Search

Bu çalışmada “Yukarı Mezopotamya Tarihi Coğrafyası” üzerinde durulacaktır. Mezopotamya isminin tarihi anlamı, coğrafyasının önemi ve bölge üzerindeki etkileri ele alınacaktır. Fırat nehri üzerinde bulunan Hit şehri ve Dicle üzerindeki Samarra şehri arasındaki üst kısım Yukarı Mezopotamya olarak adlandırılmıştır. Bir dağ eteği bölgesi olan Yukarı Mezopotamya, ekolojik farklılıkların az olduğu bir kuru tarım bölgesidir. Etrafı kuru tarımın yapıldığı yarı kurak yaylalarla çevrilidir. Amacımız, günümüz yazılı kanunlar, matematik, tıp, fal, büyü gibi faaliyetlerin başlangıç yeri olan bu coğrafyayı tüm yönleriyle ortaya koymaktır., In this study, the "Historical Geography of Upper Mesopotamia" will be emphasized. The historical meaning of the name Mesopotamia, the importance of its geography and the effects on the region will be discussed. The upper part between the city of Hit on the Euphrates and the city of Samarra on the Tigris is called Upper Mesopotamia. Upper Mesopotamia, which is a mountain foothill region is a dry farming region with few ecological differences. It is surrounded by semi-arid plateaus where dry farming is carried out. Our aim is to reveal all aspects of this geography, which is the starting point of today's activities such as written laws, mathematics, medicine, fortune telling and magic.

The transition from the Late Bronze to the Iron Age is considered a period of great turmoil and profound changes in the whole eastern Mediterranean. Large political and cultural transformations are attested as well as mobility and interrelations of human groups. But how these affected the subsistence economy of the societies involved is a topic that has not yet been precisely discussed in the literature. Recent excavations carried out at the site of Arslantepe have generated interesting new data that can shed fresh light on this question. This article presents the main characteristics of the Early Iron Age zooarchaeological remains unearthed at Arslantepe. A diachronic analysis of the Late Bronze Age material and comparisons with other sites and regions will help to highlight wider potential transformations in agropastoral habits and associated craft productions during the last centuries of the second millennium BC. The contribution improves our understanding of the changes that occurred in the agro-production patterns of a site that was first at the margin of the Hittite sphere of influence and later the capital of one of the most influential independent Iron Age kingdoms

Bu tez çalışması BTÜBAP tarafından BTÜBAP-2016-Yüksek Lisans-7 nolu proje ile desteklenmiştir., İnceleme alanında çalışmanın konusunu oluşturan Alt Miyosen Fırat formasyonunun litolojisini genel olarak pembemsi, krem, grimsi, açık gri renkli, bol kırmızı algli, seyrek ince tabakalı, orta-kalın tabakalı, masif kireçtaşları oluşturmaktadır. Fırat formasyonu kireçtaşları petrografik olarak 4 mikrofasiyese ayrılmıştır. Bunlar çamurtaşı, vaketaşı, istiftaşı ve tanetaşı fasiyesleridir. Fırat formasyonu kireçtaşlarının CaCO3 oranı %99-100mol arasında, MgCO3 oranı %0-1mol arasında değişmektedir. SiO2 içeriği %0.06-0.84, Al2O3 içeriği %0-0.19 arasında, Sr içeriği 25.5-351.8ppm, Ba içeriği 2-10ppm arasında ve Rb içeriğide 0.1-1.0ppm arasında değişmektedir. Ba içeriği genel olarak, Fırat formation is the main study subject for this study and the lithology of the Lower Miocene Fırat formation consists of pinkish, creamy, grayish, light gray colored, abundant red algae, rarely thin bedded, medium to thick bedded, massive limestones have seen in the studied places. The Fırat formation limestones are divided into four microfacies. These are mudstone, wackestone, packstone and grainstone facies. CaCO3 amount of Fırat formation ranges between 99 and 100 mol% and amount of the MgCO3 is changes between 0 and 1 mol% . SiO2 content is 0.06-0.84%, Al2O3 content is 0-0.19%, Sr content is 25.5-351.8ppm, Ba content is 2-10ppm and Rb content is 0.1-1.0ppm. Ba content of carbonate rocks is

Tez (Yüksek Lisans) -- İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2013, Thesis (M.Sc.) -- İstanbul Technical University, Institute of Science and Technology, 2013, Su, yüzyıllar boyunca insanoğlunun günümüzdeki medeniyetler seviyesine gelmesinde çok önemli bir rol oynamıştır. Tarihe bakıldığında bütün büyük uygarlıkların su kenarında kuruldukları görülmektedir. Günümüzde ise gelişen teknolojiyle birlikte sudan içme ve kullanma suyu, sulama, enerji üretimi gibi daha geniş alanlarda faydalanılmaktadır. Buna paralel olarak akarsulardan daha fazla ve daha etkin yararlanma ihtiyacı doğmuştur. Bu yüzden araştırmacılar akarsulardaki toplam akışı ve akışın bileşenlerini inceleme sürecine girmişlerdir. Bir akarsudaki toplam akış, dolaysız akış ve dolaylı akış (taban akışı) olarak iki kısma ayrılarak incelenebilir. Dolaysız akış, yüzeysel akış ve gecikmeye uğramamış yüzeyaltı akışı, dolaylı akış ise yeraltı akışı ve gecikmeye uğramış yüzeyaltı akışıdır. Taban akışı özellikle kurak mevsimlerde akarsu yatağındaki akışın büyük bir kısmını, bazen de tamamını oluşturmaktadır. Hızı yavaş olduğundan akarsuya erişimi uzun bir süre alır ve akarsuyu sürekli besleyen bir kaynak niteliğindedir. Taban akışı akarsudaki akımın önemli bir kısmını oluşturduğundan kuraklık tahminlerinde, su yönetimi ve planlama çalışmalarında, su temini, hidroelektrik projeleri, akarsu taşımacılığı, atıksu seyreltilmesi, akarsulardan tarım ve enerji üretimi amaçlı su çekilmesi gibi çok sayıda farklı çalışma alanı için kullanılmaktadır. Bu nedenle taban akışını toplam akıştan ayırmak veya tahmin etmek önemlidir. Bu çalışmada literatürde genel kabul görmüş hidrograf analizine dayanan birtakım yöntemler özetlendikten sonra çok değişkenli regresyon denklemlerini geliştirmede kullanılan regresyon analizi yöntemi anlatılmıştır. Taban akışı ayırma yöntemleri içerisinde yaygın olarak kullanılan İngiliz Hidroloji Enstitüsü’nün yumuşatılmış minimumlar yöntemi (İHEY) günlük ortalama akım verilerine uygulanarak taban akışı indeksi hesaplanmış ve regresyon denklemleriyle yapılan taban akışı tahminleriyle karşılaştırmada kullanılmıştır. Ayrıca akarsu havzasının topoğrafik ve hidrometeorolojik verileri ile model serbest değişkenleri oluşturulmuştur. Bu çalışmada çoklu regresyon analizi yapılarak önce taban akışı indeksi, ardından taban akışını havzanın topoğrafik ve hidrometeorolojik özelliklerinden tahmin etmek için kullanılabilecek iki denklem geliştirilmiştir. Bu denklemler çoklu regresyon analizini pratikleştiren PASW İstatistik 18 programı yardımıyla oluşturulmuştur. Uygulama alanı olarak Türkiye’nin en büyük su potansiyeline sahip Fırat nehri havzası seçilmiştir. Havzadaki Elektrik İşleri Etüt İdaresi’ne (EİEİ) ait 15 akım gözlem istasyonunun günlük ortalama akım verileri kullanılmış ve yukarıda bahsedilen yöntemler kullanılarak taban akışı indeksi ve taban akışı debileri tahmin edilmiştir. Sonuç olarak elde edilen tahminler İHEY yöntemi ile karşılaştırılarak değerlendirilmiştir. Geliştirilen denklemlerin İHEY yöntemine benzer sonuçlar verdiği, bu nedenle kullanılabilir olduğu anlaşılmıştır., Baseflow is an important component of streamflow which is generated from groundwater and delayed shallow subsurface flows. Especially in rainless seasons, approximately total flow in the stream channel is the result of baseflow from the groundwater. Therefore separation of baseflow from the total flow has become an important issue for the planning and effective management of water resources. It is also important for determination of water availability and water quality and improving the strategies to protect the environment and the other living biota. The majority of the methods used to seperate baseflow are based on graphical, analytical and digital filtering techniques which all these techniques have the same sense of calculating the baseflow from streamflow hydrograph. In this study, the well-known smoothed minima method of UKIH (United Kingdom Institute of Hydrology) is used for calculating baseflow. In addition to this, regression analysis is built with some properties of catchment to estimate the baseflow index and baseflow discharge. Daily stream flow data are provided from the Electrical Power Resources, Survey and Development Administration from Turkey which operates gauging stations for streamflow observations. In Turkey, there are 25 hydrological basins with different topographical, morphological and meteorological conditions. In this study, 15 gauging stations from Euphrates basin are used for baseflow analysis. Furthermore, the topographical and hydrometeorological data are obtained from internet-based geographic program (geodata) in the websites of the Ministry of Forest and Water Affairs and the General Directorate of State Meteorological Works, respectively. In this study, first the UKIH method is used to separate baseflow. The method is based on dividing daily stream flow data into non-overlapping 5-day blocks. Once the baseflow is separated, baseflow index (BFI) is calculated as the ratio of baseflow to total streamflow. The non-dimensional BFI changes between 0 and 1. BFI approaches 1 if the groundwater contribution to stream flow is high. Another approach employed in this study is based on multiple regression for estimating BFI and baseflow discharge. Topographical and hydrometeorological data are used as predictor variables in the regression. Preliminary results show that BFI and baseflow discharge are correlated with hydrometeorological and topographical variables of watershed. The regression models are validated by comparing its results with UKIH method. Two methods give similar results., Yüksek Lisans, M.Sc.

From the 1960s, the building of large scale dams on the Euphrates River, unfortunately have placed many ancient and modern settlements under water, including important ancient sites like Samosata, and Apamea totally, and Zeugma partly. Harabebezikan is such a site, that it was affected by Carchemish Dam construction, and this paper will present a group of Late Roman pottery found in a short term rescue excavation there. Among the Late Roman pottery finds from sites, quite a number of local coarse ware, a few “Late Roman C” Ware; cooking pots belonging to the so-called Brittle Ware and also North Syrian Amphorae are represented. Only a handful of examples from sites in Southeast Anatolia and North Syria have been published. For that reason, their types, production centers and distribution areas have been not clear so far. Although Harabebezikan examples do not provide new evidence for dating, they are important as there are some new types here and the site gives new distribution evidence., Fırat nehrinin doğu yakasında, bölgenin önemli kenti Karkamış yakınlarında yer alan Harabebezikan Höyüğünde 1999 yılında sadece bir sezon kurtarma kazısı yapılabilmiş, Karkamış Barajının su tutması ile birlikte höyük üst seviyesine kadar suyla çevrelenmiştir. Erken Bronz, Demir Çağ ve Hellenistik tabakaları içeren höyüğün tepe açmalarında etrafı surlu Geç Roma Çağı tabakaları tespit edilmiştir. Geç Roma Çağı tabakalarında çok iyi tanınmayan yerel günlük kullanım kaplarının yanısıra, az sayıda “Late Roman C” tabağı, “Brittle Ware” olarak adlandırılan pişirme ve mutfak kapları ile “Kuzey Suriye Amphoralar”ı olarak adlandırılan transport kapları ele geçmiştir. “Late Roman C” kapları tüm Anadolu dâhil olmak üzere Doğu Akdeniz’in pek çok yerinde ele geçen yaygın mal grupları iken, “Brittle Ware” ve “Kuzey Suriye Boyalı Amphoralar” çok iyi tanınan mal grupları değildir. Anadolu ve Kuzey Suriye’deki birkaç merkezden yayınlanmış az sayıdaki örnek dışında, bu seramiklerin form, hamur özellikleri, üretim ve dağılımları hakkında bu gün bilinenler oldukça sınırlıdır. Özellikle amphoralar, Fırat nehri boyunca yapılan nehir ticaretinin önemli göstergesi olarak daha detaylı araştırmaları hak etmektedir. Harabebezikan örnekleri, bu seramik gruplarının dar aralıklı tarihlendirilmesine yardımcı olmasa bile, yeni tipler ve bunların dağılımı hakkında önemli ipuçları sunmaktadır.

Dünyanın ve Türkiye’nin sayılı büyük barajlarından biri olan Keban barajı, Doğu Anadolu’nun Yukarı Fırat havzasında, Elazığ’ın 40 km kuzeybatısında Fırat nehrinin dar ve derin boğazında, Permo-Karbonifer yaşlı kalk şistler ile mermerlerin kontağı üzerine inşa edilmiştir. Tektonik hareketlere bağlı olarak mermerleri parçalayan çatlaklar ve faylar karstlaşmayı hızlandırmış ve yönlendirmiştir. Paleokarst nedeniyle mermerler her yönde yeraltı suyu taşımaktadır. Bu durum etüt ve inşa aşamasında baraj rezervuarında suyun tutulup tutulamayacağı endişesini ortaya çıkarmıştır. Barajda 4 Kasım 1973 yılında su tutulmaya başlanmış, ancak 1974 ve 1975, özellikle yağışlı geçen 1976 yılında rezervuarda yer alan mermerlerin paleokarstik boşluklarında su kaçakları ortaya çıkmış ve endişeler gerçeğe dönüşmüştür. Su kaçaklarını önlemek amacıyla yapılan masraflar barajın maliyetini neredeyse ikiye katlamıştır. Baraj gölünden kaçak sular, baraj ve gölüne ek olarak turizm, elektrik üretimi ve balıkçılık için, yeni bir potansiyel ortaya çıkarmıştır. Bu çalışmada, Fırat vadisinde karstik arazide yapılan Keban barajının su kaçakları ile ilgili durumu belirtilmiş, inşaatın sağladığı bilgi ve tecrübe birikimine değinilmiş, inşaat ve sonrası gelişmelerin olumlu ve olumsuz yönleri, turizm potansiyeli değerlendirilmiştir. Keban dam, which is one of big dams in Turkey and World, was built on the river Euphrates in Upper Euphrate basin on a epigenetic gorge and Permo - Carboniferous old calc schists and marbel contact. Because of the tectonic movements, joints and faults which break up marbels, formated, and made faster the karstifıcation. Because of the paleokarst, marbles contain ground water in every side. This condition construct an anxiety about whether the water is captured or not. Water was started to be blocked or captured in 4 November 1973, water fountains were seen in kar Stic holes of the marbles in reservoirs in 1974-1975 and especially in 1976 which was a rains year. Thus anxiety turned into reality. In addition to Keban dam and lake, the water leakage gave an additional opportunity for tourism, electric and fishing. In this study, it was reported the condition of the water leakage of Keban dam which was built in Euphrate valley on karstic land and also it was indicated that knowledge and experiment which come from constructions. In addition to this, the tourism potential and the positive and negative sides of the developments during and after the constructions was discussed.