Search

İlk baskısı 1901 tarihinde İkdam gazetesi tarafından yapılan ve birçok yönden Türk sözlükçülüğünün yapı taşı durumundaki Kâmûs-ı Türkî, Şemseddin Sâmi’nin en önemli eserlerinden biridir. Bugüne kadar Türk dili ve tarihi alanında birçok çalışmaya temel olan Kâmûs-ı Türkî hâlâ üzerinde Türkologların çalışması gereken kaynak eserlerden biridir. Çalışmamızda Arnavutlar arasında Sami Fraşeri olarak tanınan ve çok sevilen Osmanlı aydını Şemseddin Sâmi’nin Kâmûs-ı Türkî adlı sözlüğünde Çağatayca notu düşülerek verilen kelimeleri inceledik. Bu kapsamda Kâmûs-ı Türkî’yi tarayarak Çağatayca notu düşülen kelimeler çıkarılmıştır. Bu kelimeler sözlükteki madde başlarına göre değil, Şemseddin Sâmi’nin madde içerisinde belirttiği imla ile çalışmaya aktarılmıştır. Çalışmamızda genel olarak Şemseddin Sâmi’nin Çağatayca anlayışını da ortaya koymaya çalıştık. Bu yüzden onun sözlüğün başında verdiği İfade-i Meram kısmında Doğu Türkçesi ve Çağatayca ile ilgili olan fikirlerini belirterek bu çerçevede sözlüğüne aldığı kelimelerin diğer Çağatayca sözlüklerdeki şekil ve anlam özellikleri ortaya konmaya çalışılmıştır., Kâmûs-ı Türkî, which was first published by İkdam newspaper in 1901 and which is the building block of Turkish lexicography in many ways, is one of the most important works of Şemseddin Sâmi. Kâmûs-ı Türkî, which has been the basis for many studies in the field of Turkish language and history, is still one of the source works on which Turcologists should work. In our study, we examined the words by deducting the note in Chagatay language in the dictionary of Kâmûs-ı Türkî of the Ottoman intellectual Şemseddin Sâmi, who is known as Sami Frashëri among Albanians and is very popular. In this context, words with a note in Chagatay were removed by scanning Kâmûs-ı Türkî. These words were transferred to the study not according to the headings in the dictionary, but with the spelling stated by Şemseddin Sâmi in the article. In our study, we tried to reveal Şemseddin Sâmi's Chagatay understanding in general. Therefore, in the section İfade-i Meram, which he gave at the beginning of the dictionary, he tried to reveal the form and meaning features of the words he took into his dictionary in other Chagatay dictionaries by stating his ideas about Eastern Turkish and Chagatay.

Bugüne ait bilgilerimizle, Türk dilinde sözlükçülük geleneğinin başlangıcına Divanu Lügati’t-Türk’ü koyabiliriz. Daha sonra Çağatay Türkçesi döneminde özellikle Nevâyî’yi ve onun eserlerini anlamaya dayalı yeni ve üretken bir sözlükçülük anlayışıyla karşılaşırız. Nevâyî merkezli bu sözlükçülük geleneği içerisinde birçok sözlük kaleme alınmıştır. Bunlardan biri olan Senglâh’ın üzerine bu güne kadar ünlü Türkolog Clauson’dan başlayarak çalışmalar yapılmıştır

Amaç: Serebellum fossa cranii posterior’da yerleşmiş, motor fonksiyonların koordinasyonu, kas tonusunun düzenlenmesi ve motor öğrenmede; ayrıca hassasiyet ve doğru zamanlamanın sağlanmasına katkıda bulunan beyinde önemli rolü olan bir yapıdır. Bu çalışma ile amacımız öncelikle yaşa ve cinsiyete bağlı olarak serebellum ölçüm skalası oluşturabilmektir.Yötemler: Çalışma Adıyaman Klinik Araştırmalar Etik Kurulu’ndan alınan onay ile Adıyaman Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Radyoloji Anabilim Dalı’nın katkılarıyla gerçekleştirilmiştir. Veriler manyetik rezonans görüntüleme yöntemi kullanılarak (80 kadın ve 80 erkek) toplam 160 bireye ait görüntüler üzerinde retrospektif kohort bir çalışma olarak elde edilmiştir. Çalışmaya dâhil edilen bireyler 0-4 yaş, 5-9 yaş, 10-19 yaş, 20-29 yaş, 30-39 yaş, 40-49 yaş, 50-59 yaş ile 60-80 yaş toplam 8 gruba ayrılmış ve her yaş grubu da 10 kadın ve 10 erkek toplam bireylerden oluşmaktadır. Elde edilen verilerin istatistiksel tüm analizleri için SPSS programı kullanılmıştır.Bulgular: Çalışmamızda serebellum hacmi 10-19 yaş kadınlarda 139,23 (11,73) cm3 ve erkeklerde 151,14 (12,30) cm3 idi (P=0,040). 0-4 yaş arası bireylerin serebellum hacmi 105,05 (33,28) cm3 diğer yaş gruplarına göre daha küçük bulundu ve diğer gruplar ile arasında anlamlı bir farklılık vardı (P, Aim: Cerebellum is a structure ingrained in fossa cranii posterior and has a great role in contributing to the coordination of motor functions, regulation of muscle tone, and motor learning, as well as precision and accurate timing. This study primarily aimed to establish a cerebellum measurement scale based on age and sex. Methods: The study was carried out with the approval of Adiyaman Clinical Research Ethics Board and the contributions of Adiyaman University Training and Research Hospital Radiology Department. The data were retrospective cohort study obtained from the magnetic resonance images of 160 individuals (80 female and 80 male). The individuals included in the study were divided into age groups of 0-4, 5-9, 10-19, 20-29, 30-39, 40-49, 50-59 and 60-80 years, each consisting of 10 women and 10 men. All statistical analyses were performed using SPSS program. Results: The cerebellum volume was 139.23 (11.73) cm3 for women and 151.14 (12.30) cm3 for men aged 10-19 years, and the difference was significant (P=0.040). The cerebellum volume of individuals aged 0-4 years was found to be 105.05 (33.28) cm3 with a significant difference compared to the remaining age groups (P

'Uslu ile Süslü' yaklaşık yüz yıl önce Deliorman ağzıyla kaleme alınmış anonim bir eserdir. Yazarı belli olmayan bu manzum destan Rus-Türk ve Balkan savaşları gibi yakın geçmişte kaybettiğimiz topraklarda meydana gelmiş savaşları ve bu savaşlardaki Türkleri konu edinir. Hece vezniyle kaleme alınmıştır. Eserdeki konular hikâye anlatır gibi okuyucuya aktarılmaya çalışılmıştır. Çalışmamızda, sade bir halk diliyle kaleme alınan bu eser tanıtılmaya çalışılmış ve burada karşılaşılan Deliorman ağzı özellikleri üzerinde durulmuştur., 'Uslu ile Suslu' was written Deliorman dialect about a hundred years ago, an anonymous work. This verse epic, of whom the author is non-specific, thematised such as the Russian-Turkish and the Balkan wars of the lands lost in the recent past wars and Turks in those wars. The work has been written with syllabic verse. In work issues have been tried to flow into the reader such as to tell the story. In our study, this work which was written plain language of a people have been tried to introduce. Also it has been focused on properties of Deliorman dialect in the work.

Çağatay Türkçesi, gelişim sahası olarak büyük bir coğrafyayı kapsamaktadır. Aslında bu gelişim sahasının dışında düşünülebilen Azerbaycan ve Anadolu’da da birçok şairin Çağatay Türkçesiyle eserler kaleme aldıkları bilinmektedir. 16. yüzyılda Bayburt’ta doğan ve bu- radan Safevî bölgesine göçüp edebî eserler veren Muhammed Beg’i (Emânî) de bu çerçe- vede değerlendirmekte yarar vardır. Çalışmamızda öncelikle, Emanî mahlasıyla şiirler yazan Muhammed Beg ve onun yaşadığı dönem hakkında bilgiler verilmiştir. Daha sonra tespit edilebilen tek nüshası British Library’de olan Divan'ı ve bu Divan'ın arka kısmına eklenmiş, Emanî’nin sade bir dille kaleme aldığı şiirlerin bulunduğu varaklarda yer alan Şiilik inancına dair manzumeler değerlendirilmiştir. Bu manzumelerin bir kısmı Türk halk edebiyatı nazım türleri ve hece vezni kullanılarak yazılmıştır. Her ne kadar Çağatay Türkçesiyle yazılsalar da bir Anadolu Türkü olan Muhammed Beg’in şiirlerinde Oğuz Türkçesinin izlerini görmek mümkündür. Kendini Caferî veya Kızılbaş olarak tanımlayan Muhammed Beg, Hz. Ali ve On İki İmamdan biri olan İmam Ali Musa Rıza ile ilgili övgü dolu şiirler yazmıştır. Ayrıca Safevî hükümdarı I. Şah Abbas ve onun Tebriz’i fethi için kaleme aldığı şiirleri de bulunmaktadır., Chagatai Turkish covers a large geography as a growth area. In fact, it is known that many poets wrote out some works in Chagatai Turkish in Azerbaijan and Anatolia that are consid- ered to be out of this growth area. It would be useful to assess Muhammed Beg (Emânî) who was born in Bayburt in the 16th century and then emigrated from there to a region of Safavid within this framework. In our study, first of all knowledge is provided about Muhammed Beg under the pseudonym of Muhammed Beg (Amani) and his period of life. Then, his divan whose only copy is determined in British Library and his manzumes about Shieh be- lief, added as appendixes to this divan, which is in the folio where Emani’s poems in plain language are located, are evaluated. Some of this poems were written using type of verse in Turkish folk literature and syllabic meter. Even if written in the Chagatai Turkish, it is pos- sible to see the trace of Oghuz Turkish in the poems of Muhammad Beg who is an Anatolian Turk. Muhammed Beg who identifies himself as a Jafari or Kizilbash wrote poems full of praise related Excellency Ali and Imam Ali Musa Riza who is one of the twelve Imams. In ad- dition, Safavid ruler I. Shah Abbas and his poems which he wrote for the conquest of Tabriz are also available.

Bir sözlüğü hazırlayanların hatalarından ortaya çıkmış; gerçekte o dilde bulunmayan kelimeler şeklinde tanımlanabilecek olan „gölge kelimeler?, hemen her dilde yer almaktadır. Sözlükçülük bakımından Türk dili içerisinde önemli bir yere sahip olan Çağatay Türkçesinde de birçok „gölge kelime? örneği bulunmaktadır. Bu kelimeleri sayıca ifade etmek pek mümkün olmasa da bu konu üzerine yapılacak çalışmalarla sayının artacağı muhakkaktır. Bu makalede, öncelikle „gölge kelime? terimi üzerinde durulmuş; daha sonra Çağatay Türkçesi sözlüklerinde yer alan bazı „gölge kelime? örnekleri karşılaştırmalı olarak ele alınmıştır., „Ghost word‟ can be defined as the words that arises from the faults of those preparing a dictionary and that is actually not present. „Ghost words‟ are involved almost in all the languages. In respect of lexicography, there are many samples of “ghost word” in Chagatay Turkish that has an important place among Turkish languages. Words to express it numerically, but not likely to be conducted on this subject is certain to increase the number. In this study, the term „ghost word‟ is discussed. Then, “ghost word” samples that were revealed by the review of Chagatay Turkish are examined comparatively.

Üç bölümden oluşan bu tez ağırlıklı olarak Cui ve diğ. [4], Kumar [5], Komal ve Gupta [6] makaleleri, Singh ve Manhas [8] kitabından derlenmiştir. Birinci bölümde, çalışma boyunca kullanılan önemli tanım ve teoremler verildi.İkinci bölümde, (X,?,?) ?-sonlu ölçü uzayı ve ? Orlicz fonksiyonu olmak üzere L^?(?) Orlicz uzayı tanımlanarak, temelözellikleri incelendi. Orlicz uzayı üzerinde Orlicz normu veLuxemburg normu tanımlandı ve bu normarın denk olduğu gösterildi. Yine, Orlicz uzayının bu denk normlara göre Banach uzayı olduğu ve klasik Lebesgue uzaylarının (L^p(?), 1?p??) Orlicz uzaylarının özel bir hali olduğu gösterildi.Çalışmaya temel oluşturan üçüncü bölümde ise T:X----> X singüler olmayan dönüşümü için C_T:L^?(?)---->L^?(?) bileşke operatörü her f ? L^?(?) içinC_T f =f o Tşeklinde tanımladı. Ayrıca, C_T operatörünün modüler sınırlıolması için gerek ve yeter koşulun bir K>0 sayısı ve ?(A) X , composition operator C_T:L^?(?)---->L^?(?) defined byC_T f =f o T (for all f? L^?(?))Also, it is proved that C_T is modular bounded if and only if? T^{-1}(A)? K ?(A) ........................(2)holds for some K>0 and for all A?? with ?(A)L^?(?) is a composition operator. Conversely, it is studied that if Orlicz function ? satisfies the condition ?_2 and C_T:L^?(?)---->L^?(?) is a composition operator, then condition (2) holds. Futhermore, in the case that ? is a weak Young function, it is proved that C_T is a composition operator if and only if condition (2) hols for someK?1. Also, if ? is a non-atomic infinite measure, anecessary and sufficient condition is obtained. In this section, it is investigated thatcompactness of composition and invertibility for composition operator C_T on L^?(?) and obtained some characterizations. 78

Türkler ve Ermeniler uzun yıllar boyunca birlikte yaşamışlardır. Bu birlikte yaşam her iki milletin diline de etki etmiş; bu iki dil arasında yüzlerce kelime alışverişi gerçekleşmiştir. Bu çalışmada, hem Türkçede hem de Ermenicede aynı veya birine yakın anlamlarda kelimeleri üzerinde durulmuştur. Farklı Türk lehçelerinde anlamlarda Ermenice mi, Türkçe mi olduğu hakkında araştırmacılar birbirinden farklı görüşlere sahiptir. Çalışmada kelimenin Ermeniceden Türkçeye mi geçtiği yoksa Türkçeden Ermeniceye mi geçtiği değerlendirilmiştir., Turks and Armenians have long lived together. This culture of living together influenced the languages of both nations; hundreds of words were exchanged between these two languages. This study dwells upon the words ,tapan, dapan and taban' which exist both in Turkish and Armenian. Researchers have divergent views about whether the origin of the word ,tapan', which still survives in many different Turkish dialects with different meanings, is Turkish or Armenian. This study attempts to discuss whether the word was borrowed from Armenian to Turkish or from Turkish to Armenian.

W. Radloff’s dictionary called Versuch eines Wörterbuches der Türk-Dialecte (Opıt Slovarya Tyurkskih Nareçiy) which contains a lot of words of Turkish dialects is also important in terms of Chagatay Turkish. This dictionary study which contains many Chagatay Turkish words has been in need of the interest of Turcology researchers in many aspect. In this study, the Chagatay Turkish words in W. Radloff’s dictionary have been analysed in different aspects., Wilhelm Radloff’un birçok Türk lehçesininden örnekler barındıran Versuch einesWörterbuches der Türk-Dialecte (Opıt Slovarya Tyurkskih Nareçiy) adlı eseri, Çağatay Türkçesibakımından da önemlidir. Çağatay Türkçesine ait birçok kelimenin yer aldığı bu sözlükdenemesi, çeşitli açılardan Türklük bilimi araştırıcılarının ilgisine muhtaçtır. Bu çalışmada,Wilhelm Radloff’un sözlüğünde yer alan Çağatay Türkçesine ait kelimeler farklı yönlerden incelenmiştir.

Url: http://sutad.selcuk.edu.tr/sutad/article/view/402, Wilhelm Radloff’un birçok Türk lehçesininden örnekler barındıran Versuch eines Wörterbuches der Türk-Dialecte (Opıt Slovarya Tyurkskih Nareçiy) adlı eseri, Çağatay Türkçesi bakımından da önemlidir. Çağatay Türkçesine ait birçok kelimenin yer aldığı bu sözlük denemesi, çeşitli açılardan Türklük bilimi araştırıcılarının ilgisine muhtaçtır. Bu çalışmada, Wilhelm Radloff’un sözlüğünde yer alan Çağatay Türkçesine ait kelimeler farklı yönlerden incelenmiştir., W. Radloff’s dictionary called Versuch eines Wörterbuches der Türk-Dialecte (Opıt Slovarya Tyurkskih Nareçiy) which contains a lot of words of Turkish dialects is also important in terms of Chagatay Turkish. This dictionary study which contains many Chagatay Turkish words has been in need of the interest of Turcology researchers in many aspect. In this study, the Chagatay Turkish words in W. Radloff’s dictionary have been analysed in different aspects.

Bu çalısmada Çagatay Türkçesinin imlâ özelliklerini tam olarak görebilecegimizMuhammed bin Ahmedü’z-Zâhid’e ait oldugu bilinen Ter&ibü’-alat adlı Çagatayca birfıkıh kitabı incelenmistir. Giris kısmında Türkçe Fıkıh eserleri üzerine genel bir degerlendirmeyapılmıs; daha sonra Ter&ibü’-alat ve onun müellifi hakkında bilgiler verilmistir., In this study, Tergib al-Salat, a canon law book which is known as belonging to Muhammad bin Ahmad al-Zahid with and in which we can see the orthographic peculiarities of Chagatay Turkish, is investigated. In introduction part, Turkish cannon law books were evaluated, and afterwards information bout Muhammad bin Ahmad al-Zahid and his work Tergib al-Salat is provided.

Religious texts are the first resources to apply to find out the vocabulary of the Turkish language dialects easily and to identify when and how of the transformations in vocabulary throughout the history. Therefore, Surah Al-Fatiha, which has been translated into almost every dialect of the Turks who have adopted Islam as their religion or been influenced by it. In this study, have been based on the texts of Turkish Karahan language and the Ancient Anatolian Turkish Language for a diachronical research, and the texts of the Turkish Language of Turkey, Azarbaijan Turkish, Uighur Turkish, Tatar Turkish and Kazakh Turkish. Comparing the vocabulary, sentence structures and additional uses of the texts, the Turkish word frequency and its use have been the matters of this research, Türk lehçelerinin kelime hazinesinin daha rahat görülebilmesi ve tarih boyunca kelime hazinesinde ne zaman, ne gibi değişiklere uğrandığının tespitinde baş vuracağımız kaynaklardan ilki dinî metinlerdir. Bu bakımdan İslâm dinini kabul eden veya bu dinden etkilenen Türklerin hemen her lehçesine tercümesi yapılmış olan Fatiha sûresi önem taşımaktadır. Yaptığımız çalışmada art zamanlı bir inceleme yapabilmemiz için Karahanlı ve Eski Anadolu Türkçesine ait metinler; eş zamanlı bir inceleme yapabilmemiz için Türkiye Türkçesi, Azerbaycan Türkçesi, Uygur Türkçesi, Tatar Türkçesi ve Kazak Türkçesine ait metinler esas alınmıştır. Metinlerin kelime hazinesi, cümle kuruluşları ve ek kullanımları karşılaştırılarak dinî metinlerde yer alan Türkçe kelime sıklığı ve Türkçe kelime kullanımları tespit edilmeye çalışılmıştır

Türk lehçelerinin kelime hazinesinin daha rahat görülebilmesi ve tarih boyunca kelime hazinesinde ne zaman, me gibi değişiklere uğrandığının tespitinde baş vuracağımız kaynaklardan ilki dinî metinlerdir,, Bu bakımdan İslâm dinini kabul eden veya bu dinden etkilenen Türklerin hemen her lehçesine tercümesi yapılmış olan Fatiha sûresi önem taşımaktadır. Yaptığımız çalışmada art. zamanlı bir inceleme yapabilmemiz için Karahanlı ve Eski Anadolu Ttirkçesine ait metinler; eş zamanlı bir inceleme yapabilmemiz için Türkiye Türkçesi, Azerbaycan Türkçesi. Uygur Türkçesi, Tatar Türkçesi ve Kazak Türkçesine ait metinler esas alınmıştır. Metinlerin kelime hazinesi., cümle kuruluşları ve ek kullanımları karşılaştırılarak dinî metinlerde yer alan Türkçe kelime: sıklığı ve Türkçe kelime kullanımları tespit edilmeye çalışılmıştır., Religious texts are the first resources to apply to find out the vocabulary of the Turkish language dialects easily and to identify when and how of the transformations in vocabulary throughout the history. Therefore, Surah Al-Fatiha, which has been translated into almost every dialect of the Turks who have adopted Islam as their religion or been influenced by it. In this study, have been based on the texts of Turkish Karahan language and the Ancient Anatolian Turkish Language for a diachronical research, and the texts of the Turkish Language of Turkey, Azarbaijan Turkish, Uighur Turkish, Tatar Turkish and Kazakh Turkish. Comparing the vocabulary, sentence structures and additional uses of the texts, the Turkish word frequency and its use have been the mailers of this research.

349

Url: http://sutad.selcuk.edu.tr/sutad/article/view/181, Gün geçtikçe Batı kültürü ve Batı kökenli kelimelerle daha yakından tanışmaktayız. Bu çalışmada, Türkçemize giren kelimelerin durumu, ‘Türkçe Sözlük’ün ilk ve son baskısındaki şekillerine göre incelenmiştir. İlk ve son baskıda geçen yabancı kelimelerin sayısı, giriş dönemleri ve giriş şekilleri göz önüne alınarak karşılaştırma yöntemiyle genel bir yargıya ulaşılmaya çalışılmıştır., As time goes we get more acquainted with western culture and western originated words. In this study, the situation of the words which entered in Turkish, was analyzed according to their forms in the first and the last publication of Turkish Dictionary. It is tried to reach a general conclusion by comparison method taking into consideration of the number of the foreign words, their introduction time, and the way of introduction in the first and the last publications.

Bu çalışmada, 19. yüzyılın başarılı tasavvuf şairlerinden Kerküklü “Şeyh Abdulkȃdir Talebânî” (Fȃiz) ele alınmıştır. Şairin Türkçe şiirleri, farklı kaynaklardan bir araya getirilerek dil incelemesi yapılmıştır. Çalışma üç bölümden oluşmuştur. Birinci bölümde, Şeyh Abdulkȃdir Talebânî'nin (Fȃiz) hayatı, eserleri ve edebî kişiliği ele alınarak tanıtılmaya çalışılmıştır. Bu bölümde Fâiz ile şiir atışmasına (muhavere) giren Hacı Abdullah (Sȃfî) da tanıtılmıştır. İkinci bölümde, Fȃiz’in Türkçe şiirleri transkripsiyonlu olarak verilmiştir. Fâiz’in şiirleriyle birlikte Sâfî’nin şiirleri de -italik bir şekildegösterilmiştir. Üçüncü ve son bölümde ise Fâiz’in şiirlerinde karşılaşılan şekil bilgisi özellikleri verilmiştir. Değerlendirmeler sonucunda elde edilenler “Sonuç” başlığı altında ele alınmıştır. Fâiz’in şiirlerinde bilinmeyen kelimelere ait bir “Sözlük” de çalışmanın sonuna eklenmiştir., “Sheikh Abdulkȃdir Talebânî” (Fȃiz) who was from Kirkuk and one of the most successful sufi poet of 19th century is examined in this study. An examination of language is made by bringing the poet’s Turkish poetries from different sources. The study is composed of three parts. In the first part, Sheikh Abdulkȃdir Talebânî (Fȃiz) is tried to be introduced by handling his life, work of art and literary personality. Hacı (Hajji) Abdullah (Sȃfî) who got involved in a poetry discourse with Fâiz is also introduced in this part. In the second part, Turkish poems of Fȃiz are given with transcription. Along with Fâiz’s poems, Sâfî’s poems are shown as italic. In the third and latest part, form properties that are encountered in Fâiz’s poems are given. Those obtained at the end of the evaluations are handled under the title “Conclusion”. A “Dictionary” that belongs to unknown words in Fâiz’s poems is attached to the end of the study.