Search

Cataloged from PDF version of article. Thesis (Ph.D.): Bilkent University, Department of Interior Architecture and Environmental Design, İhsan Doğramacı Bilkent University, 2022. Includes bibliographical references (leaves 131-152). With the advent of the Covid-19 pandemic, the use of quick response (QR) codes has increased rapidly in many areas. However, the adoption of QR code-based indoor wayfinding models is still limited. The reliance on location-aware technologies, the development of smartphone applications, and the need for programming language knowledge could be counted among the reasons for the limited use of these models. In the present study, we proposed a lightweight QR code-based indoor wayfinding model that is low-cost, easy-to-adapt, free of sensors, and solely functions with smartphones. Accordingly, we conducted two experimental studies to test the model under two conditions: first, in a complex university campus building with 38 participants; then in the virtual model of that building with 72 participants. In both environments, we compared the use of You-Are-Here maps displayed on smartphones by scanning the QR codes on the walls (the QR condition) to the use of the same maps located on the walls (the No-QR condition). We measured task performances, perceived ease of task, comfort level, and evaluations of the proposed model. To reveal the relationships between the variables and differences between conditions, we conducted the Pearson correlation coefficient test and repeated measure ANOVA. Our findings revealed that even though the participants completed the wayfinding tasks in the QR condition in a longer time than in the No-QR condition, the positive responses of the participants revealed that they would be willing to use QR codes in complex indoor environments. Findings and evaluations suggested that the proposed model, in its current form, may function as expected and be a useful, lightweight, and low-cost alternative to You-Are-Here maps. by Çetin Tünger Ph.D.

Cataloged from PDF version of article. Thesis (Master's): Bilkent University, Department of Interior Architecture and Environmental Design, İhsan Doğramacı Bilkent University, 2022. Includes bibliographical references (leaves 73-84). This study aims to explore the ways of creating boundaries of academics working from home and investigate the differences between the practices of creating these boundaries. Although working from home is not a new practice, Covid-19 pandemic shifted the working patterns of most people, especially the education-related branches such as academics. This exploratory study investigates how people set up their work environments and the boundaries in response to the change in the working practice. The study consists of an exploratory interview that contains classified questions on spatial, temporal, and psychological boundaries people create in their working environments. Interviews were held face-to-face and online via Zoom with 20 participants. The thematic analysis method was used to analyze the collected data. The findings suggest that the ways of creating boundaries differ between individuals, and these changes are affected by factors such as marital status, population at home, and spatial limitations. The results give a general idea and offer an insight into the optimal separation or connection of working spaces in the home. by Sare Kılıç M.F.A.

The aims of the present experiments were to investigate the impact of (a) ordinal position, (b) object salience (size and three-dimensionality), and (c) proximity to salient objects on visitor attention in digital exhibitions, and to make comparisons with trends observed in physical exhibitions. The results of two experiments involving 210 participants, conducted using a tablet computer, indicated that (a) the ordinal position and salience effects observed in physical exhibitions were also present in the digital medium; (b) however, the overshadowing effect by the salient objects on the adjacent ones observed in physical exhibitions did not seem to emerge when three-dimensionality was the salience parameter; and (c) the negative impact of the salient object’s presence on the overall attention to the exhibition observed in physical exhibitions seemed to be eliminated in digital exhibition environments regardless of the salience parameter.

Purpose This paper aims to investigate the association of neighborhood location with place attachment and residential satisfaction. Design/methodology/approach First, the authors reviewed the literature on place attachment and residential satisfaction, and then generated a questionnaire based on the scales from the literature. The authors surveyed 135 respondents in two neighborhoods of Ankara, a metropolitan city in Turkey: one in the city center, the other in a suburb. To analyze the data, first, factor analysis, and later, multivariate analysis of variance and correlation tests were conducted. Findings The results indicated that place attachment and residential satisfaction were positively correlated, in congruence with the related literature; however, neighborhood location appeared to be associated only with residential satisfaction. The theoretical and practical implications of the results are discussed with respect to the recent issues on housing. Originality/value The effects of neighborhood location on place attachment and residential satisfaction (by comparing two different residential areas of the city) have not been adequately examined in earlier studies. The study results provide an understanding of the effectiveness of residential location on improving place attachment and residential satisfaction and contribute to the existing literature. Although the study findings may not be generalized to other locations in Turkey, this study contributed to the previous studies on place attachment and residential satisfaction by providing data from Turkish residents, which is less often examined.

The main aim of the present study was to explore the impact of three stimulus-related variables—that is, ordinal position of viewing, relative size of exhibit objects, and proximity to larger sized objects—on visitor attention and interest in exhibitions. A field experiment that utilized timing and tracking through unobtrusive observation, as well as a questionnaire, was conducted with 120 participants in one control and three experimental conditions. The results suggest that (a) visitor attention declines across ordinal position, being interrupted in the experimental conditions by the presence of a larger object; (b) larger exhibit objects attract and hold more attention than smaller ones, especially those adjacent to (and appear before rather than after) the larger object; and (c) while larger objects attract more attention on an individual comparison, they seem to have a suppressing effect on the overall level of attention to the exhibition compared with the control condition.

Bu tez, bilgi aktarımı yöntemi olarak QR kodlarının kullanımını ve bunun sergi alanlarında ziyaretçi katılımı üzerindeki etkilerini incelemektedir. Çalışma aynı zamanda QR kodlarının kullanımını ve bunun ziyaretçilerin öğrenme ve sosyal etkileşim deneyimleri üzerindeki etkilerini incelemektedir. Ayrıca, gençlerin yaşlı ziyaretçilere kıyasla QR kodlarını kullanma olasılığının daha yüksek olup olmadığını araştırmaktadır. Bir sanat galerisinde iki farklı döngüde 63 katılımcı ile zaman verilerinin ve anketlerin analizini yapan bir saha deneyi gerçekleştirildi. İlk döngü, bilgilendirici bir metin içeren geleneksel bilgi etiketlerinden oluşurken, ikinci döngü, ziyaretçileri bir QR kod aracılığıyla sanat eseri açıklamalarının yer aldığı web sitesine yönlendiren bilgi etiketlerinden oluşmaktaydı. Çalışmanın sonuçlarının, ziyaretçilerin sergi objeleriyle etkileşim seviyesini arttırmak amacıyla QR kod teknolojisinden faydalanmanın sergi alanlarında uygulanmasına yönelik bir temel oluşturması beklenmektedir. This thesis investigates the use of QR codes as an information delivery method and its' effects on visitor engagement in exhibition spaces. The study examines the use of QR codes as an information delivery method and its' resulting effects on visitor engagement in terms of visitors' experiences of learning and social interaction. Moreover, the study investigates if young people are more likely to use QR codes in comparison to middle-aged participants. A field experiment that applied the analysis of the timing data and questionnaire was conducted with 63 participants in two different groups at an art gallery. The control group consisted of traditional information labels with an informative text while the experiment group consisted of information labels with a QR code directing visitors to a designed website of artworks' explanations. The results of the study are expected to construct a basis on implementing the QR code technology in exhibition environments to improve visitors' interaction level with exhibited objects. 166

Cataloged from PDF version of article. Thesis (Ph.D.): Bilkent University, Department of Interior Architecture and Environmental Design, İhsan Doğramacı Bilkent University, 2018. Includes bibliographical references (leaves 155-163). More often than not, multiple exhibit objects are displayed, rather than a single exhibit object, in a single exhibition space. This situation might induce a competition for visitor attention between the objects. As an attempt to elucidate the nature of this competition, this study addresses the influence of the salience layout of exhibit objects on the distribution of visitor attention in physical and digital environments. Among various salience parameters previously determined in the literature, size and three-dimensionality are investigated in this thesis. A set of field experiments utilizing unobtrusive observation, and selfadministered questionnaires were employed to collect data. In an alternative approach to the existing visitor studies in Turkey, the empirical design involved a high level of control. The results have revealed the ways visitor attention to individual exhibit objects and exhibitions in overall could be influenced by [1] the presence of a more salient object within a set of less salient objects, [2] ordinal position of exhibit objects with different salience levels, [3] the physical or digital nature of the exhibition space, and [4] size and three-dimensionality as exhibit object parameters. by Ayça Turgay Zıraman. Ph.D.

Bu çalışmada tasarım stüdyolarında öğrencilerin mekânsal bağlılık ve bölgesellik arasındaki ilişkiyi incelemek amaçlanmıştır. Bu amaçla, mekânsal bağlılık ve bölgesellik İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Bölümü'ne (IAED) ait olan ortak kullanıma açık stüdyolar ve Mimarlık Bölümü'ne (ARCH) ait olan kart girişli stüdyolar karşılaştırılarak yapılmıştır. Ek olarak öğrencilerin kendi stüdyolarını iç mekânsal değerlendirmesi de çalışılmıştır. Anket çalışmasında sorulan sorular, Rioux (2006) tarafından ortaya konmuş Çalışma Alanlarında Mekânsal Bağlılık ölçütünden adapte edilmiş mekânsal bağlılık maddeleri, Brown (2009) tarafından ortaya konmuş bölgesellik maddeler ve Imamoğlu (1981) tarafından ortaya konmuş `İç uzamlar için genel bir değerlendirme ölçütü`nden alınan genel değerlendirme maddelerinden oluşmaktadır. İki bölümün 2. ve 3. sınıf öğrencileri arasında bir anket çalışması yürütülmüş ve cevaplar incelenmiştir. Yüz elli kişi (110 kadın, 40 erkek) çalışmaya katılmıştır. Sonuçlar tasarım stüdyolarında mekânsal bağlılığın, bölgesellik ve çevrenin genel değerlendirilmesi ile arasında pozitif bir ilişki olduğunu göstermiştir. Ancak, bölgesellik ve genel değerlendirme arasında bir ilişki bulunmamıştır. The present study focused on to explore the relationship between place attachment and territoriality of students towards their design studios. For this purpose, we examined place attachment and territoriality in design studios by comparing design studios with open doors, which belongs to Interior Architecture and Environmental Design (IAED) Department; and key-card entry, which belong to Architecture (ARCH) department. Additionally, students' evaluation of their own design studios was also considered in the study. The questionnaire of the study included items of place attachment, which were adapted from Workplace Attachment Scale of Rioux (2006); territoriality, adapted from Brown (2009) and general evaluation items towards interiors, adapted from Imamoglu (1981). This questionnaire was administered to 2nd and 3rd year students from two departments at I.D. Bilkent University. One hundred and fifty students (110 women, 40 men) responded to the questionnaire in their own design studios. The results indicate that place attachment had positive relationships with both territoriality and general evaluation of the studios. It is also found that there is a positive relationship between place attachment and general evaluation. However, no certain relationship emerged between territoriality and general evaluation. 117

Genellikle, bir sergi mekanında tek bir nesnedense, birden fazla nesne sergilenir. Bu durum, sergilenen nesnelerin, ziyaretçilerin dikkatini çekebilmek için bir yarışa girmesine sebep olabilir. Bu çalışma, bu yarışın doğasını ortaya çıkarmak amacıyla, fiziksel ve dijital sergilerde nesne çarpıcılığının, ziyaretçi dikkatinin dağılımı üzerindeki etkilerine yoğunlaşmaktadır. Bu tezde geçmiş çalışmalarda nesne çarpıcılığını belirlediği ortaya konulmuş olan özelliklerden büyüklük ve üç boyutluluk incelenmektedir. Veri toplamak için katılımsız gözlem ve anketler kullanılarak gerçekleştirilen bir dizi saha deneyi uygulanmıştır. Türkiye'deki sergilerde gerçekleştirilmiş ziyaretçi çalışmalarından farklı bir yaklaşımla, deney tasarımı yüksek seviyede kontrol sağlamıştır. Çalışmanın sonucunda, [1] sergi içerisinde mevcut nesnelerden daha çarpıcı bir nesne olup olmadığı, [2] farklı çarpıcılık seviyelerindeki nesnelerin sergi mekanı içerisindeki sıralamaları, [2] serginin fiziksel veya dijital bir ortamda gerçekleşmesi, ve [3] nesne çarpıcılığını belirleyen büyüklük ve üç boyutluluk özelliklerinin, sergi nesnelerine ve serginin bütününe verilen ziyaretçi dikkati üzerindeki etkileri ortaya çıkmıştır. More often than not, multiple exhibit objects are displayed, rather than a single exhibit object, in a single exhibition space. This situation might induce a competition for visitor attention between the objects. As an attempt to elucidate the nature of this competition, this study addresses the influence of the salience layout of exhibit objects on the distribution of visitor attention in physical and digital environments. Among various salience parameters previously determined in the literature, size and three-dimensionality are investigated in this thesis. A set of field experiments utilizing unobtrusive observation, and self- administered questionnaires were employed to collect data. In an alternative approach to the existing visitor studies in Turkey, the empirical design involved a high level of control. The results have revealed the ways visitor attention to individual exhibit objects and exhibitions in overall could be influenced by [1] the presence of a more salient object within a set of less salient objects, [2] ordinal position of exhibit objects with different salience levels, [3] the physical or digital nature of the exhibition space, and [4] size and three-dimensionality as exhibit object parameters. 211

Bu çalışmanın amacı, iç mekanlarda karmaşıklık, beğeni ve psikolojik yenilenme potansiyeli arasındaki ilişkiyi incelemektir. On sekiz adet siyah-beyaz kafe, restoran, lobi, bekleme alanı gibi üçüncül mekan fotoğrafı üç farklı üniversiteden tasarım alanı dışındaki bölümlerde okumakta olan 100 öğrenci tarafından değerlendirilmiştir. Değerlendirme, karmaşıklık, beğeni, aşinalık, yenilenme/tazelenme potansiyeli, psikolojik uzaklaşma sağlama potansiyeli, hayranlık uyandırma potansiyeli, uyumlu/ahenkli olma ve beklentilere uygunluk potansiyeli üzerine yapılmıştır. Algılanan Yenilenme Potansiyeli Testinin tek maddelik versiyonu iç mekanlarda yenilenme potansiyelini ölçmek için uyarlanmıştır. Pearson korelasyon analizi, tekrarlı varyans analizi ve aracı değişken analizi yapılmıştır. Sonuçlar beğeninin karmaşıklık ve psikolojik yenilenme potansiyelinin bileşenleri ile pozitif bir ilişkisi olduğunu göstermiştir. Karmaşıklığın hayranlık uyandırma potansiyeli, uyumlu/ahenkli olma ve beklentilere uygunluk potansiyeli ile pozitif bir ilişkisi çıkmıştır. Hayranlık uyandırma potansiyeli ve uyumlu/ahenkli olma, karmaşıklığın beğeni üzerine etkisinde aracı değişkenler olarak çıkmıştır. The main aim of the present study is to investigate the relationship between complexity, preference and restorative potential of interiors. Eighteen black and white images of third places such as cafes, restaurants, and lounges were rated by 100 non-designer university students from three universities. They rated the images on preference, complexity, familiarity, perceived restoration potential and restoration components (being away, fascination, extent, compatibility). A single-item version of Perceived Restorativeness Scale was adapted to measure the restorative potential of interior spaces. Pearson's Correlation, repeated measures ANOVAs and a mediation analysis were conducted. The results showed that preference a was positively correlated with both complexity and components of restoration. Complexity was positively correlated to fascination, extent, and compatibility. Fascination, Extent, and Compatibility mediated the effect of complexity on preference. 124

Bu çalışma görsel karmaşıklık ve kişilik özelliklerinin estetik tercihler üzerine etkilerini incelemektedir. Bu amaçla üç farklı karmaşıklık seviyesinde olacak şekilde manipüle edilmiş geometrik şekillerden oluşan dokuz adet imaj ve dokuz adet bina cephesi fotoğrafı kullandık. `Beş Faktör modeline` göre dışadönüklük, uyumluluk, sorumluluk, duygusal dengelilik, deneyime açıklık adı altında beş temel kişilik özelliği bulunmaktadır. Bu kişisel özelliklerin görsel karmaşıklıkla ilgili estetik tercihler üzerindeki etkisi, 207 katılımcı (144 kadın ve 63 erkek) ile çevrimiçi bir araştırma yapılarak incelenmiştir. Çalışmanın sonuçlarına göre geometrik şekillerdeki karmaşıklık tercihi ve katılımcı yaşları arasında pozitif bir ilişki vardır. Bu yaşlı katılımcıların gençlerden daha karmaşık uyaranları tercih ettiklerini göstermektedir. Sonuçlar aynı zamanda geometrik şekillerde oylanmış karmaşıklık ve kabul edilebilirlik arasında olumlu bir ilişki olduğunu ortaya koymuştur; bu kabul edilebilirlik puanları yüksek olan katılımcıların, geometrik şekilleri diğerlerinden daha karmaşık olarak algıladığı anlamına gelmektedir. Geometrik şekillerde katılımcılar tarafından derecelendirilmiş karmaşıklık düzeyleri ve kararlılığın karşılıklı ilişkisi de olumludur. Bina cephelerinin karmaşıklık derecelendirmelerinde yüksek dışa dönüklük puanına sahip olan katılımcılar arasında da benzer bir eğilim vardır. Dışa dönüklük puanı daha yüksek olan katılımcılar yapı cephelerini daha karmaşık olarak oylamışlardır. Geometrik şekiller ve bina cepheleriyle yapılan bu çalışmanın sonucunda kişisel özelliklerin, karmaşıklık ve aşinalığın katılımcıların estetik tercihlerinden etkilendiği görülmüştür. This study explores the relationship between aesthetic preferences related to visual complexity and personal traits. For this purpose, we used nine images with geometric shapes and nine photographs of building façades, each of which was manipulated to represent three complexity levels. According to `The Big-Five Model`, Extraversion, Agreeableness, Conscientiousness, Emotional Stability (Neuroticism), and Intellect are the five main personal traits. Effect of these personal traits on aesthetic preferences about visual complexity was examined by conducting an online research with 207 respondents (144 women and 63 men). Results show that the relationship between aesthetic preference for complexity on geometric shapes and age is positive which means older respondents prefer more complex stimuli than younger ones. Results also revealed that interrelationship between rated complexity of geometric shapes and agreeableness is positive which means when a person has the higher score in agreeableness he/she also rates geometric shapes as more complex. The interrelationship of rated complexity of geometric shapes and conscientiousness also is positive. A similar tendency exists on the complexity ratings of building façades for the respondents who have higher scores of extraversion. People who have higher scores on extraversion rated building façades as more complex. As a result of this study conducted with geometric shapes and building façades, personal traits, complexity and familiarity are affected the aesthetic preference of respondents. 157

Bireylerin çevreleriyle olan duygusal bağları incelenmiş; yer bağlılığı ve yerleşim memnuniyeti gibi özellikle çevresel psikolojide ilgi uyandıran kavramlar çalışılmıştır. Bu çalışma mahalle konumunun yer bağlılığı ve yer memnuniyeti üzerine olan etkilerini incelemeyi amaçlamıştır. Yer bağlılığı anket çalışması yapılarak, Ayrancı -şehir merkezinde- ve Çayyolu -şehir merkezinden uzakta- olan iki mahallenin karşılaştırılması ile incelenmiştir. Yerleşim memnuniyeti de yerleşim kalitesinin ölçütü olarak bu mahallelerin fiziksel ve sosyal özelliklerinin incelenmesiyle araştırılmıştır. Ayrıca, yer bağlılığı ve yerleşim memnuniyeti arasındaki ilişki de incelenmiştir. Bu çalışmada kartopu örneklem metodu kullanılarak, 135 katılımcı yer almıştır. Çalışmanın sonuçları mahalle sakinlerinin yer bağlılığı düzeyleri arasında mahalle konumu açısından istatistiksel olarak anlamlı bir fark olmadığını göstermiştir. Ancak, iki mahalle arasında yerleşim memnuniyeti düzeyi bakımından istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmuştur. Ayrıca, daha önceki çalışmalar ile uyumlu olarak yer bağlılığı ve yerleşim memnuniyeti arasında da istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmaktadır.Anahtar Kelimeler: Mahalle, Memnuniyet, Muhit, Yer Bağlılığı, Yerleşim Kalitesi Affective bonds of individuals to their environment have been investigated and certain terms were studied such as place attachment and residential satisfaction arousing interest especially in environmental psychology. The current study aims to investigate the effects of neighborhood location on place attachment and residential satisfaction. We examined place attachment by conducting a survey comparing two neighborhoods; Ayrancı in the city center, the other Çayyolu, far away from the city center. We also investigated residential satisfaction in these neighborhoods by examining their physical and social features as a measure of residential quality. Furthermore, we investigated the relationship between place attachment and residential satisfaction. One hundred thirty-five respondents participated in this research by using snowball sampling. The results of the study implied that there is no difference in terms of neighborhood location between the residents' level of place attachment. However, there is a difference between two neighborhoods in terms of the level of residential satisfaction. Moreover, in line with the literature, there is a correlation between place attachment and residential satisfaction.Keywords: Neighborhood, Place Attachment, Place of Residence, Residential Quality, Satisfaction 127

Cataloged from PDF version of article. Thesis (M.S.): Bilkent University, Department of Interior Architecture and Environmental Design, İhsan Doğramacı Bilkent University, 2016. Includes bibliographical references (leaves 78-86). The purpose of the study is to investigate the relationship between utilized signage types, familiarity and confidence in respondents’ cognitive maps in academic libraries. Besides, it is to understand the influence of utilized signs on wayfinding performance. The experiment was administered in Bilkent University Library. Seventy one non-architecture university students from Bilkent University participated in the study, which was conducted in two parts. The first part was a library tour which involved reaching two target rooms. The second part utilized a questionnaire which inquired about respondents’ familiarity, confidence in their cognitive maps and signage. The study found that although newcomers had higher number of wrong turns and time spent to reach destination points, there was no difference in hesitation. As in other types of spaces, wrong turns and time spent decreased with increasing familiarity. by İdil Esen Duran. M.F.A.

Birçok öğrenci üniversite eğitimi için ailelerinden ayrılarak başka şehirlere taşınmaktadır. Yurtta yaşamak, öğrencilere ortak alanlarda diğer öğrencilerle yaşamayı, etkileşime girmeyi ve koordinasyonu öğretiyor. Bu çalışma, üniversite kampüs yurtlarında memnuniyet algısının kalabalıklık hissi ve mahremiyet ile ilişkisini ele almaktadır. Öğrencilerin yurt memnuniyetini etkileyen faktörleri sorgulayan sorulardan oluşan anket araştırması, Bilkent Üniversitesi yurtlarında kalan 200 lisans öğrencinin katılımıyla yapılmıştır. Faktör analizi, korelasyon, t-test, chi-square test ve anova yöntemleri hipotezleri test etmek için kullanılmıştır. Literatür ile uyumlu olarak katılımcıların genel tatmin seviyesi, yurt tatmin seviyesi, yurt odası tatmin seviyesi ve okul tatmin seviyesi birbirleriyle pozitif ve güçlü korelasyonlar göstermiştir. Erkeklerin kadınlara göre daha yüksek memnuniyet seviyesine sahip olduğu ancak erkeklerin mahremiyet algısının kadınlara göre daha düşük olduğu görülmektedir. Yurt odasında aynı metrekarede daha çok kişiyle kalan öğrencilerin daha fazla kalabalıklık hissi yaşadığı görülmüştür. Aynı metrekaredeki odalarda yaşayan kadınlar odalarını erkeklere oranla odalarını daha küçük olarak nitelendirmişlerdir. Son olarak, yurt odasını küçük olarak nitelendiren öğrencilerin daha fazla kalabalıklık hissi yaşadığı görülmüştür.Anahtar Kelimeler: Kalabalıklık, Mahremiyet, Tatmin, Yoğunluk, Yurt Many students move to different cities for their university education. This brings formidable experiences to those who are separated from their family. Living in a dormitory teaches them to live, interact and coordinate with other students in common spaces. This study focuses on the relationship of satisfaction with crowding and privacy. A questionnaire that inquired about the satisfaction of students with respect to their dormitories was conducted with 200 undergraduate students who lived in Bilkent University Dormitories. Factor analysis, correlation, t-tests, chi-square tests, and anova were used to test the hypotheses. In line with the literature, the results suggest that general satisfaction level, dormitory satisfaction level, dormitory room satisfaction level and satisfaction of school level show positive and strong correlations with each other. Men seem to have a higher general satisfaction level but less privacy compared to women in smilar conditions. Individuals who live with more people per meter square in a dormitory room feel more crowding than the others. Amongst different genders that lived in the same room, women perceived and qualified their room as smaller compared to men's perception. Lastly, individuals who qualify their dormitory room as small seemed to feel more crowding compared to others.Keywords: Crowding, Density, Dormitory, Privacy, Satisfaction 116

Bu çalışmanın amacı akademik kütüphanelerde yararlanılan işaret türleri ile aşinalık durumu ve bilişsel haritanın güvenilirliği arasındaki ilişki durumunu araştırmaktır. Ayrıca yararlanılan işaretlerin aşinalık ve güvenilirlik açısından yön bulma yetisi üzerindeki etkilerini anlamaktır. Deney, Bilkent Üniversitesi Kütüphanesinde gerçekleşmiştir. Çalışmaya mimarlık öğrencileri haricindeki yetmiş bir öğrenci katılmıştır. Çalışma iki bölümden oluşmaktadır. İlk bölüm kütüphane içerisinde belirlenen iki odaya ulaşılan turdur. İkinci bölüm ise tur sonrasında katılımcıların aşinalık ve bilişsel haritalarının güven durumu ve işaretlerin değerlendirildiği ankettir. Çalışmanın sonucuna göre kütüphaneye ilk defa gelenlerin kütüphaneye aşina olanlara göre hatalı dönüş sayısı ve turu tamamlama süresinde artış görülürken, duraksama sayısında bir farklılık olmadığı görülmüştür. Akademik kütüphanede de önceki yapılan araştırmalarda bahsedilen diğer mekânlar gibi aşinalık durumu arttıkça hatalı dönüş sayısı ve harcanan zaman azalmaktadır.Anahtar Kelimeler: Akademik Kütüphane , Aşinalık, Güven, İşaretler, Yön Bulma Performansı, The purpose of the study is to investigate the relationship between utilized signage types, familiarity and confidence in respondents' cognitive maps in academic libraries. Besides, it is to understand the influence of utilized signs on wayfinding performance. The experiment was administered in Bilkent University Library. Seventy one non-architecture university students from Bilkent University participated in the study, which was conducted in two parts. The first part was a library tour which involved reaching two target rooms. The second part utilized a questionnaire which inquired about respondents' familiarity, confidence in their cognitive maps and signage. The study found that although newcomers had higher number of wrong turns and time spent to reach destination points, there was no difference in hesitation. As in other types of spaces, wrong turns and time spent decreased with increasing familiarity.Keywords: Academic Library, Confidence, Familiarity, Signage, Wayfinding Performance 122

Bu çalışmanın amacı farklı formlarda tasarlanmış iç mekânların kullanıcılar üzerindeki etkisini anlamak ve kullanıcıların bu mekânlarda hissettikleri farklı duyguları karşılaştırmaktır. Bu nedenle, doğrusal, simetrik eğrisel ve asimetrik eğrisel formlarla tasarlanmış iç mekânlarda kullanıcıların hissettikleri olumlu veya olumsuz duyguları karşılaştırmak için bu çalışma oluşturulmuştur. Doğrusal, simetrik eğrisel ve asimetrik eğrisel formlar kullanılarak 12 sanal iç mekân yaratılmıştır. Çankaya Üniversitesi'nde gönüllü olarak ankete katılan 61 kişinin duygularını ölçmek için Mehrabian ve Russell'ın PAD sıfat tamlamaları kullanılmıştır. Tek yönlü varyans analizi sonuçları katılımcıların kendilerini asimetrik eğrisel formlarla tasarlanmış iç mekânlarda diğer mekânlara göre daha keyifli ve canlı hissettiklerini göstermiştir. Bu sonuçlara ek olarak, erkekler kadınlara nazaran simetrik eğrisel formlarla tasarlanmış iç mekânlarda daha canlı hissetmişlerdir.Anahtar Kelimeler: Doğrusal/Düz Fromlar, Duygular, Eğrisel/Yuvarlak Formlar, Mehrabian ve Russell'ın PAD modeli, Sanal Ortamlar The aim of the study is to understand the effect of various forms in designs of interior environments and compare different emotional responses of people towards those environments. Therefore, this study was conducted to compare positive or negative emotional responses of people experiencing interior environments designed by three different forms: rectilinear, symmetrical curvilinear and asymmetrical curvilinear. Twelve virtual interior settings were created according to these forms. A questionnaire involving Mehrabian and Russell's PAD adjective pairs was utilized to measure emotional responses of 61 volunteer respondents contacted on Balgat Campus of Çankaya University. The results of one way ANOVA tests illustrated that respondents felt more pleasant and aroused in the setting designed with asymmetrical curvilinear forms than other settings. Moreover, men tended to be more aroused in the setting designed with symmetrical curvilinear forms than women.Keywords: Curvilinear Forms, Emotion, Mehrabian and Russell's PAD model, Rectilinear Forms, Virtual Environments. 100

Bu çalışma mağaza imajı göz önünde bulundurularak mağaza yüzey elemanlarının renk değer ve sıcaklığını incelemiştir. Mağaza imajını değerlendirmek için aynı zamanda Natural Color System (NCS)'in dört ana rengini de (kırmızı, yeşil, sarı ve mavi) işaret eden kırmızı, yeşil, sarı ve mavi yüzeylere sahip var olan dört farklı ticari mağaza seçilmiş ve bu ticari mağazalar bir üç boyutlu modelleme programı aracılığıyla değiştirilmiştir. Değiştirilmiş örnekler yüzde 20 arttırılmış ve azaltılmış renk değerlerinin yanı sıra bu dört ana renk tonunun zıt renklerini temsil etmektedir. Renkteki değişikliklerin mağaza imajı algısında herhangi bir farklılık yaratıp yaratmadığını anlamak için bir anket kullanılmıştır. Anket prestijlilik ve beğeni göz önünde bulundurularak ticari mağaza örneklerindeki değişiklikleri değerlendirmek için 13 sıfat çifti ve 1'den 6'ya kadar anlam farklılığı gösteren bir ölçekten oluşmuştur. Tasarım bölümleri hariç farklı bölümlerden 80 İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi öğrencisi katılmıştır. Sonuçlara göre, değer değişiklikleri mağaza imajı algısını etkiliyor gibi görünmektedir. Renk sıcaklığındaki farklılıklar prestijlilik dikkate alındığında önceki çalışmalarla çelişkili sonuçlar vermiştirAnahtar Kelimeler: mağaza imajı, prestijlilik, renk değeri, renk sıcaklığı, yüzey elemanları, mağaza ortamı, renk algısı This study examined the changes in value and warmth of color on store surface elements considering store image. To evaluate the store image, four different existing retail stores were chosen which had surfaces in red, green, yellow and blue colors which also referred four primary colors (red, green, yellow and blue) of Natural Color System (NCS) and these retail stores were manipulated through a 3D modeling program. Manipulated samples represented 20 per cent increased and decreased values as well as opposite colors of these four color hues. A questionnaire was used to understand whether changes in color made any difference on perception of the store image. The questionnaire consisted of 13 adjective pairs and a six-point semantic differential scale to evaluate manipulations in retail store samples in terms of prestigiousness and liking. Eighty Bilkent University students participated from different departments except design departments. According to results, value manipulations seemed to influence perception of store image. Differences in warmth of color had conflicting results with previous studies when prestigiousness was taken into consideration.Key Words: store image, prestigiousness, color value, color warmth, surface elements, store environment, color perception 90

Bu çalışmanın amacı, mağaza cephesi tasarımlarının değerlendirilmesini etkileyenfaktörleri incelemek ve bu değerlendirmelerin mağazayla ilgili çıkarımlarla ilişkilerini anlamaktır.Çalışma iki bölümden oluşmaktadır. Her iki bölümde de, farklı açıklık ve kalabalıklık seviyelerini göstermek üzere düzenlenen 12 renkli mağaza cephesi fotoğrafı kullanılmıştır. Çalışmanın ilk kısmı, Bilkent Üniversitesi İç Mimarlık ve ÇevreTasarımı Bölümü'nden 70 öğrenciye uygulanmıştır. Mağaza cephesi fotoğrafları gösterildikten sonra, katılımcılardan gösterilen mağaza cephelerinin tasarımı ve bu mağazalarda satılabilecek ürünlerin olası özelliklerini ilgili sıfat çiftleri için anlamsal farklılaşma ölçeği üzerinde değerlendirmeleri istenmiştir. Çalışmanın ikinci bölümünde ise, bir alışveriş merkezinde alışveriş yapan 32 katılımcıyla, mağaza cepheleriyle ilgili tercihlerini ve görüşlerini inceleyen görüşmeler yapılmıştır.Çalışmanın sonuçları, mağaza cephesinin değerlendirilmesi ve mağazayla ilgili çıkarımlar arasında güçlü bir ilişki olduğunu göstermiştir. Ayrıca, mağaza cephelerinde, kalabalıklık, açıklık, karmaşıklık ve tanıdıklığın tasarımın değerlendirilmesinde etkisinin olduğu bulunmuştur.Anahtar Kelimeler: mağaza atmosferi,değerlendirmeler, kalabalıklık , açıklık,mağaza cepheleri, karmaşıklık, tanıdıklık The aim of this study was to examine the factors affecting the evaluations of storefront designs and to understand how they relate to inferences on store characteristics.The study consists of two parts. In both parts of the study, 12 color photographs of storefronts manipulated to represent two different levels of crowdedness and openness levels were used. The first part was conducted with 70 students from Interior Architecture and Environmental Design Department, Bilkent University.They were asked to rate the storefronts on a semantic differential scale which consisted of adjective pairs involving evaluations of storefront designs and those related to their inferences on the items which may be sold in the stores. In the second part, interviews with 32 shoppers were conducted in a shopping mall,regarding their preferences on the same storefronts displayed together on a board,and reasons affecting their appraisals.The results show that the evaluations of storefront designs have a strong relationship with the inferences on store characteristics. Crowdedness, openness,complexity and familiarity of the storefronts were also found to affect the appraisals of storefronts.Key Words: store atmospherics, evaluations, crowdedness, openness, storefronts,complexity, familiarity 117

Ankara : The Department of Interior Architecture and Environmental Design and the Institute of Economics and Social Sciences of Bilkent University, 2009. Thesis (Master's) -- Bilkent University, 2009. Includes bibliographical references leaves 65-73. The aim of this study was to explore the relationships between assessments of residential movie interiors, personal attributes of assumed residents and respondent characteristics. The study was conducted with 113 students from the Department of Interior Architecture and Environmental Design of Bilkent University. Nine residential movie clips were presented to the participants and they were asked to fill out a questionnaire sheet which consisted of three parts: Items involving space qualities, personal attributes of assumed residents, and relatedness and happiness of the respondents. Residential spaces rated as unfamiliar were rated as more exciting and were preferred over those rated as familiar. Furthermore, respondents having related self-construals reported more happiness and they perceived assumed residents as being happier and more trustworthy. No significant relationship was found between the complexity ratings of the movie clips and the evaluations of the residential spaces portrayed. This might have been because other variables besides complexity could not be controlled due to the nature of the stimuli. Tanrıverdi, Yaprak M.F.A.

Bu çalışmanın amacı, filmlerdeki konut iç mekânlarının ve varsayılan kullanıcıların değerlendirilmelerinin katılımcı özellikleri ile ilişkilerini anlayıp araştırmaktır. Çalışma Bilkent Üniversitesi İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Bölümü'nden 113 öğrenciye uygulanmıştır. Değişik filmlerden alınan dokuz konut iç mekânı öğrencilere gösterildikten sonra, mekân özellikleri, varsayılan kullanıcıların değerlendirilmesi ve katılımcıların ilişkililik düzeyini ölçen üç bölümlü bir anket doldurmaları istendi. Sonuçlara göre, tanıdık olmayan mekânlar heyecan verici bulundu ve daha çok tercih edildi. Bunun yanı sıra kendisini ilişkili ve mutlu hisseden katılımcılar olası kullanıcıları daha mutlu ve güvenilir olarak nitelendirdi. Karmaşıklığın iç mekânların değerlendirilmesi üzerine belirgin bir etkisi bulunamadı, bunun olası bir sebebi filmlerdeki iç mekânların kontrol edemediğimiz birçok özellik barındırması olabilir. The aim of this study was to explore the relationships between assessments of residential movie interiors, personal attributes of assumed residents and respondent characteristics. The study was conducted with 113 students from the Department of Interior Architecture and Environmental Design of Bilkent University. Nine residential movie clips were presented to the participants and they were asked to fill out a questionnaire sheet which consisted of three parts: Items involving space qualities, personal attributes of assumed residents, and relatedness and happiness of the respondents. Residential spaces rated as unfamiliar were rated as more exciting and were preferred over those rated as familiar. Furthermore, respondents having related self-construals reported more happiness and they perceived assumed residents as being happier and more trustworthy. No significant relationship was found between the complexity ratings of the movie clips and the evaluations of the residential spaces portrayed. This might have been because other variables besides complexity could not be controlled due to the nature of the stimuli. 114

Walking into an unfamiliar building, we quickly know, for example, not only that it is a restaurant, but also what kind of a restaurant it is, what kind of people we are likely to find there and how they are likely to and ‘supposed’ to act (1). We are able to differentiate between customers and employees, have an idea about the location of the restrooms, the kind of food served and even the cost of eating there without talking to anyone and in seconds! Often we can answer many of these questions even before entering the building (Cherulnik, 1991). Although we practice this “guessing game” all the time, because it comes to us so naturally, we do not even notice what we are achieving. We are able to achieve this by virtue of our mental representations called schemas.

TÜRKÇE ABSTRAKT (en fazla 250 sözcük) :(TÜB TAK/ TÜRDOK ` un Abstrakt Hazırlama Kılavuzunu kullanınız.)MÜZELERDE Z YARETÇ DAVRANIŞLARI:SADBERK HANIM MÜZES 'NDEZ YARETÇ DOLAŞIM ŞEK LLER N N NCELENMESAslı Canan Yılmazsoyç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Bölümü, Yüksek LisansDanışman: Dr. Çağrı mamoğluAğustos, 2005Bu çalışmada, müzelerde ziyaretçi dolaşımı incelenmiştir. Temel konu, ziyaretçilerin bireyselözellikleri ve bu özelliklerin dolaşım davranışlarına etkisidir. Bu bağlamda, ziyaretçilerincinsiyet ve yerellik farklılıklarının dolaşım davranışları üzerindeki etkisini ortaya çıkarmakiçin Sadberk Hanım Müzesi'nin bir bölümünde alan çalışması sürdürülmüştür. Bu özelliklerindeğerlendirilmesi sonucu, dolaşım davranışları ve demografik özellikler arasında önemli birilişki bulunmuş, müze ziyaretçilerine daha verimli ve düzenli bir ziyaret sağlamadaziyaretçilerin bireysel özelliklerindeki çeşitliliğin göz önünde bulundurulması gereğivurgulanmıştır.Anahtar Kelimeler: Müze ortamı, müze deneyimi, ziyaretçi davranışları, dolaşım şekilleri,ziyaretçi özellikleri. TÜRKÇE ABSTRAKT (en fazla 250 sözcük) :(TÜB TAK/ TÜRDOK ` un Abstrakt Hazırlama Kılavuzunu kullanınız.)VISITOR BEHAVIOR IN MUSEUM ENVIRONMENTS:AN ANALYSIS OF VISITOR CIRCULATION PATTERNS INSADBERK HANIM MUSEUMAslı Canan YılmazsoyM.F.A. in Interior Architecture and Environmental DesignSupervisor: Dr. Çağrı mamoğluAugust, 2005In this study, visitor circulation in museum environments is examined. The main concern isvisitor characteristics and their influence on circulation patterns. In this context, a case studywas conducted in one of the two sections of Sadberk Hanım Museum, Istanbul, in order toexplore whether differences in visitors? characteristics in terms of gender and locality have aneffect on their circulation behavior. Evaluating these characteristics, the study found asignificant relation between circulation behavior and demographics and underlies theimportance of providing an effective and efficient museum experience for the diversifiedmuseum audience.Keywords: Museum environment, museum experience, visitor behavior, circulation patterns,visitor characteristics. 139

This paper (1) claims that in spite of the unique opportunities introduced to design learning by the emergence of virtual models, the benefits of learning through building in real-scale cannot be totally disregarded. Within this framework, a real-scale project through which students could study light, color and texture was proposed in a senior interior design studio course. Students were asked to work in groups and create a set design, using different objects, materials, colors and lighting configurations within a mock-up space. This paper presents an assessment of the students' responses to the project, discussing the impacts of the project in terms of three main aspects: learning by doing and seeing, learning in different styles, and learning in a group environment. The study suggests that despite its functional difficulties both in terms of provision of space and budget, the integration of even simple real-scale projects to the design studio may be a viable option in design education, enhancing students' comprehension of the transformation between the design and its application.