Search

Çalışmanın önde gelen amaçları; özgürlük ve güvenlik hakkının anlam ve kapsamını, İHAM'ın bu hakka bakışını, bu hakkın düzenlendiği İHAS'ın 5. maddesinde yer verilen kavram ve hükümleri nasıl yorumladığını ve bu hakkın korunmasına yönelik katkısını ortaya koymaktır. Bu amaçla çalışma kapsamında çok sayıda İHAM kararı gözden geçirilmiş ve bu kararların özgürlük ve güvenlik hakkıyla ilgili kısımlarına çalışmada olabildiğince yer verilmiştir. İHAS bağlamında özgürlükten yoksun bırakma, bir kısmı İHAS'ın 5. maddesinde açıkça yer alan, bir kısmı da İHAM içtihatlarıyla türetilen sıkı şartlara bağlanmıştır. İHAS'a taraf devletlerde özgürlük ve güvenlik hakkının ihlali, kısmen taraf devletlerin ulusal hukuk kurallarının İHAS hükümleri ile uyumsuzluğundan, çoğunlukla da ulusal makamların uygulamalarının İHAS'ta açıkça ya da zımnen yer alan ilkelere aykırılığından ileri gelmektedir. Taraf devletler, ulusal mevzuatlarını İHAS'la ve İHAM içtihatlarıyla uyumlu hale getirmek için gereken mevzuat değişikliklerini yapmalıdır. Bununla birlikte özgürlük ve güvenlik hakkının gerekleri sadece mevzuat değişikliği yapılarak sağlanmış olmaz. Taraf devletler ayrıca İHAS'la ve İHAM içtihatlarıyla uyumlu hale getirdikleri mevzuatın, ulusal makamlarınca tam manasıyla ve İHAS'ın 5. maddesinin amacına uygun olarak uygulanmasını da sağlamalıdır. Taraf devletlerin ulusal makamları -özellikle de ulusal yargı makamları- ulusal hukuk kurallarını yorumlarken, İHAS hükümleri ve İHAM içtihatlarını da göz önünde bulundurmalıdır. Bu da ulusal makamların, İHAM içtihatlarını yakından izlemesini gerektirmektedir. Böylece mağdur edilen kişilerin mağduriyetleri İHAM'a başvurmalarına gerek kalmadan giderilmiş ve İHAS standartlarına ulaşılmış olur.Anahtar Kelimeler: İnsan hakları, özgürlük ve güvenlik hakkı, özgürlükten yoksun bırakma, İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi, İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi The leading purposes of this study put forward the meaning and extent of the right to liberty and security, how the Court perceives the issue and interprets the provisions and the notions which are put in order in the 5th clause of the Convention and its contribution for the protection of the right to liberty and security. A lot of judgments of the Court have been reviewed regarding this study and it has been tried to be included the relevant parts regarding the right to liberty and security as much as possible. In the context of the Convention, deprive of liberty is tied to highly strict rules some of which are clearly stated in the 5th clause of the Convention, the remaining ones are brought into existence by the case law of the Court. The violation of the right to liberty and security by the state parties stems from partly because of the fact that the national laws of the state parties don't comply with the provisions of the Convention, or mostly the practices of national authorities oppose with the principles which are clearly or indirectly stated in the Convention. The state parties must take action in terms of complying their national laws with the Convention and the case law of the Court. However, the necessities of the right to liberty and security can't be fully achieved only by making the relevant adjustments. The state parties are also to enable the legislation ,which is compliant with the Convention and the case law of the Court, to fully practice by the national authorities in accordance with the 5th clause of the Convention. While interpreting the national laws the national authorities and especially the national judicial authorities of the state parties must take into consideration the provisions of the Convention and the case law of the Court. And this requires having a closer look at the case law of the Court. Thereby, the aggrievement of the aggrieved is eliminated without having to make an appeal to the Court and enables to reach the standards of the Convention.Key Words: Human rights, right to liberty and security, deprive of liberty, European Convention on Human Rights, European Court of Human Rights 158

İdari para cezaları, geleneksel anlamda idari işlemler olarak ele alınamaz. Bunun nedeni, bunların önceki Türk Ceza Kanunu'nda ceza olarak düzenlenmesi ve ayrıca ilgilileri açısından yükümlendirici olduğu kadar zaman zaman cezai nitelikte olmasıdır. Normlar hiyerarşisinde, AİHM içtihatları ile AİHS ve anayasa hükümleri, kanunların üstündedir. Dolayısıyla bu hükümler arasında var olan uyumsuzlukların giderilmesi, ileride yaşanabilecek, çatışmaların ve mağduriyetlerin önlenmesi bakımından önemlidir. Öte yandan, Türk Ceza Kanunu'nu takiben kabul edilen Kabahatler Kanunu, genel niteliktedir. Ancak tezde, Kabahatler Kanunu'nun 3 üncü maddesi ve genel gerekçesinden hareketle, bu kanunun kabahatler hukukunda bir sistematik öngördüğü ve bundan dolayı özel ve sonraki nitelikteki kanunların üstünde değerlendirilmesi gerektiği savunulmuştur. Yukarıda belirtilen, AİHM içtihatları, AİHS, anayasa ve son olarak Kabahatler Kanunu içtihat ve mevzuatları, idari para cezalarına ilişkin genel ilkelerin yorumlanması bağlamında ele alınmış ve tartışılmıştır. Administrative fines can not be considered as traditional administrative actions. The reason is that, they were prescribed in the former Turkish Criminal Code and also for their interlocutors, at times they are to be such as to criminal as they are obligatory. According to norms' hierarchy; jurisprudence of European Court of Human Rights, Convention of European Human Rights and provisions of 82 constitution are above codes. Thereby, to remove the inharmonious exist between these provisions, is important for preventing conflicts and victimizations which may be in future. On the other hand, Turkish Act of Offences which is adopted in pursuit of Turkish Criminal Code, is general law. But in the thesis, on the basis of 3rd article and general reasoning of Turkish Act of Offences, it's argued that the act proposes a systematics in law of offences and therefore should be considered above acts which are subsequent and private. Jurisprudence of European Court of Human Rights, Convention of European Human Rights and 82 constitution and lastly cases and legislations of Act of Offences which are cited above, are under debate and discussed with provisions corresponding with administrative fines according to general principles to be interpreted. 116

Bu projenin gayesi; tüm insanların ortak haklarından olan hürriyet ve güvenlik hakkının tarihsel gelişimi, sınırlanması ve bu hak Anayasa, Ceza Muhakemesi Kanunu ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi çerçevesinde ele alınarak bu hakkın ihlale sebebiyet veren durumlarda bireysel başvuru kapsamında Anayasa Mahkemesi'nde ileri sürülebilmesi incelemek ve karşılaştırmaktır.Bu çalışmanın kapsamı; kişi özgürlüğü ve güvenliği hakkı detaylı bir şekilde incelenmiş ve bu hakkı ihlal eden uygulamalardan yakalama, gözaltına alma, tutuklama ve adli kontrol tedbirleri ele alınıp bu ihlal neticesinde kişilerin bireysel başvuru kapsamında Anayasa Mahkemesi'ne başvuruda bulunabileceği ve bu kapsamdaki daha önceden verilmiş kararlar incelenmiştir.1982 Anayasası'nda 12 Eylül 2010 tarihinde yapılan değişiklikle yer alan, 30 Mart 2011 tarihi ile 6216 sayılı kanun ile yasalaşan bireysel başvuru müessesesinin nasıl uygulanacağıyla birlikte herkese, kamu gücü tarafından, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nde yer alan ve Anayasamızda ele alınan temel hak ve özgürlüklerden birinin ihlal edildiği iddiasıyla Anayasa Mahkemesi'ne başvuru hakkı tanınmıştır. Tez üç ana bölüm altında planlanmış olup; birinci bölümde, temel olarak Anayasa yargısı, kişi özgürlüğü ve güvenlik hakkının kapsamı ve bu hakka müdahale olduğu iddia edilen eylemin hukuka uygunluğu; ikinci bölümde, kişi özgürlüğü ve güvenlik hakkına müdahale eyleminin işlenmesine neden olan koruma tedbirleri; üçüncü bölümde ise, bireyse başvuru kurumu hakkında genel açıklamalardan sonra mahkumiyet ve güvenlik tedbiri kararı sonrası bireysel başvuruda bulunabilme koşulları ele alınmıştır.İnsan haklarını koruyan bir hukuk devleti yaratabilmek için, söz konusu somut olaylar temel alınarak yapılan tespitlerin objektif ve gerçekçi bir biçimde değerlendirilmesi, dünya çapında olmasa da en azından ülkemiz açısından muhakeme bakımından cezai unsur içereni kanun ve yönetmeliklerde gerekli hususların hızlı ve yerinde bir düzenle gerçekleşmesi, yapılacak olan bu hususlarında de fiiliyatta etkin bir şekilde düzene koyulması gerekmektedir. Theaim of thisstudy; All humans' history of development of freedom and security, the right to which the fundamental rights of limitations and that the rights the Constitution, to examine the Criminal Procedure Law and the European Convention on Human Rights in thecase of infringing this right by taking the frame can be set forth in the Constitutional Court under the individal application and to compare The scope of this study; people the right to liberty and security has been examined in detail and capture of practices that violate this right, detention, arrest and taken up judicial control measures can be found in the violation result in the application of persons to the Constitutional Court within the scope of individual applications and decisions made previously in this regard it has been examined.1982 Constitution included an amendment to the September 12, 2010, March 30, 2011 and 6216 by Law No. anyone with how to implement the enacted individual application institution, by the public powers, the European fundamental rights and discussed the Human Rights located in the Convention and our Constitution the right to appeal to the Constitutional Court for alleged violation of freedom of one is known. Thesis is planned in three main sections; In the first chapter, mainly constitutional judiciary, the right to liberty and security and the scope of the lawfulness of the alleged actions that interfere with this right; The second section, which safeguards individual freedom and right to security reasons the processing of response actions; In the third section, if the conditions for an individual application for post-conviction and application of security measures after the general description of the organization were discussed. In order to create a state of law, protecting human rights, the question of the determination made based on concrete events objectively and realistically assessing worldwide, although at least our country's rapid and timely manner making the necessary adjustments to their criminal procedure laws and regulations from the point of view, these arrangements to be made in practice it needs to be disposed efficiently 172

Günümüzde insan haklarına saygı olgusu demokratik bir toplumun olmazsa olmaz bir niteliği olarak görülmektedir. Bu durum insan haklarını, devletlerin salt bir iç hukuk meselesi olmaktan çıkararak, uluslararası boyuta taşımıştır. Bununla birlikte insan haklarının korunması ilk olarak devletlerin kendi sınırları içerisinde olmalıdır. Çünkü devletlerin varlık nedeni o ülke içinde yaşayanların insan hak ve özgürlüklerini korumaktır. Devletlerin insan hak ve özgürlüklerini koruma ve güvence altına alma konusunda çeşitli yükümlülükleri olmakla birlikte, tarihsel süreç incelendiğinde insan haklarının ve özgürlüklerinin, çoğunlukla devletler tarafından ihlal edildiği görülmektedir. Bu nedenle insan haklarının tanınması, korunması ve geliştirilmesi devletlerin iç meselesi olmaktan çıkarak, uluslararası topluluğu ilgilendiren bir denetim alanı haline gelmiştir. Bu bağlamda meydana gelen gelişmelere paralel olarak, anayasa mahkemelerinin başlangıçta ikincil misyonu olarak değerlendirilen temel hakları koruma görevi, günümüz anayasa mahkemelerinin temel görevleri haline gelmiştir. Bireysel başvuru yolu da bu misyonun gerçekleştirilmesinde son halka olarak, anayasa mahkemelerinin görevleri arasına girmiştir.Her birey, kişiliğine bağlı olan dokunulmaz, devredilmez ve vazgeçilmez haklarasahiptir. Bu haklar bireylere verilen birer hediye değildir. devletler kişilere ayrıla bu alanakarışamamaktadır.Özgürlük hiçbir zaman v hiçbir yerde sınırsız değildir. sınırsız olsaydı toplumdaanarşi, kölelik ve kaos egemen olurdu ve özgürlük anlamını yitirirdi. Bu yüzden özgürlüklerin belirli derecede düzenlenmesi toplum sağlığı bakımından gereklidir. Batı demokrasilerinde iki biçimde düzenleme biçimi vardır. Bunlardan ilki cezalandırıcı düzenleme şeklidir. Bu sayede,özgürlüklerin kullanımını engelleyen bir önlen alınmamakta ancak kanunlar ile özgürlüklerinsınırları belirlenmektedir. Bu sınırların ihlali suç olarak değerlendirilmekte ve bu yasaya görekarşılık gelen ceza ile cezalandırılmaktadır.Anahtar Kelimeler: Temel haklar, Avrupa Birliği Temel Haklar Şartı. Today to be respectful to human rights is seen as an unabondened fact. This situation carries the human rights from be an international dimension by removing it to be a national fact. In addition to this, protecting human rights must be in states own borders. Because, the cause of being a state is to protect human rights and liberty of their own citizens. Although the states have the duty to put down a guaranty and protect human rights, it is understood that human rights and liberty have been in violation of the states throughout the history.Therefore, recognition, protection and development of human rights have become an international community's control field, by emerging from being a state's inner matter. At first the duty of protecting fundamental human rights had been seen as a second mission of the Constitution Court. But later it is seen as a first mission of the Constitution Court. The way of individual reference has also entered among the duties of Constitution Court as a last chain.The individual has untouchable, inalienable and indispensable rights which are dependent on his / her personality. These rights are not gifts given to individuals. states cannot interfere in this field.Freedom is in no time and nowhere is unlimited. anarchy, slavery and chaos would prevail in the society and freedom would be lost. Therefore, the regulation of freedoms is necessary in terms of public health. Western democracies have two forms of regulation. The first of these is punitive form of regulation.In this way, the prevention of the use of freedoms is not prevented, but the limits of the laws and freedoms are determined. Violation of these limits is considered a criminal offense and punished by the corresponding penalty in accordance with this lawKeywords: Fundamental Rights, European Union Charter of Fundamental Rights. 83

Anayasal bir hak olan toplantı ve gösteri yürüyüşü hakkının içeriğini ve sınırlarını ortaya koyan yasal hükümler mevcuttur. Ancak bu hakkın kullanılması bağlamında hem bireyler hem de sivil toplum kuruluşları (STK) bakımından yasal hükümlerin ne kadar işlevsel olduğu veya uygulamada çelişkili noktalar oluşturup oluşturmadığına dair sorular karşımıza çıkmaktadır.Bu çalışmada toplantı ve gösteri yürüyüşü hakkına; T.C. Anayasası, İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi (İHAS) ve 2911 Sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu hükümleri ile İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi (İHAM), Anayasa Mahkemesi, Yargıtay ve Danıştay içtihatları perspektifinden bakılmaya çalışılmıştır. Buna ilaveten Fransa, İngiltere (Birleşik Krallık), Almanya ve Amerika Birleşik Devletleri gibi ülkelerdeki uygulamalar ve yaklaşımlar incelenmiştir. Toplantı ve gösteri yürüyüşleri hakkının daha çok örgütlü olarak kullanılmaya müsait bir hak olması sebebiyle bu hakkın Türkiye’deki STK’lar tarafından nasıl algılandığı ve kullanıldığı analizlerle ortaya konmuştur. --------------------There are legal provisions that set out the content and limits of, the right of assembly and demonstration which a constitutional right. However, in the context of the exercise of this right, there are questions about whether the legal provisions are functional or contradictory in practice in terms of both individuals and civil society organisations (CSOs).In this study, the right of meeting and demonstration; provisions of The Constitution of the Republic of Turkey, the European Convention on Human Rights (ECHR) and the Law on Meetings and Demonstrations No. 2911 and jurisprudence of the European Court of Human Rights (ECtHR), the Constitutional Court, the Court of Cassation and the Council of State are examined from the perspective. In addition, practices and approaches in countries such as France, United Kingdom, Germany and the United States have been examined. Because of the right of assembly and demonstration are eligible to be more suitable for use as an organized, It has been presented which how this right is perceived and used by CSOs in Turkey.

Geri gönderilmeme ilkesi, kısaca, bir kişinin ırk, din, tabiiyet, belirli sosyal gruba aidiyet ve siyasi düşünceler nedeniyle hayatının veya özgürlüğünün tehdit altında olduğu bir ülkeye geri gönderilmemesi anlamına gelmektedir. Bu ilke, İkinci Dünya Savaşı sırasında yaşanan yoğun insan hakları ihlalleri sonucu uluslararası sözleşmelerde yer almaya başlamıştır. Geri gönderilmeme ilkesinin yer aldığı en önemli sözleşmelerden biri de 1951 tarihli Mültecilerin Hukuki Durumuna İlişkin Cenevre Sözleşmesi olmakla birlikte, bu Sözleşme dışında evrensel ve bölgesel nitelikteki pek çok düzenlemede de bu ilkeye yer verilmiştir. Bazı sözleşmelerde ise geri gönderilmeme ilkesine yer verilmemekle birlikte; sözleşmede yer alan özellikle yaşam hakkı ve işkence yasağına ilişkin maddelerin taraf devletler için geri göndermeme yükümlülüğü doğurabileceği kabul edilmiştir. Bu çalışmanın amacı, geri gönderilmeme ilkesinin hem mülteci hem de insan hakları hukuku açısından önemini ortaya koyarak, ilkenin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Medeni ve Siyasi Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşme bağlamında nasıl ele alındığını incelemektir. Konunun daha iyi anlaşılması amacıyla, çalışmamızda İnsan Hakları Komitesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin ilkeyle bağlantılı olarak kabul edilebilecek bazı kararlarına yer verilmiş ve bu kararların tarafımızca değerlendirilmesi yapılmıştır.Anahtar Kelimeler: Geri Gönderilmeme İlkesi, Geri Göndermeme Yükümlüğü, Yaşam Hakkı, İşkence Yasağı, AİHM, İnsan Hakları Komitesi. The principle of non-refoulement simply means that a person is not refouler back to a country where their life or freedom would be threatened on account of race, religion, nationality, membership of a particular social group or political opinion. This principle was first introduced in international conventions in response to intense human rights violations during World War II. One of the most important conventions involving the principle of non-refoulement was the 1951 Geneva Convention on the Status of Refugees; however, this principle is included in many other universal and regional regulations. In some conventions, the principle of non-refoulement is not explicitly included, but certain articles included in conventions, particularly on the right to life and the prohibition of torture are considered to lead to non-refoulement obligations for the States Parties.The purpose of this study is to examine how the principle of non-refoulement is dealt with in the context of the European Convention on Human Rights and the International Covenant on Civil and Political Rights, demonstrating the importance of non-refoulement principle in terms of both refugee and human rights law. In order to better understand the subject, we provide an evaluation of decisions of the Human Rights Committee and the European Court of Human Rights which have a bearing on the principle.Keywords: Principle of Non-Refoulement, Non-Refoulement Obligation, Right to Life, Prohibition of Torture, ECHR, Human Rights Committee. 383

Bu tez, T.C. Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru yolunun filtrelemeaşamalarından biri olan idarî inceleme sürecini açıklamayı ve bu süreçte izlenecekusulün adalete erişim için tutarlılığının sağlanması gayesini gütmektedir. Çalışma,filtrelemenin önemi sorusunun cevabını da dahil ederek idarî inceleme aşamasının neolduğu ve kabul edilebilirlik incelemesinden nasıl ayrıldığını belirten giriş kısmınıtakiben üç bölümden oluşmaktadır. Esas incelemesi öncesinde başvuruyu sona erdireninceleme süreçleri ve kararların konu alındığı birinci bölümde kabul edilebilirlikkriterleri birer birer açıklanmıştır. İkinci bölüm ise idarî inceleme aşaması ve idarî retkararlarına dairdir. Bu bölüm idarî incelemenin tabi olduğu ilke ve yasal düzenlemelerile AYM‟nin uygulamasını ayrıntılarıyla göstermektedir. Tez, mahkemeye erişim hakkıbağlamında bireysel başvuru yoluna erişimi, idarî inceleme usulünde benimsenmiş olankoşulların -özellikle belli başlı konular yönünden- bireysel başvuru yoluna erişimi neölçüde sınırlandırdığını, bir hak arama yolu olan bireysel başvuru yolunun bizzat hakihlalinin kaynağı olmaması arzusu ve birtakım önerileri içeren bölüm ile sonbulmaktadır. Çalışma, idarî incelemede başarılı bir filtrelemeyi mümkün kılan kurallarıortaya koymak uğrunadır. Bununla birlikte elbette aslî önem taşıyan husus, açık veerişilebilir bireysel başvuru sisteminin bizzat kendisidir ve en fazla dikkati hak eden dehak ve özgürlüklerin korunduğu tutarlı işleyen bir mekanizmadır. This thesis aims to explain the administrative review process which is one of thefiltering stages of the individual application to the Turkish Constitutional Court (TCC)and to ensure the consistency of the procedure to be followed in order to access justice.The study consists of three chapters followed by an introduction that is included theanswer the question of the importance of filtering and explores what the administrativereview stage is and how it differs from the admissibility review stage. In the firstchapter, where the review processes and decisions that finalize the application beforethe merits examination are taken, the admissibility criteria are explained one by one.The second chapter is about the administrative review stage and rejection of applicationon administrative grounds. This chapter details the principles and legal regulationsgoverning administrative review as well as practice of the TCC. The thesis concludeswith a chapter containing access to an individual application in the context of the rightof access to court; the extent to which the conditions adopted in the administrativereview procedure limit access to the individual application in particular with respect tocertain issues; the desire that the individual application, which is a remedy of seekingrights, must not be the source of the violation itself. The study is intended to lay downthe rules that enable successful filtering in administrative review. Of course, however,what is of primary importance is the clarified and accessible individual applicationsystem itself, and what deserves the most attention is a stable functioning mechanismthat protects rights and freedoms. 215

Pek çok farklı türü olan ayrımcılık, hak öznelerinin insan haklarındaneşit koşullarda yararlanmasını engelleyen en eski ve en yaygın tutumlardandır.Ayrımcılık, eşitliğin hukuki ve fiili olarak gerçekleşmesini engeller. Engellibireylerin temel haklarının ihlal edilmesinde en büyük etken maruz kaldıklarıayrımcılıktır.Uluslararası insan hakları sözleşmelerinin neredeyse tamamı çeşitlitemellerde ayrımcılığı yasaklayarak eşitlik ilkesini benimsemiştir. Ayrımcılıkyasağını düzenleyen insan hakları sözleşmeleri, engelliler bakımındanayrımcılık kaynaklı hak ihlallerinden korunmak için oldukça önemlidir. Esasenuluslararası insan hakları sözleşmeleri genel olarak engelliler de dâhil tüminsanları koruma altına alır. Bu nedenle teorik olarak engelliler ve diğerdezavantajlı gruplar için ayrı bir korumaya ihtiyaç olmadığı düşünülebilir.Ancak pratikte engellilere yönelik ayrı düzenlemeler ve bu bireyler için özelkoruma sağlanması bir gereklilik olarak ortaya çıkmıştır. Bu sebeple zamaniçerisinde spesifik olarak engellileri korumaya yönelik hukuki düzenlemeler,ulusal hukuk düzeyinde ve uluslararası insan hakları sözleşmelerinde yeralmaya başlamış; engellilik temalı insan hakları belgeleri oluşturulmuştur. Discrimination with many different types is one of the oldest and mostcommon violations that prevent all rights subjects from taking advantage ofhuman rights on equal terms. It also prevents the realization of equality as legaland actual. The most important factor in the violation of the fundamental rightsof disabled people is the discrimination they are subjected to.Almost all of the international human rights conventions have adoptedthe principle of equality by prohibiting discrimination on various grounds.Human rights conventions that regulate the prohibition of discrimination arevery important to protect against discrimination arising from discriminationagainst persons with disabilities. In fact, international human rights conventionsgenerally protect all people, including people with disabilities. Therefore,theoretically, it can be considered that there is no need for separate protectionfor persons with disabilities and other disadvantaged groups. In practice,however, separate arrangements for persons with disabilities and the provisionof special protection for them have emerged as a necessity. For this reason, inthe course of time, legal regulations aimed at protecting persons with disabilitieshave begun to be included in national law and international human rightsconventions. Disability themed human rights documents were created. 198

Masumiyet karinesi, bir suç isnadı altında olan kişinin suçluluğunun dürüst ve adil bir yargılanma sonucunda, hukuka uygun yollarla elde edilmiş delillere dayanan bir mahkeme kararı ile kesinlik kazanması anına kadar masum sayılmasını ifade etmektedir. Evrensel bir insan hakları hukuku ilkesi olarak kabul edilen masumiyet karinesi, başta Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi olmak üzere birçok uluslararası insan hakları hukuku metninde kendisine yer bulmuştur. Bunun yanında Türkiye'de de anayasal anlamda ilk kez 1982 tarihli Anayasa'da karineye açıkça yer verilmiştir.Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nde her ne kadar ayrıntılı olmayacak şekilde düzenlenmiş olsa da Sözleşme'nin yargı organı olan Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi içtihatlarında karine geniş bir şekilde yorumlanmış ve böylece karinenin koruma alanı bir hayli genişlemiştir. Türkiye'de ise 2012 yılında Anayasa Mahkemesi'ne bireysel başvuru yolunun kabul edilmesi ile birlikte karineye yönelik ihlal iddiaları Anayasa Mahkemesi tarafından incelenme fırsatı bulmaktadır.Esasında adil yargılanma hakkının bir unsuru olarak görülen masumiyet karinesi, kişi özgürlüğü hakkı, lekelenmeme hakkı, ifade ve medya özgürlüğü gibi hak ve özgürlüklerle de yakından ilişkilidir. Özellikle medya organlarının yürüttüğü toplumu bilgilendirme faaliyetleri esnasında masumiyet karinesinin ihlal edilip edilmediği tartışmaları sıkça gündeme gelmektedir. Bu şekilde hakların karşı karşıya geldiği durumlarda devletlerin gerekli önlemleri alarak üzerlerine düşen sorumluluğu yerine getirmeleri gerektiği de bir başka tartışma konusudur.Anahtar Kelimeler: Masumiyet karinesi, suç isnadı, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Anayasa Mahkemesi, medya özgürlüğü The presumption of innocence refers to the innocence of a person who accused of a crime until proven guilty by a court decision based on evidence in accordance with the law. Considered as a principle of human rights, the presumption of innocence takes part in various international human rights law texts such as the European Convention of Human Rights. Besides, the concept appears firstly in the constitution of 1982 in Turkey. The presumption of innocence is defined briefly at the European Convention of Human Rights, however, the scope of the right to be presumed innocent is expanded through the decisions and judgments of the European Court of Human Rights. In Turkey, with the adoption of individual application to Constitutional Court in 2012, alleged violations of the presumption can be evaluated by the Constitutional Court.The presumption of innocence which is regarded as a component of the right of the fair trial is closely related to fundamental rights and freedoms such as the right to liberty, freedom of press and expression. The debates especially on whether the presumption of innocence is violated during the activities of media have frequently come into question. The necessity of the states to fulfill their responsibilities by taking necessary measurements in case of conflict of fundamental rights is another matter of debate.Keywords: The presumption of innocence, incrimination, European Convention of Human Rights, European Court of Human Rights, Constitutional Court, freedom of the media 196

Takdir marjı doktrininin, ilk olarak olağanüstü hal kapsamında yükümlülüklerin askıya alınmasına ilişkin İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi'nin 15. maddesinin uygulamasında ortaya çıktığı; ancak zamanla Sözleşme'de korunan hak ve özgürlüklerin geneline sirayet ettiği görülmektedir. Sözleşme organları tarafından ilk uygulandığı andan itibaren; tanımı, mahiyeti ve kapsamı üzerine çok yönlü tartışmalar yaşanan takdir marjı doktrini, diğer yorum araçlarıyla birlikte uygulanmaktadır.Bu çalışma kapsamında İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi'nin kullandığı yorum araçları arasında, taraf devletlerin yükümlülükleri ve egemenlik yetkileri arasındaki hassas gerilimi çözmek adına önem arz eden takdir marjı doktrini, Mahkeme içtihatları ışığında incelenmiştir. Takdir marjı doktrini teorik boyutlarıyla irdelenerek, doktrinin kriterleri belirlenmeye çalışılmıştır. Bu çerçevede ortak sınırlama ve güvence rejimi öngörülen Sözleşme'nin 8-11. maddeleri ile Sözleşme'de düzenlenen diğer hak ve özgürlüklerde takdir marjı doktrini kriterlerinin yeknesak bir biçimde uygulanma olanağı tartışma konusu yapılmıştır. Margin of appreciation doctrine developed by the European Court of Human Rights was firstly introduced in the context of Article 15 of the European Convention on Human Rights, derogation in time of emergency. However, it was seen that the doctrine became widespread on other the Convention's provisions. The margin of appreciation doctrine which has sophisticated debates on its definition, nature and scope from the moment it was firstly used by Contracting bodies is being implemented with other judicial interpretation tools. In the scope of this study, the margin of appreciation doctrine which has importance to solve delicate tension between obligations and power of sovereignty of contracting states amongst other judicial interpretation tools used by the Court is being examined in the light of case laws of the Court. Thus, there is a question of debate on my study whether criterions of the doctrine have possibilities of uniform practice both provisions that have common restriction and guarantee and the other provisions in the context of the Convention. 394

Çağdaş ceza hukukunun amacı, yapılacak adil yargılama sonucunda maddi gerçeğin ortaya çıkarılmasıdır. Delil elde etme yöntemlerinin gelişimi, teknolojinin ilerlemesi ile birlikte maddi gerçeğe ulaşılması günümüzde geçmişe nazaran daha kolay hale gelmiştir. Bununla beraber bu gelişmelerin yaşanmadığı ve ayrıca insan hakları kavramının henüz ortaya çıkmadığı eski çağlarda ceza muhakemesinin edindiği en önemli amaç suçlunun bulunması ve cezalandırılması olmuştur. Bu amaç doğrultusunda mahkemeyi bu sonuca götürebilecek işkence ve kötü muamele dahil her yöntem meşru sayılmıştır. İnsanlık tarihi boyunca çeşitli amaçlarla işkence ve sair kötü muamele ve ceza, dünyanın her yerinde uygulama alanı bulmuştur. Esasen suça ilişkin ikrar veya delil elde etmek amacıyla yapılan işkence ve kötü muamele, maddi gerçeğin ortaya çıkarılması amacına hizmet etmemekte aksine buna engel teşkil etmektedir. Zira işkence sebebiyle işkence gören yalnızca işkence uygulayıcısının duymak istediklerini ve ona söyletmek istediklerini söylemektedir. Dolayısıyla işkence ve sair kötü muamele sonucunda maddi gerçeğe ulaşılması mümkün olmamaktadır. Adalete ulaşmaya engel teşkil eden, insan haklarına ve insan onuruna aykırı olan işkence fiilinin, yasak olması yanı sıra bu yasağın ihlaline hukuki sonuç bağlanması elzem görülmüş ve ulusal ceza kanunlarında bağımsız bir suç olarak işkence suçu düzenlenmiştir. İşkence ve kötü muameleleri engellemeye yönelik pek çok ulusal, bölgesel ve uluslararası belge bulunmaktadır. Devletler bu sözleşmeleri imzalayarak ülkelerinde işkence ve kötü muameleyi önlemek için kanuni, idari, adli veya diğer tedbirleri alacaklarına dair yükümlülük altına girmektedirler. Bütün bunlara rağmen dünyanın hemen hemen her yerinde işkence ve sair kötü muamele günümüzde de uygulama alanı bulmaktadır. Politik yıldırma, ikrar veya sair delil elde etme, cezalandırma gibi çeşitli amaçlarla yapılan işkence hem ulusal hem de uluslararası yargı mercilerinin kararlarına konu olmaktadır. Bu kapsamda Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi m.3'te düzenlenen İşkence Yasağına aykırı davranan taraf devletler hakkında ihlal kararları vermektedir. Bu çerçevede hakkında sıklıkla ihlal kararı verilen ülkelerden biri de Türkiye'dir. The purpose of the contemporary criminal law is to achieve the material truth as the result of the fair trial proceedings. Development of methods of procuring evidence with the advancement of the technology has relatively made the achievement of the material truth easier today than before. Nonetheless in the old times where these progresses and the notion of human rights had not been present the most important purpose of the criminal procedural law were to find and punish the criminal. Because of this purpose every method of torture and ill treatment were considered as legitimate to achieve the material truth.Torture and ill treatment have been found useful around the world throughout the history of the humanity because of different reasons. Essentially use of torture and ill treatment to get a confession or reach an evidence prevents to achieve the material truth. For the tortured would only say what the torturer wants to hear or wants the tortured to say. Hence achieving the material truth by the way of using torture and ill treatment becomes impossible. The act of torture, which obstructs justice and violates human rights and human dignity, is not only prohibited by morals but also this prohibition bears legal consequences and is established as a standalone crime in domestic criminal legislations.There are many national, interregional and international documents which aim to prevent torture and ill treatment. States assume responsibility of preventing torture and ill treatment using legal, administrative, judicial and all other means by signing these agreements. Nonetheless torture and ill treatment can be seen almost everywhere on the earth today. Using torture for political deterrence, getting confessions and evidences and as punishment is considered on both national and international judicial court cases. Within this scope, the European Human Rights Court, rules against the signatory states who violate European Human Rights Convention article 3 which establishes prohibition of torture. In this context, Turkey is one of the states who gets violation rulings frequently. 237

Adil yargılanma hakkı insanlık tarihi boyunca ulusal ve uluslararası birçok hukuki ve siyasi belgede koruma altına alınan en temel insan haklarından biridir. Adil yargılama, yargılama makamları tarafından bir yükümlülük iken kişiler bakımından ise haktır. Adil yargılanma hakkı ve bu hakkın unsurları Türk hukuk sistemimizde Anayasamızda da düzenlenerek koruma altına alınmıştır. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nde düzenlenen adil yargılanma hakkının temel unsurları yasayla kurulmuş bağımsız ve tarafsız yargı yeri önünde yargılanma hakkı, makul sürede yargılanma hakkı, aleni ve hakkaniyete uygun yargılanma hakkı ile masumiyet karinesidir. Ayrıca ceza yargılamasında sanıklara tanınan asgari güvenceler de bu hakkın doğrudan bir diğer unsurudur. Bireylerin hukuk düzeni içerisinde doğuştan sahip oldukları ve sonradan kazandıkları hakların korunmasının en temel güvencesi, hukuk devleti ilkesinde yargılamaların adil bir şekilde yürütülmesidir. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne yapılan başvurular incelendiğinde başvurucuların en çok `Adil Yargılanma Hakkı`nın ihlal edildiğinden bahisle başvurduğu görülmekte olup Türkiye aleyhine verilen kararlarda da bu hakkın ihlal edildiği görülmektedir. Bireysel başvuru yolunun Anayasal bir düzenleme ile yürürlüğe girmesinin ardından ve ayrıca iç hukuk sisteminde yapılan ve yapılması planlanan iyileştirici, yargılamayı hızlandırıcı, eşitliği ve yargı bağımsızlığını amaçlayan düzenlemeler sayesinde Türkiye aleyhine verilen ihlal kararlarının azalması ve demokratik hukuk devletinin bir gereği olarak hukuk güvenliğinin bireylerce özümsenmesi beklenmektedir.Anahtar Kelimeler: Adil Yargılanma, Adil Yargılanma Hakkı, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Anayasa Mahkemesi, Bireysel Başvuru The right to a fair trial is one of the most fundamental human rights in the national and international legal and political documents that have been protected throughout human history. Fair trial is an obligation in terms of judicial authorities whereas Fair trial is a right in terms of persons. The right to a fair trial and the elements of this right have been protected by the Constitution in our Turkish Legal System. The fundamental elements of the right to a fair trial in the European Convention on Human Rights are the right to be entitled to a fair and public hearing within a reasonable time by an independent and impartial tribunal established by law and presumption of innocence. Besides the minimum guarantees granted to the defendants in criminal proceedings are another direct element of this right. The most fundamental assurance of the protection of the rights that individuals have innate and subsequently gained in the legal order is the fair execution of the proceedings within the framework of principle of the state of law. When the applications to the European Court of Human Rights are examined, the applicants often refer to the claim that the right to a fair trial is violated. The determination of the violation of this right is also observed in the decisions given against Turkey. After the right to individual application has entered into force with a constitutional regulation and by means of completed or planned regulations under the national legal system aimed at accelerating judicial processes, equality and judicial independence, it is expected to reduce the number of decisions of violations against Turkey and to absorb the law security by individuals as a requirement of the state of democratic law.Keywords: Fair Trial, Right to a Fair Trial, European Convention on Human Rights, European Court of Human Rights, Constitutional Court, Individual Application. 139

Bu çalışmada, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi madde 10'da düzenlenen ifade özgürlüğü kapsamında sanatsal ifade özgürlüğü incelenmiştir. Bu kapsamda öncelikle sanatın anlamına, sanat için yapılan hukuk ve sanat alanındaki tanımlara yer verilmekte ve sanatsal ifade özgürlüğünü destekleyen tezler ortaya konmaktadır. Sonrasında sanatsal ifade özgürlüğünün kapsamı ve devletin yükümlülükleri, madde 10 bakımından incelenmektedir. Nihayetinde Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin ve eski Avrupa İnsan Hakları Komisyonu'nun kararları incelenerek sanatsal ifade özgürlüğünün koruma standartları ve bu koruma standartlarındaki değişim ortaya konmaktadır. In thıs study, freedom of artistic expression is examined under the freedom of expression set forth in the Article 10 of the European Convention on Human Rights. In this context, primarily, meaning of art, definitions in the area of law and art that made for art is included and argumantations that support the artistic expression is revealed. Thereafter scope of artistic expression and obligations of the state is examined in regard of Article 10. Ultimately protection standarts of artistic expression and alteration of these standarts is propounded by examining judgements and decisions of European Court of Human Rights and former European Commission of Human Rights. 275

Bu Araştırma, 1970'li yıllardan itibaren özellikle Stockholm Konferansı ile uluslararası gündeme taşınan ve halen en önemli gündem maddelerinden biri olan çevre hakkı ile büyüme arasındaki ilişkiyi Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) örnek kararları ışığında 2000-2012 dönemi üzerinden incelemektedir. Böylece bu Araştırma ile AİHM kararlarında çevre hakkının hangi yasal dayanaklarla ve hangi iktisadi gerekçelerle değerlendirildiğinin, Mahkeme kararlarında çevre hakkının bağımsız bir madde ile Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nde (AİHS) yeralması için yeterli içtihatların oluşup oluşmadığının, ayrıca büyüme ile çevre hakkı arasındaki ilişkinin boyutunun ortaya konulması amaçlanmıştır.Araştırma yapılırken tarihsel ve betimsel analize yer verilmiştir. Konu işlenirken elektronik ve basılı kaynaklardan, gazete haberlerinden ve sosyal medya gündemlerinden yararlanılmıştır. Ayrıca araştırmacının kendi üreteceği bilgiler, nitel analiz ve sözel analiz kullanılarak değerlendirilmiştir. Özellikle metin/belge incelemeye dayanan bu Araştırma da AİHM'in konu ile ilgili örnek kararları tercüme edilmiş, sonrasında bu kararlar `çevre hukuku` açısından çözümlenerek yorumlanmıştır.Araştırmanın sonucunda; AİHM örnek kararları çerçevesinde çevre hakkı ile büyüme arasında negatif bir ilişki olduğu, büyüme ve ekonomik faaliyetlere bağlı olarak çevre hakkı ihlallerinin arttığı, diğer taraftan bu bağlamda çevre hakkının etkin kullanımı ve korunması için AİHS'de bağımsız bir madde ile tanımlanması ve tanınması için yeterli ve güçlü içtihatlar oluştuğu tespit edilmiştir. This research examines the relationship between environmental rights and growth, which is still one of the most important agenda items, which has been brought to the international agenda since the 1970s, especially through the Stockholm Conference, in the light of case studies of the European Court of Human Rights (ECHR) over the period 2000-2012.Thus, with this research, it is aimed to reveal that the legal basis on which the environmental right is evaluated in the ECHR judgments and for which economic reasons, Whether there is sufficient jurisprudence to ensure that the right to the environment is contained in an independent article and the European Convention on Human Rights, also the relationship between growth and the right to the environment.Historical and descriptive analysis were included in the research. Electronic and printed sources, newspaper news and social media agendas were used in the process. In addition, the information produced by the researcher was evaluated using qualitative analysis and verbal analysis. This research, which is based on text / document analysis, was translated into the ECHR's case-related decisions, and then these decisions were interpreted and analyzed in terms of `environmental law.As a result of the research; Within the framework of the case decisions of the ECHR that there is a negative relationship between environmental right and growth, depending on growth and economic activities increased violations of environmental rights, on the other hand, it has been found that there is sufficient and strong case-law in the ECHR for the effective use and protection of the right to the environment with an independent article. 239

Hayvanların korunması gerektiği inancı günümüzde yaygınlık kazanmıştır ve hukuk sistemlerinde hayvanların korunmasına ilişkin pek çok düzenlemeye rastlanılmaktadır. Hayvanlara ilişkin meselelerin önem kazanması neticesinde bu meseleler hayvan hukuku olarak anılan ayrı bir hukuk dalı altında ele alınmaya başlanmıştır. Ancak hayvan refahına ilişkin uluslararası düzenlemelerin eksikliği halen giderilememiştir. Bu eksiklik ülkelerin hayvan refahı seviyesini düşük tutmaya devam etmelerini mümkün kılmanın yanı sıra mevcut düzenlemeleri de anlamsız kılabilmektedir. Küresel hayvan hukuku bu sorunu ortadan kaldırma yolunda uluslararası ortak normların oluşturulması için yeni bir hukuk alanı olarak ortaya çıkmaktadır.Bu çalışmada insan hakları ve hayvan hukuku meselelerinin kesiştiği alan ele alınmıştır. Böyle bir çalışma küresel hayvan hukuku alanında karşılaşılacak meseleler için de yol gösterici olacaktır. Tez Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin ele aldığı davaları konu almaktadır. Çalışmada hayvanlarla ilgili davaların içeriği ve Mahkemenin verdiği kararlarda gözlemlenen eğilimler incelenmektedir. The belief that animals should be protected has become widespread nowadays and there are many regulations in the legal systems regarding the protection of animals. As the issues related to animals gained importance, these issues started to be handled under a separate branch of law called animal law. However, the lack of international regulations on animal welfare has yet to be resolved. This deficiency enables countries to continue to live with low level of animal welfare as well as rendering existing regulations meaningless. Global animal law is emerging as a new field of law for the establishment of common international norms to address this problem.The study focus on the intersection of human rights and animal law issues. Such a study will also be a guide for issues to be encountered in the field of global animal law. The thesis elaborates on the cases addressed by the European Court Of Human Rights. It examines the themes of these cases related to animals and the trends observed on the decisions taken by the Court. 128

Ömür boyu hapis cezası, uluslararası insan hakları hukuku açısından ciddi anlamda sorgulanmaktadır. Bu sorgulamanın yansımaları, pozitif hukuku değişikliğe zorladığı gibi ulusal ve uluslararası mahkemelerin kararlarında da vücut bulmaktadır. Ömür boyu hapis cezası mahkûmlarının tahliye olma imkânlarının bulunmamasının eleştirildiği söz konusu kararlar, temel itiraz noktalarıyla birlikte bu çalışmada incelenmiştir. Ancak Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin bu konuda vermiş olduğu kararlar, ayrı bir önem taşımaktadır. Çünkü uluslararası insan hakları hukukunun genel prensiplerini etkileyen alanlarda, Mahkeme'nin iç hukuka müdahale etme gücü bulunmaktadır. Zira verilen kararlar, üye devletler açısından yerine getirilmek zorundadır. Bu konuda üye devletlerin egemenlik anlamındaki bazı kaygıları da birlikte düşünülünce, Mahkeme'nin kararlarını analiz etmek, ayrı bir anlam taşımaktadır.Genel olarak Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nde umut hakkı kavramı bulunmamaktadır. Ancak Mahkeme, bireylerin ölünceye kadar sürecek bir hapis cezası almaları durumunu dinamik bir şekilde yorumlamaktadır. Bu anlamda bir hükümlünün tahliye olma imkânı bulunmadan bir müebbet hapis cezasına çarptırılması, Sözleşme'nin 3. maddesindeki işkence yasağıyla birlikte ele alınmaktadır. Çünkü bu ceza, kişinin ölüm anına kadar sürdüğü için insan onuru ve işkence yasağına aykırılık yaratma potansiyeli taşımaktadır. Bu açıdan Mahkeme, Sözleşme'nin 3. maddesinin standartları olarak adlandırdığı şartları, umut hakkı kavramının mihenk taşları olarak oluşturmuştur. Sözleşme üzerinden üye devletlere yapılan denetim de genel olarak bu kriterlere göre gerçekleştirilmektedir. Life imprisonment is seriously questioned in terms of international human rights law. The reflections of this questionnaire force the change of positive law, as well as the decisions of national and international courts. These decisions, which criticized the lack of opportunities for the release of life imprisonment prisoners, have been examined in this study, together with the main points of objection. However, the decisions of the European Court of Human Rights in this matter are of special importance. Because, in areas that affect the general principles of international human rights law, the Court has the power to intervene in domestic law. Because decisions made must be made in term of member states. Considering some concerns about the sovereignty of the member states in this regard, analyzing the Court's decisions has a different meaning.Generally, there is no concept of right to hope in the European Convention on Human Rights. However, the Court dynamically interprets that individuals must receive a sentence of up to death. In this sense, a sentence of imprisonment for life imprisonment without the possibility of being evicted is handled together with the torture discipline of Article 3 of the Convention. Because this punishment carries the potential to create contradictions to human dignity and torture because it lasts until the moment of death. In this respect, the Court has created the conditions referred to as the standards of Article 3 of the Convention as the cornerstones of the concept of right of hope. The inspection carried out by the Member States through the Convention is generally carried out according to these criteria. 131

İnsan haklarının temel amacı bireyi devlete karşı korumaktır. Ancak 18 ve 19. yüzyıllarda insan haklarının negatif niteliğine ilişkin bu yaklaşım değişmiştir. 20. yüzyılda klasik hakların devletin salt müdahale etmemesi, dokunmaması yani negatif yükümlülüğünü yerine getirmesi suretiyle gerçekleşemeyeceği aksine bu hakların korunması ve sağlanması hususunda devletin bazı pozitif yükümlülüklerinin olduğu görüşü insan hakları hukuku doktrin ve uygulamasında kabul görmüştür. Bu anlayışın benimsenmesi sonucu bugün devletin pozitif yükümlülüklerinin sadece sosyal ve ekonomik haklar için söz konusu olduğu düşüncesi terk edilmiş, klasik haklar bakımından da pozitif yükümlülüklerinin olduğu anlayışı yerleşmiştir.İnsan haklarının korunması için devletin olumlu bir adım atıp harekete geçmesini gerekli kılan pozitif yükümlülüklerin gerek Türk Hukukunda gerekse karşılaştırmalı hukukta açık ve kesin bir tanımı bulunmamaktadır. Temel hukuki dayanağını AİHS'in 1. maddesinde ve Anayasa'nın 5. maddesinde bulan pozitif yükümlülük kavramı, insan haklarının teoride değil, uygulamada da etkili bir şekilde korunmasını sağlamak amacıyla AİHM içtihatlarıyla yerleşik hale gelmiştir. AİHM'in, AİHS'i dinamik (evolütif) yorumlaması sonucu, pozitif yükümlülük doktrini ve içtihatları gelişmekte fakat uygulamada devletin sorumluluk sınırını hayli genişleten bu yükümlülüklerin öngörülebilirliliği, belirliliği ve kapsamı açısından sorun doğmaktadır.Bir insan hakkı olarak özel hayata ve aile hayatına saygı hakkı kapsamlı içeriği dolayısıyla pozitif yükümlülük doktrini çerçevesinde en zengin içtihat birikiminin olduğu haklardan biridir. Aynı zamanda özel hayata ve aile hayatına saygı gösterilmesi hakkı devletin müdahalesine en kapalı klasik haklardan biridir. Bu sebeple hakkın korunmasına yönelik devletin pozitif yükümlülüklerini belirlemek daha büyük önem arzetmektedir. Bu çalışmada pozitif yükümlülük kavramı ve kapsamına ilişkin teorik tartışmalardan ve güncel gelişmelerden yola çıkılarak özel hayatın ve aile hayatının korunmasında devletin pozitif yükümlülükleri AİHM içtihatları ışığında değerlendirilmiştir. Ayrıca AİHS'e taraf devlet olarak Türkiye'nin pozitif yükümlülüklerinin hukuki temelleri Anayasa Mahkemesi kararları çerçevesinde irdelenmiştir. The main purpose of human rights is to protect the individual against the state. Nevertheless,this approach to the negative nature of human rights has changedin the 18th and 19th centuries.In the 20th century, it was accepted both by human rights doctrine and practice that classic human rights cannot exist when states only do not interfere these rights which means states act in their negative obligations. On the contrary, it was accepted that states have some positive obligations about protection and enforcement of classic rights. Affected by this change, today it is a well-accepted view that states have positive obligations about not only social and economic rights but also classic rights.Neither in Turkish law nor in Comparative law, there is a clear and precise definition of positive obligations of states which force states to take actions to protect human rights. The concept of positive obligation, which is based on Article 1 of the ECHR and Article 5 of the Turkish Constitution, is accepted by the ECHR case law as it is needed to be protected not only in theory but also in practice. Although the positive obligation doctrine and case law are in progress as a result of the dynamic (evolutive) interpretation of ECHR by ECtHR, in practice predictability, legal certainty and scope of these obligations which broaden the responsibilities of the state are creating problems.The right to respect private and family life as a human right has the most profound jurisprudence within the context of the positive obligation doctrine due to its comprehensive content. At the same time, the right to respect for private and family life is one of the most protected human rights against state intervention. Therefore, it is important to determine the positive obligations of states about the right to respect private and family life.In this dissertation, the scope and theory of positive obligations of states to protect the right to respect for private and family life are studied through theoretical discussions and current developments under ECtHR case law. Furthermore, the legal grounds of positive obligations in the Turkish Republic as a signatory of the ECHR are examined within the scope of decisions of Constitutional Court of the Republic of Turkey. 549

Toplumsal düzenin temelini oluşturan ailenin korunması noktasında devletlerin yükümlülükleri bulunmaktadır. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ile güvence altına alınmış bulunan hakların korunması için birçok farklı yaklaşım ve koruma yöntemi öngörülmektedir. Tezimiz üç bölümden oluşmakta olup, ilk bölümde daha çok ailenin tanımı ve AİHM kararlaında ailenin çerçevesi, ikinci bölümde devletin pozitif yükümlülükleri ile üçüncü bölümde devletlerin negatif yükümlülüklerini açıklamaya çalıştık. Çalışmamızda aile kavramının tanımı ve kapsamı noktasındaki belirsizlik içerisinde, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin uygulayıcısı olan Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarında aile hayatından kaynaklanan haklar ve bu hakların korunması kapsamında, devletlerin negatif ve pozitif yükümlülükleri ele alacağız. Yine Avrupa insan hakları sözleşmesi, ailenin tanımı ve kapsamı ile ilgili olarak üye ülkeler arasındaki farklı kültürlerden kaynaklanan, uygulanması noktasındaki sorunlar ve bu sorunların ne şekilde çözülebildiğini çözülemediğini dile getirereceğiz. Nitekim tezimizin sonucunda, ortak bir aile kavram ve kültürünün bulunmaması nedeniyle ortak bir hukuki düzenleme, ortak bir uygulama ve yine her olayda aynı şekilde verilmesi beklenen mahkeme kararı hayali kurmanın yakın zamanda mümkün olmadığı sonucuna vardığımızı belirtebiliriz., There are obligations of states at the point of protection of the family, which is the basis of social order. There are many different approaches and methods of protection for the protection of rights guaranteed by the European Convention on Human Rights. Our thesis is composed of three parts, the first one explains more the definition of the family and their frame in the ECHR. Secondly, the positive obligations of the state and thirdly we tried to describe to the negative obligations of state. In the context of the definition and scope of the concept of the family in our work, we will deal with the negative and positive obligations of the states in the European Court of Human Rights, which is the implementer of the European Convention on Human Rights, We will also say that the European human rights convention, the definition and scope of the family, can not solve the problems of the implementation and the ways in which these problems can be solved, stemming from different cultures among the member countries. As a matter of fact, we can conclude that, because of the lack of a common family concept and culture, we have a common legal arrangement, a common practice, and the result that it is not possible to imagine the court decision which is expected to be given in the same way in the near future.

Takdir marjı doktrini, insan haklarının uluslararası düzeyde korunmasında denetim mekanizması olan Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi içtihatlarıyla oluşturulmuştur. Takdir marjı doktrini ile taraf devletler, kendi egemenlik alanları içerisinde mahkemeden daha doğru bir değerlendirme yapacak konumda kabul edilmiş ve bu nedenle temel hak ve özgürlüklere yapılan müdahaleler için mahkeme tarafından taraf devletlere bir alan bırakılmıştır. Mahkeme, ifade özgürlüğü kapsamında takdir marjı doktrini değerlendirirken, ifade özgürlüğünün demokratik toplumlardaki yeri ve önemi gereği, müdahalenin demokratik toplumda gerekli olup olmadığını dikkatle incelemektedir. Bu kapsamda, Türkiye'de ifade özgürlüğünün durumunun anlaşılması için, ulusal makamların mahkeme tarafından kendilerine tanınan takdir marjını nasıl yorumladığının örnek kararlar ışığında açıklanması önem arz etmektedir., The margin of appreciation doctrine was established by the case law of the European Court of Human Rights, which is the control mechanism for the international protection of human rights. With the margin of appreciation doctrine, the States parties were considered to be in a position to make a more accurate assessment of the courts within their sovereignty area, and thus a space was left to the parties by the court for interventions on fundamental rights and freedoms. While the Court assesses the margin of appreciation doctrine in the context of freedom of expression, it carefully examines whether the freedom of expression is required in democratic societies and the need for intervention in a democratic society. In this context, to understand the situation of freedom of expression in Turkey, example of how to interpret the margin of appreciation afforded to them by the court decisions of the national authorities is important in light of the disclosure.

AİHS'in 8. maddesinde güvence altına alınan `aile hayatı` kavramı şüphesiz ki bu hakkın uygulanabilirliğini de gerektirmektedir. Bununla birlikte AİHS'de `aile hayatı`nın tanımı bulunmamaktadır. Ancak bu kavram, AİHS'in hazırlandığından beri sosyal ve yasal değişiklikler göz önünde bulundurularak hızlı bir evrim yaşamıştır ve halen de bu şekilde gelişmeye devam etmektedir. Bu itibarla çalışmamızın başlıca amacı ise, doktrinde çoğu kez özel hayata saygı hakkı başlığı altında değinilmekle yetinilen aile hayatına saygı hakkının AİHS'nin 8. maddesi çerçevesinde ele alınışını belirlemektir. The concept of `family life` guaranteed in Article 8 of the ECHR undoubtedly requires the applicability of this right. However, there is no definition of `family life` in the ECHR. However, this concept has undergone rapid evolution and continues to evolve in such a way, taking into account social and legal changes since the ECHR has been established. In this respect, the main purpose of our work is to determine the right to respect for the family life, which is often discussed in the doctrine under the heading of the right to privacy, in the context of Article 8 of the ECHR. 119

Bu çalışmada, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Eki Protokollerde güvence altına alınan temel hak ve özgürlüklerin yabancılık unsuru içeren, dolayısıyla milletlerarası özel hukukun kapsamına giren meselelerde ne tür mevcut ve muhtemel etkilere sahip olduğu ele alınmaktadır. Bu kapsamda, öncelikle Sözleşmede düzenlenen hakların niteliği ile âkit devletlerin bu konudaki yükümlülükleri ışığında AİHS'nin milletlerarası özel hukukun ilişkin meselelere uygulanabilir olup olmadığı incelenmiştir. Sözleşmede güvence altına alınan ve milletlerarası özel hukuk menşeli uyuşmazlıklara tatbiki kabil hakların yabancı hukukun tespitine, tatbikine ve temin edilmesine olan etkileri analiz edilmiştir. Ardından, başta AİHS m.6/1'in taraf devlet mahkemelerinin milletlerarası yetkisine ve milletlerarası nitelikli bazı yargılama kurallarına olan etkisi ele alınarak, taraf devletlerin bu tür uyuşmazlıklar bakımından da bireylerin Sözleşmesel haklarına riayet etme, koruma ve yerine getirme yükümlülüğü olduğu tespit edilmiştir. Son olarak, taraf devletlerin milletlerarası özel hukuk rejimlerinin bir parçasını teşkil eden yabancı mahkeme kararlarının tanınması ve tenfizine ilişkin kuralların uygulanması ile taraf devletlerin Sözleşmesel yükümlülükleri arasındaki ilişki ele alınmıştır. Böylece, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin (AİHM) ve taraf devlet mahkemelerinin konuya ilişkin içtihatları ile doktrindeki görüşler incelenerek, AİHS ile milletlerarası özel hukukun çeşitli alanları arasındaki ilişkiye dair prensipler belirlenmeye çalışılmıştır. This study analyzes the existing and possible impacts of the rights guaranteed in European Convention on Human Rights (ECHR) and its additional protocols on cases which have foreign elements and thus fall under the scope of private international law. In this context, fisrtly it was examnied whether the ECHR is applicable to the issues which are related to private international law in the light of the nature of the rights contained in the ECHR and the obligations of the Contracting States regarding these rights. Secondly, the effect of rights contained in the ECHR applicable to the disputes arising from private international law cases on determination and ascertainment of foreign law and application of foreign law was analyzed. Then, the effects of Art 6(1) of the ECHR on international jurisdiction of national courts of Contracting States and some procedural rules which was applicable to private international law cases was examined and it was established that the Contracting States are under the obligation to respect, protect and fulfill the Conventional rights of individuals when implementing these rules on such cases. Finally, the relationship between the application of the rules on recognition and enforcement of foreign judgments which constitutes a part of private international law regimes of Contracting States and the Conventional obligations of Contracting States was discussed. Thus, by analyzing the case law of the European Court of Human Rights (EctHR) and the national courts of Contracting States and opinions which is asserted in the doctrine, a number of principles was put forward concerning the relationship between the ECHR and these areas of private international law. 1003

Bu tez çalışmasının konusu, kişi özgürlüğü ve güvenliği hakkının ve tutuklama kavramının Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 5. Maddesinde ve Türk ceza muhakemesi hukukunda işleniş biçimi ile Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Anayasa Mahkemesi tarafından ne şekilde değerlendirildiği ve yorumlandığıdır. Kişi özgürlük ve güvenlik hakkının kişilerin sahip olması gereken en temel hak olması nedeniyle, bu hakka getirilecek kısıtlamaların sınırlı olması gerekir. Bu anlamda uluslararası sözleşmeler, özellikle Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarının iç hukukta uygulanması konusu önem taşımaktadır. Çalışmamızda Türk hukukunda tutuklama kavramı ile birlikte uygulamada karşılaşılan sorunlar da incelenmiştir.İlk bölümde; kişi özgürlüğü ve güvenliği hakkının tanımı, tarihçesi ve gerek diğer ülkelerde gerekse Türk Hukukundaki gelişimini incelenmiştir. İkinci bölümde; kişi özgürlüğü ve güvenliği hakkının Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesindeki düzenlenişi, bu hakkın kısıtlanma hallerini ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi karar örneklerini incelenmiştir. Üçüncü bölümde; Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru yolu incelenmiştir. Dördüncü ve son bölümde; koruma tedbiri olarak Türk Hukukunda tutuklama ve adli kontrol kurumu incelenmiştir. The subject of this thesis is, how the right to liberty and security on person, and the arrest notion of European Convention on Human Rights Article 5 of the Turkish law on criminal procedure are evaluated, and how the European Court of Human Rights and the Constitutional Court interpreted this right..As the right to liberty and security of person is the most fundamental right of the person must have, it must be less restrictions should be brought on this right. In this sense, international conventions, especially European Convention on Human Rights and the European Court of Human Rights have vital importance on the implementation of the decisions subject to domestic law. In our study, the problems encountered in practice with the concept of arrests in Turkish law are examined.In the first part; the definition of the right to liberty and security of person, its history and aspect in other countries as well as its development of the Turkish Law are explained. In the second part; configuration of individual freedom and security right in European Convention on Human Rights, the restriction cases, and the decisions were given by the European Court of Human Rights. In the third part; individual applications to the Constitutional Court has examined diversely. In the fourth and final section; arrest as a precautionary measure in Turkish Law and judicial control decision were examined. 109

Hukuk devletinin bir gereği olan adil yargılanma hakkı, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin Türkiye tarafından 1954 yılında onaylanması ile iç hukuk sistemimize girmiştir.AİHS 6. maddesinde düzenlenen adil yargılanma hakkı, tarafsız bağımsız bir mahkeme tarafından aleni, hakkaniyete uygun, makul sürede yargılanmayı içeren bir haktır. Madde metninde her ne kadar medeni ve cezai yönü ile düzenlenmiş ise de içtihatlar yolu ile idari uyuşmazlıklarda da yer almaktadır. Sözleşmenin ihlali niteliği taşıyan 6. maddeye aykırı yargılamaların büyük bir bölümü makul sürede yargılamanın ihlali ile ilgilidir. Makul süre, idareye başvuru ile başlayan, yargılamanın son aşaması ve kararın icrasına kadar geçen zaman aralığında dikkate alınması gereken; başvurucular için bir yargılanma hakkı, mahkeme için yargılama yükümlülüğüdür.`Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS) 6. madde Kapsamında İdari Yargıda Makul Süre'' isimli bu tez çalışmasında makul süre şartının idari yargı alanındaki yeri AİHM kararları, İdari Yargılama Usul Yasası ve diğer yasa değişiklikleri dikkate alınarak ortaya koyulmaya çalışılmıştır. Çalışma iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümünde Adil Yargılanma Hakkı ve unsurları ele alınmış, ihlal kararlarından örnekler verilmiştir. Çalışmanın ikinci bölümünde ise genel dava açma süreleri iptal ve tam yargı davası yönünden incelenmiş, süreler Danıştay kararlarının makul süre şartına uygunluğu bakımından ele alınmıştır. Makul süre şartını sağlamaya yönelik yapılan kanun reformları, mahkeme teşkilatlanmaları ve makul sürede yargılamaya yardımcı alternatif uyuşmazlık çözüm mekanizmaları ve ombudsmanlık üzerinde durulmuştur.Anahtar Sözcükler: Avrupa insan hakları sözleşmesi, Avrupa insan hakları mahkemesi, Adil yargılanma hakkı, İdari yargıda makul süre. The right to a fair trial, which is a requirement of the rule of law is became in domestic law by signing European Convention On Human Rights in 1950 and became effective in 1952.The right to a fair trial which is regulated in European Convention On Human Rights, involves being tried in public, equitable, in reasonable time by unbiased and independent court. Although the right is regulated in civil code and criminal code in the text of the article, it enters in administrative dispute by legal precendents. The large part of the trials against the state 6 as violation of the convention, are about violation of judging in reasonable time. Reasonable time needs to be consider as a time period which begins with application to administration, final phase of a trial and enforcement of judgement; a right for an individual, a trial obligation for a court.İn this thesis named `Reasonable time in administrative justice within European Convention On Human Rihts Article 6'', reasonable time stipulation is put down by considering its place of administrative law, European Convention On Human Rights decisions, code of administrative procedure and other law amendments. Study consists of two parts. In the first part, the right to a fair trial and its elements are discussed and exemplified by violation decisions. In the second part, general time to file a lawsuit is examined as suit of nullity and full remedt action. Periods discussed by council of state decisions which are suitable for reasonable time stipulation. Law reforms, court organizations and alternative dispute resolation methots are emphasised which provide reasonable time stipulation.Key Words: European convention on human rights, European court of human rights, Right to due process, Reasonable time in administrative justice. 138

İnsan haklarını düzenleyen ulusal/uluslararası metinlerde genel yaklaşım önce hakkın norm alanını belirlemek ve sonra da bu alanın sınırlarını çizmektir. Hakların sınırlanması anayasalarda ve uluslararası belgelerde çoğunlukla aynı ölçütler kullanılarak yapılmaktadır. Hakların norm alanını düzenleyen hükümler kısa ve özdür. Ancak, haklara getirilen sınırlamalar oldukça ayrıntılı ve karışıktır. Demokratik toplum düzeninin gerekleri, bu sınırlama sistemi içinde yer alan bir kavramdır ve sınırlamaların sınırı olarak kabul edilen ölçütlerden biridir. Bu ölçüt, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 8 ila 11.maddelerinde düzenlenen haklar için kullanılmaktadır. Bu haklar, bireyin özel yaşamını, aile yaşamını, konutunu, haberleşmesini, din ve vicdan hürriyetini, ifade hürriyetini ve diğer insanlarla bir araya gelmesini sağlayacak toplanma hürriyetini kısaca tüm hayatını şekillendirecek konuları kapsamaktadır. Sözleşme 'de sadece bu haklar açısından demokratik toplum düzeni vurgusu yapılması ve bunun gereklerinin olduğunun belirtilmesi, anayasal niteliği kabul edilen bir metnin hedeflediği ya da oluşturmaya çalıştığı bir 'toplum' ve 'düzen' olduğu izlenimi uyandırmaktadır. Sözleşmenin bağıtlandığı dönemde var olan 'demokratik toplum', ve 'düzen' irdelenmeden hedeflenen toplum ve düzeni anlamak kolay olmayacaktır. Üzerinden yarım asırdan fazla bir zaman geçen Sözleşme'nin yaşanabilir, uygulanabilir kılınmasında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin içtihatları etkili olmuştur. Demokratik toplum düzeninin gereklerini her somut olaya uygulanabilir kılmak, Mahkemenin, Sözleşmenin amacını gerçekleştirmede oynadığı role işaret eder. Uluslararası sözleşmelerde yer alan bu ölçüt, anayasalarda da benzer şekilde yer almıştır. 1982 Anayasasında demokratik toplum düzeninin gerekleri ölçütü yer almış ve Anayasa Mahkemesi de bazı kararlarında kullanmıştır. Bireysel başvuru yolunun kullanılmaya başlanmasıyla, Anayasa Mahkemesi, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin kararlarına doğrudan gönderme yaparak bu ölçüte kararlarında yer vermiştir. Demokratik toplum düzeninin gerekleri kavramını daha iyi anlayabilmek için 'demokrasi', 'demokratikleşme' ve 'demokratikleştirme' kavramlarının siyasal/politik alanda nasıl kullanıldığını ve anlamlandırıldığını da tartışmak gerekmektedir., The general approach in the texts of national and International Human rights regulations is to determine the scope and limitations of the norm. The limitations of the rights in constitutions and international documents are made with almost the use of same benchmarks. The provisions that regulate the scope of the norm itself is short and in substance. However, the limitations of the right are complicated and regulated in details. The necessity in a democratic society criterion is one of the benchmarks of the limitations and accepted as the boundary of the limitations to the rights. This criterion is used for the limitation of the rights that are regulated in Articles 8 to 11 of the European Convention on Human Rights. These rights are the ones that almost contains subjects related to rights which shapes all the life of the individuals such as private and family life, home and communication of the individual,freedom of religion and consciousness, freedom of expresssion and freedom of association that provides individual with opportunity to come together with fellow human beings. Emphasising and the requirement of democratic necessity clause just for these rights shows that this text, which has a constitutional characteristic, does aim to construct a 'society' and 'order'. It will not be easy to understand the aimed society and order without existed 'democratic society' and 'order' at the time of the draft of the Convention. The case law of the European Court of Human Rights have been effective on making the Convention applicable and alive which almost half century elapsed from the drafting the Convention. Therefore, applying the democratic society requirement benchmark to each concrete individual case signs the role of Court in realising the goal of the Convention. The benchmark that existed in the Convention take place also in Constitutions in some ways. The necessity of democratic society benchmark exist in 1982 Constitution and is used in the decisions of the Constitutional Court. With introduction of the individual application to Constitutional Court in Turkish Legal Order , Turkish Constitutional Court use this benchmark in its decisions with references to Europan Court of Human Rights case law. To understand the necessity of democratic society concept beter 'democracy' 'democracization' and 'getting democracization' concepts should be discussed whether how these concepts is used political arena.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin hemen hemen her kararında belirtildiği üzere, temel hak ve özgürlüklerin korunması için devletlerin bu hak ve özgürlüklere dokunmama şeklinde negatif yükümlülükleri bulunmaktadır. Bunun yanında, devletlerin bu hak ve özgürlüklerin etkin bir şekilde korunmasını sağlayacak pozitif yükümlülükleri de vardır. Pozitif yükümlülükler Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nde doğrudan düzenlenmese de Mahkeme, bu yükümlülükleri Sözleşme'nin başlangıç metni, 1. maddesi, 13. maddesi ile temel hak ve özgürlükleri düzenleyen maddelerden türetmektedir. Mahkeme, yapılan başvurularda, taraf devletlerin pozitif yükümlülüklerine ilişkin değerlendirmeler yapmakta; ancak bu yükümlülüğü kesin olarak tanımlamaktan kaçmaktadır. Pozitif yükümlülük kavramının içinin bu şekilde kesin olarak doldurulmaması oldukça doğaldır; çünkü bu şekilde kesin bir tanımlama ile pozitif yükümlülüklerin günün gereklerine göre genişletilmesinin ya da değiştirilmesinin engelleneceği kabul edilmektedir.Yaşama hakkı, Sözleşme'ye hâkim temel ilkelerin düzenlendiği yerde öngörülmüş olup, niteliği gereği en temel ve diğer temel hak ve özgürlüklerin gerçekleştirilmesi için ön koşul niteliğinde bir haktır. Dolayısıyla, doktrinde Sözleşme'de yer alan diğer temel hak ve özgürlükler açısından etkili bir genel hukuk ilkesi olarak da kabul edilmektedir. Yaşama hakkının bu denli önemli olması nedeniyle Mahkeme, bu hakka ilişkin yapılan başvuruları büyük bir titizlikle incelemektedir.Mahkeme, yaşama hakkı ile ilgili pozitif yükümlülükleri Sözleşme'nin yaşama hakkını düzenleyen 2. maddesinin ilk paragrafındaki `Herkesin yaşama hakkı yasayla korunur` hükmünden türetmektedir. Bu hüküm ile devlet, bireylerin yaşamını koruma yükümlülüğü altına girmektedir. Bu bağlamda Mahkeme, yaşama hakkının nasıl korunması gerektiğine ilişkin genel bir formül vermemekte, belirdiği ilkeleri her bir olay için ayrı ayrı değerlendirmektedir. Bu durum ise yaşama hakkına ilişkin pozitif yükümlülüklerin kapsamını gün geçtikçe genişletmekte ve günün koşullarına uygun olarak yeni yükümlülükler öngörülmesine imkân vermektedir. As it has been stated in almost every decision of European Court of Human Rights, for the protection of the fundamental rights and freedoms, there are negative obligations for states not to interfere with these fundamental rights and freedoms. Besides, states are also under the positive obligations to ensure the efficient protection of such rights and freedoms. Even though these positive obligations are not stipulated directly under the European Convention on Human Rights, the Court derives these obligations from the Convention's preamble, Article 1 and Article 13, as well as the articles regarding the fundamental rights and freedoms. While examining the applications that are made, the Court has been making evaluations with regard to the positive obligations of states, however refraining from providing a precise definition of this obligation. It is quite natural that the core of the concept of positive obligation is not filled in such precise way, as it has been accepted that such precise definition prevents the expansion or amendment of the positive obligations according the necessities of the time. Right to life has been stipulated under the section where the basic principles prevailing the Convention have been arranged and due to its characteristic, it is a right that is the most fundamental and that is a prerequisite for the realization of other fundamental rights and freedoms. Hence, in the doctrine, it has been accepted as a general principle of law that is effective with regard to other fundamental rights and freedoms stipulated under the Convention. Due to the high significance of the right to life, the Court examines the applications regarding this right very meticulously.The Court has derived the positive obligations regarding the right to life from the provision `Everyone's right to life shall be protected by law` in the first paragraph of Article 2 stipulating right to life. Due to this provision, the state is under the obligation to protect the individuals' right to life. In this sense, the Court does not provide a general formula on how to protect the right to life, instead, it evaluates the principles that it has established separately for each case. This gradually extends the scope of the positive obligations regarding right to life and allows the stipulation of new obligations in accordance with conditions of the day. 318

Bu tez, ilk kez Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarında kullanılmış olan ve günümüzde de Mahkemenin yargılamasında sıklıkla başvurulan takdir marjı doktrinini açıklamayı amaçlamaktadır. Bu doktrin uluslararası insan hakları hukukunda, ulusal makamların ahlaki ve kültürel özelliklerin değerlendirilmesinde ilke olarak, uluslararası yargıçlardan daha iyi bir konumda olduğu anlayışına dayanmaktadır. Çünkü taraf devletlerin iç hukukunda bu konulara ilişkin bir Avrupa mutabakatına ulaşmak mümkün değildir. Ayrıca takdir marjı, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin ikincil bir koruma sistemi öngörmesi ile de yakından ilişkilidir. Bu bağlamda, ikincillik ilkesi ve takdir marjı Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 15 Nolu Ek Protokolü ile Sözleşme'nin başlangıç metnine eklenecektir. Bu kapsamda mevcut çalışma özellikle takdir marjının Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi yargılamasındaki kökeni, anlamı, işlev ve gerekçeleri ile Sözleşme'de yer alan hakların sınırlanmasında nasıl bir rol oynadığı konusuna odaklanmaktadır. The purpose of this thesis is to explain the doctrine of the margin of appreciation, which was used for the first time in the judgments of the European Court of Human Rights and which has frequently been referred today in the trial of the Court. In international human rights law, this doctrine is based on the understanding that national authorities are in principle in a better position than international judges on the assessment of moral and cultural characteristics. Because, it is not possible to reach a uniform European consensus on these issues in the domestic law of the various Contracting States.In addition, the margin of appreciation is closely related to the presumption of a subsidiarity protection system of the European Convention on Human Rights. In this regard, it is also argued that the margin of appreciation is the means of providing the principle of subsidiarity. In this context, the principle of subsidiarity and the margin of appreciation shall be added to the preamble to the above-mentioned Convention by Protocol No.15 amending the Convention. In this regard, the research particularly focuses on the origin, meaning, functions, justifications and the role of the margin of appreciation in the judgment of the European Court of Human Rights. 380

İnsanın onurlu bir yaşam sürebilmesi için maddi ve manevi varlığının korunması ve geliştirilmesi hakkı büyük önem taşımaktadır. Anayasada yer alan hak ve özgürlüklerin kullanılabilmesi için maddi ve manevi varlığının korunması gerekmektedir. İnsanın doğumundan ölümüne değin yaşamını sürdürürken birtakım temel hak ve özgürlükleri kullanması ve davranışlarda bulunması da, Anayasada yer almayan isimsiz özgürlükler de esasında kişinin maddi ve manevi varlığının korunmasına ve geliştirilmesi hakkının kapsamına girer.Maddi ve manevi varlığın korunması ve geliştirilmesi hakkı, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin (AİHS) özel hayata saygı hakkını düzenleyen 8. maddesindeki hukuksal çıkarlara karşılık gelmektedir. Maddi ve manevi varlığı koruma ve geliştirme hakkı bireysel başvuru kapsamında Anayasa ve AİHS'in ortak koruma alanında yer alan çerçeve bir haktır.Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi içtihatları, Türk Anayasa hukukunda maddi ve manevi varlığın korunması ve geliştirilmesi hakkının koruma alanı ve hukuki niteliğine yön vermektedir. Çalışmamızda Anayasa Mahkemesinin (AYM) maddi ve manevi varlığın korunması ve geliştirilmesi hakkı ile ilgili verdiği bireysel başvuru ve iptal davası ve itiraz üzerine verilen kararlar incelenmiştir. Maddi ve manevi varlığın korunması ve geliştirilmesi hakkının, AYM kararları ile her somut uyuşmazlıkta anlamı ve kapsamının ortaya konulduğu ve sınırlarının çizildiği görülmektedir.Anahtar Kelimeler: Kişinin Maddi ve Manevi Varlığı, Maddi ve Manevi Varlığın Korunması ve Geliştirilmesi Hakkı, İnsan Onuru, Temel Hak ve Hürriyetler, İnsan Hakları, Bireysel Başvuru, Evli Kadının Soyadı, İşkence Yasağı, Özel Hayata Saygı Hakkı. The right of people to protect and develop their material and spiritual existence is crucial for the survival of a dignified life. In order to use the rights and freedoms contained in the Constitution, it is necessary to protect the material and moral existence. The use of certain fundamental rights and freedoms in the course of life from the birth to the death of man is also included in the scope of the protection and development of the material and spiritual existence of the person on the basis of the anonymous freedoms not included in the Constitution.The right to protection and development of material and spiritual existence corresponds to the legal interests of Article 8 of the European Convention on Human Rights (ECHR), which regulates the right to privacy. The right to protection and development of material and spiritual property is a fundamental right in the joint protection of the Constitution and the ECHR under the individual application.The case law of the European Court of Human Rights directs the protection and legal nature of the protection and development of material and spiritual existence in Turkish Constitutional law. In our work, the individual application for the protection and development of the material and spiritual existence of the Turkish Constitutional Court and the decisions on cancellation and appeal were examined. It is seen that the meaning and scope of the protection and development of the material and spiritual existence in every concrete dispute with the decisions of the Turkish Constitutional Court are laid out and their boundaries are drawn. 224

Yaşama hakkı, her insanın doğuştan sahip olduğu doğal bir hak niteliğindedir. Bu çalışma kapsamında yaşama hakkı konusu hukuki boyutuyla ele alınmış ve Türkiye'de yaşama hakkına ilişkin olarak gerçekleştirilen yasal düzenlemelerden bahsedilerek, Türkiye'de yaşama hakkı konusu değerlendirilmiştir.Çalışma çerçevesinde öncelikle yaşama hakkının tanımı ve kapsamı, istisnaları, temel nitelikleri, dini, felsefi ve hukuki temellerinden bahsedilmiştir. Ardından yaşama hakkının korunmasına ilişkin olarak devletlerin negatif ve pozitif yükümlülükleri ile yaşama hakkına ilişkin tartışmalı alanlar AİHS çerçevesinde incelenmiştir. The right to life is a natural right for everyone endowed with. Within the scope of this study, the topic of right to life was investigated with its legal dimension and the topic was evaluated in terms of Turkey case through mentioning about legal acts on the right to life conducted in Turkey. In context to the study, first of all the definition, scope, exceptions, main features, religious, philosophic and legal basis of the right to life were explained. Then, the negative and positive obligations of the states about preserving the right to life, and controversial fields in the right to life were expressed. 160

Demokratik hukuk devletlerinde, ciddi haksızlıklara karşı kamuoyunda bir tepki şeklinde hayat bulan ve ancak yasal yollar sona erdikten sonra söz konusu olabilen yasa dışı ve fakat meşru bir eylem olan sivil itaatsizlik; şiddetsiz bir eylemi amaçlayarak toplum vicdanını etkilemek için kamuoyu önünde gerçekleştirilen sivil bir harekettir. İnsan haklarının kamu otoritesi tarafından ihlal edilmesine karşı etkin ve önemli bir itiraz şekli olan sivil itaatsizlik ile bireyin; dini inanç, ahlaki değer, politik/felsefi düşünce veya gerekçelerle zorunlu askeri hizmet ve eğitimi reddetmesi olarak açıklanan vicdani red; yapılış şekli, saik, kapsam, amaç bakımından farklılık arz etmesine karşın kesiştikleri noktalar bulunmaktadır. Nitekim zorunlu askerliğin reddi bazı durumlarda salt bireyin içselleştirdiği bir tutum iken Türkiye'de genellikle politik bir sorgulamadır.Günümüzde, başta ABD ve Avrupa ülkeleri olmak üzere birçok ülkede, vicdani red bir insan hakkı olarak tanınmaktadır. Bu bağlamda, İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi'nin ve Medeni ve Siyasal Haklar Uluslararası Sözleşmesi'nin 18'inci maddelerinde ayrıca Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 9'uncu maddesinde yer alan `düşünce, vicdan ve din özgürlüğü` çerçevesinde ele alınarak koruma kapsamında düzenlenmiştir. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin Bayatyan/Ermenistan kararı ile değiştirdiği yerleşik içtihadına göre vicdani red; artık inanç özgürlüğü çerçevesinde değerlendirilerek, askeri hizmetle bağdaşmayan savaş karşıtı inanç mensuplarına, zorunlu askerlik yerine sivil bir hizmet imkânı sağlamaktadır. Dolayısıyla, Türkiye'nin vicdani red talepleri karşısında hukuki düzenleme yapması kaçınılmaz bir durum haline gelmiştir. Kuşkusuz Türkiye'nin kendine özgü tarihi/kültürel, sosyal/ekonomik şartları, jeopolitik/jeostratejik konumu değerlendirilerek kapsayıcı bir düzenleme yapması beklenmektedir.Anahtar Kelimeler: Sivil itaatsizlik, yasa dışı, siyasi iktidar, demokratik devlet, vicdani red, AİHS, AİHM, zorunlu askerlik, sivil hizmet, ordu. Cicil disobedience is an illegal but at the same time is a legitimate activity performed in public that aims nonviolent means against serious injustises which occurs in democratic constitutional states as last resort after all the legal means exhausted. Conscientious objection is explained through civil disobedience which is important and efficient objection against the violation of human rights exercised by public authorities, and in this way, Individuals through religious, moral, political/philosophical thoughts or reaons refuse to bear arms or participate in military service. Despite conscientious objection differs from civil disobedience in terms of the conduct, motives, context and objetive it has some common points with the civil disobedience. Thus, objection of compulsory military service in some cases while individuals' only interlazing/personal attitude, it is usually a political examination/ issue in Turkey.Nowadays, notably in the US and European countries and in many countries conscientious objection is recognized as a human right. In this context, conscientious objection taken up and and regalued in the scope of protection in the context of `opinion, conscience, and freedom of religion` based on the Universal human rights declaration and in the context of 18th Article of the International Covenant on Civil and Political Rights, and also in the 9th Article of the European Convention on Human Rights `.Conscientous objection is now evaluated in the context of freedom of religion, with the changed decision of European Court of Human Rights for Bayatyan/ Armenia according to its settled case-law. This decision gives opprtunity to people who have anti-war beliefs to do non-military civil service rather than conscription for military service. Therefore, It has become inevitable for Turkey to make a legal arrangement towards the conscientious objection requests. Undoubtedly, for this issue Turkey is expected to make a comprehensive and inclusivist regulation through evaluating Her unique historical/cultural, socio-economic conditions, geo-politic/geo-strategic position.Keywords: Civil disobedience, illegal, political power, democratic government, conscientious objection, European Convention on Human Rights, European Court of Human Rights, compulsory military service, civil service, military. 434

İşbu çalışma, 1969 tarihli Viyana Andlaşmalar Hukuku Sözleşmesi'nin 19. maddesinin (c) fıkrasında düzenlenen, bir çekincenin ileri sürülebilmesi için temel kıstas olan `hedef ve amaçla bağdaşma` ölçütünü, uluslararası insan hakları sözleşmelerine koyulan çekinceler bakımından ele almaktadır. Çekinceler rejimi, andlaşmalar hukukunun en teknik ve karmaşık alanlarından birini oluşturmakta, bir çekincenin izin verilebilirliğini ölçen `hedef ve amaç testi` ise, bu alanın en çok tartışma uyandıran öğesini meydana getirmektedir. Bu tartışma, özellikle, uluslararası insan hakları sözleşmelerine koyulan birtakım şüpheli çekinceler temelinde alevlenmektedir. 1969 tarihli Viyana Andlaşmalar Hukuku Sözleşmesi'nin, ne hedef ve amaçla bağdaşırlığı bir çekince koyulmadan önce tespit eden ve ilgili çekincenin koyulmasını engelleyen ante hoc bir mekanizma öngörmüş, ne de bir `hedef ve amaç testi` ortaya koymuş olması, bu hususta bir boşluğa işaret etmektedir. Çalışma, uluslararası insan hakları sözleşmelerine koyulan çekinceler bakımından bir test ortaya koyarak bu boşluğun doldurulmasına katkı sunmayı amaçlamaktadır. Ayrıca bu testi, Türkiye'nin temel insan hakları sözleşmelerine koyduğu ve kimisi hedef ve amaçla bağdaşmazlık bağlamında Devlet itirazına ve insan hakları sözleşme organı görüş ve tavsiyelerine konu olan çekincelerine uygulayarak somutlaştırmaktadır.Anahtar Sözcükler: Çekince, 1969 tarihli Viyana Andlaşmalar Hukuku Sözleşmesi madde 19(c), hedef ve amaçla bağdaşma, izin verilebilirlik, uluslararası insan hakları sözleşmeleri, uluslararası insan hakları sözleşme organları, Türkiye'nin çekinceleri This dissertation elaborates on the criteria required for formulating a reservation, namely the `object and purpose compatibility` criteria stipulated under article 19(c) of the 1969 Vienna Convention on the Law of Treaties, within the context of reservations made to international human rights conventions. Reservations regime is one of the most technical and complex fields of treaty law, and `the object and purpose test`, evaluating the permissibility of a reservation, constitutes the most controversial element of this regime. The debate on the permissibility of reservations is concentrated around the reservations made to human rights conventions, in particular. The fact that the 1969 Vienna Convention on the Law of Treaties neither envisages an ante hoc mechanism to decide on the permissibility of a reservation, nor puts forward an `object and purpose test`, denotes a gap within the reservations regime. The dissertation aims to contribute to the filling of this gap by configuring a systematized object and purpose test. It also applies such test to Turkey's reservations to the core human rights conventions, some of which were challenged via State objections and human rights treaty body reviews on the basis of object and purpose compatibility.Keywords: Reservation, article 19(c) of the 1969 Vienna Convention on the Law ofTreaties, object and purpose compatibility, permissibility, international human rights conventions, human rights treaty bodies, Turkey's reservations. 457

Uluslararası mülteci hukuku, 1951 Tarihli Mültecilerin Statülerine İlişkin Sözleşme temelinde inşa edilmiştir. Mülteci durumundaki bireylerin bu statülerinin resmîleşmesi, 1951 Sözleşmesi bağlamında gerçekleşmektedir. Resmen mülteci statüsünü kazanan bireyler ise, 1951 Sözleşmesi'nde düzenlenen temel hak ve özgürlüklere sahip olmaktadır. Bu hak ve özgürlükler içerisinde, bireyin hayatının ya da özgürlüğünün tehlike altında olacağı ülkelere gönderilmesini yasaklayan geri göndermeme ilkesi ön plana çıkmaktadır.1951 Sözleşmesi, çeşitli etkenler nedeni ile günümüzde tüm mültecileri koruma altına alamamakta ve güncel sorunların çözülebilmesinde yetersiz kalmaktadır. Resmî mülteci statüsü kazanamayan bireylerin başta geri göndermeme ilkesi olmak üzere, evrensel insan hakları bağlamında korunabilmeleri ise, tamamlayıcı koruma mekanizmaları ile mümkün olmaktadır. Tamamlayıcı koruma mekanizmaları içinde bölgesel nitelikte insan hakları mekanizması olan İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi, geliştirmiş olduğu koruma sistemi ve Türkiye'nin de taraf olması gibi nedenlerle ön plana çıkmaktadır.Tamamlayıcı koruma mekanizması olarak İHAS sisteminin, 1951 Sözleşmesi'ne göre resmen mülteci sayılamayan bireylerin geri göndermeme ilkesi bakımından korunmalarındaki etkisi, çalışmada ayrıntılı olarak ele alınmıştır. International Refugee Law has been built on the 1951 Convention on Relating to the Status of Refugees. Individuals' status as refugees, are officialized in the context of 1951 Convention. Official refugees (de jure refugees) have the fundamental rights and freedoms in 1951 Convention. Non-refoulement principle, wihch prohibits expelling or returning of a refugee to the frontiers of territories where his life or freedom would be threatened, comes into prominence from all other fundamental rights and freedoms in the 1951 Convention.1951 Convention cannot protect all the refugees and remains incapable to solve current problems due to various factors. It is possible to protect the refugees, who cannot achieve the official refugee status, in the context of universal human rights, in particular the principle of non-refoulement, by way of complementary protection mechanism. European Convention on Human Rights (ECHR), which is a regional human rights mechanism, comes into prominence within the framework of complementary protection mechanisms by the factors like its developed protection mechanisms and being party to Convention of Turkey.It was examined in detail that the effects ECHR System as the complementary protection mechanism, on protecting individuals who failed to achieve official refugee status according to 1951 Convention, in the context of non-refoulement principle. 158

Çalışmamızın konusu tıbbi müdahaleler karşısında insan haklarının korunmasıdır. Bu çalışma ile bir tıbbi müdahale yapılırken insan haklarının hiç zarar görmemesi yahut minimum düzeyde zarar görmesini sağlamak amaçlanır. Çalışmamızın ilk bölümünde tıbbi müdahalenin ne olduğu ve hukuka uygun bir müdahalenin şartları kapsamlı bir şekilde incelenmiştir. Takip eden bölümlerde ise her bir tıbbi müdahale örneği tek tek ele alınmıştır. Çalışmamızda incelenen tıbbi müdahalelerin çok yönlü olması sebebiyle kavram, tarihsel gelişim, örnek tıbbi müdahalenin türleri, müdahalenin insan hakları açısından değerlendirilmesi ve nihayet genel bir değerlendirme ile her bir başlık sona erdirilmiştir. İncelenen tıbbi müdahalelerin çok yönlü olması ve insan hakları alanındaki her kanının tavsiyeden öteye gidememesi sebebiyle çalışmamızda kesin sonuçlara ulaşmak mümkün olmamıştır. Bu nedenle, bu çalışmada bir sonuca ulaşmaktan ziyade o sorunu farklı boyutlarıyla -bilhassa insan hakları ve insan onuru bakımından- ele almak ve anlamaya çalışmak hedeflenmiştir. The subject of our study is the protection of human rights against medical interventions. The aim of this study is never of human rights is to prevent damage or minimum damage while medical intervention. The concept of medical care in the first part of the study and the terms of an appropriate response to the law has been examined in a comprehensive manner.In the next chapters, some samples of medical intervention are discussed individually. This study examined medical intervention due to the versatile concept, historical development, religions that look of medical attention, example of the types of medical intervention, intervention evaluation in terms of human rights and finally ended up with an overall assessment of each heading level.Surveyed medical interventions to be multifaceted in the field of human rights and the recommendations of our study because all the blood it has not been possible to reach definite conclusions can not go beyond.Therefore, in this study, rather than reaching a conclusion that different aspects of the problem-especially in terms of human rights and human dignity-to address and try to understand. 128

Mülkiyet hakkı hem ulusal hem uluslararası belgelerde hak olarak gözükmektedir. Mülkiyet anayasalarda hak ve ödevler içinde yer alarak bir yurttaşlık hakkını işaret etmekte, uluslararası insan hakları belgelerinde ise temel bir hak olarak kabul edilmektedir. Bir disiplin olarak insan hakları, temel hakları korumanın önemine işaret etmektedir. Mülkiyetle ilgili eski ve yeni bütün anlayışlar, mülkiyet hakkının zaman içinde değişimine neden olmuştur. Bu değişim göz önüne alındığında, felsefi ve etik bir problem olarak karşımıza çıkan mülkiyet hakkı, temel bir hak olmaktan uzaktır. Uluslararası belgeler ve anayasalar insan haklarının felsefi ve etik bilgisiyle incelendiğinde, mülkiyetin temel insan hakları içerisinde yer almaması gerektiği sonucuna varılmıştır., The right to property has been set as a right, in both national an dinternational documents. Inconstitution sproperty has taken its place for right and obligation sand it indicate the civil right, while in international human rights documents it is accepted as a basic right. As a discipline, human rights are indicating the importance of protecting basic human rights. All old and new understandings of property have caused the change of the right to property. Taking this change into consideration, the right to property which has emerged as a philosophical and ethical problem, is for from being a fundamental right. When international documents and constitutions are examined by philosophical and ethical knowledge of human rights, it has been concluded that property should not be included in fundamental human rights.

`Türk Hukuk Sisteminde Vicdani Ret ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi – Türkiye Kararları` başlıklı çalışma, Türkiye'de uygulanan zorunlu askerlik sistemi içerisinde vicdani ret hakkının kabul edilip edilmediği, vicdani retçilere uygulanan yaptırımlar ve vicdani ret savunucuları tarafından Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne Türkiye aleyhine yapılan başvurularda verilen ihlal kararlarını incelemek üzere hazırlanmıştır.Çalışmada; vicdani reddin anlamı ve türleri ile vicdani retle ilişkili kavramlar açıklanarak Türkiye'de gelişim seyri incelenmiş ve Türk Hukuk sisteminde vicdani retçilerin karşılaştıkları cezai yaptırımların hukuki dayanakları irdelenmiştir. İkinci olarak; zorunlu askerlik kavramı üzerinde durulmuş ve zorunlu askerliğin Cumhuriyet öncesi ve sonrasında uygulanma şekli ele alınmıştır. Son olarak da; vicdani retçiler tarafından Türkiye aleyhine Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne yapılan ihlal başvurularından bazıları ele alınmıştır. Mahkeme tarafından verilen ihlal kararları incelenerek Türk hukukunda uygulanabilirliği ele alınmaya çalışılmıştır.Elde edilen verilere göre: Türk Hukuk sisteminde vicdani ret hakkı tanınmamıştır. Zorunlu askerlik sistemi içerisinde askerlik yükümlülüğünü yerine getirmek istemeyen vicdani ret savunucularına Askeri Ceza Kanunu'nda suç olarak belirtilen eylemlerinden kaynaklı cezalar verildiği görülmektedir. Vicdani ret savunucularının Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne yaptıkları başvurularda verilen ihlal kararları, Türkiye'nin vicdani ret hakkını tanımasını şart koşan kararlar olmayıp vicdani ret savunucularının maruz kaldıkları muamele sonucu ortaya çıkan ihlallere ilişkindir. Her ne kadar Türkiye'de vicdani ret talebinde bulunanların sayısının her geçen gün arttığı bilinse de, yasal düzenleme yapılabilmesi için yeterli kamuoyu baskısının oluşturulamaması ve her geçen gün artan iç ve dış tehditler nedeniyle ortaya çıkan ülkenin güvenlik ihtiyacı sonucu kısa vadede ülkemizde vicdani ret hakkına ilişkin bir düzenleme yapılamayacağı görülmektedir. Vicdani ret hakkına ilişkin yasal düzenleme yapılmasının zorunlu hale gelmesi durumunda da; Anayasal ilkeler çerçevesinde vicdani ret hakkını kullanma hakkının elde edebilecek kişilerin belirlenmesi için, ülkenin güvenlik sorunu da göz önünde bulundurularak kaleme alınacak hukuksal düzenlemeler yapılması gerektiği düşünülmektedir. This paper named `Conscientious Objection in Turkey Law System and European Court of Human Rights – Turkey Desicions`, prepared to exemine whether the right of conscientious objection within the compulsary military system applied in Turkey was accepted or not. Also, it was prepared to exemine sanctions imposed on conscientious objectors and violation decisions which were made …In this study, the meaning and types of conscientious objection and the concepts related to conscientious objections were explained and the developmental course in Turkey was examined; and also in the Turkish legal system, the legal basis of criminal sanctions that conscientious objectors face was examined. Secondly, the concept of compulsory military service was emphasized and its compulsory military service was dealth with before and after the proclamation of the Republic. Finally, some of the violation applications made by the conscientious objectors to the European Court of Human Rights against Turkey were discussed. The violation desicions given by the court were examined and the applicability of Turkish Law was tried to be discussed.According to the results obtained: The right to conscientious objection was not recognized in the Turkish Legal System. Penalties fo Military Criminal Code has given to advocates of conscientious objection who do not want to fulfill military service obligations. Violation decisions given by the European Court of Human Rights are not the decisions that require Turkey to recognize the right to conscientious objection. European Court of Human Rights infringement decisions are due to treatment of conscientious objectiors. Altough number of conscientious objectiors are increasing day by day in Turkey, there has not been enough public pressure for legal regulation. Because of inside and outside thereads, the need for security is increasing day by day in our country. Fort his reason it is not possible to arrange conscientious objection in the short term. If the conscientious objection becomes legal, it must be legal depending on the constituon and the security problem of the country must be taken into account. 111

Silahların eşitliği ilkesi ceza muhakemesi sistematiğinde adil yargılanma hakkı kapsamında değerlendirilen bir ilkedir. Bazen kanuni düzenlemelerin eksikliği, bazen mevcut düzenlemelerin uygulamacılar tarafından benimsenmemesi, bazen de yapılan kanun değişiklikleri ya da geçici maddelerle kanunların geçici sürelerle uygulanmaması nedeniyle silahların eşitliği ilkesinin henüz özümsenmediği görülmektedir. Bu çalışma ile ceza muhakemesinde silahların eşitliği ilkesinin uygulama alanı tespit edilmeye çalışılmış ve bu doğrultuda adil yargılanma hakkı kapsamında yargılamanın tüm evrelerinde özellikle şüpheli ve sanık hakları bakımından bir değerlendirmeye yer verilmiştir. Sorunun ve ihlallerin tespiti için doktrinde yer verilen görüşlerden; Yargıtay, Anayasa Mahkemesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi içtihatlarından yararlanılmış ayrıca uygulamacılarla da görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda yapılan çalışmalar neticesinde Cumhuriyet savcılarının kamu gücünü kullanması nedeniyle, iddia makamı ile savunma makamı arasında mutlak bir eşitlikten bahsedilemeyeceği ve kanunen tanınan hak ve yetkilerin yanı sıra, taraflar arasında fiziki koşullar bakımından da bir eşitlik olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: Adil Yargılanma Hakkı, Silahların Eşitliği İlkesi, AİHM, AİHS, Şüpheli ve Sanığa Tanınan Haklar. Equality of arms principle is a principle which is evaluated within the scope of `right to a fair trial` in the criminal procedure systematics. Is has been seen that the equality of arms principle has yet to be embraced.This issuue often arises from insufficient legal regulations, existing requlations not being completely obliged by the authorities or amendments to the current law and provisional articles preventing the existing law to be applied. This study aims to determine the field of application of equality of arms principle and evaluates the principle especially from the point of suspect or accused, in all phases of judicial procedure. Interviews wiht practitioners have been made in order identify the problems and violations, as well as doctrinal research on the subject and case study on precedents of Supreme Court of Justice, Constitutional Court anf European Court of Human Rights.We have reached the conclusion that given the rights, powers and discretions granted to the prosecution and defense it is virtually impossible to speak of absolute equity between the parties. For that matter, there are no equity between them in terms of physical conditions. Key Words: Right to a fair trail, equality of arms principle, ECHR, EAHR, rights granted to the suspect and accused. 133

Arazi toplulaştırması, ekonomik olarak tarımsal faaliyette bulunmaya imkan vermeyecek biçimde parçalanmış ve bozulmuş parsellerin, modern tarımsal işletmecilik esaslarına uygun şekilde birleştirilmesi ve yeniden düzenlenmesi işlemidir. Avrupa'da yasal düzenlemelere dayalı olarak 18. yüzyıldan bu yana uygulanmakta olan arazi toplulaştırması, tarımsal işletmelerin verimliliğini artırmanın yanı sıra kırsal alanların yaşam kalitesinin yükseltilmesinde de rol oynayan bir kırsal kalkınma aracıdır. Günümüzde arazi toplulaştırması; ulaşım, sulama, drenaj, toprak ıslahı, peyzaj, rekreasyon, doğa koruma gibi faaliyetleri de kapsayan bir kırsal alan düzenlemesi olarak kabul edilmektedir. Gündem 2000 reformundan sonra Ortak Tarım Politikasından ayrı bir kırsal kalkınma politikası oluşturan Avrupa Birliği, kırsal kalkınma politikalarının temeli oluşturan tüzüklerde yer alan ve doğrudan arazi toplulaştırmasına yer verilen ya da arazi toplulaştırmasını dolaylı olarak destekleyebilecek tedbirler aracılığı ile üye devletlere ve aday ülkelere finansal destek vermektedir. Hukuksal niteliği itibariyle bir idari işlem olan ve mülkiyet hakkı ile yakından ilgili olan arazi toplulaştırması, Türk hukuk mevzuatında 3083 sayılı Sulama Alanlarında Arazi Düzenlenmesine Dair Tarım Reformu Kanunu ve 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu'nda düzenlenmiştir. Arazi toplulaştırmasının hukuka uygunluğu iptal davası yoluyla denetlenmektedir. Danıştay içtihatlarında özellikle ön koşullar yönünden `kesin ve icrai işlem` olma ve süre aşımı; idari işlemin unsurları yönünden ise şekil yönünden hukuka aykırılık halleri öne çıkmaktadır. Subjektif bir idari işlem olmasına karşın proje sahasındaki diğer malikleri de etkilemesi bakımından iptal kararlarının uygulanma şekli önem taşımaktadır. Çalışmanın birinci bölümünde arazi toplulaştırması, kırsal kalkınma boyutu ile ele alınmış; ikinci bölümünde hukuksal niteliği ve yargısal denetimine yer verilmiştir. Anahtar Kelimeler: Arazi Toplulaştırması, Kırsal Kalkınma, Avrupa Birliği Kırsal Kalkınma Politikası, Mülkiyet Hakkı, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, İdari İşlem, İptal Davası, Yargı Kararlarının Uygulanması. Land consolidation is the process of consolidating and reorganizing fragmented and distorted parcels in a way that does not allow to be carried out agricultural activities economically in accordance with modern agricultural management principles. Land consolidation which has been in place since 18th century, based on legal regulations in Europe, is a tool of rural development that not only improves the productivity of agricultural holdings but also plays a role in raising the quality of life in rural areas. Land consolidation today, is accepted as a rural land arrangement which includes activities such as transportation, irrigation, drainage, soil improvement, landscaping, recreation, nature conservation.After the Agenda 2000 reform, the European Union, which has established a separate rural development policy from the Common Agricultural Policy, provides financial support to the member states and candidate countries through measures that are included in the regulations underlying the rural development policies and that directly involve land consolidation or indirectly support land consolidation.The land consolidation, which is an administrative act due to its legal nature and which is closely related to the right to property, has been regulated in Law on Agricultural Reform for Land Arrangement in Irrigation Areas No. 3083 and Law on Soil Conservation and Land Utilization No. 5403 in Turkish law. The legality of land consolidation is supervised through action for annulment. In the case law of the Council of State, in terms of preconditions, particularly `definite and executive proceedings` and time limits on legal action; and with regard to components of administrative act, contradictions to law in terms of rules on form are prominent. Despite the fact that it is a subjective administrative act, it is important that decrees of annulment are executed in order to affect other owners in the project area. In the first part of the study, land consolidation was deal with dimension of rural development; in the second part, its legal nature and judicial supervision were handled. Keywords: Land Consolidation, Rural Development, European Union's Rural Development Policy, Right to Property, European Convention on Human Rights, Administrative Act, Action for Annulment, Execution of Decrees. 264

Bu çalışmada, Türkiye'de kadın haklarının halihazırdaki durumu Avrupa İnsan Hakları Mahkeme'sinin (AİHM) Türkiye ile ilgili kararları çerçevesinde ortaya konulmuştur. Türk hukuk sisteminde kadınların kişisel, siyasal, sosyal, kültürel, ekonomik haklarını güvence altına alan pek çok düzenleme hayata geçirilmiştir. Türkiye'nin temel insan hakları belgelerini onaylayarak, uluslararası sözleşmelere taraf olmasıyla, ulusal mevzuat uluslararası sözleşmelerle uyumlu hale getirilmiştir. Ancak AİHM'ye Türkiye aleyhine yapılan bireysel başvurular ele alındığında, Türk hukuk sisteminde kadın haklarına dair düzenlemelerin, hakların etkin kullanılmasını garanti etmediği sonucuna ulaşılmaktadır. Nitekim AİHM kararlarında Türkiye'de yasaların yetkili makamlar tarafından etkin bir biçimde uygulanmaması sıklıkla vurgulanmaktadır. Türkiye, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'ne (AİHS) taraf olarak bireylerin Sözleşme'de yer alan hak ve özgürlüklerden yararlanması hususunda pozitif yükümlülük üstlenmiştir. Ancak AİHM kararlarında Devlet'in bu yükümlülüğünü yerine getirmediği görülmektedir. Kadın haklarının hukuk sisteminde yer bulmasının, kadınların kamusal alandaki görünürlüğünün artmasında etkisi olduğu açıktır. Çalışmada Türkiye'de yasaların etkin uygulanmamasının kadınların kamusal alanda tam anlamıyla eşit temsil edilememesine neden olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Çalışmanın bir diğer bulgusu; Türkiye'de egemen olan ataerkillik ve buna bağlı olarak kurulan toplumsal cinsiyet rollerinin kadın haklarının gelişmesini engellediğidir. Türkiye'de kadın, özel alan ile özdeşleştirilirken, erkek kamusal alanla özdeşleştirilmekte, kadın erkek arasındaki biyolojik farklılıklar, toplumsal statülerinin belirlenmesinde etkili olmaktadır. Kadınların haklarını etkin kullanamamalarının bir diğer nedeni, Türkiye'de kadın haklarına ilişkin düzenlemelerin kadınları araçsallaştıran devlet politikaları sonucunda hayata geçirilmiş olmasıdır. Türkiye'de kadın haklarının geldiği noktada, kadın hareketinin kazanımlarını göz ardı etmek mümkün değildir. Ancak, kadın haklarını güvence altına alan düzenlemelerin, Avrupa Birliği (AB) müktesebatına ve uluslararası sözleşmelere uygunluk önceliğiyle gerçekleştirilmesi, yapılan düzenlemelerin toplumsal pratiklere/kurumlara yerleşmesini engellemektedir. Cinsiyet eşitliğinin toplumsal pratiklere/kurumlara yerleşmesi için, toplumsal cinsiyet eşitliğine dair farkındalık oluşturulması gerekmektedir. Aksi takdirde, kadınların özel ve kamusal alanda maruz kaldıkları eşitsizliklerin son bulması mümkün görünmemektedir.Anahtar Kelimeler: Kadın Hakları, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, Toplumsal Cinsiyet. In this study, current status of women's rights in Turkey is revealed in accordance with decisions of European Court of Human Rights (ECtHR) on Turkey. Many regulations are carried out securing women's personal, social, political, economic, cultural rights in Turkish law system. National legislation is aligned with international conventions by means of signing fundamental conventions of human rights. As considered individual applications to ECtHR from Turkey, it comes to conclusion that Turkey cannot guarantee positive obligation on having effecting rights. Indeed, it is commonly emphasized in decisions of ECtHR that laws cannot being held effectively in Turkey. Turkey, has positive obligation about individuals benefit from rights and freedoms in European Convention of Human Rights (ECHR) by signing ECHR. But it's clear that, Turkey don't carry out its positive obligations. It's obvious that laws has positive effects about women's rights. In this study, laws which are not carried out effectively in Turkey that causes representing women's equally in public space is come to conclusion. Other finding in this study is that, patriarchy dominant in Turkey and gender roles prevent improving women's rights in Turkey. Women are identified with private space, and men with public space. Additionally, in Turkey, biological differences between women and men are influential on indication of social status of them. Legislations for women in Turkey carried out as a result of government policies which instrumentalize women. It's clear that, acquisition of women's movement in Turkey cannot be ignored. However, legislations for women carried out as part of adaptation to the European Union (EU). For this reason, this legislations cannot settle social instutions/pratics. Hence, it is not possible for women to be equal in public and private space as long as patriarchy is exist and social consciousness is not built.Keywords: Women's Rights, European Court of Human Rights, European Convention of Human Rights, Gender. 175

Hak arama hürriyeti, demokratik hukuk sistemlerinin temelini oluşturur ve bunun sağlanması esas itibariyle yargı mercileri eliyle gerçekleştirilir. Hak arama hürriyeti ile, diğer tüm hak ve hürriyetlerin gerçekleşmesi ve denetimi sağlandığından hak arama hürriyeti, tüm hak ve hürriyetlerin anahtarı niteliğindedir. Hak arama hürriyeti kapsamında, yargı mercilerinde dava açma ve takipte bulunmanın; kural olarak herhangi bir sınırlamaya tabi olmaması esastır. Bununla birlikte kanun koyucu tarafından, yargılamada taraflar arasındaki menfaat dengesini sağlama veya ortaya çıkması muhtemel zararları telafi amacına yönelik olarak bu ana kurala bazı istisnalar öngörülmüştür. Teminat kurumu da bu anlamda hak arama hürriyetinin kullanımını sınırlayıcı nitelikte istisnalardan biridir. Çalışmada teminat kavramı, teminatın amacı, hukuki niteliği, teminat kurumunun hak arama hürriyeti ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi kapsamında ele alınması ve teminat gösterilecek haller ile mecburi dava arkadaşlığında teminat gösterilmesi; teminatı gerektirmeyen durumlar ile teminatın tutarı, şekli ve gösterilme zamanı; teminat gösterilmesinin sonuçları ve teminatın iadesi ile teminatın iadesi usulü konuları irdelenmiştir. Freedom to claim rights consists of basis of democratic constitutional state systems and materialization of this freedom is basically come to life by the means of court authorities. As the freedom to claim rights makes it possible the fulfilment and control of the other rights and freedoms, the freedom to claim rights is master key for all rights and freedoms. As a rule it is basis that there is no restriction on the application of filing an action before the court and the court of enforcement in terms of the freedom to claim rights. However, some exceptions are prescribed apart from the main rule by the legislator in order to provide balance of benefits between parts and compensate probable loss which will be able to occur after the court procedure. In this sense, as an institution cautio judicatum solvi (security for costs) is one of the restrictive exceptions in using of freedom to claim rights.It is tackled in this essay the concept of cautio judicatum solvi, its objective and legal character, its importance in terms of freedom to claim rights and the Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms, situations requiring security for costs, depositing of security for costs in the case of compulsory joinder of parties in civil actions, situations not requiring security for costs, and amount and quantity, form and time of security for costs, result of depositing of security for costs and the return of security for costs and form of its return. 148

Bu tez, sığınma hukuku alanındaki temel hak ve prensiplerin yorumlanmasında ve uygulanmasında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin (AİHM) aktif rolünü araştırmayı amaçlamaktadır. Araştırma, AİHM'in bu alandaki hukuki standartlara ne ölçüde katkı yaptığı sorusuna odaklanmaktadır. Sığınma hukukunun hukuki temellerini tespit etmek için öncelikle başlıca uluslararası belgelerde yer verilen temel hak ve prensipler incelenecektir. Ardından, Ortak Avrupa Sığınma Sistemi'nin (OASS) gelişimini izlemek amacıyla Avrupa Birliği'nin (AB) bu konudaki müktesebatı, arka planı ve hukuki içeriği temel alınarak analiz edilecektir. Bu analizin amacı, OASS'yi kuran ikincil mevzuatta düzenlenen hak ve prosedürlerin araştırılmasıdır. Son olarak, bu incelemelerin ışığında, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin (AİHS) ilgili maddeleri ve bu maddelerin Mahkeme'nin sığınma konusundaki davalarına uygulanması üzerinde durulacaktır. Mahkeme'nin sığınma hukukuna katkı sağlayan rolüne yönelik bulgular, içtihat hukukuna dayanılarak dört başlık (`Dublin` prosedürü, geri göndermeme ilkesi, toplu sınır dışı ve alıkoyma) altında sunulacaktır. Böylece, Mahkeme'nin AİHS'yi nasıl yorumladığı ve sığınma hukukunun temel prensiplerini nasıl geliştirdiği açıklanacaktır. Ayrıca, uluslararası hukukta, AB hukukunda ve AİHS'te düzenlenen hak ve prensipleri, Mahkeme'nin önde gelen davaları ile listeleyen karşılaştırmalı bir tablo bu çalışmanın ekinde sunulmuştur. Anahtar Kelimeler: Sığınma hukuku, Ortak Avrupa Sığınma Sistemi, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi. The thesis aims to investigate the active role of the European Court of Human Rights (Court) in the interpretation and application of the fundamental rights and principles in the field of asylum law. This research framework focuses on the question: To what extent has the Court contributed to the legal standards of asylum protection?The study examines, firstly, fundamental rights and principles set out in the main international instruments in order to explore the legal bases of asylum law. Then, it analyses the EU asylum acquis based on its background and its legal context with the aim of tracing the development of the Common European Asylum System (CEAS). This analysis aims to explore the rights and procedures presented in the EU secondary legislation establishing the CEAS. In light of these examinations, finally, the study focuses on the related articles of the European Convention on Human Rights (ECHR) and their applicability to asylum cases. Based on the assessment of the Court's case-law, the thesis presents its findings in the area of the Dublin procedure, non-refoulement principle, collective expulsion and detention to argue for the contributory role of the Court to asylum law. The thesis shows how the Court has interpreted the ECHR and improved the legal standards of the common principles in asylum law.Further, the study provides a comparative chart which lists the rights and principles presented in international law, European Union law and the ECHR law as well as the leading cases of the Court.Keywords: Asylum law, Common European Asylum System, European Convention on Human Rights, European Court of Human Rights. 163

Özel hayat, bireyin nüfus kayıtları, haberleşmesi, adı, tıbbi bilgileri gibi devletin müdahalesinden korunmuş bulunan, bireyin maddi ve manevi varlığını istediği gibi geliştirip şekillendirebildiği, onu insan yapan nesnel ve duygusal niteliklerinin tümüdür. Bireyin özel hayatının gizli kalması ve korunmasına ilişkin devlete ve diğer bireylere sahip olduğu hakta özel hayatın gizliliği hakkını oluşturmaktadır.Milli ve uluslararası hukukta özel hayatın gizliliği hakkı kabul edilerek müdahalelere karşı korunmuştur. Özel hayatın gizliliği hakkı Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ile de tanınmış ve Sözleşmenin en büyük özelliği olan Avrupa İnsan hakları Mahkemesi ile de etkin bir koruma mekanizması altına alınmıştır. Avrupa İnsan hakları Sözleşmesine göre özel hayatın gizliliği hakkı tezimizin konusunu oluşturmaktadır.Çalışmamızın ilk bölümünde özel hayat, özel hayatın gizliliği hakkı, özel hayatın gizliliği hakkının koruduğu hukuki değer ve hakkın niteliği üzerinde durulacak, ikinci bölümde sözleşmenin yapısı, özellikleri, yargı organları, mahkemenin yapısı ve işleyişi ele alınacak, üçüncü ve son bölümde ise Sözleşmenin 8'inci maddesi çerçevesinde özel hayatın gizliliği hakkı, bu hakkın neleri kapsadığı, sözleşmenin taraf devletlere tanıdığı takdir hakkı ve sözleşmenin taraf devletlere yüklediği pozitif yükümlülük ile en son bu hakka yapılan müdahaleleri sınır ile hangi meşru sebeplere dayanılacağından bahsedilecektir. Özel hayatın gizliliği hakkı geniş bir hak alanına sahip olduğu için tezimizin amacı Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'ne göre özel hayatın gizliliği hakkını Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararları ışığında ortaya koymaktır. Privacy is the whole of objective and affective natures, which make the individual a human being, such as the individual's civil registry, communication, name, medical records which are protected from the state's intervention and through which the individual can enhance and develop his/her material and moral existence by his/her own will. Right of privacy is the individual's right against state and other individuals in terms of secrecy and protection of the individual's private life.Right of privacy has been protected by recognition in national and international law. Secrecy of private life has also been recognized by European Convention on Human Rights and actively protected by European Court of Human Rights, which is the most significant nature of the Convention. Subject of this thesis is Right of Privacy in terms of European Convention on Human Rights.Privacy, right of privacy, juridical value protected by right of privacy and nature of the right will be discussed in the first chapter of the study. Structure and natures of the Convention, judicial bodies, structure and operation of the court will be discussed in the second chapter, and finally the right of privacy in the framework of Article 8 of the Convention, context of the right, judicial discretion entitled to states parties by the Convention, positive liability obliged to state parties by the Convention and restriction of interventions applied to this right and legal reasons to be used as grounds will be discussed in the third chapter. Since the right of privacy include a broad field of rights, this thesis aims to present right of privacy in terms of European Convention on Human Rights in the light of decisions of European Court of Human Rights. 132

Kadına yönelik şiddetle mücadele 1990'lardan beri Türkiye'nin gündemindedir. Özellikle 2000'li yıllarla birlikte bu alanda önemli kazanımlar sağlanmış, somut adımlar atılmıştır. Bununla birlikte, yürütülen çalışmalara ve yasal zemine rağmen, bu alanda önemli bir dönüşüm ve şiddet oranlarında ciddi bir düşüş gözlenmemektedir. Kadın politikaları anlamında devletin, üzerinde en çok durduğu ve çalışma yürüttüğü bu alanda, beklenen ilerlemenin sağlanamaması, ciddi şekilde sorgulanması ve çözümlenmesi gereken bir gerçekliktir.Devletin özel kişiler arasında gerçekleşen şiddet eylemlerinden sorumlu tutulması olarak özetlenebilecek özen yükümlülüğü, bu sorgulama için önemli bir fırsat sunmaktadır. Buna paralel olarak devletin kadına yönelik şiddet politikalarını ve konuya yaklaşımını görme konusunda ulusal eylem planları da ciddi ipuçları içermektedir.Bu kapsamda, bu tez çalışmasında ulusal eylem planlarının uygulaması, özen yükümlülüğünün gerektirdiği ilke ve kriterler çerçevesinde incelenerek kadına yönelik şiddetle mücadeledeki paradoksal düğüm sorgulanmaya çalışılmıştır. Anahtar sözcükler: Kadına yönelik şiddet, özen yükümlülüğü, AİHM, Opuz Kararı, İstanbul Sözleşmesi, ataerkil. Combating violence against women is on Turkey's political agenda since the beginning of the 1990s. Especially with the 2000s, considerable steps were taken and remarkable progress was made in this area. However, despite all related activities, `zero tolerance` policy and existence of an extensive legal ground, a transformation, a noticable improvement or decrease in the rates have not been observed in recent years.This is a reality and a political knot that has to be seriously questioned and untied, to be able to clarify the reason of the failure in achiving expected improvements although combating violence against women is the most prominent subject in Turkey's women policies.Due diligence which briefly refers to State's failure to respond to (gender) violence committed by non-State actors is a critical tool to question this reality. Similarly the national action plans provide substantial hints and clues in terms of state's violence against women policies and their implementation.Within this context, this thesis tries to appraise the paradoxal knot in combating violence against women, through the review of the implementation of the national action plans within the framework of the criteria and principles that due diligence requires.Key words: Violence against women, due diligence, ECtHR, Opuz Decision, İstanbul Convention, patriarchy. 280

Bu araştırmamda Dağlık Karabağ sorunu sırasında Ermenistan tarafından ihlal edilen Azerbaycan'lıların insan haklarını hukuken değerlendirmeye çalıştım. Bunun için öncelikle, Dağlık Karabağ sorununun tarihi köklerini olanca açıklığıyla ortaya koymaya çalıştım. Çarlık Rusya'sının başlattığı işgallerden, ta 1988-1994 olaylarına kadar oluşan olaylar elde ettiğim değerli kaynaklar aracılığıyla tüm incelikleriyle tarafımızdan ele alınmıştır. Bununla birlikte en eski dönemlerden günümüze kadar Karabağ'ın kadim türk yurdu olduğunu, yüzyıllardır bu bölgede türk aşiretlerinin yaşadıklarını gösterdim. Sonrakı bölümde Ermenistan'ın Azerbaycan'a karşı işlediği suçları ele almaya çalıştım. Şöyle ki, daha bölgede Azerbaycan'ın merkezi bir devletinin olmadığı hanlıklar devrinden, ta günümüze kadar olan süreçde Ermenistan'ın ve Ermeni'lerin ülkemize ve vatandaşlarımıza karşı barbarca işlediği suçları belgelere dayanarak kanıtlamaya çalıştım. Son bölümdeyse ihlal edilen insan hakları tarafımızdan açıklığıyla incelenmiştir. Şöyle ki, toprak iddialarından, terör olguları, Hocalı Soykırımı, tarihi topraklarımızın işgali, ihlal edilmiş insan haklarına kadar her şey en ince detaylarınadek tarafımızdan araştırılmıştır. BM, AGİT, AK, İKT, AB, NATO gibi çeşitli teşkilatların mevzumuzla ilgili kararları da değerlendirilmiştir. Sonuç olarak, ülke yetkililerimizin Dağlık Karabağ sorunu sırasında ihlal edilmiş insan haklarının ve ülke bütünlüğümüzün restore edilmesi için gerçekleştirdiği çabalar gösterilmiştir. Lakin bunun sağlanmasına engel olan ikili standartların varlığı dolayısıyla topraklarımızın geri verilmesinin, ülkemize ve vatandaşlarımıza ödenmesi gereken tazminatların ödenmesinin çıkmaza sokulduğu belirtilmişdir. Bunun yanısıra, Dağlık Karabağ sorunundan sadece, Azerbaycan'ın değil, Ermenistan'ın da ciddi sıkıntılar çekdiği, ister bölgedeki ekonomik gelişmelerin kenarında kamasıyla, isterse de dünyada ülke olarak imajının hızla azalmasıyla ciddi kayıplar verdiği ortaya konulmuştur., This thesis proposes the assessment of human rights violation of Azerbaijan which was imposed by Armenia during Nagorno Karabagh conflict. Primarily, the research aims elaborately demonstrating historical roots of the Nagorno Karabagh conflict with utmost clarity by conducting in depth analysis and using valuable resources. It evaluates the violations before and during 1988-94 incidents. The research also specifically highlights historical ties of Karabagh as an ancient Azerbaijani-Turk region which was settled by Turkish tribes for centuries. The next chapter comprise the chronology of crimes committed violently by Armenia against Azerbaijan and to its people starting from the periods of Khanates even when the central state system was absent. The final chapter elaborately examines violation of the human rights by Armenia from the perspective of international law. The thesis reveals the facts of unjustified territory claims, terrorism acts of Armenia against Azerbaijan, occupation of lands, Khojaly genocide and etc. Careful analysis of the decisions and resolutions on human rights of various international organizations such as UN, OSCE, EC, ICO, EU and NATO have also been conducted. As a result, the thesis demonstrates Azerbaijani government authorities' efforts towards the restoration of the human rights of the Nagorno Karabagh victims and reestablishment of the unity of the occupied Azerbaijani regions. Consequently, the study centralizes attention to imposed double standards preventing return of the lawful rights of Azerbaijan and its people.

Bu çalışmanın amacı; uluslararası sözleşmeler ile birlikte Türkiye CumhuriyetiAnayasası ve kanunlarına göre toplantı gösteri yürüyüşü hakkının hangi argümanlar ilesınırlandırılabileceği, bu sınırlamanın nasıl ve ne şekilde gerçekleştirilebileceği,ülkemizdeki mevzuat ile uluslararası sözleşmelerin ön gördüğü mevzuatın birbiri ileuyumlu olup olmadığı, toplantı ve gösteri hakkının mevcut durumda, güncel yasalarışığında irdelenmesidir. Toplantı ve gösteri yürüyüşü hakkını içeren Türkiye tarafındanda imzalanan ''İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi'', ''İkiz Sözleşmeler'', ''Avrupaİnsan Hakları Sözleşmesi'' ve bu gibi diğer sözleşmeler dikkate alınmakla birlikte,ülkemizde çok daha fazla uygulama alanı bulması nedeniyle Avrupa İnsan HaklarıSözleşmesi daha detaylı incelenmiştir.Toplantı ve gösteri hakkını ihtiva eden uluslararası sözleşmeler, Avrupa İnsan HaklarıMahkemesinin vermiş olduğu içtihat niteliğinde ki kararlar, Osmanlı'dan günümüzegelerek kullanılan Anayasa ve Kanunların temel hak ve özgürlükler kapsamında toplantıve gösteri yürüyüşü özgürlüğünü içeren kısımları ile birlikte Türk mahkemelerinin veüst mahkemelerinin kararlarının incelenmesi çalışmanın ana hatlarını oluşturmuştur.Çalışma sonucunda Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinde ve 1982 Anayasasında varolan sınırlılık halleri ve bu iki metinde yer alan sınırlılık hallerinin çelişkileri ortayakonulmuştur. Aynı zamanda Kanunda, sözleşme ile bağdaşmayan maddelerin varlığıtespit edilmiş, hangi koşullar sebebi ile sözleşmeye uymadığı, uyum sorunlarınıngiderilmesi için yapılabilecek çalışmalar aktarılmıştır. The main purpose of this study; limitation of protests and public-meetings with theperspective of Constitution of Republic of Turkey and international agreements,applications of this limitations according to which laws and how can be applied,analyzing the differences between the regulations in foreign countries and Turkey,scrutinizing the rights of meetings and protests with the perspective of current commonlaws and conditions. Despite, Turkey have been signed the `Universal Declaration ofHuman Rights`, `Twin Laws`, `European Convention on Human Rights` and othercontracts , European Convention on Human Rights was analyzed more briefly anddetailed since it's supervision mechanism and wide-range of its application area.The laws & contracts that content the freedom of meeting and protests, the results ofapplication that are given by the European Courts of Human Rights, the constitution andlaws whose contents the freedom of meeting and protest rights, that are evolved fromthe Ottoman era and still used today and decrees of Courts of Turkey and Higher Courtscreated the main frame of this study.As results of this study, both situations of limitedness and contradictions about it, inboth European Convention on Human Rights and Constitution of 1982 were revealed.At the same time, the articles that are contradicts between Convention and Constitutionwere confirmed with the reasons of differences and the methods that can be applied forthe fixing the compliance problem, were presented with the applications. 129

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi bir başvuruyu ihlal tespiti ile sonuçlandırırsa, diğer bazı şartların da gerçekleşmesi halinde, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 41. maddesine göre hakkaniyete uygun tatmin kararı verebilir. Tatmin kurumu, Sözleşme'deki hakların ihlal edilmesi sonucunda meydana gelen bireysel zararların giderilmesi işlevini görmektedir. Çalışmanın amacı Mahkeme'nin tatmin kararı verme yetkisini nasıl kullandığını incelemektir. Bu çerçevede özellikle tatmin şeklinin ne olduğu ve `hakkaniyete uygun` olma ölçütünün nasıl uygulandığı hususları üzerinde durulmuştur. Mahkeme kararları çalışmanın başat kaynağını teşkil etmektedir. Ancak, komite kararları içtihat oluşturmadıklarından kapsam dışında bırakılmıştır. Çalışmada tatminin kural olarak tazminat biçimini aldığı tespit edilmiş olup Mahkeme'nin ulusal mahkemelerin yaptığı gibi detaylı bir analiz yaparak tam anlamıyla tutarlı ve öngörülebilir tazminat kararları vermesinin beklenemeyeceği sonucuna varılmıştır.Anahtar Kelimeler: Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi,hakkaniyete uygun tatmin, tazminat. European Court of Human Rights has the power to afford just satisfaction pursuant to the Article 41 of the European Convention on Human Rights, if it finalises an application with a finding of a violation, provided some other conditions have met as well. The institution of satisfaction functions as a remedy for the individual damages resulting from the violation of the Convention rights. The aim of this study is to examine how the Court operates its power to afford satisfaction. The emphasis was laid on, within this framework, the issues of what the form of satisfaction is and how the criterion of being `just` is applied. Judgments of the Court are the principal resources of this study. Committee judgments, however, have been excluded for they do not compose precedents. It is established, in this study, that the satisfaction takes in principle the form of damages and it is concluded that the Court cannot be expected, making detailed analysis as the national courts make, to award entirely consistent and foreseeable damages.Key Words: European Court of Human Rights, European Convention on Human Rights, just satisfaction, damages. 237

Moldova Cumhuriyeti, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS)'ni 12 Eylül 1997 tarihinde onayladı. Bu tarihten itibaren Moldova, ulusal mevzuatının AİHS gereklilikleriyle uyumlu olduğunu ve Sözleşme'de belirlenen hak ve özgürlüklerin içeriğini hayata geçirecek yasal hükümlerinin bulunduğunu garanti etmelidir. Bu çalışma, Avrupa İnsan Hakları sistemindeki insan hakları yargı kararlarının genel önlemlerinin infazını analiz eden mevcut akademik literatüre katkı sunmayı amaçlamaktadır. Çalışma, Moldova'nın Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararlarının gerektirdiği genel önlemlere ne ölçüde yanıt verdiğini sorgulamaktadır. Bu çalışma, Bakanlar Komitesi tarafından incelenmesi tamamlanmış 63 kararın ve 1998-2015 arasında Bakanlar Komitesi tarafından incelemesi süren, Moldova'ya karşı verilmiş 76 öncü AİHM kararının analizine dayanmaktadır. Tez, Moldova'nın AİHM kararlarına yanıt vermekte istekli olduğunu savunmaktadır. Fakat Moldova hükümeti tarafından alınan ya da alınması planlanan genel önlemler Moldova'yı ancak seçici kısmi uygulayıcı olarak niteleyebilir. Moldova, AİHM kararlarına uyum konusunda siyasi isteğe sahiptir, ancak AİHM içtihadına tamamen uyum sağlamak için gerekli ekonomik kapasite ve pratik bilgiden yoksundur. Bu durum, Moldova'daki kurumsal otoritelerin bazı sorunlu alanlara daha istekli yanıt verirken diğer insan hakları meselelerine daha az istekli yanıt vermelerine sebep olmuştur.Anahtar kelimeler: Moldova Cumhuriyeti, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM),Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararlarının İnfazı, Genel Önlemler The Republic of Moldova ratified the European Convention on Human Rights (ECHR) on September 12, 1997. Since then, Moldova has had to ensure that domestic legislation is compatible with the ECHR requirements and that there are legal provisions to enforce the substance of the rights and freedoms set out in the Convention. The present study aims to build on the current scholarly literature that analyzes the implementation of the general measures of human rights judgments within the European Human Rights System. The research asks to what extent Moldova has been responsive to the general measures required by the judgments of the European Court of Human Rights (ECtHR) to prevent repetition of human rights violations. This research is based on an analysis of 63 closed cases by the Committee of Ministers and 76 leading pending judgments of the ECtHR against Moldova before the Committee of Ministers between 1998 and 2015. The thesis argues that the Republic of Moldova is responsive to ECHR judgments. However, the general measures taken or planned to be taken by the Moldovan Government can only describe Moldova as a selective partial complier. Moldova has the political willingness to comply with ECtHR ruling, but lacks the economic capacity and practical knowledge to fully comply with ECtHR jurisprudence. This makes the institutional authorities in Moldova to be more responsive to certain problematic areas, and less responsive to other human rights issues.Keywords: Republic of Moldova, European Court of Human Rights (ECtHR),Implementation of European Court of Human Rights Judgments, General Measures 161

Temel hak ve özgürlüklerin evrensel niteliğinin, insan onurunun korunması ve geliştirilmesinin günümüzde tartışmasız kabulü ile birlikte, ulusal hukukun süjesi olan birey uluslararası hukukun süjesi haline gelerek, temel hak ve özgürlükleri doğrudan talep etmek hakkına sahip olmuş, bu kapsamda da temel hak ve özgürlüklerin sadece devletten talep edilmesine dair düşünce günümüzde yerini temel hak ve özgürlüklerin özel hukuk ilişkilerinde de korunması düşüncesine bırakmıştır. Zira temel hak ve özgürlüklerin temelini oluşturan insan onuru hem hukuk devletinde en yüksek değerini taşımakta hem de tüm temel haklar ve özgürlükler insan onurunun bir parçasını oluşturmaktadır. Bu nedenle devlet, onurlu yaşam hakkına aykırılık teşkil eden durumlarda güçsüz kesimleri koruyucu, insan onuruna uygun yaşamalarını sağlayıcı gerekli tedbirleri almak konusunda pozitif bir yükümlülük üstlenmektedir.Devletin pozitif bir yükümlülük üstlendiği temel hak ve özgürlüklerden birini de incelemeye konu ifade özgürlüğü oluşturmakta ve ifade özgürlüğü, felsefî ve siyasal değeri nedeniyle temel hak ve özgürlükler arasında özel bir nitelik taşımaktadır. İfade özgürlüğünün gerçeğin araştırılması ve bireysel özgürlüklerin geliştirilmesine verdiği katkı nedeniyle, demokratik toplumlarda önemli bir işlevi bulunmakta ve bu nedenle de ifade özgürlüğünün `demokratik bir toplumun en önemli temellerinden birini oluşturduğu` kabul edilmektedir. Bu nedenle ifade özgürlüğü, bireyler açısından devletin müdahale edemeyeceği özel bir alan yaratmakta ve bireyler bu özel alanda serbestçe hareket edebilmektedirler. Devletin karışamayacağı bu alan devlet için bir taraftan ifade özgürlüğü açısından negatif bir yükümlülük yüklerken, ifade özgürlüğü hakkının etkin kullanılabilmesi için bir alan yaratılması da diğer taraftan pozitif yükümlülük oluşturmaktadır.İfade özgürlüğü açısından devletlere yüklenen bu yükümlülükler bireyin sadece özel hayatında değil iş hayatında da geçerli olup, evrensel hukuk değerlerinin ve demokratik toplum düzeninin işyerinde de sağlanmasını gerektirmektedir. Zira temel hak ve özgürlükler işyerinin kapısında sona ermemektedir. Bu noktada işyerinde ve iş ilişkilerinde temel hak ve özgürlüklerin ulusüstü ve evrensel niteliğinin, insan hakları ve insan onurunun tartışmasız bir değer olduğunun ve iç hukukumuzun ayrılmaz bir parçası haline gelen Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin de dikkate alınması, iş hukuku kurallarına dair getirilen yorumlarda her zaman temel hak ve özgürlükler lehine değerlendirme yapılması gerekmektedir. Bu nedenle teze ilişkin hazırlık ve yazım çalışmalarında, temel hak ve özgürlükler ve özellikle de ifade özgürlüğü ile iş hukukunun kuralları arasında bir çelişki olması halinde, Favor Libertatis Prensibi (Özgürlükler Lehine Olanı Uygulama İlkesi) esas alınmış ve ulusal hukuk ile uluslararası hukuk arasından özgürlükler lehine olan seçilerek uygulanmıştır. İç hukukta ise işçinin işyerinde ifade özgürlüğüne sahip olduğuna dair doğrudan bir düzenleme bulunmamakta, Türk iş hukukunda işçinin ifade özgürlüğü genellikle işçi onuru ya da işçinin şeref ve haysiyetinin korunması bakımından değerlendirilerek, işçiye ifade özgürlüğünden kaynaklanan dolaylı bir kısım haklar tanınmaktadır. Ancak insan haklarının mutlak ve evrensel niteliği gözetildiğinde, asıl amaç, insan haklarının korunması ve geliştirilmesi ve hangi kaynaktan gelirse gelsin ihlallerin önlenmesi olup, hem devlet hem de işverenler yönünden bir yükümlülük bulunmaktadır. Kaldı ki, işçinin işyerindeki diğer temel hak ve özgürlükleri ile birlikte, ifade özgürlüğünün de korunması, demokratik toplum düzeninin bir gereği olarak kamuyu ilgilendiren ve kamu yararı niteliği taşıyan bir hak oluşturmaktadır. Bu nedenle devletin, istihdam politikaları yanında işçinin işyerindeki temel hak ve özgürlüklerini koruyucu politikalar geliştirmesi ve işverenin işyerinde ifade özgürlüğünü koruyucu ve geliştirici önlemler almasını sağlaması gerekmektedirAnahtar Kelimeler: Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, işyerinde ifade özgürlüğü, nefret söylemleri, hakların bölünmezliği, işçi hakları, insan haklarının yatay ve dikey etkisi, pozitif yükümlülük, hukuk devleti. By unequivocally acceptance of the qualification of fundamental rights and freedoms, the protection and development of human dignity today, the individual who is subject of the national law has become the subject of international law, and acquired the right to claim fundamental rights and freedoms directly, and within this context, the idea of claiming fundamental rights and freedoms only from the state has given its place to the protection of fundamental rights and freedoms also in the private law relations today. Because the human honor which constitutes the ground of fundamental rights and freedoms also has the highest value in the state of law and in the same time all fundamental rights and freedoms constitute a part of human dignity. For this reason, State undertakes a positive obligation in the matters of protecting weak people in the situations which show contrary to the life with dignity, taking necessary measures to ensure them to live compliant to the human dignity. One of the fundamental rights and freedoms for which the State has undertaken a positive obligation is freedom of expression that is subject of the studyand the freedom of expression has a special qualification among the fundamental rights and freedoms because of its philosophical and political value. Because of the contribution of freedom of expression to the research of fact and the development of individual freedoms, it has a significant function in democratic society and for this reason it is regarded as that freedom of expression `constitutes one of the essential foundations of a democratic society`. For this reason, the freedom of expression creates a private area to which state cannot interfere and individuals can freely move within this private area. While this area to which State cannot interfere in is imposing a negative obligation with regard to the freedom of expression, creating an area in order to get the right of freedom of expression efficiently to be used is constituting a positive obligation.These obligations which are imposed on States with regard to freedom of expression are applicable not only in private life of the individual but also in the professional life of the individual, and they require universal law values and democratic society order to be ensured also in the workplace. Because, fundamental rights and freedoms do not end at the door of workplace. At this point, considering the supra-national and universal characteristic of fundamental rights and freedoms in workplace and professional relations, the human rights and human dignity being an indisputable value, and the Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms which become an integral part of our national law; require making an assessment always in favor of the fundamental rights and freedoms in the comments concerning the rules of labor law. For this reason, in the event of there is a discrepancy between fundamental rights and freedoms and specially freedom of expression and the rules of labor law, the Princible of Favor Libertatis has been taken as basis in the preparation and writing studies concerning the dissertation, and what is in favor with the freedoms among national law and international law has been chosen and applied. In the internal law, a direct regulation does not exist relative to a worker's having a freedom of expression in the workplace, in Turkish Labor Law, the worker's freedom of expression is evaluated in general on the aspect of worker dignity and honor or protection of worker's reputation, and the worker has been granted with some indirect rights which cause from freedom of expression. However, when absolute and universal characteristic of human rights is pursued, the main aim is protection and development of human rights and the prevention of breaches no matter whatsoever source they come from, there is not a liability from both State and employer aspects. Moreover, protection of worker's also freedom of expression apart from other fundamental rights and freedoms in the workplace constitutes a right which involves public as necessary in a democratic society order as well as having a characteristic of the public interest. For this reason, State has to develop protective policies for the fundamental rights and freedoms in the workplace along with the employment policies and ensure to get employer taken measures which protect and develop freedom of expression in the workplace. Keywords: Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms, The European Court of Human Rights, Freedom of Expression in the Workplace, Free Speech in the Workplace, Indivisible Rights, Labour Rights, Human Rights, Positive obligations, Rule of Law, Human Dignity, Hate Speech, Indivisible Rights, Labour Rights, Human Rights, Horizontal Effect and Vertical Effect of Human Rights. 332

Tazyik hapsi, modern ceza hukuku ile ilk insanın ceza serüvenin kesiştiği birincil ceza hukuku alanında yer alır. Bir yandan ceza hukukunun ekonomik düzene nezaret eden bir `ekonomik asayiş` rolü ile malullüğü ve birçok sorunun bu malullükten kaynaklandığı düşünülürken diğer yandan borç için hapsin bir uzantısı olarak görülen tazyik hapsi hukukun farklı alanlarında uygulanmaya devam etmektedir. Bu sebeple çalışmada tazyik hapsinin öncelikle kapsamı anlatılmıştır. Müstakil bir çalışma konusu olmayan tazyik hapsi sonrasında benzer yaptırımlarla mukayeseli olarak ele alınmıştır. Bu bağlamda uluslararası metinlerin özellikle Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesine Ek 4 Nolu Protokolün ilgili maddelerine değinilmiştir. Bu Protokolün iç hukuka yansımaları ihtilaflı olduğu için mesele ele alınırken yargı kararları ve doktrin tartışmalarından yararlanılmıştır. Sonuç olarak şimdiye kadar yeterli bir inceleme konusu olmayan tazyik hapsi bu çalışmada ceza hukuku boyutuyla ele alınmaya çalışılmıştır.Anahtar Kelimeler: Tazyik hapsi, borç için hapis, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Ek 4 Nolu Protokol Duress of imprisonment, takes place at the intersection of the modern criminal law and the criminal adventure of primitive human . The duress of imprisonment has been in use in different areas of jurisdiction while on one hand it was thought of as having role of an `economical peace and order` watch-over of criminal law and its disability together with this disability being the source of most of the problems and seen as an extension of imprisonment for debts on the other hand. Because of this, first the content of the duress of imprisonment is studied. Later, as not being an independent subject of a study, the duress of imprisonment is studied with comparison to the other types of sanctions. In this context, the relevant articles of international texts, specifically the articles of the Additional Protocol No. 4 of the European Convention on Human Rights are mentioned. Since the reflections of this Protocol to the domestic law has been disputed over, while handling the subject it was benefited from judicial decisions and doctrines. As a conclusion, the duress of imprisonment which has not been a subject of study sufficiently until now, has been tried to be dealt with by criminal law dimension of it in this study.Key Words:Duress of imrisonment, imprisonment of debt, Additional Protocol No. 4 of the European Convention on Human Rights. 121

Avrupa Birliği Kriterleri Işığında Türkiye'de İfade ve Basın Özgürlüğü: ''AK Parti Dönemi''Mehmet Ali GÖNGENDemokratik bir siyasal rejimin ve istikrarlı bir demokrasinin en önemli teminatlarından olan ifade ve basın özgürlüğünün Türkiye'deki durumu, AİHM kararları, ilerleme raporları ve uluslararası raporlar perspektifinden değerlendirilmesi, çalışmanın ana temasını oluşturmaktadır. AB'ye aday ülke olması sebebiyle Avrupa Komisyonu tarafından hazırlanan ilerleme raporlarında Türkiye'nin eleştirildiği en önemli konulardan biri olan ifade ve basın özgürlüğünün, Türk Hukuk Sistemi'ndeki durumu ve AK Parti iktidarında geçirdiği dönüşüm incelemenin esasına zemin oluşturacağı bu çalışma, aynı zamanda bahsi geçen dönemle ilgili pratikte basın ve ifade özgürlüğü konusundaki sorunlarla bir çerçeve sunmayı hedeflemektedir. Bu çalışma, 2002-2015 yılları arası AK Parti dönemini incelemekte olup bu dönem çalışmasıdır. Bu bağlamda AİHM tarafından Türkiye aleyhine çıkan ihlal kararlarının iç hukukta hangi yasa maddesine dayandığı yıllara göre sınıflandırılmış, bu anlamda ilgili maddelerde yapılan yasal düzenlemeler ve bu düzenlemelerin uygulamalarının izi sürülmüştür.Çalışmada veri toplama aracı olarak ilgili alanyazın taraması yapılmış; basın ve ifade özgürlüğü ile ilgili uluslararası sözleşmeler, AK Parti dönemini kapsayan Avrupa Konseyi'nin ilerleme raporları, AİHM kararları, AİHM'nin ve Avrupa Komisyonu'nun atıfta bulunduğu uluslararası sözleşmeler, basın ve ifade özgürlüğüne dair Türkiye ile ilgili uluslararası raporlar kullanılmıştır. Dönem adı geçen raporlar ve AİHM kararları üzerinden okunmaya çalışılmıştır.Anahtar Kelimeler: İfade özgürlüğü, Basın Özgürlüğü, Adalet ve Kalkınma Partisi, Türkiye, Avrupa Birliği, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi. Freedom Of Expression And Press In Turkey In The Light Of European Union Criteria: ''The Akp Period''Mehmet Ali GÖNGENThis study mainly focuses on an assessment of the situation in Turkey with regard to freedom of expression and press, that are among the major assurances of a democratic political regime and a steady democracy, from the perspective of the ECHR decisions, European Commission progress reports and international reports. As freedom of expression and press takes its place among the leading subjects on which Turkey is widely criticised in the European Commission's reports in consideration of its candidacy for EU membership, the basis of this assessment will be grounded on the situation of freedom of expression and press in Turkish judicial system and the transformation it went through during the AKP ruling. This study also aims to offer a framework about the problems faced regarding the freedom of press and expression during the mentioned period, i.e. the AKP ruling from 2002 to 2015. In this context, the study classifies by year on which articles of the domestic law the violations denounced by the ECHR are grounded, in addition to tracing the legal amendments made in relevant articles and the practice of these amendments.As data collection tool, the study makes use of related literature review, concerned international conventions on freedom of press and expression that involve the AKP period, European Commission progress reports, ECHR decisions, international conventions to which the ECHR and European Commission refer to, and international reports concerning Turkey with regard to the freedom of press and expression. The study aims to analyse the mentioned period over the mentioned reports and ECHR decisions.Keywords: Freedom of Expression, Freedom of Press, Justice and Development Party, Turkey, European Union, European Convention on Human Rights, European Court of Human Rights. 301

Bu tez çalışmasında, İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi (İHAM) içtihadında ve Türk hukukunda toplanma özgürlüğü konusu ele alınmıştır. Bu bağlamda, çalışma ile amaçlanan; toplanma özgürlüğünün felsefi, tarihi ve kavramsal boyutlarını ortaya koymak; yine bu çerçevede, İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi (İHAS) kapsamında özgürlüğün teorideki ve uygulamadaki sınırlarını saptamaktır. Toplanma özgürlüğü İHAS'ın 11. maddesinde koruma altına alınmıştır. Temel haklardan addedilen barışçıl toplanma özgürlüğü hakkı, 11. madde hükmüyle herkese tanınmıştır. Daha açık bir anlatımla; bireyler, gruplar ve örgütler bu hakkı kullanabilmektedir. Dahası, toplanma özgürlüğü, demokratik toplumun vazgeçilmez esaslarından biridir; ancak bu, özgürlüğün sınırsız olduğu anlamına gelmemektedir. Bununla birlikte, Türk hukukunda toplanma özgürlüğü hakkı, 1982 Anayasası'nın 34. maddesinde ve 2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu'nda hüküm altına alınmıştır. Ancak 2911 sayılı Kanun 1982 Anayasası'na, İHAS'a ve İHAM içtihadına her bakımdan aykırıdır. Bu nedenle Kanunun İHAM içtihadı ışığında değiştirilmesi gerekmektedir. Anahtar Kelimeler: Barışçıl toplanma özgürlüğü hakkı, İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi (İHAS), İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi (İHAM), demokratik toplum, ulusal güvenlik, kamu düzeni, meşru amaç, orantılılık. In this thesis, freedom of assembly under the case law of the European Court of Human Rights (ECtHR) and Turkish Law have been studied. In this regard, with this study we have aimed to identify philosophical, historical and conceptual dimensions of freedom of assembly and in this framework to determine borders of freedom of assembly according to the European Convention on Human Rights (ECHR) in human rights theory and its application. Freedom of peaceful assembly has been guaranteed under the Article 11 of the ECHR. This freedom has been defined as a fundamental right under the Article 11 and this Article provides that everyone has the right to freedom of peaceful assembly. More clearly, the right can be exercised by individuals, groups and associations. Furthermore, freedom of assembly is regarded as one of the indispensable principle of a democratic society; but this freedom is not without limits. On the other hand, in Turkish law, right to freedom of assembly has been ensured under the Article 34 of the Constitution of 1982 and Act no. 2911 on Meetings and Demonstration Marches. However, the Act no 2911 incompatible with the Constitution of 1982, the ECHR and case law of the ECtHR on account of all. Therefore this Act must be amended in the light of case law of the ECtHR. Keywords: Right to freedom of peaceful assembly, the European Convention on Human Rights (ECHR), the European Court of Human Rights (ECtHR), democratic society, national security, public order, legitimate objective, proportionality. 220

1982 Anayasasında ifade özgürlüğü ve özgürlüğe getirilen sınırlamanın uyacağı kriterler AİHS ile paralel olacak şekilde belirlenmiştir. Bu hükümler dışında hak ve özgürlüklerin kötüye kullanılmasını yasaklayan düzenleme de ifade özgürlüğünü doğrudan etkiler. Ayrıca doğrudan ifade özgürlüğüne yönelik olmasa da ifade özgürlüğünün kullanım şeklini oluşturan siyasi ifade özgürlüğü, basın özgürlüğü, internet özgürlüğü gibi özgürlüklere getirilen yasaklamalar da doğrudan ifade özgürlüğünü ortadan kaldırıcı etki gösterecektir. Türk Ceza Kanununda da yer alan bazı hükümler eleştiri ile hakaret, aşağılama hor görme arasındaki çizginin belirlenmesi için önemlidir. Devletin kurum ve organlarının aşağılanmasını yaptırıma bağlayan TCK 301. maddesi ifade özgürlüğü ile devletin saygınlığının korunması arasında denge kurmaya çalışan bir hüküm olarak bu konuyla ilgili güzel bir örnektir. 1982 Freedom of expression in the Constitution and would abide by the restrictions imposed on freedom are determined to be in line with the Convention. These provisions directly affect the rights and freedom of expression outside the regulations that prohibit the abuse of freedom. It also forms the shape of the political freedom of expression, freedom of expression but not for direct use of the freedom of expression, freedom of the press, brought to freedom as the freedom of the internet ban will show the direct effect of eliminating freedom of expression. insulting criticism by some provisions in the Turkish Penal Code, it is important to determine the line between contempt contempt. Connecting the humiliation of state organs and institutions sanctioned by Article 301 of the Penal Code for the protection of freedom of expression provisions of the state's reputation as a good example of trying to establish a balance on this issue. 161