Search

Makale, Münif Paşa (1830-1910) Tanzimat devrinin siyasî ve kültürel konjonktüründe yetişen Osmanlı Devleti’nin modernleşmesi ve batılılaşması süreçlerinde siyasal, kültürel ve eğitimsel etkinliklerde, kritik görevler alan entelektüel bir isim olarak karşımıza çıkar. O, batının hızlı tekâmülü karşısında gerileyen Osmanlı Devleti’nin yüzleşme ve hesaplaşma sürecinde gerçekçi tavrı, dirâyetli duruşu, teknik önerileri ve raporlarıyla siyaset, eğitim ve düşünce dünyamızda mühim bir yer işgal eder. Münif Paşa doğu-batı karşılaşmasında içe dönüp yüzleşmemizi en rasyonel bir biçimde izleyebildiğimiz şahsiyetlerden biridir. Kendisi Sultan II. Abdülhamid Han tarafından zor zamanlarda üst seviye görevlere atanmıştır. Bu görevlerden biri olan Maârif Nâzırlığı vazifesinden olsa gerek daha çok eğitimci kişiliği ile tanınan Münif Paşa, içinde bulunduğu çalkantılı dönemin siyasî sorunları hakkında da imâl-i fikirde bulunmuştur. Ancak bu siyasî yönünün daha ziyade geri planda kaldığı görülmektedir. Oysa o, maarifi sadece okur yazarlık faaliyeti olarak görmemiş insan yetiştirmenin de ötesinde hedeflere namzet telakkî etmiştir. Münif Paşa’ya göre maârif terakkînin anahtarı, milletçe terakkî kurtuluşun reçetesidir. Bu doğrultuda ilk sıraya pozitif bilgiyi koyarak eğitimi yaygınlaştırmayı, bilgi edinmeyi ve bilinç kazanmayı amaçlamış böylece milletçe terakkîyi gerçekleştirmeyi hedeflemiştir. Bu yöndeki gayretleri ilk cemiyet çalışmaları, ilk mecmua çalışmaları ve ilk felsefi çeviriler gibi öncü çalışmalarla bezelidir. İlim ve fikir dünyasına ait izleri ve sosyal hayata yansımalarını matbuatında, çevirilerinde ve hatıratında bulmak mümkündür., Münif Pasha (1830-1910) appeared as an intellectual who took critical roles in political, cultural and educational activities in the modernization and westernization processes of the Ottoman Empire, who grew up in the political and cultural conjuncture of the Tanzimat period. He occupies an important place in our world of politics, education and thought with his realistic attitude, prudent stance, technical suggestions and reports in the confrontation and reckoning process of the Ottoman Empire, which regressed in the face of the rapid evolution of the West. Münif Pasha is one of the personalities that we can watch in the most rational way of our confrontation in the east-west encounter. He is Sultan II. He was appointed to senior positions by Abdulhamid Han in difficult times. Münif Pasha, who is more known for his educator personality, probably from the duty of the Ministry of Education, which is one of these duties, also made an idea about the political problems of the turbulent period he was in. However, it is seen that this political aspect is rather in the background. However, he did not see education as just a literacy activity, but considered it a candidate for goals beyond raising people. According to Münif Pasha, the key to education and progress is the recipe for national progress. In this direction, it aimed to disseminate education, gain knowledge and raise awareness by placing positive knowledge in the first place, thus aiming to realize progress as a nation. His efforts in this direction are adorned with pioneering works such as the first community studies, the first journal studies, and the first philosophical translations. It is possible to find traces of the world of science and ideas and their reflections on social life in his press, translations and memoirs.

Kuran vahyinin indiği topluma etkisi, onu nasıl şekillendirdiği ve ona nasıl yön verdiği bu tezin ana konusunu oluşturmaktadır. Tabi bu iletişimin düalist bir karaktere sahip olduğunu ifade etmek gerekir. Zira Hâlıkın mahlûku önemseyerek ilâhî mecrayı şekillendirdiği, duruma göre reçetelerle öncelikle o ânı ve tüm insanlığı, karanlık bir dönemden aydınlığa çıkardığı tespit edilen bir gerçektir. Ayetlerin nüzûlünün sosyal olguyu takip ettiği, bu bağlamda Kuran naslarının toplumu şekillendirirken aynı zamanda toplumsal vâkıaların takipçisi olduğu da bir hakikattir.Kuranî vahiy tepeden inme veya dogmatik esasları ihtiva eden bir yapıda değil aksine sosyal ve toplumsal özellikleri inceledikten sonra onun mevcut durumuna göre şekillenen bir özelliğe sahip bulunduğu bir vakıadır. Bunu, vahyin ilâhî üslubuna yansıttığını değimi yerindeyse bir su döngüsü şeklinde insanoğlunun talebi ve ilâhî rahmetin arzı şeklinde cereyan ettiğini Hz. Muhammedin icraatları ve sahabenin kendisi önderliğindeki yaşam şeklini değiştirmesi de ilâhî vahyin hedefine ulaşmasında önemli bir basamaktır.Aynı zamanda Kuran, sadece indiği topluma hitap etmekle kalmamış evrensel değerleriyle Asr-ı Saadet kürsüsünden ahir zaman insanoğluna hitap ederek onu inşa ve ıslah etmiştir. Onun sesi kısılmaz gür sadası, yıpranmaz yasaları, dürri yekta hakikatleri, insan odaklı emirleri hem dünya hem ahiret saadeti için elzemdir. The effect of the revelation of Quran to the society that comes down, and how shapes and dominates it, constitutes the main subject of our thesis. For certain, we have to say that this communication has a dualist character. Because its stated true that god shapes the divine channel paying attention to people in the ground and according to circumstance that took out primarily the moment or the whole humanity from dark period to light one. Consecution of social fact by the paralysis of versicles, concordantly nas of Quran that shapes the society and becomes the follower of social facts is also a reality.Revelation in Quran is not a sudden and unexpected or as a structure that involves dogmatical bases on the contrary is a fact that has a property in taking form according to its present case after examining social and communal properties. The projection of revelation to the turn of phrase, so to say the request of people as a water cycle and the occurance as an offer of divine benediction, alteration of life style of companion under his own leadership and operations of Muhammad (the prophet) are all important steps to achieve the aim for divine revelation.Quran not only appeals to the society that comes down but also constructs and reclaims appealing with its universal values from golden age rostrum to doomsdays people. Its voice isnt reduced, its ageless regulations, actualities, people oriented commands are essential both for world and afterdeath happiness. 169