Search

Bölgeler arası gelişmişlik farkını belirleyen ve bölgesel kalkınmada önemli rol oynayan birçok etken bulunmaktadır. Bu etkenler, bölgelerin sosyo-ekonomik seviyeleri başta olmak üzere bölge halkının refah düzeylerini de etkileyerek bölgeler arasında gelişmişlik farkını en aza indirgemede denge görevi üstlenmektedir. Eğitim seviyesinin yüksek olması, bölge halkına nitelikli işgücü sunarak bölgelerin gelişmişlik düzeylerinin arttırılmasında belirleyici konumda yer alan en önemli etmenlerden biri olmaktadır. Özellikle, kadınların eğitim düzeylerinin yüksek olması girişimciliği önemli ölçüde arttırarak istihdam yaratmakta ve bölge ekonomisine olumlu şekilde etki etmektedir. Çalışma kapsamında, yüksek eğitim gören kadınların eğitim seviyelerindeki farklılıklarının bölgesel kalkınma üzerindeki etkilerini gözlemlemek amacıyla panel veri analizine başvurulmaktadır. Bu bağlamda, 2013-2019 yıllarında Türkiye’de Düzey 1 bölgeleri değerlendirilerek, kadınların eğitim seviyeleri, ihracat ve istihdam değişkenlerinin kişi başına gayrisayfi yurt içi hâsıla ile arasındaki ilişkinin varlığı sabit etkiler modeli ile incelenmektedir.

As a result of developments in science and technology, the determinants of economic growth have also changed. Accordingly, factors such as technology, education, human capital and knowledge have started to be needed to increase economic growth. New growth models have emerged to explain this situation. According to these models, both the quality and quantity of the goods and services will increase with the technical knowledge resulting from R&D activities. This increase in production will encourage exports and cause an increase in income in the treasury. In this study, the relationship between R&D investments, high-tech product exports (ICT) and economic growth in OECD countries selected for the period of 1996-2017 is tested by panel data analysis. As a result of the analysis, one-way causality relationship was determined from R&D investments to economic growth. In addition, it is concluded that there is a bilateral causality relationship between economic growth and ICT and R&D investments and ICT., Bilim ve teknolojide yaşanan gelişmeler sonucunda ekonomik büyümenin belirleyicileri de değişmiştir. Buna göre ekonomik büyümenin artırılması için teknoloji, eğitim, beşeri sermaye, bilgi gibi faktörlere ihtiyaç duyulmaya başlanmıştır. Bu durumu açıklamak üzere yeni büyüme modelleri ortaya çıkmıştır. Bu modellere göre AR-GE faaliyetleri sonucunda meydana gelen teknik bilgi ile mal ve hizmetlerin hem niteliği hem de niceliği artacaktır. Meydana gelen bu üretim artışı ihracatı teşvik ederek hazinede gelir artışına neden olacaktır. Bu çalışmada 1996- 2017 dönemi için seçilmiş OECD ülkelerinde AR-GE yatırımları, yüksek teknolojili ürün ihracatı ve ekonomik büyüme arasındaki ilişki panel veri analizi ile test edilmektedir. Analiz sonucunda AR-GE yatırımlarından ekonomik büyümeye doğru tek yönlü nedensellik ilişkisi tespit edilmiştir. Bunun yanı sıra ekonomik büyüme ile yüksek teknolojili ürün ihracatı ve AR-GE yatırımları ile yüksek teknolojili ürün ihracatı arasında çift yönlü nedensellik ilişkisi olduğu sonucuna varılmıştır.

Bu çalışmada mekânsal ekonometrik modeller kullanılarak, Türkiye’de bölgesel sanayi elektrik tüketimi ve ekonomik büyüme arasındaki ilişki incelenmiştir. Bölgesel sanayi elektrik tüketimi ve ekonomik büyüme arasındaki ilişki, 2007-2017 dönemine ait yıllık veriler kullanılarak Mekânsal Panel Regresyon Modeli, Panel Vektör Otoregresif Model ve Mekânsal Panel VAR modelleri ile analiz edilmiştir. Çalışmada İBBS Düzey 2 Bölgeleri ele alınmış ve sanayi elektrik tüketimi ve ekonomik büyüme ilişkisinin daha iyi anlaşılması açısından bu bölgelere ait kişi başına sanayi elektrik tüketimi ve kişi başına gayrisafi yurtiçi hâsıla değişkenlerinin yanı sıra istihdam, nüfus, kentleşme, fiyat ve dışa açıklık değişkenleri de analize dâhil edilmiştir. Çalışmada ilk olarak kullanılan değişkenlerde birim kökün varlığı birinci ve ikinci nesil panel birim kök testleri ile incelenmiştir. Durağanlığı belirlenen değişkenler arasındaki ilişki daha sonra mekânsal panel regresyon modeli ile incelenmiştir. Mekânsal panel regresyon modelinden elde edilen bulgulara göre uygun model rassal etkili mekânsal hata modeli olarak belirlenmiş ve bu modelin tahmininden elde edilen sonuçlara göre kişi başına gayrisafi yurtiçi hâsıla, istihdam, kentleşme, fiyat ve dışa açıklık değişkenlerinin kişi başına sanayi elektrik tüketimini açıklamakta anlamlı olduğu, nüfus değişkeninin ise istatistiksel olarak anlamlı olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Diğer değişkenlerin etkisi sabit kabul edildiğinde kişi başına gayrisafi yurtiçi hâsıla değişkenindeki %1’lik bir artış kişi başına sanayi elektrik tüketiminde %1,03 oranında bir artışa sebep olabilmektedir. Bunun yanında mekânsal yayılma etkisi 0,41 ve istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. ii Panel VAR modelinden elde edilen Granger nedensellik testi sonuçlarına göre kişi başına sanayi elektrik tüketimi ve kişi başına gayrisafi yurtiçi hâsıla değişkenleri arasında çift yönlü nedensellik ilişkisi tespit edilmiştir. Bunun yanı sıra fiyat değişkeninden kişi başına sanayi elektrik tüketimi değişkenine tek yönlü ve kişi başına sanayi elektrik tüketimi ile kentleşme değişkeni arasında da çift yönlü nedensellik ilişkisinin varlığı tespit edilmiştir. Mekânsal Panel VAR modeli Granger nedensellik test sonuçlarına göre, mekânsal ağırlıklı kişi başına sanayi elektrik tüketimi, mekânsal ağırlıklı kişi başına gayrisafi yurtiçi hâsıla ve mekânsal ağırlıklı fiyat değişkeninin kişi başına sanayi elektrik tüketiminin nedeni olduğu, diğer taraftan kentleşme, fiyat ve dışa açıklık değişkenlerinin ve mekânsal ağırlıklı kişi başı sanayi elektrik tüketimi, mekânsal ağırlıklı kentleşme, mekânsal ağırlıklı fiyat ve mekânsal ağırlıklı dışa açıklık değişkenin de kişi başına gayrisafi yurtiçi hâsıla değişkeninin nedeni olduğu belirlenmiştir. This study mainly focuses on the relationship between the regional industrial electricity consumption and economic growth for Turkey using spatial econometric models, namely, Spatial Panel Regression Models and Spatial Panel Vector Autoregressive Models. In addition the Panel Vector Autoregressive Models are also considered. The study covers the period from 2007 to 2017 annually and NUTS Level 2 Regions are considered. In order to better understand the relationship between the regional industrial electricity consumption and economic growth, employment, population, urbanization, price and trade-openness variables are also included into the analysis. In the analysis part, firstly, first and second generation panel unit root tests are applied to test the presence of unit root in variables. Then, the models are estimated. The findings of the spatial panel regression model show that the appropriate model is random effect spatial error model. According to the estimation results, per capita gross domestic product, employment, urbanization, price and trade-openness have statistically significant effects on per capita industrial electricity consumption. On the other hand, effect of population is insignificant. Assuming all else remains constant, a 1% increase in gross domestic product per capita, results in a 1,03% increase in per capita industrial electricity consumption. In addition, the spatial spillover effect is statistically significant and is about 0,41. According to the Granger causality test of Panel VAR model, there is a bidirectional causality between per capita industrial electricity consumption and periv capita gross domestic product and furthermore, per capita industrial electricity consumption and urbanization, while there is a unidirectional causality from price to per capita industrial electricity consumption. Following the Spatial Panel VAR model, Granger causality test is applied. According to the results of this test, spatially weighted per capita industrial electricity consumption, spatially weighted per capita gross domestic product and spatially weighted price are Granger causes of per capita industrial electricity consumption. On the other hand, the variables of urbanization, price, trade-openness and spatially weighted per capita industrial electricity consumption, spatially weighted urbanization, spatially weighted price and spatially weighted trade-openness are Granger causes of per capita gross domestic product.

Bu araştırma, karadut tohumlarının çimlenmesi üzerine katlama sürelerinin ve farklı dozlarda GA3 uygulamalarının etkilerinin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür.Bitkisel materyal olarak Mahmatlar/Eğirdir/Isparta bölgesinde yetiştirilen karadutlara ait tohumlar kullanılmıştır. Tohumlar GA3 uygulamaları yapılmadan önce belirli sürelerde (30, 40, 50, 60, 70, 80, 90, 100, 110 ve 120 gün) katlamaya alınmış ve ardından 24 saat süresince belirtilen dozlarda (50, 100, 150, 200 ve 250 ppm) GA3 uygulanmıştır. 60 gün katlama süresi ve 50 ppm GA3 uygulaması çimlenmeye olumlu etki yaparken 200 ppm ve 250 ppm GA3 uygulamaları çimlenmeyi engellemiştir. This research was conducted to determine the effects of GA3 applications at different doses and the stratification times on seeds germination of black mulberry.Seeds of black mulberry grown in Mahmatlar/Eğirdir/Isparta region were used as plant material. The seeds were stratificated for a certain period (30, 40, 50, 60, 70, 80, 90, 100, 110 and 120 days) of time prior to GA3 treatments and GA3 was then applied at the indicated doses (50, 100, 150, 200 and 250 ppm) for 24 hours.60 days stratification time and 50 ppm GA3 application had a positive effect on germination whereas 200 and 250 ppm GA3 treatments were prevented germination. 58

Türkiye'de Enerji İthalat Giderlerinin Ekonomik Büyümeye Etkisi başlıklı bu tezin amacı nedensellik ve VAR analizi yöntemleri kullanılarak enerji ithalat giderleri ve ekonomik büyüme arasındaki karşılıklı etkileşimi araştırmaktır. Bu amaçla 1998:01 ve 2014:12 dönemine ait üçer aylık Gayri Safi Yurtiçi Hasıla ve toplam enerji ithalatı verileri derlenerek iki değişken arasındaki ilişki test edilmiştir.Çalışmada, enerji ve enerji kaynakları tanımları yapılarak, Dünyada ve ülkemizde bu enerji kaynaklarının durumu ele alınmıştır. Enerji konusunda Dünya'daki ülkelerin ve Türkiye'nin izlemiş olduğu politikalar ayrıntılarıyla açıklanmıştır. Sonuç olarak ülkemiz politikalarına kaynak teşkil edecek şekilde enerji ithalatı ve ekonomik büyüme arasında uzun dönemli ilişki saptanmıştır. Impact on Economic Growth of energy import expenses in Turkey, the aim of this thesis entitled causality and import energy costs by using VAR analysis methods and to investigate the interaction between economic growth. For this purpose, 1998: 01 and 2014: the quarterly Gross Domestic Product and total energy imports data compiled by the 12 periods tested the relationship between the two variables. In this study, energy and resources definitions made in the world and our country is discussed the status of these energy sources. Energy policies to be followed are described in detail in the countries in the world and Turkey. As a result of the country's policies to serve as sources of energy imports and economic growth it was determined long-term relationships. 177