Search

RIVM rapport:Met dit rapport sluit Nederland zijn rol als trekker van de taken van het Coordination Centre for Effects (CCE) af. Het CCE heeft tot eind 2017 de taak om het Europese luchtbeleid te ondersteunen met informatie over risico's van effecten van te veel zwavel en stikstof op Europese natuurgebieden. Het CCE helpt deze vraag te beantwoorden door modellen te ontwikkelen en een Europese database te beheren waarmee risicogrenzen ('kritische belastingsgrenzen') van deze stoffen per type natuurgebied worden bepaald. Twaalf EU-landen, plus Zwitserland en Noorwegen, rapporteren over het gebruik van deze methoden en leverden hiervoor informatie. Voor de overige Europese landen heeft het CCE met Alterra een database ontwikkeld zodat de limieten voor het gehele continent berekend kunnen worden. De database is ook gebruikt om wetenschappelijke instellingen uit het CCE-netwerk van de landen die deze taak hebben, te trainen (National Focal Centre). Over de CCE-resultaten bestaat consensus binnen de VN-conventie over luchtkwaliteit (die jaarlijks de CCE-resultaten evalueert) en de EU, zodat over de wetenschappelijke basis voor het Europese luchtbeleid, tot eind 2017, geen misverstand bestaat. CCE-data worden onder andere gebruikt om alternatieven voor luchtbeleid door rekenen. Recentelijk zijn ze ingezet om de Europese Richtlijn voor nationale emissieplafonds te herzien. Met de berekeningen worden de oorzaken, kosten en gevolgen van luchtverontreiniging voor de biodiversiteit en de bodem doorgerekend. Hieruit blijkt dat circa 79 procent van de natuurgebieden (Natura 2000-gebieden) in de 28 Europese landen in 2020 aan te veel stikstof blootstaat. Dit jaar is voor het eerst voor heel Europa in kaart gebracht of specifieke plantensoorten het risico lopen om door te veel stikstof of verzuring te verdwijnen. De methoden en data die hiervoor zijn gebruikt, worden vooralsnog voor wetenschappelijke doelstellingen ingezet; voor beleidsondersteuning moeten ze nog worden aangevuld en verbeterd., With this Final Report 2017 the Coordination Centre for Effects (CCE) located at the National Institute for Public Health and the Environment (RIVM, Bilthoven, the Netherlands) is concluding its work. In 1990, tasks of the CCE were offered by the Netherlands to the Convention on Long-range Transboundary Air Pollution (LRTAP Convention) of the United Nations Economic Commission for Europe (UNECE). The LRTAP Convention then adopted the CCE as programme centre of the "International Cooperative Programme for the Modelling and Mapping of Critical Loads and Levels and Air Pollution Effects, Risks and Trends" (ICP M&M) under its Working Group on Effects. The main task of the CCE includes the development of methodologies and databases enabling the assessment of thresholds ("critical loads") for the protection of ecosystems against adverse effects of atmospheric pollutants, with an emphasis on acid and nitrogen depositions. For this task, the CCE collaborates with a European network of National Focal Centres of the ICP M&M. In this context, the CCE is regularly requested by the Convention to issue calls for data to these centres. The CCE is finally responsible for the compilation of national information on critical loads into a European database. The European critical loads database is then used in the Greenhouse Gas Interactions and Synergy Model (GAINS) held by the Centre for Integrated Assessment Modelling of the LRTAP Convention (located at IIASA, Austria) in support of European air pollution abatement policies. In this report, latest results of the CCE are described (Part 1) with special attention for the consolidation of information in a manner that is tailored for use by the - at the time of writing this report not yet identified - successor of the CCE. Part 2 contains detailed accounts of the work conducted by National Focal Centres over the past two years. Chapter 2 focuses on the call for critical loads data 2015-2017. A novel element consisted of requesting Nation

RIVM rapport:Als stikstof vanuit de lucht op de bodem terechtkomt, werkt dat als een voedingsstof. Door te veel stikstof kunnen bepaalde plantensoorten verdwijnen of juist gaan overheersen. In internationale politieke gremia is daarom de vraag gesteld bij welke hoeveelheden stikstof (stikstofoxides en ammoniak) in de lucht natuurgebieden intact blijven. Het internationale Coordination Centre for Effects (CCE) helpt deze vraag te beantwoorden door een Europese database te beheren en te analyseren waarin de limieten ('kritische belastingsgrenzen') per type natuurgebied staan weergegeven. Landen uit het CCE-netwerk leveren hiervoor informatie. Er zijn meerdere methoden om de kritische belastingsgrenzen te bepalen: op basis van de stikstofconcentratie in het bodemvocht (in de bodemlaag waar de wortels zitten) en op basis van de direct waargenomen effecten van stikstofdepositie op de natuur. Een aanvulling hierop is de relatief nieuwe methode die is gebaseerd op het gemodelleerde verlies aan biodiversiteit. Hierbij wordt een relatie gelegd tussen de planten die een bepaald soort vegetatie typeren en de omstandigheden in de bodem waaronder deze planten optimaal gedijen. Dit jaar is voor het eerst aan de landen data gevraagd over belastingsgrenzen die zijn gebaseerd op het verlies van biodiversiteit. Duitsland en in beperkte mate het Verenigd Koningrijk hebben hieraan een bijdrage geleverd. Vijf andere landen hebben aangegeven in een volgende ronde deze methode ook te gaan passen. Het CCE informeert beleidsmakers over de effecten van luchtverontreiniging op verschillende ecosystemen, wat de gevolgen daarvan zijn en wat het rendement van maatregelen is. De concentratie stikstof neemt al jaren af, maar is nog steeds hoog. Dit is ook als fundamenteel onderzoeksthema ingebracht in het 7th Framework-project ECLAIRE ('Effects of Climate Change on Air Pollution Impacts and Response Strategies for European Ecosystems') van de EU., This report consists of three parts. The two chapters in Part 1 contain contributions to the update of the European critical loads database in 2015 based on the Call for Data issued in 2014 and the data submissions by 13 Parties to the LRTAP Convention. In Chapter 1, the changes are described in comparison with the previous version of the critical loads database (2012), while the exceedances for the year 2010 are addressed using both the previous and current version of the critical loads databases for acidification and eutrophication. The exceedance by total nitrogen deposition of critical loads from the database of 2015 is higher than the same from the 2012 database. Overall, the European ecosystem area at risk of excessive nitrogen deposition is 61 %, compared with 55 % for the 2012 database. Chapter 2 gives a detailed analysis of the results of the 2014/15 Call for Data, leading to the update of the critical loads database, with a focus on comparing the national submissions with the European 'background database'. This is relevant because this background dataset is used for countries that did not submit national data. The critical loads for nitrogen in the background database are generally lower than country submissions. Preliminary results of the regional application of biodiversity-based critical loads are discussed as well. Finally, the critical load for eutrophication (CLeutN) is introduced and compared with the empirical (CLempN) and the modelled critical load for nitrogen (CLnutN). The most striking changes since the 2011/2012 submissions can be noted with respect to the critical loads for acidification in Germany, the coastal regions of France and in Switzerland. Part 2 consists of Chapters 3 and 4, which address progress made with the modelling and assessment of critical loads for biodiversity. In Chapter 3 an updated version of the PROPS model (described in Chapter 4) is used, in conjunction with the simple mass balance model, to compute the biodiversity

RIVM rapport:Als stikstof vanuit de lucht op de bodem terechtkomt, werkt dat als een voedingsstof. Door te veel stikstof kunnen bepaalde plantensoorten verdwijnen of juist gaan overheersen. In internationale politieke gremia is daarom de vraag gesteld bij welke hoeveelheid stikstof (stikstofoxides en ammoniak) in de lucht natuurgebieden intact blijven. Het internationale Coordination Centre for Effects (CCE) helpt deze vraag te beantwoorden door een Europese database te beheren en te analyseren waarin de limieten ('kritische belastingsgrenzen') per type natuurgebied staan weergegeven. Landen uit het CCE-netwerk leveren hiervoor informatie. In de afgelopen jaren hebben de landen nieuwe methoden getest om de kritische belastingsgrenzen te bepalen. Deze methode is gericht op de biodiversiteit: er wordt een relatie gelegd tussen de planten die typerend zijn voor een bepaald soort vegetatie en de omstandigheden in de bodem waaronder deze planten optimaal gedijen. In acht landen is vooruitgang geboekt met de toepassing en kwantificering van deze methode. Het blijkt essentieel om informatie te hebben over de typerende plantensoorten, maar dat is nog niet van alle vegetatiesoorten gelukt. Bossen zijn nog problematisch. Momenteel zijn er twee methoden in gebruik om de kritische belastingsgrens te bepalen: bij de ene wordt de toegestane neerslag van stikstof begrensd door de stikstofconcentratie in het bodemvocht (in de laag van de bodem waar de wortels zitten), bij de ander gebeurt dat op basis van geobserveerde effecten van stikstof depositie op de natuur. De nieuwe methode - gebaseerd op de biodiversiteit - is hierop een aanvulling. Vanaf komend jaar worden aan de landen data over de belastingsgrenzen voor alle drie de methoden gevraagd. Het CCE informeert beleidsmakers over de effecten van luchtverontreiniging op verschillende ecosystemen en wat het rendement van maatregelen is. De stikstofdepositie neemt al jaren af, maar op veel plekken in Europa verliezen ecosystemen nog steeds aan, The focus of this report is on progress made, by the ICP M&M, with the modelling and mapping of critical thresholds and dose-response relationships of air pollution effects on the diversity of plant species in Europe. The idea is to extend and complete the existing European critical loads database with critical thresholds for biodiversity, to meet the new requirements of the LRTAP Convention and the European Union for the support of European air pollution abatement policies, taking into account synergies with other international policy issues. Chapter 1 describes the results of an assessment of the impacts of the emission reduction scenarios that have been developed and used in the context of recent European air pollution abatement policies, using data from the current European critical loads database held at the CCE. The area at risk of acidification in Europe improves from 6% (8% in Natura 2000 areas) in 2005 to 2% (2% in Natura 2000 areas) in 2020. For eutrophication these percentages are 63% (78% in Natura 2000 areas) and 55% (65% in Natura 2000 areas), respectively. The extension of ICP M&M work to include biodiversity endpoints more specifically was initiated in 2007 when the Executive Body agreed at its 25th session to encourage the Working Group on Effects 'to increase its work on quantifying effects indicators, in particular for biodiversity. These should also be linked to the integrated assessment modelling activities' (ECE/EB.AIR/91, para. 31). This was confirmed in the Long-term Strategy of the Convention till 2020, which 'set a vision for the next 10 years and beyond to address the remaining issues from existing activities and to meet emerging challenges with the aim of delivering a sustainable optimal long-term balance between the effects of air pollution, climate change and biodiversity' (ECE/EB.AIR/2010/4, para. 6a). In 2012 the Working Group on Effects decided that a Call for Data on 'no net loss of biodiversity' indicators be issued by the CCE with

RIVM rapport:In 2012 is het Gothenborg Protocol (1999), dat de uitstoot van luchtvervuilende stoffen reguleert, aangescherpt. Desondanks blijft de hoge depositie van stikstof op de bodem in de toekomst een risico vormen voor de natuur in Europa. Bij het aangescherpte beleid is er in 2020 een teveel aan stikstof op 62 procent van het natuuroppervlak van de 27 lidstaten van de Europese Unie. Zelfs als alle beschikbare technische maatregelen worden ingevoerd, zou dat 38 procent zijn. Een hoge stikstofdepositie verstoort onder andere de chemische samenstelling van de bodem, waardoor de variatie in plantensoorten afneemt. De verzuring is de afgelopen decennia als gevolg van het Gothenborg Protocol sterk afgenomen, maar verdwijnt niet volledig (nog 4 procent in heel Europa). Dit blijkt uit het jaarlijkse statusrapport van het Coordination Centre for Effects (CCE) van het RIVM. Effecten van beleidsopties voor luchtvervuiling geëvalueerd Het protocol is onder andere tot stand gekomen door op Europese schaal in kaart te brengen wat de effecten en kosten zijn van diverse beleidsopties om de uitstoot van luchtvervuilende stoffen te verminderen(geïntegreerde analyse). Het gaat hierbij om de effecten van onder meer stikstof- en zwaveloxides en fijnstof op gezondheid, klimaat en milieu, en biodiversiteit. Het CCE draagt bij aan de geïntegreerde analyse met kennis over zogeheten kritische belastingsgrenzen voor de neerslag van stikstof en zwavel. Deze grenzen geven per ecosysteem aan welke maximale vervuiling ze kunnen verdragen. De waarden worden regelmatig geactualiseerd door de landen als meer kennis of gegevens beschikbaar komen. De kritische belastingsgrenzen worden op verschillende manieren bepaald. De laatste jaren wordt daarbij gewerkt aan modellering die de invloed van stikstofdepositie op de vegetatie weergeeft. Hierbij wordt duidelijk hoe de biodiversiteit door luchtverontreiniging en klimaatverandering verandert Europese richtlijnen verzuring niet gehaald Ook de Europese richtlijn

RIVM rapport:Ter ondersteuning van het Europese luchtbeleid in het belangrijke revisiejaar 2011 zijn een vijftal scenario's ontwikkeld, variërend tussen het huidige beleid tot een maximale inzet aan maatregelen. Uitgangspunt bij het rapport is de vraag of de maatregelen voldoende zijn om de vermesting- en verzuringproblematiek in Europa volledig op te lossen. Om die vraag te beantwoorden zijn de deposities van stikstof en zwavel voor elk van de scenario's vergeleken met de hoeveelheid die ecosystemen kunnen verdragen. Het blijkt in dit rapport dat er beduidend minder ecosystemen risico lopen als maatregelen worden ingezet, maar volledig opgelost zullen de problemen niet worden. De stikstofdepositie heeft ook invloed op de plantensamenstelling in natuurgebieden. Hoe groot die invloed is op Europese schaal kan nog niet worden vastgesteld. De vooruitgang om dit wel te kunnen door de koppeling van bodem- en vegetatiemodellen kunt u ook lezen in dit rapport. De beschreven resultaten zijn behaald door veelvuldige samenwerking met internationale instituties en een breed wetenschappelijk netwerk in Europa en Noord-Amerika, zowel binnen de kaders van de Verenigde Naties als die van de Europese Commissie.

RIVM rapport:Het RIVM heeft in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Milieu (I&M) de wetenschappelijke basis beschreven voor nieuwe drempelwaarden voor stikstofdepositie (empirische kritische depositiewaarden). De hoeveelheid stikstof die vanuit de lucht neerslaat op de bodem is van invloed op de biodiversiteit. De empirische kritische depositiewaarden worden gebruikt om effecten van overmatige stikstofdepositie te schatten. De waarden zijn op basis van empirische veldwaarnemingen bepaald op diverse natuurtypen in Europa en zijn een update van resultaten uit 2003. In vergelijking met deze cijfers zijn nieuwe empirische kritische depositiewaarden tot stand gekomen, zoals voor oppervlaktewateren en mediterrane bossen. Daarnaast zijn enkele waarden verlaagd, zoals voor naaldbossen. Andere rapporten van het RIVM over effecten van luchtverontreiniging bevestigen dat stikstof in Europa een belangrijke risicofactor is voor onder meer veranderingen in de biodiversiteit. Het Coordination Centre for Effects (CCE) aan het RIVM heeft het onderzoek uitgevoerd in nauwe samenwerking met Onderzoekcentrum B-WARE (Nederland), enkele Europese RIVM-zusterinstellingen en andere Europese onderzoeksinstituten. De update is in 2009 gestart door het CCE onder de auspiciën van de UNECE Conventie voor grootschalige grensoverschrijdende luchtverontreiniging. Het CCE is in 1990 op verzoek van Nederland bij de UNECE opgericht. Het werd bij het RIVM gevestigd om met diens Europese netwerk van circa dertig instituten het Europese luchtbeleid te ondersteunen. Nieuwe wetenschappelijke informatie over de effecten van stikstof op (half-) natuurlijke ecosystemen is nu opgenomen in de Europese databank van empirische kritische depositiewaarden van stikstof. Deze zijn geclassificeerd volgens het European Nature Information System (EUNIS). Tijdens een door het CCE georganiseerde UNECEworkshop in juni 2010 hebben wetenschappers uit Europese lidstaten consensus bereikt over de resultaten. Consensus is belang, This report describes the scientific background and results from the review and revision of empirical critical loads of nitrogen that had been established for Europe in 2003 under the auspices of the UNECE Convention on Longrange Transboundary Air Pollution (LRTAP Convention). In 2009 the Coordination Centre for Effects started a project under the LRTAP Convention to bring empirical critical loads up to date. New relevant information from studies (autumn 2002 - spring 2010) on the impacts of nitrogen on natural and semi-natural ecosystems was incorporated in the existing European database on empirical critical loads of N. Empirical critical loads were structured following the classification used in the European Nature Information System (EUNIS). Consensus on the results was obtained in a UNECE workshop on the 'Review and revision of empirical critical loads and dose-response relationships' (23-25 June 2010, Noordwijkerhout, the Netherlands), organised by the Coordination Centre for Effects and the B-WARE Research Centre. The results, as provided in Table 1 of the Executive Summary, show that in many cases the outer ranges of the empirical critical loads have decreased. The resulting European database of 2011 includes both revised and newly established value ranges of empirical critical loads of nitrogen for each EUNIS class. The outcome of this report is of major importance for the protection of N-sensitive natural and semi-natural ecosystems across Europe. This knowledge is used in support of European policies to abate air pollution.

RIVM rapport:Wat weten we over de relatie tussen stikstofdepositie en biodiversiteit? Dit rapport laat zien hoe de huidige kennis het Europese luchtbeleid op dit terrein kan ondersteunen. In Europa staat de biodiversiteit onder druk door onder andere een te hoge stikstofdepositie. De opstellers gaan in op de invloed van stikstofdepositie op de bodem en relevante chemische bodemprocessen. De bodem heeft invloed op de diversiteit van plantensoorten. Het kwantificeren van het verlies aan biodiversiteit zoals dat in dit rapport staat ondersteunt het Europese milieubeleid. Voorts beschrijft het rapport de effecten van de verschillende scenario's die zijn opgesteld om emissies terug te brengen. Het gaat om het reduceren van emissies voor verzuring, vermesting en zware metalen. Deze emissies zijn destijds internationaal vastgelegd in protocollen (LRTAP Conventie Gotenburg, 1999, en Aarhus, 1998). De scenario's zijn gemaakt door het Coordination Centre for Effects (CCE) in samenwerking met haar internationale partners. Deze scenario's geven inzicht in de effecten van luchtverontreiniging op de gezondheid en het milieu. Inzichten die zowel door de verenigde naties als de Europese commissie worden gebruikt voor haar beleid., This report describes the status of the impact assessment of nitrogen, sulphur and heavy metal depositions in Europe and the progress made regarding the relation between nitrogen deposition and loss of biodiversity

RIVM rapport:De "Working Group on Effects" (WGE) van de "Convention on Long-range Transboundary Air Pollution" onder de "United Nations Economic Commission or Europe" (UNECE-CLRTAP) heeft tijdens haar 20e bijeenkomst besloten dat de methode om kritische depositiewaarden (critical loads) voor cadmium en lood in kaart te brengen verder ontwikkeld moet worden. Het RIVM-Coordination Center for Effects (RIVM-CCE), als onderdeel van de WGE, heeft gevolg hieraan gegeven met een oproep aan haar netwerk van 24 National Focal Centers om op basis van vrijwilligheid relevante data te verschaffen. 17 landen reageerden waarvan er 11 data verschaften. Dit rapport beschrijft de resultaten, waaronder data analyses en geografische kaarten van tentatieve kritische depositiewaarden voor cadmium en lood en van overschrijdingen in Europa, The Working Group on Effects (WGE) of the Convention on Long-range Transboundary Air Pollution of the United Nations Economic Commission for Europe (UNECE-CLRTAP), noted the need to further develop and test the methodology for mapping critical loads for cadmium and lead. To this end, the WGE invited the International Cooperative Programme on Modelling and Mapping (ICP M&M) and its Coordination Center for Effects at the RIVM (RIVM-CCE) to issue, by the end of 2001, a call for relevant data to be provided by its network of National Focal Centers (NFCs) on a voluntary basis. This report describes the results of this call for data. Seventeen NFCs responded of which eleven provided data. The report, includes (a) the methodological guidance provided to the NFCs at the time of the call, (b) preliminary European maps of both critical and stand-still loads loads based on the response from Bulgaria, Belarus, The Czech Republic, Germany, Italy, The Netherlands, Russia, Slovakia, Switzerland, Ukrain, and The United Kingdom, and (c) preliminary exceedance maps produced in collaboration with the EMEP-Meteorological Synthesizing Centre East under the UNECE-CLRTAP, in collaboration with whom this report has been produced.

RIVM rapport:Dit rapport informeert de Conventie van grensoverschrijdende luchtverontreiniging (CLRTAP) en het netwerk van National Focal Centra (NFCs) over de meest recente Europese database van kritische drempels voor verzuring en vermesting. Deze database is in 2003 voor het eerst uitgebreid met gegevens die de gevolgtijdelijke (dynamische) modellering van geochemische processen, vooral in bodems, mogelijk maakt. Deze informatie is nodig om het Europese luchtbeleid te kunnen ondersteunen met kennis over tijdsvertragingen van ecosysteemherstel of -schade als gevolg van veranderingen, in de tijd, van verzurende depositie. De aldus uitgebreide database van kritische drempels en dynamische modellerings is door het MNP-Coordination Center for Effects gemaakt op verzoek van de Working Group on Effects onder de Conventie op haar 21e vergadering (Geneve, 28-30 augustus 2002). Negentien landen stuurden gegevens in waarvan 10 inclusief dynamische modellerings parameters. De onderbouwing van de ingezonden data zijn voor elk land afzonderlijk in het rapport opgenomen. Daarnaast bevat het rapport een analyse van de grensoverschrijdende consistentie van de nieuwe database. Ook is een vergelijking opgenomen met data die zijn gebruikt bij de ondersteuning van het 1999 CLRTAP Protocol voor de bestrijding van verzuring, vermesting en troposferische ozon (het Gotenburg protocol) en de EU-richtlijn 2001/81/EG van het Europese Parlement (2001) inzake nationale emissieplafonds voor bepaalde luchtverontreinigende stoffen (NEC directive). De in de rapportage beschreven resultaten zijn belangrijk voor de volgende stap, te weten de ondersteuning van het revisieproces van deze Europese overeenkomsten waarschijnlijk in 2004/2005. Het rapport zal op de 22e vergadering van de Working Group on Effects (Geneve, 3-5 september 2003) worden gepresenteerd., This report informs parties under the Convention on Long-range Transboundary Air Pollution (CLRTAP) and its network of National Focal Centres on the recent update of the European critical loads database. In 2003 this database underwent a first time extension with dynamic modelling variables. This information is necessary to support European air quality policies with knowledge on time delays of ecosystem damage or recovery caused by changes, in time, of acidifying deposition. The database was updated and extended following the request of the Working Group on Effects at its 21st session (Geneve, 28-30 augustus 2002). Nineteen countries submitted data on critical loads for acidity and eutrophication. Ten countries also submitted the requested dynamic modelling parameters. Other countries indicated their intentions to prepare data for submission for the next call planned for the autumn of 2003. It is concluded that minimum data requirements for dynamic modelling can be met. The report contains national reports on the methods applied to contribute to the European critical loads data base. The report includes an analysis of the data to verify cross border consistency. A comparison is made with the database used to support negotiations of the 1999 CLRTAP Protocol to Abate Acidification, Eutrophication and Ground-level Ozone (the "Gothenburg Protocol") and the 2001 EU National Emission Ceiling directive. The results described in this report are important for the next step in the support of the revision process of these European agreements expected in 2004/2005. The report will be presented at the 22nd session of the Working Group on Effects (Geneva, 3-5 September 2003).

RIVM rapport:Dit rapport informeert het netwerk van National Focal Centra (NFCs) over de vereisten van methodologien voor de gevolgtijdelijke (dynamische) modellering van geochemische processen, vooral in bodems. Deze informatie is nodig om het Europese luchtbeleid te kunnen ondersteunen met kennis over tijdsvertragingen van ecosysteemherstel of -schade als gevolg van veranderingen, in de tijd, van verzurende depositie. Het is geschreven op verzoek van werkgroepen onder de Conventie van Grootschalige Grensoverschrijdende Luchtverontreiniging (CLRTAP). Dit ter ondersteuning van de uitbreiding met dynamische model parameters van de Europese databank die momenteel uitsluitend kritische waarden voor verzurende en vermestende deposities bevat. Een Very Simple Dynamic (VSD) model wordt beschreven teneinde NFCs aan te moedigen om te voldoen aan minimale databehoeften bij de uitbreiding van nationale databanken van kritische waarden. De handleiding kan worden geraadpleegd in combinatie met het gebruik van een geimplementeerde versie van het VSD dat beschikbaar is op www.rivm.nl/cce. De handleiding geeft ook een overzicht van bestaande dynamische modellen die doorgaans meer complexe databehoeften hebben. Tenslotte verschaft het rapport een eerste beschrijving van mogelijke verbindingen tussen resultaten van dynamische modellering en geintegreerde modellen voor de analyse en ondersteuning van luchtbeleid. Deze zijn in de nabije toekomst nodig voor de ondersteuning van de beleidsmatige evaluatie van het 1999 CLRTAP Protocol voor de bestrijding van verzuring, vermesting en troposferische ozon (het Gotenburg protocol) en de EU-richtlijn 2001/81/EG van het Europese Parlement (2001) inzake nationale emissieplafonds voor bepaalde luchtverontreinigende stoffen (NEC directive)., The objective of this manual is to inform the network of National Focal Centers (NFCs) about the requirements of methodologies for the dynamic modelling of geochemical processes in soils in particular. This information is necessary to support European air quality policies with knowledge on time delays of ecosystem damage or recovery caused by changes, in time, of acidifying deposition. This manual has been requested by bodies under the Convention on Long-range Transboundary Air Pollution (CLRTAP) to support the extension of the European critical load database with dynamic modelling parameters. A Very Simple Dynamic (VSD) model is described to encourage NFCs to meet minimum data requirements upon engaging in the extension of national critical load databases. This manual can be consulted in combination with a running version of VSD which is available on www.rivm.nl/cce. The manual also provides an overview of existing dynamic models which generally have more complex input data requirements. Finally, the manual tentatively describes possible linkages between dynamic modelling results and integrated air pollution assessment modelling. This linkage is necessary for use in the near future support of the review of the 1999 CLRTAP Protocol to Abate Acidification, Eutrophication and Ground-level Ozone (the "Gothenburg Protocol") and the 2001 EU National Emission Ceiling directive.

RIVM rapport:This report is the sixth in a bi-annual series prepared by the Coordination Center for Effects (CCE) to document the progress made in calculating and mapping critical loads in Europe. The CCE, as part of the Mapping Programme under the UN/ECE Working Group on Effects (WGE), develops methodologies and databases for the mapping and assessment of effects caused by air pollution. The CCE collects critical load data from individual countries and synthesizes them into European maps and data bases. These data bases, together with scientific advice on critical threshold methodology, are provided to the integrated assessment modeling groups under the UN/ECE Working Group on Strategies and Review (WGS&R). Via this route the effects-related work has a direct impact on the preparations of new protocols to the 1979 Convention on Long-range Transboundary Air Pollution. In particular, this report focusses on a recent update of the critical loads database. It also reports on progress with respect to the modelling and mapping of dynamic geo-chemical processes and heavy metals critical loads, to support the possible revision of protocols in 2004. Finally it includes separate reports of National Focal Centres who participate in the Mapping Programme. This report, as well as earlier reports, are available on www.rivm.nl/cce.

RIVM rapport:Het 5de rapport in een tweejaarlijkse reeks, geproduceerd door het Coordination Center for Effects (CCE). Het beschrijft de voortgang in het berekenen en in kaart brengen van kritische grenswaarden in Europa. Het CCE, onderdeel van het Mapping Programme onder de UN/ECE Working Group on Effects (WGE), verzamelt kritische belastingen (critical loads) data uit 24 individuele landen en stelt hieruit Europese data bestanden en kaarten samen. Deze bestanden, tezamen met wetenschappelijk advies over de methodologie ter verkrijging en het gebruik van de kritische grenswaarden, worden aangeleverd aan de Integrated Assessment Modeling groepen onder de UN/ECE Working group on Strategies (WGS). Via deze route heeft het effect gerelateerde werk een directe impact op de voorbereidingen van nieuwe protocollen voor de Convention (1979) on Long-range Transboundary Air Pollution. In het bijzonder, de critical loads gegevens gepresenteerd in dit rapport, die formeel zijn geaccordeerd door de WGE in augustus 1998, dienen als inbreng in de huidige onderhandelingen over een "multi-pollutant, multi-effect" protocol., This report is the fifth in a bi-annual series prepared by the Coordination Center for Effects (CCE) to document the progress made in calculating and mapping critical thresholds in Europe. The CCE, as part of the Mapping Programme under the UN/ECE Working Group on Effects (WGE), collects critical load data from 24 individual countries and synthesizes them into European maps and data bases. These data bases, together with scientific advice on critical threshold methodology, are provided to the integrated assessment modeling groups under the UN/ECE Working Group on Strategies (WGS). Via this route the effects-related work has a direct impact on the preparations of new protocols to the 1979 Convention on Long-range Transboundary Air Pollution. In particular, the critical loads data presented in this report, which have been formally approved by the WGE in August 1998, serve as input to the current negotiations of a "multi-pollutant, multi-effect" protocol.

RIVM rapport:Dit rapport bevat de details van de scenario-analyse in de gelijktijdig verschijnende eerste Global Environment Outlook, onder auspicien van UNEP. Dit is een proeve van een wereldmilieuverkenning tot 2015 met een doorkijkje naar 2050. De studie is uitgevoerd ten behoeve van de tussenbalans van Agenda 21, vijf jaar na 'Rio' en tien jaar na 'Brundtland'. De scenario-analyse is gebaseerd op slechts een scenario, het Conventional Development scenario. Impliciet daarin is dat hoewel de gemiddelde welvaart stijgt, de verschillen in de wereld alleen maar toenemen. De analyse met behulp van gedetailleerde milieumodellen versterkt dat beeld. Het landbouwareaal breidt sterk uit om aan de toenemende vraag naar voedsel te voldoen, bij achterblijvende landbouwproductiviteit in Afrika en Azie. Van de natuurgebieden blijft niet veel over, en wat overblijft komt onder grote druk. De verhouding tussen beschikbaar en benodigd zoet water wordt ongunstiger, met sterke regionale verschillen. Handel in voedsel wordt een steeds belangrijker factor, zowel voor welvaart als voor de vraag waar op de wereld het milieu het meest belast wordt. De noodzakelijke transities op het gebied van gezondheid en demografische ontwikkelingen worden geillustreerd met case-studies over India, Mexico en Nederland. Milieubeheer zal gaandeweg een belangrijker factor worden bij het bevorderen van een gezonde levensverwachting in ontwikkelingslanden. Toekomstige generaties zullen steeds effectiever omspringen met energie, land en water. Maar hoewel het onderzochte scenario op dit punt tamelijk optimistisch is, zijn de veronderstelde efficiencyverbeteringen over het geheel genomen onvoldoende om de groei van de behoefte op te vangen. Aan de andere kant laten voorlopige berekeningen zien dat er technisch gesproken veel ruimte is om de druk op natuurlijke hulpbronnen te verminderen - aangenomen dat de politieke wil aanwezig is., This report documents the scenario analysis in UNEP's first Global Environment Outlook, published at the same time as the scenario analysis. This Outlook provides a pilot assessment of developments in the environment, both global and regional, between now and 2015, with a further projection to 2050. The study was carried out in support of the Agenda 21 interim evaluation, five years after 'Rio' and ten years after 'Brundtland'. The scenario analysis is based on only one scenario, Conventional Development. It features higher incomes and better health, but increasing regional inequalities. This pattern is reinforced by the analysis using detailed environmental models. Agricultural land use has to expand considerably in order to meet the growing demand for food, while agricultural productivity is not growing quickly enough in Africa and Asia. The little that remains of natural areas comes under heavy pressure. The ratio between water demand and availability becomes problematic in an increasing number of the world's catchment areas, although there are strong regional differences. Trade in food products becomes even more important than it is now, both for one's well-being and for the question on where the environmental pressures will occur. The necessary demographic and health transitions are illustrated with case studies for India, Mexico and the Netherlands. Protection of the environment will become an increasingly important factor in improving healthy life expectancy in developing countries. Future generations will be able to use energy, land and water more efficiently. Although the scenario analyzed in this study is rather optimistic in this respect. The assumed efficiency increases are by and large insufficient to meet the absolute growth in demand. On the other hand, there is technically speaking evidence given of considerable room for reducing the pressure on natural resources - assuming political determination, of course.

RIVM rapport:This report documents the scenario analysis in UNEP's first Global Environment Outlook, published at the same time as the scenario analysis. This Outlook provides a pilot assessment of developments in the environment, both global and regional, between now and 2015, with a further projection to 2050. The study was carried out in support of the Agenda 21 interim evaluation, five years after 'Rio' and ten years after 'Brundtland'. The scenario analysis is based on only one scenario, Conventional Development. It features higher incomes and better health, but increasing regional inequalities. This pattern is reinforced by the analysis using detailed environmental models. Agricultural land use has to expand considerably in order to meet the growing demand for food, while agricultural productivity is not growing quickly enough in Africa and Asia. The little that remains of natural areas comes under heavy pressure. The ratio between water demand and availability becomes problematic in an increasing number of the world's catchment areas, although there are strong regional differences. Trade in food products becomes even more important than it is now, both for one's well-being and for the question on where the environmental pressures will occur. The necessary demographic and health transitions are illustrated with case studies for India, Mexico and the Netherlands. Protection of the environment will become an increasingly important factor in improving healthy life expectancy in developing countries. Future generations will be able to use energy, land and water more efficiently. Although the scenario analyzed in this study is rather optimistic in this respect. The assumed efficiency increases are by and large insufficient to meet the absolute growth in demand. On the other hand, there is technically speaking evidence given of considerable room for reducing the pressure on natural resources - assuming political determination, of course., Dit rapport bevat de details van de scenario-analyse in de gelijktijdig verschijnende eerste Global Environment Outlook, onder auspicien van UNEP. Dit is een proeve van een wereldmilieuverkenning tot 2015 met een doorkijkje naar 2050. De studie is uitgevoerd ten behoeve van de tussenbalans van Agenda 21, vijf jaar na 'Rio' en tien jaar na 'Brundtland'. De scenario-analyse is gebaseerd op slechts een scenario, het Conventional Development scenario. Impliciet daarin is dat hoewel de gemiddelde welvaart stijgt, de verschillen in de wereld alleen maar toenemen. De analyse met behulp van gedetailleerde milieumodellen versterkt dat beeld. Het landbouwareaal breidt sterk uit om aan de toenemende vraag naar voedsel te voldoen, bij achterblijvende landbouwproductiviteit in Afrika en Azie. Van de natuurgebieden blijft niet veel over, en wat overblijft komt onder grote druk. De verhouding tussen beschikbaar en benodigd zoet water wordt ongunstiger, met sterke regionale verschillen. Handel in voedsel wordt een steeds belangrijker factor, zowel voor welvaart als voor de vraag waar op de wereld het milieu het meest belast wordt. De noodzakelijke transities op het gebied van gezondheid en demografische ontwikkelingen worden geillustreerd met case-studies over India, Mexico en Nederland. Milieubeheer zal gaandeweg een belangrijker factor worden bij het bevorderen van een gezonde levensverwachting in ontwikkelingslanden. Toekomstige generaties zullen steeds effectiever omspringen met energie, land en water. Maar hoewel het onderzochte scenario op dit punt tamelijk optimistisch is, zijn de veronderstelde efficiencyverbeteringen over het geheel genomen onvoldoende om de groei van de behoefte op te vangen. Aan de andere kant laten voorlopige berekeningen zien dat er technisch gesproken veel ruimte is om de druk op natuurlijke hulpbronnen te verminderen - aangenomen dat de politieke wil aanwezig is.

RIVM rapport:Een poging tot een geintegreerd beeld van de milieueffecten van toekomstige economische ontwikkelingen in Centraal- en Oost-Europa zoals ontwikkeld door de Wereldbank. Onderwerpen die in de studie behandeld worden zijn emissies, deposities en concentraties van SOx, NOx, fijn stof, Cadmium en VOS. Daarnaast wordt aandacht geschonken aan de kwaliteit van het bodem en grondwater en van rivieren in Europa. Dit rapport is een achtergronddocument van het 'Environmental Action Programme for Central and Eastern Europe' van de Wereldbank. Het is gepresenteerd op de milieministersconferentie van 28 t/m 30 april in 1993 te Luzern (Zwitserland). In de huidige vorm is het rapport een herdruk van het in 1993 uitgebrachte rapport.De economische ontwikkelingen in Centraal- en Oost-Europa zijn niet gunstig. Productie en consumptieniveaus zijn gedaald tot 70% van het niveau in 1990. De toekomst ziet er minder somber uit: economische groei zal de overhand nemen en er zal een structurele sectorverschuiving optreden in het productieproces van deze landen ten gunste van de dienstensector. Ten opzichte van 1990 zijn emissies significant gedaald. In een periode van economische groei zal, indien bij vernieuwing van de kapitaalgoederen West-Europese standaarden worden toegepast, een verdere reductie van de meeste emissieniveaus mogelijk zijn. Om de verbetering van de energie-efficiency mogelijk te maken, is verondersteld dat de energieprijzen in Centraal- en Oost-Europa gelijk getrokken zullen worden met die in West-Europa. Hot-Spot regio's zijn gedefinieerd als die gebieden waar in 2010 gezondheidsnormen nog steeds overschreden worden m.b.t. de concentraties van fijn stof, Cadmium en SO2. Deze regio's kunnen voor een groot gedeelte geholpen worden door een extra investeringsimpuls, die het resterende 'oude' kapitaal vervangen door kapitaal dat opereert volgens de huidige West-Europese standaarden. Zelfs bij volledige vervanging van het oude kapitaal in het jaar 2010 kunnen er in sommige reg, In 1993 an integrated assessment of the economic scenarios of Central and Eastern European countries, as developed by the World Bank, was carried out, primarily for emissions, deposition and concentrations of SOx, NOx, Particulates, Cadmium and VOCs. Other topics dealt with were quality of soils, groundwater and rivers in Europe. Economic development in Central and Eastern European (CEE) countries are far from favourable. Production and consumption have declined by 70% compared to 1990. However, economic prospects seem to be better. The World Bank expects that economic growth will be supported by structural shifts in the production process towards less material-intensive production and reliance on resources. Emissions have been reduced significantly compared to 1990. If in a period of economic recovery, the newly installed capital stock is geared to Western European standards, further reductions may be achieved. To improve the energy efficiency of CEE countries, energy prices will have to increase. It has been assumed that they will harmonise with Western European energy prices. Hot spots are defined as those regions which, by 2010, are still expected to suffer from an exceedance of Particulates, SO2 or Cadmium concentrations with respect to WHO air quality guidelines. These regional hot spots can be assisted by locally accelerating investments in new capital equipment in such a way that the whole capital stock will operate with Western European Standards by 2010. Not all environmental problems can be resolved by 2010. Implementation of all best availabale technologies in CEE is necessary, if all the environmental problems are to be solved. For CEE countries to realise the economic growth rates as assumed by the World Bank, paying off their outstanding foreign debts and applying environmental standards to improve environmental quality, the savings quote in these countries will have to rise from 20-25 per cent to more than 30 per cent.

RIVM rapport:Het derde rapport van het Coordination Center for Effects (CCE) beschrijft de voortgang die is gemaakt met de wetenschappelijke ondersteuning van multi pollutant-multi effect protocollen in het algemeen, en het komende NOx protocol in het bijzonder. Het onderzoek, waarover wordt gerapporteerd, vindt plaats in het kader van de Convention on Long Range Transboundary Air Pollution van de Economische Commisie van Europa onder de Verenigde Naties. Eerdere rapporten van het CCE beschreven het onderzoek en de resultaten van de critical load benadering ter ondersteuning van het tweede protocol voor de vermindering van zwavel emissies. Dit rapport bestaat uit 4 delen: Part I Status of Maps and Methods: beschrijft (a) resultaten van de nieuwe methodologie waarbij verzuring en vermesting simultaan worden beschreven in zg. Protection Isolines, (b) de achtergronddata en (c) een volledig overzicht van de methodologie. Part II Related Research and Development: omvat onderzoeksmateriaal dat voor toekomstig werk in het UN/ECE kader van belang is, i.e. Europees landgebruik, ruimtelijke schaal van atmosferische deposities en concentraties, een voorstel tot de bepaling van kritische waarden voor biodiversiteit, zware metalen en POPs. De methodiek voor de bepaling van kritische waarden voor zware metalen en aPOPs kan mettertijd worden ingezet bij de ondersteuning van een effect gericht zware metalen en POP protocol. Het gepubliceerde materiaal is in een eerder stadium op CCE workshops (1994 en/of 1995) gepresenteerd. De landgebruikskaarten zijn medio dit jaar door het CCE aan alle National Focal Centers toegestuurd voor kommentaar. Deze kaarten zullen de basis vormen van schattingen van Stock-at-risk. Part III National Focal Center Reports: een belangrijke rol van de RIVM-CCE rapportages is de getuigenis die erin wordt afgelegd van de betrokkenheid van het netwerk van nationale wetenschappelijke instituten. Dit, door het RIVM-CCE ontwikkelde netwerk, breidt zich verder uit (dit jaar 3 n, The present aim of the Coordination Center for Effects (CCE) is to give scientific and technical support to the development of the critical loads and level methodology, in collaboration with the Programme Centres under the Convention on Long-Range Transboundary Air Pollution. Earlier CCE reports concentrated on the development of critical loads for acidity and sulphur which lead to the scientific support of the UN/ECE-protocol on the further reduction of sulfur emissions (see Hettelingh et al., 1991 ; Downing et al., 1993). The contents of the third report does not exclusively deal with critical loads, but also includes material which has been developed over the past two years with respect to related pollutants and multiple effects. Results of the development of land cover maps, which will ultimately enable the assessment of stock at risk due to both direct and indirect impacts, are presented. Preliminary investigations of small scale mapping are included, preliminary results on so-called binding thresholds presented, and progres with the development of critical loads for heavy metals and POPs introduced. The progress made with respect to mapping critical levels for ozone is reported by some National Focal Centers. A detailed description of basic National Focal Center data sent to CCE is provided as well. The status report 1995 is similar to earlier CCE reports with respect to (a) providing methods and maps of recent work using latest data on critical loads for acidity and critical loads for eutrophication, and (b) providing an overview of the results of National Focal Center results.

RIVM rapport:Methods for calculating the sensitivity of forest soils and surface waters to deposition of acidity and sulphur using a steady-state mass balance model are presented, along with maps of critical loads in Europa using these methods. This information is compared to present deposition levels to indicate areas where ecosystems are currently receiving high loads of these substances that contribute to observed ecosystem damage. The methods to calculate critical loads of sulphur and nitrogen simultaneously are presented.

RIVM rapport:The work plan for the implementation of the Convention on Long-Range Transboundary Air Pollution under the UN Economic Commission for Europe (UN ECE) includes the production of maps of critical loads, critical levels, and exceedances as a basis for developing potential abatement strategies for sulphur and nitrogen. This Vademecum is designed to provide guidance to those responsible for calculating and mapping critical loads, critical levels, and exceedances on a national or regional scale. The chemical criteria and recommended methods to calculate critical loads and levels are described, together with elaboration of the chemical formulas to be used. These procedures were developed from several workshops and studies, which are referenced in the text. In addition, issues related to the practical aspects of producing maps, as well as statistical and uncertainty issues, are discussed.

RIVM rapport:Acidification effects of two scenarios of the European Community (EC) i.e., Conventional Wisdom and High Prices, are assessed in the framework of the 5th Action Programme. A comparison between these two EC scenarios and 3 pan-European scenarios (Current Reduction Plan, maximum Feasible Reduction, Globe II) is made. It is shown that the most stringent EC scenario i.e., High Prices, does not sufficiently reduce the level of acidification by 2010, Acid deposition still exceeds European critical loads. The report concludes that emissions of acidifying pollutants should be negociated in a pan-European framework.

RIVM rapport:This first Technical report of the Coordination Center for Effects (CCE) presents European maps of critical loads of actual acidity, sulphur and nitrogen, and maps displaying European geographical patterns of exceedances of current deposition over critical loads. Methods and assumptions used to produce these CCE maps are summarized in this report but can be found in more detail in the Mapping Manual (UN ECE, 1990a) and its annexes, as well as the Mapping Vademecum (Hettelingh and de Vries), 1991), of which several drafts were produced during the mapping exercise. This report also aims to provide an preliminary evaluation of the CCE maps through (1) comparison with the Stockholm Environment Institute senstitivity map which has been used by the UN ECE Task Force on Integrated Assessment Modeling (TFIAM) to assess abatement strategies, and (2) comparison of braodscale European data to two cases of national data used in the mapping exercise.

RIVM rapport:This report is the result of the first stage of a project to develop an information-plan for the Laboratory for Waste Materials and Emissions (LAE). A structured information-policy is a necessary condition for an organisation to deal with information-flows, and its needs for hard- and software. An information-policy is formulated on the basis of an information-plan, which registers the development and structuring of information in the organisation. The report shows the existing and wanted relations between different parts of information of the LAE-departments, and also gives a complete inventory of all information which is used at the LAE. Conclusions of the report are that most information is used isolated within the LAE-departments and that it is necessary to create a system which links the information between different LAE-departments and routes the LAE-information to other laboratories, BMTV and MILGIS.

RIVM rapport:Dit rapport bevat een systematisch overzicht en een kritische evaluatie van de belangrijkste gegevens over de prioritaire stof asbest ten behoeve van het effectgericht milieubeleid.

RIVM rapport:Dit rapport bevat een systematisch overzicht en een kritische evaluatie van de belangrijkste gegevens over de prioritaire stof asbest ten behoeve van het effectgericht milieubeleid.

RIVM rapport:Dit rapport bevat een systematisch overzicht en een kritische evaluatie van de belangrijkste gegevens over de prioritaire stof asbest ten behoeve van het effectgericht milieubeleid.

RIVM rapport:Dit rapport bevat een systematisch overzicht en een kritische evaluatie van de belangrijkste gegevens over de prioritaire stof asbest ten behoeve van het effectgericht milieubeleid.

RIVM rapport:Dit rapport bevat een systematisch overzicht en een kritische evaluatie van de belangrijkste gegevens over de prioritaire stof asbest ten behoeve van het effectgericht milieubeleid.

RIVM rapport:Dit rapport bevat een systematisch overzicht en een kritische evaluatie van de belangrijkste gegevens over de prioritaire stof asbest ten behoeve van het effectgericht milieubeleid.