serious health problem. Diabetes mellitus is the most common endocrine disorder in children. Apart from rare exceptions, children frequently suffer from insulin-dependent diabetes (Type I). An especially important aspect is the effect of the disease on oral health, which refers to the periodontal tissues and tooth decay. Changes in periodontal tissues range from gingivitis to severe forms of periodontal disease. These changes are observed in patients with a tendency to loss of epithelial attachment and the development of periodontal pockets and a slightly faster destruction of the alveolar bone. Periodontal diseases, which occurred in 1993, are identified as the sixth complication of diabetes, and periodontal diseases in 1997 are included as one of the pathological conditions in these patients diagnosed (Expert Committee on the Diagnosis and Classification of Diabetes Mellitus). Montenegro has the highest incidence of Type I diabetes mellitus in the Balkans in children under the age of 14 years and this is constantly growing. The objectives of the research:The main aim of this study was to determine the oral health status of children with diabetes mellitus type I in Montenegro, which is related to: establishment of permanent tooth caries, the structure of the EPC, the state of oral hygiene, salivary and microbiological status of patients and healthy controls, determining the degree of metabolic control on all previously mentioned parameters in infants and in the end. Based on the results, a proposed plan of preventative measures would allow improvement of oral health in children with diabetes. Materials and methods:This study includes 177 patients aged 10 -15 years, of both sexes which were divided into two groups. The first group D, consists 87 subjects, made up of children with diabetes mellitus type I. Second, t

Introduction: Diabetes is due to its high prevalence, complications that may occur relatively expensive and complex therapies, quite rightly considered a serious health problem. Diabetes mellitus is the most common endocrine disorder in children. Apart from rare exceptions, children frequently suffer from insulin-dependent diabetes (Type I). An especially important aspect is the effect of the disease on oral health, which refers to the periodontal tissues and tooth decay. Changes in periodontal tissues range from gingivitis to severe forms of periodontal disease. These changes are observed in patients with a tendency to loss of epithelial attachment and the development of periodontal pockets and a slightly faster destruction of the alveolar bone. Periodontal diseases, which occurred in 1993, are identified as the sixth complication of diabetes, and periodontal diseases in 1997 are included as one of the pathological conditions in these patients diagnosed (Expert Committee on the Diagnosis and Classification of Diabetes Mellitus). Montenegro has the highest incidence of Type I diabetes mellitus in the Balkans in children under the age of 14 years and this is constantly growing. The objectives of the research:The main aim of this study was to determine the oral health status of children with diabetes mellitus type I in Montenegro, which is related to: establishment of permanent tooth caries, the structure of the EPC, the state of oral hygiene, salivary and microbiological status of patients and healthy controls, determining the degree of metabolic control on all previously mentioned parameters in infants and in the end. Based on the results, a proposed plan of preventative measures would allow improvement of oral health in children with diabetes. Materials and methods:This study includes 177 patients aged 10 -15 years, of both sexes which were divided into two groups. The first group D, consists 87 subjects, made up of children with diabetes mellitus type I. Second, t, Uvod: Šećerna bolest se zbog svoje velike rasprostranjenosti, komplikacija do kojih dovodi i relativno skupe i kompleksne terapije, sasvim opravdano smatra ozbiljnim zdravstvenim problemom. Dijabetes mellitus je najčešći endokrini poremećaj kod dece. Osim retkih izuzetaka deca najčešće obolevaju od insulin zavisnog dijabetesa (tip I). Posebno je značajan efekat ove bolesti na oralno zdravlje, a koji se odnosi na tkiva parodoncijuma i karijes zuba. Promene na parodoncijumu variraju od gingivitisa do teških formi parodontopatija. Kod obolelih je primećena sklonost ka gubitku pripojnog epitela i nastanku parodontalnih džepova kao i nešto brža destrukcija alveolarne kosti. Obolenja parodoncijuma su 1993.g. identifikovana kao šesta komplikacija dijabetesa, a 1997.g. su uvrštena kao jedno od patoloških stanja dijagnostifikovanih kod ovih bolesnika ( Expert Commitet on the Diagnosis and Classification of Diabetes Mellitus ). Crna Gora ima najveću incidenciju dijabetes mellitusa tipa 1 na Balkanu kod dece ispod 14 g., i u stalnom je porastu. Ciljevi istraživanja. Glavni cilj istraživanja je utvrđivanje stanja oralnog zdravlja dece obolele od dijabetes mellitus-a tip I u Crnoj Gori, a koji se odnosi na: utvrđivanje rasprostranjenosti karijesa stalnih zuba, strukture KEP-a, stanja oralne higijene, salivarnog i mikrobiološkog statusa obolele i zdrave dece, utvrđivanje stepena metaboličke kontrole na sve predhodno navedene parametre kod obolele dece i na kraju, na osnovu dobijenih rezultata, predložiti plan preventivnih mera, kojim bi se omogućilo unapređenje oralnog zdravlja kod dece obolele od šećerne bolesti. Materijal i metodologija istraživanja.U istraživanje je bilo uključeno 177 pacijenata uzrasta 10 -15 godina, oba pola podeljenih u dve grupe. Prvu grupu D, njih 87, činila su deca obolela od dijabetes mellitus-a tip I. Drugu, kontrolnu grupu K, njih 90, predstavljala su zdrava deca. U istraživanje su bila uključena samo ona deca čiji su roditelji svojim potpisom dali sa

Acute leukaemia is the most common form of childhood cancer. The aim of this paper was to underline the importance of oral manifestations in children with acute leukaemia. The disease and its treatment can directly or indirectly affect oral health. Oral manifestations are gingival inflammation and enlargement. Leukaemic cells are capable of infiltrating the gingiva and the deeper periodontal tissues which leads to ulceration and infection of oral tissues. Gingival bleeding is a common sign in patients with leukaemia. Symptoms include local lymphadenopathy, mucous membrane Petechiae and ecchymoses. Cytotoxic drugs have direct effects like mucositis, involving atrophy, desquamation and ulceration of the mucosa, with increasing the risk for local and systemic infections. Leukaemia can directly influence dental care and dental treatment, while oral lesions may have life-threatening consequences. Knowledge and skills among dentists may also not be adequate to treat children with acute leukaemia. It is therefore imperative that all stomatologists be aware of dental problems that occur in leukaemia in order to be able to effectively carry out appropriate measures to mitigate these problems., Akutna leukemija je jedno od najčešćih malignih oboljenja koje se javlja u dečjem uzrastu. Cilj ovog rada je bio da se ukaže na pojavu oralnih promena kod dece obolele od leukemije, koje mogu dodatno ugroziti njihovo zdravlje. Oralne promene u sklopu akutnih leukemija posledica su leukemične infiltracije tkiva usne duplje, kao i sklonosti ovih bolesnika ka infekcijama. Oralne promene koje prate akutne leukemije ili se javljaju tokom lečenja uglavnom su nespecifične. Nastaju zbog metaboličkih poremećaja u epitelu oralne sluzokože, koji je osetljiv na najmanji poremećaj snabdevanja krvlju. Promene su najizraženije na gingivi, parodoncijumu i epitelu jezika, dok su na sluzokoži usta ređe i manifestuju se ulceracijama i infekcijama. Oralne promene se javljaju najčešće u vidu uvećane, sunđeraste i mekane gingive. Takođe se javljaju krvarenje iz gingive i bledilo oralne sluzokože sa pojavom petehijalnog krvarenja i ekhimoza. Oralne promene mogu nastati i kao akutne komplikacije primenjene agresivne citotoksične terapije, u vidu mukozitisa, deskvamacija i ulceracija sluzokože usta, koje su rizik za nastanak lokalnih i sistemskih infekcija. S obzirom na to da oralne promene mogu značajno da otežaju i ugroze izlečenje dece s akutnim leukemijama, neophodno je ukazati na njih, kao i na mere koje je potrebno preduzeti, kako bi se ove tegobe ublažile.

Oral manifestations are often present in all types of leukaemia, and are particularly severe in children. Oral diseases may result as complications of aggressive cytotoxic therapy. On the other hand, oral diseases that are already present in the oral cavity could be aggravating the patient's general condition and lead to serious life-threatening infections. The aim of this paper was to highlight the importance of preventive measures in maintaining oral health, as well the measures for controlling oral disorders onset during the course of illness and applied therapy in children with acute leukaemia. All preventive measures that include proper, regular hygiene and intervention depend on the patient's haematological status and general health condition, and are performed with the consultation and approval of the haematologists-in-charge. The preventive program can be implicated in three stages; before the beginning of cytotoxic therapy, during active cytotoxic therapy and after cytotoxic therapy. Having in mind that oral disease can influence general treatment in children with acute leukaemia dramatically, developing protocols on the implementation of all measures of oral prevention and treatment is mandatory., Svi tipovi leukemija često su praćeni neprijatnim promenama u ustima, koje su posebno teške u dečjem uzrastu. One mogu nastati kao akutna komplikacija primenjene agresivne citotoksične terapije. S druge strane, postojeća oralna oboljenja mogu značajno da pogoršaju inače teško opšte stanje bolesnika i svojim komplikacijama dovedu do ozbiljnih infekcija, koje mogu da ugroze njegov život. Cilj rada je bio da se ukaže na značaj preventivnih mere očuvanja oralnog zdravlja, kao i mera za sprečavanje i ublažavanje oralnih promena nastalih tokom bolesti i primenjene terapije kod dece obolele od akutne leukemije. Sve mere prevencije i lečenja zavise od trenutnog hematološkog stanja bolesnika i opšteg stanja zdravlja, a obavljaju se uz konsultaciju i odobrenje nadležnog lekara hematologa. Preventivni program se može izvoditi u tri faze: pre, tokom i posle citotoksične terapije. S obzirom na to da oboljenja usta i zuba mogu značajno otežati i ugroziti izlečenje dece obolele od akutne leukemije, neophodno je sačiniti odgovarajuće protokole za pravilnu primenu svih mera prevencije i lečenja od ovog teškog oboljenja.

Methylenetetrahydrofolate reductase (MTHFR) regulates the metabolism of folate and methionine, essential components of DNA synthesis and methylation. Polymorphisms in the MTHFR gene have been associated with susceptibility to some types of cancer. We investigated a possible association of MTHFR polymorphisms (677C > T and 1298A > C) and increased risk for acute lymphoblastic leukemia in 78 affected children. The frequencies of both MTHFR 677 genotypes and alleles were significantly different between patients and controls. A significant association between CT/TT individuals and reduced risk of acute lymphoblastic leukemia was found. The odds ratios were 0.53 (95% confidence interval, 032-0.89) and 0.30 (95% confidence interval, 0.12-0.81). Polymorphism 1298 did not show statistical difference between patients and controls.

Cerebral palsy is one of the commonest children's physical handicaps with frequency of 1.5-3/1000. Beside many other disturbances, these children may have serious disorders caused by dental diseases. Concerning this fact, the objective of our study was to examine children with cerebral palsy in our country and determine condition of dental health and suggest adequate protective measures. A total of 116 children, 3-18 years old, with cerebral palsy were examined and the results were compared to the control group of healthy children of the same age. Among healthy children, 7-10 years old, 66.3% had healthy parodontium, while none of children with cerebral palsy had healthy parodontium. Children, 11-14 years old with cerebral palsy had higher percentage of untreated caries, but lower percentage of filled teeth (18.7%) compared to healthy children (55.0%). Children, 15-18 years old with cerebral palsy had significantly higher percentage of extracted teeth (10.6%) than healthy children (4.1%) and more often orthodontic anomalies (70.6%), compared to healthy children (46.9%). Results of these study indicate that children with cerebral palsy need special and planned dental care., Cerebralna paraliza je jedan od najčešćih fizičkih hendikepa kod dece, sa učestalošću od 1,5 do 3 slučaja na 1.000 živorođene dece. Pored ostalog, velike smetnje ovoj deci mogu pričinjavati i bolesti usta i zuba. Cilj rada je bio da ce utvrdi stanje oralnog zdravlja dece obolele od cerebralne paralize i predlože odgovarajuće mere zaštite. Pregledano je 116 dečaka i devojčica koji su oboleli od cerebralne paralize uzrasta od tri godine do 18 godina, dok su kontrolnu grupu činila zdrava deca. U uzrastu od 7 do 10 godina nijedno dete nije imalo zdrav parodoncijum, za razliku od 66,3% zdrave dece. Deca obolela od cerebralne paralize uzrasta od 11 do 14 godina imala su značajno više nesaniranog karijesa a manje plombiranih zuba (18,7%) u odnosu na zdravu decu (55,0%). Kod dece uzrasta od 15 do 18 godina bilo je statistički značajno više izvađenih zuba (10,6%) nego kod zdrave dece (4,1%), ali i češće ortodontske anomalije (70,6%) u odnosu na decu kontrolne grupe (46,9%). Dobijeni rezultati upućuju na neophodnost posebne i ciljane stomatološke zaštite dece koja su obolela od cerebralne paralize.