Search

Dit artikel is het eerste van een reeks van vier artikelen waarin een overzicht wordt gegeven van de beschikbaarheid en effectiviteit van primaire preventie-eerstelijnsleefstijlinterventies die toepasbaar zijn in de bedrijfsgezondheidszorg. Dit artikel gaat in op het leefstijlthema "bewegen". Op basis van literatuuronderzoek is geconcludeerd dat bewegingsstimuleringsinterventies een positief effect hebben op een aantal gezondheidsgerelateerde variabelen, zoals de mate van lichamelijke activiteit, het aëroob uithoudingsvermogen en het percentage lichaamsvet. Indien het programma tevens gericht is op het bewegingsapparaat, leidt het over het algemeen tot een vermindering van klachten aan het bewegingsapparaat. Voor het effect of werkgerelateerde variabelen, zoals bijv. ziekteverzuim, ontbreekt een bewijs mede vanwege gebrek aan onderzoeken met een goede onderzoeksopzet. Op basis van gesprekken met veldpartijen bleek dat interventies ter stimulering van bewegen weliswaar ontwikkeld en ingezet worden, maar dat deze niet structureel geëvalueerd worden. Arbodiensten zetten bewegen niet of nauwelijks in t.b.v. primaire preventie. Bij het realiseren van de intentie van de NVAB om leefstijlinterventies vaker in te laten zetten door de bedrijfsarts, dient dit beleidsdoel dan ook goed gecommuniceerd te worden met bedrijfsartsen.

De levensverwachting in ons land is de afgelopen eeuw sterk toegenomen. Ruim 75% van de mannen en bijna 85% van de vrouwen bereikt tegenwoordig de leeftijd van 70 jaar. Op 1 januari 2010 telde Nederland ruim 2,5 miljoen ouderen (65 jaar en ouder); dat is 15% van de bevolking. Hun aantal zal sterk blijven toenemen: volgens de bevolkingsprognose van het cbs zijn er in 2020 3,4 miljoen 65-plussers, van wie 0,8 miljoen 80-plussers. In 2050 zullen er 4,5 miljoen 65-plussers zijn, een kwart van de bevolking. De stijgende levensverwachting is een ongekende verworvenheid; vooral als we erin slagen tot op hoge leeftijd gezond en fit te blijven. Bewegen en sporten zijn daarbij essentieel.

Meer volwassenen tussen de 18 en 64 jaar zijn de afgelopen jaren aan sport (minstens 40 weken per jaar) gaan doen: in 1991 39%, in 2007 opgelopen naar 46%. Vooral mensen die nu tussen de 46 en 64 jaar zijn, zijn meer gaan sporten dan voorgaande ohorten (zie hoofdstuk 3). In het volwassen leven beïnvloeden echter verschillende omstandigheden de mogelijkheden om te sporten en bewegen.

Meer volwassenen tussen de 18 en 64 jaar zijn de afgelopen jaren aan sport (minstens 40 weken per jaar) gaan doen: in 1991 39%, in 2007 opgelopen naar 46%. Vooral mensen die nu tussen de 46 en 64 jaar zijn, zijn meer gaan sporten dan voorgaande ohorten (zie hoofdstuk 3). In het volwassen leven beïnvloeden echter verschillende omstandigheden de mogelijkheden om te sporten en bewegen.

Artikel besteed aandacht aan een onderzoek van TNO en het Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen (NISB) naar de vraag of het aanbod aan bewegingsprogramma's voldoende aansluit bij de behoeften van het bedrijfsleven. Vakmedia

Leefstijlbeleid en bewegen zijn "hot". Het percentage bedrijven dat actief is op dit terrein, is in de periode 2006-2008 met tien procent gestegen. Ruim twee op de vijf bedrijven heeft een beleid op het gebied van leefstijl en beweging. De aandacht voor overgewicht blijft beperkt: slechts één op de zeven bedrijven zegt activiteiten te ondernemen gericht op overgewicht. Kleine bedrijven lopen nog steeds achter, maar maken een inhaalslag.

Since its formal founding in 1996, the European Network for Workplace Health Promotion (ENWHP) has become one of leading European institutions in the field of Workplace Health Promotion (WHP) in Europe and can be characterised as an informal network consisting of national occupational health and safety institutes, as well as public health, health promotion, and statutory social insurance institutes. A continuous increase in the number of member states has taken place since the ENWHP was established. Particularly the increasing relevance of Eastern European countries had already been recognized before they joined the EU. The ENWHP is currently made up of 29 members with so-called National Contact Offices (NCO), an Associated Member (Canada) and Network Partners (permanent partners and other partners). In April 2006, the seventh trans-European initiative of the ENWHP, the “Move Europe” project, was started. Under the leadership of the NCO from Italy (ISPESL/University of Perugia), a total of 25 member countries participated in the three-year campaign aimed at the dissemination of good practices in the field of lifestyle-oriented WHP. The relevance of the presented issues are clear in the face of the worldwide increase in prevalence rates of chronic diseases. Thus, the WHO estimates that without specially aimed measures, the number of deaths related to chronic diseases will increase worldwide by 17 percent between 2005 and 2015.

Artikel besteed aandacht aan een onderzoek van TNO en het Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen (NISB) naar de vraag of het aanbod aan bewegingsprogramma's voldoende aansluit bij de behoeften van het bedrijfsleven. Vakmedia

Since its formal founding in 1996, the European Network for Workplace Health Promotion (ENWHP) has become one of leading European institutions in the field of Workplace Health Promotion (WHP) in Europe and can be characterised as an informal network consisting of national occupational health and safety institutes, as well as public health, health promotion, and statutory social insurance institutes. A continuous increase in the number of member states has taken place since the ENWHP was established. Particularly the increasing relevance of Eastern European countries had already been recognized before they joined the EU. The ENWHP is currently made up of 29 members with so-called National Contact Offices (NCO), an Associated Member (Canada) and Network Partners (permanent partners and other partners). In April 2006, the seventh trans-European initiative of the ENWHP, the “Move Europe” project, was started. Under the leadership of the NCO from Italy (ISPESL/University of Perugia), a total of 25 member countries participated in the three-year campaign aimed at the dissemination of good practices in the field of lifestyle-oriented WHP. The relevance of the presented issues are clear in the face of the worldwide increase in prevalence rates of chronic diseases. Thus, the WHO estimates that without specially aimed measures, the number of deaths related to chronic diseases will increase worldwide by 17 percent between 2005 and 2015.

Door automatisering en succesvolle interventies tegen fysieke overbelasting zijn veel functies de laatste decennia bewegingsarm geworden. Ruim vijf miljoen Nederlanders voeren hun werk zittend of staand uit. Vaak zijn dit computer- of productietaken, waarbij spieren in het nek- en schoudergebied langdurig eenzijdig worden belast. De gezondheidsrisico's van eenzijdig werk en weinig beweging zijn aanzienlijk. Klachten aan arm, nek en schouder (KANS) komen veel voor, en een inactief leven vergroot de kans op chronische ziekten als diabetes en hart- en vaatziekten. Naast minder en gezonder eten is meer bewegen essentieel om overgewicht aan te pakken. Daarvoor hebben sommige bedrijven al speciaal beleid. Voorbeelden zijn het Convenant Overgewicht uit 2005 en het BRAVO-project van Fortis Bank. Vakmedia

Door automatisering en succesvolle interventies tegen fysieke overbelasting zijn veel functies de laatste decennia bewegingsarm geworden. Ruim vijf miljoen Nederlanders voeren hun werk zittend of staand uit. Vaak zijn dit computer- of productietaken, waarbij spieren in het nek- en schoudergebied langdurig eenzijdig worden belast. De gezondheidsrisico's van eenzijdig werk en weinig beweging zijn aanzienlijk. Klachten aan arm, nek en schouder (KANS) komen veel voor, en een inactief leven vergroot de kans op chronische ziekten als diabetes en hart- en vaatziekten. Naast minder en gezonder eten is meer bewegen essentieel om overgewicht aan te pakken. Daarvoor hebben sommige bedrijven al speciaal beleid. Voorbeelden zijn het Convenant Overgewicht uit 2005 en het BRAVO-project van Fortis Bank. Vakmedia

As a further step towards the implementation of the WHO Global Strategy on Diet, Physical Activity and Health (DPAS), WHO and the World Economic Forum organized a Joint Event (Dalian, China, September 2007) on the prevention of noncommunicable diseases (NCDs) in the workplace through healthy diets and physical activity. This paper provided the background and discussion basis for the Joint Event. It aims to gain insight into the current state of knowledge with regard to best practice methods of monitoring and evaluation (M&E) of worksite health promotion programs (WHPPs) that address healthy diets and physical activity (PA). Specific objectives were first to give an overview of frequently used indicators and measures in M&E, second, to comment on the feasibility of using these methods for M&E of nonscientific WHPPs, and third, to formulate recommendations on M&E of WHPPs. The following indicators were identified and evaluated: -Self-reported dietary intake; -Objective measures of diet; -Self-reported PA outcome; -Objective PA measurement; -Measuring the environment; -Determinants of PA or dietary behaviour; -Biological disease risk indicators; -Process indicators. It is recommended, among other things, that in correspondence with program components and objectives a relatively small set of feasible and less expensive biological indicators (i.e. finger stick cholesterol, fitness or strength tests and/or body weight and length) might be sufficient in M&E of WHPPs in practice.

As a further step towards the implementation of the WHO Global Strategy on Diet, Physical Activity and Health (DPAS), WHO and the World Economic Forum organized a Joint Event (Dalian, China, September 2007) on the prevention of noncommunicable diseases (NCDs) in the workplace through healthy diets and physical activity. This paper provided the background and discussion basis for the Joint Event. It aims to gain insight into the current state of knowledge with regard to best practice methods of monitoring and evaluation (M&E) of worksite health promotion programs (WHPPs) that address healthy diets and physical activity (PA). Specific objectives were first to give an overview of frequently used indicators and measures in M&E, second, to comment on the feasibility of using these methods for M&E of nonscientific WHPPs, and third, to formulate recommendations on M&E of WHPPs. The following indicators were identified and evaluated: -Self-reported dietary intake; -Objective measures of diet; -Self-reported PA outcome; -Objective PA measurement; -Measuring the environment; -Determinants of PA or dietary behaviour; -Biological disease risk indicators; -Process indicators. It is recommended, among other things, that in correspondence with program components and objectives a relatively small set of feasible and less expensive biological indicators (i.e. finger stick cholesterol, fitness or strength tests and/or body weight and length) might be sufficient in M&E of WHPPs in practice.

Sport boeit. Sport bindt. Sport bevordert de gezondheid. En sport betaalt. Sport is anno 2008 ongekend populair. Tweederde van de Nederlanders doet aan sport. Na zwemmen en fietsen is fitness de meest populaire sport geworden. Daarnaast zetten anderhalf miljoen Nederlanders zich als vrijwilliger in voor de sport. De overheid investeert steeds meer in de sport, momenteel ruim een miljard euro, met als doel meer mensen aan het sporten en bewegen te krijgen. Diverse nieuwe sportopleidingen zijn van start gegaan en het aantal studenten groeit. Doordat de investeringen in de topsport na 2000 zijn gegroeid, kunnen meer topsporters zich geheel aan hun sport wijden onder betere begeleiding. Mede hierdoor behalen Nederlandse sporters betere resultaten dan ooit. Toch is het niet al goud wat blinkt. Het aantal sporters stijgt, maar het aantal mensen met overgewicht daalt niet. Gemiddeld besteden we dan wel 2,5 uur per week aan sport, maar daar staat 15 uur aan televisie kijken en computeren tegenover. De al eerder ingezette daling in het aandeel van de sporters dat lid is van een sportvereniging heeft zich ook in recente jaren verder doorgezet. Minder mensen kijken wekelijks naar sport op televisie. Lang niet alle scholen in het basisonderwijs werken met vakleerkrachten. Niet of onvoldoende bewegen kost de samenleving jaarlijks 0,7 miljard euro aan zorgkosten. Het loont dus om te blijven investeren in sport en bewegen.

Sport boeit. Sport bindt. Sport bevordert de gezondheid. En sport betaalt. Sport is anno 2008 ongekend populair. Tweederde van de Nederlanders doet aan sport. Na zwemmen en fietsen is fitness de meest populaire sport geworden. Daarnaast zetten anderhalf miljoen Nederlanders zich als vrijwilliger in voor de sport. De overheid investeert steeds meer in de sport, momenteel ruim een miljard euro, met als doel meer mensen aan het sporten en bewegen te krijgen. Diverse nieuwe sportopleidingen zijn van start gegaan en het aantal studenten groeit. Doordat de investeringen in de topsport na 2000 zijn gegroeid, kunnen meer topsporters zich geheel aan hun sport wijden onder betere begeleiding. Mede hierdoor behalen Nederlandse sporters betere resultaten dan ooit. Toch is het niet al goud wat blinkt. Het aantal sporters stijgt, maar het aantal mensen met overgewicht daalt niet. Gemiddeld besteden we dan wel 2,5 uur per week aan sport, maar daar staat 15 uur aan televisie kijken en computeren tegenover. De al eerder ingezette daling in het aandeel van de sporters dat lid is van een sportvereniging heeft zich ook in recente jaren verder doorgezet. Minder mensen kijken wekelijks naar sport op televisie. Lang niet alle scholen in het basisonderwijs werken met vakleerkrachten. Niet of onvoldoende bewegen kost de samenleving jaarlijks 0,7 miljard euro aan zorgkosten. Het loont dus om te blijven investeren in sport en bewegen.

As a further step towards the implementation of the WHO Global Strategy on Diet, Physical Activity and Health (DPAS), WHO and the World Economic Forum organized a Joint Event (Dalian, China, September 2007) on the prevention of noncommunicable diseases (NCDs) in the workplace through healthy diets and physical activity. This paper provided the background and discussion basis for the Joint Event. It aims to gain insight into the current state of knowledge with regard to best practice methods of monitoring and evaluation (M&E) of worksite health promotion programs (WHPPs) that address healthy diets and physical activity (PA). Specific objectives were first to give an overview of frequently used indicators and measures in M&E, second, to comment on the feasibility of using these methods for M&E of nonscientific WHPPs, and third, to formulate recommendations on M&E of WHPPs. The following indicators were identified and evaluated: -Self-reported dietary intake; -Objective measures of diet; -Self-reported PA outcome; -Objective PA measurement; -Measuring the environment; -Determinants of PA or dietary behaviour; -Biological disease risk indicators; -Process indicators. It is recommended, among other things, that in correspondence with program components and objectives a relatively small set of feasible and less expensive biological indicators (i.e. finger stick cholesterol, fitness or strength tests and/or body weight and length) might be sufficient in M&E of WHPPs in practice.

Artikel besteed aandacht aan de resultaten van de 'Monitor bewegen en gezondheid' van TNO welke een onderdeel vormt van de continue cross-sectionele gegevensverzameling 'Ongevallen en bewegen in Nederland'. Nederlandse werknemers leven niet echt gezond: 43 procent beweegt te weinig, 37 procent is te zwaar, 32 procent rookt en 17 procent drinkt te veel. Deze percentages zijn niet gelijkmatig over de gehele populatie verspreid. In het artikel worden per branche en beroepstakken de leefstijlfactoren aangegeven. Deze resultaten geven aan dat de invulling van een gezondheidsbeleid beroep- en branchespecifiek moet zijn.

Artikel besteed aandacht aan de resultaten van de 'Monitor bewegen en gezondheid' van TNO welke een onderdeel vormt van de continue cross-sectionele gegevensverzameling 'Ongevallen en bewegen in Nederland'. Nederlandse werknemers leven niet echt gezond: 43 procent beweegt te weinig, 37 procent is te zwaar, 32 procent rookt en 17 procent drinkt te veel. Deze percentages zijn niet gelijkmatig over de gehele populatie verspreid. In het artikel worden per branche en beroepstakken de leefstijlfactoren aangegeven. Deze resultaten geven aan dat de invulling van een gezondheidsbeleid beroep- en branchespecifiek moet zijn.

Werkgevers bieden werknemers steeds vaker bewegingsprogramma's aan, blijkt uit een enquête onder krap 1000 bedrijven en instellingen. Vorig jaar deed 32 procent van de organisaties met 500 of meer werknemers aan bewegingsstimulering. In 2003 lag dat percentage nog op 14 procent. Actieve aandacht voor overgewicht komt echter relatief nog weinig voor. Vakmedia

Werkgevers bieden werknemers steeds vaker bewegingsprogramma's aan, blijkt uit een enquête onder krap 1000 bedrijven en instellingen. Vorig jaar deed 32 procent van de organisaties met 500 of meer werknemers aan bewegingsstimulering. In 2003 lag dat percentage nog op 14 procent. Actieve aandacht voor overgewicht komt echter relatief nog weinig voor. Vakmedia

Veel grote bedrijven stimuleren hun werknemers om tijdens en na het werk te sporten of bewegen. In het MKB gebeurt dat veel minder. Gebrek aan tijd en geld zijn hiervoor belangrijke oorzaken. In dit artikel wordt aandacht besteed aan methoden om dit te veranderen. Vakmedia

Veel grote bedrijven stimuleren hun werknemers om tijdens en na het werk te sporten of bewegen. In het MKB gebeurt dat veel minder. Gebrek aan tijd en geld zijn hiervoor belangrijke oorzaken. In dit artikel wordt aandacht besteed aan methoden om dit te veranderen. Vakmedia

This publication is an outcome of the project Workplace Health Promotion (WHP): National Health Policies and Strategies in an Enlarging Europe, carried out during 2005-2007. The guideline aims to offer ideas and ways to build partnerships by providing background for partnership building, a brief description of the situation of WHP in some European countries and examples of partnership building processes from different countries. The goal is also to provide new perspectives for developing partnerships between organizations, different service providers, and actors to improve health at work. The guideline provides information on the types of partnerships and the benefits and obstacles of partnership building processes and cites examples of partnership building in different European countries. It offers assistance in the following tasks: -forming a base for partnership creation process; -creating priorities for partnership building between different partners; -locating the partnership’s weaknesses, strengths, and issues for development between partners in WHP; -comparing different approaches of partners in different WHP developmental processes in workplaces; encouragement for basic evaluation and monitoring of partnerships in WHP. The WHP objectives and focuses of different workplaces may vary, wich means this guideline seeks to provide support in only the description and analysis of a partnership, not a complete picture of the processes leading to different partnership models.

In dit artikel worden de resultaten beschreven van een onderzoek naar het effect van door de bedrijfsarts toepasbare leefstijlinterventies gericht op het voorkómen, verminderen of stoppen van overmatige alcoholconsumptie. Hiervoor is een literatuuronderzoek uitgevoerd en zijn gesprekken gevoerd met arbodiensten en veldpartijen. Uit het literatuuronderzoek blijkt dat geen van de geselecteerd werkplekinterventies een significant effect heeft op de consumptie van alcohol, terwijl interventies uitgevoerd in de eerstelijnsgezondheidszorg en/of de gemeenschap over het algemeen wel effectief zijn in het voorkomen of verminderen van (overmatige alcoholconsumptie). Met betrekking tot werkgerelateerde uitkomstmaten kan geen uitspraak worden gedaan over de effectiviteit van alcoholinterventies geïmplementeerd via de werkplek, eerstelijnsgezondheidszorg en/of de gemeenschap. Er is geen onderzoek gedaan naar de kosteneffectiviteit in de geselecteerde onderzoeken. Bij de ontwikkeling en implementatie van leefstijlinterventies op de werkplek zouden het NIGZ en het Trimbos-instituut een belangrijke rol kunnen spelen. Er zal tevens rekening moeten worden gehouden met het feit dat alcoholconsumptie een stigmagevoelig onderwerp is.

In dit artikel worden de resultaten beschreven van een onderzoek naar het effect van door de bedrijfsarts toepasbare leefstijlinterventies gericht op een gezonder voedingspatroon bij werknemers. Op basis van een literatuuronderzoek wordt geconcludeerd dat voedingsinterventies gericht op het verbeteren van de groente- en fruitconsumptie en/of op het verminderen van de vetconsumptie effectief zijn op de consumptie van groente en fruit, respectievelijk de inname van vet. Interventies gericht op gezonde voeding hebben uitsluitend een gunstig effect op lichaamsgewicht indien de interventie tevens gericht is op andere leefstijlaspecten, waaronder voornamelijk stimulering van meer bewegen en kunnen daarmee bijdragen aan de preventie van overgewicht. Het bewijs voor een effect op bloeddruk, cholesterolgehalte en werkplekgerelateerde uitkomstmaten ontbreekt vooralsnog, mede als gevolg van het beperkte aantal onderzoeken op dit terrein. In Nederland zijn diverse partijen actief in het ontwikkelen van voedingsinterventies. Gedegen evaluaties van deze interventies vinden echter nauwelijks plaats. Aangezien arbodiensten weinig tot geen ervaring hebben in het inzetten van interventies ter stimulering van gezonde voeding, is het wenselijk dat richtlijnen ontwikkeld worden waarbij rekening wordt gehouden met de haalbaarheid in de bedrijfsgezondheidszorg.

In dit artikel worden de resultaten beschreven van een onderzoek naar het effect van door de bedrijfsarts toepasbare leefstijlinterventies gericht op een gezonder voedingspatroon bij werknemers. Op basis van een literatuuronderzoek wordt geconcludeerd dat voedingsinterventies gericht op het verbeteren van de groente- en fruitconsumptie en/of op het verminderen van de vetconsumptie effectief zijn op de consumptie van groente en fruit, respectievelijk de inname van vet. Interventies gericht op gezonde voeding hebben uitsluitend een gunstig effect op lichaamsgewicht indien de interventie tevens gericht is op andere leefstijlaspecten, waaronder voornamelijk stimulering van meer bewegen en kunnen daarmee bijdragen aan de preventie van overgewicht. Het bewijs voor een effect op bloeddruk, cholesterolgehalte en werkplekgerelateerde uitkomstmaten ontbreekt vooralsnog, mede als gevolg van het beperkte aantal onderzoeken op dit terrein. In Nederland zijn diverse partijen actief in het ontwikkelen van voedingsinterventies. Gedegen evaluaties van deze interventies vinden echter nauwelijks plaats. Aangezien arbodiensten weinig tot geen ervaring hebben in het inzetten van interventies ter stimulering van gezonde voeding, is het wenselijk dat richtlijnen ontwikkeld worden waarbij rekening wordt gehouden met de haalbaarheid in de bedrijfsgezondheidszorg.

In dit artikel worden de resultaten beschreven van een onderzoek naar het effect van door de bedrijfsarts toepasbare leefstijlinterventies gericht op het voorkómen, verminderen of stoppen van overmatige alcoholconsumptie. Hiervoor is een literatuuronderzoek uitgevoerd en zijn gesprekken gevoerd met arbodiensten en veldpartijen. Uit het literatuuronderzoek blijkt dat geen van de geselecteerd werkplekinterventies een significant effect heeft op de consumptie van alcohol, terwijl interventies uitgevoerd in de eerstelijnsgezondheidszorg en/of de gemeenschap over het algemeen wel effectief zijn in het voorkomen of verminderen van (overmatige alcoholconsumptie). Met betrekking tot werkgerelateerde uitkomstmaten kan geen uitspraak worden gedaan over de effectiviteit van alcoholinterventies geïmplementeerd via de werkplek, eerstelijnsgezondheidszorg en/of de gemeenschap. Er is geen onderzoek gedaan naar de kosteneffectiviteit in de geselecteerde onderzoeken. Bij de ontwikkeling en implementatie van leefstijlinterventies op de werkplek zouden het NIGZ en het Trimbos-instituut een belangrijke rol kunnen spelen. Er zal tevens rekening moeten worden gehouden met het feit dat alcoholconsumptie een stigmagevoelig onderwerp is.

De Rapportage Sport is een coproductie van het Sociaal Cultureel Planbureau, het Centraal Bureau voor Statistiek, NOC-NSF, TNO Kwaliteit van Leven en het W.J.H. Mulier Instituut. In de nota staan drie thema's centraal: bewegen, meedoen en presenteren.

De Rapportage Sport is een coproductie van het Sociaal Cultureel Planbureau, het Centraal Bureau voor Statistiek, NOC-NSF, TNO Kwaliteit van Leven en het W.J.H. Mulier Instituut. In de nota staan drie thema's centraal: bewegen, meedoen en presenteren.

Dit artikel is het eerste van een reeks van vier artikelen waarin een overzicht wordt gegeven van de beschikbaarheid en effectiviteit van primaire preventie-eerstelijnsleefstijlinterventies die toepasbaar zijn in de bedrijfsgezondheidszorg. Dit artikel gaat in op het leefstijlthema "bewegen". Op basis van literatuuronderzoek is geconcludeerd dat bewegingsstimuleringsinterventies een positief effect hebben op een aantal gezondheidsgerelateerde variabelen, zoals de mate van lichamelijke activiteit, het aëroob uithoudingsvermogen en het percentage lichaamsvet. Indien het programma tevens gericht is op het bewegingsapparaat, leidt het over het algemeen tot een vermindering van klachten aan het bewegingsapparaat. Voor het effect of werkgerelateerde variabelen, zoals bijv. ziekteverzuim, ontbreekt een bewijs mede vanwege gebrek aan onderzoeken met een goede onderzoeksopzet. Op basis van gesprekken met veldpartijen bleek dat interventies ter stimulering van bewegen weliswaar ontwikkeld en ingezet worden, maar dat deze niet structureel geëvalueerd worden. Arbodiensten zetten bewegen niet of nauwelijks in t.b.v. primaire preventie. Bij het realiseren van de intentie van de NVAB om leefstijlinterventies vaker in te laten zetten door de bedrijfsarts, dient dit beleidsdoel dan ook goed gecommuniceerd te worden met bedrijfsartsen.

De ongunstige ontwikkeling in beweeggedrag en overgewicht van de afgelopen jaren kan gedeeltelijk worden gekeerd door intensief interventiebeleid. De kosten hiervan zijn hoog, maar de gezondheidswinst weegt daar tegenop. Dit onderzoek is een onderbouwing van het Nationaal Actieplan Sport en Bewegen van het Ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport. Dit plan moet vanaf 2006 de lichamelijke activiteit in Nederland bevorderen. Het rapport beschrijft de randvoorwaarden voor succesvol beweegbeleid. Het moet een geïntegreerde aanpak zijn die door meer partijen wordt uitgevoerd en dat bestaat uit een mix van interventiemaatregelen voor verschillende doelgroepen. Voldoende budget en goede coördinatie zijn hierbij vereist, ook ten aanzien van verder wetenschappelijk onderzoek. Vervolgens is een realistisch beleidsdoel voor beweeggedrag vastgesteld op grond van twee interventiemaatregelen met bewezen effecten, namelijk een wijkgerichte benadering en een intensief leefstijlprogramma. Daling in het percentage inactieven van 1% tot 2% over vijf jaar en het percentage overgewicht met 1% tot 3% wordt realistisch geacht. Het behalen van deze beleidsdoelen voorkomt duizenden ziektegevallen in de komende twintig jaar. Voorwaarde is wel een grootschalig inzet van de interventiemaatregelen. De kosten per gewonnen levensjaar bedragen omstreeks 6000 euro, rekening houden met kosten in gewonnen levensjaren. Ze liggen daarmee onder de maatschappelijk aanvaarde grens.

De ongunstige ontwikkeling in beweeggedrag en overgewicht van de afgelopen jaren kan gedeeltelijk worden gekeerd door intensief interventiebeleid. De kosten hiervan zijn hoog, maar de gezondheidswinst weegt daar tegenop. Dit onderzoek is een onderbouwing van het Nationaal Actieplan Sport en Bewegen van het Ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport. Dit plan moet vanaf 2006 de lichamelijke activiteit in Nederland bevorderen. Het rapport beschrijft de randvoorwaarden voor succesvol beweegbeleid. Het moet een geïntegreerde aanpak zijn die door meer partijen wordt uitgevoerd en dat bestaat uit een mix van interventiemaatregelen voor verschillende doelgroepen. Voldoende budget en goede coördinatie zijn hierbij vereist, ook ten aanzien van verder wetenschappelijk onderzoek. Vervolgens is een realistisch beleidsdoel voor beweeggedrag vastgesteld op grond van twee interventiemaatregelen met bewezen effecten, namelijk een wijkgerichte benadering en een intensief leefstijlprogramma. Daling in het percentage inactieven van 1% tot 2% over vijf jaar en het percentage overgewicht met 1% tot 3% wordt realistisch geacht. Het behalen van deze beleidsdoelen voorkomt duizenden ziektegevallen in de komende twintig jaar. Voorwaarde is wel een grootschalig inzet van de interventiemaatregelen. De kosten per gewonnen levensjaar bedragen omstreeks 6000 euro, rekening houden met kosten in gewonnen levensjaren. Ze liggen daarmee onder de maatschappelijk aanvaarde grens.

Background: Physical inactivity and obesity are major public health problems. Our objective was to investigate the effectiveness of an individual counseling intervention at the workplace on physical activity fitness and health. Counseling content derived from the Patient-centered Assessment and Counseling for Exercise and Nutrition (PACE) program. Methods: A total of 299 employees of three municipal services in the Dutch town of Enschede were randomly allocated into intervention (n =131) and control group (n =168). Over a 9-month period, intervention group subjects were offered seven counseling sessions. Counseling was based on the individual's stage of behavioral change using PACE physical activity and nutrition protocols. Subjects in both the intervention and control group received written information about several lifestyle factors. Primary outcome measures were physical activity (total energy expenditure, during sports activities, during physical activity leisure time other than sports, and meeting the moderate-intensity public health recommendations); cardiorespiratory fitness; and prevalence of musculoskeletal symptoms. Secondary outcome measures were body composition (body mass index [BMI], and percentage of body fat measured via skinfold thicknesses); blood pressure; and blood cholesterol. Results: There were significant positive effects on total energy expenditure, physical activity during sports, cardiorespiratory fitness, percentage of body fat, and blood cholesterol. No effects were found for the proportion of subjects meeting the public health recommendation of moderate-intensity physical activity, physical activity during leisure time other than sports, prevalence of musculoskeletal symptoms, body mass index, and blood pressure. Conclusions: Individual face-to-face counseling at the workplace based on PACE protocols positively influenced physical activity levels and some components of physical fitness. The implementation of workplace counseling programs for individuals should therefore be promoted. © 2003 American Journal of Preventive Medicine.

De Rapportage Sport is een coproductie van het Sociaal Cultureel Planbureau, het Centraal Bureau voor Statistiek, NOC-NSF, TNO, de Universiteit van Tilburg en het W.J.H. Mulier Instituut. Het bestaat uit twee delen. In het eerste deel worden de ontwikkelingen beschreven op het terrein van het sportbeleid, de sportdeelname, vrijwilligerswerk, sport en media, sportorganisaties, sport en economie, sport en ruimte, en sport en bewegen. Daarbij ligt het accent op ontwikkelingen in de breedte- of amateursport. Het kleinere tweede deel gaat nader in op zowel de sociale betekenis van sport als de relatie tussen top- en breedtesport. De belangrijkste conclusies uit het rapport zijn: Nederlanders worden sportiever; ondanks de groeiende deelname aan sport, beweegt 55% van de Nederlanders vanuit gezondheidsoogpunt nog altijd onvoldoende; zwemmen is de populairste sport in Nederland; sport wordt commerciëler; een dalend aantal sporters is lid van een sportvereniging; tussen 1991 en 2001 steeg de zendtijd besteed aan sport met 172%; sport is de meest auto-intensieve vrijetijdsbesteding. 81% van alle verplaatsingen voor de sport vindt met de auto plaats.

Background: Physical inactivity and obesity are major public health problems. Our objective was to investigate the effectiveness of an individual counseling intervention at the workplace on physical activity fitness and health. Counseling content derived from the Patient-centered Assessment and Counseling for Exercise and Nutrition (PACE) program. Methods: A total of 299 employees of three municipal services in the Dutch town of Enschede were randomly allocated into intervention (n =131) and control group (n =168). Over a 9-month period, intervention group subjects were offered seven counseling sessions. Counseling was based on the individual's stage of behavioral change using PACE physical activity and nutrition protocols. Subjects in both the intervention and control group received written information about several lifestyle factors. Primary outcome measures were physical activity (total energy expenditure, during sports activities, during physical activity leisure time other than sports, and meeting the moderate-intensity public health recommendations); cardiorespiratory fitness; and prevalence of musculoskeletal symptoms. Secondary outcome measures were body composition (body mass index [BMI], and percentage of body fat measured via skinfold thicknesses); blood pressure; and blood cholesterol. Results: There were significant positive effects on total energy expenditure, physical activity during sports, cardiorespiratory fitness, percentage of body fat, and blood cholesterol. No effects were found for the proportion of subjects meeting the public health recommendation of moderate-intensity physical activity, physical activity during leisure time other than sports, prevalence of musculoskeletal symptoms, body mass index, and blood pressure. Conclusions: Individual face-to-face counseling at the workplace based on PACE protocols positively influenced physical activity levels and some components of physical fitness. The implementation of workplace counseling programs for individuals should therefore be promoted. © 2003 American Journal of Preventive Medicine.

De Rapportage Sport is een coproductie van het Sociaal Cultureel Planbureau, het Centraal Bureau voor Statistiek, NOC-NSF, TNO, de Universiteit van Tilburg en het W.J.H. Mulier Instituut. Het bestaat uit twee delen. In het eerste deel worden de ontwikkelingen beschreven op het terrein van het sportbeleid, de sportdeelname, vrijwilligerswerk, sport en media, sportorganisaties, sport en economie, sport en ruimte, en sport en bewegen. Daarbij ligt het accent op ontwikkelingen in de breedte- of amateursport. Het kleinere tweede deel gaat nader in op zowel de sociale betekenis van sport als de relatie tussen top- en breedtesport. De belangrijkste conclusies uit het rapport zijn: Nederlanders worden sportiever; ondanks de groeiende deelname aan sport, beweegt 55% van de Nederlanders vanuit gezondheidsoogpunt nog altijd onvoldoende; zwemmen is de populairste sport in Nederland; sport wordt commerciëler; een dalend aantal sporters is lid van een sportvereniging; tussen 1991 en 2001 steeg de zendtijd besteed aan sport met 172%; sport is de meest auto-intensieve vrijetijdsbesteding. 81% van alle verplaatsingen voor de sport vindt met de auto plaats.

Uit onderzoek door TNO Arbeid is gebleken dat bijna 33% van de oorspronkelijke deelnemers na 6 jaar nog steeds meedoet met een destijds opgezet bedrijfsbewegingsplan (bbp), maar minder frequent dan voorheen. Uit het onderzoek blijkt verder dat een bbp slechts in geringe mate kan bijdragen aan de benodigde hoeveelheid lichaamsbeweging (nl. 3 keer per week 20 min. behoorlijk intensief sporten). In de deelnamepercentages zit een flink verloop (ca. 50%); gemiddeld valt per jaar ca. 20% van de deelnemers uit. In een periode van 6 jaar wordt 70% van de deelnemers "ververst". Er is geen onderzoek gedaan naar de samenstelling van de 30% volhouders (in welke mate waren zij al actieve sporters voor ze aan het bbp gingen deelnemen?). Met statistische onderzoeksresultaten in 4 tabellen en literatuurlijst.

Uit onderzoek door TNO Arbeid is gebleken dat bijna 33% van de oorspronkelijke deelnemers na 6 jaar nog steeds meedoet met een destijds opgezet bedrijfsbewegingsplan (bbp), maar minder frequent dan voorheen. Uit het onderzoek blijkt verder dat een bbp slechts in geringe mate kan bijdragen aan de benodigde hoeveelheid lichaamsbeweging (nl. 3 keer per week 20 min. behoorlijk intensief sporten). In de deelnamepercentages zit een flink verloop (ca. 50%); gemiddeld valt per jaar ca. 20% van de deelnemers uit. In een periode van 6 jaar wordt 70% van de deelnemers "ververst". Er is geen onderzoek gedaan naar de samenstelling van de 30% volhouders (in welke mate waren zij al actieve sporters voor ze aan het bbp gingen deelnemen?). Met statistische onderzoeksresultaten in 4 tabellen en literatuurlijst.

Gedragsverandering van ploegendienstwerkers wordt niet bewerkt door het uitdelen van een folder. Een dergelijke interventie is volgens een Engels onderzoek niet effectief gebleken. Beter is het om de werknemers een intensief leerprogramma aan te bieden mèt betere voorzieningen en een op hun omstandigheden afgestemd rooster. Voorkomen is ook hier beter dan genezen: door pas indienstgtreden ploegendienstwerkers te leren hoe ze met de ploegendienst kunnen omgaan, worden gezondheidsklachten als gevolg van later moeilijk meer te veranderen gedragspatronen voorkomen.

Gedragsverandering van ploegendienstwerkers wordt niet bewerkt door het uitdelen van een folder. Een dergelijke interventie is volgens een Engels onderzoek niet effectief gebleken. Beter is het om de werknemers een intensief leerprogramma aan te bieden mèt betere voorzieningen en een op hun omstandigheden afgestemd rooster. Voorkomen is ook hier beter dan genezen: door pas indienstgtreden ploegendienstwerkers te leren hoe ze met de ploegendienst kunnen omgaan, worden gezondheidsklachten als gevolg van later moeilijk meer te veranderen gedragspatronen voorkomen.

Leefstijlbeleid en bewegen zijn "hot". Het percentage bedrijven dat actief is op dit terrein, is in de periode 2006-2008 met tien procent gestegen. Ruim twee op de vijf bedrijven heeft een beleid op het gebied van leefstijl en beweging. De aandacht voor overgewicht blijft beperkt: slechts één op de zeven bedrijven zegt activiteiten te ondernemen gericht op overgewicht. Kleine bedrijven lopen nog steeds achter, maar maken een inhaalslag.

Congresbundel van het op 27 november 1998 gehouden Tweede Landelijke Congres van "Nederland in Beweging" onder auspiciën van het NOC*NSF te Arnhem.

Congresbundel van het op 27 november 1998 gehouden Tweede Landelijke Congres van "Nederland in Beweging" onder auspiciën van het NOC*NSF te Arnhem.

Congresbundel van het op 27 november 1998 gehouden Tweede Landelijke Congres van "Nederland in Beweging" onder auspiciën van het NOC*NSF te Arnhem.

Congresbundel van het op 27 november 1998 gehouden Tweede Landelijke Congres van "Nederland in Beweging" onder auspiciën van het NOC*NSF te Arnhem.

Congresbundel van het op 27 november 1998 gehouden Tweede Landelijke Congres van "Nederland in Beweging" onder auspiciën van het NOC*NSF te Arnhem.