Search

Italy who secured itsnational unity in the second half of the 19th century, endeavoured to gain aposition in the balance of power constituted by Congress of Vienna (1815) inEuropean politics and also to catch up the colonial activities of other greatpowers. In this manner, its initial objective had been the North Africaterritories of ‘the sick man of Europe’, Ottoman Empire who had been contendingwith the problems that threaten its future as a result of the bad influences ofFrench Revolution’s (1789) nationalist movements. Italy who endeavouredlongstanding, vigorous and secret diplomatic efforts to land Tripoli among theother great powers of Europe, achieved this goal by taking the advantage ofOttoman Empire’s situation. The presence of Ottoman Empire in Africa, as theowner of these territories since the 16th century, ceased as a result of theinvasion of the Ottoman territories in the North Africa, first by France andBritain and finally Italy. Italy who ensured the process to turn into itsfavour both with the implicit and explicit diplomatic activities, not onlyinvaded Tripoli as a result of wretchedness and obliviousness of the OttomanEmpire of these activities, but also has achieved to have a voice in strategicissues such as the fate of the islands in Aegean Sea which are still on theagenda. Ottoman Empire had to withdraw the Balkans by Balkan Wars occurredfollowing the Tripoli War and has fallen out off the dusty pages of history inthe wake of the World War I., 19. yüzyılın ikinci yarısında millî birliğinisağlayan İtalya, 1815 Viyana Kongresi’nin Avrupa siyasetinde ortaya çıkardığıgüçler dengesi içinde kendisine bir yer edinmeye ve aynı zamanda diğer büyükgüçlerin sömürgecilik faaliyetlerinden geri kalmamaya gayret göstermiştir. Buminvalde ilk hedefi, 1789 Fransız İhtilâli ile yayılan milliyetçilikakımlarının olumsuz etkileri karşısında istikbâlini tehdit eden sorunlarlamücadele eden ve bu sorunlara çözüm arayışı içinde olan ‘hasta adam’ OsmanlıDevleti’nin Kuzey Afrika’daki toprakları olmuştur. Geçmişten itibaren eldeetmek istediği Trablusgarp için Avrupa’nın diğer büyük güçleri arasında sonderece yoğun ve gizli bir diplomatik çaba sarf eden İtalya, Osmanlı Devleti’ninbu durumundan istifade ederek amacına ulaşmıştır. Önce Fransa ve İngiltere son olarakda İtalya’nın Afrika’nın kuzeyindeki Osmanlı topraklarını almaları ile birlikte16.yüzyıldan itibaren bu toprakların mâliki olan Osmanlı Devleti’nin Afrika’dakivarlığı sona ermiştir. Yürüttüğü açık ve gizli diplomatik faaliyetler ilesürecin kendi lehine olgunlaşmasını başarıyla sağlayan İtalya, Osmanlı Devleti’ninbu faaliyetlerden bîhaberliği ve içinde bulunduğu durumun bîçareliği karşısındasadece Trablusgarp’ı elde etmekle kalmamış özellikle günümüze kadar uzanan birsorun niteliği taşıyan Ege Denizi’ndeki adaların akıbeti gibi stratejikkonularda da söz sahibi olmayı başarmıştır. Osmanlı Devleti ise Afrika’dakivarlığına son veren Trablusgarp Savaşı’nın ardından gerçekleşen BalkanSavaşları ile Balkanlardan, I. Dünya Savaşı sonucunda ise tarih sahnesindençekilmek zorunda kalmıştır.

Ortadoğu coğrafyasının önemli bir unsuru haline gelen Bölgesel Kürt Yönetimi bu tez içerisinde ele alınmıştır. Bu bağlamda öncelikli olarak Iraklı Kürtlerin siyasallaşma faaliyetleri incelenmiştir. Daha sonra Molla Mustafa Barzani önderliğindeki mücadele ele alınmıştır. Molla Mustafa Barzani'nin 1979'daki ölümünün ardından Körfez Savaşı'na kadar olan süreç İran-Irak Savaşı çerçevesinde değerlendirilmiştir. Irak'ın Kuveyt'i 1990 Ağustos'unda işgal etmesi Iraklı Kürtler için çok büyük fırsatlar sunmuştur. Irak'ın Kuveyt'ten çıkarılmasının ardından ayaklanan Kürtleri Saddam Hüseyin'den korumak gayesi ile Irak'ın kuzeyinde bir güvenli bölge oluşturulmuştur. Bu güvenli bölge ile Kürtler kendilerine 1992 yılında fiili bir yönetim kurmuşlardır. Günümüzdeki konumlarının temelini oluşturan bu yönetimin kurulmasının ardından 1992 yılı Ekim ayında `Federe Kürt Devletini' ilan eden Yönetim Irak'ın ABD tarafından 2003 yılında işgal edilmesinin ardından bu ilana resmilik kazandırabilmiştir. Her ne kadar resmilik kazansa da yönetim için özellikle Kerkük vilayetinin statüsü, petrol sahaları gibi konular sorun alanları niteliği taşımaya devam etmiştir. Tez içerisinde özellikle bu iki konu detaylıca incelenmiştir. Bu konuların yanısıra Kürt yönetiminin geleceğini yakından etkileyebilecek ABD, Suriye ve İran'ın Yönetime bakışları da ele alınmıştır. Bağımsız bir Kürt devleti ihtimalinden diğer bölge ülkeleri gibi tedirgin olan Türkiye'nin Yönetim ile var olan ilişkileri geçmiş ve gelecek boyutları ile değerlendirilmiştir.Bölgesel Kürt Yönetimin geçirmiş olduğu tüm aşamalar kronolojik bir doğrultuda anlamlandırma ve yorumlama metodları çerçevesinde ele alınarak incelenmiştir. Bu incelemenin ardından Bölgesel Kürt Yönetimi idari yapısının kökenlerini teşkil eden Kürt unsurların gecikmiş ve bastırılmış bir milliyetçilik akımı içinden geldiği, bu akım ile birlikte dış destek sağlayarak mücadeleye giriştiği, Irak'ın işgalinin ardından bu mücadelesini taçlandırdığı ama günümüzde hala tam anlamı ile istikrarlı bir yapı kazanamadığı, bölge ülkelerinden özellikle Türkiye'nin izleyeceği politikanın Yönetim üzerinde çok büyük etkiye sahip olacağı ve Türkiye'nin sahip olduğu jeopolitik konumu, tarihi, siyasi, askeri, ekonomik ve kültürel birikimini dikkate alan temel politik yaklaşımlar ile Yönetime karşı bir tutum takınması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.Anahtar Sözcükler1.Kürt2.KDP3.KYB4.Irak5.Türkiye In this thesis, Regional Kurdish Government which becomes an important component of Middle East is taken up. In this context, before all else politicization activities of Iraqi Kurds are studied. After that, the struggle which in leadership of Mullah Mustafa Barzani is taken up. The term from after the death of Mullah Mustafa Barzani in 1979 to Gulf War is studied in frame of Iran-Iraq War. The occupation of Kuveyt by Iraq in August 1990 presented very great opportunities for Iraqi Kurds. In north of Iraq a safe haven is formed for protect from Saddam Husseyin Iraqi Kurds who revolted after removing Iraq from Kuveyt. Kurds constituted a de facto government in 1992. After the establishment of this government which is the foundation of recent condition government declared Kurdish Federate State in 1992 October. Declaration of federate state took a formality after occupation of Iraq by USA in 2003. For government, although having a formality ,like status of Kirkuk and petroleum fields topics contuined to be problem. Especially this two topics are detailed within thesis. In addition to these topics USA, Syria and Iran?s point of views to government is taken up. Relations between government and Turkey who is anxious like the other region countries from an independent Kurdish state are studied by past and future dimensions.All stages of Regional Kurdish Government are taken up and studied within a chronological frame with explanation and interpretation methods. After the studying, these results are reached; Kurds who formed the administrative structure?s of Regional Kurdish Government are originated from a delayed and suppressed nationalism movement, they continued to struggle with foreign support in frame of this movement, government is crowned this struggle after occupation of Iraq but have not get a stability entirely yet, especially Turkey?s policy will have a grand effect over government and Turkey must have an attitude which takes into consideration Turkey?s jeopolitic location, historic-politic-economic-military and cultural accumulation towards Regional Kurdish GovernmentKey Words1.Kurd2.KDP3.PUK4.Iraq5.Turkey 173