Search

Przedmiotem niniejszej monografii jest leksykograficzny opis terminologii prawa, z uwzględ-nieniem jego zastosowania w środowisku pracy tłumacza, a ściślej w kontekście tłumaczenia automatycznego i wspomaganego komputerowo. Opis ten bazuje na modelu opracowanym przez W. Banysia w ramach zorientowanego obiektowo opisu jednostek leksykalnych. Niniejsza praca stanowi zastosowanie tego modelu do leksykograficznego opisu jednostek języka prawa, należą-cych do wyodrębnionej klasy obiektowej . Monografia składa się z dwóch części. Pierwsza z nich ma charakter opisowy, a jej celem jest przedstawienie ram dyscyplinarnych i teoretycznych pracy. W rozdziale pierwszym omówiono pokrótce pojęcia języka prawa, tekstu prawniczego i przekładu prawniczego. Wyjaśniono różnice między różnymi typami tłumaczenia automatycznego (regułowym, statystycznym, hybrydowym, neuronalnym). Przedstawiono dwa podstawowe podejścia do opisu terminologii: preskryptywne oraz deskryptywne, a także podkreślono znaczenie wykorzystania korpusów językowych w ba-daniach terminologicznych. Rozdział drugi poświęcono podejściu zorientowanemu obiektowo. Szczegółowemu omówieniu zorientowanego obiektowo opisu jednostki leksykalnej W. Banysia towarzyszy zarys następujących koncepcji teoretycznych: klas obiektowych G. Grossa, teorii Sens-Texte, teorii słownika generatywnego oraz ontologii WordNet, z uwzględnieniem tam, gdzie to możliwe, ich przydatności do opisu leksyki specjalistycznej z dziedziny prawa. W roz-dziale trzecim omówiono problemy związane z opisem leksyki specjalistycznej w ramach opisu zorientowanego obiektowo, w szczególności zagadnienia związane z doborem i wyborem do ana-lizy jednostek leksykalnych, a także z wyborem i eksploracją korpusów. Model zorientowanego obiektowo opisu jednostek leksykalnych ma charakter deskryptywny, a jego celem jest zaprezen-towanie języka prawa w jego autentycznej formie. Druga część pracy ma charakter praktyczny, przedstawiono w niej leksykograficzny opis wybranych do analizy jednostek leksykalnych, sporządzony zgodnie z przedstawioną w części pierwszej metodologią. Składa się ona z tabel, zawierających opis pięćdziesięciu dwóch jednostek leksykalnych, należących do klasy obiektowej oraz jednej jednostki leksykalnej, należącej do superklas : oraz . Tabele te stanowią ilustrację zastosowania modelu leksykograficznego W. Banysia do opisu jednostek języka prawa.

This article aims to look at the translator and the translation from the perspective of the translation standard, understood as a standarization document. Therefore, it is a look from the perspective of the translation market, which sees translation in terms of an economic phenomenon. The article discusses the assumtions of standard, its objective and subjective scope od application, requirements for translators and the course of the translation process based on the international standard ISO 17100 nd its predecessor, the European Standard 15038.

The aim of this paper is to explore the relationship between the expressions bon père de famille and bonne mère de famille. The expression bon père de famille refers to the reasonable person standard of the French law and has been recently replaced by the terms raisonnablement, raisonnable and personne raisonable. This paper discusses the historical background of the bon père de famille standard in the French law and presents the analysis of occurrences of both expressions in the corpus of legal texts.

The paper presents the comparative analysis of the French legal concept ‘mariage’ and the Polish concept ‘małżeństwo’, expressed by different legal terms in different legal systems. The terms were researched in comparable specialized legal databases, which for the purpose of this study served as a corpus of legal texts. The introductory part of the paper discusses the definition of concept as well as the logical and ontological relations between concepts. In the next sections, the concepts of ‘małżeństwo’ and ‘mariage’ are analyzed from two perspectives: as a universal concept and as a comparable concept of national character. Then, the terms expressing those concepts are discussed with particular focus on hyponymy and translation issues of a French term mariage as the act of marriage. In the conclusion, it is emphasized that the concepts of ‘mariage’ and ‘małżeństwo’ are only partially compatible; each legal system conceptualizes marriage differently.

Th e aim of this paper is to present and discuss the existing models of training future translators specialising in legal texts at the university level. Th e analysed programmes were selected from undergraduate teaching programmes included in the European Master’s in Translation (EMT) project. Due to specifi c solutions in the fi eld of teaching legal translation, other programmes encompassing the specifi city of legal translation are taken into account. As far as future translators specialising in legal translation are concerned, four components of teaching programmes seem to be important: the translator training curriculum, the signifi cance of legal translation and other related subjects in the curriculum, and, fi nally, the profi les of the trainer and the student. It should be emphasised that each of these components plays an important role in the development of the programmes designed to educate professional translators. What is more, taking into consideration the above research criteria, four models of teaching can be distinguished that are based on the distinction between two basic components of teaching programmes, i.e., the legal part and the translation. All four models are described and analysed providing the account of the two abovementioned components as well as their relation to the overall translator training curriculum. Th e analysis leads to the conclusion that four models of education in the fi eld of legal translation can be observed, i.e. the translation model, translation model with basic legal background, translation model with extended legal background and, fi nally, the legal model.

The main aim of this article is to present the issue of legal linguistics as an interdisciplinary and multidimensional linguistic field. The author discusses the genesis of the discipline, which is derived from both the jurisprudence and the science of language. Then, the author provides the description of the competing names for the discipline placing it in accordance with a well-known range of divisions of linguistic fields. What is more, the research issues of the legal linguistics are also outlined.

W niniejszym artykule poruszony jest problem zakresu terminu tłumaczenie prawnicze. Opracowanie ma na celu wskazanie tych elementów charakterystycznych, które mogą posłużyć do zbudowania definicji przekładu prawniczego. Pierwsza część poświęcona jest omówieniu pojęcia przekładu prawniczego, w szczególności z perspektywy definicji tekstu i dyskursu prawniczego oraz języka prawa. Omówione zostaną różne typy tekstów prawnych w koncepcjach różnych autorów oraz w perspektywie tłumaczeniowej. W drugiej części opracowania przedstawiono cechy pozwalające na rozróżnienie tłumaczenia prawniczego od innych rodzajów przekładu specjalistycznego, poprzez wskazanie, że jego specyfika wynika z przebiegu procesu tłumaczenia na etapie odkodowania i ponownego kodowania informacji.