ÖZET PARLEMENTER VE BAŞKANLIK SİSTEMLERİNİN BÜTÇE AÇIKLARININ DÜŞÛRÜLMESİNDEKİ YETKİNLİKLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI HÜSEYİN ÇA?RI SA?LAM Yüksek Lisans Tezi, İktisat Bölümü Tez Yöneticisi : Y. Doç. Dr. İzak Atiyas Temmuz 1997 Siyasi kurumlar, hükümetin, stratejik kararlar vererek, ekonomi politikaları belirleme ve uygulama yetisini etkiler. Siyasi kurumlar hakkındaki seçimlerin en önemlilerinden biri, devletin yönetim sisteminin, parlementer sistem veya başkanlık sistemi olmasıyla ilgilidir. Bu tez, devletin yönetim sisteminde yapılan seçimin, bütçe açığının düşürülmesi hedefi üzerine etkisini tartışmaktadır. Bu hedefe ulaşmak için, hükümetlerin üç yetiye gereksinim duydukları belirlenmiştir: `Çelişen seçenekler arasından öncelikli olanları saptayabilme`, `siyasi gruplara ekonomik yaptırımlar uygulayabilme` ve `kaynakların etkin kullanımım sağlayabilme`. Her iki sistemin siyasi karar yapılan ele alınmakta, ve bu yapıların, bütçe açıklarını düşürmede gerekliliği belirlenen hükümet yetileri üzerindeki etkileri incelenmektedir. Anahtar Sözcükler : Parlementer Sistem, Başkanlık Sistemi. ABSTRACT A COMPARISON OF THE POLICY EFFECTIVENESS OF PARLIAMENTARY AND PRESIDENTIAL SYSTEMS IN REDUCING BUDGET DEFICITS HÜSEYİN ÇA?RI SA?LAM M.A. IN ECONOMICS Supervisor: Assist. Prof. İzak Atiyas July 1997 Political institutions, affect the policymaking capabilities of the government. These capabilities influence the governments' ability to make strategic policy choices that will help them in reaching their policy objectives. One of the most important choice of political institutions is the system of government, that is, whether it is parliamentary or presidential. This thesis discusses how the choice of system of government affects the ability of reaching the policy objective of reducing budget deficit. It examines the decisionmaking attributes of the two systems and the impact of these attributes on specific capabilities required to reduce budget deficits, namely, `ability to set and maintain priorities among many conflicting demands`, `ability to impose losses on powerful groups`, and `ability to allocate resources effectively`. Keywords: Parliamentary System, Presidential System. 64